TEDxOhioStateUniversity
Tanya Menon: The secret to great opportunities? The person you haven't met yet
تانیا مێنۆن: نهێنییەکەی دەرفەتە مەزنەکان؟ ئەو کەسەی هێشتا چاوت پێی نەکەوتووە
Filmed:
Readability: 3.4
1,913,723 views
زۆرجار دەبینین گیرمان خواردووە لە بازنەیەکی کۆمەڵایەتی تەسکدا لەگەڵ کەسی دووبارەدا. چۆن خووەکان ژیانمان تەنگ دەکەنەوە، و چۆن بیانشکێنین؟ دەروون ناسی ڕێکخراوەیی تانیا مێنۆن بیر لەوە دەکاتەوە چۆن بتوانین خۆویستانە تر بین بۆ فراوانکردنی جیهانە کۆمەڵایەتییەکەمان -- و چۆن دەبێتە هۆی بیرۆکە و دەرفەتی نوێ.
Tanya Menon - Organizational psychologist
Tanya Menon speaks, writes and consults on collaboration. Her research focuses on how people think about their relationships and the habits that allow them to build positive connections with other people. Full bio
Tanya Menon speaks, writes and consults on collaboration. Her research focuses on how people think about their relationships and the habits that allow them to build positive connections with other people. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
I started teaching MBA students
0
769
2827
دەستم کرد بە وانە وتنەوە
بە خوێندکارانی بزنس و بەڕێوەبردن
بە خوێندکارانی بزنس و بەڕێوەبردن
00:15
17 years ago.
1
3620
1808
حەڤدە ساڵ لەمەوبەر.
00:17
Sometimes I run into
my students years later.
my students years later.
2
5452
3460
هەندێک جار دوای ماوەیەک
خوێندکارەکانم دەبینمەوە.
خوێندکارەکانم دەبینمەوە.
00:20
And when I run into them,
a funny thing happens.
a funny thing happens.
3
8936
2620
ئینجا کە تووشیان دەبمەوە،
شتێکی پێکەنیناوی ڕوودەدات.
شتێکی پێکەنیناوی ڕوودەدات.
00:23
I don't remember just their faces;
4
11580
2252
نەک تەنیا دەم و چاویمانم بیرە؛
00:25
I also remember where exactly
in the classroom they were sitting.
in the classroom they were sitting.
5
13856
4640
بیریشمە لە پۆلا لەکوێدا دادەنیشتن.
00:30
And I remember who
they were sitting with as well.
they were sitting with as well.
6
18520
3321
هەروەها باشیش بیرمە کە
لەگەڵ کێدا دادەنیشتن.
لەگەڵ کێدا دادەنیشتن.
00:33
This is not because I have
any special superpowers of memory.
any special superpowers of memory.
7
21865
4694
ئەمە لەبەر ئەوە نییە توانایەکی
ناسرووشتی بیرەوەریم هەبێت.
ناسرووشتی بیرەوەریم هەبێت.
00:38
The reason I can remember them
8
26583
1860
هۆکاری ئەوەی ئەتوانم
ئەوانم بیربێت
ئەوانم بیربێت
00:40
is because they are creatures of habit.
9
28467
2667
لەبەر ئەوەیە کە ئەوان بوونەوەری خوون.
00:43
They are sitting with their
favorite people in their favorite seats.
favorite people in their favorite seats.
10
31158
4111
لەگەڵ ئەو کەسانەیا دادەنیشن کە گرنگیان
پێدەدەن لەو شوێنانەیا کە خۆشە بەلایانەوە.
پێدەدەن لەو شوێنانەیا کە خۆشە بەلایانەوە.
00:47
They find their twins,
they stay with them for the whole year.
they stay with them for the whole year.
11
35293
4179
دووانەکەی خۆیان دەدۆزنەوە،
ماوەی ساڵێک لەگەڵیان دەمێننەوە.
ماوەی ساڵێک لەگەڵیان دەمێننەوە.
00:51
Now, the danger of this
for my students is they're at risk
for my students is they're at risk
12
39976
4850
ئێستا، مەتسری ئەمە بۆ خوێندکارەکان
ئەوەیە لە مەترسیا دەبن
ئەوەیە لە مەترسیا دەبن
00:56
of leaving the university
with just a few people
with just a few people
13
44850
3546
بۆ ئەوەی تەنیا بە چەند
کەسێکەوە زانکۆ بەجێبێڵن
کەسێکەوە زانکۆ بەجێبێڵن
01:00
who are exactly like them.
14
48420
1321
کە ڕێک وەک خۆیانن.
01:01
They're going to squander their chance
for an international, diverse network.
for an international, diverse network.
15
49765
4418
دەرفەتی خۆیان لەدەست دەدەن
بۆ هەبوونی تۆڕێکی پەیوەندی فراوان.
بۆ هەبوونی تۆڕێکی پەیوەندی فراوان.
01:06
How could this happen to them?
16
54207
1612
ئەمە چۆن دەکرێت ڕووبات؟
01:07
My students are open-minded.
17
55843
1619
خوێندکارەکانم مێشک کراوەن.
01:09
They come to business school precisely
so that they can get great networks.
so that they can get great networks.
18
57486
4387
بەتایبەتی لەبەر ئەوە یەن بۆ خوێندنگەی
بزنس بۆ درووستکردنی پەیوەندی باش.
بزنس بۆ درووستکردنی پەیوەندی باش.
01:14
Now, all of us socially narrow
in our lives, in our school, in work,
in our lives, in our school, in work,
19
62212
6181
ئێستا، زۆربەمان لەڕووی کۆمەڵایەتییەوە
تەسکین لە ژیانمانا، لە قوتابخانەکانمانا، لە ئیشا، و
تەسکین لە ژیانمانا، لە قوتابخانەکانمانا، لە ئیشا، و
01:20
and so I want you to think about this one.
20
68417
2545
بۆیە ئەمەوێت بیر لەمە بکەنەوە.
01:22
How many of you here
brought a friend along for this talk?
brought a friend along for this talk?
21
70986
4517
چەند کەس لێرە هاوڕێیەکی
هێناوە لەگەڵ خۆی؟
هێناوە لەگەڵ خۆی؟
01:27
I want you to look
at your friend a little bit.
at your friend a little bit.
22
75527
2676
ئەمەوێت کەمێک سەیری هاوڕێکەتان بکەن.
01:31
Are they of the same nationality as you?
23
79036
3055
لە هەمان نەتەوەی خۆتانن؟
01:34
Are they of the same gender as you?
24
82601
2407
لە هەمان ڕەگەزی خۆتانن؟
01:37
Are they of the same race?
25
85032
1665
لە هەمان ڕەچەڵەکی خۆتانن؟
01:38
Really look at them closely.
26
86721
2425
لە نزیکەوە سەیریان بکەن.
01:41
Don't they kind of look like you as well?
27
89170
2116
کەمێک لە خۆشتان ناچن؟
01:43
(Laughter)
28
91310
1013
(پێکەنین)
01:44
The muscle people are together,
29
92347
1555
ئەوانەی ماسولکەیان زۆرە پێکەوەن، و
01:45
and the people with the same hairstyles
30
93926
2017
ئەوانەی هەمان ستایلی قژیان هەیە و
01:47
and the checked shirts.
31
95967
1227
هەمان کراسی چوارگۆشە چوارگۆشە.
01:50
We all do this in life.
32
98069
1817
هەموو لە ژیانا ئەوە ئەکەین.
01:51
We all do it in life, and in fact,
there's nothing wrong with this.
there's nothing wrong with this.
33
99910
3712
هەموو ئەمە ئەکەین لە ژیاندا، و ڕاستییەکەی،
هیچ کێشەیەک نییە لەگەڵ ئەمەیا.
