TED2010
David Byrne: How architecture helped music evolve
Ντέιβιντ Μπερν: Πώς η αρχιτεκτονική βοήθησε την εξέλιξη της μουσικής
Filmed:
Readability: 3.8
1,675,829 views
Καθώς προόδευε στην καριέρα του, ο Ντέιβιντ Μπερν ξεκίνησε από την σκηνή του CBGB και κατέληξε στο Κάρνεγκι Χoλ. Αναρωτιέται: Μήπως ο χώρος φτιάχνει την μουσική; Από τα τύμπανα στην ύπαιθρο ως τις όπερες του Βάγκνερ και το ροκ σταδίων, ερευνά πώς το περιβάλλον έδωσε ώθηση στην μουσική καινοτομία.
David Byrne - Musician, artist, writer
David Byrne builds an idiosyncratic world of music, art, writing and film. Full bio
David Byrne builds an idiosyncratic world of music, art, writing and film. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:16
This is the venue
0
1000
2000
Αυτή είναι η σκηνή όπου,
00:18
where, as a young man,
1
3000
2000
μουσική που έγραψα νέος
00:20
some of the music that I wrote was first performed.
2
5000
3000
παίχτηκε για πρώτη φορά.
00:23
It was, remarkably,
3
8000
2000
Ήταν - αναπάντεχα -
00:25
a pretty good sounding room.
4
10000
2000
ένας χώρος αρκετά καλής ακουστικής.
00:27
With all the uneven walls and all the crap everywhere,
5
12000
2000
Παρά τους ανώμαλους τοίχους και όλα τα σκουπίδια παντού,
00:29
it actually sounded pretty good.
6
14000
2000
είχε αρκετά καλή ακουστική.
00:31
This is a song that was recorded there.
7
16000
3000
Αυτό το τραγούδι ηχογραφήθηκε εκεί.
00:34
(Music)
8
19000
2000
(Mουσική)
00:36
This is not Talking Heads,
9
21000
3000
Αυτό δεν είναι Τόκινγκ Χεντς,
00:39
in the picture anyway.
10
24000
2000
τουλάχιστον όχι η φωτογραφία.
00:41
(Music: "A Clean Break (Let's Work)" by Talking Heads)
11
26000
8000
♫ "A Clean Break (Let's Work)" - Talking Heads
00:49
So the nature of the room
12
34000
2000
Έτσι, η φύση του χώρου
00:51
meant that words could be understood.
13
36000
2000
σήμαινε ότι οι στίχοι γίνονταν κατανοητοί.
00:53
The lyrics of the songs could be pretty much understood.
14
38000
2000
Οι στίχοι των τραγουδιών ήταν, πάνω κάτω, κατανοητοί.
00:55
The sound system was kind of decent.
15
40000
3000
Το σύστημα ήχου ήταν σχετικά καλό.
00:58
And there wasn't a lot of reverberation in the room.
16
43000
3000
Και δεν υπήρχε μεγάλη αντήχηση στον χώρο.
01:01
So the rhythms
17
46000
2000
Έτσι οι ρυθμοί
01:03
could be pretty intact too,
18
48000
2000
έμεναν επίσης ανέπαφοι,
01:05
pretty concise.
19
50000
2000
αρκετά μεστοί.
01:07
Other places around the country had similar rooms.
20
52000
2000
Άλλα μέρη σ' όλη τη χώρα είχαν παρόμοιους χώρους.
01:09
This is Tootsie's Orchid Lounge in Nashville.
21
54000
3000
Αυτό είναι το Τούτσις Όρκιντ Λάουντζ στο Νάσβιλ.
01:12
The music was in some ways different,
22
57000
2000
Η μουσική ήταν κάπως διαφορετική,
01:14
but in structure and form,
23
59000
3000
αλλά σε δομή και φόρμα,
01:17
very much the same.
24
62000
2000
βασικά η ίδια.
01:19
The clientele behavior was very much the same too.
25
64000
3000
Η συμπεριφορά της πελατείας ήταν επίσης η ίδια.
01:24
And so the bands at Tootsie's
26
69000
2000
Έτσι τα συγκροτήματα στο Τούτσις
01:26
or at CBGB's
27
71000
2000
ή στο CBGB
01:28
had to play loud enough --
28
73000
3000
έπρεπε να παίζουν αρκετά δυνατά,
01:31
the volume had to be loud enough to overcome
29
76000
2000
η ένταση έπρεπε να είναι τόσο δυνατή ώστε να ξεπερνά
01:33
people falling down, shouting out
30
78000
2000
τον κόσμο που έπεφτε, φώναζε
01:35
and doing whatever else they were doing.
31
80000
2000
κι έκανε οτιδήποτε άλλο έκανε.
01:37
Since then, I've played other places
32
82000
2000
Από τότε, έχω παίξει σε άλλα μέρη,
01:39
that are much nicer.
33
84000
2000
πολύ καλύτερα.
01:41
I've played the Disney Hall here
34
86000
3000
έχω παίξει εδώ στο Ντίσνεϋ Χολ,
01:44
and Carnegie Hall and places like that.
35
89000
3000
στο Κάρνεγκι Χολ και σε παρόμοια μέρη.
01:47
And it's been very exciting.
36
92000
2000
Και ήταν πολύ συναρπαστικό.
01:49
But I also noticed that sometimes the music
37
94000
2000
Αλλά πρόσεξα επίσης ότι μερικές φορές η μουσική
01:51
that I had written,
38
96000
2000
που είχα γράψει,
01:53
or was writing at the time,
39
98000
2000
ή έγραφα την εποχή εκείνη,
01:55
didn't sound all that great
40
100000
2000
δεν ακουγόταν και τόσο καλά
01:57
in some of those halls.
