TED2003
Evelyn Glennie: How to truly listen
Evelyn Glennie toont hoe te luisteren met je lichaam
Filmed:
Readability: 3
5,875,532 views
In deze scherpe demonstratie illustreert de dove percussionist Evelyn Glennie hoe luisteren naar muziek meer inhoudt dan enkel de geluidsgolven op je trommelvlies laten inwerken.
Evelyn Glennie - Musician
Percussionist and composer Dame Evelyn Glennie lost nearly all of her hearing by age 12. Rather than isolating her, it has given her a unique connection to her music. Full bio
Percussionist and composer Dame Evelyn Glennie lost nearly all of her hearing by age 12. Rather than isolating her, it has given her a unique connection to her music. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:25
I'm not quite sure whether I really want to see
0
0
4000
Ik weet nog niet zeker of ik werkelijk
00:29
a snare drum at nine o'clock or so in the morning.
1
4000
4000
een snaredrum wil zien om negen uur ’s morgens.
00:33
But anyway, it's just great to see such a full theater,
2
8000
4000
Hoe dan ook, het doet mij deugd om een volle zaal te zien
00:37
and really I must thank Herbie Hancock
3
12000
2000
en ik moet écht Herbie Hancock
00:39
and his colleagues for such a great presentation. (Applause)
4
14000
4000
en zijn collega's bedanken voor hun uitstekende presentatie.
00:43
One of the interesting things,
5
18000
4000
Eén van de interessante dingen
00:47
of course, is the combination of that raw hand on the instrument
6
22000
6000
is de combinatie van de rauwe hand op het instrument
00:53
and technology, and of course what he said about listening to our young people.
7
28000
7000
en technologie, en wat hij zei over luisteren naar onze jonge mensen.
01:00
Of course, my job is all about listening,
8
35000
5000
Mijn werk gaat helemaal over luisteren.
01:05
and my aim, really, is to teach the world to listen.
9
40000
6000
Mijn doel is om de wereld te leren luisteren.
01:11
That's my only real aim in life.
10
46000
4000
Dat is mijn enige echte doel in het leven.
01:15
And it sounds quite simple, but actually it's quite a big, big job.
11
50000
6000
Het klinkt misschien eenvoudig, maar eigenlijk is het best een grote opdracht.
01:21
Because you know, when you look at a piece of music -- for example,
12
56000
6000
Want als je naar een muziekstuk kijkt – bijvoorbeeld
01:27
if I just open my little motorbike bag -- we have here, hopefully,
13
62000
8000
als ik gewoon mijn kleine motorfietszak open -- hebben we hier, hopelijk,
01:35
a piece of music that is full of little black dots on the page.
14
70000
6000
een muziekstuk dat op een blad staat, vol met allemaal kleine zwarte bolletjes.
01:41
And, you know, we open it up and I read the music.
15
76000
8000
We openen het blad en ik lees de muziek.
01:49
So technically, I can actually read this.
16
84000
5000
Technisch gezien kan ik dit lezen.
01:54
I will follow the instructions, the tempo markings, the dynamics.
17
89000
4000
Ik zal de instructies volgen, de tempomarkeringen, de dynamiek.
01:58
I will do exactly as I'm told.
18
93000
5000
Ik zal precies doen wat mij verteld wordt.
02:03
And so therefore, because time is short,
19
98000
3000
Omdat de tijd kort is
02:06
if I just play you literally the first maybe two lines or so. It's very straightforward.
20
101000
9000
zal ik het stuk letterlijk spelen voor jullie, de eerste paar lijnen. Het is heel duidelijk.
02:15
There's nothing too difficult about the piece.
21
110000
1000
Er is niets te moeilijk aan dit stuk.
02:16
But here I'm being told that the piece of music is very quick.
22
111000
4000
Het vertelt mij dat de muziek zeer snel is.
02:20
I'm being told where to play on the drum.
23
115000
4000
Ik weet wanneer ik op de trommel moet spelen.
02:24
I'm being told which part of the stick to use.
24
119000
5000
Ik weet welk deel van de stok ik moet gebruiken.
02:29
And I'm being told the dynamic.
25
124000
2000
Het vertelt mij wat de dynamiek is.
02:31
And I'm also being told that the drum is without snares.
26
126000
5000
Het vertelt mij ook dat het een trommel is zonder snaren.
02:36
Snares on, snares off.
27
131000
3000
Snaren op, snaren af.
02:39
So therefore, if I translate this piece of music, we have this idea. (Music)
28
134000
9000
Als ik deze muziek vertaal, krijgen we dit.
03:18
And so on. My career would probably last about five years.
29
173000
6000
Enzovoort. Mijn carrière zou waarschijnlijk ongeveer vijf jaar duren.
03:24
However, what I have to do as a musician is do everything that is not on the music.
30
179000
8000
Mijn taak als muzikant is alles doen wat niet op het blad staat.
03:32
Everything that there isn't time to learn from a teacher,
31
187000
6000
Alles waar je geen tijd voor hebt om het van een leraar te leren,
03:38
or to talk about, even, from a teacher.
32
193000
3000
of om er zelfs over te praten met een leraar.
03:41
But it's the things that you notice when you're not actually with your instrument
33
196000
5000
Het zijn de dingen die je opmerkt als je niet echt bij je instrument bent,
03:46
that in fact become so interesting, and that you want to explore
34
201000
5000
die in feite zo interessant worden en die je wilt ontdekken
03:51
through this tiny, tiny surface of a drum.
35
206000
4000
via dit piepkleine oppervlak van een trommel.
03:55
So there, we experience the translation. Now we'll experience the interpretation. (Music) (Applause)
36
210000
6000
Dat was de ervaring van de vertaling. Nu zullen we de interpretatie ervaren.