هیچ کێشەیەک نییە لەگەڵ ئەمەیا.
01:55
It makes us comfortable to be
around people who are similar.
around people who are similar.
34
103646
3848
بەوە ئاسوودە دەبین لە نزیک
ئەو کەسانە بین کە هاوشێوەی خۆمانن.
ئەو کەسانە بین کە هاوشێوەی خۆمانن.
01:59
The problem is when
we're on a precipice, right?
we're on a precipice, right?
35
107518
3075
کێشەکە ئەوەیە ئەی ئەوکاتەی
لە لێواری مەترسیا دەبین، وانییە؟
لە لێواری مەترسیا دەبین، وانییە؟
02:02
When we're in trouble,
when we need new ideas,
when we need new ideas,
36
110617
2264
ئەوکاتەی لە کێشەیا دەبین،
کە بیرۆکەی نوێمان دەوێت،
کە بیرۆکەی نوێمان دەوێت،
02:04
when we need new jobs,
when we need new resources --
when we need new resources --
37
112905
3808
کە ئیشی نوێمان دەوێت،
کە سەرچاوەی نوێمان دەوێت --
کە سەرچاوەی نوێمان دەوێت --
02:08
this is when we really pay a price
for living in a clique.
for living in a clique.
38
116737
4079
لێرەیا باجی ئەوە ئەیەین کە
لە گرووپێکی بچووکدا دەژین.
لە گرووپێکی بچووکدا دەژین.
02:13
Mark Granovetter, the sociologist,
had a famous paper
had a famous paper
39
121294
4695
مارک گرانۆڤێتەر، کۆمەڵناس،
نوسراوێکی بەناوبانگی هەیە
نوسراوێکی بەناوبانگی هەیە
02:18
"The Strength of Weak Ties,"
40
126013
2060
هێزی پەیوەندییە لاوازەکان"
02:20
and what he did in this paper
is he asked people
is he asked people
41
128097
2699
لەم نوسراوەشدا پرسیاری
لە خەڵک دەکرد
لە خەڵک دەکرد
02:22
how they got their jobs.
42
130820
1901
چۆن ئیشەکانیان دەستکەوت.
02:24
And what he learned was that
most people don't get their jobs
most people don't get their jobs
43
132745
3155
ئەوەش فێربوو کە زۆربەی خەڵک
ئیشەکانیان لە ڕێگەی پەیوەندییە
ئیشەکانیان لە ڕێگەی پەیوەندییە
02:27
through their strong ties -- their father,
their mother, their significant other.
their mother, their significant other.
44
135924
3911
بەهێزەکانیانەوە دەستناکەوێت -- باوکیان،
دایکیان، کەسە نزیکەکانی تریان.
دایکیان، کەسە نزیکەکانی تریان.
02:31
They instead get jobs through weak ties,
people who they just met.
people who they just met.
45
139859
4663
لەجیاتی ئەوە لەڕێگەی پەیوەندییە
لاوەکییەکانیانەوە، ئەوانەی تازە ناسیویانن.
لاوەکییەکانیانەوە، ئەوانەی تازە ناسیویانن.
02:36
So if you think about what
the problem is with your strong ties,
the problem is with your strong ties,
46
144546
3131
کەواتە ئەگەر بیر لەوە بکەیتەوە
کێشەی پەیوەندییە بەهێزەکان چییە،
کێشەی پەیوەندییە بەهێزەکان چییە،
02:39
think about your
significant other, for example.
significant other, for example.
47
147701
2332
بۆ نموونە بیر لە کەسە
نزیکەکانی تر بکەرەوە.
نزیکەکانی تر بکەرەوە.
02:42
The network is redundant.
48
150057
1646
تۆڕەکە لە ئەندازە بەدەرە.
02:43
Everybody that they know, you know.
49
151727
2889
هەموو ئەوانەی دەیان ناسن.
02:46
Or I hope you know them. Right?
50
154640
2342
یان هیوادارم بیان ناسن. وانییە؟
02:49
Your weak ties --
people you just met today --
people you just met today --
51
157006
2555
پەیوەندییە لاوازەکانتان --
کەسەکانی تازە چاوت پێیان کەوتووە --
کەسەکانی تازە چاوت پێیان کەوتووە --
02:51
they are your ticket
to a whole new social world.
to a whole new social world.
52
159585
3817
ئەوان کلیلێکن بۆت بۆ
جیهانێکی کۆمەڵایەتی نوێ.
جیهانێکی کۆمەڵایەتی نوێ.
02:55
The thing is that we have this amazing
ticket to travel our social worlds,
ticket to travel our social worlds,
53
163900
4440
ڕاستییەکەی ئێمە ئەم بلیتە سەرسوڕهێنەرەمان هەیە
بۆ گەشتکردن بە جیهانە کۆمەڵایەتییەکانماندا،
بۆ گەشتکردن بە جیهانە کۆمەڵایەتییەکانماندا،
03:00
but we don't use it very well.
54
168364
1477
بەڵام زۆر باش بەکاریناهێنین.
03:01
Sometimes we stay awfully close to home.
55
169865
2836
هەندێک جار زۆر لەنزیک ماڵەوە دەمێنینەوە.
03:04
And today, what I want to talk about is:
56
172725
2085
ئەمڕۆش ئەوەی ئەمەوێ باسی بکەم ئەوەیە:
03:06
What are those habits that keep
human beings so close to home,
human beings so close to home,
57
174834
3654
ئەو خووانە چین وا لە مرۆڤ دەکات
زۆر لەنزیک ماڵی خۆی بمێنێتەوە و
زۆر لەنزیک ماڵی خۆی بمێنێتەوە و
03:10
and how can we be
a little bit more intentional
a little bit more intentional
58
178512
2632
چۆن بتوانین کەمێک زیاتر
حەز و ئارەزوومان هەبێت
حەز و ئارەزوومان هەبێت
03:13
about traveling our social universe?
59
181168
2281
بۆ گەشتکردن بە جیهانە کۆمەڵایەتییەکەماندا؟
03:15
So let's look at the first strategy.
60
183854
2060
کەواتە با سەیری ستراتیجی یەکەم بکەین.
03:18
The first strategy is to use
a more imperfect social search engine.
a more imperfect social search engine.
61
186223
6336
یەکەم ستراتیجی ئەوەیە بزوێنەرێکی
گەڕانی کۆمەڵایەتی ناکامڵتر بەکاربێنیت.
گەڕانی کۆمەڵایەتی ناکامڵتر بەکاربێنیت.
03:24
What I mean by a social search engine
62
192583
2111
بە بزوێنەری گەڕانی کۆمەڵایەتی
مەبەستم ئەوەیە
مەبەستم ئەوەیە
03:26
is how you are finding
and filtering your friends.
and filtering your friends.
63
194718
3941
چۆن هاوڕێکانت ئەدۆزیتەوە و ئەیانپاڵێویت.
03:31
And so people always tell me,
64
199555
1745
هەمووجارێک پێمدەڵێن،
03:33
"I want to get lucky through the network.
65
201324
2040
"ئەمەوێ لەڕێی ئەو تۆڕەوە بەختم بکرێتەوە.
03:35
I want to get a new job.
I want to get a great opportunity."
I want to get a great opportunity."
66
203388
2911
ئەمەوێ کارێکی نوێم دەستکەوێت.
ئەمەوێت دەرفەتێکی مەزنم دەستکەوێت."
ئەمەوێت دەرفەتێکی مەزنم دەستکەوێت."
03:38
And I say, "Well, that's really hard,
67
206323
1981
منیش دەڵێم، "ئەوە زۆر قورسە،
03:40
because your networks
are so fundamentally predictable."
are so fundamentally predictable."
68
208328
3252
چونکە تۆڕی پەیوەندییەکانت لە
بنەڕەتدا زۆر پێشبینیکراون."
