TED@State
Clay Shirky: How social media can make history
Քլեյ Շըրքի. Այն մասին, թե ինչպես կարող է սոցիալական մեդիան պատմություն ստեղծել
Filmed:
Readability: 4.4
1,908,390 views
Մինչ ամբողջ աշխարհը տարված է Իրանի մասին նորություններով, Քլեյ Շըրքին ցույց է տալիս, որ Ֆեյսբուքը, Թվիթերը և հաղորդագրություններն օգնում են ռեպրեսիվ վարչակարգերի տակ գտնվող մարդկանց տարածել իրական լուրերը՝ շրջանցելով գրաքննիչներին (անգամ եթե կաճ ժամանակով): Լուրերի ուղղահայաց վերահսկողության վերացումը փոխում է քաղաքականության բնույթը:
Clay Shirky - Social Media Theorist
Clay Shirky argues that the history of the modern world could be rendered as the history of ways of arguing, where changes in media change what sort of arguments are possible -- with deep social and political implications. Full bio
Clay Shirky argues that the history of the modern world could be rendered as the history of ways of arguing, where changes in media change what sort of arguments are possible -- with deep social and political implications. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:16
I want to talk about the transformed media landscape,
0
0
4000
Ես ուզում եմ խոսել ձևափոխված մեդիա միջավայրի
00:20
and what it means for anybody who has a message that they want to get out
1
4000
4000
և դրա նշանակության մասին ցանկացած մարդու համար, ով ասելիք
00:24
to anywhere in the world.
2
8000
2000
ունի՝ուղղված ողջ աշխարհին:
00:26
And I want to illustrate that by telling a couple of stories
3
10000
2000
ԵՎ կցանկանայի ասելիքս պատկերավոր դարձնելու համար մի քանի պատմություն պատմել
00:28
about that transformation.
4
12000
2000
այդ փոփոխության մասին:
00:30
I'll start here. Last November there was a presidential election.
5
14000
3000
Սկսենք այստեղից: Անցյալ նոյեմբերին նախագահական ընտրություններ էին:
00:33
You probably read something about it in the papers.
6
17000
3000
Դե, գոնե թերթերում կարդացած կլինեք այդ մասին:
00:36
And there was some concern that in some parts of the country
7
20000
3000
Եվ մտավախություն կար, որ երկրի որոշ հատվածներում ընտրողների վրա
00:39
there might be voter suppression.
8
23000
2000
ճնշում կարող էր գործադրվել:
00:41
And so a plan came up to video the vote.
9
25000
2000
Առաջարկվեց տեսագրել ընտրությունը:
00:43
And the idea was that individual citizens
10
27000
3000
Եվ գաղափարն այն էր, որ հեռախոսներով զինված առանձին քաղաքացիներ,
00:46
with phones capable of taking photos or making video
11
30000
3000
ովքեր կարող էին լուսանկարել ու տեսագրել,
00:49
would document their polling places,
12
33000
2000
պետք է շրջեին ընտրատարածքներում,
00:51
on the lookout for any kind of voter suppression techniques,
13
35000
3000
որպեսզի ընտրողների վրա գործադրված ցանկացած ճնշման
00:54
and would upload this to a central place.
14
38000
2000
տեսարան նկարեին ու ներբեռնեին կենտրոնական կայք:
00:56
And that this would operate as a kind of citizen observation --
15
40000
4000
Եվ դա գործելու էր որպես ընտրողների վերահսկողություն,
01:00
that citizens would not be there just to cast individual votes,
16
44000
4000
այսինքն՝ քաղաքացիները այնտեղ չէին լինելու միայն ընտրելու համար,
01:04
but also to help ensure the sanctity of the vote overall.
17
48000
4000
այլ նաև օգնելու էին, որ երաշխավորվեր ընդհանուր ընտրությունների արդար լինելը:
01:08
So this is a pattern that assumes we're all in this together.
18
52000
4000
Եվ սա ենթադրում է, որ մենք բոլորս ենք նեգրավված այս ամենի մեջ:
01:12
What matters here
19
56000
2000
Այստեղ իրականում կարևոր է
01:14
isn't technical capital,
20
58000
2000
ոչ թե տեխնիկական կապիտալը,
01:16
it's social capital.
21
60000
2000
այլ սոցիալական կապիտալը:
01:18
These tools don't get socially interesting
22
62000
3000
Այս միջոցները չեն դառնում սոցիալապես հետաքրքիր,
01:21
until they get technologically boring.
23
65000
3000
մինչև որ անհետաքրքիր չդառնան տեխնոլոգիապես:
01:24
It isn't when the shiny new tools show up
24
68000
4000
Երբ ստեղծվում են միջոցները,
01:28
that their uses start permeating society.
25
72000
2000
դրանց կիրառումը լայն տարածում չի գտնում հասարակության մեջ:
01:30
It's when everybody is able to take them for granted.
26
74000
4000
Դա փոխարենը տեղի է ունենում այն ժամանակ, երբ բոլորը այն հալած յուղի տեղ են ընդունում:
01:34
Because now that media is increasingly social,
27
78000
3000
Քանի որ այժմ մեդիան գնալով դառնում է առավել սոցիալական,
01:37
innovation can happen anywhere
28
81000
3000
նորամուծությունը կարող է տեղի ունենալ ամեն տեղ,
01:40
that people can take for granted the idea that we're all in this together.
29
84000
4000
որտեղ մարդիկ հալած յուղի տեղ են ընդունում այն, որ մենք այս ամենի մեջ միասին ենք:
01:44
And so we're starting to see a media landscape
30
88000
3000
Այսպիսով, մենք սկսում ենք տեսնել մի մեդիա միջավայր,
01:47
in which innovation is happening everywhere,
31
91000
3000
որտեղ նորամուծությունը տեղի է ունենում ամենուրեք՝
01:50
and moving from one spot to another.
32
94000
2000
տեղափոխվելով մի կետից մյուսը:
01:52
That is a huge transformation.
