TED2011
Bruce Aylward: How we'll stop polio for good
Bruce Aylward: Çocuk felcini nasıl tamamen durduracağız
Filmed:
Readability: 4.2
640,958 views
Çocuk felcinin kökü neredeyse tamamen kurutuldu. Fakat Aylward "Neredeyse demek, bu derece korkunç bir hastalık için yeterli değil" diyor. Aylward, dünyanın birçok yerinde çocuk virüsünü bitiren bilimsel mucizeyi devam ettirecek ve her yerde daimi olarak sonlandıracak planı ortaya koyuyor.
Bruce Aylward - Epidemiologist
As the Assistant Director-General of the World Health Organization’s Polio and Emergencies Cluster, Bruce Aylward works to ensure that polio stays under control and that the world is prepared to respond to health crises. Full bio
As the Assistant Director-General of the World Health Organization’s Polio and Emergencies Cluster, Bruce Aylward works to ensure that polio stays under control and that the world is prepared to respond to health crises. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:15
I want to share with you
0
0
2000
Sizlerle
00:17
over the next 18 minutes
1
2000
2000
önümüzdeki 18 dakika boyunca
00:19
a pretty incredible idea.
2
4000
2000
inanılmaz bir fikri paylaşmak istiyorum.
00:21
Actually, it's a really big idea.
3
6000
2000
Aslında, bu oldukça büyük bir fikir.
00:23
But to get us started,
4
8000
2000
Ama başlangıç olarak,
00:25
I want to ask if everyone
5
10000
2000
hepinizden rica ediyorum
00:27
could just close your eyes for two seconds
6
12000
2000
gözlerinizi sadece iki saniye için kapatın
00:29
and try and think of a technology or a bit of science
7
14000
3000
ve dünyayı değiştirdiğini düşündüğünüz
00:32
that you think has changed the world.
8
17000
3000
bir teknolji veya bir parça bilimi hayal edin.
00:38
Now I bet, in this audience,
9
23000
2000
Şimdi bu seyirciler arasında bahse varım ki;
00:40
you're thinking of some really incredible technology,
10
25000
2000
bazı inanılmaz teknolojileri düşünüyorsunuz,
00:42
some stuff that I haven't even heard of,
11
27000
2000
benim bile duymadığım bazı şeyler,
00:44
I'm absolutely sure.
12
29000
2000
Bundan kesinlikle eminim.
00:46
But I'm also sure, pretty sure,
13
31000
3000
Ama aynı zamanda eminim, oldukça eminim ki;
00:49
that absolutely nobody is thinking of this.
14
34000
4000
kimse kesinlikle şunu düşünmüyor.
00:53
This is a polio vaccine.
15
38000
3000
Bu bir çocuk felci aşısı.
00:56
And it's a great thing actually
16
41000
2000
Ve aslında bunu bugün buradaki kimsenin
00:58
that nobody's had to think about it here today
17
43000
2000
düşünmek zorunda olmaması harika birşey,
01:00
because it means that we can take this for granted.
18
45000
2000
çünkü bunu olmuş kabul ediyoruz demektir.
01:02
This is a great technology.
19
47000
2000
Bu harika bir teknoloji.
01:04
We can take it completely for granted.
20
49000
2000
Tamamiyle garantide diyebiliriz.
01:06
But it wasn't always that way.
21
51000
3000
Ama bu her zaman böyle değildi.
01:09
Even here in California,
22
54000
3000
Hatta burada California'da bile
01:12
if we were to go back just a few years,
23
57000
2000
eğer sadece birkaç yıl önceye gidersek
01:14
it was a very different story.
24
59000
2000
oldukça farklı bir hikayeydi.
01:16
People were terrified of this disease.
25
61000
2000
İnsanlar bu hastalıktan çok korkmuşlardı.
01:18
They were terrified of polio, and it would cause public panic.
26
63000
3000
Çocuk felcinden dehşete kapılmışlardı, ve bu halkın paniğe kapılmasına neden olabilirdi.
01:21
And it was because of scenes like this.
27
66000
3000
Nedeni bunun gibi görüntülerdi.
01:24
In this scene,
28
69000
2000
bu görüntüde,
01:26
people are living in an iron lung.
29
71000
2000
insanlar yapay bir akciğerin içinde yaşıyorlar.
01:28
These are people who were perfectly healthy two or three days before,
30
73000
3000
bu insanlar iki veya üç gün önce kusursuz dercede sağlıklıydılar
01:31
and then two days later,
31
76000
2000
ve iki gün sonra,
01:33
they can no longer breathe,
32
78000
2000
artık nefes alamıyorlardı
01:35
and this polio virus has paralyzed
33
80000
2000
ve bu çocuk felci virüsü
01:37
not only their arms and their legs,
34
82000
2000
sadece kollarını ve bacaklarını değil
01:39
but also their breathing muscles.
35
84000
2000
nefes alma kaslarını da felç etmişti.
01:41
And they were going to spend the rest of their lives, usually,
36
86000
3000
Ve hayatlarının geri kalanını genellikle, onlar için nefes alan
01:44
in this iron lung to breathe for them.
37
89000
2000
bu yapay akciğer içinde geçireceklerdi.
01:46
This disease was terrifying.
38
91000
2000
Bu hastalık dehşet vericiydi;
01:48
There was no cure,
39
93000
2000
tedavisi yoktu
01:50
and there was no vaccine.
40
95000
2000
ve aşısı yoktu.
01:52
The disease was so terrifying
41
97000
2000
Hastalık o kadar dehşet vericiydi ki;
01:54
that the president of the United States
42
99000
2000
Birleşik Devletler Başkanı
01:56
launched an extraordinary national effort
43
101000
3000
durdurabilecek bir yol bulmak için
01:59
to find a way to stop it.
44
104000
3000
olağanüstü bir ulusal çalışma başlattı.
02:02
Twenty years later, they succeeded
45
107000
3000
20 yıl sonra, başarılı oldular ve
02:05
and developed the polio vaccine.
46
110000
2000
çocuk felci aşısını geliştirdiler.
02:07
It was hailed as a scientific miracle
47
112000
2000
1950'lerin sonuna doğru bu
02:09
in the late 1950s.
48
114000
2000
bilimsel bir mucize olarak adlandırıldı.
02:11
Finally, a vaccine that could stop this awful disease,
49
116000
3000
Sonunda, bu korkunç hastalığı durdurabilecek bir aşı.
02:14
and here in the United States
50
119000
2000
Ve burada Birleşik Devletler'de
02:16
it had an incredible impact.
51
121000
2000
inanılmaz bir etki yarattı.
02:18
As you can see, the virus stopped,
52
123000
2000
Sizinde gördüğünüz gibi, virüs durdu,
02:20
and it stopped very, very fast.
53
125000
3000
ve çok, çok hızlı durdu.
02:23
But this wasn't the case
54
128000
3000
Ama olay dünyanın her yerinde
02:26
everywhere in the world.
55
131000
2000
böyle değildi.
02:28
And it happened so fast in the United States, however,
56
133000
3000
Birleşik Devletlerde bu kadar hızlı olmasına rağmen,
02:31
that even just last month Jon Stewart said this:
57
136000
3000
geçen ay Jon Stewart bile şöyle dedi:
02:34
(Video) Jon Stewart: Where is polio still active?
58
139000
2000
(Video) Jon Stewart : Çocuk felci nerede hala aktif?
02:36
Because I thought that had been eradicated
59
141000
3000
Çünkü ben onun, çiçek hastalığı gibi
02:39
in the way that smallpox had been eradicated.
60
144000
2000
kökünün kurutulduğunu sanıyordum.
02:41
Bruce Aylward: Oops. Jon, polio's almost been eradicated.
61
146000
4000
Bruce Aylward: Ayy! Jon, çocuk felci "neredeyse" yok edildi.
02:45
But the reality is
62
150000
2000
Fakat gerçekte,
02:47
that polio still exists today.