بنەڕەتدا زۆر پێشبینیکراون."
03:43
Map out your habitual daily footpath,
69
211604
3122
نەخشەی ئەو شوێنانە بکێشە
کە ڕۆژانە بۆی دەڕۆیت، و
کە ڕۆژانە بۆی دەڕۆیت، و
03:46
and what you'll probably discover
is that you start at home,
is that you start at home,
70
214750
3521
ئەوەی لەوانەیە بیدۆزیتەوە ئەوەیە
کە لە ماڵەوە دەستپێئەکەیت،
کە لە ماڵەوە دەستپێئەکەیت،
03:50
you go to your school or your workplace,
71
218295
2436
ئەچیت بۆ قوتابخانەکەت یان شوێنی کارکردنت،
03:52
you maybe go up
the same staircase or elevator,
the same staircase or elevator,
72
220755
2770
لەوانەیە بە هەمان قادرمە یان
بەرزکەرەوەیا بڕۆیتە سەرەوە،
بەرزکەرەوەیا بڕۆیتە سەرەوە،
03:55
you go to the bathroom --
the same bathroom --
the same bathroom --
73
223549
2705
ئەچیت بۆ تەوالێت --
بۆ هەمان تەوالێت --
بۆ هەمان تەوالێت --
03:58
and the same stall in that bathroom,
74
226278
1773
وە هەمان دەستشۆری تەوالێتیش،
04:00
you end up in the gym,
75
228075
1613
ئەچیت بۆ هۆڵی لەشجوانی،
04:01
then you come right back home.
76
229712
1460
ئینجا یەکسەر یەیتەوە ماڵەوە.
04:03
It's like stops on a train schedule.
77
231196
2200
وەک وێستگەکانی وەستانی شەمەندەفەر وایە.
04:05
It's that predictable.
78
233420
1326
ئەوەندە پێشبینیکراوە.
04:06
It's efficient, but the problem is,
you're seeing exactly the same people.
you're seeing exactly the same people.
79
234770
5843
شتێکی بەکارە، بەڵام کێشە ئەوەیە،
ڕۆژانە ڕێک هەمان کەسەکان دەبینیتەوە.
ڕۆژانە ڕێک هەمان کەسەکان دەبینیتەوە.
04:12
Make your network
slightly more inefficient.
slightly more inefficient.
80
240637
3123
وا بکە تۆڕی پەیوەندییەکانت
کەمێک کەمتر بەکاربێت.
کەمێک کەمتر بەکاربێت.
04:15
Go to a bathroom on a different floor.
81
243784
2353
بۆ نموونە بچۆ بۆ تەوالێتی نهۆمێکی تر.
04:18
You encounter a whole new
network of people.
network of people.
82
246161
3137
چاوت بە تۆڕێکی نوێی خەڵک دەکەوێت.
04:21
The other side of it is how
we are actually filtering.
we are actually filtering.
83
249791
4537
لایەنەکەی تری ئەوەیە کە
چۆن کەسەکان دەپاڵێوین.
چۆن کەسەکان دەپاڵێوین.
04:26
And we do this automatically.
84
254352
1633
ئەوەش بەشێوەیەکی خۆنەویستانە دەکەین.
04:28
The minute we meet someone,
we are looking at them, we meet them,
we are looking at them, we meet them,
85
256009
3104
هەر کە چاومان بە کەسێک دەکەوێت،
سەیریان دەکەین، لێیان ڕادەمێنین،
سەیریان دەکەین، لێیان ڕادەمێنین،
04:31
we are initially seeing,
86
259137
1579
بەشێوەیەکی سەرەتاییانە دەڵێین،
04:32
"You're interesting."
87
260740
1152
"تۆ سەرنجڕاکێشیت."
04:33
"You're not interesting."
"You're relevant."
"You're relevant."
88
261916
2099
"تۆ سەرنجڕاکێش نیت."
"تۆ هیچ گرنگیت نییە."
"تۆ هیچ گرنگیت نییە."
04:36
We do this automatically.
We can't even help it.
We can't even help it.
89
264039
2399
بەشێوەیەکی خۆنەویستانە ئەوە ئەکەین.
بەدەست خۆشمان نییە.
بەدەست خۆشمان نییە.
04:38
And what I want to encourage you
to do instead is to fight your filters.
to do instead is to fight your filters.
90
266462
3995
منیش ئەمەوێت هانتان بەم بۆ ئەوەی
بەرەنگاری ئەو پاڵاوتنانە ببنەوە.
بەرەنگاری ئەو پاڵاوتنانە ببنەوە.
04:42
I want you to take a look
around this room,
around this room,
91
270481
2533
ئەمەوێ سەیرێکی چواردەوری خۆتان بکەن، و
04:45
and I want you to identify
the least interesting person that you see,
the least interesting person that you see,
92
273038
4200
ئەو کەسە دیاری بکەن کە لەهەمووان
کەمتر سەرنجڕأکێشە بەلاتانەوە، و
کەمتر سەرنجڕأکێشە بەلاتانەوە، و
04:49
and I want you to connect with them
over the next coffee break.
over the next coffee break.
93
277262
3176
ئەمەوێت بۆ پشووی دواترتان
قسەی لەگەڵدا بکەن. و
قسەی لەگەڵدا بکەن. و
04:52
And I want you to go
even further than that.
even further than that.
94
280462
2441
تەنانەت ئەشمەوێت لەوەش زیاتر بڕۆن.
04:54
What I want you to do is find
the most irritating person you see as well
the most irritating person you see as well
95
282927
4757
ئەشمەوێت ئەو کەسە دیاری بکەن
کە بێزراوترینە بەلاتانەوە و
کە بێزراوترینە بەلاتانەوە و
04:59
and connect with them.
96
287708
1605
قسەیان لەگەڵدا بکەن.
05:01
What you are doing with this exercise
is you are forcing yourself
is you are forcing yourself
97
289337
6658
ئەوەی بەم ڕاهێنانە دەیکەن ئەوەیە
خۆتان ناچار دەکەن
خۆتان ناچار دەکەن
05:08
to see what you don't want to see,
98
296019
2625
ئەوە ببینن کە ناتانەوێ بیبینن،
05:10
to connect with who
you don't want to connect with,
you don't want to connect with,
99
298668
2666
پەیوەندی لەگەڵ ئەوە درووست بکەن
کە ناتانەوێ،
کە ناتانەوێ،
05:13
to widen your social world.
100
301358
2197
جیهانی کۆمەڵایەتی خۆتان فراوان بکەن.
05:15
To truly widen, what we have to do is,
101
303579
3019
بۆ ئەوەی بەڕاستی فراوانیکەین،
ئەوەی لەسەرمانە بیکەین،
ئەوەی لەسەرمانە بیکەین،
05:18
we've got to fight our sense of choice.
102
306622
2315
ئەوەیە کە بەرەنگاری هەستی
هەڵبژاردنەکەمان ببینەوە.
هەڵبژاردنەکەمان ببینەوە.
05:20
We've got to fight our choices.
103
308961
1551
پێویستە بەرەنگاری هەڵبژاردنەکانمان ببینەوە.
05:22
And my students hate this,
but you know what I do?
but you know what I do?
104
310536
2409
خوێندکارەکانیشم ڕقیان لەمەیە،
بەڵام ئەزانن چی ئەکەم؟
بەڵام ئەزانن چی ئەکەم؟
05:24
I won't let them sit
in their favorite seats.
in their favorite seats.
105
312969
2191
ڕێگەنایەم بەدڵی خۆیان
لەکوێیا ئەیانەوێت دانیشن.
لەکوێیا ئەیانەوێت دانیشن.
05:27
I move them around from seat to seat.
106
315184
1819
بەردەوام جێگەیان پێدەگۆڕم.