41
102000
2000
σε μερικές από εκείνες τις αίθουσες.
01:59
We managed,
42
104000
2000
Τα καταφέραμε,
02:01
but sometimes those halls didn't seem exactly suited
43
106000
3000
αλλά μερικές φορές φαινόταν ότι οι αίθουσες εκείνες δεν ήταν κατάλληλες
02:04
to the music I was making
44
109000
2000
για τη μουσική που έφτιαχνα
02:06
or had made.
45
111000
2000
ή είχα φτιάξει.
02:08
So I asked myself:
46
113000
2000
Έτσι αναρωτήθηκα:
02:10
Do I write stuff
47
115000
1000
Μήπως γράφω μουσική
02:11
for specific rooms?
48
116000
2000
για συγκεκριμένους χώρους;
02:13
Do I have a place, a venue,
49
118000
2000
Έχω μήπως στο μυαλό ένα μέρος, μια σκηνή,
02:15
in mind when I write?
50
120000
2000
όταν γράφω;
02:17
Is that a kind of model for creativity?
51
122000
2000
Είναι αυτό ένα μοντέλο δημιουργίας;
02:19
Do we all make things with
52
124000
2000
Μήπως όλοι δημιουργούμε έχοντας στο μυαλό μας
02:21
a venue, a context, in mind?
53
126000
3000
μία συγκεκριμένη σκηνή ή ένα περιβάλλον;
02:25
Okay, Africa.
54
130000
2000
ΟΚ, Αφρική.
02:27
(Music: "Wenlenga" / Various artists)
55
132000
7000
♫ "Wenlenga" - Διάφοροι καλλιτέχνες
02:34
Most of the popular music that we know now
56
139000
3000
Τα περισσότερα από τα δημοφιλή τραγούδια που γνωρίζουμε
02:37
has a big part of its roots in West Africa.
57
142000
3000
έχουν κατά μεγάλο ποσοστό τις ρίζες τους στην Δυτική Αφρική.
02:40
And the music there,
58
145000
2000
Και η μουσική εκεί,
02:42
I would say, the instruments,
59
147000
2000
θα έλεγα, τα όργανα,
02:44
the intricate rhythms,
60
149000
2000
οι πολύπλοκοι ρυθμοί,
02:46
the way it's played, the setting, the context,
61
151000
3000
ο τρόπος που παιζόταν, το σκηνικό, το περιβάλλον,
02:49
it's all perfect. It all works perfect.
62
154000
2000
όλα ήταν τέλεια. Όλα ταίριαζαν τέλεια.
02:51
The music works perfectly in that setting.
63
156000
3000
Η μουσική ακούγεται τέλεια σ'αυτό το σκηνικό.
02:54
There's no big room
64
159000
2000
Δεν υπάρχει μεγάλη αίθουσα
02:56
to create reverberation and confuse the rhythms.
65
161000
3000
να δημιουργεί αντηχήσεις και να μπερδεύει τους ρυθμούς.
02:59
The instruments are loud enough
66
164000
2000
Τα όργανα είναι αρκετά δυνατά
03:01
that they can be heard without amplification, etc., etc.
67
166000
2000
ώστε μπορούν να ακουστούν χωρίς ενισχυτές κλπ.
03:03
It's no accident.
68
168000
2000
Δεν είναι τυχαίο.
03:05
It's perfect for that particular context.
69
170000
3000
Είναι τέλειο για αυτό το περιβάλλον.
03:08
And it would be a mess
70
173000
2000
Και θα ακουγόταν χάλια
03:10
in a context like this. This is a gothic cathedral.
71
175000
3000
σε ένα περιβάλλον σαν αυτό. Σ' ένα γοτθικό ναό.
03:13
(Music: "Spem In Alium" by Thomas Tallis)
72
178000
6000
♫ "Spem In Alium" - Thomas Tallis
03:19
In a gothic cathedral, this kind of music is perfect.
73
184000
3000
Σ' ένα γοτθικό ναό, αυτού του είδους η μουσική είναι τέλεια.
03:25
It doesn't change key, the notes are long,
74
190000
2000
Δεν αλλάζει κλειδί. Οι νότες είναι μακριές.
03:27
there's almost no rhythm whatsoever,
75
192000
3000
Δεν υπάρχει σχεδόν καθόλου ρυθμός.
03:32
and the room flatters the music.
76
197000
2000
Και ο χώρος κολακεύει την μουσική.
03:34
It actually improves it.
77
199000
2000
Μάλιστα, τη βελτιώνει.
03:36
This is the room that Bach
78
201000
2000
Αυτή είναι η αίθουσα στην οποία έγραψε ο Μπαχ
03:38
wrote some of his music for. This is the organ.
79
203000
3000
κομμάτια της μουσικής του. Αυτό είναι το όργανο.
03:41
It's not as big as a gothic cathedral,
80
206000
2000
Δεν είναι μεγάλη σαν ένα γοτθικό ναό,
03:43
so he can write things that are a little bit more intricate.
81
208000
3000
κι έτσι μπορούσε να γράφει λίγο πιο πολύπλοκα πράγματα.
03:46
He can, very innovatively,
82
211000
2000
Μπορούσε, πολύ καινοτόμα,
03:48
actually change keys
83
213000
2000
να αλλάζει κλειδιά
03:50
without risking huge dissonances.
84
215000
2000
χωρίς τον κίνδυνο μεγάλης παραφωνίας.
03:52
(Music: "Fantasia On Jesu, Mein Freunde" by Johann S. Bach)
85
217000
8000
♫ "Fantasia On Jesu, Mein Freunde" - Johann S. Bach
04:00
This is a little bit later.
86
225000
2000
Αυτό είναι λίγο αργότερα.
04:02
This is the kind of rooms that Mozart wrote in.
