TED1998
David Gallo: Life in the deep oceans
David Gallo o życiu w głębinach oceanu
Filmed:
Readability: 3.5
1,123,933 views
W tej prelekcji, ilustrowanej fascynującym materiałem filmowym nagranym przez łodzie podwodne, David Gallo zabiera nas w jedne z najciemniejszych, najbardziej toksycznych i pełnych przemocy środowisk Ziemi: baseny i grzbiety oceaniczne, gdzie spotykamy życie niezwykłe, nieprzebrane i nie do zdarcia.
David Gallo - Oceanographer
A pioneer in ocean exploration, David Gallo is an enthusiastic ambassador between the sea and those of us on dry land. Full bio
A pioneer in ocean exploration, David Gallo is an enthusiastic ambassador between the sea and those of us on dry land. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
(Applause)
0
0
1000
(Brawa)
00:13
David Gallo: This is Bill Lange. I'm Dave Gallo.
1
1000
3000
To Bill Lange, ja nazywam się Dave Gallo.
00:16
And we're going to tell you some stories from the sea here in video.
2
4000
3000
Pokażemy wam filmy o oceanie.
00:19
We've got some of the most incredible video of Titanic that's ever been seen,
3
7000
5000
Nagraliśmy niezwykły materiał o wraku Titanica,
00:24
and we're not going to show you any of it.
4
12000
3000
ale nie damy wam go zobaczyć.
00:27
(Laughter)
5
15000
3000
(Śmiech)
00:30
The truth of the matter is that the Titanic --
6
18000
2000
Choć film jest popularny,
00:32
even though it's breaking all sorts of box office records --
7
20000
2000
sam wrak Titanica
00:34
it's not the most exciting story from the sea.
8
22000
4000
nie jest najciekawszą rzeczą w oceanie.
00:38
And the problem, I think, is that we take the ocean for granted.
9
26000
3000
Niestety nie doceniamy oceanu.
00:41
When you think about it, the oceans are 75 percent of the planet.
10
29000
2000
Oceany pokrywają 75% Ziemi.
00:43
Most of the planet is ocean water.
11
31000
2000
Oceany pokrywają 75% Ziemi.
00:45
The average depth is about two miles.
12
33000
2000
Średnia głębokość to 3 km.
00:47
Part of the problem, I think, is we stand at the beach,
13
35000
2000
Ale stojąc na plaży
00:49
or we see images like this of the ocean,
14
37000
3000
czy oglądając zdjęcia oceanu,
00:52
and you look out at this great big blue expanse, and it's shimmering
15
40000
4000
widzimy wielką, niebieską, migotliwą taflę,
00:56
and it's moving and there's waves and there's surf and there's tides,
16
44000
3000
ruch, fale, pianę, pływy,
00:59
but you have no idea for what lies in there.
17
47000
2000
ale nie wiemy, co ukrywa.
01:01
And in the oceans, there are the longest mountain ranges on the planet.
18
49000
2000
Najdłuższe łańcuchy górskie, większość gatunków,
01:03
Most of the animals are in the oceans.
19
51000
2000
Najdłuższe łańcuchy górskie, większość gatunków,
01:05
Most of the earthquakes and volcanoes are in the sea,
20
53000
2000
trzęsienia ziemi i wulkany.
01:07
at the bottom of the sea.
21
55000
2000
trzęsienia ziemi i wulkany.
01:09
The biodiversity and the biodensity in the ocean is higher, in places,
22
57000
3000
Bioróżnorodnością ocean przewyższa miejscami
01:12
than it is in the rainforests.
23
60000
2000
las deszczowy.
01:14
It's mostly unexplored, and yet there are beautiful sights like this
24
62000
2000
Większość jest niezbadana,
01:16
that captivate us and make us become familiar with it.
25
64000
3000
ale jego piękno nas urzeka.
01:19
But when you're standing at the beach, I want you to think
26
67000
2000
Wyobraźcie sobie, że plaża
01:21
that you're standing at the edge of a very unfamiliar world.
27
69000
2000
to próg nieznanego świata.
01:23
We have to have a very special technology
28
71000
2000
Żeby tam wejść,
01:25
to get into that unfamiliar world.
29
73000
2000
potrzeba technologii.
01:27
We use the submarine Alvin and we use cameras,
30
75000
3000
Używamy łodzi podwodnej Alvin i kamer,
01:30
and the cameras are something that Bill Lange has developed with the help of Sony.
31
78000
4000
które Bill Lange stworzył we współpracy z Sony.
01:34
Marcel Proust said, "The true voyage of discovery
32
82000
2000
Marcel Proust powiedział:
01:36
is not so much in seeking new landscapes as in having new eyes."