05:29
I force them to work with different people
107
317027
2367
زۆریان لێدەکەم کار لەگەڵ
خەڵکی جیاجیا بکەن
خەڵکی جیاجیا بکەن
05:31
so there are more accidental
bumps in the network
bumps in the network
108
319418
2725
بۆ ئەوەی ڕێکەوتی زیاتر هەبێت
لە تۆڕە کۆمەڵایەتییەکەیا و
لە تۆڕە کۆمەڵایەتییەکەیا و
05:34
where people get a chance
to connect with each other.
to connect with each other.
109
322167
2699
خەڵک دەرفەتیان هەبێت
پەیوەندی بە یەکترەوە بکەن.
پەیوەندی بە یەکترەوە بکەن.
05:36
And we studied exactly this kind
of an intervention at Harvard University.
of an intervention at Harvard University.
110
324890
4634
بەدیاریکراویش سەیری ئەم جۆرە
دەستتێوەردانەمان کرد لە هارڤارد.
دەستتێوەردانەمان کرد لە هارڤارد.
05:41
At Harvard, when you look at
the rooming groups,
the rooming groups,
111
329548
3103
لە هارڤارد، ئەگەر سەیری گرووپەکانی
ژوورەکانی بەشە ناوخۆییەکان بکەیت،
ژوورەکانی بەشە ناوخۆییەکان بکەیت،
05:44
there's freshman rooming groups,
people are not choosing those roommates.
people are not choosing those roommates.
112
332675
3815
سەیری گرووپەکانی تازە وەرگیراوەکان بکەیت،
بە ویستی خۆیان هاوژوورەکان هەڵنابژێرن.
بە ویستی خۆیان هاوژوورەکان هەڵنابژێرن.
05:48
They're of all different races,
all different ethnicities.
all different ethnicities.
113
336514
2769
سەر بە ڕەچەڵەکی جیا و نەتەوەی جیان.
05:51
Maybe people are initially uncomfortable
with those roommates,
with those roommates,
114
339307
3004
لەوانەیە لە سەرەتادا کەمێک
نائاسوودە بن بە هاوژوورەکانیان،
نائاسوودە بن بە هاوژوورەکانیان،
05:54
but the amazing thing is,
115
342335
1232
بەڵام شتە سەرسوڕهێنەرەکە ئەوەیە،
05:55
at the end of a year with those students,
116
343591
2026
لە کۆتایی ساڵەکەدا هەموویان پێکەوە،
05:57
they're able to overcome
that initial discomfort.
that initial discomfort.
117
345641
3427
ئەو نائارامییەی سەرەتا تێدەپەڕێنن.
06:01
They're able to find deep-level
commonalities with people.
commonalities with people.
118
349092
3864
دەتوانن خاڵی هاوبەشی قووڵ
بدۆزنەوە لەگەڵ خەڵکی تر.
بدۆزنەوە لەگەڵ خەڵکی تر.
06:04
So the takeaway here is not just
"take someone out to coffee."
"take someone out to coffee."
119
352980
5284
کەواتە ئەوەی ئەمەوێ فێری بن ئەوە نییە
"کەسێک بەرە بۆ قاوەخانەکە."
"کەسێک بەرە بۆ قاوەخانەکە."
06:10
It's a little more subtle.
120
358288
1294
کەمێک لەوە بچووکترە.
06:11
It's "go to the coffee room."
121
359606
2649
دەڵێم "بڕۆ بۆ قاوەخانەکە."
06:14
When researchers talk about social hubs,
122
362279
2399
کاتێک توێژەرەوەکان باسی
ناوەندێکی کۆمەڵایەتی دەکەن،
ناوەندێکی کۆمەڵایەتی دەکەن،
06:16
what makes a social hub so special
is you can't choose;
is you can't choose;
123
364702
3811
ئەوەی وا لە ناوەندێکی کۆمەڵایەتی
دەکات تایبەت تر بێت ئەوەیە ناتوانی هەڵبژێریت؛
دەکات تایبەت تر بێت ئەوەیە ناتوانی هەڵبژێریت؛
06:20
you can't predict who
you're going to meet in that place.
you're going to meet in that place.
124
368537
3730
ناتوانی پێشبینی ئەوە بکەیت
چاوت بەکێ ئەکەوێت لەو شوێنە.
چاوت بەکێ ئەکەوێت لەو شوێنە.
06:24
And so with these social hubs,
the paradox is, interestingly enough,
the paradox is, interestingly enough,
125
372291
5346
بۆ ئەم ناوەندە کۆمەڵایەتییانەش
بەشێوەیەکی سەرنجڕاکێش، پارادۆکسەکە ئەوەیە،
بەشێوەیەکی سەرنجڕاکێش، پارادۆکسەکە ئەوەیە،
06:29
to get randomness,
126
377661
1499
بۆ ئەوەی ئەو هەڵکەوتنەت دەستکەوێت،
06:31
it requires, actually, some planning.
127
379184
2061
ڕاستییەکەی پێویستی بە کەمێک
پلان دانان هەیە.
پلان دانان هەیە.
06:33
In one university that I worked at,
128
381269
2849
لە یەکێک لەو زانکۆیانەی
کارم تێدا دەکرد،
کارم تێدا دەکرد،
06:36
there was a mail room
on every single floor.
on every single floor.
129
384142
2503
ژوورێکی نامە لە هەر
نهۆمێکدا هەبوو.
نهۆمێکدا هەبوو.
06:38
What that meant is that the only people
who would bump into each other
who would bump into each other
130
386669
3655
ئەوەش واتای ئەوە بوو ئەو کەسانەی
چاویان بە یەکتر دەکەوت
چاویان بە یەکتر دەکەوت
06:42
are those who are actually on that floor
131
390348
1959
ئەوانە بوون کە لەو نهۆمەدا بوون و
06:44
and who are bumping
into each other anyway.
into each other anyway.
132
392331
2014
خۆیان بەردەوام یەکتر دەبینن.
06:46
At another university I worked at,
there was only one mail room,
there was only one mail room,
133
394369
3064
لە زانکۆیەکی تر کە کارم لێدەکرد،
تەنیا یەک ژووری نامە هەبوو،
تەنیا یەک ژووری نامە هەبوو،
06:49
so all the faculty
from all over that building
from all over that building
134
397457
3406
کەواتە هەموو بەشەکانی
ئەو تەلارە
ئەو تەلارە
06:52
would run into each other
in that social hub.
in that social hub.
135
400887
2604
لەو ناوەندە کۆمەڵایەتییەدا
چاویان بەیەکتر دەکەوت.
چاویان بەیەکتر دەکەوت.
06:56
A simple change in planning,
136
404098
2974
گۆڕانکارییەکی بچووک لە پلان داناندا،
06:59
a huge difference in the traffic of people
137
407096
3115
جیاوازییەکی گەورە لە تێکەڵبوونی کەسەکان و
07:02
and the accidental bumps in the network.
138
410235
2070
بە ڕێکەوت یەکتر بینینیان.
07:04
Here's my question for you:
139
412329
2306
ئەمە پرسیارەکەمە بۆتان:
07:06
What are you doing that breaks you
from your social habits?
from your social habits?
140
414659
3514
چ شتێک هەیە دەیکەن و
داتان دەبڕێت لە خووە کۆمەڵایەتییەکانتان؟
داتان دەبڕێت لە خووە کۆمەڵایەتییەکانتان؟
07:10
Where do you find yourself
141
418197
1595
لە کوێ خۆت دەبینیتەوە
07:11
in places where you get injections
of unpredictable diversity?
of unpredictable diversity?
142
419816
4906
لەو شوێنانەی پڕە لە هەمەچەشنییەکی
پێشبینی نەکراو؟
پێشبینی نەکراو؟
07:17
And my students give me
some wonderful examples.
some wonderful examples.