63
152000
2000
çocuk felci hala varlığını sürdürüyor.
02:49
We made this map for Jon to try to show him exactly where polio still exists.
64
154000
3000
Bu haritayı Jon'a çocuk felcinin tam olarak nerelerde var olduğunu göstermek için hazırladık.
02:52
This is the picture.
65
157000
2000
Resim bu.
02:54
There's not very much left in the world.
66
159000
3000
Dünya üzerinde pek fazla kalmadı.
02:57
But the reason there's not very much left
67
162000
2000
Fakat pek fazla kalmamasının nedeni
02:59
is because there's been an extraordinary public/private partnership
68
164000
3000
eminim ki; bugün burada çoğunuzun bilmediği,
03:02
working behind the scenes, almost unknown,
69
167000
3000
olağanüstü bir halk/özel kurum işbirliğinin
03:05
I'm sure to most of you here today.
70
170000
2000
arka planda çalışıyor olmasıdır.
03:07
It's been working for 20 years
71
172000
2000
20 yıldır
03:09
to try and eradicate this disease,
72
174000
2000
bu hastalığı ortadan kaldırmaya çalışıyor.
03:11
and it's got it down to these few cases
73
176000
2000
Ve bu grafikte gördüğünüz gibi
03:13
that you can see here on this graphic.
74
178000
3000
sadece birkaç vakaya kadar azalttı.
03:16
But just last year,
75
181000
2000
Ama geçen yıl
03:18
we had an incredible shock
76
183000
2000
inanılmaz bir şok yaşadık
03:20
and realized that almost just isn't good enough
77
185000
3000
ve "neredeyse"nin çocuk felci gibi bir virüs için
03:23
with a virus like polio.
78
188000
3000
yeterli olmadığını anladık.
03:26
And this is the reason:
79
191000
2000
Nedeni şudur:
03:28
in two countries
80
193000
2000
bu hastalığı son on yıldan daha fazla bir süredir görmeyen
03:30
that hadn't had this disease for more than probably a decade,
81
195000
3000
dünyanın zıt taraflarında bulunan
03:33
on opposite sides of the globe,
82
198000
2000
iki ülkede
03:35
there was suddenly terrible polio outbreaks.
83
200000
3000
ani çocuk felci salgınları başladı.
03:38
Hundreds of people were paralyzed.
84
203000
2000
Yüzlerce insan felç oldu.
03:40
Hundreds of people died --
85
205000
3000
Yüzlerce insan öldü --
03:43
children as well as adults.
86
208000
2000
yetişkinler kadar çocuklarda.
03:45
And in both cases,
87
210000
2000
Ve her iki vakada da
03:47
we were able to use genetic sequencing to look at the polio viruses,
88
212000
3000
çocuk felci virüslerine bakabilmek için gen dizilimlerini araştırabildik.
03:50
and we could tell these viruses were not from these countries.
89
215000
3000
Ve diyebiliriz ki; bu virüsler, bu ülkelerden değillerdi.
03:53
They had come from thousands of miles away.
90
218000
3000
Binlerce mil uzaktan gelmişlerdi.
03:56
And in one case, it originated on another continent.
91
221000
3000
Ve bir vakada, virüs başka bir kıtadan yayılmıştı.
03:59
And not only that, but when they came into these countries,
92
224000
3000
Ve sadece oda değil, muhtemelen ticari jet uçaklarıyla
04:02
then they got on commercial jetliners probably
93
227000
3000
bu ülkelere geldiklerinde
04:05
and they traveled even farther
94
230000
2000
daha uzaklara taşındılar.
04:07
to other places like Russia,
95
232000
2000
Rusya gibi,
04:09
where, for the first time in over a decade last year,
96
234000
3000
son on yılda ilk kez geçen sene
04:12
children were crippled and paralyzed
97
237000
3000
çocukları sakatlayan ve felç bırakan
04:15
by a disease that they had not seen for years.
98
240000
4000
bir hastalığı yıllardır görmemiş diğer yerlere gittiler.
04:19
Now all of these outbreaks that I just showed you,
99
244000
3000
Şimdi size gösterdiğim tüm bu salgınlar,
04:22
these are under control now,
100
247000
2000
şu anda kontrol altındalar
04:24
and it looks like they'll probably stop very, very quickly.
101
249000
3000
ve görünen o ki; çok çok kısa sürede sonlanacaklar.
04:27
But the message was very clear.
102
252000
3000
Fakat mesaj çok açıktı.
04:30
Polio is still
103
255000
2000
Çocuk felci hala
04:32
a devastating, explosive disease.
104
257000
3000
tahrip edici, patlamaya hazır bir hastalıktır.
04:35
It's just happening in another part of the world.
105
260000
4000
Sadece dünyanın başka bir bölgesinde yaşanıyor.
04:39
And our big idea
106
264000
3000
Ve bizim büyük fikrimiz,
04:42
is that the scientific miracle of this decade
107
267000
4000
bu onyılın bilimsel mucizesinin
04:46
should be the complete eradication
108
271000
2000
çocuk felcinin (poliyomiyelit)
04:48
of poliomyelitis.
109
273000
2000
tamamen ortadan yok edilmesi olmalıdır.
04:50
So I want to tell you a little bit
110
275000
2000
Bu yüzden size
04:52
about what this partnership, the Polio Partnership,
111
277000
2000
bu ortaklığın, Çocuk Felci Ortaklığı'nın (Polio Partnership),
04:54
is trying to do.
112
279000
2000
ne yapmaya çalıştığından bahsetmek istiyorum.
04:56
We're not trying to control polio.
113
281000
2000
Biz çocuk felcini kontrol etmeye çalışmıyoruz.
04:58
We're not trying to get it down to just a few cases,
114
283000
3000
Biz onu sadece birkaç vakaya indirmeye çalışmıyoruz.
05:01
because this disease is like a root fire;
115
286000
2000
Çünkü bu hastalık köklerin yanmasına benziyor.
05:03
it can explode again if you don't snuff it out completely.
116
288000
3000
Eğer tamamen söndürmezseniz, yeniden patlama yapabilir.
05:06
So what we're looking for
117
291000
2000
Yani bizim aradığımız
05:08
is a permanent solution.
118
293000
2000
kalıcı bir çözüm.
05:10
We want a world in which every child, just like you guys,
119
295000
3000
Bizim istediğimiz dünya, her çocuğun, sizler gibi,
05:13
can take for granted
120
298000
2000
çocuk felcinden arınmış
05:15
a polio-free world.
121
300000
2000
bir dünyayı garanti edebilmeleridir.
05:17
So we're looking for a permanent solution,
122
302000
2000
Yani aradığımız kalıcı bir çözüm.
05:19
and this is where we get lucky.
123
304000
2000
Ve işte burada şanslıyız.
05:21
This is one of the very few viruses in the world
124
306000
3000
Bu virüs dünya üzerinde, zırhında yeteri kadar büyük çatlaklar olan
05:24
where there are big enough cracks in its armor
125
309000
2000
gerçekten olağanüstü birşeyler yapmayı deneyebileceğimiz,
05:26
that we can try to do something truly extraordinary.
126
311000
3000
az sayıdaki virüslerden birisi.
05:29
This virus can only survive in people.
127
314000
3000
Bu virüs sadece insanlar içinde hayatta kalabilir.
05:32
It can't live for a very long time in people.
128
317000
2000
İnsanlar içinde de uzun süre yaşayamaz.
05:34
It doesn't survive in the environment hardly at all.
129
319000
3000
Doğada hemen hemen hiç hayatta kalamaz.
05:37
And we've got pretty good vaccines, as I've just showed you.
130
322000
3000
Ve size az önce gösterdiğim gibi, bizim oldukça iyi aşılarımız var.
05:40
So we are trying
131
325000
2000
Yani biz bu virüsü
05:42
to wipe out this virus completely.