33
96000
4000
Սա հսկայական ձևափոխություն է:
01:56
Not to put too fine a point on it, the moment we're living through --
34
100000
3000
Շատ ճոխ չասեմ, բայց այն ժամանակաշրջանը, որում ապրում ենք մենք՝
01:59
the moment our historical generation is living through --
35
103000
3000
մեր պատմական սերունդը, գրանցել է
02:02
is the largest increase in expressive capability
36
106000
4000
արտահայտվելու կարողության ամենամեծ զարգացումը ողջ մարդկության պատմության ընթացքում:
02:06
in human history.
37
110000
2000
ողջ մարդկության պատմության ընթացքում:
02:08
Now that's a big claim. I'm going to try to back it up.
38
112000
2000
Սա ամպագոռգոռ հայտարարություն է: Բայց հիմա փորձեմ ասածս ապացուցել:
02:10
There are only four periods in the last 500 years
39
114000
4000
Անցյալ 500տարիների ընթացքում ընդամենը 4 շրջան է եղել,
02:14
where media has changed enough to qualify for the label "revolution."
40
118000
3000
որոնց ընթացքում մեդիան փոխվել է այնքան, որ այդ փոփոխությունը կարելի է պիտակավորել որպես <<հեղափոխություն>>:
02:17
The first one is the famous one, the printing press:
41
121000
3000
Առաջինն ամենահանրահայտն է՝ տպագրամեքենան.
02:20
movable type, oil-based inks, that whole complex of innovations
42
124000
3000
շարժական տառատեսակ, յուղային հիմքով թանաքներ. նորարարութունների այդ ամբողջ համակարգը,
02:23
that made printing possible
43
127000
2000
որը հնարավոր դարձրեց տպագրությունը և
02:25
and turned Europe upside-down, starting in the middle of the 1400s.
44
129000
3000
1400ականների կեսից սկսած գլխիվայր շրջեց ողջ Եվրոպան:
02:28
Then, a couple of hundred years ago,
45
132000
2000
Հետո, մի քանի հարյուր տարի առաջ,
02:30
there was innovation in two-way communication,
46
134000
2000
նորարարություն եղավ երկկողմ
02:32
conversational media: first the telegraph, then the telephone.
47
136000
3000
հաղորդակցության ոլորտում. նախ՝ հեռագիր, հետո էլ հեռախոս:
02:35
Slow, text-based conversations,
48
139000
3000
Սկզբում դանդաղ, տեքստային,
02:38
then real-time voice based conversations.
49
142000
2000
այնուհետև՝ իրական ձայնային հաղորդակցություն:
02:40
Then, about 150 years ago,
50
144000
2000
Հետո, մոտ 150 տարի առաջ,
02:42
there was a revolution in recorded media other than print:
51
146000
3000
հեղափոխություն եղավ ձայնագրման և տպագրման մեդիայի ոլորտում.
02:45
first photos, then recorded sound,
52
149000
3000
նախ լուսանկարներ, հետո ձայնագրված հնչյուններ,
02:48
then movies, all encoded onto physical objects.
53
152000
3000
հետո ֆիլմեր՝ բոլորը կոդավորված ֆիզիկական առարկաների վրա:
02:51
And finally, about 100 years ago, the harnessing of electromagnetic spectrum
54
155000
3000
Եվ վերջապես, 100 տարի առաջ, էլէկտրամագնիսական սպեկտրի ի հայտ գալը
02:54
to send sound and images through the air -- radio and television.
55
158000
4000
հնարավոր դարձրեց, որ ձայնն ու պատկերը ուղարկվեն օդի միջով՝ ռադիո և հեռուստատեսություն:
02:58
This is the media landscape as we knew it in the 20th century.
56
162000
4000
Սա մեդիա միջավայրն է այնպիսին, ինչպիսին մենք այն ճանաչում էինք 20րդ դարում:
03:02
This is what those of us of a certain age
57
166000
3000
Մեր տարիքի մարդիկ մեծացել են սրա հետ,
03:05
grew up with, and are used to.
58
169000
3000
և սովոր են հենց սրան:
03:08
But there is a curious asymmetry here.
59
172000
2000
Բայց այստեղ մի հետաքրքիր ասիմետրիա կա:
03:10
The media that is good at creating conversations
60
174000
3000
Այն մեդիան, որին հաջողվում է ստեղծել հաղորդակցություն,
03:13
is no good at creating groups.
61
177000
2000
չի կարողանում ստեղծել խմբեր:
03:15
And the media that's good at creating groups
62
179000
2000
Եվ մեդիան, որին հաջողվում է ստեղծել խմբեր, ընդհակառակը,
03:17
is no good at creating conversations.
63
181000
2000
չի կարողանում ստեղծել հաղորդակցություն:
03:19
If you want to have a conversation
64
183000
2000
Եթե ուզում ես այս աշխարհում հաղորդակցվել,
03:21
in this world, you have it with one other person.
65
185000
2000
պետք է դա անես մեկ այլ մարդու հետ:
03:23
If you want to address a group, you get the same message
66
187000
3000
Եթե ուզում ես դիմել մի խմբի, վերցնում ես նույն ուղերձը,
03:26
and you give it to everybody in the group,
67
190000
2000
տալիս ես խմբի բոլոր անդամներին
03:28
whether you're doing that with a broadcasting tower or a printing press.
68
192000
4000
կա՛մ հեռուստատեսության, կա՛մ էլ տպագիր մամուլի միջոցով:
03:32
That was the media landscape
69
196000
2000
Սա այն մեդիա միջավայրն է,
03:34
as we had it in the twentieth century.
70
198000
2000
որը մենք ունեինք 20րդ դարում:
03:36
And this is what changed.
71
200000
2000
Եվ ահա, թե ինչ է փոխվել:
03:38
This thing that looks like a peacock hit a windscreen
72
202000
2000
Ահա այս պատկերը, որը նման է դիմապակուն ծեփված սիրամարգի,
03:40
is Bill Cheswick's map of the Internet.
73
204000
2000
Բիլ Չեսվիկի համացանցի քարտեզն է:
03:42
He traces the edges of the individual networks
74
206000
2000
Նա նախ անհատական ցանցերի եզրերն է գտնում,
03:44
and then color codes them.