87
227000
3000
Ο Μότσαρτ έγραφε σε τέτοιου είδους αίθουσες.
04:05
I think we're in like 1770, somewhere around there.
88
230000
3000
Νομίζω είναι γύρω στο 1770, κάπου εκεί γύρω.
04:08
They're smaller, even less reverberant,
89
233000
2000
Είναι πιο μικρά, ακόμη λιγότερο αντηχητικά,
04:10
so he can write really frilly music
90
235000
2000
έτσι μπορούσε να γράφει μουσική
04:12
that's very intricate -- and it works.
91
237000
3000
με πολλές φιοριτούρες - και ήταν εντάξει.
04:16
(Music: "Sonata in F," KV 13, by Wolfgang A. Mozart)
92
241000
2000
♫ "Sonata in F," KV 13 - Wolfgang A. Mozart
04:19
It fits the room perfectly.
93
244000
2000
Ταιριάζει τέλεια με το δωμάτιο.
04:25
This is La Scala.
94
250000
2000
Αυτή είναι η Λα Σκάλα.
04:27
It's around the same time,
95
252000
2000
Περίπου την ίδια εποχή.
04:29
I think it was built around 1776.
96
254000
2000
Νομίζω χτίστηκε γύρω στο 1776.
04:31
People in the audience in these opera houses, when they were built,
97
256000
3000
Οι θεατές στο ακροατήριο σ' αυτές τις όπερες, όταν φτιάχτηκαν,
04:34
they used to yell out to one another.
98
259000
2000
συνήθιζαν να φωνάζουν ο ένας στον άλλο.
04:36
They used to eat, drink and yell out to people on the stage,
99
261000
3000
Έτρωγαν, έπιναν και φώναζαν στους καλλιτέχνες στην σκηνή,
04:39
just like they do at CBGB's and places like that.
100
264000
2000
όπως κάνουν στο CBGB και σε παρόμοια μέρη.
04:41
If they liked an aria,
101
266000
2000
Αν τους άρεσε μία άρια
04:43
they would holler and suggest
102
268000
2000
φώναζαν και ζητούσαν
04:45
that it be done again as an encore,
103
270000
2000
να παιχτεί ξανά, σαν μπιζάρισμα,
04:47
not at the end of the show, but immediately.
104
272000
3000
όχι στο τέλος της παράστασης, αλλά αμέσως.
04:50
(Laughter)
105
275000
3000
(Γέλια)
04:54
And well, that was an opera experience.
106
279000
3000
Αυτή λοιπόν ήταν η εμπειρία της όπερας.
04:57
This is the opera house that Wagner built for himself.
107
282000
3000
Αυτή είναι η σκηνή της όπερας που έχτισε ο Βάγκνερ για τον εαυτό του.
05:01
And the size of the room is not that big.
108
286000
3000
Και το μέγεθος της αίθουσας δεν είναι τόσο μεγάλο.
05:04
It's smaller than this.
109
289000
2000
Είναι μικρότερο από αυτό.
05:06
But Wagner made an innovation.
110
291000
2000
Αλλά ο Βάγκνερ εισήγαγε μια καινοτομία.
05:08
He wanted a bigger band.
111
293000
2000
Ήθελε μεγαλύτερη ορχήστρα.
05:10
He wanted a little more bombast,
112
295000
2000
Ήθελε περισσότερο «όγκο».
05:12
so he increased the size of the orchestra pit
113
297000
2000
Έτσι αύξησε τον χώρο της ορχήστρας
05:14
so he could get more low-end instruments in there.
114
299000
3000
ώστε να χωρέσουν περισσότερα όργανα με χαμηλότερο τόνο.
05:17
(Music: "Lohengrin / Prelude to Act III" by Richard Wagner)
115
302000
10000
♫ "Lohengrin / Prelude to Act III" - Richard Wagner
05:27
Okay.
116
312000
2000
ΟΚ.
05:30
This is Carnegie Hall.
117
315000
3000
Αυτό είναι το Κάρνεγκι Χολ.
05:33
Obviously, this kind of thing became popular.
118
318000
2000
Προφανώς, αίθουσες σαν αυτή έγιναν δημοφιλείς.
05:35
The halls got bigger. Carnegie Hall's fair-sized.
119
320000
3000
Οι αίθουσες έγιναν μεγαλύτερες. Το Κάρνεγκι Χολ είναι αρκετά μεγάλο.
05:38
It's larger than some of the other symphony halls.
120
323000
3000
Είναι μεγαλύτερο από άλλες αίθουσες συμφωνικής μουσικής.
05:41
And they're a lot more reverberant
121
326000
2000
Και έχουν λίγη παραπάνω αντήχηση
05:43
than La Scala.
122
328000
2000
από την Λα Σκάλα.
05:45
Around the same,
123
330000
2000
Γύρω στην ίδια εποχή,
05:47
according to Alex Ross who writes for the New Yorker,
124
332000
3000
σύμφωνα με τον Άλεξ Ρος του περιοδικού Νιου Γιόρκερ,
05:50
this kind of rule came into effect
125
335000
3000
ένας κανόνας άρχισε να υπερισχύει:
05:53
that audiences had to be quiet --
126
338000
2000
το ακροατήριο έπρεπε να είναι ήσυχο,
05:55
no more eating, drinking and yelling at the stage,
127
340000
2000
δεν επιτρέπεται πλέον να τρώνε, να πίνουν και να φωνάζουν στους καλλιτέχνες,
05:57
or gossiping with one another
128
342000
2000
ή να ψιλοκουβεντιάζουν μεταξύ τους
05:59
during the show.
129
344000
2000
κατά την διάρκεια της παράστασης.
06:01
They had to be very quiet.
