TED2010
David Byrne: How architecture helped music evolve
David Byrne: Mimari müziğin gelişimine nasıl katkıda bulundu
Filmed:
Readability: 3.8
1,675,829 views
Kariyeri ilerledikçe David Byrne CBGB'den çıkıp Carnegie Hall'da çalmaya başladı. Kendine soruyor: Mekan mı müziği yapıyor? Açık hava baterilerinden Wagner ekolünde operalara ve stadyum rock'ına kadar, bağlamların müzikteki yeniliklere nasıl öncülük ettiğini inceliyor.
David Byrne - Musician, artist, writer
David Byrne builds an idiosyncratic world of music, art, writing and film. Full bio
David Byrne builds an idiosyncratic world of music, art, writing and film. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:16
This is the venue
0
1000
2000
Burası
00:18
where, as a young man,
1
3000
2000
benim genç bir adam olarak
00:20
some of the music that I wrote was first performed.
2
5000
3000
bestelediğim bazı parçaların ilk defa sahnelendiği yer.
00:23
It was, remarkably,
3
8000
2000
Şaşırtıcı ama,
00:25
a pretty good sounding room.
4
10000
2000
odadaki ses baya iyiydi.
00:27
With all the uneven walls and all the crap everywhere,
5
12000
2000
Eşit olmayan duvarlara ve etraftaki ıvır zıvıra rağmen
00:29
it actually sounded pretty good.
6
14000
2000
ses kulağa gerçekten baya iyi geliyordu.
00:31
This is a song that was recorded there.
7
16000
3000
Bu, orada kaydedilen bir şarkı.
00:34
(Music)
8
19000
2000
(Müzik)
00:36
This is not Talking Heads,
9
21000
3000
Bu fotoğraftaki
00:39
in the picture anyway.
10
24000
2000
zaten Talking Heads değil.
00:41
(Music: "A Clean Break (Let's Work)" by Talking Heads)
11
26000
8000
(Müzik: Talking Heads'ten "A Clean Break (Let's Work)")
00:49
So the nature of the room
12
34000
2000
Yani odanın yapısı sayesinde
00:51
meant that words could be understood.
13
36000
2000
sözler anlaşılabilecekti.
00:53
The lyrics of the songs could be pretty much understood.
14
38000
2000
Şarkı sözlerinin neredeyse tamamı anlaşılabiliyordu.
00:55
The sound system was kind of decent.
15
40000
3000
Ses sistemi fena sayılmazdı.
00:58
And there wasn't a lot of reverberation in the room.
16
43000
3000
Ve çok fazla yankı yoktu.
01:01
So the rhythms
17
46000
2000
Böylece ritimler de
01:03
could be pretty intact too,
18
48000
2000
oldukça eksiksiz,
01:05
pretty concise.
19
50000
2000
oldukça kısa ve öz olabiliyordu.
01:07
Other places around the country had similar rooms.
20
52000
2000
Ülkenin diğer yerlerinde de benzer odalar vardı.
01:09
This is Tootsie's Orchid Lounge in Nashville.
21
54000
3000
Burasi Nashville'deki Tootsie's Orchid Lounge.
01:12
The music was in some ways different,
22
57000
2000
Müzik bazı açılardan biraz farklıydı,
01:14
but in structure and form,
23
59000
3000
ama yapı ve biçim olarak
01:17
very much the same.
24
62000
2000
tamamen aynıydı.
01:19
The clientele behavior was very much the same too.
25
64000
3000
Müşterilerin davranış biçimleri de tamamen aynıydı.
01:24
And so the bands at Tootsie's
26
69000
2000
Ve bu yüzden Tootsie's'deki
01:26
or at CBGB's
27
71000
2000
ya da CBGB'deki gruplar
01:28
had to play loud enough --
28
73000
3000
yeterince yüksek sesle çalmak zorundaydılar:
01:31
the volume had to be loud enough to overcome
29
76000
2000
müziğin sesi
01:33
people falling down, shouting out
30
78000
2000
insanların düşüşlerinin, bağırışlarının ve
01:35
and doing whatever else they were doing.
31
80000
2000
başka her ne yapıyorlarsa onun sesini bastıracak kadar yüksek olmalıydı.
01:37
Since then, I've played other places
32
82000
2000
O zamandan bu yana başka,
01:39
that are much nicer.
33
84000
2000
çok daha güzel yerlerde çaldım.
01:41
I've played the Disney Hall here
34
86000
3000
Burdaki Disney Hall'da,
01:44
and Carnegie Hall and places like that.
35
89000
3000
Carnegie Hall'da ve benzeri yerlerde çaldım.
01:47
And it's been very exciting.
36
92000
2000
Ve bütün bunlar çok heyecan vericiydi.
01:49
But I also noticed that sometimes the music
37
94000
2000
Ama aynı zamanda bazen,
01:51
that I had written,
38
96000
2000
yazdığım ya da
01:53
or was writing at the time,
39
98000
2000
o sırada yazmakta olduğum parçaların
01:55
didn't sound all that great
40
100000
2000
bu salonların bazılarında
01:57
in some of those halls.
