ABOUT THE SPEAKER
William Black - Academic
William Black is a professor of economics and law at University of Missouri, Kansas City.

Why you should listen

William Black is an associate professor of economics and law. He was the executive director of the Institute for Fraud Prevention from 2005-2007. He previously taught at the LBJ School of Public Affairs at the University of Texas at Austin and at Santa Clara University, where he was also the distinguished scholar in residence for insurance law and a visiting scholar at the Markkula Center for Applied Ethics. Black was litigation director of the Federal Home Loan Bank Board, deputy director of the FSLIC, SVP and general counsel of the Federal Home Loan Bank of San Francisco, and senior deputy chief counsel, Office of Thrift Supervision. He was deputy director of the National Commission on Financial Institution Reform, Recovery and Enforcement.

His 2005 book The Best Way to Rob a Bank Is to Own One has been called “a classic.” Professor Black recently helped the World Bank develop anti-corruption initiatives and served as an expert for OFHEO in its enforcement action against Fannie Mae’s former senior management.

He teaches white-collar crime, public finance, antitrust, law and economics, and Latin American development.

More profile about the speaker
William Black | Speaker | TED.com
TEDxUMKC

William Black: How to rob a bank (from the inside, that is)

William Black: Jak obrabować bank (oczywiście od środka)

Filmed:
1,594,124 views

Jako były regulator bankowy William Black miał okazję zobaczyć, jak wykorzystuje się system bankowy do popełniania oszustw - i jak w USA „pożyczki kłamców” i inne pokrętne metody doprowadziły w 2008 r. do kryzysu bankowego, który zagroził gospodarce międzynarodowej. Black, obecnie nauczyciel akademicki, w swojej zajmującej prelekcji objaśnia najlepszy sposób na obrabowanie banku - oczywiście od środka.
- Academic
William Black is a professor of economics and law at University of Missouri, Kansas City. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:12
So today'sdzisiaj topTop chefszef kuchni classklasa is in how to robobrabować a bankBank,
0
739
3795
Dziś Top Chef nauczy was,
jak obrabować bank.
00:16
and it's clearjasny that the generalgenerał publicpubliczny needswymagania guidancewskazówki,
1
4534
4285
Jasno widać, że ogół społeczeństwa
potrzebuje wskazówek,
00:20
because the averageśredni bankBank robberyrozbój netssieci
2
8819
2873
bo przeciętny napad na bank
przynosi na czysto
00:23
only 7,500 dollarsdolarów.
3
11692
2538
zaledwie 7500 dolarów.
00:26
RankRangi amateursamatorzy who know nothing
4
14230
1970
Kompletni amatorzy,
00:28
about how to cookgotować the booksksiążki.
5
16200
2339
którzy nie wiedzą, jak fałszować księgi.
00:30
The folksludzie who know, of coursekurs,
6
18539
2060
Oczywiście ci, którzy wiedzą,
00:32
runbiegać our largestNajwiększa banksbanki,
7
20599
1791
kierują największymi bankami.
00:34
and in the last go-aroundzielone okolice,
8
22390
2518
Według ostatnich szacunków
00:36
they costkoszt us over 11 trillionkwintylion dollarsdolarów.
9
24908
4236
kosztowali nas ponad 11 bilionów dolarów.
00:41
That's what 11 trillionkwintylion lookswygląda like.
10
29144
2417
Tak wygląda 11 bilionów dolarów.
00:43
That's how manywiele zeroszer?
11
31561
1547
Ile to zer?
00:45
And costkoszt us over 10 millionmilion jobsOferty pracy as well.
12
33108
3436
Kosztowali nas też
ponad 10 milionów miejsc pracy.
00:48
So our taskzadanie is to educatekształcić ourselvesmy sami
13
36544
2651
Musimy się kształcić,
00:51
so that we can understandzrozumieć
14
39195
1208
żeby zrozumieć,
00:52
why we have these recurrentnawracające,
15
40403
2450
dlaczego wciąż powraca
00:54
intensifyingintensyfikacja financialbudżetowy crisessytuacje kryzysowe,
16
42853
2077
nasilający się kryzys finansowy,
00:56
and how we can preventzapobiec them in the futureprzyszłość.
17
44930
3195
i jak mu zapobiec w przyszłości.
01:00
And the answerodpowiedź to that is
18
48125
2390
Odpowiedzią na to jest
01:02
that we have to stop epidemicsepidemie of controlkontrola fraudoszustwa.
19
50515
4406
powstrzymanie epidemii nadużyć kontroli.
01:06
ControlKontroli fraudoszustwa is what happensdzieje się
20
54921
1949
Nadużycie kontroli ma miejsce,
01:08
when the people who controlkontrola,
21
56870
1820
kiedy ludzie, którzy nadzorują,
01:10
typicallyzwykle a CEODYREKTOR GENERALNY,
22
58690
1725
zazwyczaj dyrektor naczelny,
01:12
a seeminglypozornie legitimateprawowity entityjednostki,
23
60415
2573
jednostka na pozór praworządna,
01:14
use it as a weaponbroń to defraudoszukać.
24
62988
2256
używa nadzoru jako narzędzia defraudacji.
01:17
And these are the weaponsBronie of massmasa destructionzniszczenie
25
65244
3595
To broń masowego rażenia
01:20
in the financialbudżetowy worldświat.
26
68839
2100
w świecie finansowym.
01:22
They alsorównież followśledzić in financefinanse a particularszczególny strategystrategia,
27
70939
4730
Mamy tu do czynienia
ze szczególną strategią,
01:27
because the weaponbroń of choicewybór in financefinanse
28
75669
2372
bo w finansach ulubioną bronią
01:30
is accountingrachunkowości,
29
78041
1470
jest księgowość.
01:31
and there is a recipePrzepis for accountingrachunkowości
30
79511
3894
Istnieje przepis na przekręt księgowy
01:35
controlkontrola fraudoszustwa, and how it occurswystępuje.
31
83405
2330
i okoliczności jego powstania.
01:37
And we discoveredodkryty this recipePrzepis
32
85735
1633
Odkryliśmy ten przepis
01:39
in quitecałkiem an odddziwny way that I'll
come back to in a momentza chwilę.
33
87368
2694
w dość dziwny sposób;
jeszcze do tego wrócę.
01:42
First ingredientskładnik in the recipePrzepis: growrosnąć like crazyzwariowany;
34
90062
3977
Pierwszy składnik przepisu:
rozwijaj się jak szalony;
01:46
seconddruga, by makingzrobienie or buyingkupowanie really crappybzdury loanspożyczki,
35
94039
5038
drugi: organizuj albo kupuj
fatalne kredyty,
01:51
but loanspożyczki that are madezrobiony at a very highwysoki interestzainteresowanie rateoceniać
36
99077
3483
ale o bardzo wysokiej stopie procentowej
01:54
or yieldwydajność;
37
102560