04:50
Now my career may last a little longer!
37
265000
8000
Nu zal mijn carrière een klein beetje langer duren!
04:58
But in a way, you know, it's the same if I look at you and I see
38
273000
5000
In zekere zin is het alsof ik naar jou kijk en
05:03
a nice bright young lady with a pink top on.
39
278000
3000
een vriendelijke, slimme, jonge vrouw zie met een roos topje aan.
05:06
I see that you're clutching a teddy bear, etc., etc.
40
281000
4000
Ik zie dat je een teddybeer vasthoudt, enzovoort, enzovoort.
05:10
So I get a basic idea as to what you might be about, what you might like,
41
285000
5000
Zo krijg ik een basisidee hoe jij in elkaar zit, waar je van houdt
05:15
what you might do as a profession, etc., etc.
42
290000
5000
wat je doet als beroep, enzovoort, enzovoort
05:20
However, that's just, you know, the initial idea I may have that we all get
43
295000
6000
Dat is maar de eerste indruk die ik krijg, en die we allemaal krijgen
05:26
when we actually look, and we try to interpret,
44
301000
3000
als we echt kijken. We proberen te interpreteren,
05:29
but actually it's so unbelievably shallow.
45
304000
2000
maar eigenlijk is het zo ongelooflijk oppervlakkig.
05:31
In the same way, I look at the music; I get a basic idea;
46
306000
3000
Op dezelfde manier kijk ik naar muziek. Ik krijg een basisindruk.
05:34
I wonder what technically might be hard, or, you know, what I want to do.
47
309000
5000
Ik vraag mij af wat technisch moeilijk is, of wat ik wil doen.
05:39
Just the basic feeling.
48
314000
2000
Gewoon het basisgevoel.
05:41
However, that is simply not enough.
49
316000
2000
Maar dat is niet genoeg.
05:43
And I think what Herbie said -- please listen, listen.
50
318000
4000
Ik denk aan wat Herbie zei -- alsjeblieft luister, luister.
05:47
We have to listen to ourselves, first of all.
51
322000
4000
We moeten eerst naar onszelf luisteren, eerst en vooral.
05:51
If I play, for example, holding the stick -- where literally I do not let go of the stick --
52
326000
10000
Als ik speel, en ik hou de stok vast
-- ik laat de stok letterlijk niet los --
-- ik laat de stok letterlijk niet los --
06:01
you'll experience quite a lot of shock coming up through the arm.
53
336000
4000
zal je heel wat schokken voelen opkomen via je arm.
06:05
And you feel really quite -- believe it or not --
54
340000
2000
Je voelt jezelf tamelijk
-- geloof het of niet --
-- geloof het of niet --
06:07
detached from the instrument and from the stick,
55
342000
3000
afgesneden van het instrument en de stok,
06:10
even though I'm actually holding the stick quite tightly.
56
345000
6000
hoewel ik de stok vrij stevig vasthoud.
06:16
By holding it tightly, I feel strangely more detached.
57
351000
4000
Door hem stevig vast te houden, voel ik mij vreemd genoeg meer afgesneden.
06:20
If I just simply let go and allow my hand, my arm, to be more of a support system,
58
355000
7000
Als ik gewoon loslaat en mijn hand, mijn arm, meer een ondersteuning laat zijn,
06:27
suddenly I have more dynamic with less effort. Much more.
59
362000
9000
heb ik plots meer dynamiek met minder inspanning. Veel meer.
06:36
And I just feel, at last, one with the stick and one with the drum.
60
371000
5000
Ik voel me, eindelijk, één met mijn stok en één met de trommel.
06:41
And I'm doing far, far less.
61
376000
2000
Ik doe veel, veel minder.
06:43
So in the same way that I need time with this instrument,
62
378000
3000
Zoals ik tijd nodig heb met dit instrument,
06:46
I need time with people in order to interpret them.
63
381000
6000
heb ik tijd nodig met mensen om hen te kunnen interpreteren.
06:52
Not just translate them, but interpret them.
64
387000
2000
Niet gewoon hen vertalen, maar interpreteren.
06:54
If, for example, I play just a few bars of a piece of music
65
389000
8000
Als ik enkel een paar lijnen van een muziekstuk speel,
07:02
for which I think of myself as a technician --
66
397000
5000
waarbij ik mezelf als technicus zie --
07:07
that is, someone who is basically a percussion player ... (Music)
67
402000
5000
iemand die in wezen een percussiespeler is ...
07:24
And so on. If I think of myself as a musician ... (Music)
68
419000
4000
en zo verder. Als ik mezelf als muzikant zie ...
07:50
And so on. There is a little bit of a difference there that is worth just -- (Applause)
69
445000
7000
en zo verder. Er zit een klein verschil op, dat de moeite is -- (Applaus)
07:57
-- thinking about.
70
452000
2000
-- om over na te denken
07:59
And I remember when I was 12 years old,
71
454000
3000
Ik herinner mij dat ik op mijn twaalfde
08:02
and I started playing tympani and percussion, and my teacher said,
72
457000
6000
op pauken en percussie begon te spelen. Mijn leraar zei:
08:08
"Well, how are we going to do this? You know, music is about listening."
73
463000
6000
"Wel, hoe gaan we dat doen? Muziek gaat om luisteren."
08:14
And I said, "Yes, I agree with that. So what's the problem?"
74
469000
4000
"Ja, akkoord. En wat is het probleem?"
08:18
And he said, "Well, how are you going to hear this? How are you going to hear that?"
75
473000
5000
Hij zei: "Hoe ga je dit horen? Hoe ga je dat horen?"
08:23
And I said, "Well, how do you hear it?"
