TEDxEast
David Pizarro: The strange politics of disgust
Дејвид Пизаро: Чудниот однос помеѓу одвратноста и политиката
Filmed:
Readability: 4.9
751,444 views
Каква врска има одвратната слика со начинот на кој гласате? Поткрепен со анкети и експерименти, психологот Дејвид Пизаро ни ја демонстрира поврзаноста помеѓу осетливоста на одвратни работи -- фотографија со измет, непријатен мирис -- и моралниот и политички конзервативизам. (Снимено на TEDxEast.)
David Pizarro - Psychologist, Disgust researcher
David Pizarro is a psychologist interested in how certain emotions (disgust, fear, anger) affect our moral judgment. Full bio
David Pizarro is a psychologist interested in how certain emotions (disgust, fear, anger) affect our moral judgment. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:16
In the 17th century, a woman named Giulia Tofana
0
567
4531
Во 17-от век, една жена по име Џулијана Тофана
00:20
had a very successful perfume business.
1
5098
2711
имала многу успешен бизнис со парфеми.
00:23
For over 50 years she ran it.
2
7809
2257
Го водела повеќе од 50 години.
00:25
It sort of ended abruptly when she was executed — (Laughter) —
3
10066
2785
Завршило некако ненадејно кога била погубена -- (Смеа) --
00:28
for murdering 600 men. You see, it wasn't a very good perfume.
4
12851
5431
бидејќи убила 600 мажи. Гледате, парфемот не бил многу добар.
00:34
In fact, it was completely odorless and tasteless and colorless,
5
18282
3866
Всушност, бил потполно безмирисен, безбоен и без вкус,
00:38
but as a poison, it was the best money could buy,
6
22148
3324
но како отров, бил најдоброто што можело да се купи,
00:41
so women flocked to her in order to murder their husbands.
7
25472
3793
па така жените се дружеле со неа за да ги убијат своите мажи.
00:45
It turns out that poisoners were a valued and feared group,
8
29265
5260
Се испоставува дека трујачите биле ценета, но и застрашувачка група,
00:50
because poisoning a human being is a quite difficult thing.
9
34525
4169
бидејќи е прилично тешко да отруете едно човечко суштество.
00:54
The reason is, we have sort of a built-in poison detector.
10
38694
3335
Причината за тоа лежи во фактот што ние имаме вграден детектор за отрови.
00:57
You can see this as early as even in newborn infants.
11
42029
3264
Ова може да го видите дури кај новороденчињата.
01:01
If you are willing to do this, you can take a couple of drops
12
45293
2571
Ако сакате да го направите тоа, може да земете неколку капки
01:03
of a bitter substance or a sour substance,
13
47864
2563
од некоја горчлива или кисела супстанца,
01:06
and you'll see that face, the tongue stick out, the wrinkled nose,
14
50427
3772
и ќе го видите ова лице, испружениот јазик, збрчканиот нос,
01:10
as if they're trying to get rid of what's in their mouth.
15
54199
2872
како да се обидуваат да се ослободат од она што е во нивната уста.
01:12
This reaction expands into adulthood and becomes
16
57071
2952
Кога ќе станеме возрасни оваа реакција наречена одвратност
01:15
sort of a full-blown disgust response, no longer just
17
60023
3520
добива нови димензии, а реакцијата повеќе не се
01:19
about whether or not we're about to be poisoned,
18
63543
2452
однесува само на тоа дали ќе бидеме отруени,
01:21
but whenever there's a threat of physical contamination
19
65995
2957
туку и на тоа дали постои закана од физичка контаминација
01:24
from some source. But the face remains strikingly similar.
20
68952
4131
од некаков извор. Но неверојатно е тоа што лицето останува слично.
01:28
It has expanded more, though, than just keeping us away
21
73083
3953
Реакцијата добива пошироки димензии и не само што нè штити
01:32
from physical contaminants, and there's a growing
22
77036
2181
од физички загадувачи, туку постојат сè повеќе
01:35
body of evidence to suggest that, in fact, this emotion
23
79217
3483
докази кои говорат дека, всушност, оваа емоција
01:38
of disgust now influences our moral beliefs
24
82700
3042
наречена одвратност, влијае врз нашите морални верувања
01:41
and even our deeply held political intuitions.
25
85742
3896
и дури врз нашите длабоки политички убедувања.
01:45
Why this might be the case?
26
89638
3636
Зошто е ова вака?
01:49
We can understand this process by understanding
27
93274
2995
Овој процес можеме да го разбереме преку минимално
01:52
a little bit about emotions in general. So the basic human emotions,
28
96269
3150
разбирање на емоциите генерално. Значи основните човечки емоции,
01:55
those kinds of emotions that we share with all other human beings,
29
99419
3195
оние емоции кои ги споделуваме со останатите човечки битија,
01:58
exist because they motivate us to do good things
30
102614
2801
постојат бидејќи нè мотивираат да правиме добри работи
02:01
and they keep us away from doing bad things.