1478
lub o wysokim zysku;
trzeci:
01:56
threetrzy, while employingzatrudniających extremeskrajny leveragewpływ --
38
104038
2232
stosuj ekstremalną dźwignię finansową,
01:58
that just meansznaczy a lot of debtdług --
39
106270
1715
co po prostu oznacza duży dług,
01:59
comparedporównywane to your equitykapitał własny;
40
107985
1234
w porównaniu do udziału;
02:01
and fourcztery, while providingże only trivialtrywialny lossutrata reservesrezerwy
41
109219
4020
i cztery: utrzymuj jak najmniejszą
rezerwę na wypadek strat,
02:05
againstprzeciwko the inevitablenieunikniony lossesstraty.
42
113239
2184
dodajmy: strat nieuchronnych.
02:07
If you followśledzić those fourcztery simpleprosty stepskroki,
43
115423
3666
Jeśli wykonasz te cztery proste kroki,
02:11
and any bankBank can followśledzić them,
44
119089
2301
a każdy bank może to zrobić,
02:13
then you are mathematicallymatematycznie guaranteedgwarantowana
45
121390
2508
wtedy masz matematyczną gwarancję,
02:15
to have threetrzy things occurpojawić się.
46
123898
2190
że zdarzą się trzy rzeczy.
02:18
The first thing is
47
126088
1560
Po pierwsze
02:19
you will reportraport recordrekord bankBank profitszyski --
48
127648
3364
bank odnotuje rekordowe zyski,
02:23
not just highwysoki, recordrekord.
49
131012
2511
nie tylko wysokie, rekordowe.
02:25
Two, the CEODYREKTOR GENERALNY will immediatelynatychmiast
be madezrobiony incrediblyniewiarygodnie wealthyzamożny
50
133523
5257
Po drugie, dyrektor naczelny
niesamowicie się wzbogaci
02:30
by modernnowoczesny executivewykonawczy compensationodszkodowanie.
51
138780
2896
dzięki współczesnemu systemowi
wynagrodzeń dla managerów.
02:33
And threetrzy, fartherdalej down the roadDroga,
52
141676
2870
Po trzecie, jakiś czas potem
02:36
the bankBank will sufferponieść catastrophickatastrofalny lossesstraty
53
144546
3061
bank poniesie katastrofalne straty
02:39
and will failzawieść unlesschyba że it is baileddofinansowywane out.
54
147607
3196
i upadnie,
o ile nie zostanie dofinansowany.
02:42
And that's a hintWskazówka as to how
55
150803
3740
Oto wskazówka,
02:46
we discoveredodkryty this recipePrzepis,
56
154543
1736
jak odkryliśmy ten przepis,
02:48
because we discoveredodkryty it
throughprzez an autopsyautopsja processproces.
57
156279
4076
bo odkryliśmy go w procesie autopsji.
02:52
DuringPodczas the savingsoszczędności and loanpożyczyć debacleklęska in 1984,
58
160355
4912
W roku 1984 podczas fiaska
kas oszczędnościowo-pożyczkowych
02:57
we lookedspojrzał at everykażdy singlepojedynczy failureniepowodzenie,
59
165267
2455
przyjrzeliśmy się każdej porażce,
02:59
and we lookedspojrzał for commonpospolity characteristicscechy,
60
167722
2417
szukając cech wspólnych.
03:02
and we discoveredodkryty this recipePrzepis was commonpospolity
61
170139
4259
Odkryliśmy obecność tego schematu
03:06
to eachkażdy of these fraudsoszustwa.
62
174398
2314
we wszystkich przypadkach nadużyć.
03:08
In other wordssłowa, a coronerkoroner could find these things
63
176712
3078
Innymi słowy, koroner potwierdził,
03:11
because this is a fatalfatalny recipePrzepis
64
179790
2860
że to przepis na klęskę,
03:14
that will destroyzniszczyć the banksbanki
65
182650
1424
która zniszczy banki,
03:16
as well as the economygospodarka.
66
184074
2091
jak również gospodarkę.
03:18
And it alsorównież turnsskręca out to be preciselydokładnie
67
186165
3513
Okazuje się, że dokładnie to samo
03:21
what could have stoppedzatrzymany this crisiskryzys,
68
189678
2262
mogło powstrzymać kryzys,
03:23
the one that costkoszt us 11 trillionkwintylion dollarsdolarów
69
191940
2522
który kosztował nas 11 bilionów dolarów
03:26
just in the householdgospodarstwo domowe sectorsektor,
70
194462
1936
tylko w sektorze gospodarstw domowych,
03:28
that costkoszt us 10 millionmilion jobsOferty pracy,
71
196398
2104
kosztował także 10 milionów miejsc pracy.
03:30
was the easiestnajłatwiejszy financialbudżetowy crisiskryzys by fardaleko
72
198502
3454
Ten kryzys finansowy
był naprawdę łatwy do uniknięcia,
03:33
to have avoidedunikany completelycałkowicie
73
201956
2471
03:36
if we had simplypo prostu learnednauczyli the lessonsLekcje
74
204427
2072
gdybyśmy tylko wyciągnęli wnioski
03:38
of epidemicsepidemie of controlkontrola fraudoszustwa,
75
206499
2105
z epidemii nadużyć kontroli,
03:40
particularlyszczególnie usingza pomocą this recipePrzepis.
76
208604
2491
zwłaszcza według tego przepisu.
03:43
So let's go to this crisiskryzys,
77
211095
1907
Przejdźmy do tego kryzysu
03:45
and the two hugeolbrzymi epidemicsepidemie
78
213002
2849
i dwóch potężnych epidemii
03:47
of loanpożyczyć originationpowstanie fraudoszustwa that drovestado the crisiskryzys --
79
215851
3664
oszukańczych pożyczek,
które napędziły kryzys:
03:51
appraisaloceny fraudoszustwa and liar'sLiar's loanspożyczki --
80
219515
2833
zawyżania wycen i pożyczek kłamców.
03:54
and what we're going to see
81
222348
1445
Zobaczymy, że w obu przypadkach
03:55
in looking at bothobie of these is
82
223793
2347
03:58
we got warningsostrzeżenia that were incrediblyniewiarygodnie earlywcześnie
83
226140
3253
mieliśmy niezwykle wczesne ostrzeżenia
04:01
about these fraudsoszustwa.
84
229393
1969
na temat tych oszustw.
04:03
We got warningsostrzeżenia that we could
have takenwzięty advantageZaletą of easilyz łatwością,
85
231362
4138
Dostawaliśmy ostrzeżenia
łatwe do wykorzystania,
04:07
because back in the savingsoszczędności and loanpożyczyć debacleklęska,
86
235500
2470
bo fiasko oszczędności i pożyczek
04:09
we had figuredwzorzysty out how to respondodpowiadać
87
237970
2620
nauczyło nas, jak reagować,
04:12
and preventzapobiec these crisessytuacje kryzysowe.
88
240590
2078
by zapobiec kryzysom.
04:14
And threetrzy, the warningsostrzeżenia were unambiguousjednoznaczne.
89
242668
3304
Po trzecie, ostrzeżenia były jednoznaczne.
04:17
They were obviousoczywisty that what was going on
90
245972
2569
Było oczywiste, że to, co się dzieje,
04:20
was an epidemicepidemia of accountingrachunkowości controlkontrola fraudoszustwa buildingbudynek up.
91
248541
4879
jest rosnącą epidemią
nadużyć kontroli księgowości.
04:25
Let's take appraisaloceny fraudoszustwa first.