76
478000
2000
Ik zei: "Hoe hoor jij het?"
08:25
He said, "Well, I think I hear it through here."
77
480000
4000
Hij zei: "Ik denk dat ik hierdoor hoor."
08:29
And I said, "Well, I think I do too -- but I also hear it through my hands,
78
484000
5000
Ik zei: "Ik denk dat ik dat ook doe -- maar ik hoor ook via mijn handen,
08:34
through my arms, cheekbones, my scalp, my tummy, my chest, my legs and so on."
79
489000
7000
via mijn armen, mijn kaken, mijn schedel, mijn buik, mijn borst, mijn benen en zo meer."
08:41
And so we began our lessons every single time tuning drums --
80
496000
6000
Onze les begon elke keer met trommels stemmen --
08:47
in particular, the kettle drums, or tympani --
81
502000
3000
in het bijzonder de pauken of tympani --
08:50
to such a narrow pitch interval, so something like ...
82
505000
9000
tot een zo klein verschil in toonhoogte, iets zoals dit ...
08:59
that of a difference. Then gradually ... and gradually ...
83
514000
7000
zo'n kleine verschil. Dan geleidelijk ... en geleidelijk ...
09:06
and it's amazing that when you do open your body up,
84
521000
5000
en het is verbazingwekkend dat als je echt je lichaam opent,
09:11
and open your hand up to allow the vibration to come through,
85
526000
4000
en je hand opent om de vibratie te laten doorkomen,
09:15
that in fact the tiny, tiny difference ...
86
530000
4000
dat je dan het allerkleinste verschil...
09:19
can be felt with just the tiniest part of your finger, there.
87
534000
6000
kan voelen met het kleinste deeltje van je vinger, daar.
09:25
And so what we would do is that I would put my hands on the wall
88
540000
4000
Ik legde mijn handen dus op de muur van de muziekkamer
09:29
of the music room, and together we would "listen" to the sounds of the instruments,
89
544000
7000
en zo luisterden we samen naar de geluiden van de instrumenten,
09:36
and really try to connect with those sounds
90
551000
3000
en probeerden écht te verbinden met de geluiden
09:39
far, far more broadly than simply depending on the ear.
91
554000
5000
veel, veel breder dan door gewoon voort te gaan op het oor.
09:44
Because of course, the ear is, I mean, subject to all sorts of things.
92
559000
4000
Want het oor is onderhevig aan allerlei soorten dingen.
09:48
The room we happen to be in, the amplification, the quality of the instrument,
93
563000
5000
De kamer waar we ons bevinden, de versterking,
de kwaliteit van het instrument,
de kwaliteit van het instrument,
09:53
the type of sticks ... etc., etc.
94
568000
10000
het type stokken, enzovoort, enzovoort.
10:03
They're all different.
95
578000
8000
Ze zijn allemaal verschillend.
10:11
Same amount of weight, but different sound colors.
96
586000
5000
Zelfde gewicht, maar verschillende klankkleuren.
10:16
And that's basically what we are. We're just human beings,
97
591000
2000
Zo is het ook met ons mensen:
10:18
but we all have our own little sound colors, as it were,
98
593000
3000
we hebben allemaal onze eigen kleine klankkleuren
10:21
that make up these extraordinary personalities
99
596000
3000
die al deze uitzonderlijke persoonlijkheden maken,
10:24
and characters and interests and things.
100
599000
3000
en karakters en interesses en dingen.
10:27
And as I grew older, I then auditioned for the Royal Academy of Music in London,
101
602000
6000
Toen ik ouder werd, deed ik auditie voor de Royal Academy of Music in Londen,
10:33
and they said, "Well, no, we won't accept you, because we haven't a clue,
102
608000
4000
en ze zeiden: "Nee, we accepteren jou niet, want we hebben geen idee
10:37
you know, of the future of a so-called 'deaf' musician."
103
612000
5000
of een zogezegde 'dove' muzikant toekomst heeft."
10:42
And I just couldn't quite accept that.
104
617000
4000
Ik kon dat gewoon niet accepteren.
10:46
And so therefore, I said to them, "Well, look, if you refuse --
105
621000
7000
Daarom zei ik tegen hun: "Wel, als jullie mij weigeren --
10:53
if you refuse me through those reasons,
106
628000
3000
om deze redenen,
10:56
as opposed to the ability to perform and to understand and love
107
631000
9000
in plaats van om mijn talent om te spelen, te begrijpen
11:05
the art of creating sound --
108
640000
3000
en te houden van de kunst van het creëren van geluid --
11:08
then we have to think very, very hard about the people you do actually accept."
109
643000
6000
dan moeten we heel hard nadenken over de mensen die jullie wel accepteren."
11:14
And as a result -- once we got over a little hurdle, and having to audition twice --
110
649000
6000
Het resultaat: eens ik over een kleine horde was, en tweemaal auditie had moeten doen --
11:20
they accepted me. And not only that --
111
655000
4000
accepteerden ze mij. Meer nog --
11:24
what had happened was that it changed the whole role
112
659000
4000
het veranderde de rol van de muziekinstellingen
11:28
of the music institutions throughout the United Kingdom.
113
663000
4000
doorheen heel het Verenigd Koninkrijk.
11:32
Under no circumstances were they to refuse any application whatsoever on the basis of
114
667000
9000
Onder geen beding mogen ze nog
een aanvraag weigeren op basis
een aanvraag weigeren op basis
11:41
whether someone had no arms, no legs --
115
676000
2000
van het feit of iemand geen armen of geen benen heeft --
11:43
they could still perhaps play a wind instrument if it was supported on a stand.
116
678000
4000
ze zouden nog een blaasinstrument kunnen spelen als het op een staander stond.