31
105415
2311
и не ни дозволуваат да правиме лоши работи.
02:03
So by and large, they are good for our survival.
32
107726
3383
Па така, генерално, тие се добри за нашето преживување.
02:07
Take the emotion of fear, for instance. It keeps us away
33
111109
2809
Земете ја емоцијата страв на пример. Не ни дозволува да
02:09
from doing things that are really, really risky.
34
113918
2504
правиме нешта кои се навистина, навистина ризични.
02:12
This photo taken just before his death — (Laughter) —
35
116422
3840
Оваа фотографија направена пред неговата смрт - (Смеа) -
02:16
is actually a — No, one reason this photo is interesting
36
120262
2846
всушност е... - Не, една причина поради која е интересна оваа фотографија
02:19
is because most people would not do this, and if they did,
37
123108
3617
е бидејќи повеќето луѓе не би го направиле ова, а ако го направат,
02:22
they would not live to tell it, because fear would have
38
126725
2000
не би биле живи за да раскажуваат, бидејќи стравот
02:24
kicked in a long time ago to a natural predator.
39
128725
3675
веднаш би се активирал кога ќе видат предатор.
02:28
Just like fear offers us protective benefits, disgust seems
40
132400
3607
Исто како што стравот нè заштитува, така и одвратноста се чини
02:31
to do the same thing, except for what disgust does is
41
136007
2334
дека ја врши истата функција, со тоа што одвратноста нè
02:34
keeps us away from not things that might eat us,
42
138341
2595
заштитува, не од нештата што би можеле да нè изедат
02:36
or heights, but rather things that might poison us,
43
140936
2665
или од височините, туку од нештата кои би можеле да нè отрујат,
02:39
or give us disease and make us sick.
44
143601
2597
или кои би можеле ни пренесат болест и да нè разболат.
02:42
So one of the features of disgust that makes it such
45
146198
3257
Една од карактеристиките на одвратноста којашто ја прави
02:45
an interesting emotion is that it's very, very easy to elicit,
46
149455
4783
интересна емоција е леснотијата со која можеме да ја предизвикаме,
02:50
in fact more so than probably any of the other basic emotions,
47
154238
2883
всушност многу полесно за разлика од другите основни емоции
02:53
and so I'm going to show you that with a couple of images
48
157121
2369
и затоа ќе ви покажам дека преку неколку слики
02:55
I can probably make you feel disgust.
49
159490
1883
веројатно ќе ви предизвикам одвратност.
02:57
So turn away. I'll tell you when you can turn back.
50
161373
3195
Свртете се на другата страна. Ќе ви кажам кога да погледнете.
03:00
(Laughter)
51
164568
1133
(Смеа)
03:01
I mean, you see it every day, right? I mean, come on. (Laughter)
52
165701
4333
Мислам, го гледате секој ден, така? Ама ајде. (Смеа)
03:05
(Audience: Ewww.)
53
170034
1213
(Публика: Уууу.)
03:07
Okay, turn back, if you didn't look.
54
171247
3009
Добро, свртете се, ако не гледавте.
03:10
Those probably made a lot of you in the audience
55
174256
2535
Овие слики веројатно кај многу од вас во публиката
03:12
feel very, very disgusted, but if you didn't look,
56
176791
3835
предизвикаа голема згрозеност, но ако не гледавте,
03:16
I can tell you about some of the other things that have been shown
57
180626
2530
ќе ви кажам за другите нешта коишто им беа прикажани на луѓето
03:19
sort of across the world to make people disgusted,
58
183156
2683
низ светот со цел да се предизвика гадење кај нив,
03:21
things like feces, urine, blood, rotten flesh.
59
185839
3604
работи како измет, урина, скапано месо.
03:25
These are the sorts of things that it makes sense
60
189443
1834
Логично е да стоиме настрана од овие нешта,
03:27
for us to stay away from, because they might actually contaminate us.
61
191277
3254
бидејќи во спротивно тие би можеле да нè заразат.
03:30
In fact, just having a diseased appearance
62
194531
2295
Всушност, самиот болен изглед
03:32
or odd sexual acts, these things are also
63
196826
2400
или чудните сексуални акти, се исто така
03:35
things that give us a lot of disgust.
64
199226
2991
нешта кои ни предизвикуваат голема одвратност.