41
102000
2000
kulağa o kadar da iyi gelmediklerini fark ettim.
01:59
We managed,
42
104000
2000
İdare ediyorduk,
02:01
but sometimes those halls didn't seem exactly suited
43
106000
3000
ama bazen bu salonlar
02:04
to the music I was making
44
109000
2000
o sırada ya da daha önce yaptığım müziğe
02:06
or had made.
45
111000
2000
uygun değillermiş gibi gözüküyorlardı.
02:08
So I asked myself:
46
113000
2000
Bu yüzden kendi kendime sordum:
02:10
Do I write stuff
47
115000
1000
Belli odalar için mi
02:11
for specific rooms?
48
116000
2000
parça besteliyorum?
02:13
Do I have a place, a venue,
49
118000
2000
Beste yaparken aklımda
02:15
in mind when I write?
50
120000
2000
bir yer, bir mekan var mı?
02:17
Is that a kind of model for creativity?
51
122000
2000
Bu bir şey yaratmanın bir yolu mu?
02:19
Do we all make things with
52
124000
2000
Bir şeyler yaratırken
02:21
a venue, a context, in mind?
53
126000
3000
aklımızda hep bir mekan, bir bağlam mı var?
02:25
Okay, Africa.
54
130000
2000
Pekala, Afrika.
02:27
(Music: "Wenlenga" / Various artists)
55
132000
7000
(Müzik: "Wenlenga" / Çeşitli sanatçılar)
02:34
Most of the popular music that we know now
56
139000
3000
Bugün tanıdığımız birçok popüler müziğin
02:37
has a big part of its roots in West Africa.
57
142000
3000
köklerinin büyük bir bölümü Batı Afrika'dan gelmekte.
02:40
And the music there,
58
145000
2000
Ve buradaki müzik,
02:42
I would say, the instruments,
59
147000
2000
enstrümanlar,
02:44
the intricate rhythms,
60
149000
2000
karışık ritimler,
02:46
the way it's played, the setting, the context,
61
151000
3000
çalışınış şekilleri, yer ve bağlam,
02:49
it's all perfect. It all works perfect.
62
154000
2000
hepsi mükemmel. Hepsi mükemmel bir uyum içinde.
02:51
The music works perfectly in that setting.
63
156000
3000
Müzik bu çevreyle mükemmel bir uyum içinde.
02:54
There's no big room
64
159000
2000
Yankı yapıp ritimleri karıştıracak
02:56
to create reverberation and confuse the rhythms.
65
161000
3000
büyük bir oda yok.
02:59
The instruments are loud enough
66
164000
2000
Enstrümanlar amplifikasyon vs. vs. olmadan
03:01
that they can be heard without amplification, etc., etc.
67
166000
2000
duyulacak kadar yüksek sesliler.
03:03
It's no accident.
68
168000
2000
Bu bir tesadüf değil.
03:05
It's perfect for that particular context.
69
170000
3000
Bu şartlar için mükemmel bir durum.
03:08
And it would be a mess
70
173000
2000
Ve bunun gibi bir ortamda
03:10
in a context like this. This is a gothic cathedral.
71
175000
3000
korkunç olurdu. Burası Gotik bir katedral.
03:13
(Music: "Spem In Alium" by Thomas Tallis)
72
178000
6000
(Müzik: Thomas Tallis'ten "Spem In Alium")
03:19
In a gothic cathedral, this kind of music is perfect.
73
184000
3000
Gotik bir katedralde bu tarz bir müzik harika.
03:25
It doesn't change key, the notes are long,
74
190000
2000
Perde değişmiyor. Notalar uzun.
03:27
there's almost no rhythm whatsoever,
75
192000
3000
Neredeyse hiç ritim yok.
03:32
and the room flatters the music.
76
197000
2000
Ve oda müziğe kompliman yapıyor.
03:34
It actually improves it.
77
199000
2000
Hatta onu geliştiriyor.
03:36
This is the room that Bach
78
201000
2000
Bach bazı bestelerini
03:38
wrote some of his music for. This is the organ.
79
203000
3000
bu oda için yapmıştı. Bu kullandığı org.
03:41
It's not as big as a gothic cathedral,
80
206000
2000
Burası Gotik bir katedral kadar büyük değil,
03:43
so he can write things that are a little bit more intricate.
81
208000
3000
böylece biraz daha karışık şeyler besteleyebilir.
03:46
He can, very innovatively,
82
211000
2000
Oldukça yenilikçi bir hareketle
03:48
actually change keys
83
213000
2000
ahenki riske atmadan
03:50
without risking huge dissonances.
84
215000
2000
perdeleri değiştirebilir.
03:52
(Music: "Fantasia On Jesu, Mein Freunde" by Johann S. Bach)
85
217000
8000
(Müzik: Johann S. Bach'tan "Fantasia On Jesu, Mein Freunde")
04:00
This is a little bit later.