11:47
No circumstances at all were used to refuse any entry.
117
682000
7000
Geen enkele omstandigheid wordt nog gebruikt om een aanvraag te weigeren.
11:54
And every single entry had to be listened to, experienced and then
118
689000
5000
Elke aanvraag moet beluisterd worden, ervaren worden
11:59
based on the musical ability -- then that person could either enter or not.
119
694000
8000
en op basis van de muzikale vaardigheid-- kan die persoon aanvaard worden of niet.
12:07
So therefore, this in turn meant that there was an extremely interesting
120
702000
6000
Als gevolg daarvan kwam er een extreem interessante
12:13
bunch of students who arrived in these various music institutions.
121
708000
4000
lichting studenten toe op de verschillende muziekinstellingen.
12:17
And I have to say, many of them now
122
712000
3000
Velen van hen
12:20
in the professional orchestras throughout the world.
123
715000
4000
vind je nu in de professionele orkesten over de hele wereld.
12:24
The interesting thing about this as well, though --
124
719000
2000
Het interessante hieraan is ook --
12:26
(Applause) --
125
721000
5000
(Applaus) --
12:31
is quite simply that not only were people connected with sound --
126
726000
6000
dat mensen niet alleen verbonden waren via geluid --
12:37
which is basically all of us, and we well know that music really is our daily medicine.
127
732000
7000
wij allemaal dus, en we weten heel goed dat muziek echt ons dagelijkse medicijn is.
12:44
I say "music," but actually I mean "sound."
128
739000
3000
Ik zeg muziek, maar ik bedoel eigenlijk geluid.
12:47
Because you know, some of the extraordinary things I've experienced
129
742000
3000
Want sommige van de bijzonderste dingen die ik ervaren heb
12:50
as a musician, when you may have a 15-year-old lad
130
745000
5000
als muzikant -- stel dat je een 15-jarige jonge kerel hebt
12:55
who has got the most incredible challenges,
131
750000
5000
die de meest ongelooflijke uitdagingen heeft,
13:00
who may not be able to control his movements,
132
755000
3000
die misschien zijn bewegingen niet kan controleren,
13:03
who may be deaf, who may be blind, etc., etc. --
133
758000
3000
die misschien doof is, blind, enzovoort, enzovoort.
13:06
suddenly, if that young lad sits close to this instrument,
134
761000
6000
Plots, als die jonge kerel dicht bij het instrument zit,
13:12
and perhaps even lies underneath the marimba,
135
767000
3000
en misschien onder deze marimba ligt,
13:15
and you play something that's so incredibly organ-like, almost --
136
770000
6000
en je speelt iets dat ongelooflijk orgel-achtig is, bijna --
13:21
I don't really have the right sticks, perhaps --
137
776000
3000
Ik heb niet echt de juiste stokken, misschien --
13:24
but something like this. Let me change. (Music)
138
779000
4000
maar iets zoals dit -- even verwisselen. (Muziek)
14:18
Something that's so unbelievably simple --
139
833000
1000
Iets dat zo ongelooflijk eenvoudig is --
14:19
but he would be experiencing something that I wouldn't be,
140
834000
6000
maar hij zou iets ervaren dat ik niet ervaar
14:25
because I'm on top of the sound.
141
840000
2000
omdat ik boven het geluid sta.
14:27
I have the sound coming this way.
142
842000
3000
Het geluid komt bij mij van deze kant.
14:30
He would have the sound coming through the resonators.
143
845000
3000
Bij hem zou het geluid door de resonantiebuizen komen.
14:33
If there were no resonators on here, we would have ... (Music)
144
848000
10000
Als hier geen resonantiebuizen aan waren,
zouden we dit hebben --
zouden we dit hebben --
14:43
So he would have a fullness of sound that those of you in the front few rows
145
858000
4000
hij zou dus een volheid van geluid ervaren, die jullie hier op de eerste rijen
14:47
wouldn't experience, those of you in the back few rows wouldn't experience either.
146
862000
4000
niet zouden ervaren, en ook niet op de achterste rijen.
14:51
Every single one of us, depending on where we're sitting,
147
866000
3000
Elk van ons, afhankelijk waar we zitten,
14:54
will experience this sound quite, quite differently.
148
869000
4000
zal het geluid helemaal anders ervaren.
14:58
And of course, being the participator of the sound,
149
873000
3000
Omdat we deelnemen aan het geluid,
15:01
and that is starting from the idea of what type of sound I want to produce --
150
876000
6000
en dat begint van bij het idee van het soort geluid dat ik wil maken --
15:07
for example, this sound.
151
882000
3000
bijvoorbeeld, dit geluid --
15:16
Can you hear anything?
152
891000
3000
Hoor je iets?
15:19
Exactly. Because I'm not even touching it.
153
894000
3000
Juist, omdat ik het niet eens aanraak.
15:22
But yet, we get the sensation of something happening.
154
897000
6000
Toch hebben we het gevoel dat er iets gebeurt.
15:28
In the same way that when I see tree moves,
155
903000
2000
Zoals wanneer ik bomen zie bewegen,
15:30
then I imagine that tree making a rustling sound.
156
905000
4000
ik mij verbeeld dat die boom een ruisend geluid maakt.
15:34
Do you see what I mean?
157
909000
2000
Zie je wat ik bedoel?
15:36
Whatever the eye sees, then there's always sound happening.
158
911000
4000
Wat de ogen ook zien, er is altijd een geluid.
15:40
So there's always, always that huge --
159
915000
4000
Er is dus altijd die enorme --
15:44
I mean, just this kaleidoscope of things to draw from.
160
919000
5000
deze caleidoscoop van dingen om uit te putten.