92
253420
1773
Zajmijmy się najpierw oszustwem wyceny.
04:27
This is simplypo prostu where you inflatenadmuchać the valuewartość
93
255193
2708
Wystarczy tylko zawyżyć wartość
04:29
of the home that is beingistota pledgedzastawione
94
257901
2729
domu zadeklarowanego
04:32
as securitybezpieczeństwo for the loanpożyczyć.
95
260630
2597
jako zabezpieczenie kredytu.
04:35
In 2000, the yearrok 2000,
96
263227
3506
W roku 2000, czyli na rok
przed upadkiem Enronu
04:38
that is over a yearrok before EnronEnron failszawiedzie, by the way,
97
266733
4334
04:43
the honestszczery appraisersrzeczoznawców got togetherRazem a formalformalny petitionPetycja
98
271067
4236
uczciwi rzeczoznawcy
wystosowali formalną petycję,
błagając o działanie
zarówno rząd federalny
04:47
beggingżebranie the federalfederalny governmentrząd to actdziałać,
99
275303
3102
04:50
and the industryprzemysł to actdziałać,
100
278405
1855
jak i sektor finansowy,
04:52
to stop this epidemicepidemia of appraisaloceny fraudoszustwa.
101
280260
3809
żeby powstrzymać epidemię oszustw wyceny.
04:56
And the appraisersrzeczoznawców explainedwyjaśnione how it was occurringwystępujący,
102
284069
3304
Rzeczoznawcy wyjaśnili, jak się to odbywa,
04:59
that banksbanki were demandingwymagające that appraisersrzeczoznawców
103
287373
3637
że banki żądają od rzeczoznawców
05:03
inflatenadmuchać the appraisaloceny,
104
291010
1910
zawyżenia wyceny.
05:04
and that if the appraisersrzeczoznawców refusedodmówił to do so,
105
292920
3301
Jeśli rzeczoznawcy odmawiali,
05:08
they, the banksbanki, would blacklistCzarna lista
106
296221
3856
banki wpisywały na czarną listę
05:12
honestszczery appraisersrzeczoznawców
107
300077
2222
uczciwych rzeczoznawców
05:14
and refuseodmówić to use them.
108
302299
2552
i odmawiały korzystania z ich usług.
05:16
Now, we'vemamy seenwidziany this before
109
304851
2562
Widzieliśmy to wcześniej
05:19
in the savingsoszczędności and loanpożyczyć debacleklęska,
110
307413
1528
przy fiasku pożyczek i oszczędności.
05:20
and we know that this kinduprzejmy of fraudoszustwa
111
308941
1824
Wiemy, że ten rodzaj oszustwa
05:22
can only originatepochodzić from the lenderskredytodawców,
112
310765
2596
mogą zapoczątkować jedynie kredytodawcy,
05:25
and that no honestszczery lenderpożyczkodawcy would ever inflatenadmuchać
113
313361
3044
a żaden uczciwy kredytodawca
nie zawyży wyceny,
05:28
the appraisaloceny,
114
316405
1309
05:29
because it's the great protectionochrona againstprzeciwko lossutrata.
115
317714
3096
bo to potężna ochrona na wypadek straty.
05:32
So this was an incrediblyniewiarygodnie earlywcześnie warningostrzeżenie, 2000.
116
320810
3631
Niezwykle wczesne ostrzeżenie, rok 2000,
05:36
It was something we'dpoślubić seenwidziany before,
117
324441
2181
które widzieliśmy wcześniej,
05:38
and it was completelycałkowicie unambiguousjednoznaczne.
118
326622
2239
więc było całkowicie jednoznaczne.
05:40
This was an epidemicepidemia of accountingrachunkowości controlkontrola fraudoszustwa
119
328861
3392
Epidemia nadużyć kontroli księgowości
05:44
led by the banksbanki.
120
332253
1597
pod przewodnictwem banków.
05:45
What about liar'sLiar's loanspożyczki?
121
333850
1673
A pożyczki kłamców?
05:47
Well, that warningostrzeżenie actuallytak właściwie comespochodzi earlierwcześniej.
122
335523
3849
Ostrzeżenie pojawia się jeszcze wcześniej.
05:51
The savingsoszczędności and loanpożyczyć debacleklęska is basicallygruntownie
123
339372
2629
Fiasko pożyczek i oszczędności
miało miejsce
05:54
the earlywcześnie 1980s throughprzez 1993,
124
342001
3547
we wczesnych latach 80. do 1993 r.
05:57
and in the midstŚrodek of fightingwalczący that wavefala
125
345548
2755
W trakcie walki z tą falą
06:00
of accountingrachunkowości controlkontrola fraudoszustwa,
126
348303
2667
nadużyć kontroli w księgowości
06:02
in 1990, we founduznany that a seconddruga frontz przodu
127
350970
4188
w 1990 roku odkryliśmy, że zaczyna się
06:07
of fraudoszustwa was beingistota startedRozpoczęty.
128
355158
2045
drugi front oszustwa.
06:09
And like all good financialbudżetowy fraudsoszustwa in AmericaAmeryka,
129
357203
2155
Jak wszystkie dobre
oszustwa finansowe w USA,
06:11
it beganrozpoczął się in OrangePomarańczowy CountyHrabstwo, CaliforniaCalifornia.
130
359358
3852
zaczęło się w Kalifornii,
w hrabstwie Orange.
06:15
And we happenedstało się to be the regionalregionalny regulatorsregulatory for it.
131
363210
3011
Byliśmy tam regulatorem regionalnym.
06:18
And our examinersegzaminatorów said,
132
366221
1789
Nasi inspektorzy mówili,
06:20
they are makingzrobienie loanspożyczki withoutbez even checkingkontrola
133
368010
3355
że udziela się tam kredytów,
06:23
what the borrower'skredytobiorcy incomedochód is.
134
371365
2503
nawet nie sprawdzając
dochodu kredytobiorcy.
06:25
This is insaneszalony, it has to leadprowadzić to massivemasywny lossesstraty,
135
373868
4583
To chore i prowadzi do ogromnych strat,
06:30
and it only makesczyni sensesens for entitiespodmioty engagedzaręczony
136
378451
3632
a ma sens tylko dla instytucji
zamieszanych w nadużycia
kontroli księgowej.
06:34
in these accountingrachunkowości controlkontrola fraudsoszustwa.
137
382083
2241
06:36
And we said, yeah, you're absolutelyabsolutnie right,
138
384324
2271
Przyznaliśmy im rację
06:38
and we drovestado those liar'sLiar's loanspożyczki
139
386595
3298
i wyrzuciliśmy pożyczki kłamców
06:41
out of the industryprzemysł in 1990 and 1991,
140
389893
4444
z sektora finansów w latach 1990 -1991.
06:46
but we could only dealsprawa with the industryprzemysł
141
394337
2052
Jednak mogliśmy zająć się tylko obszarem,
06:48
we had jurisdictionJurysdykcja over,
142
396389
2049
nad którym mieliśmy jurysdykcję,
06:50
whichktóry was savingsoszczędności and loanspożyczki,
143
398438
1705
czyli pożyczkami i oszczędnościami.
06:52
and so the biggestnajwiększy and the baddestnajgorszy of the fraudsoszustwa,
144
400143
3380
Największy i najgorszy oszust,
kasa oszczędnościowo-pożyczkowa
06:55
Long BeachPlaża SavingsOszczędności, voluntarilydobrowolnie gavedał up
145
403523
2906
Long Beach Savings,
dobrowolnie zrezygnowała
06:58