86
225000
2000
Bu biraz daha sonra geldi.
04:02
This is the kind of rooms that Mozart wrote in.
87
227000
3000
Bu Mozart'ın müzik yazdığı odalar.
04:05
I think we're in like 1770, somewhere around there.
88
230000
3000
Sanırım 1770'de falan, o civarlarda bir yerdeyiz.
04:08
They're smaller, even less reverberant,
89
233000
2000
Daha küçükler, daha da az yankı var,
04:10
so he can write really frilly music
90
235000
2000
böylece daha da karmaşık olan
04:12
that's very intricate -- and it works.
91
237000
3000
süslü müzik yazabiliyor -- ve bu işe yarıyor.
04:16
(Music: "Sonata in F," KV 13, by Wolfgang A. Mozart)
92
241000
2000
(Müzik: Wolfgang A. Mozart'tan "Sonata in F", KV 13)
04:19
It fits the room perfectly.
93
244000
2000
Odayla mükemmel bir uyum sağlıyor.
04:25
This is La Scala.
94
250000
2000
Burası La Scala.
04:27
It's around the same time,
95
252000
2000
Hemen hemen aynı dönemden.
04:29
I think it was built around 1776.
96
254000
2000
Sanırım 1776 civarında yapılmıştı.
04:31
People in the audience in these opera houses, when they were built,
97
256000
3000
Bu operalar ilk yapıldıklarında, seyircilerin arasındaki insanlar
04:34
they used to yell out to one another.
98
259000
2000
birbirleriyle bağırarak konuşurlardı.
04:36
They used to eat, drink and yell out to people on the stage,
99
261000
3000
Yer, içer ve sahnedeki insanlara bağırırlardı,
04:39
just like they do at CBGB's and places like that.
100
264000
2000
aynı CBGB ve benzeri yerlerde yaptıkları gibi.
04:41
If they liked an aria,
101
266000
2000
Bir aryayı beğenirlerse,
04:43
they would holler and suggest
102
268000
2000
bağırıp bis olarak çalınmasını
04:45
that it be done again as an encore,
103
270000
2000
önerirlerdi;
04:47
not at the end of the show, but immediately.
104
272000
3000
üstelik konserin sonunda değil, hemen.
04:50
(Laughter)
105
275000
3000
(Gülüşmeler)
04:54
And well, that was an opera experience.
106
279000
3000
Ve opera deneyimi buydu.
04:57
This is the opera house that Wagner built for himself.
107
282000
3000
Bu, Wagner'in kendisi için yaptığı opera binası.
05:01
And the size of the room is not that big.
108
286000
3000
Ve odanın boyu o kadar da büyük değil.
05:04
It's smaller than this.
109
289000
2000
Bundan daha küçük.
05:06
But Wagner made an innovation.
110
291000
2000
Ama Wagner bir yenilik yaptı.
05:08
He wanted a bigger band.
111
293000
2000
Daha büyük bir grup istiyordu.
05:10
He wanted a little more bombast,
112
295000
2000
Biraz daha tumturak istiyordu.
05:12
so he increased the size of the orchestra pit
113
297000
2000
Bu yüzden orkestranın yerini büyüttü,
05:14
so he could get more low-end instruments in there.
114
299000
3000
böylece daha fazla tiz sesli enstrüman koyabilecekti.
05:17
(Music: "Lohengrin / Prelude to Act III" by Richard Wagner)
115
302000
10000
(Müzik: Richard Wagner'den "Lohengrin / Prelude to Act III")
05:27
Okay.
116
312000
2000
Tamam.
05:30
This is Carnegie Hall.
117
315000
3000
Burası Carnegie Hall.
05:33
Obviously, this kind of thing became popular.
118
318000
2000
Elbette bu tür yerler popülerleşti.
05:35
The halls got bigger. Carnegie Hall's fair-sized.
119
320000
3000
Salonlar büyüdü. Carnegie Hall orta boy bir salon.
05:38
It's larger than some of the other symphony halls.
120
323000
3000
Diğer senfoni salonlarından daha büyük.
05:41
And they're a lot more reverberant
121
326000
2000
Ve La Scala'dan çok daha fazla
05:43
than La Scala.
122
328000
2000
yankı yapıyorlar.
05:45
Around the same,
123
330000
2000
Aynı dönemde,
05:47
according to Alex Ross who writes for the New Yorker,
124
332000
3000
New Yorker için yazan Alex Ross'a göre,
05:50
this kind of rule came into effect
125
335000
3000
seyircinin sessiz kalması
05:53
that audiences had to be quiet --
126
338000
2000
zorunlu hale geldi.
05:55
no more eating, drinking and yelling at the stage,
127
340000
2000
Artık konser sırasında yemek, içmek,
05:57
or gossiping with one another
128
342000
2000
sahneye bağırmak ya da birbiriyle
05:59
during the show.
129
344000
2000
dedikodu yapmak yoktu.
06:01
They had to be very quiet.
130
346000
2000
Çok sessiz olmak zorundaydılar.