03:38
Darwin was probably one of the first scientists
65
202217
2378
Дарвин веројатно бил еден од првите научници
03:40
to systematically investigate the human emotions,
66
204595
1943
кој систематски ги проучувал човечките емоции,
03:42
and he pointed to the universal nature and the strength
67
206538
3689
и тој посочил на универзалната природа, јачината и важноста
03:46
of the disgust response.
68
210227
1849
на одвратноста.
03:47
This is an anecdote from his travels in South America.
69
212076
3271
Ова е една анегдота од неговите патувања во Јужна Америка.
03:51
"In Tierro del Fuego a native touched with his finger
70
215347
1736
„Во Огнената земја еден домородец со неговите прсти
03:52
some cold preserved meat while I was eating ...
71
217083
2505
ми го допре месото додека јадев......
03:55
and plainly showed disgust at its softness, whilst I felt
72
219588
3519
и покажа мала згрозеност, додека пак јас почувствував
03:59
utter disgust at my food being touched by a naked savage — (Laughter) —
73
223107
2998
апсолутно гадење поради тоа што храната ми ја допре еден гол дивјак - (Смеа) -
04:02
though his hands did not appear dirty."
74
226105
2157
иако неговите раце не изгледаа валкани.“
04:04
He later wrote, "It's okay, some of my best friends are naked savages." (Laughter)
75
228262
5398
Тој подоцна напишал, „Во ред е, некои од моите најдобри пријатели се голи дивјаци.“ (Смеа)
04:09
Well it turns out it's not only old-timey British scientists
76
233660
2744
Излезе дека оваа осетливост не е карактеристична само за
04:12
who are this squeamish. I recently got a chance
77
236404
2281
старомодните британски научници. Неодамна имав прилика
04:14
to talk to Richard Dawkins for a documentary,
78
238685
2290
да зборувам со Ричард Докинс за еден документарец
04:16
and I was able to disgust him a bunch of times. Here's my favorite.
79
240975
3867
и имав можност да му предизвикам гадење повеќепати. Ова ми е омиленото.
04:20
Richard Dawkins: "We've evolved around courtship and sex,
80
244842
2365
Ричард Докинс: „При нашата еволуција во прв план биле додворувањето и сексот,
04:23
are attached to deep-rooted emotions and reactions
81
247207
3022
кои се поврзани со длабоко всадени емоции и реакции
04:26
that are hard to jettison overnight."
82
250229
4700
кои е тешко да се искоренат преку ноќ.“
04:30
David Pizarro: So my favorite part of this clip is that
83
254929
4037
Дејвид Пизаро: Она што ми се допаѓа кај ова видео е тоа
04:34
Professor Dawkins actually gagged.
84
258966
2643
што на професорот Докинс всушност му се згади.
04:37
He jumps back, and he gags, and we had to do it three times,
85
261609
3585
Се тргаше назад и му се гадеше, моравме да го повториме три пати
04:41
and all three times he gagged. (Laughter)
86
265194
3556
и сите три пати му се згади. (Смеа)
04:44
And he was really gagging. I thought he might throw up on me, actually.
87
268750
3146
Навистина му се згади. Си помислив дека ќе поврати врз мене.
04:47
One of the features, though, of disgust,
88
271896
3216
Една од карактеристиките на одвратноста, сепак,
04:51
is not just its universality and its strength,
89
275112
2930
не е само нејзината универзалност и јачина,
04:53
but the way that it works through association.
90
278042
3039
туку и фактот што функционира преку асоцирање.
04:56
So when one disgusting thing touches a clean thing,
91
281081
3735
Така, кога едно одвратно нешто ќе допре нешто чисто,
05:00
that clean thing becomes disgusting, not the other way around.
92
284816
3354
токму тоа чисто нешто ни станува одвратно, а не обратно.
05:04
This makes it very useful as a strategy if you want to
93
288170
3207
Поради тоа, асоцирањето е многу корисна стратегија доколку
05:07
convince somebody that an object or an individual
94
291377
1766
сакате да убедите некого дека некој предмет, личност
05:09
or an entire social group is disgusting and should be avoided.
95
293143
3668
или пак цела социјална група е одвратна и треба да биде избегнувана.
05:12
The philosopher Martha Nussbaum points this out
96
296811
2541
Токму ова филозофот Марта Назбаум го истакнува во
05:15
in this quote: "Thus throughout history, certain disgust
97
299352
2084
следниов цитат: "И така низ историјата, одредени одвратни
05:17
properties -- sliminess, bad smell, stickiness, decay, foulness --
98
301436
3241
особини -- лигавоста, лошиот мирис, лепливоста, трулоста, мрснотијата --
05:20
have been repeatedly and monotonously been associated with ...
99
304677
2300
постојано и непрестано биле поврзувани со.....