its federalfederalny savingsoszczędności and loanpożyczyć charterCzarter,
146
406429
2869
z przywilejów federalnych
07:01
gavedał up federalfederalny depositdepozytu insuranceubezpieczenie,
147
409298
2443
i federalnego ubezpieczenia depozytów,
07:03
convertedprzekształcić to becomestają się a mortgagehipoteka bankBank
148
411741
2259
przekształciła się w bank hipoteczny,
07:06
for the solepodeszwa purposecel, powód of escapingucieczki our jurisdictionJurysdykcja,
149
414000
3200
tylko po to, żeby uciec
przed naszą jurysdykcją.
07:09
and changedzmienione its nameNazwa to AmeriquestAmeriquest,
150
417200
2573
Zmienili nazwę na Ameriquest,
07:11
and becamestał się the mostwiększość notoriousnotoryczny
151
419773
1672
stając się najbardziej osławionym
07:13
of the liar'sLiar's loanspożyczki fraudsoszustwa earlywcześnie on,
152
421445
3625
z wczesnych oszustów pożyczkowych.
07:17
and to addDodaj to that,
153
425070
1536
Na dodatek
07:18
they deliberatelycelowo predatedpoprzedzał uponna minoritiesmniejszości.
154
426606
5220
celowo żerowali na mniejszościach.
07:23
So we knewwiedziałem again about this crisiskryzys.
155
431826
4091
Czyli znów wiedzieliśmy o kryzysie,
07:27
We'dChcielibyśmy seenwidziany it before. We'dChcielibyśmy stoppedzatrzymany it before.
156
435917
3234
jaki widzieliśmy
i zatrzymaliśmy już wcześniej.
07:31
We had incrediblyniewiarygodnie earlywcześnie warningsostrzeżenia of it,
157
439151
3190
Mieliśmy niezwykle wczesne ostrzeżenia,
07:34
and it was absolutelyabsolutnie unambiguousjednoznaczne
158
442341
1852
całkowicie jednoznaczne,
07:36
that no honestszczery lenderpożyczkodawcy would
make loanspożyczki in this fashionmoda.
159
444193
4206
że żaden uczciwy kredytodawca
nie udziela w ten sposób kredytu.
07:40
So let's take a look at the reactionreakcja
160
448399
2842
Spójrzmy na reakcję
07:43
of the industryprzemysł and the regulatorsregulatory
161
451241
2946
sektora finansowego, regulatorów,
07:46
and the prosecutorsProkuratorzy to these clearjasny
162
454187
2803
i prokuratorów na wyraźne,
wczesne ostrzeżenia,
07:48
earlywcześnie warningsostrzeżenia that could have preventedzapobiegł the crisiskryzys.
163
456990
4467
które mogły zapobiec kryzysowi.
07:53
StartPoczątek with the industryprzemysł.
164
461457
1849
Zacznijmy od sektora.
07:55
The industryprzemysł respondedodpowiedział betweenpomiędzy 2003 and 2006
165
463306
5954
Odpowiedzią sektora w latach 2003 / 2006
08:01
by increasingwzrastający liar'sLiar's loanspożyczki
166
469260
2841
było zwiększenie pożyczek kłamców
08:04
by over 500 percentprocent.
167
472101
5232
o ponad 500%.
08:09
These were the loanspożyczki
168
477333
1895
To były kredyty,
08:11
that hyperinflatedhyperinflated the bubblebańka
169
479228
1755
które nadmuchały bańkę
08:12
and producedwytworzony the economicgospodarczy crisiskryzys.
170
480983
3648
i stworzyły kryzys gospodarczy.
08:16
By 2006, halfpół of all the loanspożyczki callednazywa subprimesubprime
171
484631
4851
Do 2006 roku połowa wszystkich
kredytów "subprime"
08:21
were alsorównież liar'sLiar's loanspożyczki.
172
489482
2026
była jednocześnie pożyczkami kłamcy.
08:23
They're not mutuallywzajemnie exclusiveEkskluzywny, it's just that togetherRazem,
173
491508
3285
Nie wykluczają sie wzajemnie, ale razem
08:26
they're the mostwiększość toxictoksyczny combinationpołączenie
174
494793
2440
stanowią najbardziej toksyczną kombinację,
08:29
you can possiblymożliwie imaginewyobrażać sobie.
175
497233
1860
jaką można sobie wyobrazić.
08:31
By 2006, 40 percentprocent of all the loanspożyczki
176
499093
3754
Do 2006 roku 40% wszystkich kredytów
08:34
madezrobiony that yearrok, all the home loanspożyczki madezrobiony that yearrok,
177
502847
2617
udzielonych w tym roku
i wszystkie kredyty mieszkaniowe
08:37
were liar'sLiar's loanspożyczki,
178
505464
2722
były pożyczkami kłamców,
08:40
40 percentprocent.
179
508186
1311
40%.
08:41
And this is despitepomimo a warningostrzeżenie
180
509497
2704
Mimo ostrzeżeń branżowych ekspertów
08:44
from the industry'sprzemysł ownwłasny antifraudwyłączonazewzględów expertseksperci
181
512201
3423
do spraw nadużyć finansowych,
08:47
that said that these loanspożyczki were an openotwarty invitationzaproszenie
182
515624
3155
że te pożyczki
są otwartym zaproszeniem dla oszustów
08:50
to fraudstersOszuści,
183
518779
1960
08:52
and that they had a fraudoszustwa incidencezakres
184
520739
1742
a oszustwa następują w 90% przypadków,
08:54
of 90 percentprocent,
185
522481
2488
08:56
ninedziewięć zerozero.
186
524969
2692
dziewięć zero.
08:59
In responseodpowiedź to that, the industryprzemysł
187
527661
3067
W odpowiedzi sektor finansowy
09:02
first startedRozpoczęty callingpowołanie these loanspożyczki liar'sLiar's loanspożyczki,
188
530728
5048
po raz pierwszy nazwał je
pożyczkami kłamców,
09:07
whichktóry lacksbrakuje a certainpewny subtletysubtelność,
189
535776
3569
może mało subtelnie,
09:11
and seconddruga, massivelymasowo increasedzwiększony them,
190
539345
3050
a po drugie, potężnie je zwiększył.
09:14
and no governmentrząd regulatorregulatora ever
191
542395
3261
Żaden regulator rządowy nigdy
09:17
requiredwymagany or encouragedzachęcać any lenderpożyczkodawcy
192
545656
3690
nie wymagał ani nie zachęcał kredytodawców
09:21
to make a liar'sLiar's loanpożyczyć
193
549346
1296
do udzielania pożyczek kłamców,
09:22
or anyonektokolwiek to purchasezakup a liar'sLiar's loanpożyczyć,
194
550642
2687
ani inwestorów
do kupowania pożyczki kłamców,
09:25
and that explicitlywyraźnie includesobejmuje FannieFannie and FreddieFreddie.
195
553329
3170
co jasno dotyczy towarzystw
kredytów hipotecznych Fannie i Freddie.
09:28
This cameoprawa ołowiana witrażu from the lenderskredytodawców
196
556499
2122
Inicjatywa wyszła od kredytodawców,
09:30
because of the fraudoszustwa recipePrzepis.
197
558621
3169
bo istniał przepis na oszustwo.
09:33
What happenedstało się to appraisaloceny fraudoszustwa?
198
561790
2434
A oszustwa wyceny?
09:36
It expandedrozszerzony remarkablywybitnie as well.
199
564224
3136
Również znacznie wzrosły.
09:39
By 2007, when a surveyAnkieta of appraisersrzeczoznawców was doneGotowe,
200
567360
4397