06:03
So those two things combined meant that
131
348000
2000
Bu iki şeyin birleşimi
06:05
a different kind of music
132
350000
2000
bu tür salonlara daha farklı bir müzik türünün
06:07
worked best in these kind of halls.
133
352000
3000
daha iyi uyduğu anlamına geldi.
06:10
It meant that there could be extreme dynamics,
134
355000
2000
Daha farklı müzik türlerinde
06:12
which there weren't in some of these
135
357000
2000
olmayan uç dinamiklerin
06:14
other kinds of music.
136
359000
2000
olabileceği anlamına geldi.
06:16
Quiet parts could be heard
137
361000
2000
Dedikodunun ve bağırışların
06:18
that would have been drowned out
138
363000
2000
arasında boğulan
06:20
by all the gossiping and shouting.
139
365000
2000
sessiz bölümler artık duyulabiliyordu.
06:22
But because of the reverberation
140
367000
2000
Ama Carnegie Hall gibi odalardaki
06:24
in those rooms like Carnegie Hall,
141
369000
2000
yankı yüzünden
06:26
the music had to be maybe a little less rhythmic
142
371000
2000
müzik belki de biraz daha az ritmik
06:28
and a little more textural.
143
373000
2000
ve biraz daha yapısal olmak zorundaydı.
06:30
(Music: "Symphony No. 8 in E Flat Major" by Gustav Mahler)
144
375000
3000
(Müzik: Gustav Mahler'den "Symphony No. 8 in E Flat Major")
06:33
This is Mahler.
145
378000
2000
Bu Mahler.
06:36
It looks like Bob Dylan, but it's Mahler.
146
381000
2000
Bob Dylan'a benziyor ama Mahler.
06:41
That was Bob's last record, yeah.
147
386000
3000
Evet, bu Bob'un son albümüydü.
06:44
(Laughter)
148
389000
2000
(Gülüşmeler)
06:47
Popular music, coming along at the same time.
149
392000
3000
Aynı zamanda ortaya çıkan popüler müzik.
06:50
This is a jazz band.
150
395000
2000
Bu bir jaz grubu.
06:52
According to Scott Joplin, the bands were playing
151
397000
3000
Scott Joplin'e göre gruplar
06:55
on riverboats and clubs.
152
400000
2000
nehir üzerindeki botlarda ve klüplerde çalıyordu.
06:57
Again, it's noisy. They're playing for dancers.
153
402000
2000
Bu müzik de gürültülü. Dansçılar için çalıyorlar.
06:59
There's certain sections of the song -- the songs had different sections
154
404000
3000
Şarkının, dansçıların çok sevdikleri
07:02
that the dancers really liked.
155
407000
2000
belli bölümleri vardı (şarkıların farklı bölümleri vardı).
07:04
And they'd say, "Play that part again."
156
409000
2000
Ve "O bölümü tekrar çal," derlerdi.
07:06
Well, there's only so many times
157
411000
2000
Eh, şarkının bir bölümünü dansçılar için
07:08
you can play the same section of a song over and over again for the dancers.
158
413000
3000
tekrar tekrar ancak bir yere kadar çalabilirsiniz.
07:11
So the bands started to improvise new melodies.
159
416000
3000
O yüzden gruplar doğaçlama olarak yeni melodiler yaratmaya başladılar.
07:14
And a new form of music was born.
160
419000
2000
Ve yeni bir müzik türü doğdu.
07:16
(Music: "Royal Garden Blues" by W.C. Handy / Ethel Waters)
161
421000
10000
(Müzik: W.C. Handy ve Ethel Waters'tan "Royal Garden Blues"
07:26
These are played mainly in small rooms.
162
431000
3000
Bunlar genelde ufak odalarda çalınıyorlardı.
07:30
People are dancing, shouting and drinking.
163
435000
2000
İnsanlar dans ediyor, bağırıyor ve içiyorlar.
07:32
So the music has to be loud enough
164
437000
2000
Bu yüzden müziğin o seslere rağmen
07:34
to be heard above that.
165
439000
2000
duyulabilecek kadar yüksek seste olması gerekiyor.
07:36
Same thing goes true for -- that's the beginning of the century --
166
441000
3000
Aynı şey --bu yüzyılın başıydı--
07:39
for the whole of 20th-century popular music,
167
444000
3000
tüm 20. yüzyıl popüler müziği için geçerli,
07:42
whether it's rock or Latin music or whatever.
168
447000
2000
rock olsun, Latin müziği olsun, ne olursa olsun.
07:44
[Live music] doesn't really change that much.
169
449000
3000
Pek bir fark yok.
07:47
It changes about a third of the way into the 20th century,
170
452000
3000
20. yüzyılın üçte biri geçtikten sonra,
07:50
when this became
171
455000
3000
bu en sık kullanılan müzik mekanlarından biri olunca
07:53
one of the primary venues for music.
172
458000
3000
değişmeye başladı.
07:56
And this was one way
173
461000
2000
Ve bu, müziği buraya
07:58
that the music got there.