05:22
Jews, women, homosexuals, untouchables, lower-class people --
100
306977
3852
Евреите, жените, хомосексуалците, недопирливите, луѓето од ниската класа --
05:26
all of those are imagined as tainted by the dirt of the body."
101
310829
3514
сите тие биле претставувани како да се извалкани од нечистотиите на телото."
05:30
Let me give you just some examples of how, some powerful
102
314343
3132
Дозволете да ви покажам неколку моќни примери за начинот
05:33
examples of how this has been used historically.
103
317475
2372
на кој е користено ова во текот на историјата.
05:35
This comes from a Nazi children's book published in 1938:
104
319847
3590
Ова доаѓа од една Нацистичка читанка за деца објавена во 1938:
05:39
"Just look at these guys! The louse-infested beards,
105
323437
2810
"Погледнете ги овие луѓе! Вошливите бради,
05:42
the filthy, protruding ears, those stained, fatty clothes...
106
326247
3310
гнасните, испакнати уши, мрсната облека...
05:45
Jews often have an unpleasant sweetish odor.
107
329557
2766
Евреите честопати имаат непријатен мирис на пот.
05:48
If you have a good nose, you can smell the Jews."
108
332323
2793
Доколку имате добар нос, би можеле да ги намирисате Евреите."
05:51
A more modern example comes from people who try to
109
335116
2533
Помодерен пример доаѓа од луѓето кои се обидуваат
05:53
convince us that homosexuality is immoral.
110
337649
2461
да нè убедат дека хомосексуалноста е неморална.
05:56
This is from an anti-gay website, where they said
111
340110
3685
Ова доаѓа од еден анти-геј вебсајт, каде што велат дека
05:59
gays are "worthy of death for their vile ... sex practices."
112
343795
3277
гејовите "заслужуваат смрт поради нивните одвратни сексуални дејанија."
06:02
They're like "dogs eating their own vomit and sows wallowing in their own feces."
113
347072
3666
Тие се како "кучињата кои си ги јадат своите повраќаници и маториците кои се валкаат во својот измет."
06:06
These are disgust properties that are trying to be directly
114
350738
2744
Ова се одвратни особини кои тие се обидуваат директно
06:09
linked to the social group that you should not like.
115
353482
3349
да ги поврзат со социјалната група што не треба да ја сакате.
06:12
When we were first investigating the role of disgust in
116
356831
2772
Кога за првпат ја истражувавме улогата на одвратноста кај
06:15
moral judgment, one of the things we became interested in
117
359603
3869
моралното расудување, една од работите за која се заинтересиравме
06:19
was whether or not these sorts of appeals are more likely
118
363472
4303
беше дали ваквиот вид инсинуации подобро поминуваат кај
06:23
to work in individuals who are more easily disgusted.
119
367775
3065
индивидуите кои полесно се згрозуваат.
06:26
So while disgust, along with the other basic emotions,
120
370840
2129
Иако одвратноста, заедно со другите основни емоции,
06:28
are universal phenomena, it just really is true
121
372969
2616
се универзални феномени, сепак некои
06:31
that some people are easier to disgust than others.
122
375585
2298
луѓе полесно се згрозуваат за разлика од други.
06:33
You could probably see it in the audience members
123
377883
1686
Ова веројатно го видовте кај присутните во оваа
06:35
when I showed you those disgusting images.
124
379569
2057
публика, кога ви ги покажав одвратните слики.
06:37
The way that we measured this was by a scale that was
125
381626
2700
Овој феномен го меревме со помош на една скала која беше
06:40
constructed by some other psychologists
126
384326
2329
конструирана од едни други психолози
06:42
that simply asked people across a wide variety of situations
127
386655
2857
и која едноставно низ различни ситуации ги прашува луѓето колкава
06:45
how likely they are to feel disgust.
128
389512
2101
е веројатноста дека би им се згадило.
06:47
So here are a couple of examples.
129
391613
1793
Еве неколку примери.
06:49
"Even if I were hungry, I would not drink a bowl of my
130
393406
2172
"И да сум гладен, јас не би ја изел мојата
06:51
favorite soup if it had been stirred by a used but thoroughly washed fly-swatter."
131
395578
3808
омилена супа доколку била промешана со користена, но темелно измиена тепалка за муви."
06:55
"Do you agree or disagree?" (Laughter)
132
399386
1565
"Дали се согласувате или не се согласувате?" (Смеа)
06:56
"While you are walking through a tunnel under a railroad track,
133
400951
2280
"Додека поминувате низ тунелот под пругата,
06:59
you smell urine. Would you be very disgusted or not at all disgusted?"
134
403231
3664
насетувате урина. Дали многу ќе ви се згади или воопшто нема ви се згади?"