130
346000
2000
Έπρεπε να είναι πολύ ήσυχοι.
06:03
So those two things combined meant that
131
348000
2000
Έτσι αυτά τα δύο μαζί σήμαιναν ότι
06:05
a different kind of music
132
350000
2000
ένας διαφορετικός τύπος μουσικής
06:07
worked best in these kind of halls.
133
352000
3000
ακουγόταν καλύτερα σε αυτές τις αίθουσες.
06:10
It meant that there could be extreme dynamics,
134
355000
2000
Σήμαινε ότι μπορούσαν πλέον να υπάρξουν ακραίες δυναμικές,
06:12
which there weren't in some of these
135
357000
2000
που δεν υπήρχαν σε ορισμένους από αυτούς
06:14
other kinds of music.
136
359000
2000
τους άλλους τύπους μουσικής.
06:16
Quiet parts could be heard
137
361000
2000
Τα ήσυχα μέρη, που άλλοτε θα είχαν πνιγεί
06:18
that would have been drowned out
138
363000
2000
από τις συζητήσεις και τις φωνές
06:20
by all the gossiping and shouting.
139
365000
2000
μπορούσαν τώρα να ακουστούν.
06:22
But because of the reverberation
140
367000
2000
Αλλά λόγω της αντήχησης
06:24
in those rooms like Carnegie Hall,
141
369000
2000
σε αίθουσες όπως το Κάρνεγκι Χολ,
06:26
the music had to be maybe a little less rhythmic
142
371000
2000
η μουσική έπρεπε να είναι ίσως λιγότερο ρυθμική
06:28
and a little more textural.
143
373000
2000
και με λίγο πιο πλούσια υφή.
06:30
(Music: "Symphony No. 8 in E Flat Major" by Gustav Mahler)
144
375000
3000
♫ "Symphony No. 8 in E Flat Major" - Gustav Mahler
06:33
This is Mahler.
145
378000
2000
Αυτός είναι ο Μάλερ.
06:36
It looks like Bob Dylan, but it's Mahler.
146
381000
2000
Μοιάζει με τον Μπομπ Ντύλαν, αλλά είναι ο Μάλερ.
06:41
That was Bob's last record, yeah.
147
386000
3000
Αυτό ήταν το τελευταίο άλμπουμ του Μπομπ.
06:44
(Laughter)
148
389000
2000
(Γέλια)
06:47
Popular music, coming along at the same time.
149
392000
3000
Την ίδια εποχή έρχεται και η ποπ μουσική.
06:50
This is a jazz band.
150
395000
2000
Αυτή είναι μια μπάντα τζαζ.
06:52
According to Scott Joplin, the bands were playing
151
397000
3000
Σύμφωνα με τον Σκοτ Τζόπλιν, οι μπάντες έπαιζαν
06:55
on riverboats and clubs.
152
400000
2000
σε ποταμόπλοια και κλαμπ.
06:57
Again, it's noisy. They're playing for dancers.
153
402000
2000
Και πάλι, είναι θορυβώδης μουσική γιατί παίζουν για τους χορευτές.
06:59
There's certain sections of the song -- the songs had different sections
154
404000
3000
Μερικά μέρη του τραγουδιού - τα τραγούδια είχαν διακριτά μέρη -
07:02
that the dancers really liked.
155
407000
2000
άρεσαν ιδιαίτερα στους χορευτές.
07:04
And they'd say, "Play that part again."
156
409000
2000
Και έλεγαν, "Παίξ' το ξανά αυτό".
07:06
Well, there's only so many times
157
411000
2000
Φυσικά, μπορείς να παίξεις μερικές μόνο φορές
07:08
you can play the same section of a song over and over again for the dancers.
158
413000
3000
το ίδιο κομμάτι του τραγουδιού ξανά και ξανά για τους χορευτές.
07:11
So the bands started to improvise new melodies.
159
416000
3000
Έτσι η μπάντα άρχισε να αυτοσχεδιάζει με νέες μελωδίες.
07:14
And a new form of music was born.
160
419000
2000
Και ένα νέο είδος μουσικής γεννήθηκε.
07:16
(Music: "Royal Garden Blues" by W.C. Handy / Ethel Waters)
161
421000
10000
♫ "Royal Garden Blues" - W.C. Handy / Ethel Waters
07:26
These are played mainly in small rooms.
162
431000
3000
Αυτή παιζόταν κυρίως σε μικρές αίθουσες.
07:30
People are dancing, shouting and drinking.
163
435000
2000
Ο κόσμος χόρευε, φώναζε και έπινε.
07:32
So the music has to be loud enough
164
437000
2000
Έτσι η μουσική έπρεπε να παίζει αρκετά δυνατά
07:34
to be heard above that.
165
439000
2000
ώστε να ακούγεται πάνω από τον θόρυβο.
07:36
Same thing goes true for -- that's the beginning of the century --
166
441000
3000
Το ίδιο ισχύει και - είμαστε στην αρχή του αιώνα -
07:39
for the whole of 20th-century popular music,
167
444000
3000
για την ποπ μουσική όλου του 20ου αιώνα,
07:42
whether it's rock or Latin music or whatever.
168
447000
2000
είτε είναι ροκ ή λάτιν μουσική ή οτιδήποτε άλλο.
07:44
[Live music] doesn't really change that much.
169
449000
3000
Δεν αλλάζουν και πολλά.
07:47
It changes about a third of the way into the 20th century,
170
452000
3000
Αλλάζει όμως μετά τα πρώτα 30 χρόνια του 20ού αιώνα,
07:50
when this became
171
455000
3000
όταν αυτό έγινε
07:53
one of the primary venues for music.
172
458000
3000
ένας από τους κύριους χώρους όπου παιζόταν η μουσική.