143
425165
2671
خوێندکارەکانیشم چەند نموونەیەکی
بێوێنەیان یامێ.
بێوێنەیان یامێ.
07:19
They tell me when they're doing
pickup basketball games,
pickup basketball games,
144
427860
2834
پێمدەڵێن کاتێک پێکەوە
دەچن بۆ یاری باسکە،
دەچن بۆ یاری باسکە،
07:22
or my favorite example
is when they go to a dog park.
is when they go to a dog park.
145
430718
2889
یان نموونەکەی بەدڵمە ئەوەیە
کاتێک دەچن بۆ پارکی سەگەکان.
کاتێک دەچن بۆ پارکی سەگەکان.
07:25
They tell me it's even better
than online dating when they're there.
than online dating when they're there.
146
433631
3593
پێمدەڵێن تەنانەت لە ژووانێکی
سەر ئینتەرنێتیش خۆشترە کاتێک لەوێن.
سەر ئینتەرنێتیش خۆشترە کاتێک لەوێن.
07:29
So the real thing that
I want you to think about
I want you to think about
147
437248
4030
ئەوەی ئەمەوێ بیری لێکەنەوە ئەوەیە کە
07:33
is we've got to fight our filters.
148
441302
2057
پێویستە شەڕ لەگەڵ
پاڵاوتنەکانی خۆمان بکەین.
پاڵاوتنەکانی خۆمان بکەین.
07:35
We've got to make ourselves
a little more inefficient,
a little more inefficient,
149
443383
3217
پێویستە وا بکەین کەمێک
کەمتر کارا بین و
کەمتر کارا بین و
07:38
and by doing so, we are creating
a more imprecise social search engine.
a more imprecise social search engine.
150
446624
4978
بەوەش، بزوێنەرێکی گەڕانی کۆمەڵایەتی
ناڕوونتر درووست دەکەین.
ناڕوونتر درووست دەکەین.
07:43
And you're creating that randomness,
151
451626
2360
خۆتان ئەو هەڕەمەکێتییە درووست دەکەن،
07:46
that luck that is going to cause you
to widen your travels,
to widen your travels,
152
454010
2863
ئەو بەختە کە واتلێدەکات
گەشتەکانت فراوان بکەیت،
گەشتەکانت فراوان بکەیت،
07:48
through your social universe.
153
456897
1460
لە ڕێگەی جیهانە کۆمەڵایەتییەکەتەوە.
07:50
But in fact, there's more to it than that.
154
458812
2422
بەڵام ڕاستییەکەی، مەسەلەکە لەوەش زیاترە.
07:53
Sometimes we actually buy ourselves
a second-class ticket
a second-class ticket
155
461258
4743
هەندێک جار کارێکی وا دەکەین و
دەچینە ناو جیهانێکی ترەوە
دەچینە ناو جیهانێکی ترەوە
07:58
to travel our social universe.
156
466025
1670
جیهانی کۆمەڵایەتی دووەم.
08:00
We are not courageous
when we reach out to people.
when we reach out to people.
157
468337
3710
ئەوەنە چاونەترس نین کاتێ:
خەڵکی نوێ دەبینین.
خەڵکی نوێ دەبینین.
08:04
Let me give you an example of that.
158
472071
2268
با نموونەیەکتان لەسەر ئەوە بەمێ.
08:06
A few years ago, I had
a very eventful year.
a very eventful year.
159
474363
2994
چەند ساڵێک لەمەوبەر، ساڵێکی
پڕ لە ڕووداوم هەبوو.
پڕ لە ڕووداوم هەبوو.
08:09
That year, I managed to lose a job,
160
477381
3202
ئەو ساڵە، ئیشێکم لەدەستدا،
08:12
I managed to get a dream job
overseas and accept it,
overseas and accept it,
161
480607
3245
ئیشێکم دەستکەوت لە دەرەوەی وڵات
کە خەونم پێوە دەبینی،
کە خەونم پێوە دەبینی،
08:15
I had a baby the next month,
162
483876
1582
مانگی دواتر منداڵێکم بوو،
08:17
I got very sick,
163
485482
1190
زۆر نەخۆش کەوتم،
08:18
I was unable to take the dream job.
164
486696
2174
نەمتوانی بچم بۆ ئەو ئیشەی
خەونم پێوە بینیبوو.
خەونم پێوە بینیبوو.
08:21
And so in a few weeks,
what ended up happening was,
what ended up happening was,
165
489319
2759
لە چەند هەفتەی دواتردا، ئەوەی
لە کۆتاییدا ڕوویدا،
لە کۆتاییدا ڕوویدا،
08:24
I lost my identity as a faculty member,
166
492102
2928
ناسنامەی خۆمم لەدەستدا
وەک مامۆستای کۆلێژەکە، و
وەک مامۆستای کۆلێژەکە، و
08:27
and I got a very stressful
new identity as a mother.
new identity as a mother.
167
495054
2998
ناسنامەیەکی پڕ سترێسی نوێم وەرگرت
وەک دایکێک.
وەک دایکێک.
08:30
What I also got was tons
of advice from people.
of advice from people.
168
498076
3144
ئەوەشی دەستم کەوت یەک تەن
ئامۆژگاری بوو لە خەڵکەوە.
ئامۆژگاری بوو لە خەڵکەوە.
08:33
And the advice I despised
more than any other advice was,
more than any other advice was,
169
501244
3105
ئامۆژگارییەکەشی لە هەمووی
زیاتر ڕقم لێی دەبۆوە ئەوە بوو،
زیاتر ڕقم لێی دەبۆوە ئەوە بوو،
08:36
"You've got to go network with everybody."
170
504373
2267
"دەبێت بچیت و پەیوەندی لەگەڵ
هەمووان باشتر بکەیت."
هەمووان باشتر بکەیت."
08:38
When your psychological world
is breaking down,
is breaking down,
171
506664
3241
کاتێک جیهانی دەروونیت تێکدەشکێت،
08:41
the hardest thing to do
is to try and reach out
is to try and reach out
172
509929
2882
قورسترین شت بیکەیت ئەوەیە
هەوڵبەیت و دەست درێژکەیت و
هەوڵبەیت و دەست درێژکەیت و
08:44
and build up your social world.
173
512835
1812
جیهانی کۆمەڵایەتیت بنیات بنێیت.
08:46
And so we studied exactly this idea
on a much larger scale.
on a much larger scale.
174
514671
4672
بە وردیش لەسەر ئاستێکی فراوانتر
لەم بیرۆکەیەمان کۆڵییەوە.
لەم بیرۆکەیەمان کۆڵییەوە.
08:51
What we did was we looked at high
and low socioeconomic status people,
and low socioeconomic status people,
175
519367
5908
لەو کەسانە وردبووینەوە کە باری داراییان باشە و
ئەوانەش کە باری داراییان خراپە، و
ئەوانەش کە باری داراییان خراپە، و
08:57
and we looked at them in two situations.
176
525299
2370
لە دوو دۆخی جیادا لێیان وردبووینەوە.
08:59
We looked at them first
in a baseline condition,
in a baseline condition,
177
527693
2453
یەکەمجار لە دۆخێکی
بنچینەییدا سەیرمان کردن،
بنچینەییدا سەیرمان کردن،
09:02
when they were quite comfortable.
178
530170
1952
کاتێک لە دۆخێکدا بوون
ئاسوودە بوون.
ئاسوودە بوون.
09:04
And what we found was that
our lower socioeconomic status people,
our lower socioeconomic status people,
179
532146
3641
ئەوەی دۆزیمانەوە ئەوە بوو
ئەوانەی باری داراییان نزمتر بوو،
ئەوانەی باری داراییان نزمتر بوو،
09:07
when they were comfortable,
were actually reaching out to more people.
were actually reaching out to more people.