75
208000
2000
հետո գույներով կոդավորում է դրանք:
03:46
The Internet is the first medium in history
76
210000
2000
Համացանցը պատմության մեջ միակ միջոցն է,
03:48
that has native support for groups
77
212000
2000
որը ի սկզբանե խրախուսում է և՛ հաղորդակցությունը,
03:50
and conversation at the same time.
78
214000
3000
և՛ խմբերի ստեղծումը միաժամանակ:
03:53
Whereas the phone gave us the one-to-one pattern,
79
217000
3000
Մինչ հեռախոսը մեկը-մեկին սկզբունքով էր աշխատում,
03:56
and television, radio, magazines, books,
80
220000
2000
իսկ հեռուստացույցը, ռադիոն, ամսագրերը, գրքերը՝
03:58
gave us the one-to-many pattern,
81
222000
2000
մեկը-շատին սկզբունքով,
04:00
the Internet gives us the many-to-many pattern.
82
224000
2000
համացանցը աշխատում է շատը-շատին սկզբունքով:
04:02
For the first time,
83
226000
2000
Առաջին անգամ
04:04
media is natively good at supporting these kinds of conversations.
84
228000
4000
մեդիան ի սկզբանե կարողանում է խրախուսել այս բնույթի հաղորդակցությունը:
04:08
That's one of the big changes.
85
232000
3000
Սա մեծագույն փոփոխություններից մեկն է:
04:11
The second big change
86
235000
2000
Երկրորդ մեծ փոփոխությունն այն է,
04:13
is that, as all media gets digitized,
87
237000
2000
որ մեդիայի բոլոր տեսակների թվայնացվելու
04:15
the Internet also becomes the mode of carriage
88
239000
3000
հետ մեկտեղ համացանցը դառնում է նաև
04:18
for all other media,
89
242000
2000
այլ մեդիաների կրողը,
04:20
meaning that phone calls migrate to the Internet,
90
244000
2000
այսինքն՝ հեռախոսազանգերը տեղափոխվում են համացանց,
04:22
magazines migrate to the Internet, movies migrate to the Internet.
91
246000
3000
համացանց են տեղափոխվում նաև ամսագրերը, ֆիլմերը:
04:25
And that means that every medium
92
249000
2000
Եվ դա նշանակում է, որ մեդիայի մի տեսակը
04:27
is right next door to every other medium.
93
251000
5000
գտնվում է մյուս մեդիայի հենց կողքին:
04:32
Put another way,
94
256000
3000
Այլ կերպ ասած՝
04:35
media is increasingly less just a source of information,
95
259000
3000
մեդիան գնալով ավելի քիչ է հանդես գալիս որպես ընդամենը տեղեկատվության աղբյուր,
04:38
and it is increasingly more a site of coordination,
96
262000
3000
և ավելի շատ դառնում է համակարգման կենտրոն,
04:41
because groups that see or hear or watch or listen to something
97
265000
3000
որովհետև խմբերը, որոնք ինչ-որ բան են տեսնում, լսում, դիտում, կամ ունդկնդրում,
04:44
can now gather around and talk to each other as well.
98
268000
4000
հիմա կարող են նաև հավաքվել մի տեղում և զրուցել:
04:48
And the third big change
99
272000
3000
Եվ երրորդ մեծ փոփոխությունն այն է,
04:51
is that members of the former audience, as Dan Gilmore calls them,
100
275000
2000
որ նախկին լսարանի անդամները, ինչպես նրանց կոչում է Դեն Գիլմորը,
04:53
can now also be producers and not consumers.
101
277000
4000
հիմա կարող են հանդես գալ նաև որպես արտադրողներ, ոչ թե միայն սպառողներ:
04:57
Every time a new consumer
102
281000
2000
Ամեն անգամ, երբ մեդիա միջավայրին
04:59
joins this media landscape
103
283000
2000
ավելանում է նոր սպառող,
05:01
a new producer joins as well,
104
285000
2000
նա իր մեջ կրում է նաև նոր արտադրողին,
05:03
because the same equipment --
105
287000
2000
որովհետև նույն սարքերը՝
05:05
phones, computers --
106
289000
2000
հեռախոսները, համակարգիչները,
05:07
let you consume and produce.
107
291000
2000
թույլ են տալիս և՛ սպառել, և՛ արտադրել:
05:09
It's as if, when you bought a book, they threw in the printing press for free;
108
293000
3000
Այսպես, օրինակ, եթե գիրք ես գնում, ձրի ստանում ես տպագրամեքենա,
05:12
it's like you had a phone that could turn into a radio
109
296000
2000
կամ հեռախոս ունես, որը ճիշտ կոճակները սեղմելու դեպքում
05:14
if you pressed the right buttons.
110
298000
2000
վերածվում է ռադիոյի:
05:16
That is a huge change
111
300000
3000
Սա հսկայական փոփոխություն է
05:19
in the media landscape we're used to.
112
303000
2000
այն մեդիա միջավայրում, որին մենք սովոր էինք:
05:21
And it's not just Internet or no Internet.
113
305000
3000
Եվ հարցը միայն համացանցի լինելն ու չլինելը չէ:
05:24
We've had the Internet in its public form
114
308000
2000
Արդեն 20 տարի է, ինչ համացանցը գոյություն ունի
05:26
for almost 20 years now,
115
310000
2000
հանրությանը մատչելի ձևով,
05:28
and it's still changing
116
312000
2000
բայց այն շարունակում է փոխվել
05:30
as the media becomes more social.
117
314000
2000
մեդիայի՝ ավելի սոցիալական դառնալուն համընթաց:
05:32
It's still changing patterns
118
316000
2000
Այն շարունակում է փոխվել
05:34
even among groups who know how to deal with the Internet well.
119
318000
3000
անգամ այն խմբերի շրջանակներում, ովքեր լավ գիտեն համացանցի հետ խաղի բոլոր կանոնները:
05:37
Second story.