07:56
And this was one way
173
461000
2000
Και αυτός ήταν ένα τρόπος
07:58
that the music got there.
174
463000
2000
που η μουσική έφτασε εκεί.
08:00
Microphones enabled singers, in particular,
175
465000
3000
Τα μικρόφωνα έδωσαν παραπάνω δυνατότητες σε
08:03
and musicians and composers,
176
468000
2000
τραγουδιστές, μουσικούς και συνθέτες
08:05
to completely change the kind of music
177
470000
2000
ν' αλλάξουν τελείως το είδος της μουσικής
08:07
that they were writing.
178
472000
2000
που έγραφαν.
08:09
So far, a lot of the stuff that was on the radio was live music,
179
474000
3000
Ως τώρα, στο ραδιόφωνο παιζόταν περισσότερο ζωντανή μουσική,
08:12
but singers, like Frank Sinatra,
180
477000
3000
αλλά τραγουδιστές όπως ο Φρανκ Σινάτρα,
08:15
could use the mic
181
480000
2000
μπορούσε να χρησιμοποιήσει το μικρόφωνο
08:17
and do things
182
482000
2000
και να κάνει πράγματα
08:19
that they could never do without a microphone.
183
484000
3000
που δεν θα μπορούσαν να κάνουν ποτέ χωρίς μικρόφωνο.
08:22
Other singers after him
184
487000
2000
Άλλοι τραγουδιστές μετά απ' αυτόν,
08:24
went even further.
185
489000
2000
πήγαν ακόμα παραπέρα.
08:26
(Music: "My Funny Valentine" by Chet Baker)
186
491000
7000
♫ "My Funny Valentine" - Chet Baker
08:33
This is Chet Baker.
187
498000
2000
Αυτός είναι ο Τσετ Μπέικερ.
08:35
And this kind of thing
188
500000
2000
Αυτό το πράγμα
08:37
would have been impossible without a microphone.
189
502000
2000
θα ήταν αδύνατο χωρίς μικρόφωνο.
08:39
It would have been impossible without recorded music as well.
190
504000
3000
Θα ήταν επίσης αδύνατο χωρίς ηχογραφημένη μουσική.
08:42
And he's singing right into your ear.
191
507000
2000
Τραγουδάει κυριολεκτικά μέσα στ' αυτί σου.
08:44
He's whispering into your ears.
192
509000
2000
Ψιθυρίζει στ' αυτί σου.
08:46
The effect is just electric.
193
511000
2000
Η μουσική είναι φορτισμένη.
08:48
It's like the guy is sitting next to you,
194
513000
2000
Είναι σαν να κάθεται δίπλα σου,
08:50
whispering who knows what into your ear.
195
515000
3000
και σου ψιθυρίζει ποιος ξέρει τι στ' αυτί.
08:55
So at this point, music diverged.
196
520000
2000
Έτσι σ' αυτό το σημείο η μουσική διαχωρίστηκε.
08:57
There's live music,
197
522000
2000
Υπάρχει η ζωντανή μουσική,
08:59
and there's recorded music.
198
524000
2000
και η ηχογραφημένη μουσική.
09:01
And they no longer have to be exactly the same.
199
526000
3000
Και δεν χρειάζεται πλέον να είναι ακριβώς το ίδιο.
09:04
Now there's venues like this, a discotheque,
200
529000
3000
Και υπάρχουν τώρα χώροι όπως αυτοί, μια ντισκοτέκ,
09:07
and there's jukeboxes in bars,
201
532000
2000
τα τζουκ-μποξ στα μπαρ,
09:09
where you don't even need to have a band.
202
534000
2000
όπου δεν χρειάζεσαι καν ένα συγκρότημα.
09:11
There doesn't need to be any
203
536000
2000
Δεν χρειάζονται καθόλου
09:13
live performing musicians whatsoever,
204
538000
3000
μουσικοί που παίζουν ζωντανά.
09:16
and the sound systems are good.
205
541000
3000
Και τα ηχοσυστήματα είναι καλά.
09:19
People began to make music
206
544000
2000
Ο κόσμος άρχισε να φτιάχνει μουσική
09:21
specifically for discos
207
546000
3000
ειδικά για ντισκοτέκ
09:24
and for those sound systems.
208
549000
2000
και για αυτά τα ηχοσυστήματα.
09:26
And, as with jazz,
209
551000
3000
Και, όπως με την τζαζ,
09:29
the dancers liked certain sections
210
554000
3000
στους χορευτές άρεσαν ιδιαίτερα κάποια μέρη
09:32
more than they did others.
211
557000
2000
περισσότερο από άλλα.
09:34
So the early hip-hop guys would loop certain sections.
212
559000
3000
Έτσι οι πρωτοπόροι του χιπ-χοπ άρχισαν να επαναλαμβάνουν κάποια μέρη.
09:37
(Music: "Rapper's Delight" by The Sugarhill Gang)
213
562000
8000
♫ "Rapper's Delight" - The Sugarhill Gang
09:45
The MC would improvise lyrics
214
570000
2000
Ο τραγουδιστής αυτοσχεδίαζε στίχους
09:47
in the same way that the jazz players would improvise melodies.
215
572000
3000
όπως οι μουσικοί της τζαζ αυτοσχεδίαζαν μελωδίες.
09:50
And another new form of music was born.
216
575000
3000
Μια νέα φόρμα μουσικής γεννήθηκε.
09:54
Live performance, when it was incredibly successful,
217
579000
3000
Η ζωντανή παράσταση, όταν ήταν εξαιρετικά πετυχημένη,
09:57
ended up in what is probably, acoustically,
218
582000
3000
κατέληγε σ' αυτά που είναι, ακουστικά,
10:00
the worst sounding venues on the planet:
219
585000
3000
οι χώροι με την χειρότερη απόδοση στον κόσμο,
10:03
sports stadiums,
220
588000
2000
όπως αθλητικά στάδια,
10:05
basketball arenas and hockey arenas.