15:49
So all of my performances are based on entirely what I experience,
161
924000
6000
Al mijn uitvoeringen zijn helemaal gebaseerd op wat ik ervaar,
15:55
and not by learning a piece of music, putting on someone else's interpretation of it,
162
930000
4000
niet door het leren van een muziekstuk, voortgaande op andermans interpretatie,
15:59
buying all the CDs possible of that particular piece of music, and so on and so forth.
163
934000
5000
door alle mogelijke CD's te kopen van dat muziekstuk, en zo meer.
16:04
Because that isn't giving me enough of something that is so raw and so basic,
164
939000
6000
Omdat dat me niet genoeg geeft van iets dat zo rauw en essentieel is,
16:10
and something that I can fully experience the journey of.
165
945000
6000
en waarvan ik het hele verhaal kan ervaren.
16:16
So it may be that, in certain halls, this dynamic may well work. (Music)
166
951000
9000
Misschien werkt deze dynamiek goed in bepaalde zalen,
16:34
It may be that in other halls, they're simply not going to experience that
167
969000
4000
maar gaan ze in andere zalen helemaal niets ervaren,
16:38
at all and so therefore, my level of soft,
168
973000
3000
en zal mijn niveau van zacht, teer spelen
16:41
gentle playing may have to be ... (Music)
169
976000
2000
zo moeten zijn --
17:08
Do you see what I mean? So, because of this explosion in access to sound,
170
1003000
7000
zie je wat ik bedoel? Deze explosie in toegang tot geluid,
17:15
especially through the deaf community,
171
1010000
2000
vooral door de dove gemeenschap,
17:17
this has not only affected how music institutions,
172
1012000
5000
heeft niet alleen beïnvloed hoe muziekinstellingen,
17:22
how schools for the deaf treat sound -- and not just as a means of therapy --
173
1017000
6000
hoe scholen voor de doven geluid behandelen. Niet alleen als een middel tot therapie --
17:28
although of course, being a participator of music,
174
1023000
3000
alhoewel deelnemen aan de muziek
17:31
that definitely is the case as well.
175
1026000
3000
dat zeker ook is.
17:34
But it's meant that acousticians have had to really think about the types of halls
176
1029000
7000
Specialisten akoestiek hebben diep moeten nadenken over het type zalen
17:41
they put together. There are so few halls in this world
177
1036000
5000
die ze maakten. Er zijn maar een paar zalen in deze wereld
17:46
that actually have very good acoustics,
178
1041000
4000
die een echte goede akoestiek hebben, durf ik te zeggen.
17:50
dare I say. But by that I mean where you can absolutely do anything you imagine.
179
1045000
6000
Daar bedoel ik mee dat je er absoluut alles wat je je maar kan voorstellen, kunt doen.
17:56
The tiniest, softest, softest sound to something that is so broad,
180
1051000
5000
Van het kleinste, zachtste, zachtste geluid tot iets dat zo ruim is,
18:01
so huge, so incredible! There's always something --
181
1056000
5000
zo enorm, zo ongelofelijk! Er is altijd iets --
18:06
it may sound good up there, may not be so good there.
182
1061000
2000
dat hier goed kan klinken, maar niet goed daar.
18:08
May be great there, but terrible up there.
183
1063000
2000
Het kan geweldig zijn hier, maar verschrikkelijk daarboven.
18:10
Maybe terrible over there, but not too bad there, etc., etc.
184
1065000
4000
Het kan verschrikkelijk zijn hier, niet zo slecht daar, enzovoort, enzovoort.
18:14
So to find an actual hall is incredible
185
1069000
5000
Dus het is geweldig om een bepaalde zaal te vinden
18:19
-- for which you can play exactly what you imagine,
186
1074000
4000
-- waar je precies dat kan spelen wat je je voorstelt,
18:23
without it being cosmetically enhanced.
187
1078000
3000
zonder dat het cosmetisch verbeterd is.
18:26
And so therefore, acousticians are actually in conversation with people who are
188
1081000
7000
Daarom zijn specialisten akoestiek in gesprek met mensen die
18:33
hearing impaired, and who are participators of sound.
189
1088000
6000
doof zijn, en die deelnemen aan geluid.
18:39
And this is quite interesting.
190
1094000
2000
En dit is interessant.
18:41
I cannot, you know, give you any detail as far as what is actually happening
191
1096000
6000
Ik kan je geen detail geven van wat er echt gebeurt
18:47
with those halls, but it's just the fact that they are going to a group of people
192
1102000
6000
met deze zalen, maar het is gewoon het feit dat ze naar een groep mensen gaan
18:53
for whom so many years we've been saying,
193
1108000
4000
van wie we zoveel jaren gezegd hebben:
18:57
"Well, how on Earth can they experience music? You know, they're deaf."
194
1112000
3000
"Hoe kunnen die in hemelsnaam muziek ervaren? Ze zijn doof."
19:00
We just -- we go like that, and we imagine that that's what deafness is about.
195
1115000
4000
We zeggen dat gewoon, en we beelden ons in dat het dat is wat doofheid betekent.
19:04
Or we go like that, and we imagine that's what blindness is about.
196
1119000
2000
Of we zeggen iets anders, en we beelden ons in dat het dat is wat blindheid betekent.
19:06
If we see someone in a wheelchair, we assume they cannot walk.
197
1121000
5000
Als we iemand zien in een rolstoel, nemen we aan dat die persoon niet kan stappen.
19:11
It may be that they can walk three, four, five steps. That, to them, means they can walk.
198
1126000
7000
Het kan zijn dat ze 3, 4, 5 stappen kunnen zetten. Voor hen is dat hetzelfde als kunnen stappen.