07:02
If you ask enough of these, you can get a general overall
135
406895
2656
Доколку ви одговорат на повеќе од овие, ќе добиете вкупен глобален
07:05
score of disgust sensitivity.
136
409551
2363
скор кој говори за склоноста кон згрозување.
07:07
It turns out that this score is actually meaningful.
137
411914
2473
Се покажа дека овој скор всушност има значење.
07:10
When you bring people into the laboratory and you ask
138
414387
3077
Кога ќе доведете луѓе во лабораторијата и ги прашате
07:13
them if they're willing to engage in safe but disgusting behaviors
139
417464
3829
дали би сакале да учествуваат во безбедни, но одвратни активности
07:17
like eating chocolate that's been baked to look like dog poop,
140
421293
5022
како јадење колач кој е испечен да изгледа како кучешко лајно,
07:22
or in this case eating some mealworms that are perfectly healthy but pretty gross,
141
426315
3965
или во овој случај да јадат ларви кои се потполно здрави, но прилично одвратни,
07:26
your score on that scale actually predicts whether or not
142
430280
2991
вашиот скор од оваа скала всушност предвидува дали
07:29
you'll be willing to engage in those behaviors.
143
433271
2343
ќе сакате да учествувате во овие активности.
07:31
The first time that we set out to collect data on this
144
435614
2598
Првиот пат кога се решивме да прибереме податоци за ова
07:34
and associate it with political or moral beliefs,
145
438212
2010
и да ги поврземе со политичките или морални верувања,
07:36
we found a general pattern --
146
440222
2877
пронајдовме еден генерален образец --
07:38
this is with the psychologists Yoel Inbar and Paul Bloom --
147
443099
3302
ова е со психолозите Јоел Инбар и Пол Блум --
07:42
that in fact, across three studies we kept finding
148
446401
4020
всушност, во три студии постојано доаѓавме до тоа
07:46
that people who reported that they were easily disgusted
149
450421
2521
дека луѓето кои изјавуваат оти лесно се згрозуваат
07:48
also reported that they were more politically conservative.
150
452942
3455
исто така изјавуваа дека се политички поконзервативни.
07:52
Another way to say this, though, is that people
151
456397
1884
Или поинаку, луѓето кои се многу либерални
07:54
who are very liberal are very hard to disgust. (Laughter)
152
458281
5407
е многу тешко да им предизвикате гадење. (Смеа)
07:59
In a more recent follow-up study, we were able to look at
153
463688
4270
Во една понеодамнешна студија, имавме можност да испитаме
08:03
a much greater sample, a much larger sample. In this case,
154
467958
2681
многу поголем примерок, многу поголем. Во овој случај,
08:06
this is nearly 30,000 U.S. respondents,
155
470639
2592
имавме близу 30,000 Американци,
08:09
and we find the same pattern. As you can see,
156
473231
2777
и дојдовме до истиот образец. Како што може да видите,
08:11
people who are on the very conservative side
157
476008
1945
луѓето кои се наоѓаат на многу конзервативната страна
08:13
of answering the political orientation scale are
158
477953
2702
според одговорите на скалата за политичка ориентација
08:16
also much more likely to report that they're easily disgusted.
159
480655
2770
исто така поверојатно е да кажат дека лесно се згрозуваат.
08:19
This data set also allowed us to statistically control
160
483425
2495
Овие податоци исто така ни дозволија статистички да
08:21
for a number of things that we knew were both related
161
485920
2224
ги контролираме оние работи за кои знаевме дека се поврзани
08:24
to political orientation and to disgust sensitivity.
162
488144
2915
и со политичката ориентација и со склоноста кон згрозување.
08:26
So we were able to control for gender, age, income,
163
491059
2605
Можевме да ги контролираме полот, возраста, приходот,
08:29
education, even basic personality variables,
164
493664
3291
образованието, дури и некои основни личносни варијабли,
08:32
and the result stays the same.
165
496955
2302
а резултатите си останаа исти.
08:35
When we actually looked at not just self-reported political orientation,
166
499257
3426
Кога ја набљудувавме политичката ориентација не само преку изјавите за истата,
08:38
but voting behavior, we were able to look geographically
167
502683
2900
туку и преку фактичкото гласање, бевме во можност да направиме
08:41
across the nation. What we found was that in regions
168
505583
2946
географска анализа. Увидовме дека во регионите во кои
08:44
in which people reported high levels of disgust sensitivity,
169
508529
3897
луѓето изјавија дека се многу склони кон згрозување, всушност,
08:48
McCain got more votes.
170
512426
1987
МекКејн доби повеќе гласови.
