TED@State
Clay Shirky: How social media can make history
Clay Shirky: Truyền thông xã hội làm nên lịch sử như thế nào
Filmed:
Readability: 4.4
1,908,390 views
Clay Shirky trình bày bằng cách nào mà Facebook, Twitter và TXTs giúp những công dân bị chế độ đàn áp ở Iran đưa những tin tức thực sự lan truyền đến tòan thế giới, dù những tin này ngắn gọn nhưng vượt qua được hàng rào kiểm duyệt. Quá trình kiểm sóat tin tức "từ trên xuống" đã kết thúc, và nó đang thay đổi bản chất của chính trị.
Clay Shirky - Social Media Theorist
Clay Shirky argues that the history of the modern world could be rendered as the history of ways of arguing, where changes in media change what sort of arguments are possible -- with deep social and political implications. Full bio
Clay Shirky argues that the history of the modern world could be rendered as the history of ways of arguing, where changes in media change what sort of arguments are possible -- with deep social and political implications. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:16
I want to talk about the transformed media landscape,
0
0
4000
Tôi muốn nói về việc mặt bằng của truyền thông đã được chuyển đổi
00:20
and what it means for anybody who has a message that they want to get out
1
4000
4000
và ý nghĩa của nó cho những người muốn truyền tải thông điệp đi
00:24
to anywhere in the world.
2
8000
2000
đến bất cứ nơi nào trên thế giới
00:26
And I want to illustrate that by telling a couple of stories
3
10000
2000
và tôi muốn minh họa bằng cách kể vài câu chuyện
00:28
about that transformation.
4
12000
2000
về sự chuyển biến này
00:30
I'll start here. Last November there was a presidential election.
5
14000
3000
Tôi bắt đầu bằng cuộc bầu cử tổng thống vào cuối tháng 11
00:33
You probably read something about it in the papers.
6
17000
3000
có thể bạn đã đọc nó trên báo
00:36
And there was some concern that in some parts of the country
7
20000
3000
và có một vài lo ngại ở một số vùng trên đất nước
00:39
there might be voter suppression.
8
23000
2000
có thể có sự đàn áp cử tri
00:41
And so a plan came up to video the vote.
9
25000
2000
và do đó đặt lên một kế họach ghi hình cuộc bầu cử
00:43
And the idea was that individual citizens
10
27000
3000
và đó là ý tưởng riêng lẻ của những công dân
00:46
with phones capable of taking photos or making video
11
30000
3000
với điện thọai kết nối chức năng quay phim hay chụp hình
00:49
would document their polling places,
12
33000
2000
sẽ làm tài liệu hay dẫn chứng những nơi bỏ phiếu
00:51
on the lookout for any kind of voter suppression techniques,
13
35000
3000
quan sát bất kì thủ đọan đàn áp cử tri
00:54
and would upload this to a central place.
14
38000
2000
và sẽ tải nó đến một trung tâm
00:56
And that this would operate as a kind of citizen observation --
15
40000
4000
và điều này sẽ mở ra một lọai hình nhân dân giám sát
01:00
that citizens would not be there just to cast individual votes,
16
44000
4000
những công dân này sẽ không những đến để bỏ phiếu cá nhân
01:04
but also to help ensure the sanctity of the vote overall.
17
48000
4000
mà còn giúp bảo đảm quyền lợi chung của cuộc bầu cử
01:08
So this is a pattern that assumes we're all in this together.
18
52000
4000
và đó là một mô hình giả sử sự hợp tác của tất cả chúng ta
01:12
What matters here
19
56000
2000
vấn đề ở đây
01:14
isn't technical capital,
20
58000
2000
không phải là năng lực công nghệ
01:16
it's social capital.
21
60000
2000
mà là nguồn lực của xã hội.
01:18
These tools don't get socially interesting
22
62000
3000
những công cụ này không mấy hứng thú về mặt xã hội
01:21
until they get technologically boring.
23
65000
3000
và nhàm chán về mặt công nghệ
01:24
It isn't when the shiny new tools show up
24
68000
4000
cho đến khi một công cụ mới tỏa sáng xuất hiện
01:28
that their uses start permeating society.
25
72000
2000
mà cách dùng của nó bắt đầu thâm nhập vào xã hội
01:30
It's when everybody is able to take them for granted.
26
74000
4000
đó là khi mọi người có thể đóng góp
01:34
Because now that media is increasingly social,
27
78000
3000
khi ngày nay truyền thông ngày càng tăng tính xã hội
01:37
innovation can happen anywhere
28
81000
3000
sự sáng tạo xảy ra ở mọi nơi
01:40
that people can take for granted the idea that we're all in this together.
29
84000
4000
mọi người có thể đóng góp ý tưởng cho nhau
01:44
And so we're starting to see a media landscape
30
88000
3000
và chúng ta có thể thấy tòan cảnh về truyền thông
01:47
in which innovation is happening everywhere,
31
91000
3000
mà ở đó sự sáng tạo diễn ra khắp nơi
01:50
and moving from one spot to another.
32
94000
2000
và chuyển từ nơi này đến nơi khác
01:52
That is a huge transformation.
33
96000
4000
Đây là một sự chuyển biến lớn lao.