W 2007 roku w sondażu rzeczoznawców
09:43
90 percentprocent of appraisersrzeczoznawców reportedzgłaszane
201
571757
2701
90% rzeczoznawców zgłosiło,
09:46
that they had been subjectPrzedmiot to coercionprzymus
202
574458
2440
że poddawani są naciskom.
09:48
from the lenderskredytodawców tryingpróbować to get them
203
576898
2492
Kredytodawcy próbowali zmusić ich
09:51
to inflatenadmuchać an appraisaloceny.
204
579390
1570
do zawyżenia wyceny.
09:52
In other wordssłowa, bothobie formsformularze of fraudoszustwa
205
580960
2990
Innymi słowy obie formy oszustwa
09:55
becamestał się absolutelyabsolutnie endemicendemiczne and normalnormalna,
206
583950
3774
stały się całkowicie
endemiczne i normalne,
09:59
and this is what drovestado the bubblebańka.
207
587724
2229
i właśnie to nadmuchało bańkę.
10:01
What happenedstało się in the governmentalrządowy sectorsektor?
208
589953
2192
Co działo się w sektorze rządowym?
10:04
Well, the governmentrząd, as I told you,
209
592145
2604
Rząd, jak już mówiłem...
10:06
when we were the savingsoszczędności and loanpożyczyć regulatorsregulatory,
210
594749
2716
Jako regulator oszczędności i pożyczek,
10:09
we could only dealsprawa with our industryprzemysł,
211
597465
2678
mogliśmy zajmować się
tylko swoim sektorem.
10:12
and if people gavedał up theirich
federalfederalny depositdepozytu insuranceubezpieczenie,
212
600143
2438
Jeśli ktoś nie chciał
federalnej ochrony wkładów,
10:14
we couldn'tnie mógł do anything to them.
213
602581
2263
nic nie mogliśmy im zrobić.
10:16
CongressKongres, it maymoże strikestrajk you as impossibleniemożliwy,
214
604844
3329
Kongres, może uznacie to za niemożliwe,
10:20
but actuallytak właściwie did something intelligentinteligentny in 1994,
215
608173
3248
ale w 1994 roku wykonał
inteligentne posunięcie,
10:23
and passedminęło the Home OwnershipWłasności
and EquityKapitał własny ProtectionOchrony ActUstawy
216
611421
3553
zatwierdzając ustawę o własności
nieruchomości oraz ochronie własności,
10:26
that gavedał the FedKarmione, and only the FederalFederalnej ReserveRezerwy,
217
614974
3253
która na wyłączność
dała Rezerwie Federalnej
10:30
the explicitwyraźny, statutoryustawowe authorityautorytet to banzakaz liar'sLiar's loanspożyczki
218
618227
4027
wyraźne statutowe uprawnienia
zakazania pożyczek kłamców
10:34
by everykażdy lenderpożyczkodawcy,
219
622254
2106
wszystkim kredytodawcom,
10:36
whetherczy or not they had federalfederalny depositdepozytu insuranceubezpieczenie.
220
624360
2998
niezależnie od tego, czy mają
federalną ochronę wkładów.
10:39
So what did BenBen BernankeBernanke and AlanAlan GreenspanGreenspan,
221
627358
3535
Co zrobili Ben Bernanke i Alan Greenspan,
10:42
as chairskrzesła of the FedKarmione, do
222
630893
1967
jako szefowie Rezerwy Federalnej,
10:44
when they got these warningsostrzeżenia
223
632860
1906
kiedy dostali ostrzeżenie,
10:46
that these were massivelymasowo fraudulentoszukańcze loanspożyczki
224
634766
3010
że te kredyty są mocno oszukańcze
10:49
and that they were beingistota soldsprzedany
to the secondarywtórny marketrynek?
225
637776
3354
i sprzedaje się je na rynku wtórnym?
10:53
RememberNależy pamiętać, there's no fraudoszustwa exorcistegzorcysta.
226
641130
2220
Pamiętajcie: nie ma
egzorcystów od oszustw.
10:55
OnceRaz it startszaczyna się out a fraudulentoszukańcze loanpożyczyć,
227
643350
2048
Jak już powstanie oszukańcza pożyczka,
10:57
it can only be soldsprzedany to the secondarywtórny marketrynek
228
645398
2312
można ją tylko sprzedać na rynku wtórnym
10:59
throughprzez more fraudsoszustwa,
229
647710
1196
przez więcej oszustw,
11:00
lyingkłamstwo about the repsprzedstawiciele handlowi and warranteesGwarancja,
230
648906
2548
kłamiąc o "oświadczeniach
i gwarancjach stron".
11:03
and then those people are going to produceprodukować
231
651454
1608
Potem proponują ci
zabezpieczenia na bazie hipoteki
11:05
mortgage-backedhipoteką securitiespapierów wartościowych
232
653062
1428
11:06
and exoticegzotyczne derivativespochodne
233
654490
1268
i egzotyczne instrumenty pochodne,
11:07
whichktóry are alsorównież going to be supposedlypodobno backedwspierane
234
655758
3222
ponoć też zabezpieczone
11:10
by those fraudulentoszukańcze loanspożyczki.
235
658980
1723
przez te same oszukańcze pożyczki.
11:12
So the fraudoszustwa is going to progresspostęp
236
660703
1541
Oszustwo będzie szło dalej
11:14
throughprzez the entireCały systemsystem,
237
662244
1464
przez cały system,
11:15
hyperinflatehyperinflate the bubblebańka, produceprodukować a disasterkatastrofa.
238
663708
3253
nadmuchując bańkę, stwarzając katastrofę.
11:18
And rememberZapamiętaj, we had experiencedoświadczenie with this.
239
666961
3301
Pamiętajcie, mamy już doświadczenie.
11:22
We had seenwidziany significantznaczący lossesstraty,
240
670262
2288
Widzieliśmy znaczne straty
11:24
and we had experiencedoświadczenie of competentkompetentny regulatorsregulatory
241
672550
3446
i mamy doświadczenie
kompetentnych regulatorów
11:27
in stoppingzatrzymanie it.
242
675996
1490
w powstrzymaniu ich.
11:29
GreenspanGreenspan and BernankeBernanke refusedodmówił
243
677486
2896
Greenspan i Bernanke odmówili
11:32
to use the authorityautorytet underpod the statutestatutu
244
680382
2411
skorzystania z władzy statutowej,
11:34
to stop liar'sLiar's loanspożyczki.
245
682793
2317
żeby powstrzymać pożyczki kłamców.
11:37
And this was a mattermateria first of dogmadogmat.
246
685110
2564
Przede wszystkim była to kwestia dogmatów.
11:39
They're just horrificallypiekielnie opposedprzeciwny
247
687674
2851
Byli potwornie przeciwni
11:42
to anything regulatoryregulacyjne.
248
690525
1819
jakiejkolwiek regulacji.
11:44
But it is alsorównież the internationalmiędzynarodowy competitionzawody in laxityrozluźnienie,
249
692344
4716
Do tego dochodzi międzynarodowa
rywalizacja w pobłażliwości,
11:49
the racewyścigi to the bottomDolny
250
697060
1284
wyścig na dno
11:50
betweenpomiędzy the UnitedStany Zjednoczone StatesPaństwa and the UnitedStany Zjednoczone KingdomBrytania,
251
698344
4035
między USA i Wielką Brytanią,
11:54
the cityMiasto of LondonLondyn, in particularszczególny,
252
702379
1601