132
327000
3000
tamamen silip yok etmeye çalışıyoruz.
05:45
What the polio eradication program is trying to do
133
330000
3000
Çocuk felcini yok etme programının yapmaya çalıştığı,
05:48
is to kill the virus itself
134
333000
2000
tüm dünya üzerinde
05:50
that causes polio
135
335000
2000
çocuk felcine yol açan
05:52
everywhere on Earth.
136
337000
2000
virüsün kendisini öldürmek.
05:54
Now we don't have a great track record
137
339000
2000
Konu, hastalıkların
05:56
when it comes to doing something like this,
138
341000
2000
kökünün kurutulmasına geldiğinde
05:58
to eradicating diseases.
139
343000
2000
harika bir başarı kaydımız yok.
06:00
It's been tried six times in the last century,
140
345000
3000
Geçen yüzyıl içinde altı kez denendi
06:03
and it's been successful exactly once.
141
348000
4000
ve sadece bir kere başarılı olundu.
06:07
And this is because disease eradication,
142
352000
3000
Bu nedenle de hastalıkların yok edilmesi
06:10
it's still the venture capital of public health.
143
355000
3000
hala halk sağlığının başlıca teşebbüsüdür.
06:13
The risks are massive,
144
358000
2000
Riskler çok büyük,
06:15
but the pay-off --
145
360000
3000
ama
06:18
economic, humanitarian, motivational --
146
363000
2000
ekonomik, insancıl, güdüsel kazanç
06:20
it's absolutely huge.
147
365000
2000
kesinlikle büyük.
06:22
One congressman here in the United States
148
367000
3000
Burada Birleşik Devletler'de bir meclis üyesi
06:25
thinks that the entire investment
149
370000
3000
artık ihtiyaç duyulmayan tedavi harcamaları
06:28
that the U.S. put into smallpox eradication
150
373000
2000
ve aşılama maliyetlerine göre
06:30
pays itself off every 26 days --
151
375000
3000
her 26 günde bir
06:33
in foregone treatment costs
152
378000
2000
A.B.D.'nin çiçek hastalığının yok edilmesi için yaptığı tüm yatırımların
06:35
and vaccination costs.
153
380000
2000
kendini karşıladığını düşünüyor.
06:37
And if we can finish polio eradication,
154
382000
3000
Ve eğer biz çocuk felcinin kurutulmasını başarabilirsek
06:40
the poorest countries in the world
155
385000
2000
dünyadaki en fakir ülkeler
06:42
are going to save over 50 billion dollars
156
387000
4000
sadece önümüzdeki 25 yıl içinde
06:46
in the next 25 years alone.
157
391000
3000
50 milyar dolardan fazla tasarruf sağlayacak.
06:49
So those are the kind of stakes that we're after.
158
394000
3000
Yani peşinde olduğumuz çıkarlar bunlar.
06:52
But smallpox eradication was hard;
159
397000
2000
Ama çiçek hastalığının yok edilmesi zordu,
06:54
it was very, very hard.
160
399000
2000
çok, çok zordu.
06:56
And polio eradication, in many ways, is even tougher,
161
401000
3000
Ve çocuk felcinin yok edilmesi, birçok açıdan daha zor.
06:59
and there's a few reasons for that.
162
404000
3000
Bunun için birkaç neden var.
07:02
The first is that,
163
407000
2000
Birincisi,
07:04
when we started trying to eradicate polio
164
409000
2000
yaklaşık 20 yıl önce
07:06
about 20 years ago,
165
411000
2000
çocuk felcini yok etme çalışmalarına başladığımızda
07:08
more than twice as many countries were infected
166
413000
2000
enfekte olmuş ülkelerin sayısı
07:10
than had been when we started off with smallpox.
167
415000
3000
çiçek hastalığı için başladığımız zamandan 2 kat daha fazlaydı.
07:13
And there were more than 10 times as many people
168
418000
2000
Ve bu ülkelerde 10 kattan daha fazla
07:15
living in these countries.
169
420000
2000
insan yaşıyordu.
07:17
So it was a massive effort.
170
422000
2000
Yani çok büyük bir çabaydı.
07:19
The second challenge we had was --
171
424000
2000
İkinci engel ise,
07:21
in contrast to the smallpox vaccine,
172
426000
2000
çok kararlı olan ve tek dozun hayatınızı kurtardığı
07:23
which was very stable, and a single dose protected you for life --
173
428000
3000
çiçek aşısının tersine
07:26
the polio vaccine is incredibly fragile.
174
431000
3000
çocuk felci aşısı inanılmaz derecede kırılgan.
07:29
It deteriorates so quickly in the tropics
175
434000
3000
Tropik bölgelerde çok çabuk bozulduğu için
07:32
that we've had to put this special vaccine monitor
176
437000
2000
bu özel aşı monitörünü
07:34
on every single vial
177
439000
2000
her bir şişeye koymak zorunda kaldık.
07:36
so that it will change very quickly
178
441000
2000
Böylece fazla sıcağa maruz kaldığında
07:38
when it's exposed to too much heat,
179
443000
2000
çok çabuk bir şekilde değişiyor
07:40
and we can tell that it's not a good vaccine to use on a child --
180
445000
3000
ve bizde onun bir çocuk üzerinde kullanılamayacak olduğunu,
07:43
it's not potent; it's not going to protect them.
181
448000
2000
etkisini kaybettiğini, çocukları korumayacağını anlıyoruz.
07:45
Even then, kids need many doses of the vaccine.
182
450000
3000
Buna rağmen çocukların çok miktarda aşıya ihtiyacı var.
07:48
But the third challenge we have --
183
453000
2000
Ama karşılaştığımız üçüncü engel
07:50
and probably even bigger one, the biggest challenge --
184
455000
3000
-- ve herhalde daha büyük, en büyük engel --
07:53
is that, in contrast to smallpox where you could always see your enemy --
185
458000
3000
her zaman düşmanını görebildiğin çiçek hastalığının tersi --
07:56
every single person almost who was infected with smallpox
186
461000
3000
çiçek hastalığına yakalanmış hemen herkes
07:59
had this telltale rash.
187
464000
2000
kendini belli eden bu kızarıklıklara sahipti.
08:01
So you could get around the disease;
188
466000
2000
Yani bu hastalığın üstesinden gelebilirdiniz,
08:03
you could vaccinate around the disease and cut it off.
189
468000
3000
hastalığın etrafını aşılayabilir ve kesebilirdiniz.
08:06
With polio it's almost completely different.
190
471000
3000
Çocuk felci ile durum neredeyse tamamiyle farklı.
08:09
The vast majority of people who are infected with the polio virus
191
474000
3000
Çocuk felci virüsü bulaşmış insanların büyük çoğunluğu
08:12
show absolutely no sign of the disease.
192
477000
3000
hastalık adına herhangi bir işaret göstermemektedir.
08:15
So you can't see the enemy most of the time,
193
480000
3000
Bu yüzden çoğu zaman düşman görülmez.
08:18
and as a result,
194
483000
2000
Ve sonuç olarak,
08:20
we've needed a very different approach to eradicate polio
195
485000
3000
çocuk felcini yok etmek için, çiçek hastalığına uygulanandan
08:23
than what was done with smallpox.
196
488000
2000
daha farklı bir yaklaşım izlememiz gerekiyordu.
08:25
We've had to create
197
490000
2000
Tarihteki en geniş sosyal hareketi
08:27
one of the largest social movements in history.
198
492000
3000
yaratmamız gerekiyordu.
08:30
There's over 10 million people,
199
495000
2000
10 milyondan fazla insan,
08:32
probably 20 million people,
200
497000
2000
büyük olasılıkla 20 milyon insan,
08:34
largely volunteers,
201
499000
2000
çoğunlukla gönüllüler,
08:36
who have been working over the last 20 years
202
501000
2000
son 20 yıldır, şu anda
08:38
in what has now been called
203
503000
2000
barış sürecindeki en büyük
08:40
the largest internationally-coordinated operation in peacetime.