120
321000
2000
Ահա և երկրորդ պատմությունը:
05:39
Last May, China in the Sichuan province
121
323000
2000
Անցյալ մայիսին Չինաստանի Սիչուան նահանգում
05:41
had a terrible earthquake, 7.9 magnitude,
122
325000
3000
ահավոր երկրաշարժ գրանցվեց 7.9 մագնիտուդ ուժգնությամբ,
05:44
massive destruction in a wide area, as the Richter Scale has it.
123
328000
4000
մեծ տարածքի զանգվածային ավերածություն, ինչպես ասում է Ռիխտերի սանդղակը:
05:48
And the earthquake was reported as it was happening.
124
332000
6000
Երկրաշարժը դեռ չավարտված՝ դրա մասին արդեն իսկ հաղորդեցին:
05:54
People were texting from their phones. They were taking photos of buildings.
125
338000
3000
Մարդիկ հաղորդագրություններ էին ուղարկում իրենց հեռախոսներից: Նրանք նկարում էին շենքերը:
05:57
They were taking videos of buildings shaking.
126
341000
3000
Նրանք տեսագրում էին ցնցվող շենքերը:
06:00
They were uploading it to QQ, China's largest Internet service.
127
344000
3000
Հետո այդ ամենը ներբեռնում էին QQ՝ Չինաստանի ամենամեծ համացանցային ծառայությունը:
06:03
They were Twittering it.
128
347000
2000
Նրանք այդ ամենը դնում էին Թվիթերում:
06:05
And so as the quake was happening
129
349000
3000
Եվ լուրերը տարածվում էին
06:08
the news was reported.
130
352000
2000
երկրաշարժին զուգընթաց: :
06:10
And because of the social connections,
131
354000
2000
Եվ սոցիալական կապերի,
06:12
Chinese students coming elsewhere, and going to school,
132
356000
3000
այլ տեղերից եկող չինացի ուսանողների
06:15
or businesses in the rest of the world opening offices in China --
133
359000
4000
և Չինաստանում գրասենյակներ բացող բիզնեսների պատճառով
06:19
there were people listening all over the world, hearing this news.
134
363000
4000
կային մարդիկ, ովքեր աշխարհի տարբեր ծայրերում լսում էին այս նորությունը:
06:23
The BBC got their first wind of the Chinese quake from Twitter.
135
367000
5000
BBC-իի առաջին աղբյուրը Չինաստանի երկրաշարժի մասին Թվիթերն էր:
06:28
Twitter announced the existence of the quake
136
372000
3000
Թվիթերը երկրաշարժի գոյության մասին հայտարարեց
06:31
several minutes before the US Geological Survey
137
375000
2000
մի քանի րոպե ավելի շուտ, քան ԱՄՆ երկրաբանական հետազոտության
06:33
had anything up online for anybody to read.
138
377000
4000
կենտրոնն առցանց որևէ տեղեկատվություն կհաղորդեր :
06:37
The last time China had a quake of that magnitude
139
381000
3000
Անցյալ անգամ, երբ Չինաստանում երկրաշարժ գրանցվեց,
06:40
it took them three months to admit that it had happened.
140
384000
5000
3 ամիս պահանջվեց, մինչև նրանք ընդունեցին, որ այն, իրոք, տեղի է ունեցել:
06:45
(Laughter)
141
389000
1000
(Ծիծաղ)
06:46
Now they might have liked to have done that here,
142
390000
2000
Միգուցե այստեղ էլ ցանկանային այդպես անել,
06:48
rather than seeing these pictures go up online.
143
392000
3000
և ոչ թե նկարները առցանց դնել:
06:51
But they weren't given that choice,
144
395000
3000
Բայց նրանք չունեին այդ ընտրության հնարավորությունը, :
06:54
because their own citizens beat them to the punch.
145
398000
3000
որովհետև նրանց իսկ քաղաքացիները արդեն կատարել էին առաջին որոշիչ քայլը:
06:57
Even the government learned of the earthquake from their own citizens,
146
401000
4000
Անգամ կառավարությունը երկրաշարժի մասին իմացավ իրենց քաղաքացիներից,
07:01
rather than from the Xinhua News Agency.
147
405000
3000
ոչ թե Չինհուա լրատվական գործակալությունից:
07:04
And this stuff rippled like wildfire.
148
408000
2000
Եվ այս ամենը տարածվեց կայծակնային արագությամբ:
07:06
For a while there
149
410000
2000
Որոշ ժամանակ Թվիթերում՝
07:08
the top 10 most clicked links on Twitter,
150
412000
2000
համընդհանուր կարճ հաղորդագրությունների ծառայությունում,
07:10
the global short messaging service --
151
414000
2000
ամենաշատ փնտրվող 10 հղումներից 9ը
07:12
nine of the top 10 links were about the quake.
152
416000
3000
երկրաշարժի մասին էին:
07:15
People collating information,
153
419000
2000
Տեղեկատվությունը ճշտող մարդիկ,
07:17
pointing people to news sources,
154
421000
2000
լրատվական աղբյուրներին հղումներ անող մարդիկ,
07:19
pointing people to the US geological survey.
155
423000
2000
ԱՄՆ երկրաբանական հետազոտությունը մատնանշող մարդիկ:
07:21
The 10th one was kittens on a treadmill, but that's the Internet for you.
156
425000
4000
10րդ ամենափնտրվածն էլ հետևյալն էր՝ կատուները շարժվող վազքուղու վրա, բայց դե, այնուամենայնիվ, սա համացանց է, ինչ արած:
07:25
(Laughter)
157
429000
1000
(Ծիծաղ)
07:26
But nine of the 10 in those first hours.
158
430000
3000
Բայց 10-ից 9ը առաջին ժամերի ընթացքում:
07:29
And within half a day donation sites were up,
159
433000
4000
Եվ կես օրվա մեջ ստեղծվեցին նվիրատության կայքեր,
07:33
and donations were pouring in from all around the world.
160
437000
4000
և ամբողջ աշխարհից մարդիկ նվիրատվություն էին անում:
07:37
This was an incredible, coordinated global response.