08:50
So it not only predicted self-reported political orientation,
171
514413
3118
Значи не само што го предвиде политичкото себе-декларирање,
08:53
but actual voting behavior. And also we were able,
172
517531
2372
туку и фактичкото гласање. Исто така бевме во можност,
08:55
with this sample, to look across the world,
173
519903
2692
со овој примерок, да направиме светска анализа,
08:58
in 121 different countries we asked the same questions,
174
522595
3594
во 121 земја ги поставивме истите прашања,
09:02
and as you can see, this is 121 countries collapsed
175
526189
3927
и како што може да видите, ова се 121 земја сведени
09:06
into 10 different geographical regions.
176
530116
2370
на 10 различни географски региони.
09:08
No matter where you look, what this is plotting is the size
177
532486
2624
Каде и да погледневме, овде графички е претставена големината
09:11
of the relationship between disgust sensitivity and political orientation,
178
535110
3411
на поврзаноста помеѓу склоноста кон згрозување и политичката ориентација,
09:14
and no matter where we looked, we saw a very similar effect.
179
538521
3639
и каде и да погледневме, доаѓавме до многу слични ефекти.
09:18
Other labs have actually looked at this as well
180
542160
3437
И други лаборатории го испитувале ова, притоа
09:21
using different measures of disgust sensitivity,
181
545597
2177
користејќи поинакви мерки за склоноста кон згрозување,
09:23
so rather than asking people how easily disgusted they are,
182
547774
2552
па наместо да ги прашуваат луѓето колку лесно се згрозуваат,
09:26
they hook people up to physiological measures,
183
550326
2340
тие ги приклучуваат за физиолошки мерни инструменти,
09:28
in this case skin conductance.
184
552666
1628
во овој случај спроводливоста на кожата.
09:30
And what they've demonstrated is that people who report
185
554294
2228
И тие покажаа дека луѓето кои себеси се декларираат
09:32
being more politically conservative are also more physiologically aroused
186
556522
4126
како политички поконзервативни истовремено доживуваат поголема физиолошка
09:36
when you show them disgusting images like the ones that I showed you.
187
560648
3574
возбуденост кога ќе им бидат покажани одвратни слики, како оние пред малку.
09:40
Interestingly, what they also showed in a finding
188
564222
2169
Интересно, во еден наод до којшто и ние постојано
09:42
that we kept getting in our previous studies as well
189
566391
4025
доаѓавме во претходните истражувања, тие демонстрираа
09:46
was that one of the strongest influences here is that
190
570416
3747
дека едно од најсилните влијанија овде се однесува на фактот
09:50
individuals who are very disgust-sensitive not only are
191
574163
2210
што индивидуите кои имаат многу голема склоност кон згрозување
09:52
more likely to report being politically conservative, but
192
576373
2086
не само што себеси се декларираат како политички конзервативни,
09:54
they're also very much more opposed to gay marriage
193
578459
3009
туку тие многу повеќе се противат на геј браковите
09:57
and homosexuality and pretty much a lot of
194
581468
2149
и хомосексуалноста и се против речиси сите
09:59
the socio-moral issues in the sexual domain.
195
583617
3765
социо-морални прашања во сферата на сексуалноста.
10:03
So physiological arousal predicted, in this study,
196
587382
3489
Значи во оваа студија, физиолошката возбуденост
10:06
attitudes toward gay marriage.
197
590871
1698
ги предвиде ставовите во однос на геј бракот.
10:08
But even with all these data linking disgust sensitivity
198
592569
3219
Но дури и со сите овие податоци кои ги поврзуваат склоноста
10:11
and political orientation, one of the questions that remains is
199
595788
3159
кон згрозување и политичката ориентација, сепак останува едно прашање,
10:14
what is the causal link here? Is it the case that
200
598947
3071
во која насока е каузалноста? Дали навистина
10:17
disgust really is shaping political and moral beliefs?
201
602018
3274
одвратноста влијае врз политичките и морални верувања?
10:21
We have to resort to experimental methods to answer this,
202
605292
2560
За да одговориме на ова мораме да користиме експериментални методи,
10:23
and so what we can do is actually bring people into the lab
203
607852
2775
па така можеме да ги донесеме луѓето во лабораторијата
10:26
and disgust them and compare them to a control group
204
610627
2423
и да ги згрозиме, а потоа ќе ги споредиме со контролна група
10:28
that hasn't been disgusted. It turns out that over
205
613050
2408
која не била згрозена. Излезе дека изминативе
10:31
the past five years a number of researchers have done this,
206
615458
2728
пет години повеќе истражувачи го направиле токму ова,
10:34
and by and large the results have all been the same,
207
618186
2826
и во глобала сите резултати се исти, се покажа дека
10:36
that when people are feeling disgust, their attitudes
208
621012
2429
кога луѓето чувствуваат одвратност, нивните ставови
10:39
shift towards the right of the political spectrum,
209
623441
2103
се поместуваат кон десниот крај од политичкиот спектрум,
10:41
toward more moral conservatism as well.
