TED2009
Kary Mullis: A next-gen cure for killer infections
Kary Mullis o nowatorskiej metodzie zwalczania śmiertelnych infekcji bakteryjnych
Filmed:
Readability: 3.4
691,090 views
Bakterie odporne na leki zabijają nawet w najlepszych placówkach medycznych. Ale teraz ciężkie infekcje wywołane gronkowcem czy wąglikiem czeka chyba niemiła niespodzianka. Laureat nagrody Nobla, chemik Kary Mullis był świadkiem śmierci przyjaciela, kiedy zawiodły antybiotyki. Ujawnia dziś całkowicie nowy, nadzwyczaj obiecujący sposób leczenia.
Kary Mullis - Biochemist
Kary Mullis won the Nobel Prize in Chemistry for developing a way to copy a strand of DNA. (His technique, called PCR, jump-started the 1990s' biorevolution.) He's known for his wide-ranging interests -- and strong opinions. Full bio
Kary Mullis won the Nobel Prize in Chemistry for developing a way to copy a strand of DNA. (His technique, called PCR, jump-started the 1990s' biorevolution.) He's known for his wide-ranging interests -- and strong opinions. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:18
So it was about four years ago, five years ago,
0
0
3000
Jakieś cztery, może pięć lat temu
00:21
I was sitting on a stage in Philadelphia, I think it was,
1
3000
2000
siedziałem na scenie, chyba w Filadelfii,
00:23
with a bag similar to this.
2
5000
3000
z torbą podobną do tej tutaj.
00:26
And I was pulling a molecule out of this bag.
3
8000
3000
Wyjąłem z niej taką oto cząsteczkę
00:29
And I was saying, you don't know this molecule really well,
4
11000
3000
i mówię: "Nie znacie jej zbyt dobrze,
00:32
but your body knows it extremely well.
5
14000
3000
ale wasze ciało zna ją doskonale".
00:35
And I was thinking that your body hated it, at the time,
6
17000
4000
Wtedy sądziłem, że nasz organizm
nienawidzi tego związku,
nienawidzi tego związku,
00:39
because we are very immune to this. This is called alpha-gal epitope.
7
21000
3000
bo wywołuje on silną reakcję immunologiczną.
Nazywa się epitop alfa-Gal.
Nazywa się epitop alfa-Gal.
00:42
And the fact that pig heart valves have lots of these on them
8
24000
4000
Jest go dużo w zastawkach serca świń,
00:46
is the reason that you can't transplant a pig heart valve into a person easily.
9
28000
4000
przez co trudno przeszczepiać je ludziom.
00:50
Actually our body doesn't hate these.
10
32000
2000
Właściwie, nasze ciało wcale ich nie nienawidzi
00:52
Our body loves these. It eats them.
11
34000
3000
Ono je kocha i je zjada.
00:55
I mean, the cells in our immune system are always hungry.
12
37000
3000
Komórki układu odpornościowego
są wiecznie głodne.
są wiecznie głodne.
00:58
And if an antibody is stuck to one of these things
13
40000
4000
Gdy przeciwciało przyłączy się do cząsteczki alfa-Gal,
01:02
on the cell, it means "that's food."
14
44000
3000
układ odpornościowy słyszy "mamy przekąskę".
01:05
Now, I was thinking about that and I said, you know, we've got this
15
47000
2000
Ta niedorzeczna, obca cząsteczka,
01:07
immune response to this ridiculous molecule
16
49000
3000
wywołuje u nas reakcję immunologiczną,
01:10
that we don't make, and we see it a lot in other animals and stuff.
17
52000
4000
choć często występuje u innych zwierząt.
01:14
But I said we can't get rid of it,
18
56000
3000
Nie możemy się jej pozbyć,
01:17
because all the people who tried to transplant heart valves
19
59000
2000
bo próby przeszczepu zastawek serca dowiodły,
01:19
found out you can't get rid of that immunity.
20
61000
2000
że nie można tej odporności wyeliminować.
01:21
And I said, why don't you use that?
21
63000
2000
A gdyby ją tak wykorzystać?
01:23
What if I could stick this molecule,
22
65000
3000
A może przytwierdzić tę cząsteczkę
01:26
slap it onto a bacteria
23
68000
2000
do chorobotwórczej komórki bakteryjnej,
01:28
that was pathogenic to me, that had just invaded my lungs?