174
463000
2000
getiren yollardan biriydi.
08:00
Microphones enabled singers, in particular,
175
465000
3000
Mikrofonlar özellikle şarkıcıların
08:03
and musicians and composers,
176
468000
2000
aynı zamanda müzisyenlerin, bestecilerin
08:05
to completely change the kind of music
177
470000
2000
yazdıkları müzik türünü tamamen
08:07
that they were writing.
178
472000
2000
değiştirebilmelerini sağladı.
08:09
So far, a lot of the stuff that was on the radio was live music,
179
474000
3000
Bu zamana kadar radyoda çalanların çoğu canlı müzikti,
08:12
but singers, like Frank Sinatra,
180
477000
3000
ama Frank Sinatra gibi şarkıcılar
08:15
could use the mic
181
480000
2000
mikrofonu kullanarak
08:17
and do things
182
482000
2000
mikrofonsuz asla yapamayacakları şeyleri
08:19
that they could never do without a microphone.
183
484000
3000
yapabiliyorlardı.
08:22
Other singers after him
184
487000
2000
Ondan sonra gelen şarkıcılar
08:24
went even further.
185
489000
2000
daha da ileri gittiler.
08:26
(Music: "My Funny Valentine" by Chet Baker)
186
491000
7000
(Müzik: Chet Baker'dan "My Funny Valentine")
08:33
This is Chet Baker.
187
498000
2000
Bu Chet Baker.
08:35
And this kind of thing
188
500000
2000
Ve bu tür şeyler
08:37
would have been impossible without a microphone.
189
502000
2000
mikrofon olmadan imkânsız olurdu.
08:39
It would have been impossible without recorded music as well.
190
504000
3000
Kayıtlı müzik olmadan da imkânsız olurdu.
08:42
And he's singing right into your ear.
191
507000
2000
Ve şarkıyı tam kulağınıza söylüyor.
08:44
He's whispering into your ears.
192
509000
2000
Kulağınıza fısıldıyor.
08:46
The effect is just electric.
193
511000
2000
Bu elektrik yüklü bir efekt.
08:48
It's like the guy is sitting next to you,
194
513000
2000
Sanki adam yanınızda oturmuş,
08:50
whispering who knows what into your ear.
195
515000
3000
kulağınıza kim bilir neler fısıldıyor.
08:55
So at this point, music diverged.
196
520000
2000
Bu noktada müzik ayrıldı.
08:57
There's live music,
197
522000
2000
Canlı müzik var
08:59
and there's recorded music.
198
524000
2000
ve kaydedilmiş müzik var.
09:01
And they no longer have to be exactly the same.
199
526000
3000
Ve artık tam olarak aynı olmak zorunda değiller.
09:04
Now there's venues like this, a discotheque,
200
529000
3000
Şimdi bunun gibi, disko gibi yerler var
09:07
and there's jukeboxes in bars,
201
532000
2000
ve barlarda müzik kutuları var,
09:09
where you don't even need to have a band.
202
534000
2000
bu yüzden artık gruplara bile ihtiyaç yok.
09:11
There doesn't need to be any
203
536000
2000
Hiçbir şekilde canlı çalan
09:13
live performing musicians whatsoever,
204
538000
3000
müzisyenlere ihtiyaç yok.
09:16
and the sound systems are good.
205
541000
3000
Ve ses sistemleri gayet iyi.
09:19
People began to make music
206
544000
2000
İnsanlar özellikle bu diskolar
09:21
specifically for discos
207
546000
3000
ve bu ses sistemleri için
09:24
and for those sound systems.
208
549000
2000
müzik yapmaya başladılar.
09:26
And, as with jazz,
209
551000
3000
Ve jazda olduğu gibi
09:29
the dancers liked certain sections
210
554000
3000
dansçılar bazı bölümleri
09:32
more than they did others.
211
557000
2000
diğer bölümlerden daha çok sevdiler.
09:34
So the early hip-hop guys would loop certain sections.
212
559000
3000
Böylece başlarda hip-hop'çular bazı bölümleri sürekli tekrarlarlardı.
09:37
(Music: "Rapper's Delight" by The Sugarhill Gang)
213
562000
8000
(Müzik: The Sugarhill Gang'den "Rapper's Delight")
09:45
The MC would improvise lyrics
214
570000
2000
Sanatçı şarkı sözlerini doğaçlama olarak yazdı,
09:47
in the same way that the jazz players would improvise melodies.
215
572000
3000
aynı jaz sanatçılarının melodileri uydurdukları gibi.
09:50
And another new form of music was born.
216
575000
3000
Ve başka bir yeni müzik türü doğdu.
09:54
Live performance, when it was incredibly successful,
217
579000
3000
Canlı performanslar inanılmaz başarılı olduklarında
09:57
ended up in what is probably, acoustically,
218
582000
3000
akustik olarak büyük ithimalle dünyadaki en
10:00
the worst sounding venues on the planet:
219
585000
3000
korkunç yere düştüler:
10:03
sports stadiums,
220
588000
2000
stadlar,
10:05
basketball arenas and hockey arenas.