33
84000
5000
"W podróży odkrywamy nie nowe lądy, ale nowe oczy".
01:41
People that have partnered with us have given us new eyes,
34
89000
2000
Współpracownicy dali nam nowe spojrzenie
01:43
not only on what exists --
35
91000
2000
Współpracownicy dali nam nowe spojrzenie
01:45
the new landscapes at the bottom of the sea --
36
93000
2000
nie tylko na lądy podmorskie,
01:47
but also how we think about life on the planet itself.
37
95000
2000
ale też na życie na Ziemi.
01:49
Here's a jelly.
38
97000
2000
Uwielbiam tę meduzę,
01:51
It's one of my favorites, because it's got all sorts of working parts.
39
99000
2000
bo ma tyle części.
01:53
This turns out to be the longest creature in the oceans.
40
101000
2000
To najdłuższe zwierzę oceanu,
01:55
It gets up to about 150 feet long.
41
103000
3000
osiąga do 46 metrów.
01:58
But see all those different working things?
42
106000
2000
To złożona maszyneria.
02:00
I love that kind of stuff.
43
108000
2000
Uwielbiam to.
02:02
It's got these fishing lures on the bottom. They're going up and down.
44
110000
2000
Na dole ma przynęty, macki.
02:04
It's got tentacles dangling, swirling around like that.
45
112000
1000
Na dole ma przynęty, macki.
02:05
It's a colonial animal.
46
113000
2000
To zwierzę kolonijne,
02:07
These are all individual animals
47
115000
2000
zbitka pojedynczych osobników.
02:09
banding together to make this one creature.
48
117000
2000
zbitka pojedynczych osobników.
02:11
And it's got these jet thrusters up in front
49
119000
2000
Z przodu ma "silniki", generuje też światło.
02:13
that it'll use in a moment, and a little light.
50
121000
2000
Z przodu ma "silniki", generuje też światło.
02:17
If you take all the big fish and schooling fish and all that,
51
125000
3000
Gdy porównać masę ryb z masą parzydełkowców,
02:20
put them on one side of the scale, put all the jelly-type of animals
52
128000
2000
Gdy porównać masę ryb z masą parzydełkowców,
02:22
on the other side, those guys win hands down.
53
130000
4000
parzydełkowce bezapelacyjnie wygrywają.
02:26
Most of the biomass in the ocean is made out of creatures like this.
54
134000
2000
Stanowią większość biomasy oceanu.
02:28
Here's the X-wing death jelly.
55
136000
2000
Ta jest jak X-wing.
02:30
(Laughter)
56
138000
4000
(Śmiech)
02:34
The bioluminescence -- they use the lights for attracting mates
57
142000
3000
Bioluminescencja pomaga w wabieniu partnerów,
02:37
and attracting prey and communicating.
58
145000
2000
łowach i komunikacji.
02:39
We couldn't begin to show you our archival stuff from the jellies.
59
147000
4000
Mamy mnóstwo materiału z meduzami,
02:43
They come in all different sizes and shapes.
60
151000
2000
wszelkich rozmiarów i kształtów.
02:45
Bill Lange: We tend to forget about the fact that the ocean is miles deep
61
153000
4000
Bill Lange: Często zapomina się, że oceany
02:49
on average, and that we're real familiar with the animals
62
157000
3000
mają wiele kilometrów głębokości.
02:52
that are in the first 200 or 300 feet, but we're not familiar
63
160000
4000
Choć wiemy, co żyje na 100 metrach,
02:56
with what exists from there all the way down to the bottom.
64
164000
3000
nie mamy pojęcia, co jest głębiej.
02:59
And these are the types of animals
65
167000
2000
Te zwierzęta żyją w środowisku trójwymiarowym
03:01
that live in that three-dimensional space,
66
169000
2000
Te zwierzęta żyją w środowisku trójwymiarowym
03:03
that micro-gravity environment that we really haven't explored.
67
171000
3000
wciąż niezbadanym, z mniejszą grawitacją.
03:06
You hear about giant squid and things like that,
68
174000
3000
Słyszy się o gigantycznych ośmiornicach,
03:09
but some of these animals get up to be approximately 140, 160 feet long.
69
177000
4000
ale niektóre z tych zwierząt mają po 50 metrów.
03:13
They're very little understood.
70
181000
2000
ale niektóre z tych zwierząt mają po 50 metrów.
03:15
DG: This is one of them, another one of our favorites, because it's a little octopod.
71
183000
3000
DG: To przykład, który bardzo lubimy,
03:18
You can actually see through his head.
72
186000
2000
ośmiornica z przezroczystą głową.