01:56
Not to put too fine a point on it, the moment we're living through --
34
100000
3000
không những đưa những điểm rất tốt vào khoảnh khắc chúng ta đang sống
01:59
the moment our historical generation is living through --
35
103000
3000
khoảnh khắc của một thế hệ lịch sử
02:02
is the largest increase in expressive capability
36
106000
4000
một sự gia tăng rộng lớn nhất trong khả năng biểu cảm
02:06
in human history.
37
110000
2000
trong lịch sử nhân loại
02:08
Now that's a big claim. I'm going to try to back it up.
38
112000
2000
giờ đây đó là một tuyên bố lớn, tôi đang cố gắng giữ nó lại
02:10
There are only four periods in the last 500 years
39
114000
4000
chỉ có 4 giai đoạn trong 500 năm gần đây
02:14
where media has changed enough to qualify for the label "revolution."
40
118000
3000
mà chất lượng truyền thông đã thay đổi đủ để gọi là "Cuộc cách mạng"
02:17
The first one is the famous one, the printing press:
41
121000
3000
giai đoạn đầu tiên và nổi tiếng nhất, báo in
02:20
movable type, oil-based inks, that whole complex of innovations
42
124000
3000
Loại có thể di chuyển, mực gốc dầu, toàn bộ những đổi mới phức tạp đó
02:23
that made printing possible
43
127000
2000
đã khai sinh ra công nghệ in
02:25
and turned Europe upside-down, starting in the middle of the 1400s.
44
129000
3000
và làm đảo lộn cả châu Âu kể từ giữa những năm 1400.
02:28
Then, a couple of hundred years ago,
45
132000
2000
Sau đó, khoảng vài trăm năm trước đây
02:30
there was innovation in two-way communication,
46
134000
2000
xuất hiện một sự đổi mới trong giao tiếp hai chiều.
02:32
conversational media: first the telegraph, then the telephone.
47
136000
3000
Truyền thông đối thoại, đầu tiên là điện tín, sau đó là điện thoại.
02:35
Slow, text-based conversations,
48
139000
3000
Các cuộc trò chuyện chậm dựa trên ký tự,
02:38
then real-time voice based conversations.
49
142000
2000
cho đến các cuộc trò chuyện ở thời gian thật dựa trên giọng nói.
02:40
Then, about 150 years ago,
50
144000
2000
Và khoảng 150 năm trước,
02:42
there was a revolution in recorded media other than print:
51
146000
3000
có một cuộc cách mạng trong truyền thông ghi lại thay vì in ấn.
02:45
first photos, then recorded sound,
52
149000
3000
Đầu tiên là sự xuất hiện của những bức ảnh, sau đó là âm thanh được ghi lại,
02:48
then movies, all encoded onto physical objects.
53
152000
3000
sau đó đến các bộ phim, tất cả đều được ghi lại trên những vật thể vật chất.
02:51
And finally, about 100 years ago, the harnessing of electromagnetic spectrum
54
155000
3000
Và cuối cũng, khoảng 100 trăm trước, sự điều khiến các quang phổ điện từ
02:54
to send sound and images through the air -- radio and television.
55
158000
4000
để truyền âm thanh và hình ảnh qua không khí, radio & TV
02:58
This is the media landscape as we knew it in the 20th century.
56
162000
4000
Đây là toàn cảnh về truyền thông mà chúng ta đều biết trong thế kỷ 20.
03:02
This is what those of us of a certain age
57
166000
3000
Chúng ta, những người ở một lứa tuổi nhất định
03:05
grew up with, and are used to.
58
169000
3000
đã lớn lên và quen thuộc với những điều này.
03:08
But there is a curious asymmetry here.
59
172000
2000
Những có một sự bất đối xứng kỳ lạ ở đây.
03:10
The media that is good at creating conversations
60
174000
3000
Những phương tiện truyền thông tốt ở việc tạo ra những cuộc trò chuyện
03:13
is no good at creating groups.
61
177000
2000
lại không có tác dụng tạo ra các nhóm.
03:15
And the media that's good at creating groups
62
179000
2000
Và những phương tiện có khả năng tạo ra các nhóm
03:17
is no good at creating conversations.
63
181000
2000
lại không giỏi tạo ra các cuộc trò chuyện.
03:19
If you want to have a conversation
64
183000
2000
Nếu bạn muộn có một cuộc trò chuyện
03:21
in this world, you have it with one other person.
65
185000
2000
trong thế giới này, bạn phải tạo ra cuộc trò chuyện đó với một người khác.
03:23
If you want to address a group, you get the same message
66
187000
3000
Nếu bạn muốn hướng tới một nhóm, bạn sẽ phải tạo ra một thông điệp tương tự
03:26
and you give it to everybody in the group,
67
190000
2000
và gửi cho mọi người trong nhóm đó.
03:28
whether you're doing that with a broadcasting tower or a printing press.
68
192000
4000
Kể cả bạn có làm việc này với sự giúp đỡ của một đài phát thanh hay một tờ báo in.
03:32
That was the media landscape
69
196000
2000
Đó chính là toàn cảnh về truyền thông
03:34
as we had it in the twentieth century.
70
198000
2000
mà chúng ta có trong thế kỷ 20.
03:36
And this is what changed.
71
200000
2000
Và điều này đã thay đổi.
03:38
This thing that looks like a peacock hit a windscreen
72
202000
2000
giống như một con công đâm vào kính chăn gió
03:40
is Bill Cheswick's map of the Internet.