221
590000
3000
γήπεδα του μπάσκετ και του χόκεϊ.
10:08
Musicians who ended up there did the best they could.
222
593000
2000
Οι μουσικοί που έπαιζαν εκεί έκαναν ό,τι καλύτερο μπορούσαν.
10:10
They wrote what is now called arena rock,
223
595000
2000
Έγραφαν αυτό που τώρα λέγεται "ροκ σταδίου",
10:12
which is medium-speed ballads.
224
597000
2000
δηλαδή μπαλάντες μέσης ταχύτητας.
10:14
(Music: "I Still Haven't Found What I'm Looking For" by U2)
225
599000
8000
♫ "I Still Haven't Found What I'm Looking For" - U2
10:22
They did the best they could
226
607000
2000
Έκαναν το καλύτερο που μπορούσαν
10:24
given that this is what they're writing for.
227
609000
3000
με δεδομένο ότι έγραφαν για τέτοιους χώρους.
10:27
The tempos are medium. It sounds big.
228
612000
3000
Τα τέμπο είναι μεσαία. Ο ήχος είναι "μεγάλος".
10:30
It's more a social situation
229
615000
2000
Είναι πιο πολύ μια κοινωνική φάση
10:32
than a musical situation.
230
617000
2000
παρά μια μουσική φάση.
10:34
And in some ways, the music
231
619000
2000
Και μερικές φορές η μουσική
10:36
that they're writing for this place
232
621000
2000
που έγραφν γι' αυτό το μέρος
10:38
works perfectly.
233
623000
2000
ακουγόταν μια χαρά.
10:41
So there's more new venues.
234
626000
3000
Υπάρχουν και νέοι χώροι.
10:44
One of the new ones is the automobile.
235
629000
2000
Ένας από αυτούς είναι το αυτοκίνητο.
10:46
I grew up with a radio in a car.
236
631000
2000
Μεγάλωσα με ραδιόφωνο στ' αυτοκίνητο.
10:48
But now that's evolved into something else.
237
633000
2000
Αλλά τώρα αυτό έχει εξελιχθεί σε κάτι άλλο.
10:50
The car is a whole venue.
238
635000
2000
Το αυτοκίνητο είναι από μόνο του αίθουσα.
10:52
(Music: "Who U Wit" by Lil' Jon & the East Side Boyz)
239
637000
5000
♫ "Who U Wit" - Lil' Jon & the East Side Boyz
10:57
The music that, I would say, is written
240
642000
3000
Η μουσική που θα έλεγα ότι έχει γραφτεί
11:00
for automobile sound systems
241
645000
2000
για ηχοσυστήματα αυτοκινήτων,
11:02
works perfectly on it.
242
647000
2000
ακούγεται μια χαρά σ' αυτά.
11:04
It might not be what you want to listen to at home,
243
649000
3000
Μπορεί να μην είναι αυτό που θα 'θελες ν' ακούσεις στο σπίτι,
11:07
but it works great in the car --
244
652000
2000
αλλά ακούγεται πολύ ωραία στ' αυτοκίνητο -
11:09
has a huge frequency spectrum,
245
654000
3000
έχει μεγάλο φάσμα συχνοτήτων,
11:12
you know, big bass and high-end
246
657000
2000
με καλά μπάσα, υψηλούς τόνους
11:14
and the voice kind of stuck in the middle.
247
659000
3000
και τα φωνητικά να 'ναι κάπου στη μέση.
11:17
Automobile music, you can share with your friends.
248
662000
3000
Μουσική αυτοκινήτου, που μπορείς να μοιραστείς με τους φίλους σου.
11:21
There's one other kind of new venue,
249
666000
2000
Υπάρχει άλλος ένας νέος χώρος:
11:23
the private MP3 player.
250
668000
3000
η προσωπική συσκευή MP3.
11:26
Presumably, this is just for Christian music.
251
671000
2000
Φαντάζομαι αυτή προορίζεται μόνο για Χριστιανική μουσική!
11:28
(Laughter)
252
673000
3000
(Γέλια)
11:34
And in some ways it's like Carnegie Hall,
253
679000
3000
Και κατά κάποιον τρόπο είναι σαν το Κάρνεγκι Χολ,
11:37
or when the audience had to hush up,
254
682000
2000
ή όταν το ακροατήριο έπρεπει να σιωπήσει,
11:39
because you can now hear every single detail.
255
684000
3000
γιατί τώρα πλέον μπορείς ν' ακούσεις και την παραμικρή λεπτομέρεια.
11:42
In other ways, it's more like the West African music
256
687000
2000
Απ' την άλλη, είναι σαν τη μουσική της Δυτικής Αφρικής
11:44
because if the music in an MP3 player gets too quiet,
257
689000
3000
γιατί αν η μουσική σε μία συσκευή MP3 γίνει πολύ σιγανή,
11:47
you turn it up, and the next minute,
258
692000
2000
ανεβάζεις την ένταση, και στο επόμενο λετπό,
11:49
your ears are blasted out by a louder passage.
259
694000
3000
ξεκουφαίνεσαι από ένα πιο δυνατό κομμάτι.
11:52
So that doesn't really work.
260
697000
2000
Δηλαδή δεν είναι ιδανικό.
11:54
I think pop music, mainly,
261
699000
2000
Νομίζω ότι η ποπ μουσική, κυρίως,
11:56
it's written today,
262
701000
2000
που γράφεται σήμερα,
11:58
to some extent, is written for these kind of players,
263
703000
3000
γράφεται, σε μεγάλο βαθμό, γι' αυτού του είδους τις συσκευές,
12:01
for this kind of personal experience
264
706000
2000
γι' αυτού του είδους την προσωπική εμπειρία
12:03
where you can hear extreme detail,
265
708000
2000
όπου μπορείς να ακούσεις την παραμικρή λεπτομέρεια,
12:05
but the dynamic doesn't change that much.