221
590000
3000
basketbol kortları ve hokey arenaları.
10:08
Musicians who ended up there did the best they could.
222
593000
2000
Buraya düşen müzisyenler ellerinden gelenin en iyisini yaptılar.
10:10
They wrote what is now called arena rock,
223
595000
2000
Bugün arena rock'ı adını verdiğimiz şeyi yazdılar,
10:12
which is medium-speed ballads.
224
597000
2000
yani orta hızda balatlar.
10:14
(Music: "I Still Haven't Found What I'm Looking For" by U2)
225
599000
8000
(Müzik: U2'dan "I Still Haven't Found What I'm Looking For")
10:22
They did the best they could
226
607000
2000
Burası için yazdıkları düşünülürse
10:24
given that this is what they're writing for.
227
609000
3000
ellerinden gelenin en iyisini yaptılar.
10:27
The tempos are medium. It sounds big.
228
612000
3000
Tempo orta hızda. Kulağa çok büyük geliyor.
10:30
It's more a social situation
229
615000
2000
Müzikal bir durumdan çok
10:32
than a musical situation.
230
617000
2000
sosyal bir durum.
10:34
And in some ways, the music
231
619000
2000
Ve bazen burası için
10:36
that they're writing for this place
232
621000
2000
yazdıkları müzik
10:38
works perfectly.
233
623000
2000
mükemmel bir şekilde uyuyor.
10:41
So there's more new venues.
234
626000
3000
Başka yeni yerler de var.
10:44
One of the new ones is the automobile.
235
629000
2000
Bu yeni yerlerden birisi araba.
10:46
I grew up with a radio in a car.
236
631000
2000
Ben arabada radyo varken büyüdüm.
10:48
But now that's evolved into something else.
237
633000
2000
Ama şimdi bu başka bir şeye dönüştü.
10:50
The car is a whole venue.
238
635000
2000
Araba başlı başına bir mekan.
10:52
(Music: "Who U Wit" by Lil' Jon & the East Side Boyz)
239
637000
5000
(Müzik: Lil' Jon ve the East Side Boyz'dan "Who U Wit")
10:57
The music that, I would say, is written
240
642000
3000
Bence arabadaki ses sistemleri
11:00
for automobile sound systems
241
645000
2000
için yazılan müzik
11:02
works perfectly on it.
242
647000
2000
oraya mükemmel uyum sağlıyor.
11:04
It might not be what you want to listen to at home,
243
649000
3000
Bunu evde dinlemek istemeyebilirsiniz
11:07
but it works great in the car --
244
652000
2000
ama arabada kulağa çok iyi geliyor --
11:09
has a huge frequency spectrum,
245
654000
3000
arabanın çok geniş bir frekans spektrumu var,
11:12
you know, big bass and high-end
246
657000
2000
hani büyük bas ile daha yüksek ses
11:14
and the voice kind of stuck in the middle.
247
659000
3000
ve ses sanki ikisinin arasında sıkışıp kalmış gibi.
11:17
Automobile music, you can share with your friends.
248
662000
3000
Araba müziğini arkadaşlarınızla paylaşabilirsiniz.
11:21
There's one other kind of new venue,
249
666000
2000
Bir başka yeni yer daha var,
11:23
the private MP3 player.
250
668000
3000
özel MP3 çalar.
11:26
Presumably, this is just for Christian music.
251
671000
2000
Sanırım bu sadece Hıristiyan müzik için.
11:28
(Laughter)
252
673000
3000
(Gülüşmeler)
11:34
And in some ways it's like Carnegie Hall,
253
679000
3000
Ve bazı yönleriyle Carnegie Hall
11:37
or when the audience had to hush up,
254
682000
2000
ya da seyircinin sessiz kalması gerektiği zamanlar gibi,
11:39
because you can now hear every single detail.
255
684000
3000
çünkü şimdi her detayı duyabiliyorsunuz.
11:42
In other ways, it's more like the West African music
256
687000
2000
Bazı yönleriyle ise daha çok Batı Afrika müziği gibi,
11:44
because if the music in an MP3 player gets too quiet,
257
689000
3000
çünkü MP3 çalardaki müzik çok sessizleşirse
11:47
you turn it up, and the next minute,
258
692000
2000
sesini açıyorsunuz ve bir dakika sonra
11:49
your ears are blasted out by a louder passage.
259
694000
3000
kulaklarınız daha yüksek sesli bir bölüm yüzünden patlıyor.
11:52
So that doesn't really work.
260
697000
2000
Yani tam olarak işe yaramıyor.
11:54
I think pop music, mainly,
261
699000
2000
Bence genel olarak pop müziği
11:56
it's written today,
262
701000
2000
bugün bir açıdan
11:58
to some extent, is written for these kind of players,
263
703000
3000
bunun gibi aletler için,
12:01
for this kind of personal experience
264
706000
2000
bunun gibi kişisel deneyimler için yazılıyor.