73
204000
2000
đó là bản đồ về Internet của Bill Cheswick.
03:42
He traces the edges of the individual networks
74
206000
2000
Ông ta theo dõi những rìa của các mạng lưới cá nhân
03:44
and then color codes them.
75
208000
2000
và đánh dấu chúng bằng màu sắc.
03:46
The Internet is the first medium in history
76
210000
2000
Internet là phương tiện đầu tiên trong lịch sử
03:48
that has native support for groups
77
212000
2000
có sự ủng hộ tự nhiên của các nhóm
03:50
and conversation at the same time.
78
214000
3000
và đối thoại cùng thời điểm
03:53
Whereas the phone gave us the one-to-one pattern,
79
217000
3000
Trong khi điện thoại cho phép chúng ta tiếp cận thông tin theo hình thức 1 - 1
03:56
and television, radio, magazines, books,
80
220000
2000
Và vô tuyến, đài radio, tạp chí, sách
03:58
gave us the one-to-many pattern,
81
222000
2000
cho chúng ta tiếp cận thông tin với hình thức 1 - nhiều nguồn thông tin.
04:00
the Internet gives us the many-to-many pattern.
82
224000
2000
Internet cho chúng ta hình thức tiếp cận thông tin đa chiều.
04:02
For the first time,
83
226000
2000
Lần đầu tiên
04:04
media is natively good at supporting these kinds of conversations.
84
228000
4000
truyền thông tỏ ra hiệu qua một cách tự nhiên trong việc khuyến khích những kiểu đối thoại như thế này.
04:08
That's one of the big changes.
85
232000
3000
Đó là một trong số những thay đổi lớn.
04:11
The second big change
86
235000
2000
Thay đổi lớn thứ hai
04:13
is that, as all media gets digitized,
87
237000
2000
là tất cả các phương tiện truyền thông đều được số hóa
04:15
the Internet also becomes the mode of carriage
88
239000
3000
Internet trở thành phương tiện truyền tải
04:18
for all other media,
89
242000
2000
của tất cả các phương tiện truyền thông khác.
04:20
meaning that phone calls migrate to the Internet,
90
244000
2000
Điều này có nghĩa là các cuộc điện thoại có thể được tiến hành bằng Internet.
04:22
magazines migrate to the Internet, movies migrate to the Internet.
91
246000
3000
Các tạp chí cũng sát nhập vào Internet. Phim ảnh cũng vậy.
04:25
And that means that every medium
92
249000
2000
Và nó có nghĩa là
04:27
is right next door to every other medium.
93
251000
5000
các phương tiện truyền thông trung gian được đặt ngay cạnh nhau.
04:32
Put another way,
94
256000
3000
Nói cách khác,
04:35
media is increasingly less just a source of information,
95
259000
3000
truyền thông không còn đơn thuần là nguồn thông tin.
04:38
and it is increasingly more a site of coordination,
96
262000
3000
và nó đang gia tăng hơn là một nơi để định hướng
04:41
because groups that see or hear or watch or listen to something
97
265000
3000
Bởi các nhóm đang nhìn, nghe, thấy và lắng nghe một hoạt động gì đó
04:44
can now gather around and talk to each other as well.
98
268000
4000
giờ có thể tụ tập lại và nói chuyện với nhau
04:48
And the third big change
99
272000
3000
Và thay đổi lớn thứ ba
04:51
is that members of the former audience, as Dan Gilmore calls them,
100
275000
2000
là các thành viên trước đây đóng vai trò khán thỉnh giá, như Dan Gilmore gọi
04:53
can now also be producers and not consumers.
101
277000
4000
giờ cũng có thể trở thành các nhà sản xuất thay vì chỉ là người tiêu thụ.
04:57
Every time a new consumer
102
281000
2000
Mỗi khi một khách hàng mới
04:59
joins this media landscape
103
283000
2000
gia nhập môi trường truyền thông này
05:01
a new producer joins as well,
104
285000
2000
nghĩa là một nhà sản xuất mới cũng gia nhập
05:03
because the same equipment --
105
287000
2000
Bởi với cùng một công cụ thiết bị
05:05
phones, computers --
106
289000
2000
điện thoại, máy tinh
05:07
let you consume and produce.
107
291000
2000
giúp các bạn tiêu thụ và sản xuất
05:09
It's as if, when you bought a book, they threw in the printing press for free;
108
293000
3000
khi bạn mua một quyển sách, họ đã đóng sách miễn phí
05:12
it's like you had a phone that could turn into a radio
109
296000
2000
nó giống như là bạn có một chiếc điện thọai có thể chuyển thành radio
05:14
if you pressed the right buttons.
110
298000
2000
nếu bạn nhấn đúng nút
05:16
That is a huge change
111
300000
3000
đó là sự thay đổi to lớn
05:19
in the media landscape we're used to.
112
303000
2000
so với truyền thông trước đây
05:21
And it's not just Internet or no Internet.
113
305000
3000
và nó không chỉ là có hay không
05:24
We've had the Internet in its public form
114
308000
2000
chúng ta đã có Internet ở dạng công cộng
05:26
for almost 20 years now,
115
310000
2000
trong hầu hết 20 năm qua
05:28
and it's still changing
116
312000
2000
và nó vẫn đang thay đổi
05:30
as the media becomes more social.