266
710000
3000
αλλά η δυναμική δεν αλλάζει και πολύ.
12:08
So I asked myself:
267
713000
3000
Έτσι αναρωτήθηκα:
12:11
Okay, is this
268
716000
2000
Είναι αυτή η προσαρμογή
12:13
a model for creation,
269
718000
2000
που κάνουμε
12:15
this adaptation that we do?
270
720000
3000
ένα μοντέλο δημιουργίας;
12:18
And does it happen anywhere else?
271
723000
2000
Και συμβαίνει πουθενά αλλού;
12:20
Well, according to David Attenborough and some other people,
272
725000
3000
Σύμφωνα με τον Ντέιβιντ Άτενμπορο και μερικούς άλλους,
12:23
birds do it too --
273
728000
2000
τα πουλιά κάνουν το ίδιο.
12:25
that the birds in the canopy,
274
730000
3000
Τα πουλιά στην κορυφή του δάσους,
12:28
where the foliage is dense,
275
733000
2000
όπου το φύλλωμα είναι πυκνό,
12:30
their calls tend to be
276
735000
2000
τα τιτιβίσματά τους είναι συνήθως
12:32
high-pitched, short and repetitive.
277
737000
3000
υψίσυχνα, βραχέα και επαναλαμβανόμενα.
12:36
And the birds on the floor
278
741000
2000
Και τα πουλιά κοντά στο έδαφος
12:38
tend to have lower pitched calls,
279
743000
2000
τιτιβίζουν σε χαμηλότερες συχνότητες,
12:40
so that they don't get distorted
280
745000
2000
έτσι ώστε να μην παραμορφώνεται ο ήχος
12:42
when they bounce off the forest floor.
281
747000
3000
όταν αντανακλάται στο έδαφος του δάσους.
12:45
And birds like this Savannah sparrow,
282
750000
3000
Και πουλιά σαν αυτό το σπουργίτι της Σαβάνας,
12:49
they tend to have a buzzing
283
754000
2000
είναι σύνηθες να έχουν ένα βομβοειδές
12:51
(Sound clip: Savannah sparrow song)
284
756000
2000
♪ Κελάιδισμα σπουργιτιού της Σαβάνας
12:53
type call.
285
758000
2000
τιτίβισμα.
12:55
And it turns out that
286
760000
3000
Και τελικά
12:58
a sound like this
287
763000
2000
ήχος σαν αυτόν
13:00
is the most energy efficient and practical way
288
765000
3000
είναι ο πιο οικονομικός ενεργειακά και ο πιο πρακτικός τρόπος
13:03
to transmit their call
289
768000
3000
να μεταδώσουν το τιτίβισμά τους
13:06
across the fields and savannahs.
290
771000
3000
στα λιβάδια και στις σαβάνες.
13:10
Other birds, like this tanager,
291
775000
3000
Άλλα πουλιά, σαν αυτή την τανάγρα,
13:13
have adapted within the same species.
292
778000
3000
έχουν εξελιχθεί εντός του είδους τους.
13:16
The tananger on the East Coast of the United States,
293
781000
2000
Η τανάγρα της ανατολικής ακτής των Ηνωμένων Πολιτειών,
13:18
where the forests are a little denser,
294
783000
2000
όπου τα δάση είναι λίγο πιο πυκνά,
13:20
has one kind of call,
295
785000
2000
τιτιβίζει με έναν τρόπο,
13:22
and the tananger on the other side, on the west
296
787000
3000
και η τανάγρα της άλλης πλευράς, στην δύση,
13:25
(Sound clip: Scarlet tanager song)
297
790000
2000
♪ Κελάιδισμα κόκκινης τανάγρας
13:27
has a different kind of call.
298
792000
3000
τιτιβίζει διαφορετικά.
13:30
(Sound clip: Scarlet tanager song)
299
795000
3000
♪ Κελάιδισμα κόκκινης τανάγρας
13:35
So birds do it too.
300
800000
3000
Δηλαδή τα πουλιά το κάνουν αυτό επίσης.
13:38
And I thought:
301
803000
2000
Και σκέφτηκα:
13:40
Well, if this is a model for creation,
302
805000
3000
Αν αυτό είναι ένα μοντέλο δημιουργίας,
13:43
if we make music,
303
808000
2000
αν φτιάχνουμε μουσική,
13:45
primarily the form at least,
304
810000
3000
τουλάχιστον την φόρμα αρχικά,
13:48
to fit these contexts,
305
813000
2000
που να ταιριάζει στο περιβάλλον,
13:50
and if we make art to fit gallery walls or museum walls,
306
815000
3000
και αν φτιάχνουμε τέχνη που να ταιριάζει στους τοίχους γκαλερί ή μουσείων,
13:53
and if we write software to fit existing operating systems,
307
818000
3000
και αν γράφουμε λογισμικό που να ταιριάζει με τα υπάρχοντα λειτουργικά συστήματα -
13:58
is that how it works?
308
823000
3000
έτσι λειτουργεί το όλο σύστημα;
14:01
Yeah. I think it's evolutionary.
309
826000
2000
Ναι, νομίζω ότι είναι εξελικτικό.
14:03
It's adaptive.
310
828000
2000
Είναι προσαρμοστικό.
14:05
But the pleasure and the passion and the joy
311
830000
2000
Αλλά η ευχαρίστηση και το πάθος και η απόλαυση
14:07
is still there.