210
625544
2676
т.е. стануваат морално конзервативни.
10:44
So this is whether you use a foul odor, a bad taste,
211
628220
3680
Без оглед дали користите гаден мирис, лош вкус,
10:47
from film clips, from post-hypnotic suggestions of disgust,
212
631900
5290
видео клипови, пост-хипнотски сугестии за одвратност,
10:53
images like the ones I've shown you, even just
213
637190
2366
слики какви што ви покажав, дури и само ако ги
10:55
reminding people that disease is prevalent and they should
214
639556
1963
потсетите луѓето дека е присутна болест и дека затоа треба
10:57
be wary of it and wash up, right, to keep clean,
215
641519
3639
да бидат внимателни и да се измијат, да бидат чисти,
11:01
these all have similar effects on judgment.
216
645158
2780
сите овие имаат слични ефекти врз расудувањето.
11:03
Let me just give you an example from a recent study
217
647938
2366
Ќе ви покажам еден пример од една неодамнешна студија
11:06
that we conducted. We asked participants
218
650304
2960
што ја спроведовме. Од учесниците баравме
11:09
to just simply give us their opinion of a variety of social groups,
219
653264
4697
едноставно да ни дадат мислење за повеќе различни социјални групи,
11:13
and we either made the room smell gross or not.
220
657961
4412
во услови кога собата мирисаше одвратно и во нормални услови.
11:18
When the room smelled gross, what we saw was that
221
662373
3171
Кога собата мирисаше одвратно, увидовме дека
11:21
individuals actually reported more negative attitudes toward gay men.
222
665544
3671
индивидуите имаа понегативни ставови кон геј мажите.
11:25
Disgust didn't influence attitudes toward all the other
223
669215
2223
Одвратноста немаше влијание врз ставовите кон другите
11:27
social groups that we asked, including African-Americans,
224
671438
2393
социјални групи за кои прашавме, вклучувајќи ги Афро-Американците,
11:29
the elderly. It really came down to the attitudes they had
225
673831
3862
постарите. Сè се сведуваше на ставовите кои тие ги имаа
11:33
toward gay men.
226
677693
1393
кон геј мажите.
11:34
In another set of studies we actually simply reminded people --
227
679086
3561
Во едни други истражувања едноставно ги потсетивме луѓето --
11:38
this was at a time when the swine flu was going around --
228
682647
1926
ова беше во времето кога свинскиот грип беше актуелен --
11:40
we reminded people that in order to prevent the spread
229
684573
2484
ги потсетивме луѓето дека за да го спречат ширењето
11:42
of the flu that they ought to wash their hands.
230
687057
3718
на грипот, ќе треба да си ги мијат рацете.
11:46
For some participants, we actually had them take questionnaires
231
690775
4415
Од некои испитаници, побаравме да пополнат прашалник
11:51
next to a sign that reminded them to wash their hands.
232
695190
2921
веднаш до знак којшто ги потсетуваше да си ги измијат рацете.
11:54
And what we found was that just taking a questionnaire
233
698111
2520
И увидовме дека самото пополнување на прашалник
11:56
next to this hand-sanitizing reminder made individuals
234
700631
3713
веднаш до овој потсетник за миење на раце, придонесе индивидуите
12:00
report being more politically conservative.
235
704344
3163
да се декларираат како политички поконзервативни.
12:03
And when we asked them a variety of questions about
236
707507
2037
И кога ги прашавме за повеќе прашања кои се однесуваа
12:05
the rightness or wrongness of certain acts, what we also
237
709544
3423
на исправноста на одредени однесувања, исто така увидовме
12:08
found was that simply being reminded that they ought
238
712967
2315
дека едноставното потсетување дека треба да си ги
12:11
to wash their hands made them more morally conservative.
239
715282
3309
измијат рацете ги направи морално поконзервативни.
12:14
In particular, when we asked them questions about
240
718591
2297
Особено, кога им поставивме прашања за едни
12:16
sort of taboo but fairly harmless sexual practices,
241
720888
3774
сексуални активности кои беа безопасни, но сепак табуа,
12:20
just being reminded that they ought to wash their hands
242
724662
2626
едноставното потсетување дека треба да си ги измијат рацете
12:23
made them think that they were more morally wrong.
243
727288
2563
придонесе да мислат дека направиле грев.
12:25
Let me give you an example of what I mean by harmless
244
729851
2400
Ќе ви дадам еден пример за безопасна, но сепак сексуална
12:28
but taboo sexual practice. We gave them scenarios.