zwłaszcza londyńskim City.
11:55
and the cityMiasto of LondonLondyn wonwygrał that racewyścigi to the bottomDolny,
253
703980
2970
Londyn zwyciężył w wyścigu na dno,
11:58
but it meantOznaczało that all regulationregulacja in the WestWest
254
706950
3852
a znaczyło to, że wszelkie
regulacje na Zachodzie
12:02
was completelycałkowicie degradedzdegradowanych
255
710802
2004
całkowicie się zdegradowały
12:04
in this stupidgłupi competitionzawody to be
256
712806
2084
w głupiej rywalizacji
12:06
who could have the weakestnajsłabsze regulationregulacja.
257
714890
2072
o najsłabsze regulacje.
12:08
So that was the regulatoryregulacyjne responseodpowiedź.
258
716962
2050
Taka była odpowiedź regulatorów.
12:11
What about the responseodpowiedź of the prosecutorsProkuratorzy
259
719012
3657
A co z reakcją prokuratorów
12:14
after the crisiskryzys,
260
722669
1735
po kryzysie,
12:16
after 11 trillionkwintylion dollarsdolarów in lossesstraty,
261
724404
4198
po stracie 11 bilionów dolarów,
12:20
after 10 millionmilion jobsOferty pracy lostStracony,
262
728602
2040
stracie 10 milionów miejsc pracy,
12:22
a crisiskryzys in whichktóry the lossesstraty and the fraudsoszustwa
263
730642
3284
po kryzysie, w którym straty i oszustwa
12:25
were more than 70 timesczasy largerwiększy
264
733926
3455
były ponad 70 razy większe
12:29
than the savingsoszczędności and loanpożyczyć debacleklęska?
265
737381
2304
niż fiasko oszczędności i pożyczek?
12:31
Well, in the savingsoszczędności and loanpożyczyć debacleklęska,
266
739685
1891
W fiasku oszczędności i pożyczek
12:33
our agencyagencja that regulatedregulowanym savingsoszczędności and loanspożyczki, OTSOTS,
267
741576
3970
nasza agencja regulująca
oszczędności i pożyczki, OTS,
12:37
madezrobiony over 30,000 criminalkryminalista referralsskierowania,
268
745546
4084
skierowała ponad 30 000 spraw do sądu
12:41
producedwytworzony over 1,000 felonyprzestępstwo convictionswyroków skazujących
269
749630
2636
ze skutkiem ponad 1000 orzeczeń
ciężkiego przestępstwa,
12:44
just in casesprzypadki designatedwyznaczone as majorpoważny,
270
752266
2674
tylko w sprawach uznanych za poważne.
12:46
and that understatespomniejsza the degreestopień of prioritizationpriorytetyzacja,
271
754940
3138
Nie oddaje to w pełni sytuacji
ze względu na hierarchizację,
12:50
because we workedpracował with the FBIFBI
272
758078
1796
ponieważ pracowaliśmy z FBI
12:51
to createStwórz the listlista of the topTop 100 fraudoszustwa schemesSystemy,
273
759874
4264
nad listą 100 głównych technik oszustwa,
12:56
the absoluteabsolutny worstnajgorszy of the worstnajgorszy, nationwideogólnonarodowy.
274
764138
3264
tych najgorszych w skali kraju.
Z grubsza dotyczyło to 300
kas oszczędnościowo-pożyczkowych,
12:59
RoughlyMniej więcej 300 savingsoszczędności and loanspożyczki involvedzaangażowany,
275
767402
2784
13:02
roughlyw przybliżeniu 600 seniorsenior officialsurzędnicy.
276
770186
3314
około 600 urzędników wyższego stopnia.
13:05
VirtuallyPraktycznie all of them were prosecutedścigany.
277
773500
2340
Prawie wszystkich
postawiono w stan oskarżenia.
13:07
We had a 90 percentprocent convictionwyroku skazującego rateoceniać.
278
775840
2831
Mieliśmy 90% wyroków skazujących.
13:10
It's the greatestnajwiększy successpowodzenie againstprzeciwko
279
778671
1830
To największy sukces przeciwko
13:12
eliteelita whitebiały collarkołnierz criminalsprzestępców ever,
280
780501
2602
elitarnym przestępcom
w białych kołnierzykach,
13:15
and it was because of this understandingzrozumienie
281
783103
2236
który wynikał ze zrozumienia
13:17
of controlkontrola fraudoszustwa
282
785339
1335
mechanizmu nadużyć kontroli
13:18
and the accountingrachunkowości controlkontrola fraudoszustwa mechanismmechanizm.
283
786674
2511
i nadużyć kontroli księgowej.
13:21
FlashFlash forwardNaprzód to the currentobecny crisiskryzys.
284
789185
3172
Przejdźmy do obecnego kryzysu.
13:24
The samepodobnie agencyagencja, OfficeBiuro of ThriftOszczędności SupervisionNadzoru,
285
792357
2573
Ta sama agencja,
Urząd Nadzoru Oszczędności, OTS,
13:26
whichktóry was supposeddomniemany to regulateregulują
286
794930
1630
która miała regulować
wiele największych instytucji
pożyczek kłamców
13:28
manywiele of the largestNajwiększa makerstwórcy of liar'sLiar's loanspożyczki
287
796560
2097
13:30
in the countrykraj,
288
798657
1107
w kraju udzielanych do dziś,
13:31
has madezrobiony, even todaydzisiaj -- it no longerdłużej existsistnieje,
289
799764
4694
już nie istnieje,
13:36
but as of a yearrok agotemu,
290
804458
1808
ale rok temu
13:38
it had madezrobiony zerozero criminalkryminalista referralsskierowania.
291
806266
4844
nie skierowała żadnych spraw do sądu.
13:43
The OfficeBiuro of the ComptrollerRewizor of the CurrencyWaluta,
292
811110
1696
Urząd Kontrolera Waluty,
13:44
whichktóry is supposeddomniemany to regulateregulują
the largestNajwiększa nationalkrajowy banksbanki,
293
812806
2516
który reguluje największe banki krajowe,
13:47
has madezrobiony zerozero criminalkryminalista referralsskierowania.
294
815322
2551
nie skierował żadnych spraw do sądu.
13:49
The FedKarmione appearspojawia się to have madezrobiony
295
817873
1626
Rezerwa Federalna nie skierowała
13:51
zerozero criminalkryminalista referralsskierowania.
296
819499
1995
żadnych spraw do sądu.
13:53
The FederalFederalnej DepositDepozytu InsuranceUbezpieczenia CorporationCorporation
297
821494
1955
Federalna Korporacja
ds. Ubezpieczenia Depozytów
13:55
is smartmądry enoughdość to refuseodmówić to answerodpowiedź the questionpytanie.
298
823449
4534
jest na tyle sprytna,
że odmawia odpowiedzi na pytania.
13:59
WithoutBez any guidancewskazówki from the regulatorsregulatory,
299
827983
5535
Bez pomocy ze strony regulatorów
14:05
there's no expertiseekspertyza in the FBIFBI
300
833518
2882
FBI brak ekspertyzy,
żeby prowadzić dochodzenia
w skomplikowanych oszustwach;
14:08
to investigatezbadać complexzłożony fraudsoszustwa.
301
836400
2472
14:10
It isn't simplypo prostu that they'veoni had
302
838872
1932
nie dlatego, że mieli
14:12
to reinventWymyślaj the wheelkoło
303
840804
1822
odkrywać Amerykę,
14:14
of how to do these prosecutionsścigania;