03:20
And here he is, flapping with his ears and very gracefully going up.
73
188000
2000
Macha sobie uszami.
03:22
We see those at all depths and even at the greatest depths.
74
190000
3000
Widzimy je nawet na wielkich głębokościach.
03:25
They go from a couple of inches to a couple of feet.
75
193000
2000
Rozmiar - od 5 do 50 cm.
03:27
They come right up to the submarine --
76
195000
2000
Podpływają do łodzi podwodnej,
03:29
they'll put their eyes right up to the window and peek inside the sub.
77
197000
2000
zaglądają przez okno.
03:31
This is really a world within a world,
78
199000
2000
Tu są inne światy,
03:33
and we're going to show you two.
79
201000
2000
to właśnie wam pokażemy.
03:35
In this case, we're passing down through the mid-ocean and we see creatures like this.
80
203000
3000
W połowie drogi do dna widzimy takie okazy.
03:38
This is kind of like an undersea rooster.
81
206000
2000
Podwodny kogut.
03:40
This guy, that looks incredibly formal, in a way.
82
208000
2000
Ten wygląda bardzo elegancko.
03:43
And then one of my favorites. What a face!
83
211000
3000
A tego uwielbiam - co za mina!
03:47
This is basically scientific data that you're looking at.
84
215000
3000
Te nagrania dostarczają danych
03:50
It's footage that we've collected for scientific purposes.
85
218000
2000
do badań naukowych.
03:52
And that's one of the things that Bill's been doing,
86
220000
2000
Naukowcy dostają od Billa
03:54
is providing scientists with this first view of animals like this,
87
222000
2000
obraz zwierząt w ich własnym świecie.
03:56
in the world where they belong.
88
224000
2000
obraz zwierząt w ich własnym świecie.
03:58
They don't catch them in a net.
89
226000
2000
Nie łowią ich,
04:00
They're actually looking at them down in that world.
90
228000
2000
tylko zdalnie oglądaja.
04:02
We're going to take a joystick,
91
230000
2000
Weźmy dżojstik i przelećmy nad Ziemią,
04:04
sit in front of our computer, on the Earth,
92
232000
2000
Weźmy dżojstik i przelećmy nad Ziemią,
04:06
and press the joystick forward, and fly around the planet.
93
234000
2000
oglądając grzbiet środoceaniczny,
04:08
We're going to look at the mid-ocean ridge,
94
236000
2000
oglądając grzbiet środoceaniczny,
04:10
a 40,000-mile long mountain range.
95
238000
2000
łańcuch górski na 65 tys. km.
04:12
The average depth at the top of it is about a mile and a half.
96
240000
2000
Średnia głębokość - 2,5 km.
04:14
And we're over the Atlantic -- that's the ridge right there --
97
242000
2000
To Atlantyk, widać grzbiet.
04:16
but we're going to go across the Caribbean, Central America,
98
244000
3000
Polećmy nad Karaiby, Amerykę Środkową
04:19
and end up against the Pacific, nine degrees north.
99
247000
3000
i 9 stopni na północ, nad Pacyfik.
04:22
We make maps of these mountain ranges with sound, with sonar,
100
250000
3000
Mapy rzeźby dna tworzy sonografia.
04:25
and this is one of those mountain ranges.
101
253000
2000
To jeden z łańcuchów górskich.
04:27
We're coming around a cliff here on the right.
102
255000
2000
Lecimy koło klifu.
04:29
The height of these mountains on either side of this valley
103
257000
2000
Te góry są wyższe od Alp.
04:31
is greater than the Alps in most cases.
104
259000
2000
Te góry są wyższe od Alp.
04:33
And there's tens of thousands of those mountains out there that haven't been mapped yet.
105
261000
3000
Dziesiątki tysięcy niezbadanych gór.
04:36
This is a volcanic ridge.
106
264000
2000
To grzbiet wulkaniczny.
04:38
We're getting down further and further in scale.
107
266000
2000
Robimy zbliżenie,
04:40
And eventually, we can come up with something like this.
108
268000
2000
aż do poziomu,
04:42
This is an icon of our robot, Jason, it's called.
109
270000
3000
gdzie widać naszego robota, Jasona.
04:45
And you can sit in a room like this,
110
273000
2000
Siedzimy w domu,
04:47
with a joystick and a headset, and drive a robot like that
111
275000
3000
kierujemy robotem przez komputer
04:50
around the bottom of the ocean in real time.
112
278000
2000
i obserwujemy dno oceanu.
04:52
One of the things we're trying to do at Woods Hole with our partners
113
280000
3000
W Woods Hole, wraz z partnerami
04:55
is to bring this virtual world --
114
283000
2000
odtwarzamy ten niezbadany świat w laboratorium,
04:57
this world, this unexplored region -- back to the laboratory.