161
441000
4000
Սա անհավատալիորեն համակարգված համընդհանուր արձագանք էր:
07:41
And the Chinese then, in one of their periods of media openness,
162
445000
2000
Եվ այդ ժամանակ չինացիները մեդիայի՝դեռ հասանելի լինելու շրջաններից մեկում
07:43
decided that they were going to let it go,
163
447000
2000
որոշեցին, որ թույլ կտան, որ լուրը տարածվի,
07:45
that they were going to let this citizen reporting fly.
164
449000
5000
որ ազատ էին թողնելու այս տեղեկատվության հոսքը:
07:50
And then this happened.
165
454000
2000
Հետո տեղի ունեցավ հետևյալը:
07:52
People began to figure out, in the Sichuan Provence,
166
456000
2000
Սիչուան նահանգի մարդիկ բացահայտեցին,
07:54
that the reason so many school buildings had collapsed --
167
458000
3000
որ դպրոցական շինությունների ավերվելու պատճառը
07:57
because tragically the earthquake happened during a school day --
168
461000
4000
(դժբախտաբար, երկրաշարժը տեղի էր ունեցել աշխատանքային ժամերին)
08:01
the reason so many school buildings collapsed
169
465000
2000
այն էր, որ կաշառակեր պաշտոնյաները
08:03
is that corrupt officials had taken bribes
170
467000
2000
կաշառք էին վերցրել ու թույլտրել,
08:05
to allow those building to be built to less than code.
171
469000
4000
որ շենքերը կառուցվեին ավելի ցածր չափանիշներով:
08:09
And so they started, the citizen journalists started
172
473000
3000
Եվ այսպիսով, նրանք սկսեցին, քաղաքացի լրագրողները սկսեցին
08:12
reporting that as well. And there was an incredible picture.
173
476000
3000
խոսել նաև դրա մասին: Եվ մի անհավատալի նկար կար:
08:15
You may have seen in on the front page of the New York Times.
174
479000
2000
Հավանական է՝ տեսել եք այդ նկարը Նյու Յորք Թայմզի առաջին էջերին:
08:17
A local official literally prostrated himself in the street,
175
481000
4000
Մի տեղական պաշտոնյա փողոցում
08:21
in front of these protesters,
176
485000
2000
ծունկի էր եկել բողոքողների դիմաց,
08:23
in order to get them to go away.
177
487000
3000
որ նրանց ստիպեր հեռանալ:
08:26
Essentially to say, "We will do anything to placate you,
178
490000
2000
Պարզապես ասելու. <<Մենք ամեն ինչ կանենք ձեզ մխիթարելու համար,
08:28
just please stop protesting in public."
179
492000
3000
միայն թե դադարեցրեք զանգվածային բողոքը>>:
08:31
But these are people who have been radicalized,
180
495000
2000
Բայց սրանք մարդիկ են, ովքեր հասել են ծայրահեղության,
08:33
because, thanks to the one child policy,
181
497000
2000
որովհետև մեկ երեխայի քաղաքականության շնորհիվ
08:35
they have lost everyone in their next generation.
182
499000
3000
նրանք կորցրել են իրենց ողջ հաջորդ սերունդը:
08:38
Someone who has seen the death of a single child
183
502000
2000
Մարդը, որն ականատես է եղել իր միակ երեխայի մահվանը,
08:40
now has nothing to lose.
184
504000
2000
կորցնելու այլևս ոչինչ չունի:
08:42
And so the protest kept going.
185
506000
2000
Եվ բողոքը շարունակվում էր:
08:44
And finally the Chinese cracked down.
186
508000
3000
Վերջապես չինացիները տեղի տվեցին:
08:47
That was enough of citizen media.
187
511000
3000
Նրանք արդեն կուշտ էին քաղաքացիական մեդիայից:
08:50
And so they began to arrest the protesters.
188
514000
2000
Ու սկսվեց ցուցարարների զանգվածային ձերբկալությունը:
08:52
They began to shut down the media that the protests were happening on.
189
516000
4000
Նրանք սկսեցին փակել այն մեդիաները, որտեղ տեղի էին ունենում բողոքներ:
08:56
China is probably the most successful
190
520000
4000
Հավանաբար Չինաստանն աշխարհում
09:00
manager of Internet censorship in the world,
191
524000
3000
ամենահաջողակն է համացանցը կառավարելու գործում
09:03
using something that is widely described as the Great Firewall of China.
192
527000
4000
և օգտագործում է մի համակարգ, որը կոչում են Չինաստանի մեծ պաշտպանություն:
09:07
And the Great Firewall of China
193
531000
2000
Վերջինս իրենից ներկայացնում է
09:09
is a set of observation points
194
533000
2000
մի շարք դիտարկումներ,
09:11
that assume that media is produced by professionals,
195
535000
4000
որոնք ենթադրում են, որ մեդիան ստեղծվում է մասնագետների կողմից,
09:15
it mostly comes in from the outside world,
196
539000
3000
այն գալիս է դրսի աշխարհից,
09:18
it comes in relatively sparse chunks,
197
542000
3000
փոքր պատառիկներով
09:21
and it comes in relatively slowly.
198
545000
3000
և անհամեմատ դանդաղ:
09:24
And because of those four characteristics
199
548000
2000
Եվ այս 4 բնութագրիչների շնորհիվ
09:26
they are able to filter it as it comes into the country.
200
550000
4000
նրանք կարողանում են ֆիլտրել երկիր մտնող տեղեկատվությունը:
09:30
But like the Maginot Line,
201
554000
2000
Բայց ինչպես Մագինոյի կառուցած պաշտպանությունը,
09:32
the great firewall of China was facing in the wrong direction
202
556000
3000
այնպես էլ Չինաստանի մեծ պաշտպանությունը իր առջև դրված խնդրին
09:35
for this challenge,
203
559000
2000
սխալ մոտեցում էր ցույց տալիս,
09:37
because not one of those four things was true in this environment.
204
561000
6000
որովհետև այս միջավայրում վերոհիշյալ 4-ից ոչ մեկը չէր գործում:
09:43
The media was produced locally. It was produced by amateurs.