117
314000
2000
như truyền thông trở nên xã hội hơn
05:32
It's still changing patterns
118
316000
2000
nó vẫn đang thay đổi kiểu mẫu
05:34
even among groups who know how to deal with the Internet well.
119
318000
3000
thậm chí giữa những nhóm biết đối phó tốt với internet
05:37
Second story.
120
321000
2000
câu chuyện thứ hai
05:39
Last May, China in the Sichuan province
121
323000
2000
tháng 5 vừa qua, Tỉnh Tứ Xuyên ở Trung Quốc
05:41
had a terrible earthquake, 7.9 magnitude,
122
325000
3000
đã có trận động đất kinh hòang 7.9 độ
05:44
massive destruction in a wide area, as the Richter Scale has it.
123
328000
4000
một khu vực rộng lớn bị phá hủy
05:48
And the earthquake was reported as it was happening.
124
332000
6000
và trận động đất được tường thuật ngay khi nó đang xảy ra
05:54
People were texting from their phones. They were taking photos of buildings.
125
338000
3000
mọi người nhắn tin từ điện thọai, chụp hình những tòa nhà
05:57
They were taking videos of buildings shaking.
126
341000
3000
họ quay phim những tòa nhà đang rung
06:00
They were uploading it to QQ, China's largest Internet service.
127
344000
3000
họ tải nó lên QQ, mạng Internet lớn nhất Trung Quốc
06:03
They were Twittering it.
128
347000
2000
họ dùng Twitter
06:05
And so as the quake was happening
129
349000
3000
và khi trận động đất đang diễn ra
06:08
the news was reported.
130
352000
2000
tin tức được báo cáo
06:10
And because of the social connections,
131
354000
2000
và bởi vì những kết nối xã hội
06:12
Chinese students coming elsewhere, and going to school,
132
356000
3000
từ những sinh viên Trung Quốc đang đến trường ở khắp mọi nơi
06:15
or businesses in the rest of the world opening offices in China --
133
359000
4000
hay những văn phòng đang mở cửa
06:19
there were people listening all over the world, hearing this news.
134
363000
4000
những người này đang lắng nghe tin tức trên tòan thế giới
06:23
The BBC got their first wind of the Chinese quake from Twitter.
135
367000
5000
Đài BBC nhận được tin động đất đầu tiên từ Twitter
06:28
Twitter announced the existence of the quake
136
372000
3000
Twitter thông báo sự tồn tại của động đất
06:31
several minutes before the US Geological Survey
137
375000
2000
vài phút sau Tổ chức khảo sát địa chấn ở Mỹ
06:33
had anything up online for anybody to read.
138
377000
4000
có bất kì thông tin nào tải trực tuyến cho người đọc
06:37
The last time China had a quake of that magnitude
139
381000
3000
lần cuối cùng Trung Quốc có trận động đất tương tự
06:40
it took them three months to admit that it had happened.
140
384000
5000
nó tốn 3 tháng để thừa nhận điều đã xảy ra
06:45
(Laughter)
141
389000
1000
(cười)
06:46
Now they might have liked to have done that here,
142
390000
2000
giờ đây họ có thể có điều tương tự để làm ở đây
06:48
rather than seeing these pictures go up online.
143
392000
3000
hơn là thấy những bức hình này được tải trực tuyến
06:51
But they weren't given that choice,
144
395000
3000
nhưng họ đã không có được cơ hội đó
06:54
because their own citizens beat them to the punch.
145
398000
3000
bởi vì chính công dân của họ đã đánh bại họ
06:57
Even the government learned of the earthquake from their own citizens,
146
401000
4000
thậm chí chính phủ đã biết được trận động đất từ chính công dân của họ
07:01
rather than from the Xinhua News Agency.
147
405000
3000
hơn là từ Tân Hoa Xã
07:04
And this stuff rippled like wildfire.
148
408000
2000
và công cụ này lan nhanh như cháy rừng
07:06
For a while there
149
410000
2000
trong thời gian đó
07:08
the top 10 most clicked links on Twitter,
150
412000
2000
10 đường dẫn được chọn nhiều nhất trên Twitter
07:10
the global short messaging service --
151
414000
2000
dịch vụ nhắn tin ngắn tòan cầu
07:12
nine of the top 10 links were about the quake.
152
416000
3000
9/10 link về động đất
07:15
People collating information,
153
419000
2000
mọi người đối chiếu thông tin
07:17
pointing people to news sources,
154
421000
2000
chỉ mọi người đến nguồn tin
07:19
pointing people to the US geological survey.
155
423000
2000
chỉ mọi người đến Tổ chức Khảo sát địa chấn Mỹ
07:21
The 10th one was kittens on a treadmill, but that's the Internet for you.
156
425000
4000
cái thứ 10 là những chú mèo con trên máy chạy bộ, nhưng đó là mạng Internet cho bạn
07:25
(Laughter)
157
429000
1000
(cười)
07:26
But nine of the 10 in those first hours.
158
430000
3000
nhưng 9/10 trang trong những giờ đầu
07:29
And within half a day donation sites were up,
159
433000
4000
và trong vòng nửa ngày, những trang mạng từ thiện được đăng lên
07:33
and donations were pouring in from all around the world.
160
437000
4000
những đóng góp đã đổ về từ khắp nơi trên thế giới
07:37
This was an incredible, coordinated global response.