24
70000
4000
która właśnie wywołała u mnie infekcję płuc?
01:32
I mean I could immediately tap into
25
74000
2000
Mógłbym natychmiast wykorzystać
01:34
an immune response that was already there,
26
76000
2000
zachodzącą reakcję immunologiczną,
01:36
where it was not going to take five or six days to develop it --
27
78000
3000
zamiast czekać kilka dni aż organizm ją wytworzy.
01:39
it was going to immediately attack whatever this thing was on.
28
81000
3000
Atak nastąpiłby błyskawicznie.
01:42
It was kind of like the same thing that happens when you,
29
84000
2000
Zupełnie jakby policjant wlepił ci mandat
01:44
like when you're getting stopped for a traffic ticket in L.A.,
30
86000
4000
za przekroczenie prędkości,
01:48
and the cop drops a bag of marijuana in the back of your car,
31
90000
3000
a przy okazji wrzucił ci do środka torbę z marihuaną
01:51
and then charges you for possession of marijuana.
32
93000
3000
i oskarżył o posiadanie narkotyków.
01:54
It's like this very fast, very efficient way to get people off the street.
33
96000
4000
To szybki i skuteczny sposób, by się kogoś pozbyć.
01:58
(Laughter)
34
100000
2000
(Śmiech)
02:00
So you can take a bacteria
35
102000
2000
Jeżeli weźmiemy bakterię,
02:02
that really doesn't make these things at all,
36
104000
2000
która normalnie tak się nie zachowuje
02:04
and if you could clamp these on it really well
37
106000
2000
i przytwierdzimy do niej cząsteczkę alfa-Gal,
02:06
you have it taken off the street.
38
108000
2000
pozbędziemy się jej równie skutecznie.
02:08
And for certain bacteria
39
110000
2000
Niektórych bakterii
02:10
we don't have really efficient ways to do that anymore.
40
112000
2000
nie potrafimy już skutecznie usuwać.
02:12
Our antibiotics are running out.
41
114000
2000
Wyczerpują się nam antybiotyki.
02:14
And, I mean, the world apparently is running out too.
42
116000
3000
Nasz świat też się chyba wyczerpuje.
02:17
So probably it doesn't matter 50 years from now --
43
119000
3000
Za 50 lat to wszystko pewnie będzie bez znaczenia;
02:20
streptococcus and stuff like that will be rampant --
44
122000
3000
rozpanoszy się gronkowiec i inne bakterie,
02:23
because we won't be here. But if we are --
45
125000
2000
bo nas będzie. W przeciwnym razie...
02:25
(Laughter)
46
127000
2000
(Śmiech)
02:27
we're going to need something to do with the bacteria.
47
129000
2000
będziemy musieli coś zrobić z tymi bakteriami.
02:29
So I started working with this thing,
48
131000
4000
Wraz z grupą współpracowników
02:33
with a bunch of collaborators.
49
135000
2000
zajęliśmy się tym pomysłem.
02:35
And trying to attach this to things that were
50
137000
3000
Próbowaliśmy przytwierdzić cząsteczkę do obiektów,
02:38
themselves attached to certain specific target zones,
51
140000
4000
które trzymały się
02:42
bacteria that we don't like.
52
144000
2000
nielubianych przez nas bakterii.
02:44
And I feel now like George Bush.
53
146000
4000
Czuję się teraz trochę jak George Bush.
02:48
It's like "mission accomplished."
54
150000
2000
Coś jak "misja wykonana".
02:50
So I might be doing something dumb, just like he was doing at the time.
55
152000
3000
Być może robię coś równie głupiego.
02:53
But basically what I was talking about there we've now gotten to work.
56
155000
4000
Zasadniczo jednak udało się ją uruchomić.
02:57
And it's killing bacteria. It's eating them.
57
159000
4000
Zabija bakterie, a właściwie je zjada.
03:01
This thing can be stuck, like that little green triangle up there,
58
163000
4000
Cząsteczkę α-Gal, symbolizowaną tam na górze
03:05
sort of symbolizing this right now.
59
167000
3000
przez mały zielony trójkąt,
03:08
You can stick this to something called a DNA aptamer.