12:03
where you can hear extreme detail,
265
708000
2000
Burada en ufak ayrıntıları bile duyabiliyorsunuz,
12:05
but the dynamic doesn't change that much.
266
710000
3000
ama genel olarak dinamik fazla değişmiyor.
12:08
So I asked myself:
267
713000
3000
Bu yüzden kendi kendime sordum:
12:11
Okay, is this
268
716000
2000
Peki, bu,
12:13
a model for creation,
269
718000
2000
bu uyum sağlama hali,
12:15
this adaptation that we do?
270
720000
3000
bir şeyler yaratmak için bir yol mu?
12:18
And does it happen anywhere else?
271
723000
2000
Ve başka yerlerde de gerçekleşiyor mu?
12:20
Well, according to David Attenborough and some other people,
272
725000
3000
David Attenborough ve diğerlerine göre
12:23
birds do it too --
273
728000
2000
kuşlar da bunu yapıyor.
12:25
that the birds in the canopy,
274
730000
3000
Yeşilliğin yoğun olduğu
12:28
where the foliage is dense,
275
733000
2000
gölgeliklerdeki kuşlar,
12:30
their calls tend to be
276
735000
2000
onların ötüşleri
12:32
high-pitched, short and repetitive.
277
737000
3000
tiz, kısa ve tekrarlı oluyor.
12:36
And the birds on the floor
278
741000
2000
Ve yerlerdeki kuşların
12:38
tend to have lower pitched calls,
279
743000
2000
daha tok bir sesle ötüyorlar,
12:40
so that they don't get distorted
280
745000
2000
böylece ormanın zemininden yankılandığı zaman
12:42
when they bounce off the forest floor.
281
747000
3000
biçimleri bozulmuyor.
12:45
And birds like this Savannah sparrow,
282
750000
3000
Ve bu Savannah serçesi gibi kuşların
12:49
they tend to have a buzzing
283
754000
2000
genelde uğultuya benzer
12:51
(Sound clip: Savannah sparrow song)
284
756000
2000
(Ses dosyası: Savannah serçesinin şarkısı)
12:53
type call.
285
758000
2000
bir ötüşü oluyor.
12:55
And it turns out that
286
760000
3000
Ve bunun gibi bir ses
12:58
a sound like this
287
763000
2000
ötüşlerini
13:00
is the most energy efficient and practical way
288
765000
3000
tarlalar ve savanalar üzerinden
13:03
to transmit their call
289
768000
3000
iletmek için
13:06
across the fields and savannahs.
290
771000
3000
enerjik olarak en tasaruflu ve pratik yol.
13:10
Other birds, like this tanager,
291
775000
3000
Bu tananger gibi diğer kuşlar da
13:13
have adapted within the same species.
292
778000
3000
aynı tür içinde uyum sağladılar.
13:16
The tananger on the East Coast of the United States,
293
781000
2000
Ormanların biraz daha yoğun olduğu
13:18
where the forests are a little denser,
294
783000
2000
Birleşmiş Devletler'in doğu kıyısındaki tanangerin
13:20
has one kind of call,
295
785000
2000
bir tür ötüşü var
13:22
and the tananger on the other side, on the west
296
787000
3000
ve diğer taraftaki, batıdaki tanangerin
13:25
(Sound clip: Scarlet tanager song)
297
790000
2000
(Ses dosyası: Scarlet tananger ötüşü)
13:27
has a different kind of call.
298
792000
3000
farklı tür bir ötüşü var.
13:30
(Sound clip: Scarlet tanager song)
299
795000
3000
(Ses dosyası: Scarlet tanager ötüşü)
13:35
So birds do it too.
300
800000
3000
Yani bunu kuşlar da yapıyor.
13:38
And I thought:
301
803000
2000
Ve şöyle düşündüm:
13:40
Well, if this is a model for creation,
302
805000
3000
Eğer bu bir şey yaratmak için bir yolsa,
13:43
if we make music,
303
808000
2000
eğer müziği
13:45
primarily the form at least,
304
810000
3000
en azından yapısal olarak
13:48
to fit these contexts,
305
813000
2000
bu mekanlara uydurmak için yapıyorsak
13:50
and if we make art to fit gallery walls or museum walls,
306
815000
3000
ve resimleri galeri ya da müze duvarlarına uysun diye yapıyorsak
13:53
and if we write software to fit existing operating systems,
307
818000
3000
ve yazılımları zaten var olan işletim sistemlerine uysun diye yazıyorsak,
13:58
is that how it works?
308
823000
3000
işler böyle mi yürüyor?
14:01
Yeah. I think it's evolutionary.
309
826000
2000
Evet. Bunun evrimsel olduğunu düşünüyorum.
14:03
It's adaptive.
310
828000
2000
İntibak edici.
14:05
But the pleasure and the passion and the joy
311
830000
2000
Ama zevk, tutku ve sevinç
14:07
is still there.
312
832000
2000
hâlâ orada.
14:10
This is a reverse view of things
313
835000
2000
Bu romantik bakış açısının
14:12
from the kind of traditional Romantic view.