180
535811
3442
کاتێک ئاسوودە بوون بە ژیانیان،
دەستی پەیوەندیان بۆ خەڵکی زیاتر درێژ دەکرد.
دەستی پەیوەندیان بۆ خەڵکی زیاتر درێژ دەکرد.
09:11
They thought of more people.
181
539277
1424
بیریان لە خەڵکی زیاتر دەکردەوە.
09:12
They were also less constrained
in how they were networking.
in how they were networking.
182
540725
2847
کەمتریش بە مەرج بوون بۆ ئەوەی
پەیوەندی لەگەڵ کێ دەبەستن.
پەیوەندی لەگەڵ کێ دەبەستن.
09:15
They were thinking of more diverse people
183
543596
2037
زیاتر بیریان لەوە دەکردەوە
کەسەکان فرەچەشن بن
کەسەکان فرەچەشن بن
09:17
than the higher-status people.
184
545657
1462
وەک لەوانەی لە پێگەی بەرزابوون.
09:19
Then we asked them
to think about maybe losing a job.
to think about maybe losing a job.
185
547143
3121
ئینجا داوامان لێکردن بیربکەنەوە
لە ئەگەری لەدەستدانی کارێک.
لە ئەگەری لەدەستدانی کارێک.
09:22
We threatened them.
186
550288
1216
هەڕەشەمان لێکردن. و
09:23
And once they thought about that,
187
551528
2071
هەر کە بیریان لەوە کردەوە،
09:25
the networks they generated
completely differed.
completely differed.
188
553623
2696
تۆڕەکانی درووستیانکرد
تەواو جیاواز بوون.
تەواو جیاواز بوون.
09:28
The lower socioeconomic status
people reached inwards.
people reached inwards.
189
556651
3529
ئەوانەی باری داراییان کەم بوو
زیاتر بەرەو ناوەوە دەڕۆشتن.
زیاتر بەرەو ناوەوە دەڕۆشتن.
09:32
They thought of fewer people.
190
560204
1560
بیریان لە خەڵکی کەمتر دەکردەوە.
09:33
They thought of less-diverse people.
191
561788
2357
کەمتر بیریان لە خەڵکی
فرەچەشن دەکردەوە.
فرەچەشن دەکردەوە.
09:36
The higher socioeconomic status
people thought of more people,
people thought of more people,
192
564169
3629
ئەوانەشی باری داراییان باشتربوو
بیریان لە خەڵکی زیاتر دەکردەوە،
بیریان لە خەڵکی زیاتر دەکردەوە،
09:39
they thought of a broader network,
193
567822
1667
بیریان لە تۆڕێکی فراوانتر دەکردەوە،
09:41
they were positioning themselves
to bounce back from that setback.
to bounce back from that setback.
194
569513
4184
خۆیان دەخستە هەلومەرجێکەوە ئەو
کار لەدەستدانە بە باش بشکێتەوە بەسەریانا.
کار لەدەستدانە بە باش بشکێتەوە بەسەریانا.
09:46
Let's consider what this actually means.
195
574101
2986
با بیری لێبکەینەوە ئەمە واتای چییە.
09:49
Imagine that you were being
spontaneously unfriended
spontaneously unfriended
196
577524
4421
بیهێنەرە بەرچاوت هەر لەخۆوە
لە هاوڕێیەتی لابرابێتی
لە هاوڕێیەتی لابرابێتی
09:53
by everyone in your network
197
581969
2721
لەلایەن هەموو کەسەکانی تۆڕەکەتەوە
09:56
other than your mom,
your dad and your dog.
your dad and your dog.
198
584714
3575
جگە لە دایکت و باوکت و سەگەکەت.
10:00
(Laughter)
199
588313
1021
(پێکەنین)
10:01
This is essentially what we are doing
200
589358
2555
هەموومان ڕێک ئەوە ئەکەین
10:03
at these moments when
we need our networks the most.
we need our networks the most.
201
591937
3156
لەم ساتانەدا کە لەهەموو کاتێک
زیاتر پێویستمان بە تۆڕی پەیوەندییەکانمانە.
زیاتر پێویستمان بە تۆڕی پەیوەندییەکانمانە.
10:08
Imagine -- this is what we're doing.
We're doing it to ourselves.
We're doing it to ourselves.
202
596193
3084
بیهێنەرە بەرچاوت -- ئەمە ئەکەین.
خۆمان لەگەڵ خۆمانی ئەکەین.
خۆمان لەگەڵ خۆمانی ئەکەین.
10:11
We are mentally compressing our networks
203
599301
1970
بە شێوەیەکی دەروونی
تۆڕەکانمان کپ دەکەینەوە
تۆڕەکانمان کپ دەکەینەوە
10:13
when we are being harassed,
when we are being bullied,
when we are being bullied,
204
601295
2619
کاتێک هەراسان دەکرێین،
کاتێک شەڕمان پێدەفرۆشرێت،
کاتێک شەڕمان پێدەفرۆشرێت،
10:15
when we are threatened about losing a job,
205
603938
2214
کاتێک هەڕەشەی ئەوەمان لێدەکرێت
کارەکەمان لەدەست بەین،
کارەکەمان لەدەست بەین،
10:18
when we feel down and weak.
206
606176
2376
کاتێک هەست بە نائومێدی و
لاوازی ئەکەین.
لاوازی ئەکەین.
10:20
We are closing ourselves off,
isolating ourselves,
isolating ourselves,
207
608576
2925
دەرگاکان دادەخەین بەڕووی خۆماندا،
خۆمان دادەبڕێنین،
خۆمان دادەبڕێنین،
10:23
creating a blind spot where we actually
don't see our resources.
don't see our resources.
208
611525
3744
خاڵێکی کوێر درووست دەکەین
کە سەرچاوەکان نابینین.
کە سەرچاوەکان نابینین.
10:27
We don't see our allies,
we don't see our opportunities.
we don't see our opportunities.
209
615293
2897
هاوپەیمانەکانمان نابینین،
دەرفەتەکانمان نابینین.
دەرفەتەکانمان نابینین.
10:30
How can we overcome this?
210
618214
1501
چۆن بەسەر ئەمەدا زاڵبین؟
10:32
Two simple strategies.
211
620136
1397
دوو ستراتیجی سادە.
10:33
One strategy is simply to look
at your list of Facebook friends
at your list of Facebook friends
212
621557
3738
ستراتیجی یەکەم ئاسانە و ئەوەیە
سەیری لیستی هاوڕێکانی فەیسبووک و
سەیری لیستی هاوڕێکانی فەیسبووک و
10:37
and LinkedIn friends
213
625319
1156
هاوڕێکانی لینکد ئین بکەین
10:38
just so you remind yourself
of people who are there
of people who are there
214
626499
3057
تەنیا بۆ ئەوەی ئەو کەسانە
بهێنیتەوە بیر خۆت کە هەن
بهێنیتەوە بیر خۆت کە هەن
10:41
beyond those that
automatically come to mind.
automatically come to mind.
215
629580
2520
لە سەروو ئەوانەوە کە
خۆنەویستانە یەن بە مێشکتدا.
خۆنەویستانە یەن بە مێشکتدا.
10:44
And in our own research,
one of the things we did was,
one of the things we did was,
216
632415
2833
لە توێژینەوەکەشماندا،
یەکێک لەو شتانەی کردمان ئەوە بوو،
یەکێک لەو شتانەی کردمان ئەوە بوو،
10:47
we considered Claude Steele's
research on self-affirmation:
research on self-affirmation:
217
635272
3611
سەیرێکی توێژینەوەکەی کڵاود ستیلمان کرد
لەسەر پەسەندکردنی خوو:
لەسەر پەسەندکردنی خوو:
10:50
simply thinking about your own values,
218
638907
2523
تەنیا بیرکردنەوە لە بەهاکانی خۆت،
10:53
networking from a place of strength.