245
732251
2765
активност која е табу. Им дадовме сценарија.
12:30
One of them said a man is house-sitting for his grandmother.
246
735016
3758
Едно од нив вели дека еден маж ја чува куќата на неговата баба.
12:34
When his grandmother's away, he has sex with his girlfriend
247
738774
2718
Кога баба му е излезена, тој има секс со неговата девојка
12:37
on his grandma's bed.
248
741492
1348
на креветот на неговата баба.
12:38
In another one, we said a woman enjoys masturbating
249
742840
2497
Во едно друго, рековме, една жена ужива да мастурбира
12:41
with her favorite teddy bear cuddled next to her. (Laughter)
250
745337
3894
гушната со нејзиното омилено мече. (Смеа)
12:45
People find these to be more morally abhorrent
251
749231
2632
Луѓето сметаат дека ова е морално одвратно
12:47
if they've been reminded to wash their hands. (Laughter)
252
751863
4316
доколку претходно ги потсетите да си ги измијат рацете. (Смеа)
12:52
(Laughter)
253
756179
3192
(Смеа)
12:55
Okay. The fact that emotions influence our judgment
254
759371
3529
Во ред. Фактот дека емоциите влијаат врз нашето расудување
12:58
should come as no surprise. I mean,
255
762900
1883
не треба да нè изненадува. Мислам,
13:00
that's part of how emotions work.
256
764783
1401
на тој начин функционираат емоциите.
13:02
They not only motivate you to behave in certain ways,
257
766184
1564
Тие не само што ве мотивираат да се однесувате на одреден начин,
13:03
but they change the way you think.
258
767748
2084
туку и го менуваат начинот на кој размислувате.
13:05
In the case of disgust, what is a little bit more surprising
259
769832
2790
Кога станува збор за одвратноста, она што изненадува
13:08
is the scope of this influence. It makes perfect sense,
260
772622
3445
е опсегот на ова влијание. Сосема е очекувано,
13:11
and it's a very good emotion for us to have, that disgust
261
776067
2879
и многу е добро што ја имаме оваа емоција, дека одвратноста
13:14
would make me change the way that I perceive
262
778946
2656
ќе ме натера да го променам начинот на кој го восприемам
13:17
the physical world whenever contamination is possible.
263
781602
3043
физичкиот свет секогаш кога има можност од заразување.
13:20
It makes less sense that an emotion that was built
264
784645
2932
Но не е логично тоа што емоција која настанала
13:23
to prevent me from ingesting poison should predict
265
787577
2906
за да ме спречи да не се отрујам, истовремено и
13:26
who I'm going to vote for in the upcoming presidential election.
266
790483
3376
точно предвидува за кого ќе гласам на следните претседателски избори.
13:29
The question of whether disgust ought to influence
267
793859
2808
Прашањето за тоа дали одвратноста нужно влијае
13:32
our moral and political judgments
268
796667
2352
врз нашите морални и политички расудувања
13:34
certainly has to be complex, and might depend on exactly
269
799019
3136
сигурно е сложено, и можеби зависи од тоа за кои расудувања
13:38
what judgments we're talking about, and as a scientist,
270
802155
2682
поточно зборуваме, а како научници
13:40
we have to conclude sometimes that the scientific method
271
804837
2006
мораме да заклучиме дека понекогаш научниот метод
13:42
is just ill-equipped to answer these sorts of questions.
272
806843
3504
едноставно не е соодветен за да одговори на ваквите прашања.
13:46
But one thing that I am fairly certain about is,
273
810347
2048
Но за една работа сум прилично убеден, а тоа е
13:48
at the very least, what we can do with this research is
274
812395
2819
дека со ова истражување барем ќе можеме
13:51
point to what questions we ought to ask in the first place.
275
815214
2852
да ги пронајдеме вистинските прашања.
13:53
Thank you. (Applause)
276
818066
4000
Ви благодарам. (Аплауз)
ABOUT THE SPEAKER
David Pizarro - Psychologist, Disgust researcherDavid Pizarro is a psychologist interested in how certain emotions (disgust, fear, anger) affect our moral judgment.
Why you should listen
It's common knowledge that our emotions can have a strong effect on our behavior and judgment. But why would an emotion like disgust, evolutionarily developed to protect us from poisons and other dangerous substances, have any influence on our political leanings today? David Pizarro, associate professor at Cornell University, is studying this surprising phenomenon: Sensitivity to disgusting sensations (like a photo of feces, or being reminded that germs are everywhere) correlates to moral and political conservatism. In his studies he has demonstrated that exposing people to an unpleasant odor can increase negative feelings toward homosexual men.
David Pizarro | Speaker | TED.com