312
832000
2000
είναι ακόμη εδώ.
14:10
This is a reverse view of things
313
835000
2000
Αυτή είναι μια αντίθετη θεώρηση των πραγμάτων
14:12
from the kind of traditional Romantic view.
314
837000
2000
από την παραδοσιακή ρομαντική θεώρηση.
14:14
The Romantic view is that
315
839000
2000
Η ρομαντική θεώρηση λέει ότι
14:16
first comes the passion
316
841000
2000
πρώτα έρχεται το πάθος
14:18
and then the outpouring of emotion,
317
843000
2000
μετά η εκδήλωση των συναισθημάτων,
14:20
and then somehow it gets shaped into something.
318
845000
3000
και μετά αυτό παίρνει κάποιο σχήμα, κάπως.
14:23
And I'm saying,
319
848000
2000
Εγώ λέω ότι
14:25
well, the passion's still there,
320
850000
2000
το πάθος είναι εδώ,
14:27
but the vessel
321
852000
2000
αλλά το δοχείο
14:29
that it's going to be injected into and poured into,
322
854000
3000
στο οποίο χύνεται και καλουπώνεται,
14:32
that is instinctively and intuitively
323
857000
2000
αυτό δημιουργείται πρώτο, διαισθητικά
14:34
created first.
324
859000
2000
διαισθητικά κι ενστικτωδώς.
14:36
We already know where that passion is going.
325
861000
3000
Ξέρουμε ήδη πού πηγαίνει αυτό το πάθος.
14:43
But this conflict of views is kind of interesting.
326
868000
3000
Αλλά αυτή η σύγκρουση θεωρήσεων είναι ενδιαφέρουσα.
14:46
The writer,
327
871000
2000
Ο συγγραφέας
14:48
Thomas Frank,
328
873000
2000
Τόμας Φρανκ,
14:50
says that
329
875000
2000
λέει ότι
14:52
this might be a kind of explanation
330
877000
2000
αυτό μπορεί να επεξηγεί
14:54
why some voters vote
331
879000
2000
γιατί μερικοί ψηφοφόροι ψηφίζουν
14:56
against their best interests,
332
881000
2000
ενάντια στα συμφέροντά τους.
14:58
that voters, like a lot of us,
333
883000
3000
Ότι οι ψηφοφόροι, όπως πολλοί από εμάς,
15:01
assume, that if they hear something that sounds like it's sincere,
334
886000
3000
υποθέτουν ότι αν ακούν κάτι που ακούγεται ειλικρινές,
15:04
that it's coming from the gut, that it's passionate,
335
889000
2000
που ακούγεται ότι έρχεται απ' την καρδιά, είναι παθιασμένο,
15:06
that it's more authentic.
336
891000
2000
ότι είναι πιο αυθεντικό.
15:08
And they'll vote for that.
337
893000
2000
Και το ψηφίζουν.
15:10
So that, if somebody can fake sincerity,
338
895000
2000
Έτσι αν κάποιος μπορεί να προσποιηθεί την ειλικρίνεια,
15:12
if they can fake passion,
339
897000
3000
να προσποιηθεί το πάθος,
15:15
they stand a better chance
340
900000
2000
έχει μεγαλύτερη πιθανότητα
15:17
of being selected in that way,
341
902000
3000
να τον επιλέξουν -
15:21
which seems a little dangerous.
342
906000
2000
πράγμα που είναι λίγο επικίνδυνο.
15:25
I'm saying the two, the passion, the joy,
343
910000
3000
Εγώ λεώ ότι τα δύο, το πάθος και η απόλαυση,
15:28
are not mutually exclusive.
344
913000
2000
δεν είναι ασυμβίβαστα.
15:30
Maybe what the world needs now is for us to realize
345
915000
3000
Ίσως αυτό που χρειάζεται τώρα ο κόσμος είναι να συνειδητοποιήσουμε
15:33
that we are like the birds.
346
918000
2000
ότι είμαστε σαν τα πουλιά.
15:35
We adapt.
347
920000
2000
Προσαρμοζόμαστε.
15:37
We sing.
348
922000
2000
Τραγουδάμε.
15:39
And like the birds, the joy is still there,
349
924000
2000
Και σαν τα πουλιά, η απόλαυση συνεχίζει να υπάρχει,
15:41
even though we have changed what we do
350
926000
3000
έστω και αν αλλάξαμε αυτό που κάνουμε
15:44
to fit the context.
351
929000
2000
για να ταιριάζει με το περιβάλλον.
15:46
Thank you very much.
352
931000
2000
Σας ευχαριστώ πολύ.
15:48
(Applause)
353
933000
4000
(Χειροκρότημα)
ABOUT THE SPEAKER
David Byrne - Musician, artist, writerDavid Byrne builds an idiosyncratic world of music, art, writing and film.
Why you should listen
Musician, author, filmmaker, curator, conservationist, digital music theorist, bicycle advocate, urban designer, visual artist, humanist ... David Byrne has many ways of expressing himself -- all of them heartfelt, authentic and thought-provoking.
From his groundbreaking recording career, first with Talking Heads and then as a solo artist and collaborator, to his recent use of digital media to connnect his creations to the world, he has been meshing art and technology to create jaw-dropping, soulful masterpieces that tell a story, and often invoke his audience to create some masterpieces of their own. In a recent art installation, Playing the Building, Byrne transformed an empty building into a musical instrument, and then invited visitors to play it.
His book Bicycle Diaries is a journal of what he thought and experienced while cycling through the cities of the world. And his 2012 book How Music Works expands on his 2010 TEDTalk to imagine how music is shaped by its time and place.
In David Byrne's 2010 TEDTalk, the image of CBGB comes from Joseph O. Holmes' CBGB series >>
David Byrne | Speaker | TED.com