TEDxDublin
Aris Venetikidis: Making sense of maps
Aris Venetikidis: Haritalara anlam kazandırmak
Filmed:
Readability: 4.4
715,612 views
Harita tasarımcısı Aris Venetikidis bir şehirde dolaşırken zihnimizde çizdiğimiz haritalardan büyülenmiş -- daha az cadde haritasına benzeyen, daha çok çizimsel ya da bağlantı şemasına benzeyen, yerler arasındaki ilişkilerin soyut görüntüleri. Daha iyi gerçeklerini yapmak için bu akılsal haritalardan nasıl bilgi edinebiliriz.? Bir test vakası olarak, meşhur Dublin otobüs haritasını yeniden çiziyor. (TEDxDublin'de kaydedilmiştir)
Double-click the English transcript below to play the video.
00:15
What I do is I organize information. I'm a graphic designer.
0
0
3216
Benim yaptığım iş bilgileri organize etmektir. Ben bir grafik tasarımcısıyım.
00:19
Professionally, I try to make sense
1
3216
2743
Profesyonel olarak, genellikle kendi başlarına bir anlam ifade etmeyen
00:21
often of things that don't make much sense themselves.
2
5959
3844
şeylere bir anlam yüklemeye çalışırım.
00:25
So my father might not understand what it is
3
9803
2233
Belki babam tam olarak benim yaptığım işin
00:27
that I do for a living.
4
12036
1690
ne olduğunu anlayamayabilir.
00:29
His part of my ancestry has been farmers.
5
13726
2277
Baba tarafımdan sülalemiz çiftçilermiş.
00:31
He's part of this ethnic minority called the Pontic Greeks.
6
16003
3124
Babam Pontus Rumları olarak adlandırılan etnik azınlığın bir parçası.
00:35
They lived in Asia Minor, and fled to Greece
7
19127
4386
Onlar Küçük Asya'da yaşadılar ve yaklaşık yüz yıl önce olan
00:39
after a genocide about a hundred years ago,
8
23513
2470
bir soykırımdan sonra Yunanistan'a kaçtılar
00:41
and ever since that, migration has somewhat been
9
25983
2925
ve o tarihten itibaren göç bir şekilde
00:44
a theme in my family.
10
28908
1589
ailemde bir konu haline geldi.
00:46
My father moved to Germany, studied there, and married,
11
30497
4447
Babam Almanya'ya taşındı, orada okudu, evlendi
00:50
and as a result, I now have this half-German brain
12
34944
4264
ve bunun bir sonucu olarak ben, bütünüyle analitik düşünen
00:55
with all the analytical thinking
13
39208
2276
ve onunla birlikte ortaya çıkan biraz şapşal
00:57
and that slight dorky demeanor that comes with that.
14
41484
3375
davranış biçimini de içeren yarı Alman bir beyne sahibim.
01:00
And of course it meant that I was a foreigner in both countries,
15
44859
3112
Elbette bu her iki ülkede de yabancı olduğum anlamına geldi
01:03
and that of course made it pretty easy for me
16
47971
2538
ve bu durum kuşkusuz benim için göç etmeyi oldukça kolay
01:06
to migrate as well, in good family tradition, if you like.
17
50509
4875
bir hale getirdi, iyi bir aile geleneği, baktığınız zaman.
01:11
But of course, most journeys that we undertake
18
55384
2337
Fakat tabi ki, gün begün yaptığımız yolculukların çoğu
01:13
from day to day are within a city, and especially
19
57721
3638
bir şehrin sınırları içindedir ve özellikle
01:17
if you know the city, getting from A to B
20
61359
3000
şehri biliyorsanız, A'dan B'ye gitmek
01:20
may seem pretty obvious, right?
21
64359
3425
oldukça bariz görünebilir, değil mi?
01:23
But the question is, why is it obvious?
22
67784
3750
Fakat soru şu ki; neden bu kadar bariz?
01:27
How do we know where we're going?
23
71534
2524
Nereye gittiğimizi nasıl biliyoruz?