219
641454
1835
پەیوەندی درووستکردن لە
پێگەیەکی بەهێزەوە.
پێگەیەکی بەهێزەوە.
10:55
What Leigh Thompson, Hoon-Seok Choi
and I were able to do is,
and I were able to do is,
220
643313
2910
ئەوەی لی سۆمپسۆن، هون سیۆک چۆی و
خۆشم توانیمان بیکەین ئەوەبوو،
خۆشم توانیمان بیکەین ئەوەبوو،
10:58
we found that people
who had affirmed themselves first
who had affirmed themselves first
221
646247
3052
بۆمان دەرکەوت ئەو کەسانەی
یەکەمجار خۆیان پەسەندکردووە
یەکەمجار خۆیان پەسەندکردووە
11:01
were able to take advice from people
222
649323
1831
توانیویانە ئامۆژگاری وەرگرن
لەو کەسانەوە
لەو کەسانەوە
11:03
who would otherwise
be threatening to them.
be threatening to them.
223
651178
2137
کە ئەگەر وانەبوایە بە
هەڕەشەیان دەزانین.
هەڕەشەیان دەزانین.
11:06
Here's a last exercise.
224
654778
1846
ئەمەش دوایین ڕاهێنان.
11:09
I want you to look in your email in-box,
225
657245
3240
ئەمەوێ سەیری سندوقی ئیمەیڵەکەتان بکەن، و
11:12
and I want you to look at the last time
you asked somebody for a favor.
you asked somebody for a favor.
226
660509
3727
ئەمەوێ بزانن دوایین جەر کەی بووە
داوای چاکەتان لە یەکێک کردووە.
داوای چاکەتان لە یەکێک کردووە.
11:16
And I want you to look
at the language that you used.
at the language that you used.
227
664260
2540
دەشمەوێت سەیری ئەو زمانە
بکەن کە بەکارتان هێناوە.
بکەن کە بەکارتان هێناوە.
11:18
Did you say things like,
228
666824
1863
هەندێک شتتان وتووە وەک،
11:20
"Oh, you're a great resource,"
229
668711
1460
"ئاه، تۆ سەرچاوەیەکی مەزنیت،"
11:22
or "I owe you one,"
230
670195
1476
یان "من قەرزاری تۆم،"
11:23
"I'm obligated to you."
231
671695
1679
منەتبارم کردوویت.
11:25
All of this language
represents a metaphor.
represents a metaphor.
232
673398
3241
هەموو ئەم زمانە مەجازێک نیشان دەدات.
11:28
It's a metaphor of economics,
233
676663
1854
مەجازی ئابووریی،
11:30
of a balance sheet, of accounting,
234
678541
2235
پەڕەی هاوسەنگی، ژمێریاری،
11:32
of transactions.
235
680800
1282
ئاڵوگۆڕەکان.
11:34
And when we think about human relations
in a transactional way,
in a transactional way,
236
682106
3051
کاتێکیش بەشێوەی ئاڵوگۆڕ
بیر لە پەیوەندییە مرۆییەکان دەکەینەوە،
بیر لە پەیوەندییە مرۆییەکان دەکەینەوە،
11:37
it is fundamentally uncomfortable
to us as human beings.
to us as human beings.
237
685181
3754
بەشێوەیەکی بنەڕەتی خۆش نییە
بۆ ئێمە وەک مرۆڤ
بۆ ئێمە وەک مرۆڤ
11:41
We must think about human relations
and reaching out to people
and reaching out to people
238
689399
3726
پێویستە بیرکردنەوەمان لە پەیوەندییە
مرۆییەکان و دەستدرێژکردن بۆ خەڵک
مرۆییەکان و دەستدرێژکردن بۆ خەڵک
11:45
in more humane ways.
239
693149
1384
بە شێوەی مرۆییانەتر بێت.
11:47
Here's an idea as to how to do so.
240
695160
2813
ئەمە بیرۆکەیەکە لەسەر ئەوەی
چۆن ئەوە بکەین.
چۆن ئەوە بکەین.
11:49
Look at words like "please," "thank you,"
"you're welcome" in other languages.
"you're welcome" in other languages.
241
697997
5129
سەیری وشەکانی وەک "تکایە،" "سوپاس،"
"سەرچاو" بکە لە زمانەکانی تردا.
"سەرچاو" بکە لە زمانەکانی تردا.
11:55
Look at the literal
translation of these words.
translation of these words.
242
703150
2246
سەیری وەرگێڕانی ئەم وشانە بکەن.
11:57
Each of these words is a word
that helps us impose upon other people
that helps us impose upon other people
243
705420
3712
هەر یەکێک لەم وشانە یارمەتیدەرە
بۆمان بۆ پتەوکردنی
بۆمان بۆ پتەوکردنی
12:01
in our social networks.
244
709156
1622
تۆڕە کۆمەڵایەتییەکانمان.
12:02
And so, the word "thank you,"
245
710802
1852
بۆ نموونە، وشەی "سوپاس،"
12:04
if you look at it in Spanish,
Italian, French,
Italian, French,
246
712678
2456
ئەگەر لە ئیسپانی، ئیتاڵی و فەڕەنسیدا
سەیری بکەیت،
سەیری بکەیت،
12:07
"gracias," "grazie," "merci" in French.
247
715158
3471
"گراسیس،" "گرازی،" "مێرسی" بە فەڕەنسی.
12:10
Each of them are "grace" and "mercy."
248
718653
1763
هەمووییان میهرەبانی و ناسکین.
12:12
They are godly words.
249
720440
1888
وشەی یەزدانین.
12:14
There's nothing economic
or transactional about those words.
or transactional about those words.
250
722352
3362
هیچ لایەنێکی ئابووری یان
ئاڵوگۆڕ نییە لەم وشانەدا.
ئاڵوگۆڕ نییە لەم وشانەدا.
12:18
The word "you're welcome" is interesting.
251
726194
2139
وشەی "سەرچاو" سەرنجڕاکێشە.
12:20
The great persuasion theorist
Robert Cialdini says
Robert Cialdini says
252
728357
2719
بیردۆزناسی مەزنی قایلکردن
ڕۆبێرت سیالدینی دەڵێت
ڕۆبێرت سیالدینی دەڵێت
12:23
we've got to get our favors back.
253
731100
1597
پێویستە چاکەکانمان وەرگرینەوە.
12:24
So we need to emphasize
the transaction a little bit more.
the transaction a little bit more.
254
732721
2752
بۆیە پێویستە کەمێک زیاتر
ئاڵوگۆڕەکانمان گەورە بکەین.
ئاڵوگۆڕەکانمان گەورە بکەین.
12:27
He says, "Let's not say 'You're welcome.'
255
735497
1984
ئەو دەڵێت، "با ئیتر نەڵێین سەرچاو."
12:29
Instead say, 'I know you'd
do the same for me.'"
do the same for me.'"
256
737505
2895
لەجیاتی ئەوە بڵێین، دەزانم
تۆش هەمان شت بۆ من دەکەیت."
تۆش هەمان شت بۆ من دەکەیت."
12:32
But sometimes it may be helpful
to not think in transactional ways,
to not think in transactional ways,
257
740424
4481
بەڵام هەندێک جار لەوانەیە یارمەتیدەربێت
یارمەتیدەربێت بەشێوەی ئاڵوگۆڕکردن بیرنەکەیتەوە،
یارمەتیدەربێت بەشێوەی ئاڵوگۆڕکردن بیرنەکەیتەوە،
12:36
to eliminate the transaction,
to make it a little bit more invisible.
to make it a little bit more invisible.