204
505000
4000
uluslararası-işbirlikli operasyonda çalışıyorlar.
08:44
These people, these 20 million people,
205
509000
3000
Bu insanlar, bu 20 milyon kişi, operasyonumuzun en üst noktasında
08:47
vaccinate over 500 million children
206
512000
3000
500 milyondan fazla çocuğu
08:50
every single year,
207
515000
2000
her yıl
08:52
multiple times
208
517000
2000
birden fazla defa
08:54
at the peak of our operation.
209
519000
3000
aşılıyorlar.
08:57
Now giving the polio vaccine is simple.
210
522000
2000
Çocuk felci aşısını yapmak kolay.
08:59
It's just two drops, like that.
211
524000
2000
Sadece iki damla, işte bu kadar.
09:01
But reaching 500 million people
212
526000
2000
Ama 500 milyon insana ulaşmak
09:03
is much, much tougher.
213
528000
2000
çok, çok daha zor.
09:05
And these vaccinators, these volunteers,
214
530000
3000
Aşıları yapan bu kişiler, bu gönüllüler
09:08
they have got to dive headlong
215
533000
2000
dünyanın en zorlu, en yoğun
09:10
into some of the toughest, densest
216
535000
2000
kenar mahallelerine
09:12
urban slums in the world.
217
537000
2000
düşünmeden dalmak zorundalar.
09:14
They've got to trek under sweltering suns
218
539000
3000
Cehennem gibi güneşin altında
09:17
to some of the most remote, difficult to reach places in the world.
219
542000
4000
dünyadaki ulaşılması en zor, en uzak yerlere seyahat etmek zorundalar.
09:21
And they also have to dodge bullets,
220
546000
2000
Ve aynı zamanda kurşunlardan kaçmalılar,
09:23
because we have got to operate
221
548000
2000
çünkü bizler çatışmaların etkilediği yerlerde bile
09:25
during shaky cease-fires and truces
222
550000
2000
sarsıntılı ateşkes ve barış zamanlarında
09:27
to try and vaccinate children,
223
552000
2000
çocukları aşılamaya çalışmak için
09:29
even in areas affected by conflict.
224
554000
3000
operasyona devam etmeliyiz.
09:32
One reporter
225
557000
2000
Bir gazeteci
09:34
who was watching our program in Somalia about five years ago --
226
559000
3000
çocuk felcini sadece bir kere değil
09:37
a place which has eradicated polio,
227
562000
2000
tekrar enfekte oldukları için iki kere kökünü kurutan
09:39
not once, but twice, because they got reinfected.
228
564000
2000
Somali'de ki programımızı izliyordu.
09:41
He was sitting outside of the road,
229
566000
2000
Yolun kenarında oturuyor,
09:43
watching one of these polio campaigns unfold,
230
568000
2000
çocuk felci kampanyalarından birisinin gelişimini izliyordu
09:45
and a few months later he wrote:
231
570000
2000
ve birkaç ay sonra şöyle yazdı:
09:47
"This is foreign aid at its most heroic."
232
572000
4000
"Bu en kahramanca yabancı yardım."
09:51
And these heroes, they come from every walk of life,
233
576000
2000
Ve bu kahramanlar, hayatın her köşesinden,
09:53
all sorts of backgrounds.
234
578000
2000
her türlü geçmişten geliyorlar.
09:55
But one of the most extraordinary is Rotary International.
235
580000
3000
Fakat en inanılmaz olanı Rotary International.
09:58
This is a group
236
583000
2000
Bu grubun
10:00
whose million-strong army of volunteers
237
585000
2000
milyon-güçteki gönüllü ordusu
10:02
have been working to eradicate polio
238
587000
2000
20 yıldan fazladır
10:04
for over 20 years.
239
589000
2000
çocuk felcini kurutmaya çalışıyor.
10:06
They're right at the center of the whole thing.
240
591000
3000
Tüm çalışmanın merkezinde bulunuyorlar.
10:09
Now it took years to build up the infrastructure
241
594000
2000
Çocuk felcini ortadan kaldırmak için altyapıyı oluşturmak
10:11
for polio eradication --
242
596000
2000
yıllarımızı aldı --
10:13
more than 15 years, much longer than it should have --
243
598000
3000
15 yıldan fazla, olması gerekenden çok daha uzun --
10:16
but once it was built, the results were striking.
244
601000
3000
ama bir kere yapılandığında, sonuçlar çarpıcıydı.
10:19
Within a couple of years,
245
604000
2000
Birkaç yıl içinde,
10:21
every country that started polio eradication
246
606000
2000
çocuk felci yok edilmesine başlayan her ülke
10:23
rapidly eradicated all three of their polio viruses,
247
608000
4000
burada gördüğünüz dört ülke haricinde
10:27
with the exception of four countries that you see here.
248
612000
3000
her üç çocuk felci virüsünüde hızla yok etti.
10:30
And in each of those, it was only part of the country.
249
615000
3000
Ve her birinde de ülkenin sadece bir bölgesiydi.
10:34
And then, by 1999,
250
619000
2000
1999'dan sonra
10:36
one of the three polio viruses
251
621000
2000
yok etmeye çalıştığımız
10:38
that we were trying to eradicate
252
623000
2000
çocuk felci virüslerinden birisi
10:40
had been completely eradicated worldwide --
253
625000
3000
tüm dünyada tamamiyle kurutuldu --
10:43
proof of concept.
254
628000
2000
kavramımızın kanıtı.
10:45
And then today,
255
630000
3000
Ve sonra bugün,
10:48
there's been a 99 percent reduction --
256
633000
2000
bu korkunç hastalık tarafından felç olan
10:50
greater than 99 percent reduction --
257
635000
2000
çocukların sayısında yüzde 99 --
10:52
in the number of children
258
637000
2000
yüzde 99'dan daha yüksek sayıda --
10:54
who are being paralyzed by this awful disease.
259
639000
3000
azalma oldu.
10:57
When we started, over 20 years ago,
260
642000
2000
20 yıldan daha önce başladığımızda
10:59
1,000 children were being paralyzed
261
644000
2000
her gün 1,000 çocuk
11:01
every single day by this virus.
262
646000
3000
bu hastalık yüzünden felç oluyordu.
11:04
Last year, it was 1,000.
263
649000
3000
Geçen tüm yılda bu sayı 1,000'di
11:07
And at the same time,
264
652000
2000
Ve aynı zamanda
11:09
the polio eradication program
265
654000
2000
çocuk felcini yok etme programı
11:11
has been working to help with a lot of other areas.
266
656000
2000
birçok farklı alanda yardım etmek için çalışıyordu.
11:13
It's been working to help control pandemic flu,
267
658000
3000
Grip salgınını kontrol etmek için çalışıyordu,
11:16
SARS for example.
268
661000
2000
mesela SARS.
11:18
It's also tried to save children by doing other things --
269
663000
3000
Ayrıca bu kampanyalar sırasında çocukları
11:21
giving vitamin A drops, giving measles shots,
270
666000
3000
A vitamini damlaları verip, kızamık aşıları yaparak
11:24
giving bed nets against malaria even
271
669000
2000
hatta sıtmaya karşı yatak fileleri (cibinlik) dağıtarak
11:26
during some of these campaigns.
272
671000
2000
korumaya çalıştılar.
11:28
But the most exciting thing
273
673000
2000
Ama çocuk felcini yok etme programının
11:30
that the polio eradication program has been doing
274
675000
2000
yaptığı en heyecan verici şey
11:32
has been to force us,
275
677000
2000
bizi,
11:34
the international community,
276
679000
2000
uluslararası toplumu
11:36
to reach every single child, every single community,
277
681000
3000
her bir çocuğa, her bir topluluğa --
11:39
the most vulnerable people in the world,
278
684000
3000
dünyadaki en korunmasız, hassas insanlara --
11:42
with the most basic of health services,
279
687000
2000
sağlık hizmetinin en basit haliyle,
11:44
irrespective of geography, poverty,
280
689000
4000
coğrafyasına, yoksulluğuna, kültüre ve hatta
11:48
culture and even conflict.