161
441000
4000
thật đáng kinh ngạc, sự đáp ứng được định hướng tòan cầu
07:41
And the Chinese then, in one of their periods of media openness,
162
445000
2000
và người Trung Quóc sau đó, một trong những thời kì họ mở của truyền thông
07:43
decided that they were going to let it go,
163
447000
2000
đã quyết định họ để nó tiếp tục
07:45
that they were going to let this citizen reporting fly.
164
449000
5000
rằng họ để những công dân tự do tường thuật
07:50
And then this happened.
165
454000
2000
và sau đó điều này xảy ra
07:52
People began to figure out, in the Sichuan Provence,
166
456000
2000
mọi ngời bắt đầu nhận raở tỉnh Tứ Xuyên
07:54
that the reason so many school buildings had collapsed --
167
458000
3000
nguyên nhân nhiều trường đổ sập
07:57
because tragically the earthquake happened during a school day --
168
461000
4000
bởi vì trận động đất bi kịch đã xảy ra trong ngày đi học
08:01
the reason so many school buildings collapsed
169
465000
2000
nguyên nhân nhiều trường đổ sập
08:03
is that corrupt officials had taken bribes
170
467000
2000
là những quan chức tham nhũng đã đưa hối lộ
08:05
to allow those building to be built to less than code.
171
469000
4000
để cho phép những tòa nhà đó được xây dưới tiêu chuẩn
08:09
And so they started, the citizen journalists started
172
473000
3000
và khi động đất bắt đầu, những nhà báo nhân dân cũng bắt đầu
08:12
reporting that as well. And there was an incredible picture.
173
476000
3000
tường thuật và đã có một bức tranh đáng kinh ngạc
08:15
You may have seen in on the front page of the New York Times.
174
479000
2000
bạn có thể thấy trang nhất của Thời báo Nữu Ước
08:17
A local official literally prostrated himself in the street,
175
481000
4000
một quan chức địa phương đã quì lạy trên đường
08:21
in front of these protesters,
176
485000
2000
trước những người biểu tình
08:23
in order to get them to go away.
177
487000
3000
để cho họ đi
08:26
Essentially to say, "We will do anything to placate you,
178
490000
2000
điều đáng nói, "chúng tôi sẽ làm mọi thứ để hòa giải"
08:28
just please stop protesting in public."
179
492000
3000
chỉ xin đừng biểu tình trước công chúng
08:31
But these are people who have been radicalized,
180
495000
2000
nhưng có những người cực đoan
08:33
because, thanks to the one child policy,
181
497000
2000
bởi vì chính sách một con
08:35
they have lost everyone in their next generation.
182
499000
3000
họ đã mất tòan bộ thế hệ kế tiếp
08:38
Someone who has seen the death of a single child
183
502000
2000
những người mà đứa con duy nhất đã chết
08:40
now has nothing to lose.
184
504000
2000
giờ không còn gì để mất
08:42
And so the protest kept going.
185
506000
2000
và do đó biểu tình tiếp diễn
08:44
And finally the Chinese cracked down.
186
508000
3000
và cuối cùng bị đàn áp
08:47
That was enough of citizen media.
187
511000
3000
vậy là đủ về truyền thông nhân dân
08:50
And so they began to arrest the protesters.
188
514000
2000
và do đó họ bắt đầu tống giam những người biểu tình
08:52
They began to shut down the media that the protests were happening on.
189
516000
4000
họ bắt đầu dập tắt truyền thông nơi biểu tình đang xảy ra
08:56
China is probably the most successful
190
520000
4000
Trung Quốc có thể là nhà quản lý thành công nhất
09:00
manager of Internet censorship in the world,
191
524000
3000
về kiểm duyệt Internet trên thế giới
09:03
using something that is widely described as the Great Firewall of China.
192
527000
4000
sử dụng những thứ được mô tả rộng rãi như là Dự Án Giáp Vàng của Trung Quốc
09:07
And the Great Firewall of China
193
531000
2000
và dự án giáp vàng của Trung Quốc
09:09
is a set of observation points
194
533000
2000
được thiết lập những điểm quan sát
09:11
that assume that media is produced by professionals,
195
535000
4000
giả sử rằng truyền thông được sản xuất bởi chuyên gia
09:15
it mostly comes in from the outside world,
196
539000
3000
nó hầu như đến từ thế giới bên ngòai
09:18
it comes in relatively sparse chunks,
197
542000
3000
nó có trong những phần tương đối thưa thớt
09:21
and it comes in relatively slowly.
198
545000
3000
và nó đến từ những quan hệ chậm
09:24
And because of those four characteristics
199
548000
2000
và bởi vì bốn đặc điểm này
09:26
they are able to filter it as it comes into the country.
200
550000
4000
họ có thể lọc nó khi nó đến đất nước
09:30
But like the Maginot Line,
201
554000
2000
nhưng giống như tuyến phòng thủ Maginot ở Pháp
09:32
the great firewall of China was facing in the wrong direction
202
556000
3000
dự án giáp vàng đang đối mặt với định hướng sai
09:35
for this challenge,
203
559000
2000
cho thử thách này
09:37
because not one of those four things was true in this environment.
204
561000
6000
bởi vì không có đặc điểm nào trong 4 điều trên đúng với môi trường
09:43
The media was produced locally. It was produced by amateurs.