205
567000
2000
Մեդիան ստեղծվում էր հենց տեղում, ոչ մասնագետների կողմից,
09:45
It was produced quickly. And it was produced at such an incredible abundance
206
569000
5000
մեծ արագությամբ և այնպիսի ծավալով,
09:50
that there was no way to filter it as it appeared.
207
574000
4000
որ այն ֆիլտրելն անհնար էր:
09:54
And so now the Chinese government, who for a dozen years,
208
578000
3000
Եվ ահա, չինական կառավարությունը, որն արդեն մի տասնամյակ է,
09:57
has quite successfully filtered the web,
209
581000
4000
ինչ բավականին հաջող կերպով կարողացել է ֆիլտրել ցանցը,
10:01
is now in the position of having to decide
210
585000
2000
հիմա կանգնել է ընտրության առաջև.
10:03
whether to allow or shut down entire services,
211
587000
4000
թու՞յլ տալ, թե՞ փակել ամբողջական ծառայությունները,
10:07
because the transformation to amateur media
212
591000
3000
որովհետև փոփոխությունը դեպի սիրողական մեդիա
10:10
is so enormous that they can't deal with it any other way.
213
594000
4000
հասել է այնպիսի չափերի, որ դրա հետ այլ կերպ վարվել չես կարող:
10:14
And in fact that is happening this week.
214
598000
2000
Իրականում դա տեղի է ունենում հենց այս շաբաթ:
10:16
On the 20th anniversary of Tiananmen
215
600000
2000
Թյանանմենի 20րդ տարելիցին նրանք հենց նոր,
10:18
they just, two days ago, announced
216
602000
3000
երկու օր առաջ հայտարարեցին,
10:21
that they were simply shutting down access to Twitter,
217
605000
3000
որ արգելափակում են Թվիթերը,
10:24
because there was no way to filter it other than that.
218
608000
4000
որովհետև այլևս չեն կարողանում ֆիլտրել այն:
10:28
They had to turn the spigot entirely off.
219
612000
4000
Նրանք ստիպված էին ընդհանրապես փակել տեղեկատվության այս աղբյուրը:
10:32
Now these changes don't just affect people who want to censor messages.
220
616000
4000
Բայց այս փոփոխությունները չեն ազդում միայն նրանց վրա, ովքեր գրաքննության են ենթարկում հաղորդագրությունները:
10:36
They also affect people who want to send messages,
221
620000
3000
Դրանք նաև ազդում են նրանց վրա, ովքեր ուզում են ուղարկել այդ հաղորդագրությունները,
10:39
because this is really a transformation of the ecosystem as a whole,
222
623000
3000
որովհետև սա իրականում, ոչ թե մասնավոր ռազմավարության,
10:42
not just a particular strategy.
223
626000
2000
այլ ընդհանուր էկոհամակարգի փոփոխություն է:
10:44
The classic media problem, from the 20th century
224
628000
4000
20րդ դարից սկսած մեդիայի դասական խնդիրն է,
10:48
is, how does an organization have a message
225
632000
2000
թե ինչպես կարող է կազմակերպությունը,
10:50
that they want to get out
226
634000
2000
որը ասելիք ունի մարդկանց որևէ խմբի,
10:52
to a group of people distributed at the edges of a network.
227
636000
2000
տարածել իր ասելիքը ամբողջ ցանցով մեկ:
10:54
And here is the twentieth century answer.
228
638000
3000
Եվ ահա 20րդ դարի պատասխանը.
10:57
Bundle up the message. Send the same message to everybody.
229
641000
4000
կազմիր հաղորդագրությունը, ուղարկիր այն բոլորին:
11:01
National message. Targeted individuals.
230
645000
2000
Ազգային հաղորդագրություն: Նպատակային անհատներ:
11:03
Relatively sparse number of producers.
231
647000
2000
Արտադրողերի համեմատաբար փոքր թիվ:
11:05
Very expensive to do,
232
649000
2000
Այս ամենը շատ թանկ է,
11:07
so there is not a lot of competition.
233
651000
2000
այդ իսկ պատճառով էլ չկա մրցակցություն:
11:09
This is how you reach people.
234
653000
2000
Սա է մարդկանց հասնելու միակ ճանապարհը:
11:11
All of that is over.
235
655000
3000
Բայց հիմա այս ամենն անցյալում է:
11:14
We are increasingly in a landscape where media is global,
236
658000
3000
Մենք գտնվում ենք մի միջավայրում,, որտեղ մեդիան դառնում է ավելի
11:17
social, ubiquitous and cheap.
237
661000
3000
գլոբալ, սոցիալական և էժան:
11:20
Now most organizations that are trying to send messages
238
664000
5000
Այժմ կազմակերպությունների մեծ մասը, որոնք փորձում են հաղորդագրություն ուղարկել
11:25
to the outside world, to the distributed collection of the audience,
239
669000
4000
դրսի աշխարհին, կոնկրետ լսարանի,
11:29
are now used to this change.
240
673000
2000
արդեն սովոր են սրան:
11:31
The audience can talk back.
241
675000
2000
Լսարանն էլ կարողանում է արձագանքել:
11:33
And that's a little freaky. But you can get used to it after a while, as people do.
242
677000
5000
Դա մի քիչ տարօրինակ է, բայց որոշ ժամանակ անց հարմարվում ես դրան, ինչպես և մնացած բոլորը:
11:38
But that's not the really crazy change that we're living in the middle of.
243
682000
4000
Բայց դա փոփոխություններից ամենախելագարը չէ:
11:42
The really crazy change is here:
244
686000
3000
Իրականում խելագարություն է այն,
11:45
it's the fact that they are no longer disconnected from each other,
245
689000
4000
որ դրանք այլևս իրարից անջատված չեն,
11:49
the fact that former consumers are now producers,
246
693000
3000
այն, որ նախկին սպառողները հիմա արտադրողներ են,
11:52
the fact that the audience can talk directly to one another;
247
696000
3000
այն փաստը, որ լսարանները կարող են կապ հաստատել մեկը մյուսի հետ,
11:55
because there is a lot more amateurs than professionals,
248
699000
3000
որովհետև ավելի շատ ոչ մասնագետներ կան, քան մասնագետներ,
11:58
and because the size of the network,
249
702000
3000
և որովհետև ցանցի չափերը,
12:01
the complexity of the network is actually the square
250
705000
3000
բարդությունը իրականում մասնակիցների
12:04
of the number of participants,
251
708000
2000
քանակի քառակուսին է,
12:06
meaning that the network, when it grows large,
252
710000
2000
որը նշանակում է, որ երբ ցանցը աճում է,
12:08
grows very, very large.