01:29
So I washed up on a Dublin ferry port
24
74058
2184
Yaklaşık 12 yıl önce Dublin'de bir vapur iskelesine
01:32
about 12 years ago, a professional foreigner, if you like,
25
76242
3656
vardım, profesyonel bir yabancı, baktığınız zaman ve
01:35
and I'm sure you've all had this experience before, yeah?
26
79898
3491
eminim daha önce hepinizin böyle bir tecrübesi oldu, değil mi?
01:39
You arrive in a new city, and your brain is trying
27
83389
3721
Yeni bir şehre geliyorsunuz ve beyniniz
01:43
to make sense of this new place.
28
87110
2369
bu yeni yerin anlamını kavramaya çalışıyor.
01:45
Once you find your base, your home,
29
89479
3056
Bir kere yerinizi, evinizi, bulduğunuz zaman
01:48
you start to built this cognitive map of your environment.
30
92535
4600
çevrenizin bu zihinsel haritasını oluşturmaya başlarsınız.
01:53
It's essentially this virtual map that only exists
31
97135
2800
Sadece beyninizde oluşan bu sanal harita
01:55
in your brain. All animal species do it,
32
99935
2976
temel bir gerekliliktir. Her ne kadar bizler bir parça farklı araç
01:58
even though we all use slightly different tools.
33
102911
3037
ve gereçler kullansak da, tüm hayvan türleri bunu yapar.
02:01
Us humans, of course, we don't move around
34
105948
2776
Biz insanlar, tabi ki köpekler gibi etrafta dolaşıp
02:04
marking our territory by scent, like dogs.
35
108724
3174
kendi bölgemizi kokuyla işaretlemeyiz
02:07
We don't run around emitting ultrasonic squeaks, like bats.
36
111898
5576
Ayrıca yarasalar gibi yüksek frekanslı tiz sesler çıkarıp oradan oraya da koşmayız.
02:13
We just don't do that,
37
117474
1515
Bunları kesinlikle yapmayız, Temple Bar bölgesinde
02:14
although a night in the Temple Bar district can get pretty wild. (Laughter)
38
118989
5222
oldukça hovarda bir gece geçirmiş olsak bile. (Gülüşmeler)
02:20
No, we do two important things to make a place our own.
39
124211
3864
Hayır, biz bir yeri benimsemek için iki önemli şey yaparız.
02:23
First, we move along linear routes.
40
128075
2858
Birincisi doğrusal bir güzergahta ilerleriz.
02:26
Typically we find a main street, and this main street
41
130933
3529
Genellikle bir ana cadde buluruz ve bu ana cadde
02:30
becomes a linear strip map in our minds.
42
134462
2763
zihnimizde bir doğrusal şerit haritası haline gelir.
02:33
But our mind keeps it pretty simple, yeah?
43
137225
2400
Ama zihnimiz onu oldukça basitleştirir, değil mi?
02:35
Every street is generally perceived as a straight line,
44
139625
3128
Bütün caddeler genellikle düz bir çizgi olarak algılanır
02:38
and we kind of ignore the little twists and turns that the streets make.
45
142753
4284
ve caddelerin yaptığı küçük viraj ve dönüşleri adeta gözardı ederiz.
02:42
When we do, however, make a turn into a side street,
46
147037
2551
Fakat ara bir sokağa bir dönüş yaptığımız zaman,
02:45
our mind tends to adjust that turn to a 90-degree angle.
47
149588
4712
beynimiz bu dönüşü 90 derecelik bir açıya ayarlama eğilimindedir.
02:50
This of course makes for some funny moments
48
154300
2701
Bu durum tabii ki, bir nevi dairesel şehir mantığını sürdüren
02:52
when you're in some old city layout that follows some sort of
49
157001
4513
tarihsel bir şehrin yerleşim planı içinde olduğunuz zaman
02:57
circular city logic, yeah?
50
161514
3122
bazı komik anlara neden olur.
03:00
Maybe you've had that experience as well, right?
51
164636
1858
Belki böyle bir tecrübe de yaşamışsınızdır, değil mi?