205
567000
2000
truyền thông được sản xuất địa phương, bởi những người nghiệp dư
09:45
It was produced quickly. And it was produced at such an incredible abundance
206
569000
5000
nó được sản xuất nhanh, và vô cùng phong phú
09:50
that there was no way to filter it as it appeared.
207
574000
4000
không có cách nào lọc khi nó xuất hiện
09:54
And so now the Chinese government, who for a dozen years,
208
578000
3000
va giờ đây chính phủ Trung Quốc có một tá năm
09:57
has quite successfully filtered the web,
209
581000
4000
khá thành công với trang mạng được lọc
10:01
is now in the position of having to decide
210
585000
2000
bây giờ phải quyết định
10:03
whether to allow or shut down entire services,
211
587000
4000
hoặc cho phép, hoặc đóng cửa tòan bộ hệ thống
10:07
because the transformation to amateur media
212
591000
3000
bởi vì sự biến đổi đến truyền thông không chuyên
10:10
is so enormous that they can't deal with it any other way.
213
594000
4000
to lớn đến mức họ không thể có bất kì thương lượng nào
10:14
And in fact that is happening this week.
214
598000
2000
và thật sự nó diễn ra tuần này
10:16
On the 20th anniversary of Tiananmen
215
600000
2000
trong lễ kỉ niệm lần thứ 20 của Thiên An Môn
10:18
they just, two days ago, announced
216
602000
3000
họ chỉ có 2 ngày để thông báo
10:21
that they were simply shutting down access to Twitter,
217
605000
3000
rằng họ đơn giản đóng cửa truy cập Twitter
10:24
because there was no way to filter it other than that.
218
608000
4000
bởi vì không có cách nào lọc nó
10:28
They had to turn the spigot entirely off.
219
612000
4000
họ phải tắt tòan bộ vòi nước
10:32
Now these changes don't just affect people who want to censor messages.
220
616000
4000
giờ đây những thay đổi không chỉ ảnh hưởng những ngừoi muốn kiểm duyệt tin nhắn
10:36
They also affect people who want to send messages,
221
620000
3000
họ cũng ảnh hưởng những người muốn gửi tin nhắn
10:39
because this is really a transformation of the ecosystem as a whole,
222
623000
3000
bởi vì đó thực sự là sự biến đổi của tòan bộ hệ thống sinh thái
10:42
not just a particular strategy.
223
626000
2000
không chỉ là chiến lược đặc biệt
10:44
The classic media problem, from the 20th century
224
628000
4000
vấn đề cơ bản của truyền thông, từ thế kỷ 20
10:48
is, how does an organization have a message
225
632000
2000
là bằng cách nào tổ chức có tin nhắn
10:50
that they want to get out
226
634000
2000
họ muốn lấy ra
10:52
to a group of people distributed at the edges of a network.
227
636000
2000
tới một nhóm người cung cấp ở rìa của mạng lưới
10:54
And here is the twentieth century answer.
228
638000
3000
và câu trả lời của thế kỷ 20 là
10:57
Bundle up the message. Send the same message to everybody.
229
641000
4000
gói các tinh nhắn lại, gửi cùng tinh nhắn đến tất cả mọi người
11:01
National message. Targeted individuals.
230
645000
2000
tin nhắn tòan quốc, nhắm đến cá nhân
11:03
Relatively sparse number of producers.
231
647000
2000
số lượng nhỏ các nhà sản xuất
11:05
Very expensive to do,
232
649000
2000
rất đắt tiền để thực hiện
11:07
so there is not a lot of competition.
233
651000
2000
không có nhiều cạnh tranh
11:09
This is how you reach people.
234
653000
2000
và đó là cách bạn đ61n với mọi người
11:11
All of that is over.
235
655000
3000
những cái đó qua rồi
11:14
We are increasingly in a landscape where media is global,
236
658000
3000
chúng ta đang tăng viễn cảnh truyền thông tòan cầu
11:17
social, ubiquitous and cheap.
237
661000
3000
xã hội, mọi nơi, và rẻ tiền
11:20
Now most organizations that are trying to send messages
238
664000
5000
giờ đây hầu hết các tổ chức đang cố gắng gửi thông điệp
11:25
to the outside world, to the distributed collection of the audience,
239
669000
4000
đến thế giới bên ngòai, đến bộ sựu tập được đóng góp của người nghe
11:29
are now used to this change.
240
673000
2000
và bây giờ được dùng để thay đổi
11:31
The audience can talk back.
241
675000
2000
người nghe có thể phản hồi
11:33
And that's a little freaky. But you can get used to it after a while, as people do.
242
677000
5000
và điều đó hơi kì lạ, nhưng không lâu bạn sẽ quen với nó, giống như mọi người
11:38
But that's not the really crazy change that we're living in the middle of.
243
682000
4000
nhưng đó chưa phải là điều thật sự điên khùng làm thay đổi xung quanh nơi ta sống
11:42
The really crazy change is here:
244
686000
3000
nó ở đây
11:45
it's the fact that they are no longer disconnected from each other,
245
689000
4000
thật sự không còn sự ngắt kết nối với nhau
11:49
the fact that former consumers are now producers,
246
693000
3000
sự thật là những khách hàng trước đây giờ là nhà sản xuất
11:52
the fact that the audience can talk directly to one another;
247
696000
3000
sự thật là khán giả có thể nói trực tiếp với một người khác
11:55
because there is a lot more amateurs than professionals,
248
699000
3000
bởi vì có nhiều người nghiệp dư hơn chuyên nghiệp
11:58
and because the size of the network,
249
702000
3000
và bởi vì kích thước của mạng lưới
12:01
the complexity of the network is actually the square
250
705000
3000
sự phức tạp của mạng lưới thực sự là một hình vuông
12:04
of the number of participants,
251
708000
2000
của số ợng nững người tham gia
12:06
meaning that the network, when it grows large,
252
710000
2000
nghĩa là khi mạng lưới phát triển rộng lớn
12:08
grows very, very large.