304
842626
1918
prowadząc takie dochodzenia;
14:16
they'veoni forgottenzapomniany that the wheelkoło existsistnieje,
305
844544
4756
zapomnieli, że Ameryka jest już odkryta.
14:21
and thereforew związku z tym, we have zerozero prosecutionsścigania,
306
849300
4098
Dlatego mamo zero oskarżeń
14:25
and of coursekurs, zerozero convictionswyroków skazujących,
307
853398
2602
oraz, oczywiście, zero wyroków skazujących
14:28
of any of the eliteelita bankBank fraudsoszustwa,
308
856000
2790
w tych elitarnych oszustwach bankowych,
14:30
the WallŚciana StreetUlica typestypy,
309
858790
1537
dla typów z Wall Street,
14:32
that drovestado this crisiskryzys.
310
860327
3132
którzy napędzili ten kryzys.
14:35
With no expertiseekspertyza comingprzyjście from the regulatorsregulatory,
311
863459
2237
Bez ekspertyzy biegłych regulatorów
14:37
the FBIFBI formedpowstały what it callspołączenia a partnershipWspółpraca
312
865696
3091
FBI stworzyła coś, co nazywa partnerstwem
14:40
with the MortgageKredyt hipoteczny BankersBankierów AssociationStowarzyszenie in 2007.
313
868787
4323
ze Stowarzyszeniem Bankowców
Hipotecznych w roku 2007.
14:45
The MortgageKredyt hipoteczny BankersBankierów AssociationStowarzyszenie
314
873110
1833
Stowarzyszenie Bankowców Hipotecznych
14:46
is the tradehandel associationstowarzyszenie of the perpsperps.
315
874943
3751
jest zrzeszeniem branżowym podejrzanych.
14:50
And the MortgageKredyt hipoteczny BankersBankierów AssociationStowarzyszenie
316
878694
2416
Stowarzyszenie Bankowców Hipotecznych
14:53
setzestaw out, it had the audacityśmiałość and the successpowodzenie
317
881110
3790
zaczęlo zuchwale i z powodzeniem
14:56
to con the FBIFBI.
318
884900
1678
oszukiwać FBI.
14:58
It had createdstworzony a supposeddomniemany definitiondefinicja
319
886578
3077
Stworzyli niby definicję
15:01
of mortgagehipoteka fraudoszustwa, in whichktóry, guessodgadnąć what,
320
889655
2875
oszustwa hipotecznego,
w którym, nie zgadniecie,
15:04
its membersczłonków are always the victimofiara
321
892530
1862
jego uczestnicy są zawsze ofiarą,
15:06
and never the perpetratorssprawców.
322
894392
2017
a nigdy sprawcą.
15:08
And the FBIFBI has boughtkupiony this hookhak, linelinia, sinkerSinker,
323
896409
4514
FBI łyknęło to w całości,
15:12
rodpręt, reelKołowrotek and the boatłódź they rodejechał out in.
324
900923
4081
w całej rozciągłości.
15:17
And so the FBIFBI,
325
905004
3056
FBI pod wodzą prokuratora generalnego,
15:20
underpod the leadershipprzywództwo of an attorneyadwokat generalgenerał
326
908060
3098
15:23
who is African-AmericanAfro-amerykańskich
327
911158
1174
Afro-Amerykanina,
15:24
and a presidentprezydent of the UnitedStany Zjednoczone
StatesPaństwa who is African-AmericanAfro-amerykańskich,
328
912332
2462
i prezydenta USA, Afro-Amerykanina,
15:26
have adoptedprzyjęty the TeaHerbata PartyStrona definitiondefinicja of the crisiskryzys,
329
914794
3500
przyjęła definicję kryzysu
a la Partia Herbaciana,
15:30
in whichktóry it is the first virgindziewica crisiskryzys in historyhistoria,
330
918294
3482
według której jest to pierwszy,
dziewiczy kryzys w historii
15:33
conceivedpoczęte withoutbez singrzech in the executivewykonawczy ranksszeregi.
331
921776
3678
poczęty bez grzechu
na szczeblu ścisłego kierownictwa.
15:37
And it's those oh-so-cleverOh tak mądry hairdressersFryzjer
332
925454
3396
Ci jakże sprytni fryzjerzy
15:40
who were ablezdolny to defraudoszukać the poorubogi, pitifulżałosny banksbanki,
333
928850
3218
umieli oszukać biedne,
godne politowania banki,
15:44
who lackbrak any financialbudżetowy sophisticationsofistyka.
334
932068
2384
którym przecież brak
rozeznania finansowego.
15:46
It is the silliestnajgłupszą storyfabuła you can conceivewyobrazić sobie of,
335
934452
3358
Najgłupsza historia,
jaką można sobie wyobrazić,
15:49
and so they go and they prosecuteścigania the hairdressersFryzjer,
336
937810
3901
a jednak idą i oskarżają fryzjerów,
15:53
and they leavepozostawiać the bankstersBanksters alonesam entirelycałkowicie.
337
941711
4179
a bankierów zostawiają w spokoju.
15:57
And so, while lionsosobliwości miasta are roamingroamingu the campsitepole namiotowe,
338
945890
2910
Lwy szaleją po obozowisku,
16:00
the FBIFBI is chasinggonić micemyszy.
339
948800
3210
a FBI ściga myszy.
16:04
What do we need to do?
340
952010
1430
Co trzeba zrobić?
16:05
What can we do in all of this?
341
953440
2504
Co można zrobić z tym wszystkim?
16:07
We need to changezmiana the perverseprzewrotne incentivezachęta structuresStruktury
342
955944
3819
Musimy zmienić kuriozalny
system motywacyjny wynagradzania,
16:11
that produceprodukować these recurrentnawracające epidemicsepidemie
343
959763
2996
który powoduje nawracającą epidemię
16:14
of accountingrachunkowości controlkontrola fraudoszustwa
344
962759
1329
nadużyć kontroli księgowej,
16:16
that are drivingnapędowy our crisessytuacje kryzysowe.
345
964088
2014
napędzającej kryzys.
16:18
So we have to first get ridpozbyć się
346
966102
2888
Najpierw musimy pozbyć się
16:20
of the systemicallysystemowo dangerousniebezpieczny institutionsinstytucje.
347
968990
2488
instytucji niebezpiecznych systemowo.
16:23
These are the so-calledtak zwana too-big-to-failzbyt duże, by upaść institutionsinstytucje.
348
971478
3485
To o nich mówią "zbyt duże, aby upaść".
16:26
We need to shrinkkurczyć się them to the pointpunkt,
349
974963
2142
Musimy skurczyć je do takiego rozmiaru
16:29
withinw ciągu the nextNastępny fivepięć yearslat,
350
977105
1595
w ciągu następnych pięciu lat,
16:30
that they no longerdłużej posepoza a systemicsystemowy riskryzyko.
351
978700
2735
żeby nie stwarzały ryzyka systemowego.
16:33
Right now, they are tickingtykanie time bombsbomby
352
981435
2137
Teraz to bomby z tykającym zapalnikiem,
16:35
that will causeprzyczyna a globalświatowy crisiskryzys
353
983572
3343
które spowodują kryzys globalny,
16:38
as soonwkrótce as the nextNastępny one failszawiedzie --
354
986915
2349
jeśli tylko kolejna padnie.
16:41
not if, when.
355
989264
1796
Nie "jeśli" tylko "kiedy".
16:43
SecondDrugi thing we need to do is completelycałkowicie reformreformy
356
991060
2911