115
285000
3000
odtwarzamy ten niezbadany świat w laboratorium.
05:00
Because we see it in bits and pieces right now.
116
288000
2000
bo teraz znamy fragmenty,
05:02
We see it either as sound, or we see it as video,
117
290000
3000
tylko dźwięk, film,
05:05
or we see it as photographs, or we see it as chemical sensors,
118
293000
2000
zdjęcia, dane chemiczne,
05:07
but we never have yet put it all together into one interesting picture.
119
295000
4000
ale nie złożyliśmy ich w jeden ciekawy obraz.
05:11
Here's where Bill's cameras really do shine.
120
299000
2000
Tu pomagają kamery Billa.
05:13
This is what's called a hydrothermal vent.
121
301000
2000
To komin hydrotermalny.
05:15
And what you're seeing here is a cloud of densely packed,
122
303000
3000
Ta gęsta chmura to woda,
05:18
hydrogen-sulfide-rich water
123
306000
2000
bogata w siarkowodór,
05:20
coming out of a volcanic axis on the sea floor.
124
308000
4000
tryskająca z pasa wulkanicznego na dnie oceanu.
05:24
Gets up to 600, 700 degrees F, somewhere in that range.
125
312000
3000
Temperatura sięga 370 stopni Celsjusza.
05:27
So that's all water under the sea --
126
315000
2000
Jesteśmy na głębokości 3-5 kilometrów.
05:29
a mile and a half, two miles, three miles down.
127
317000
2000
Jesteśmy na głębokości 3-5 kilometrów.
05:31
And we knew it was volcanic back in the '60s, '70s.
128
319000
3000
O tych wulkanach wiemy od pół wieku.
05:34
And then we had some hint that these things existed
129
322000
3000
Podejrzewaliśmy istnienie kominów
05:37
all along the axis of it, because if you've got volcanism,
130
325000
2000
na całym pasie wulkanicznym,
05:39
water's going to get down from the sea into cracks in the sea floor,
131
327000
4000
bo aktywność wulkaniczna rozrywa dno,
05:43
come in contact with magma, and come shooting out hot.
132
331000
3000
a magma rozgrzewa wodę, która strzela w górę.
05:46
We weren't really aware that it would be so rich with sulfides, hydrogen sulfides.
133
334000
5000
Nie spodziewaliśmy się tyle siarkowodoru.
05:51
We didn't have any idea about these things, which we call chimneys.
134
339000
3000
Nic nie wiedzieliśmy o kominach hydrotermalnych.
05:54
This is one of these hydrothermal vents.
135
342000
2000
To jeden z nich.
05:56
Six hundred degree F water coming out of the Earth.
136
344000
3000
Z ziemi tryska woda o temperaturze 370 stopni.
05:59
On either side of us are mountain ranges that are higher than the Alps,
137
347000
4000
Po bokach mamy góry wyższe od Alp,
06:03
so the setting here is very dramatic.
138
351000
2000
niezwykła scena.
06:05
BL: The white material is a type of bacteria
139
353000
2000
BL: To białe to bakterie,
06:07
that thrives at 180 degrees C.
140
355000
3000
które żyją w temperaturze 180 stopni.
06:10
DG: I think that's one of the greatest stories right now
141
358000
2000
DG: To ważne odkrycie.
06:12
that we're seeing from the bottom of the sea,
142
360000
2000
Po erupcji wulkanu
06:14
is that the first thing we see coming out of the sea floor
143
362000
2000
z dna wypływają najpierw bakterie.
06:16
after a volcanic eruption is bacteria.
144
364000
2000
z dna wypływają najpierw bakterie.
06:18
And we started to wonder for a long time,
145
366000
2000
Długo zastanawialiśmy się,
06:20
how did it all get down there?
146
368000
2000
skąd się tam biorą.
06:22
What we find out now is that it's probably coming from inside the Earth.
147
370000
3000
Prawdopodobnie z wnętrza Ziemi.
06:25
Not only is it coming out of the Earth --
148
373000
2000
Czyli biogeneza z aktywności wulkanicznej,
06:27
so, biogenesis made from volcanic activity --
149
375000
2000
Czyli biogeneza z aktywności wulkanicznej,
06:29
but that bacteria supports these colonies of life.
150
377000
3000
a te bakterie wspomagają kolonie życia.
06:32
The pressure here is 4,000 pounds per square inch.
151
380000
4000
Panuje tu ciśnienie 4000 psi.
06:36
A mile and a half from the surface to two miles to three miles --
152
384000
2000
Głębokość do 5 kilometrów,
06:38
no sun has ever gotten down here.