314
837000
2000
tersi.
14:14
The Romantic view is that
315
839000
2000
Romantik bakış açısına göre
14:16
first comes the passion
316
841000
2000
önce tutku geliyor,
14:18
and then the outpouring of emotion,
317
843000
2000
sonra duyguların taşması
14:20
and then somehow it gets shaped into something.
318
845000
3000
ve sonra bütün bunlar bir şekil alıyor.
14:23
And I'm saying,
319
848000
2000
Ve ben,
14:25
well, the passion's still there,
320
850000
2000
evet, tutku hâlâ orda,
14:27
but the vessel
321
852000
2000
ama onun içine aktarıldığı ve döküldüğü
14:29
that it's going to be injected into and poured into,
322
854000
3000
kap
14:32
that is instinctively and intuitively
323
857000
2000
içgüdüsel ve sezgisel olarak
14:34
created first.
324
859000
2000
daha önce yaratılıyor.
14:36
We already know where that passion is going.
325
861000
3000
O tutkunun nereye gideceğini zaten biliyoruz.
14:43
But this conflict of views is kind of interesting.
326
868000
3000
Ama bakış açılarındaki bu çatışma ilginç sayılır.
14:46
The writer,
327
871000
2000
Yazar
14:48
Thomas Frank,
328
873000
2000
Thomas Frank,
14:50
says that
329
875000
2000
şöyle diyor,
14:52
this might be a kind of explanation
330
877000
2000
bu bazı insanların
14:54
why some voters vote
331
879000
2000
neden kendi çıkarlarına karşıt
14:56
against their best interests,
332
881000
2000
bir şekilde oy verdiğini açıklayabilir,
14:58
that voters, like a lot of us,
333
883000
3000
birçoğumuz gibi, oy veren insanlar
15:01
assume, that if they hear something that sounds like it's sincere,
334
886000
3000
kulağa samimi gelen bir şey duyduklarında,
15:04
that it's coming from the gut, that it's passionate,
335
889000
2000
içten gelen, tutku dolu bir şey duyduklarında
15:06
that it's more authentic.
336
891000
2000
daha hakiki olduğunu varsayıyorlar.
15:08
And they'll vote for that.
337
893000
2000
Ve bunun için oy veriyorlar.
15:10
So that, if somebody can fake sincerity,
338
895000
2000
Yani eğer biri samimiymiş gibi gösterebilirse,
15:12
if they can fake passion,
339
897000
3000
tutku doluymuş gibi gösterebilirse,
15:15
they stand a better chance
340
900000
2000
bu şekilde seçilme ihtimalleri
15:17
of being selected in that way,
341
902000
3000
artıyor.
15:21
which seems a little dangerous.
342
906000
2000
Ve bu biraz tehlikeli gibi.
15:25
I'm saying the two, the passion, the joy,
343
910000
3000
Ben ikisinin, tutkunun ve sevincin
15:28
are not mutually exclusive.
344
913000
2000
sadece birbirlerine özel olmadığını söylüyorum.
15:30
Maybe what the world needs now is for us to realize
345
915000
3000
Belki de dünyanın şu an ihtiyacı olan
15:33
that we are like the birds.
346
918000
2000
kuşlar gibi olduğumuzu fark etmemiz.
15:35
We adapt.
347
920000
2000
Uyum sağlıyoruz.
15:37
We sing.
348
922000
2000
Şarkı söylüyoruz.
15:39
And like the birds, the joy is still there,
349
924000
2000
Ve kuşlar gibi, hala coşku doluyuz,
15:41
even though we have changed what we do
350
926000
3000
yaptığımız şeyi mekana uyması için
15:44
to fit the context.
351
929000
2000
değiştirmiş olsak bile.
15:46
Thank you very much.
352
931000
2000
Çok teşekkürler.
15:48
(Applause)
353
933000
4000
(Alkış)
ABOUT THE SPEAKER
David Byrne - Musician, artist, writerDavid Byrne builds an idiosyncratic world of music, art, writing and film.
Why you should listen
Musician, author, filmmaker, curator, conservationist, digital music theorist, bicycle advocate, urban designer, visual artist, humanist ... David Byrne has many ways of expressing himself -- all of them heartfelt, authentic and thought-provoking.
From his groundbreaking recording career, first with Talking Heads and then as a solo artist and collaborator, to his recent use of digital media to connnect his creations to the world, he has been meshing art and technology to create jaw-dropping, soulful masterpieces that tell a story, and often invoke his audience to create some masterpieces of their own. In a recent art installation, Playing the Building, Byrne transformed an empty building into a musical instrument, and then invited visitors to play it.
His book Bicycle Diaries is a journal of what he thought and experienced while cycling through the cities of the world. And his 2012 book How Music Works expands on his 2010 TEDTalk to imagine how music is shaped by its time and place.
In David Byrne's 2010 TEDTalk, the image of CBGB comes from Joseph O. Holmes' CBGB series >>
David Byrne | Speaker | TED.com