Po drugie trzeba przeprowadzić
całkowitą reformę
16:45
modernnowoczesny executivewykonawczy and professionalprofesjonalny compensationodszkodowanie,
357
993971
2992
wynagrodzenia managerów i specjalistów,
16:48
whichktóry is what they use to subornSuborn the appraisersrzeczoznawców.
358
996963
4343
wykorzystywanego
do przekupywania ekspertów.
16:53
RememberNależy pamiętać, they were pressuringnaciska the appraisersrzeczoznawców
359
1001306
1888
Pamiętajcie, naciskali rzeczoznawców
16:55
throughprzez the compensationodszkodowanie systemsystem,
360
1003194
1782
przez system wynagrodzeń,
16:56
tryingpróbować to produceprodukować what we call a Gresham'sGresham's dynamicdynamiczny,
361
1004976
2662
próbując stworzyć tak zwaną
dynamikę Greshama,
16:59
in whichktóry badzły ethicsEtyka drivesdyski good ethicsEtyka
362
1007638
2579
gdzie zła etyka
17:02
out of the marketplacerynek.
363
1010217
1366
wypiera dobrą etykę z rynku.
17:03
And they largelyw dużej mierze succeededudało się,
364
1011583
1936
W większości się to udało,
17:05
whichktóry is how the fraudoszustwa becamestał się endemicendemiczne.
365
1013519
2883
przez co oszustwo stało się endemiczne.
17:08
And the thirdtrzeci thing that we need to do
366
1016402
2698
Po trzecie musimy zająć się
problemem deregulacji
17:11
is dealsprawa with what we call the threetrzy D'sD's:
367
1019100
2638
braku nadzoru
17:13
deregulationDeregulacja, desupervisiondesupervision,
368
1021738
2581
17:16
and the dede factofacto decriminalizationdekryminalizacji.
369
1024319
4021
i de facto dekryminalizacji
oszustw finansowych.
Te trzy zmiany mogą
dramatycznie zmniejszyć
17:20
Because we can make
370
1028340
2097
17:22
all threetrzy of these changeszmiany, and if we do so,
371
1030437
3674
17:26
we can dramaticallydramatycznie reducezmniejszyć
372
1034111
2809
17:28
how oftenczęsto we have a crisiskryzys
373
1036920
2192
częstotliwość kryzysów
17:31
and how severesilny those crisessytuacje kryzysowe are.
374
1039112
3627
i ich rozmiar.
17:34
That is not simplypo prostu criticalkrytyczny to our economygospodarka.
375
1042739
2981
To ważne nie tylko dla naszej gospodarki.
17:37
You can see what these crisessytuacje kryzysowe do to inequalitynierówność
376
1045720
3426
Widzicie, co kryzys robi z nierównością
17:41
and what they do to our democracydemokracja.
377
1049146
2320
i z demokracją.
17:43
They have producedwytworzony cronyCRONY capitalismkapitalizm,
378
1051466
2744
Powoduje kapitalizm kolesi,
17:46
American-styleAmerykańskie,
379
1054210
1382
w stylu amerykańskim,
17:47
in whichktóry the largestNajwiększa financialbudżetowy institutionsinstytucje
380
1055592
3278
w którym największe instytucje finansowe
17:50
are the leadingprowadzący financialbudżetowy donorsdawców of bothobie partiesimprezy,
381
1058870
3644
są głównymi sponsorami obu partii.
17:54
and that's the reasonpowód why
382
1062514
1920
Właśnie dlatego
17:56
even after this crisiskryzys,
383
1064434
3975
nawet po kryzysie 70 razy większym
18:00
70 timesczasy largerwiększy than the savingsoszczędności and loanpożyczyć crisiskryzys,
384
1068409
5285
niż kryzys kas
oszczędnościowo-pożyczkowych,
18:05
we have no meaningfulznaczący reformsreformy
385
1073694
2854
nie mamy znaczących reform
18:08
in any of the threetrzy areasobszary that I've talkedrozmawialiśmy about,
386
1076548
3374
w żadnym z trzech obszarów,
o których mówiłem,
18:11
other than banningBanowanie liar'sLiar's loanspożyczki,
387
1079922
1792
oprócz zakazu pożyczek kłamców,
18:13
whichktóry is good,
388
1081714
1076
co jest dobre,
18:14
but that's just one formformularz of ammunitionamunicja
389
1082790
2424
ale to tylko jeden rodzaj amunicji
18:17
for this fraudoszustwa weaponbroń.
390
1085214
1396
do walki z oszustami.
18:18
There are manywiele formsformularze of ammunitionamunicja they can use.
391
1086610
3981
Jest wiele rodzajów amunicji.
18:22
That's why we need to learnuczyć się
392
1090591
1751
Dlatego musimy się nauczyć,
18:24
what the bankersbankowcy have learnednauczyli:
393
1092342
2112
tego, czego nauczyli się bankierzy:
18:26
the recipePrzepis for the bestNajlepiej way to robobrabować a bankBank,
394
1094454
3423
przepisu na najlepszy sposób
obrabowania banku,
18:29
so that we can stop that recipePrzepis,
395
1097877
2865
żeby go powstrzymać,
18:32
because our legislatorsustawodawcy,
396
1100742
1762
bo nasi ustawodawcy,
18:34
who are dependentzależny on politicalpolityczny contributionsskładki,
397
1102504
2690
zależni od politycznych datków,
18:37
will not do it on theirich ownwłasny.
398
1105194
2194
nie zrobią tego sami z siebie.
18:39
Thank you very much.
399
1107388
2070
Dziękuję bardzo.
18:41
(ApplauseAplauz)
400
1109458
2127
(Brawa)
Translated by A. Konstancja Wiszniewska
Reviewed by Rysia Wand

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
William Black - Academic
William Black is a professor of economics and law at University of Missouri, Kansas City.

Why you should listen

William Black is an associate professor of economics and law. He was the executive director of the Institute for Fraud Prevention from 2005-2007. He previously taught at the LBJ School of Public Affairs at the University of Texas at Austin and at Santa Clara University, where he was also the distinguished scholar in residence for insurance law and a visiting scholar at the Markkula Center for Applied Ethics. Black was litigation director of the Federal Home Loan Bank Board, deputy director of the FSLIC, SVP and general counsel of the Federal Home Loan Bank of San Francisco, and senior deputy chief counsel, Office of Thrift Supervision. He was deputy director of the National Commission on Financial Institution Reform, Recovery and Enforcement.

His 2005 book The Best Way to Rob a Bank Is to Own One has been called “a classic.” Professor Black recently helped the World Bank develop anti-corruption initiatives and served as an expert for OFHEO in its enforcement action against Fannie Mae’s former senior management.

He teaches white-collar crime, public finance, antitrust, law and economics, and Latin American development.

More profile about the speaker
William Black | Speaker | TED.com