281
693000
2000
anlaşmazlıklara bakmaksızın ulaşmaya zorlaması oldu.
11:50
So things were looking very exciting,
282
695000
2000
Bu nedenle olaylar çok heyecan verici görünüyordu
11:52
and then about five years ago,
283
697000
2000
ve sonra 5 yıl kadar önce
11:54
this virus, this ancient virus, started to fight back.
284
699000
3000
bu virüs, bu tarihi virüs, tekrar savaşmaya başladı.
11:57
The first problem we ran into
285
702000
3000
Karşılaştığımız ilk problem
12:00
was that, in these last four countries, the strongholds of this virus,
286
705000
3000
bu virüsün sığındığı, kalan dört ülkede
12:03
we just couldn't seem to get the virus rooted out.
287
708000
4000
virüsü bir türlü kökünden kazıyamıyorduk.
12:07
And then to make the matters even worse,
288
712000
2000
Ve sonra herşeyi daha da kötüye götürerek
12:09
the virus started to spread out of these four places,
289
714000
3000
virüs bu dört ülkeden dışarıya
12:12
especially northern India and northern Nigeria,
290
717000
3000
özellikle kuzey Hindistan ve kuzey Nijerya'dan,
12:15
into much of Africa, Asia, and even into Europe,
291
720000
3000
Afrika'nın çoğuna, Asya ve hatta Avrupa'ya
12:18
causing horrific outbreaks
292
723000
2000
korkunç salgınlara neden olarak
12:20
in places that had not seen this disease for decades.
293
725000
4000
onyıllardır bu hastalığı görmemiş yerlere yayılmaya başladı
12:24
And then,
294
729000
2000
Ve sonra,
12:26
in one of the most important, tenacious
295
731000
3000
dünyada bu virüsün en önemli, en inatçı
12:29
and toughest reservoirs of the polio virus in the world,
296
734000
3000
ve en zorlu birikim yerlerinden birinde
12:32
we found that our vaccine was working
297
737000
3000
gördük ki; bizi aşımız olması gerekenin
12:35
half as well as it should have.
298
740000
2000
yarısı kadar etkiyle çalışıyordu.
12:37
In conditions like this,
299
742000
2000
Bu koşullar altında,
12:39
the vaccine just couldn't get the grip it needed to
300
744000
2000
aşı, çocukların sindirim kanalında
12:41
in the guts of these children
301
746000
2000
gerektiği kadar tutunamıyordu
12:43
and protect them the way that it needed to.
302
748000
2000
ve onları gerektiği kadar koruyamıyordu.
12:45
Now at that time,
303
750000
2000
O zaman
12:47
there was a great, as you can imagine,
304
752000
2000
tahmin edebileceğiniz gibi, büyük bir
12:49
frustration -- let's call it frustration --
305
754000
2000
düş kırıklığı -- düş kırıklığı diyelim -- vardı.
12:51
it started to grow very, very quickly.
306
756000
2000
Çok, çok büyük bir hızla büyümeye başladı.
12:53
And all of a sudden, some very important voices
307
758000
2000
Ve birden bire, halk sağlığı ile ilgili
12:55
in the world of public health
308
760000
2000
dünyanın bazı en önemli sesleri,
12:57
started to say, "Hang on.
309
762000
2000
"Bekleyin.
12:59
We should abandon this idea of eradication.
310
764000
3000
Bu yok etme fikrini bırakmalıyız.
13:02
Let's settle for control -- that's good enough."
311
767000
3000
Control etmeye çalışalım -- bu yeterli olur." demeye başladı.
13:05
Now as seductive as the idea of control sounds,
312
770000
4000
Kontrol etme fikri ne kadar çekici gelsede,
13:09
it's a false premise.
313
774000
2000
yanlış bir görüdür.
13:11
The brutal truth is,
314
776000
2000
Acı gerçek şu ki;
13:13
if we don't have the will or the skill,
315
778000
2000
eğer çocuklara, dünyadaki en kırılgan çocuklara
13:15
or even the money that we need
316
780000
3000
ağızdan verilen çocuk felci aşısı gibi
13:18
to reach children, the most vulnerable children in the world,
317
783000
3000
basit birşeyle ulaşmamıza gerekecek
13:21
with something as simple
318
786000
2000
arzu veya yetenek,
13:23
as an oral polio vaccine,
319
788000
3000
hatta paraya sahip değilsek,
13:26
then pretty soon,
320
791000
2000
öyleyse yakın zamanda,
13:28
more than 200,000 children
321
793000
2000
200,000'den fazla çocuk
13:30
are again going to be paralyzed by this disease
322
795000
2000
bu hastalık yüzünden
13:32
every single year.
323
797000
2000
her yıl yeniden felç olacak.
13:34
There's absolutely no question.
324
799000
2000
Buna hiç şüphe yok.
13:36
These are children like Umar.
325
801000
3000
Bu çocuklar Umar gibi.
13:39
Umar is seven years old,
326
804000
3000
Umar 7 yaşında
13:42
and he's from northern Nigeria.
327
807000
2000
ve Nijeryalı.
13:44
He lives in a family home there
328
809000
2000
Orada ailesinin evinde
13:46
with his eight brothers and sisters.
329
811000
2000
sekiz kardeşiyle yaşıyor.
13:48
Umar also has polio.
330
813000
3000
Umar aynı zamanda çocuk felci.
13:51
Umar was paralyzed for life.
331
816000
2000
Umar ömrü boyunca felçli kalacak.
13:53
His right leg was paralyzed
332
818000
2000
Sağ bacağı
13:55
in 2004.
333
820000
2000
2004 yılında felç oldu.
13:57
This leg, his right leg,
334
822000
3000
Bu bacak, sağ bacağı
14:00
now takes an awful beating
335
825000
2000
korkunç bir darbe alıyor,
14:02
because he has to half-crawl,
336
827000
2000
çünkü arkadaşlarına, kendi kardeşlerine yetişmek için
14:04
because it's faster to move that way
337
829000
2000
yarı emeklemek zorunda,
14:06
to keep up with his friends, keep up with his brothers and sisters,
338
831000
2000
çünkü öyle hareket etmesi
14:08
than to get up on his crutches and walk.
339
833000
3000
koltuk değnekleriyle yürümekten daha hızlı.
14:11
But Umar is a fantastic student. He's an incredible kid.
340
836000
3000
Ama Umar şahane bir öğrenci. İnanılmaz bir çocuk.
14:14
As you probably can't see the detail here,
341
839000
2000
Buradaki detayı muhtemelen göremiyorsunuz,
14:16
but this is his report card,
342
841000
2000
ama bu onun karnesi.
14:18
and you'll see, he's got perfect scores.
343
843000
2000
Gördüğünüz gibi, harika notları var.
14:20
He got 100 percent in all the important things,
344
845000
2000
Tüm önemli şeylerden 100 almış,
14:22
like nursery rhymes, for example there.
345
847000
3000
örneğin burada, çocuk şarkılarından.
14:25
But you know I'd love to be able to tell you
346
850000
3000
Fakat biliyorsunuz ki size, Umar'ın günümüzdeki
14:28
that Umar is a typical kid with polio these days,
347
853000
2000
çocuk felçli tipik çocuklardan biri olduğunu söyleyebilmeyi isterdim,
14:30
but it's not true.
348
855000
2000
ama bu doğru değil.
14:32
Umar is an exceptional kid
349
857000
2000
Umar, istisnai şartlar içinde,
14:34
in exceptional circumstances.
350
859000
2000
istisnai bir çocuk.
14:36
The reality of polio today
351
861000
2000
Bu günkü çocuk felci gerçeği
14:38
is something very different.