19:18
In a year's time, it could be two extra steps.
199
1133000
4000
Een jaar later kunnen ze misschien twee stappen extra zetten.
19:22
In another year's time, three extra steps.
200
1137000
3000
Nog een jaar later drie extra stappen.
19:25
Those are hugely important aspects to think about.
201
1140000
5000
Dit zijn enorm belangrijke aspecten om over na te denken.
19:30
So when we do listen to each other,
202
1145000
4000
Als we naar elkaar luisteren,
19:34
it's unbelievably important for us to really test our listening skills,
203
1149000
8000
is het ongelooflijk belangrijk dat we onze luistervaardigheden testen.
19:42
to really use our bodies as a resonating chamber, to stop the judgment.
204
1157000
5000
Om onze lichamen werkelijk te gebruiken als resonantiekamers. Stoppen met oordelen.
19:47
For me, as a musician who deals with 99 percent of new music,
205
1162000
4000
Voor mij, als muzikant die omgaat met 99 procent nieuwe muziek,
19:51
it's very easy for me to say, "Oh yes, I like that piece.
206
1166000
3000
is het gemakkelijk te zeggen: "O ja, ik houd van dat stuk.
19:54
Oh no, I don't like that piece." And so on.
207
1169000
2000
Oh nee, ik houd niet van dat stuk." En zo verder.
19:56
And you know, I just find that I have to give those pieces of music real time.
208
1171000
6000
Ik vind gewoon dat ik die muziekstukken echt tijd moet geven.
20:02
It may be that the chemistry isn't quite right between myself and that particular piece of music,
209
1177000
5000
Het kan zijn dat de chemie niet helemaal klopt tussen mij en dat bepaalde muziekstuk.
20:07
but that doesn't mean I have the right to say it's a bad piece of music.
210
1182000
5000
Maar dat geeft mij niet het recht om te zeggen dat het slechte muziek is.
20:12
And you know, it's just one of the great things about being a musician,
211
1187000
5000
Het is gewoon één van de mooie dingen aan muzikant zijn,
20:17
is that it is so unbelievably fluid.
212
1192000
4000
dat het ongelooflijk veranderlijk is.
20:21
So there are no rules, no right, no wrong, this way, that way.
213
1196000
4000
Er zijn geen regels, geen juist, geen fout, deze manier, die manier.
20:25
If I asked you to clap -- maybe I can do this.
214
1200000
5000
Als ik jullie vraag om te klappen -- misschien kan ik dat doen.
20:30
If I can just say, "Please clap and create the sound of thunder."
215
1205000
6000
Als ik gewoon kan zeggen: "Klap, alsjeblieft." En doe het geluid van donder na.
20:36
I'm assuming we've all experienced thunder.
216
1211000
3000
Ik ga ervan uit dat we allemaal al donder ervaren hebben.
20:39
Now, I don't mean just the sound;
217
1214000
2000
Ik bedoel niet gewoon alleen maar het geluid,
20:41
I mean really listen to that thunder within yourselves.
218
1216000
5000
ik bedoel écht luisteren naar die donder binnen in jezelf.
20:46
And please try to create that through your clapping. Try. Just -- please try.
219
1221000
5000
Probeer dat na te doen door te klappen. Probeer. Gewoon -- probeer, alsjeblieft.
20:51
(Applause)
220
1226000
7000
(Geklap)
20:58
Very good! Snow. Snow. Have you ever heard snow?
221
1233000
10000
Zeer goed! Sneeuw. Sneeuw. Hebben jullie dat al ooit gehoord?
21:08
Audience: No.
222
1243000
1000
Publiek: Nee.
21:09
Evelyn Glennie: Well then, stop clapping. (Laughter) Try again.
223
1244000
6000
Evelyn Glennie: Wel, stop dan met klappen. (Gelach) Probeer opnieuw.
21:15
Try again. Snow.
224
1250000
6000
Probeer opnieuw. Sneeuw.
21:21
See, you're awake.
225
1256000
2000
Zie je wel, jullie zijn wakker.
21:23
Rain. Not bad. Not bad.
226
1258000
9000
Regen. Niet slecht. Niet slecht.
21:32
You know, the interesting thing here, though, is that I asked a group of kids
227
1267000
4000
Wat hier interessant is, is dat ik niet zo lang geleden,
21:36
not so long ago exactly the same question.
228
1271000
4000
exact dezelfde vraag aan een groep kinderen stelde.
21:40
Now -- great imagination, thank you very much.
229
1275000
4000
Uitstekende verbeelding, heel erg bedankt.
21:44
However, not one of you got out of your seats to think,
230
1279000
3000
Maar niemand van jullie is opgestaan uit zijn zetel om te bedenken:
21:47
"Right! How can I clap? OK, maybe ... (Claps)
231
1282000
2000
"Juist! Hoe kan ik klappen? OK, misschien ...
21:52
Maybe I can use my jewelry to create extra sounds.
232
1287000
3000
-- misschien kan ik mijn juwelen gebruiken om extra geluid te maken.
21:55
Maybe I can use the other parts of my body to create extra sounds."
233
1290000
4000
Misschien kan ik andere delen van mijn lichaam gebruiken om extra geluid te maken."
21:59
Not a single one of you thought about clapping in a slightly different way
234
1294000
5000
Niet één van jullie dacht eraan om op een iets andere manier te klappen,
22:04
other than sitting in your seats there and using two hands.
235
1299000
4000
anders dan te blijven zitten in jullie stoelen en twee handen te gebruiken.
22:08
In the same way that when we listen to music,
236
1303000
2000
Net zoals wanneer we naar muziek luisteren,
22:10
we assume that it's all being fed through here.