253
712000
2000
đến vô cùng rộng lớn
12:10
As recently at last decade,
254
714000
2000
khi những thập niên gần đây
12:12
most of the media that was available for public consumption
255
716000
3000
hầu hết truền thông đã có thể cho cộng đồng tiêu dùng
12:15
was produced by professionals.
256
719000
2000
được giới thiệu bởi những chuyên gia
12:17
Those days are over, never to return.
257
721000
4000
những ngày đó đã qua, và không bao giờ trở lại
12:21
It is the green lines now, that are the source of the free content,
258
725000
3000
bây giờ là những vạch xanh, của những nguồn có nội dung miễn phí
12:24
which brings me to my last story.
259
728000
3000
và mang đến câu chuyện cuối cùng
12:27
We saw some of the most imaginative use
260
731000
2000
chúng ta đã thấy trong hầu hết cách dùng giàu trí tưởng tượng
12:29
of social media during the Obama campaign.
261
733000
3000
của truyền thông xã hội trong suốt chiến dịch của Obama
12:32
And I don't mean most imaginative use in politics --
262
736000
2000
nhưng không có nghĩa là hầu hết cách dùng giàu trí tưởng tượng được dùng trong chính trị
12:34
I mean most imaginative use ever.
263
738000
3000
ý tôi là đang có xu hướng sử dụng giàu trí tưởng tượng
12:37
And one of the things Obama did, was they famously,
264
741000
2000
và một trong những cách của Obama rất nổi tiếng
12:39
the Obama campaign did, was they famously put up
265
743000
2000
chiến dịch Obama đã dùng
12:41
MyBarackObama.com, myBO.com
266
745000
2000
trang web my Barak Obama, myBO.com
12:43
And millions of citizens rushed in to participate,
267
747000
4000
và hàng triệu công dân mong muốn tham gia
12:47
and to try and figure out how to help.
268
751000
2000
và cố gắng tìm ra cách giúp đỡ
12:49
An incredible conversation sprung up there.
269
753000
3000
một cuộc đối thọai không tưởng đã xảy ra
12:52
And then, this time last year,
270
756000
3000
và thời điểm này năm ngóai
12:55
Obama announced that he was going to change his vote on FISA,
271
759000
3000
Obama đã tuyên bố sẽ thay đổi phiếu bầu của mình ở FISA
12:58
The Foreign Intelligence Surveillance Act.
272
762000
2000
Luật Giám sát Tình báo Nước ngòai
13:00
He had said, in January, that he would not sign a bill
273
764000
2000
Ông đã nói vào tháng 1 rằng ông sẽ không ký dự luật
13:02
that granted telecom immunity for possibly warrantless spying
274
766000
4000
cho phép viễn thông miễn dịch với gián điệp không bảo đảm
13:06
on American persons.
275
770000
3000
cho người Mỹ
13:09
By the summer, in the middle of the general campaign,
276
773000
2000
trước mùa hè, giữa chiến dịch chung
13:11
He said, "I've thought about the issue more. I've changed my mind.
277
775000
2000
Ông nói, tôi đã nghĩ nhiều hơn về vấn đề, và tôi đã thay đổi suy nghĩ
13:13
I'm going to vote for this bill."
278
777000
2000
Tôi sẽ bỏ phiếu thuận cho dự luật
13:15
And many of his own supporters
279
779000
2000
và những người ủng hộ
13:17
on his own site went very publicly berserk.
280
781000
5000
trên trang mạng của ông đã công khai sự bối rối
13:22
It was Senator Obama when they created it. They changed the name later.
281
786000
3000
Đó là thượng nghị sĩ Obama mà họ đã tạo nên. Họ đã đổi tên sau đó
13:25
"Please get FISA right."
282
789000
2000
Xin lấy quyền FISA
13:27
Within days of this group being created
283
791000
2000
trong những ngày của nhóm được thành lập
13:29
it was the fastest growing group on myBO.com;
284
793000
3000
đó là nhóm phát triển nhanh nhất trên myBO.com
13:32
within weeks of its being created it was the largest group.
285
796000
3000
trong những tuần nó được thành lập, đó là nhóm lớn nhất
13:35
Obama had to issue a press release.
286
799000
3000
Obama phải ban hành thông cáo báo chí
13:38
He had to issue a reply.
287
802000
3000
Ông phải trả lời
13:41
And he said essentially, "I have considered the issue.
288
805000
2000
và ông cho biết về cơ bản, "tôi đã xem xét vấn đề"
13:43
I understand where you are coming from.
289
807000
2000
"tôi hiểu bạn đến từ đâu"
13:45
But having considered it all, I'm still going to vote the way I'm going to vote.