352
863000
3000
tamamiyle farklı bir durum.
14:41
Polio strikes the poorest communities in the world.
353
866000
4000
Çocuk felci dünyadaki en yoksul topluluklara saldırır.
14:45
It leaves their children paralyzed,
354
870000
2000
Çocuklarını felç bırakıp,
14:47
and it drags their families
355
872000
2000
ailelerini daha da
14:49
deeper into poverty,
356
874000
2000
yoksulluğa sürükler.
14:51
because they're desperately searching
357
876000
2000
Çünkü aileler umutsuzca araştırıp,
14:53
and they're desperately spending the little bit of savings that they have,
358
878000
2000
sahip oldukları küçük birikimlerini,
14:55
trying in vain
359
880000
2000
umutsuzca, çocuklarına bir tedavi bulmak için
14:57
to find a cure for their children.
360
882000
3000
boş yere harcıyorlar.
15:01
We think children deserve better.
361
886000
3000
Bizce çocuklar daha iyisini hak ediyor.
15:04
And so when the going got really tough
362
889000
3000
Böylece çocuk felcini yok etme programında
15:07
in the polio eradication program
363
892000
2000
işler zorlaşmaya başladığında
15:09
about two years ago,
364
894000
2000
yaklaşık iki yıl önce,
15:11
when people were saying, "We should call it off,"
365
896000
2000
insanlar "Bunu iptal etmeliyiz" dediklerinde
15:13
the Polio Partnership
366
898000
2000
Polio Partnership
15:15
decided to buckle down once again
367
900000
2000
tekrar dört elle sarılmaya
15:17
and try and find innovative new solutions,
368
902000
3000
ve devrimsel yeni çözümler bulmaya,
15:20
new ways to get to the children
369
905000
2000
tekrar tekrar kaybettiğimiz çocuklara ulaşmak için
15:22
that we were missing again and again.
370
907000
2000
yeni yollar bulmaya çalışmaya karar verdiler.
15:24
In northern India, we started mapping the cases
371
909000
2000
Kuzey Hindistan'da, vakaları bunun gibi uydu fotoğrafları
15:26
using satellite imaging like this,
372
911000
2000
kullanarak haritalamaya başladık.
15:28
so that we could guide our investments and vaccinator shelters,
373
913000
3000
Böylece yatırımcılarımıza ve aşılama barınaklarına rehberlik edip,
15:31
so we could get to the millions of children
374
916000
2000
Hiçbir sağlık hizmetinin olmadığı
15:33
on the Koshi River basin
375
918000
2000
Koshi Nehri havzasındaki
15:35
where there are no other health services.
376
920000
2000
milyonlarca çocuğa ulaşabildik.
15:37
In northern Nigeria,
377
922000
2000
Kuzey Nijerya'da,
15:39
the political leaders and the traditional Muslim leaders,
378
924000
2000
politik liderler ve geleneksel Müslüman liderler,
15:41
they got directly involved in the program
379
926000
2000
lojistik ve halk güvenliği ile ilgili
15:43
to help solve the problems of logistics
380
928000
2000
sorunları çözmeye yardım etmek için
15:45
and community confidence.
381
930000
2000
programa doğrudan dahil oldular.
15:47
And now they've even started using these devices --
382
932000
3000
Ve şimdi onlar bile bu aletleri kullanmaya başladılar --
15:50
speaking of cool technology --
383
935000
2000
harika teknolojiden bahsederken --
15:52
these little devices, little GIS trackers like this,
384
937000
3000
bu küçük aletler, bunun gibi küçük GIS takip cihazlarını
15:55
which they put into the vaccine carriers of their vaccinators.
385
940000
3000
aşılayanların, aşı taşıyıcılarına koyuyorlar
15:58
And then they can track them,
386
943000
2000
ve onları takip edebiliyorlar.
16:00
and at the end of the day, they look and see,
387
945000
2000
Ve günün sonunda bakıp görüyorlar ki;
16:02
did these guys get every single street, every single house.
388
947000
2000
bu insanlar her sokağa, her eve ulaşıyorlar.
16:04
This is the kind of commitment now we're seeing
389
949000
3000
Kaçırdığımız tüm çocuklara ulaşmaya çalışmak,
16:07
to try and reach all of the children we've been missing.
390
952000
3000
işte burada gördüğümüz böyle bir adanmışlık.
16:10
And in Afghanistan, we're trying new approaches --
391
955000
3000
Afganistan'da, yeni yaklaşımlar deniyoruz --
16:13
access negotiators.
392
958000
2000
arabulucular bağlamaya.
16:15
We're working closely with the International Committee of the Red Cross
393
960000
3000
Her çocuğa ulaşabilmemizi garantilemek için Kızıl Haç'ın Uluslararası Komite'siyle
16:18
to ensure that we can reach every child.
394
963000
3000
yakın bir şekilde çalışıyoruz.
16:21
But as we tried these extraordinary things,
395
966000
3000
Bu olağanüstü şeyleri yapmaya çalıştıkça,
16:24
as people went to this trouble
396
969000
2000
insanlar taktiklerini yeniden oluşturmaya çalışıp
16:26
to try and rework their tactics,
397
971000
2000
bu zorluklardan geçtikçe,
16:28
we went back to the vaccine -- it's a 50-year-old vaccine --
398
973000
3000
biz de aşıya döndük -- bu 50 yıllık bir aşı --
16:31
and we thought, surely we can make a better vaccine,
399
976000
3000
ve daha iyi bir aşı yapabiliriz diye düşündük,
16:34
so that when they finally get to these kids,
400
979000
2000
böylece sonunda bu çocuklara ulaşıp
16:36
we can have a better bang for our buck.
401
981000
2000
emeklerimizin hakkını verebiliriz.
16:38
And this started an incredible collaboration with industry,
402
983000
3000
Ve bu, sanayi ile inanılmaz bir işbirliği başlattı.
16:41
and within six months,
403
986000
2000
Altı ay içinde, iki yıl önce,
16:43
we were testing a new polio vaccine
404
988000
2000
dünyada kalan son iki çocuk felci virüsünü
16:45
that targeted, just two years ago,
405
990000
2000
hedef alan yeni aşıyı
16:47
the last two types of polio in the world.
406
992000
3000
denemeye başlamıştık.
16:50
Now June the ninth, 2009,
407
995000
3000
Şu anda 9 Haziran, 2009,
16:53
we got the first results from the first trial with this vaccine,
408
998000
3000
bu aşının ilk testlemelerinin ilk sonuçlarını aldık.
16:56
and it turned out to be a game-changer.
409
1001000
2000
Ve kuralları değiştiren bir sonuç çıktı.
16:58
The new vaccine
410
1003000
2000
Yeni aşı,
17:00
had twice the impact on these last couple of viruses
411
1005000
3000
bu, son virüsler üzerinde, eski aşıya göre
17:03
as the old vaccine had,
412
1008000
2000
iki kat daha fazla etkiye sahipti.
17:05
and we immediately started using this.
413
1010000
2000
Ve bizde hemen bunu kullanmaya başladık.
17:07
Well, in a couple of months we had to get it out of production.
414
1012000
3000
Birkaç ay içerisinde, üretimden geçirmemiz gerekiyordu.
17:10
And it started rolling off the production lines
415
1015000
2000
Ve üretim hatlarından dünyadaki çocukların
17:12
and into the mouths of children around the world.
416
1017000
2000
ağızlarına akıp gitmeye başladı.
17:14
And we didn't start with the easy places.
417
1019000
2000
Bizde kolay bölgelerle başlamadık.
17:16
The first place this vaccine was used
418
1021000
2000
Bu aşının kullanıldığı ilk yer,
17:18
was in southern Afghanistan,
419
1023000
2000
güney Afganistan'dı.
17:20
because it's in places like that
420
1025000
2000
Çünkü, bu gibi teknolojilerden
17:22
where kids are going to benefit the most
421
1027000
2000
en çok yararlanacak çocuklar
17:24
from technologies like this.