153
386000
3000
nigdy nie dociera tu słońce.
06:41
All the energy to support these life forms
154
389000
2000
Energia dla tych organizmów
06:43
is coming from inside the Earth -- so, chemosynthesis.
155
391000
3000
pochodzi z Ziemi - chemosynteza.
06:46
And you can see how dense the population is.
156
394000
2000
Widzicie gęstość populacji.
06:48
These are called tube worms.
157
396000
2000
To rurkoczułkowce.
06:50
BL: These worms have no digestive system. They have no mouth.
158
398000
3000
BL: Bez układu pokarmowego, otworu gębowego.
06:53
But they have two types of gill structures.
159
401000
2000
Za to mają 2 rodzaje skrzeli:
06:55
One for extracting oxygen out of the deep-sea water,
160
403000
3000
jedne wyłapują tlen z wody,
06:58
another one which houses this chemosynthetic bacteria,
161
406000
4000
drugie przechowują bakterie chemosyntetyzujące,
07:02
which takes the hydrothermal fluid --
162
410000
3000
przetwarzające płyn hydrotermalny,
07:05
that hot water that you saw coming out of the bottom --
163
413000
3000
czyli gorącą wodę z dna,
07:08
and converts that into simple sugars that the tube worm can digest.
164
416000
5000
w cukry proste, które trawi rurkoczułkowiec.
07:13
DG: You can see, here's a crab that lives down there.
165
421000
2000
DG: To miejscowy krab.
07:15
He's managed to grab a tip of these worms.
166
423000
2000
Złapał czubek rurkoczułkowca,
07:17
Now, they normally retract as soon as a crab touches them.
167
425000
2000
Zwykle dotyk je płoszy.
07:19
Oh! Good going.
168
427000
2000
Zwiał! Brawo.
07:21
So, as soon as a crab touches them,
169
429000
2000
Uciekają w rurkę,
07:23
they retract down into their shells, just like your fingernails.
170
431000
2000
przypominającą nasze paznokcie.
07:25
There's a whole story being played out here
171
433000
2000
Zarysy tej podwodnej historii
07:27
that we're just now beginning to have some idea of
172
435000
2000
Zarysy tej podwodnej historii
07:29
because of this new camera technology.
173
437000
2000
widzimy dzięki nowym kamerom.
07:31
BL: These worms live in a real temperature extreme.
174
439000
3000
BL: Ten gatunek żyje w krańcowych temperaturach.
07:34
Their foot is at about 200 degrees C
175
442000
4000
U nasady mają 200 stopni,
07:38
and their head is out at three degrees C,
176
446000
3000
u szczytu 3 stopnie,
07:41
so it's like having your hand in boiling water and your foot in freezing water.
177
449000
4000
jakby stały w lodowatej wodzie, z ręką w ukropie.
07:45
That's how they like to live.
178
453000
2000
Widocznie tak lubią.
07:47
(Laughter)
179
455000
2000
(Śmiech)
07:49
DG: This is a female of this kind of worm.
180
457000
2000
DG: To samica.
07:51
And here's a male.
181
459000
2000
A to samiec.
07:53
You watch. It doesn't take long before two guys here --
182
461000
3000
Czekajcie, te dwa samce
07:56
this one and one that will show up over here -- start to fight.
183
464000
3000
niedługo zaczną walczyć.
07:59
Everything you see is played out in the pitch black of the deep sea.
184
467000
3000
Wszystko rozgrywa się w mroku głębiny.
08:02
There are never any lights there, except the lights that we bring.
185
470000
3000
Nie ma tu światła, oprócz oświetlenia kamer.
08:05
Here they go.
186
473000
2000
Proszę.
08:07
On one of the last dive series,
187
475000
2000
Podczas ostatniej wyprawy
08:09
we counted 200 species in these areas --
188
477000
2000
naliczyliśmy 200 gatunków,
08:11
198 were new, new species.
189
479000
3000
z czego 198 to gatunki dotąd nieznane.
08:14
BL: One of the big problems is that for the biologists
190
482000
2000
BL: Problem jest taki,
08:16
working at these sites, it's rather difficult to collect these animals.
191
484000
3000
że trudno zabrać te zwierzęta ze sobą.
08:19
And they disintegrate on the way up,
192
487000
2000
Rozpadają się przy wynurzaniu,
08:21
so the imagery is critical for the science.
193
489000
3000
więc te zdjęcia są niezbędne dla nauki.
08:24
DG: Two octopods at about two miles depth.
194
492000
2000
DG: Ośmiornice, głębokość 3 km.