258
744929
3653
ئەو ئاڵوگۆڕکردنە نەهێڵیت،
وای لێبکەیت کەمێک نادیارتر بێت.
وای لێبکەیت کەمێک نادیارتر بێت.
12:40
And in fact, if you look in Chinese,
259
748606
2147
ڕاستییەکەشی، ئەگەر سەیری
زمانی چینی بکەین،
زمانی چینی بکەین،
12:42
the word "bú kè qì" in Chinese,
"You're welcome," means,
"You're welcome," means,
260
750777
3159
وشەی "بوو کی جی" بە چینی،
واتای "سەرچاو،" دەگەیەنێت،
واتای "سەرچاو،" دەگەیەنێت،
12:45
"Don't be formal; we're family. We don't
need to go through those formalities."
need to go through those formalities."
261
753960
3850
دەڵێت "ڕەسمی مەبە؛ئێمە خێزانێکین،
پێویست بەو ڕەسمیاتە ناکات."
پێویست بەو ڕەسمیاتە ناکات."
12:49
And "kembali" in Indonesian
is "Come back to me."
is "Come back to me."
262
757834
3280
بە ئیندۆنوسیش "کێمبالی"
واتە "وەرەوە بۆلام."
واتە "وەرەوە بۆلام."
12:53
When you say "You're welcome" next time,
263
761592
2032
جاری داهاتوو کە وتت "سەرچاو"،
12:55
think about how you can maybe
eliminate the transaction
eliminate the transaction
264
763648
2952
بیر لەوە بکەرەوە لەوانەیە چۆن
بتوانی ئەو ئاڵوگۆڕە نەهێڵیت و
بتوانی ئەو ئاڵوگۆڕە نەهێڵیت و
12:58
and instead strengthen that social tie.
265
766624
2545
لەجیاتی ئەوە ئەو پەیوەندییە
کۆمەڵایەتییە بەهێز بکەیت.
کۆمەڵایەتییە بەهێز بکەیت.
13:01
Maybe "It's great to collaborate,"
or "That's what friends are for."
or "That's what friends are for."
266
769193
4355
لەوانەیە "پێکەوە کارکردن باشبێت،"
یان "هاوڕێ بۆ ئەوە کراوە."
یان "هاوڕێ بۆ ئەوە کراوە."
13:06
I want you to think about how
you think about this ticket that you have
you think about this ticket that you have
267
774771
4632
ئەمەوێت بیر لەوە بکەنەوە کە
بیرکردنەوەتان چۆنە بۆ ئەم بلیتەی هەتانە
بیرکردنەوەتان چۆنە بۆ ئەم بلیتەی هەتانە
13:11
to travel your social universe.
268
779427
2234
بۆ گەشتکردن بە جیهانە کۆمەڵایەتییەکەتاندا.
13:13
Here's one metaphor.
269
781685
1357
ئەمە مەجازێکە.
13:15
It's a common metaphor:
"Life is a journey." Right?
"Life is a journey." Right?
270
783066
2475
مەجازێکی هاوبەشە:
ژیان گەشتێکە. وانییە؟
ژیان گەشتێکە. وانییە؟
13:17
It's a train ride,
271
785565
1186
شەمەندەفەرێکە دەڕوات،
13:18
and you're a passenger on the train,
272
786775
2362
تۆش سەرنشینێکیت، و
13:21
and there are certain people with you.
273
789161
1872
کەسانێکی دیاریکراوت لەگەڵە.
13:23
Certain people get on this train,
274
791057
2145
کەسانێکی دیاریکراو دەچنە سەر
ئەم شەمەندەفەرە، و
ئەم شەمەندەفەرە، و
13:25
and some stay with you,
some leave at different stops,
some leave at different stops,
275
793226
2577
هەندێکیان دەمێننەوە لەگەڵت، و
هەندێکیان لە شوێنی وەستای جیادا دەڕۆن،
هەندێکیان لە شوێنی وەستای جیادا دەڕۆن،
13:27
new ones may enter.
276
795827
1413
یەکێکی نوێش لەوانەیە سەرکەوێت.
13:29
I love this metaphor,
it's a beautiful one.
it's a beautiful one.
277
797264
2038
ئەم مەجازەم بەدڵە،
مەجازێکی جوانە.
مەجازێکی جوانە.
13:31
But I want you to consider
a different metaphor.
a different metaphor.
278
799326
3014
بەڵام ئەمەوێ بیر لە مەجازێکی
جیاوازیش بکەنەوە.
جیاوازیش بکەنەوە.
13:34
This one is passive,
being a passenger on that train,
being a passenger on that train,
279
802364
3558
ئەمەیان خۆنەویستانەیە،
بوونت وەک سەرنشین لەسەر ئەو شەمەندەفەرە، و
بوونت وەک سەرنشین لەسەر ئەو شەمەندەفەرە، و
13:37
and it's quite linear.
280
805946
1176
ڕێگا ڕێکەکەی.
13:39
You're off to some particular destination.
281
807146
2521
بەرەو شوێنێکی دیاریکراو دەچیت.
13:42
Why not instead think of yourself
282
810045
2582
بۆچی لەجیاتی ئەوە وا بیر لەخۆت ناکەیتەوە
13:44
as an atom,
283
812651
1325
گەردیلەیەک بیت،
13:46
bumping up against other atoms,
284
814000
2341
خۆت بکێشیت بە گەردیلەی تردا،
13:48
maybe transferring energy with them,
285
816365
1757
لەوانەیە وزەشیان بۆ بگوێزیتەوە،
13:50
bonding with them a little
286
818146
1430
کەمێک بەند درووستکەیت لەگەڵیان و
13:51
and maybe creating something new
287
819600
1898
لەوانەشە شتێکی نوێ درووست بکەیت
13:53
on your travels
through the social universe.
through the social universe.
288
821522
2504
لە گەشتەکەتدا بە ناو
جیهانە کۆمەڵایەتییەکەدا.
جیهانە کۆمەڵایەتییەکەدا.
13:56
Thank you so much.
289
824375
1403
زۆر سوپاس بۆ ئێوە. و
13:57
And I hope we bump into each other again.
290
825802
2094
هیوادارم جارێکی تر تووشی
یەکتر ببینەوە.
یەکتر ببینەوە.
13:59
(Applause)
291
827920
4951
(چەپڵەلێدان)
ABOUT THE SPEAKER
Tanya Menon - Organizational psychologistTanya Menon speaks, writes and consults on collaboration. Her research focuses on how people think about their relationships and the habits that allow them to build positive connections with other people.
Why you should listen
Tanya Menon is fascinated that in a time when we can instantaneously connect with nearly the whole world, we often instead filter our relationships even more narrowly. As such, we often get stuck in dead ends, missing out on new people, ideas and opportunities. Menon and her collaborators have studied the often mundane feelings and innocuous daily habits that cause people to remain in their social comfort zone and produce this polarization. And they have also explored ways that we can be more intentional about navigating the social world.
Menon is Associate Professor at the Ohio State University’s Fisher College of Business. Her research has been cited in the Wall Street Journal, Boston Globe, Chicago Tribune and The Financial Times. She is Associate Editor at Management Science journal, an award-winning teacher, and she has done keynotes, consulting and training for organizations all over the world. Her book with Dr. Leigh Thompson, Stop Spending, Start Managing: Strategies to Transform Wasteful Habits (2016, Harvard Business Review Press) explores various social traps people face in business, and how to overcome them.
Menon earned a bachelor's degree in sociology from Harvard University in 1995 and her Ph.D. from the Stanford Graduate School of Business. Her goal as a researcher, educator, consultant and parent is to create new ways for people to connect with each other so that they can live richer and more creative lives. She hopes that her work will help people intentionally create new habits to live a wider life and also share them widely.
Tanya Menon | Speaker | TED.com