237
1305000
4000
gaan we ervan uit dat het allemaal hierlangs gevoed wordt.
22:14
This is how we experience music. Of course it's not.
238
1309000
4000
Dit is hoe we muziek ervaren. Natuurlijk is het dat niet.
22:18
We experience thunder -- thunder, thunder. Think, think, think.
239
1313000
4000
We ervaren donder -- donder, donder. Denk denk denk.
22:22
Listen, listen, listen. Now -- what can we do with thunder?
240
1317000
7000
Luister luister luister. Nu -- wat kunnen we doen met donder?
22:29
I remember my teacher. When I first started, my very first lesson,
241
1324000
5000
Ik herinner mij mijn leraar. Toen ik net startte met mijn aller- allereerste les,
22:34
I was all prepared with sticks, ready to go.
242
1329000
4000
was ik voorbereid, met stokken, klaar om te beginnen.
22:38
And instead of him saying, "OK, Evelyn, please, feet slightly apart,
243
1333000
5000
In plaats van te zeggen: "Oké, Evelyn. Voeten een beetje uit elkaar,
22:43
arms at a more-or-less 90 degree angle, sticks in a more-or-less V shape,
244
1338000
6000
armen min of meer in een hoek van 90 graden, stokken min of meer in een V-vorm,
22:49
keep this amount of space here, etc.
245
1344000
3000
houd deze hoeveelheid ruimte hier, enzovoort,
22:52
Please keep your back straight, etc., etc., etc." --
246
1347000
2000
houd alsjeblieft je rug recht, enzovoort ." --
22:54
where I was probably just going to end up absolutely rigid, frozen,
247
1349000
4000
waardoor ik dan waarschijnlijk helemaal stijf en bevroren zou eindigen,
22:58
and I would not be able to strike the drum,
248
1353000
2000
en niet in staat zou geweest zijn om te trommelen,
23:00
because I was thinking of so many other things -- he said,
249
1355000
2000
omdat ik teveel aan het denken was aan zoveel andere dingen. Hij zei:
23:02
"Evelyn, take this drum away for seven days, and I'll see you next week."
250
1357000
5000
"Evelyn, neem deze trommel mee voor zeven dagen, en ik zie je volgende week."
23:07
So, heavens! What was I to do? I no longer required the sticks;
251
1362000
5000
Mijn hemel! Wat moest ik doen? Ik had de stokken niet langer nodig,
23:12
I wasn't allowed to have these sticks.
252
1367000
2000
ik mocht die stokken niet hebben.
23:14
I had to basically look at this particular drum,
253
1369000
4000
Ik moest kijken naar een bepaalde trommel,
23:18
see how it was made, what these little lugs did, what the snares did.
254
1373000
5000
zien hoe hij gemaakt was, wat deze kleine uitsteeksels deden, wat de snaren deden.
23:23
Turned it upside down, experimented with the shell, experimented with the head.
255
1378000
7000
Ik draaide hem ondersteboven, experimenteerde met het omhulsel, met de bovenkant,
23:30
Experimented with my body, experimented with jewelry,
256
1385000
6000
met mijn lichaam, met juwelen
23:36
experimented with all sorts of things.
257
1391000
2000
met allerlei soorten dingen.
23:48
And of course, I returned with all sorts of bruises and things like that --
258
1403000
3000
Ik keerde terug met allerlei blauwe plekken en dat soort dingen,
23:51
but nevertheless, it was such an unbelievable experience,
259
1406000
5000
maar niettemin, het was zo een ongelooflijke ervaring.
23:56
because then, where on Earth are you going to experience that in a piece of music?
260
1411000
5000
Want waar ter wereld ga je dat ervaren in een muziekstuk?
24:01
Where on Earth are you going to experience that in a study book?
261
1416000
4000
Waar ter wereld ga je dat in een studieboek ervaren?
24:05
So we never, ever dealt with actual study books.
262
1420000
3000
We werkten dus nooit met echte studieboeken.
24:08
So for example, one of the things that we learn
263
1423000
3000
Eén van de dingen die we leren
24:11
when we are dealing with being a percussion player, as opposed to a musician,
264
1426000
6000
als percussie-speler, in tegenstelling tot een muzikant,
24:17
is basically straightforward single stroke rolls.
265
1432000
4000
is eenvoudige 'enkele slag'-roffels.
24:24
Like that. And then we get a little faster and a little faster and a little faster.
266
1439000
7000
Zoals dit. En dan gaan we een beetje sneller en een beetje sneller en een beetje sneller.
24:31
And so on and so forth. What does this piece require?
267
1446000
3000
En zo verder. Wat heeft dit stuk nodig?
24:34
Single stroke rolls. So why can't I then do that whilst learning a piece of music?
268
1449000
8000
Enkele slag-roffels. Waarom kan ik dat niet doen terwijl ik een muziekstuk leer?
24:42
And that's exactly what he did.
269
1457000
3000
Dat is precies wat hij deed.
24:45
And interestingly, the older I became, and when I became a full-time student
270
1460000
5000
Interessant, hoe ouder ik werd, toen ik voltijds student werd
24:50
at a so called "music institution," all of that went out of the window.
271
1465000
6000
aan een zogenaamde "muziekinstelling", gooide ik dat allemaal overboord.
24:56
We had to study from study books.
272
1471000
2000
We moesten studeren uit studieboeken.
24:58
And constantly, the question, "Well, why? Why? What is this relating to?
273
1473000
4000
Constant vroeg ik me af: waarom? Waar verwijst dit naar?
25:02
I need to play a piece of music." "Oh, well, this will help your control!"
274
1477000
4000
Ik moet een muziekstuk spelen. "Dit zal je helpen controle te verwerven!"