422
1029000
2000
bu bölgelerde bulunuyorlar.
17:26
Now here at TED, over the last couple of days,
423
1031000
3000
Burada TED'de, geçtiğimiz birkaç gün içinde,
17:29
I've seen people challenging the audience again and again
424
1034000
4000
insanların dinleyicilere imkansıza inanmaları için
17:33
to believe in the impossible.
425
1038000
3000
tekrar tekrar meydan okuduklarını gördüm.
17:36
So this morning at about seven o'clock,
426
1041000
3000
Böylece bu sabah saat 7'de
17:39
I decided that we'd try to drive Chris
427
1044000
2000
çılgın bir şekilde, buraya Chris
17:41
and the production crew here berserk
428
1046000
2000
ve yapım ekibine gelmeye kara verdim.
17:43
by downloading all of our data from India again,
429
1048000
4000
Tüm bilgilerimizi Hindistan'dan tekrar indirip,
17:47
so that you could see something
430
1052000
2000
böylece daha bugün gözler önüne serilen,
17:49
that's just unfolding today,
431
1054000
2000
imkansızın mümkün olduğunu kanıtlayan
17:51
which proves that the impossible is possible.
432
1056000
4000
şeyi görebilesiniz diye.
17:55
And only two years ago, people were saying that this is impossible.
433
1060000
3000
Ve sadece iki yıl önce, insanlar bunun imkansız olduğunu söylüyordu.
17:58
Now remember, northern India is the perfect storm
434
1063000
3000
Şimdi hatırlayım, kuzey Hindistan çocuk felcine gelince
18:01
when it comes to polio.
435
1066000
2000
büyük bir fırtına.
18:03
Over 500,000 children
436
1068000
2000
İki bölgede doğan 500,000'den fazla çocuk
18:05
are born in the two states that have never stopped polio --
437
1070000
3000
çocuk felcine yakalanmaktan kurtulamadı --
18:08
Uttar Pradesh and Bihar --
438
1073000
3000
Uttar Pradesh ve Bihar --
18:11
500,000 children every single month.
439
1076000
2000
her ay 500,000 çocuk.
18:13
Sanitation is terrible,
440
1078000
2000
Sağlık önlemleri çok kötü
18:15
and our old vaccine, you remember,
441
1080000
2000
ve hatırladığınız gibi bizim eski aşımız
18:17
worked half as well as it should have.
442
1082000
3000
olması gerekenin yarısı kadar çalışıyordu.
18:20
And yet, the impossible is happening.
443
1085000
3000
Buna rağmen imkansız gerçekleşiyor.
18:23
Today marks exactly six months --
444
1088000
4000
Bugün tam altı ay oluyor --
18:27
and for the first time in history,
445
1092000
2000
ve tarihte ilk defa,
18:29
not a single child has been paralyzed
446
1094000
2000
Uttar Pradesh veya Bihar'da
18:31
in Uttar Pradesh or Bihar.
447
1096000
2000
bir tek çocuk bile felç olmadı.
18:33
(Applause)
448
1098000
11000
(Alkışlar)
18:44
India's not unique.
449
1109000
3000
Hindistan tek değil.
18:47
In Umar's home country of Nigeria,
450
1112000
2000
Umar'ın evi Nijerya'da
18:49
a 95 percent reduction
451
1114000
2000
geçen yıl çocuk felci nedeniyle felç olan
18:51
in the number of children paralyzed by polio last year.
452
1116000
3000
çocukların sayısında yüzde 95 azalma var.
18:54
And in the last six months,
453
1119000
2000
Ve son altı ay içinde,
18:56
we've had less places reinfected by polio
454
1121000
2000
tarihteki herhangi bir zamanda olduğundan
18:58
than at any other time in history.
455
1123000
3000
daha az bölgede yeniden enfeksiyon görüldü.
19:02
Ladies and gentlemen, with a combination
456
1127000
2000
Bayanlar Baylar,
19:04
of smart people, smart technology
457
1129000
2000
akıllı insanlar, akıllı teknoloji
19:06
and smart investments,
458
1131000
2000
ve akıllı yatırımların kombinasyonuyla,
19:08
polio can now be eradicated anywhere.
459
1133000
4000
çocuk felci şu anda heryerde sonlandırılabilir.
19:12
We have major challenges, you can imagine,
460
1137000
2000
Tahmin edebileceğiniz gibi, bu işi bitirmek için
19:14
to finish this job,
461
1139000
2000
büyük zorluklar var,
19:16
but as you've also seen,
462
1141000
2000
ama aynı zamanda da gördüğünüz gibi
19:18
it's doable,
463
1143000
2000
yapılabilir.
19:20
it has great secondary benefits,
464
1145000
2000
Geri kazanımları çok büyük
19:22
and polio eradication is a great buy.
465
1147000
3000
ve çocuk felcinin kurutulması büyük bir kazanç.
19:25
And as long as any child anywhere
466
1150000
3000
Herhangi bir yerde herhangi bir çocuk
19:28
is paralyzed by this virus,
467
1153000
2000
bu virüs yüzünden felç olduğu sürece
19:30
it's a stark reminder
468
1155000
2000
bu bizim toplum olarak
19:32
that we are failing, as a society, to reach children
469
1157000
3000
en basit hizmet ile çocuklara ulaşmakta
19:35
with the most basic of services.
470
1160000
2000
başarısız olduğumuzun kesin kanıtıdır.
19:37
And for that reason, polio eradication:
471
1162000
2000
Ve bu nedenle çocuk felcinin ortadan kaldırılması:
19:39
it's the ultimate in equity
472
1164000
3000
haksızlıkta son noktadır;
19:42
and it's the ultimate in social justice.
473
1167000
3000
ve sosyal adalette son noktadır.
19:45
The huge social movement
474
1170000
2000
Çocuk felcinin sona erdirilmesindeki
19:47
that's been involved in polio eradication
475
1172000
2000
büyük sosyal hareket
19:49
is ready to do way more for these children.
476
1174000
2000
bu çocuklar için daha çok şey yapmaya hazır.
19:51
It's ready to reach them with bed nets, with other things.
477
1176000
3000
Onlara yatak fileleriyle, diğer şeylerle ulaşmaya hazır.
19:54
But capitalizing on their enthusiasm,
478
1179000
3000
Ama onların coşkularına katkı sağlamak,
19:57
capitalizing on their energy
479
1182000
2000
enerjilerine katkı sağlamak
19:59
means finishing the job
480
1184000
2000
20 yıl önce başladıkları işi
20:01
that they started 20 years ago.
481
1186000
3000
bitirmek demek.
20:04
Finishing polio is a smart thing to do,
482
1189000
3000
Çocuk felcini sonlandırmak akıllıca
20:07
and it's the right thing to do.
483
1192000
2000
ve yapılacak doğru şey.
20:09
Now we're in tough times economically.
484
1194000
3000
Şu anda ekonomik olarak zor zamanlardayız.
20:12
But as David Cameron of the United Kingdom
485
1197000
3000
Ama Birleşik Krallık (İngiltere)'nin David Cameron'unun
20:15
said about a month ago when he was talking about polio,
486
1200000
3000
yaklaşık bir ay önce çocuk felcinden bahsederken söylediği gibi
20:18
"There's never a wrong time
487
1203000
2000
"Doğru şeyi yapmak için,
20:20
to do the right thing."
488
1205000
2000
asla yanlış bir zaman yoktur."
20:22
Finishing polio eradication
489
1207000
2000
Çocuk felcinin ortadan kaldırılmasının bitirilmesi
20:24
is the right thing to do.
490
1209000
2000
yapılacak doğru şey.
20:26
And we are at a crossroads right now
491
1211000
2000
Son 20 yıldaki bu harika çabanın
20:28
in this great effort over the last 20 years.
492
1213000
2000
dönüm noktasındayız.