253
712000
2000
այն շատ-շատ է աճում:
12:10
As recently at last decade,
254
714000
2000
Բոլորովին վերջերս՝ անցած տասնամյակ,
12:12
most of the media that was available for public consumption
255
716000
3000
հանրային սպառման համար հասանելի մեդիայի մեծ մասը
12:15
was produced by professionals.
256
719000
2000
արտադրվում էր մասնագետների կողմից:
12:17
Those days are over, never to return.
257
721000
4000
Սակայն այդ օրերն անվերադարձ հեռացան :
12:21
It is the green lines now, that are the source of the free content,
258
725000
3000
Հիմա ազատ տեղեկատվության աղբյուրը կանաչ գծերն են,
12:24
which brings me to my last story.
259
728000
3000
ու սա ինձ տանում է դեպի իմ վերջին պատմությունը:
12:27
We saw some of the most imaginative use
260
731000
2000
Մենք տեսանք, թե ինչպես սոցիալական մեդիան
12:29
of social media during the Obama campaign.
261
733000
3000
ամենահնարամիտ ձևով օգտագործվեց Օբամայի քարոզարշավի ժամանակ:
12:32
And I don't mean most imaginative use in politics --
262
736000
2000
Եվ ես նկատի չունեմ, որ դա ամենահնարամիտ ձևն էր քաղաքականության մեջ,
12:34
I mean most imaginative use ever.
263
738000
3000
որովհետև դա ընդհանրապես երբևէ եղած ամենահնարամիտ ձևն էր:
12:37
And one of the things Obama did, was they famously,
264
741000
2000
Իսկ ի՞նչ արեցին Օբամայի ընտրարշավի ժամանակ.
12:39
the Obama campaign did, was they famously put up
265
743000
2000
այսպես, բացեցին MyBarackObama.com,
12:41
MyBarackObama.com, myBO.com
266
745000
2000
myBO.com կայքերը,
12:43
And millions of citizens rushed in to participate,
267
747000
4000
և միլիոնավոր քաղաքացիներ սկսեցին մասնակցել
12:47
and to try and figure out how to help.
268
751000
2000
ու ամեն ինչ անել ինչ-որ բանով օգնելու համար:
12:49
An incredible conversation sprung up there.
269
753000
3000
Ու սկիզբ առավ մի անհավատալի հաղորդակցություն:
12:52
And then, this time last year,
270
756000
3000
Եվ հետո՝ անցյալ տարի այս օրերին,
12:55
Obama announced that he was going to change his vote on FISA,
271
759000
3000
Օբաման հայտարարեց, որ պատրաստվում է փոխել իր քվեն ԱՀՎԱ-ի՝
12:58
The Foreign Intelligence Surveillance Act.
272
762000
2000
Արտաքին Հետախուզության Վերահսկողության Ակտի հարցով:
13:00
He had said, in January, that he would not sign a bill
273
764000
2000
Հունվարին նա ասաց, որ երբեք չի ստորագրի մի օրինագծի տակ,
13:02
that granted telecom immunity for possibly warrantless spying
274
766000
4000
որը հեռահաղորդակցական անձեռնմխելիություն է տալիս այն բանի համար,
13:06
on American persons.
275
770000
3000
որ ամերիկացիներին առանց որևէ երաշխիքի սկսեն լրտեսել:
13:09
By the summer, in the middle of the general campaign,
276
773000
2000
Արդեն ամռանը, ընդհանուր քարոզարշավի կեսին,
13:11
He said, "I've thought about the issue more. I've changed my mind.
277
775000
2000
նա ասաց. <<Այս խնդրի մասին ավելի շատ եմ մտածել. միտքս փոխել եմ:
13:13
I'm going to vote for this bill."
278
777000
2000
Ես քվեարկելու եմ այդ օրինագծի օգտին>>:
13:15
And many of his own supporters
279
779000
2000
Եվ անգամ նրա աջակիցներից շատերը
13:17
on his own site went very publicly berserk.
280
781000
5000
նրա իսկ կայքում սկսեցին բարձրաձայնել իրենց դժգոհության մասին:
13:22
It was Senator Obama when they created it. They changed the name later.
281
786000
3000
Երբ կայքը ստեղծվեց, վերջինիս անունը Սենատոր Օբամա էր: Հետո անունը փոխեցին.
13:25
"Please get FISA right."
282
789000
2000
<<Խնդրում ենք, ԱՀՎԱ-ն ուղղեք>>:
13:27
Within days of this group being created
283
791000
2000
Խումբը ստեղծելուն պես մի քանի օրվա ընթացքում
13:29
it was the fastest growing group on myBO.com;
284
793000
3000
այն դարձավ myBO.com-ի ամենաարագ աճող խումբը,
13:32
within weeks of its being created it was the largest group.
285
796000
3000
մի քանի շաբաթվա ընթացքում էլ դարձավ ամենամեծը:
13:35
Obama had to issue a press release.
286
799000
3000
Օբաման ստիպված էր մամլո հաղորդագրություն տարածել:
13:38
He had to issue a reply.
287
802000
3000
Նա ստիպված էր արձագանքել:
13:41
And he said essentially, "I have considered the issue.
288
805000
2000
Եվ ահա, թե նա ինչ ասաց. <<Ես երկար եմ մտածել սրա մասին:
13:43
I understand where you are coming from.
289
807000
2000
Ես հասկանում եմ ձեր շարժառիթները:
13:45
But having considered it all, I'm still going to vote the way I'm going to vote.