08:26
This pressure thing really amazes me --
195
494000
2000
To fascynujące,
08:28
that these animals can exist there at a depth
196
496000
3000
że te zwierzęta żyją na głębokościach,
08:31
with pressure enough to crush the Titanic like an empty Pepsi can.
197
499000
3000
gdzie ciśnienie zmiażdżyłoby Titanica jak puszkę.
08:34
What we saw up till now was from the Pacific.
198
502000
2000
Oglądaliśmy zdjęcia z Pacyfiku,
08:36
This is from the Atlantic. Even greater depth.
199
504000
2000
to Atlantyk, jeszcze głębiej.
08:38
You can see this shrimp is harassing this poor little guy here,
200
506000
2000
Tu krewetka męczy kraba,
08:40
and he'll bat it away with his claw. Whack!
201
508000
3000
a on odtrąca ją szczypcem. Bum!
08:43
(Laughter)
202
511000
1000
(Śmiech)
08:44
And the same thing's going on over here.
203
512000
2000
Tu mamy to samo.
08:46
What they're getting at is that -- on the back of this crab --
204
514000
3000
Krewetki żywią się dziwnymi bakteriami,
08:49
the foodstuff here is this very strange bacteria
205
517000
2000
które żyją na grzbietach tych krabów.
08:51
that lives on the backs of all these animals.
206
519000
2000
które żyją na grzbietach tych krabów.
08:53
And what these shrimp are trying to do
207
521000
2000
Próbują zebrać bakterie,
08:55
is actually harvest the bacteria from the backs of these animals.
208
523000
3000
porastające gęsto skorupę tych zwierząt.
08:58
And the crabs don't like it at all.
209
526000
2000
Krabom się to nie podoba.
09:00
These long filaments that you see on the back of the crab
210
528000
2000
Włókna na krabach
09:02
are actually created by the product of that bacteria.
211
530000
4000
to produkt tych bakterii.
09:06
So, the bacteria grows hair on the crab.
212
534000
2000
Bakterie dają im owłosienie.
09:08
On the back, you see this again.
213
536000
2000
Tu znowu je widać.
09:10
The red dot is the laser light of the submarine Alvin
214
538000
2000
Czerwony laser łodzi
09:12
to give us an idea about how far away we are from the vents.
215
540000
3000
pozwala określić odległość od komina.
09:15
Those are all shrimp.
216
543000
2000
To krewetki.
09:17
You see the hot water over here, here and here, coming out.
217
545000
2000
Wypływa tu gorąca woda.
09:19
They're clinging to a rock face
218
547000
3000
Oblepiły kamienną ścianę
09:22
and actually scraping bacteria off that rock face.
219
550000
3000
i zjadają z niej bakterie.
09:25
Here's a tiny, little vent that's come out of the side of that pillar.
220
553000
5000
Ten otworek odchodzi z boku komina,
09:30
Those pillars get up to several stories.
221
558000
2000
wysokiego na kilka pięter.
09:32
So here, you've got this valley with this incredible alien landscape
222
560000
3000
Tę dolinę jak z kosmosu, pełną kominów,
09:35
of pillars and hot springs and volcanic eruptions and earthquakes,
223
563000
4000
gorących źródeł, wulkanów, trzęsień ziemi,
09:39
inhabited by these very strange animals
224
567000
2000
zamieszkują dziwne zwierzęta,
09:41
that live only on chemical energy coming out of the ground.
225
569000
2000
żywiące się tylko energią chemiczną.
09:43
They don't need the sun at all.
226
571000
2000
W ogóle nie potrzebują słońca.
09:45
BL: You see this white V-shaped mark on the back of the shrimp?
227
573000
3000
BL: Znamię w kształcie litery V na krewetkach
09:48
It's actually a light-sensing organ.
228
576000
2000
to organ światłoczuły.
09:50
It's how they find the hydrothermal vents.
229
578000
2000
Tak odnajdują kominy hydrotermalne.
09:52
The vents are emitting a black body radiation -- an IR signature --
230
580000
4000
Kominy emitują promieniowanie ultrafioletowe,
09:56
and so they're able to find these vents at considerable distances.
231
584000
4000
"widzialne" dla krewetek z dużej odległości.
10:00
DG: All this stuff is happening along that 40,000-mile long mountain range
232
588000
3000
DG: Wszystko dzieje się na 65 tys. km
10:03
that we're calling the ribbon of life, because just even today,
233
591000
3000
łańcucha górskiego. Nazywamy go wstęgą życia,
10:06
as we speak, there's life being generated there from volcanic activity.
234
594000
4000
bo kipi życiem z aktywności wulkanicznej.
10:10
This is the first time we've ever tried this any place.