20:30
We have a new vaccine,
493
1215000
2000
Yeni bir aşımız var,
20:32
we have new resolve,
494
1217000
2000
yeni bir çözümümüz var
20:34
and we have new tactics.
495
1219000
2000
ve yeni taktiklerimiz var.
20:36
We have the chance
496
1221000
2000
İnsanlık tarihinde
20:38
to write an entirely new polio-free chapter
497
1223000
3000
tamamiyle çocuk felcinden arınmış yeni bir
20:41
in human history.
498
1226000
3000
başlık yazma şansımız var.
20:44
But if we blink now,
499
1229000
3000
Ama eğer şimdi gözümüzü kırparsak,
20:47
we will lose forever
500
1232000
2000
bu tarihi hastalığı yok etmek için
20:49
the chance to eradicate an ancient disease.
501
1234000
4000
şansımızı sonsuza dek yitireceğiz.
20:54
Here's a great idea to spread:
502
1239000
3000
Burada yaymak için harika bir fikir var:
20:57
End polio now.
503
1242000
2000
Çocuk felcini şimdi bitirin.
20:59
Help us tell the story.
504
1244000
2000
Hikayeyi anblatmamıza yardım edin.
21:01
Help us build the momentum
505
1246000
2000
Hareket gücünü inşa etmemize yardımcı olun.
21:03
so that very soon
506
1248000
2000
Böylece kısa bir süre sonra
21:05
every child, every parent
507
1250000
2000
her çocuk, her ebeveyn
21:07
everywhere
508
1252000
2000
heryerde
21:09
can also take for granted
509
1254000
2000
çocuk felcinin olmadığı bir hayatı
21:11
a polio-free life forever.
510
1256000
3000
garantiye alabilecekler.
21:14
Thank you.
511
1259000
2000
Teşekkürler.
21:16
(Applause)
512
1261000
22000
(Alkışlar)
21:38
Bill Gates: Well Bruce, where do you think the toughest places are going to be?
513
1283000
3000
Bill Gates: Peki Bruce, sence en zorlu bölgeler neresi olacak?
21:41
Where would you say we need to be the smartest?
514
1286000
3000
En akıllı davranmamız gereken yer neresi?
21:44
BA: The four places where you saw, that we've never stopped --
515
1289000
3000
BA: Gördüğün dört yer, hiç durmadığımız yerler --
21:47
northern Nigeria, northern India,
516
1292000
2000
kuzey Nijerya, kuzey Hindistan,
21:49
the southern corner of Afghanistan
517
1294000
2000
Afganistan'ın güney köşesi
21:51
and bordering areas of Pakistan --
518
1296000
2000
ve Pakistan'ın sınır bölgeleri --
21:53
they're going to be the toughest.
519
1298000
2000
bunlar en zorluları olacak.
21:55
But the interesting thing is, of those three,
520
1300000
2000
Ama ilginç olan, bu üçünden,
21:57
India's looking real good, as you just saw in the data.
521
1302000
2000
Hindistan verilerde gördüğünüz üzere gerçekten güzel gözüküyor.
21:59
And Afghanistan, Afghanistan, we think
522
1304000
2000
Ve Afganistan, bizce Afganistan
22:01
has probably stopped polio repeatedly.
523
1306000
2000
çocuk felcini defalarca durdurdu.
22:03
It keeps getting reinfected.
524
1308000
2000
Sürekli olarak tekrar enfekte olmaya devam ediyor.
22:05
So the tough ones: going to get the top of Nigeria finished
525
1310000
2000
Yani zor olanlar: Nijerya'nın üst kısımlarının
22:07
and getting Pakistan finished.
526
1312000
2000
ve Pakistan'ın bitirilmesi.
22:09
They're going to be the tough ones.
527
1314000
2000
Bunlar en zorluları olacak.
22:11
BG: Now what about the money?
528
1316000
2000
BG: Peki mali durum nasıl?
22:13
Give us a sense of how much the campaign costs a year.
529
1318000
3000
Kampanyanın yıllık maliyeti hakkında bize bir fikir ver.
22:16
And is it easy to raise that money?
530
1321000
3000
Ve bu parayı sağlamak kolay mı?
22:19
And what's it going to be like the next couple of years?
531
1324000
2000
Ve önümüzdeki birkaç yıl içinde nasıl birşey olacak?
22:21
BA: It's interesting.
532
1326000
2000
BA: Bu ilginç.
22:23
We spend right now about 750 million
533
1328000
2000
Şu anda her yıl 750 milyon ile
22:25
to 800 million dollars a year.
534
1330000
3000
800 milyon dolar arasında harcama yapıyoruz.
22:28
That's what it costs to reach 500 million children.
535
1333000
2000
500 milyon çocuğa ulaşmanın bedeli bu.
22:30
It sounds like a lot of money; it is a lot of money.
536
1335000
3000
Çok büyük bir para gibi geliyor; çok büyük bir para.
22:33
But when you're reaching 500 million children multiple times --
537
1338000
3000
Ama 500 milyon çocuğa birçok defa ulaşıyorsanız --
22:36
20, 30 cents to reach a child --
538
1341000
2000
bir çocuğa ulaşmak 20, 30 sent --
22:38
that's not very much money.
539
1343000
2000
bu pek fazla bir para değil.
22:40
But right now we don't have enough of that.
540
1345000
2000
Ama şu anda ondan yeteri kadar yok.
22:42
We have a big gap in that money. We're cutting corners,
541
1347000
2000
Bu parada büyük boşluklarımız var. Ucuz yollara başvuruyoruz.
22:44
and every time we cut corners,
542
1349000
2000
Ve ne zaman tutumlu davransak
22:46
more places get infected that shouldn't have, and it just slows us down.
543
1351000
3000
olmaması gereken daha fazla bölge enfekte oluyor ve bu bizi yavaşlatıyor.
22:49
And that great buy costs us a little bit more.
544
1354000
3000
Ve bu muhteşem kazanç bize biraz daha pahalıya maloluyor.
22:52
BG: Well, hopefully we'll get the word out,
545
1357000
3000
BG: Peki, umarım ki bizde bu haberi yayacağız
22:55
and the governments will keep their generosity up.
546
1360000
3000
ve hükümetler cömertliklerini üst seviyede tutacaklar.
22:58
So good luck. We're all in this with you.
547
1363000
2000
Başarılar. Bu işte hepimiz sizinle birlikteyiz.
23:00
Thank you. (BA: Thank you.)
548
1365000
2000
Teşekkürler. (BA: Teşekkürler.)
23:02
(Applause)
549
1367000
2000
(Alkışlar)
ABOUT THE SPEAKER
Bruce Aylward - EpidemiologistAs the Assistant Director-General of the World Health Organization’s Polio and Emergencies Cluster, Bruce Aylward works to ensure that polio stays under control and that the world is prepared to respond to health crises.
Why you should listen
A Canadian physician and epidemiologist who has authored some 100 peer-reviewed articles and chapters, Bruce Aylward is an expert on infectious diseases. He joined the World Health Organization in 1992 and worked in the field for seven years on national immunization programs for measles, tetanus and hepatitis in the Middle East, Africa and Asia.
Aylward has overseen and managed the scale-up of the Global Polio Eradication Initiative since 1998, during which time the program expanded to operate in every country of the world, the annual global budget increased to $700 million a year, polio-funded staff deployed by WHO grew to over 3,500 people worldwide, and new monovalent oral poliovirus vaccines were developed for the programme. In 2014, only three countries remained polio-endemic.
He says: "It's been estimated that our investment in smallpox eradication pays off every 26 days."
Since 2011, Aylward has also led WHO’s work in preparedness, readiness and response to health emergencies. By developing global strategies, analyzing health trends and advising on policies and country collaboration, the WHO helps make sure that outbreaks — like the 2014 ebola epidemic — stay under control.
Bruce Aylward | Speaker | TED.com