60
170000
3000
można przyłączyć do tzw. aptameru DNA,
03:11
And that DNA aptamer will attach specifically
61
173000
2000
który połączy się wyłącznie
03:13
to a target that you have selected for it.
62
175000
2000
z wyznaczonym dla niego celem,
03:15
So you can find a little feature on a bacterium that you don't like,
63
177000
4000
np. w określonym miejscu nielubianej bakterii,
03:19
like Staphylococcus -- I don't like it in particular,
64
181000
3000
choćby gronkowca. Nie cierpię go,
03:22
because it killed a professor friend of mine last year.
65
184000
3000
bo w zeszłym roku zabił mojego znajomego profesora.
03:25
It doesn't respond to antibiotics. So I don't like it.
66
187000
3000
Nie reaguje na antybiotyki. Nie znoszę go.
03:28
And I'm making an aptamer that will have this attached to it.
67
190000
3000
Robię aptamer, do którego przyczepimy epitop.
03:31
That will know how to find Staph when it's in your body,
68
193000
3000
Aptamer znajdzie gronkowca w organizmie
03:34
and will alert your immune system to go after it.
69
196000
3000
i poderwie układ odpornościowy do ataku.
03:37
Here's what happened. See that line on the very top
70
199000
3000
A oto co się stało.
03:40
with the little dots?
71
202000
2000
Widzicie tę kropkowaną linię na samej górze?
03:42
That's a bunch of mice that had been poisoned
72
204000
3000
Przedstawia grupę myszy zatrutych laseczką wąglika
03:45
by our scientist friends down in Texas,
73
207000
2000
przez znajomych naukowców w Teksasie,
03:47
at Brooks Air Base, with anthrax.
74
209000
3000
w bazie sił powietrznych Brooks.
03:50
And they had also been treated with a drug that we made
75
212000
3000
Dostały zrobiony przez nas lek,
03:53
that would attack anthrax in particular,
76
215000
3000
który zaatakuje wąglika
03:56
and direct your immune system to it.
77
218000
2000
i naprowadzi komórki układu odpornościowego.
03:58
You'll notice they all lived, the ones on the top line --
78
220000
2000
Zauważcie, że wszystkie myszy z górnej linii przeżyły,
04:00
that's a 100 percent survival rate.
79
222000
2000
w 100%.
04:02
And they actually lived another 14 days,
80
224000
3000
Żyły jeszcze przez kilka tygodni,
04:05
or 28 when we finally killed them,
81
227000
2000
aż uśmierciliśmy je sami,
04:07
and took them apart and figured out what went wrong.
82
229000
3000
żeby na sekcji zobaczyć, co poszło nie tak.
04:10
Why did they not die?
83
232000
2000
Dlaczego nie zginęły?
04:12
And they didn't die because they didn't have anthrax anymore.
84
234000
3000
Przeżyły, bo nie miały już wąglika.
04:15
So we did it. Okay?
85
237000
2000
Czyli udało się.
04:17
(Applause)
86
239000
2000
(Oklaski)
04:19
Mission accomplished!
87
241000
2000
Misja wykonana!
04:21
(Applause)
88
243000
7000
(Oklaski)
ABOUT THE SPEAKER
Kary Mullis - BiochemistKary Mullis won the Nobel Prize in Chemistry for developing a way to copy a strand of DNA. (His technique, called PCR, jump-started the 1990s' biorevolution.) He's known for his wide-ranging interests -- and strong opinions.
Why you should listen
In the early 1980s, Kary Mullis developed the polymerase chain reaction, an elegant way to make copies of a DNA strand using the enzyme polymerase and some basic DNA "building blocks." The process opened the door to more in-depth study of DNA -- like the Human Genome Project. Mullis shared the 1993 Nobel Prize in Chemistry for developing this technique.
As he tells it, after winning the Nobel Prize, his next career move was to learn how to surf. It's typical of Mullis, whose scientific method is to get deeply curious about a topic, work it out from first principles, and then imagine the next giant leap forward. As he puts it in his Nobel autobiography, revised several times since 1993, "I read a lot, and think a lot, and I can talk about almost anything. Being a Nobel laureate is a license to be an expert in lots of things as long as you do your homework."
Most recently, he's been taking a hard look at immunity; a recent patent from his company Altermune describes the redirection of an existing immune response to a new pathogen.
Kary Mullis | Speaker | TED.com