235
598000
2000
Pierwszy raz na świecie
10:12
We're going to try to show you high definition from the Pacific.
236
600000
3000
pokażemy obraz HD z Pacyfiku.
10:15
We're moving up one of these pillars.
237
603000
2000
Poruszamy się w górę słupa,
10:17
This one's several stories tall.
238
605000
2000
wysokiego na kilka pięter.
10:19
In it, you'll see that it's a habitat for a lot of different animals.
239
607000
4000
To środowisko zamieszkuje wiele zwierząt.
10:23
There's a funny kind of hot plate here, with vent water coming out of it.
240
611000
3000
Gorąco jak w piecu, przez wodę z kominów.
10:26
So all of these are individual homes for worms.
241
614000
3000
Mieszkają tutaj rurkoczułkowce.
10:29
Now here's a closer view of that community.
242
617000
2000
To zbliżenie na tę społeczność.
10:31
Here's crabs here, worms here.
243
619000
2000
Kraby, rurkoczułkowce.
10:33
There are smaller animals crawling around.
244
621000
2000
Są też mniejsze zwierzęta.
10:35
Here's pagoda structures.
245
623000
2000
Struktury z muszli... To takie fajne!
10:37
I think this is the neatest-looking thing.
246
625000
2000
Struktury z muszli... To takie fajne!
10:39
I just can't get over this --
247
627000
2000
Struktury z muszli... To takie fajne!
10:41
that you've got these little chimneys sitting here smoking away.
248
629000
2000
Stoją tu kominy i dymią.
10:43
This stuff is toxic as hell, by the way.
249
631000
2000
To toksyczne wydzieliny.
10:45
You could never get a permit to dump this in the ocean,
250
633000
2000
Nie dostalibyście pozwolenia
10:47
and it's coming out all from it.
251
635000
2000
na wylewanie ich do oceanu.
10:49
(Laughter)
252
637000
4000
(Śmiech)
10:54
It's unbelievable. It's basically sulfuric acid,
253
642000
2000
To głównie kwas siarkowy,
10:56
and it's being just dumped out, at incredible rates.
254
644000
3000
wydzielany w ogromnych ilościach.
10:59
And animals are thriving -- and we probably came from here.
255
647000
2000
To prawdopodobnie źródło życia,
11:01
That's probably where we evolved from.
256
649000
2000
pewnie stąd zaczęliśmy.
11:03
BL: This bacteria that we've been talking about
257
651000
2000
BL: Bakterie, o których mowa,
11:05
turns out to be the most simplest form of life found.
258
653000
3000
są jedną z najprostszych form życia.
11:10
There are a number of groups that are proposing
259
658000
2000
Istnieje pogląd, że życie powstało przy kominach.
11:12
that life evolved at these vent sites.
260
660000
2000
Istnieje pogląd, że życie powstało przy kominach.
11:14
Although the vent sites are short-lived --
261
662000
2000
Chociaż pojedyncze kominy
11:16
an individual site may last only 10 years or so --
262
664000
4000
mogą istnieć zaledwie 10 lat,
11:20
as an ecosystem they've been stable for millions -- well, billions -- of years.
263
668000
5000
cały ekosystem jest stabilny od miliardów lat.
11:25
DG: It works too well. You see there're some fish inside here as well.
264
673000
3000
DG: Działa aż za dobrze. Widzicie, są tu ryby.
11:28
There's a fish sitting here.
265
676000
2000
DG: Działa aż za dobrze. Widzicie, są tu ryby.
11:30
Here's a crab with his claw right at the end of that tube worm,
266
678000
3000
Tu krab czeka ze szczypcami,
11:33
waiting for that worm to stick his head out.
267
681000
2000
aż wyjdzie rurkoczułkowiec.
11:35
(Laughter)
268
683000
2000
(Śmiech)
11:37
BL: The biologists right now cannot explain
269
685000
2000
BL: Biolodzy nie mogą wytłumaczyć
11:39
why these animals are so active.
270
687000
2000
wielkiej aktywności tych zwierząt.
11:41
The worms are growing inches per week!
271
689000
2000
Co tydzień rosną o centymetry!
11:43
DG: I already said that this site,
272
691000
2000
DG: Jak mówiłem, to miejsce toksyczne dla ludzi.
11:45
from a human perspective, is toxic as hell.
273
693000
2000
DG: Jak mówiłem, to miejsce toksyczne dla ludzi.
11:47
Not only that, but on top -- the lifeblood --
274
695000
3000
A poza tym podstawa ich istnienia,
11:50
that plumbing system turns off every year or so.
275
698000
3000
komin, wyłącza się średnio raz na rok.