25:06
"Well, how? Why do I need to learn that? I need to relate it to a piece of music.
275
1481000
5000
Hoe dan? Waarom moet ik dat leren? Ik moet het in verband brengen met een muziekstuk.
25:11
You know. I need to say something.
276
1486000
3000
Ik moet iets vertellen.
25:14
"Why am I practicing paradiddles?
277
1489000
2000
Waarom oefen ik tromroffels?
25:20
Is it just literally for control, for hand-stick control? Why am I doing that?
278
1495000
5000
Is het letterlijk om de controle, de hand-stok-controle? Waarom doe ik dat?
25:25
I need to have the reason,
279
1500000
3000
Ik heb een reden nodig,
25:28
and the reason has to be by saying something through the music."
280
1503000
5000
en de reden moet zijn om iets te zeggen via de muziek.
25:33
And by saying something through music, which basically is sound,
281
1508000
5000
Door iets te zeggen via muziek, wat neerkomt op geluid,
25:38
we then can reach all sorts of things to all sorts of people.
282
1513000
5000
kunnen we allerlei dingen bereiken bij allerlei mensen.
25:43
But I don't want to take responsibility of your emotional baggage.
283
1518000
3000
Maar ik wil geen verantwoordelijkheid nemen voor jouw emotionele bagage.
25:46
That's up to you, when you walk through a hall.
284
1521000
2000
Dat is jouw opdracht, als je door de zaal wandelt.
25:48
Because that then determines what and how we listen to certain things.
285
1523000
6000
Omdat dat dan bepaalt wat en hoe we luisteren naar bepaalde dingen.
25:54
I may feel sorrowful, or happy, or exhilarated, or angry when I play
286
1529000
6000
Ik kan me verdrietig, gelukkig, opgewonden of boos voelen wanneer ik
26:00
certain pieces of music, but I'm not necessarily
287
1535000
2000
bepaalde muziekstukken speel, maar daarom wil ik nog niet noodzakelijk
26:02
wanting you to feel exactly the same thing.
288
1537000
4000
dat jij precies hetzelfde voelt.
26:06
So please, the next time you go to a concert,
289
1541000
3000
Alsjeblieft, de volgende keer dat je naar een concert gaat,
26:09
just allow your body to open up, allow your body to be this resonating chamber.
290
1544000
7000
laat je lichaam toe zich te openen, sta je lichaam toe een resonantiekamer te zijn.
26:16
Be aware that you're not going to experience the same thing as the performer is.
291
1551000
5000
Wees je ervan bewust dat je niet hetzelfde zal ervaren als de muzikant.
26:21
The performer is in the worst possible position for the actual sound,
292
1556000
4000
De muzikant zit in de slechtst mogelijke positie voor het eigenlijke geluid,
26:25
because they're hearing the contact of the stick on the drum,
293
1560000
6000
zij horen het contact van de stok op de trommel,
26:31
or the mallet on the bit of wood, or the bow on the string, etc.,
294
1566000
4000
of de hamer op het stuk hout, of de strijkstok op de snaar.
26:35
or the breath that's creating the sound from wind and brass.
295
1570000
4000
Of de adem die het geluid produceert van hout- en koperblazers.
26:39
They're experiencing that rawness there.
296
1574000
2000
Zij ervaren de rauwheid daar.
26:41
But yet they're experiencing something so unbelievably pure,
297
1576000
4000
Maar toch ervaren zij iets dat zo ongelooflijk puur is,
26:45
which is before the sound is actually happening.
298
1580000
4000
dat er is voor het geluid echt ontstaat.
26:49
Please take note of the life of the sound after the actual initial strike,
299
1584000
6000
Merk alsjeblieft het leven op van het geluid na de eerste slag,
26:55
or breath, is being pulled. Just experience the whole journey of that sound
300
1590000
7000
of adem. Ervaar de reis van dat geluid
27:02
in the same way that I wished I'd experienced the whole journey
301
1597000
4000
zoals ik graag de hele reis had kunnen ervaren
27:06
of this particular conference, rather than just arriving last night.
302
1601000
5000
van deze conferentie, in plaats van gewoon aan te komen gisterenavond.
27:11
But I hope maybe we can share one or two things as the day progresses.
303
1606000
4000
Ik hoop dat we misschien een paar dingen kunnen delen naarmate de dag vordert.
27:15
But thank you very much for having me!
304
1610000
3000
Maar dank je wel dat jullie mij hier wilden ontvangen!
27:18
(Applause)
305
1613000
10000
(Applaus)
ABOUT THE SPEAKER
Evelyn Glennie - MusicianPercussionist and composer Dame Evelyn Glennie lost nearly all of her hearing by age 12. Rather than isolating her, it has given her a unique connection to her music.
Why you should listen
Dame Evelyn Glennie's music challenges the listener to ask where music comes from: Is it more than simply a translation from score to instrument to audience?
The Grammy-winning percussionist and composer became almost completely deaf by the age of 12, but her hearing loss brought her a deeper understanding of and connection to the music she loves. She's the subject of the documentary Touch the Sound, which explores this unconventional and intriguing approach to percussion.
Along with her vibrant solo career, Glennie has collaborated with musicians ranging from classical orchestras to Björk. Her career has taken her to hundreds of concert stages around the world, and she's recorded a dozen albums, winning a Grammy for her recording of Bartók's Sonata for Two Pianos and Percussion, and another for her 2002 collaboration with Bela Fleck.
Her passion for music and musical literacy brought her to establish, in collaboration with fellow musicians Julian Lloyd Weber and Sir James Galway, the Music Education Consortium, which successfully lobbied for an investment of 332 million pounds in music education and musical resources in Britain.
Evelyn Glennie | Speaker | TED.com