290
809000
4000
Բայց հաշվի առնելով հանդերձ ամեն բան՝ ես պատրաստվում եմ քվեարկել այնպես, ինչպես քվեարկելու եմ:
13:49
But I wanted to reach out to you and say, I understand that you disagree with me,
291
813000
3000
Բայց ուզում էի ասել ձեզ, որ հասկանում եմ, որ դուք համաձայն չեք ինձ հետ,
13:52
and I'm going to take my lumps on this one."
292
816000
3000
և ես պատասխանատվությունը ինձ վրա եմ վերցնում>>:
13:55
This didn't please anybody. But then a funny thing happened in the conversation.
293
819000
4000
Դա ոչ ոքի դուր չեկավ: Բայց հետո այդ ամենի մեջ մի զվարճալի բան տեղի ունեցավ:
13:59
People in that group realized
294
823000
2000
Այդ խմբի մարդիկ հասկացան,
14:01
that Obama had never shut them down.
295
825000
4000
որ Օբաման փորձ չէր արել փակել խումբը,
14:05
Nobody in the Obama campaign had ever tried to hide the group
296
829000
4000
ոչ էլ քարոզարշավի ժամանակ որևէ մեկը փորձել էր թաքցնել խումբը,
14:09
or make it harder to join,
297
833000
2000
կամ էլ անհնարին դարձրել դրան միանալը,
14:11
to deny its existence, to delete it,
298
835000
2000
կամ ուրացել դրա գոյությունը, ջնջել այն,
14:13
to take to off the site.
299
837000
2000
վերացրել կայքից:
14:15
They had understood that their role
300
839000
4000
Նրանք հասկացել էին, որ իրենց խնդիրը
14:19
with myBO.com was to convene their supporters
301
843000
3000
myBO.com-ի հետ կապված իրենց աջակիցներին համոզելն էր,
14:22
but not to control their supporters.
302
846000
3000
ոչ թե նրանց վերահսկելը:
14:25
And that is the kind of discipline
303
849000
2000
Եվ սա հենց այն է,
14:27
that it takes to make really mature use
304
851000
4000
ինչը թույլ է տալիս մեդիան
14:31
of this media.
305
855000
3000
օգտագործել հասուն ձևով:
14:34
Media, the media landscape that we knew,
306
858000
4000
Մեդիան, մեդիա միջավայրը, այնպիսին,
14:38
as familiar as it was, as easy conceptually as it was
307
862000
3000
ինչպիսին մենք այն գիտենք,
14:41
to deal with the idea that professionals broadcast
308
865000
2000
մասնագետների համար այնքան ծանոթ, պարզ, մատչելի՝
14:43
messages to amateurs,
309
867000
2000
ոչ մասնագետներին ուղերձ ուղարկելու համար.
14:45
is increasingly slipping away.
310
869000
3000
այս պատկերը հեռանում է:
14:48
In a world where media is global, social, ubiquitous and cheap,
311
872000
4000
Մի աշխարհում, որտեղ մեդիան գլոբալ է, սոցիալական, ամենագո և էժան,
14:52
in a world of media where the former audience
312
876000
2000
մեդիա աշխարհում, որտեղ նախկին լսարանը վերածվում է
14:54
are now increasingly full participants,
313
878000
4000
բուն մասնակիցների,
14:58
in that world, media is less and less often
314
882000
4000
այդ աշխարհում մեդիայի խնդիրը
15:02
about crafting a single message
315
886000
3000
սպառողներին փոքր հաղորդագրություններ
15:05
to be consumed by individuals.
316
889000
3000
ուղարկելը չէ:
15:08
It is more and more often
317
892000
2000
Այն ավելի ու ավելի է վերածվում
15:10
a way of creating an environment for convening
318
894000
3000
միջոցի, որով ստեղծվում է խմբերին համոզելու
15:13
and supporting groups.
319
897000
2000
և սատարելու մի միջավայր:
15:15
And the choice we face,
320
899000
2000
ԵՎ այն ընտրությունը, որի առաջ մենք կանգնում ենք,
15:17
I mean anybody who has a message they want to have heard
321
901000
2000
նկատի ունեմ ցանկացած մեկը, ով ասելիք ունի,
15:19
anywhere in the world,
322
903000
3000
ով ուզում է ամենուրեք լսելի դարռնալ,
15:22
isn't whether or not that is the media environment we want to operate in.
323
906000
3000
այն չէ, թե արդյոք սա հենց այն մեդիամիջավայրն է, որում ուզում ենք գործել:
15:25
That's the media environment we've got.
324
909000
2000
Սա այն միջավայրն է, որն ունենք:
15:27
The question we all face now is,
325
911000
2000
Հարցը, որի առաջ կանգնում ենք բոլորս, հետևյալն է.
15:29
"How can we make best use of this media?
326
913000
2000
<<Ինչպե՞ս կարող ենք լավագույնս օգտագործել այդ մեդիան:
15:31
Even though it means changing the way we've always done it."
327
915000
4000
Անգամ եթե դա նշանակում է, որ պետք է փոխենք այն ձևը, որով միշտ օգտագործել ենք այն>>:
15:35
Thank you very much.
328
919000
2000
Շնորհակալություն:
15:37
(Applause)
329
921000
6000
(Ծափահարություններ)
ABOUT THE SPEAKER
Clay Shirky - Social Media TheoristClay Shirky argues that the history of the modern world could be rendered as the history of ways of arguing, where changes in media change what sort of arguments are possible -- with deep social and political implications.
Why you should listen
Clay Shirky's work focuses on the rising usefulness of networks -- using decentralized technologies such as peer-to-peer sharing, wireless, software for social creation, and open-source development. New technologies are enabling new kinds of cooperative structures to flourish as a way of getting things done in business, science, the arts and elsewhere, as an alternative to centralized and institutional structures, which he sees as self-limiting. In his writings and speeches he has argued that "a group is its own worst enemy."
Shirky is an adjunct professor in New York Universityʼs graduate Interactive Telecommunications Program, where he teaches a course named “Social Weather.” Heʼs the author of several books. This spring at the TED headquarters in New York, he gave an impassioned talk against SOPA/PIPA that saw 1 million views in 48 hours.
Clay Shirky | Speaker | TED.com