11:53
Their plumbing system turns off, so the sites have to move.
276
701000
2000
Trzeba się przenosić.
11:55
And then there's earthquakes,
277
703000
2000
Co kilka lat trzęsienia ziemi, erupcje wulkanów,
11:57
and then volcanic eruptions, on the order of one every five years,
278
705000
3000
Co kilka lat trzęsienia ziemi, erupcje wulkanów,
12:00
that completely wipes the area out.
279
708000
2000
niszczą wszystko.
12:02
Despite that, these animals grow back in about a year's time.
280
710000
3000
Ale i tak po roku populacja odnawia się.
12:05
You're talking about biodensities and biodiversity, again,
281
713000
4000
Gęstość populacji i bioróżnorodność większa,
12:09
higher than the rainforest that just springs back to life.
282
717000
3000
niż w lesie deszczowym, natychmiast odżywa.
12:12
Is it sensitive? Yes.
283
720000
2000
Wrażliwe? Tak.
12:14
Is it fragile? No, it's not really very fragile.
284
722000
2000
Słabowite? Nie całkiem.
12:16
I'll end up with saying one thing.
285
724000
2000
Na koniec - historia.
12:18
There's a story in the sea, in the waters of the sea,
286
726000
2000
Historia w wodach oceanu,
12:20
in the sediments and the rocks of the sea floor.
287
728000
2000
osadach i skałach na dnie.
12:22
It's an incredible story.
288
730000
2000
Historia niezwykła.
12:24
What we see when we look back in time,
289
732000
2000
Z tych osadów i skał
12:26
in those sediments and rocks, is a record of Earth history.
290
734000
3000
odczytujemy historię Ziemi.
12:29
Everything on this planet -- everything -- works by cycles and rhythms.
291
737000
4000
Wszystkim tutaj rządzą cykle i rytmy.
12:33
The continents move apart. They come back together.
292
741000
2000
Kontynenty odpływają i wracają.
12:35
Oceans come and go. Mountains come and go. Glaciers come and go.
293
743000
3000
Pojawiają się i znikają oceany, góry, lodowce.
12:38
El Nino comes and goes. It's not a disaster, it's rhythmic.
294
746000
2000
To nie katastrofa, to rytm.
12:40
What we're learning now, it's almost like a symphony.
295
748000
3000
To, co odkrywamy, jest jak symfonia,
12:43
It's just like music -- it really is just like music.
296
751000
2000
jak muzyka.
12:45
And what we're learning now is that
297
753000
2000
Odkrywamy, że nie da się
12:47
you can't listen to a five-billion-year long symphony, get to today and say,
298
755000
4000
słuchać symfonii długiej na 5 mld lat, i żądać,
12:51
"Stop! We want tomorrow's note to be the same as it was today."
299
759000
3000
żeby jutro grano tę samą nutę, co dzisiaj.
12:54
It's absurd. It's just absurd.
300
762000
2000
To absurd.
12:56
So, what we've got to learn now is to find out where this planet's going
301
764000
3000
Dlatego musimy odkryć, dokąd dąży Ziemia
12:59
at all these different scales and work with it.
302
767000
2000
na wszystkich poziomach
13:01
Learn to manage it.
303
769000
2000
i dostosować się do tego.
13:03
The concept of preservation is futile.
304
771000
2000
Nie rezerwaty, tylko ochrona.
13:05
Conservation's tougher, but we can probably get there.
305
773000
2000
To trudniejsze, ale możliwe.
13:07
Thank you very much.
306
775000
2000
Dziękuję bardzo.
13:09
Thank you.
307
777000
2000
Dziękuję bardzo.
13:11
(Applause)
308
779000
6000
(Brawa)
ABOUT THE SPEAKER
David Gallo - OceanographerA pioneer in ocean exploration, David Gallo is an enthusiastic ambassador between the sea and those of us on dry land.
Why you should listen
David Gallo works to push the bounds of oceanic discovery. Active in undersea exploration (sometimes in partnership with legendary Titanic-hunter Robert Ballard), he was one of the first oceanographers to use a combination of manned submersibles and robots to map the ocean world with unprecedented clarity and detail. He was a co-expedition leader during an exploration of the RMS Titanic and the German battleship Bismarck, using Russian Mir subs.
On behalf of the Woods Hole labs, he appears around the country speaking on ocean and water issues. Most recently he co-led an expedition to create the first detailed and comprehensive map of the RMS Titanic and he co-led the successful international effort to locate the wreck site of Air France flight 447. He is involved in planning an international Antarctic expedition to locate and document the wreckage of Ernest Shackleton’s ship, HMS Endurance.
David Gallo | Speaker | TED.com