290
809000
4000
nhưng phải xem xét tòan bộ, tôi vẫn phải bỏ phiếu cho điều tôi đang làm
13:49
But I wanted to reach out to you and say, I understand that you disagree with me,
291
813000
3000
nhưng tôi muốn đến với các bạn và nói, tôi hiểu các bạn không đồng ý với tôi
13:52
and I'm going to take my lumps on this one."
292
816000
3000
và tôi sẽ xóa bỏ sự ghi ngại này
13:55
This didn't please anybody. But then a funny thing happened in the conversation.
293
819000
4000
Điều này không làm vui lòng mọi người nhưng sau đó những buổi đối thọai sẽ trở nên vui
13:59
People in that group realized
294
823000
2000
mọi ngừơi trong nhóm nhận ra
14:01
that Obama had never shut them down.
295
825000
4000
rằng Obama đã không dập tắt họ
14:05
Nobody in the Obama campaign had ever tried to hide the group
296
829000
4000
Không ai trong chiến dịch của Obama tìm cách che giấu nhóm
14:09
or make it harder to join,
297
833000
2000
hay làm nó khó tham gia
14:11
to deny its existence, to delete it,
298
835000
2000
phủ nhận sự tồn tại hay xóa bỏ
14:13
to take to off the site.
299
837000
2000
để dập tắt trang này
14:15
They had understood that their role
300
839000
4000
họ hiểu vai trò của họ
14:19
with myBO.com was to convene their supporters
301
843000
3000
với myBO.com là triệu tập những người ủng hộ
14:22
but not to control their supporters.
302
846000
3000
chứ không phải điều khiển họ
14:25
And that is the kind of discipline
303
849000
2000
và đó là những kỉ luật
14:27
that it takes to make really mature use
304
851000
4000
mà sự trưởng thành thật sự sử dụng
14:31
of this media.
305
855000
3000
cho truyền thông
14:34
Media, the media landscape that we knew,
306
858000
4000
truyền thông và cảnh quan truyền thông mà chúng ta đã biết
14:38
as familiar as it was, as easy conceptually as it was
307
862000
3000
cũng như quen thuộc những khái niệm
14:41
to deal with the idea that professionals broadcast
308
865000
2000
để tiếp cận khái niệm lên sóng chuyên nghiệp
14:43
messages to amateurs,
309
867000
2000
những thông điệp tới người nghiệp dư
14:45
is increasingly slipping away.
310
869000
3000
ngày càng trôi nhanh đi
14:48
In a world where media is global, social, ubiquitous and cheap,
311
872000
4000
trong thế giới mà truyền thông là tòan cầu, xã hội, khắp nơi và rẻ tiền
14:52
in a world of media where the former audience
312
876000
2000
nơi mà những khán giả đầu tiên
14:54
are now increasingly full participants,
313
878000
4000
đang tăng tính đóng góp
14:58
in that world, media is less and less often
314
882000
4000
trong thế giới truyền thông ngày càng ít
15:02
about crafting a single message
315
886000
3000
gửi đi thông điệp đơn lẻ
15:05
to be consumed by individuals.
316
889000
3000
đến một cá nhân
15:08
It is more and more often
317
892000
2000
mà nó ngày càng
15:10
a way of creating an environment for convening
318
894000
3000
tạo ra một môi trường triệu tập
15:13
and supporting groups.
319
897000
2000
và hỗ trợ nhóm
15:15
And the choice we face,
320
899000
2000
và đó là lựa chọn của chúng ta
15:17
I mean anybody who has a message they want to have heard
321
901000
2000
bất kì ai có một thông điệp họ muốn nghe
15:19
anywhere in the world,
322
903000
3000
bất kì đâu trên thế giới
15:22
isn't whether or not that is the media environment we want to operate in.
323
906000
3000
là môi trường truyền thông chúng ta muốn vận hành
15:25
That's the media environment we've got.
324
909000
2000
là môi trường truyền thông chúng ta có
15:27
The question we all face now is,
325
911000
2000
câu trả lời chúng ta luôn đối mặt là
15:29
"How can we make best use of this media?
326
913000
2000
bằng cách nào chúng ta sử dụng turuyền thông tốt nhất
15:31
Even though it means changing the way we've always done it."
327
915000
4000
mặc dù nó có nghĩa là thay đổi cách chúng ta luôn làm
15:35
Thank you very much.
328
919000
2000
Cám ơn các bạn rất nhiều
15:37
(Applause)
329
921000
6000
(vỗ tay)
ABOUT THE SPEAKER
Clay Shirky - Social Media TheoristClay Shirky argues that the history of the modern world could be rendered as the history of ways of arguing, where changes in media change what sort of arguments are possible -- with deep social and political implications.
Why you should listen
Clay Shirky's work focuses on the rising usefulness of networks -- using decentralized technologies such as peer-to-peer sharing, wireless, software for social creation, and open-source development. New technologies are enabling new kinds of cooperative structures to flourish as a way of getting things done in business, science, the arts and elsewhere, as an alternative to centralized and institutional structures, which he sees as self-limiting. In his writings and speeches he has argued that "a group is its own worst enemy."
Shirky is an adjunct professor in New York Universityʼs graduate Interactive Telecommunications Program, where he teaches a course named “Social Weather.” Heʼs the author of several books. This spring at the TED headquarters in New York, he gave an impassioned talk against SOPA/PIPA that saw 1 million views in 48 hours.
Clay Shirky | Speaker | TED.com