03:02
Let's say you're on some spot on a side street that projects
52
166494
3269
Diyelim ki, siz kilise meydanından dışarıya doğru uzanan
03:05
from a main cathedral square, and you want to get to
53
169763
3620
bir ara sokaktaki noktadasınız ve işte bu şekilde
03:09
another point on a side street just like that.
54
173383
3643
ara sokaktaki bir diğer noktaya ulaşmak istiyorsunuz.
03:12
The cognitive map in your mind may tell you, "Aris,
55
177026
5226
Zihninizdeki idraksal harita size şunu söyleyebilir, "Aris,
03:18
go back to the main cathedral square, take
56
182252
2704
kilise meydanına geri dön, 90 derecelik bir dönüş yap
03:20
a 90-degree turn, and walk down that other side street."
57
184956
3085
ve caddenin diğer tarafından aşağıya doğru yürü."
03:23
But somehow you feel adventurous that day,
58
188041
2277
Ama bir şekilde o gün maceraperest hissediyorsunuz
03:26
and you suddenly discover that the two spots
59
190318
4606
ve aniden iki noktanın aslında sadece tek bir bina
03:30
were actually only a single building apart.
60
194924
2856
mesafesinde olduğunu keşfediyorsunuz.
03:33
Now, I don't know about you, but I always feel like I find
61
197780
2345
Sizi bilmem ama ben her zaman solucan deliğini ya da
03:36
this wormhole or this inter-dimensional portal.
62
200125
4661
boyutlar arası giriş kapısını bulmuş gibi hissederim.
03:40
So we move along linear routes
63
204786
3245
Doğrusal güzergahta ve zihnimizin caddeleri
03:43
and our mind straightens streets and perceives turns
64
208031
5000
düzlediği ve dönüşleri 90 derecelik bir açıyla algıladığı
03:48
as 90-degree angles.
65
213031
1578
konularına devam ediyoruz.
03:50
The second thing that we do to make a place our own
66
214609
2851
Bir yeri benimsemek için yaptığımız ikinci şey ise
03:53
is we attach meaning and emotions to the things
67
217460
4496
bu çizgiler boyunca gördüğümüz şeylere
03:57
that we see along those lines.
68
221956
2615
anlam ve duygu yüklemektir.
04:00
If you go to the Irish countryside, and you ask an old lady
69
224571
4337
Eğer İrlanda'nın kırsal bölgelerine giderseniz ve yaşlı bir bayana
04:04
for directions, brace yourself for some elaborate
70
228908
3924
adres sorarsanız, kentin bütün simgeleri hakkında birkaç
04:08
Irish storytelling about all the landmarks. Yeah?
71
232832
3961
detaylı İrlanda hikayesine kendinizi hazırlayın. Tamam mı?
04:12
She'll tell you the pub where her sister used to work,
72
236793
3230
Size kız kardeşinin daha önce çalıştığı barı anlatacaktır
04:15
and go past the church where I got married, that kind of thing.
73
240023
3283
ve evlendiği kilisenin önünden geçmenizi söyleyecektir, bunun gibi şeyler.
04:19
So we fill our cognitive maps with these markers of meaning.
74
243306
4176
Böylece zihinsel haritamızı bu anlam işaretleriyle doldururuz.
04:23
What's more, we abstract,
75
247482
3177
Dahası, tekrarlanan şekilleri
04:26
repeat patterns, and recognize them.
76
250659
2685
kuramsallaştırırız ve onları tanırız.
04:29
We recognize them by the experiences,
77
253344
3124
Onları deneyimlerle tanırız
04:32
and we abstract them into symbols.
78
256468
2917
ve semboller haline kuramsallaştırırız.
04:35
And of course, we are all capable
79
259385
2896
Ve elbette hepimiz bu sembolleri anlayabilecek
04:38
of understanding these symbols. (Laughter)
80
262281
2976
kapasiteye sahibiz. (Gülüşmeler)
04:41
What's more, we're all capable of understanding
81
265257
3261
Üstelik, hepimiz zihinsel haritaları anlayacak kapasiteye
04:44
the cognitive maps, and you are all capable
82
268518
3838
sahibiz ve siz hepiniz bu tarz zihinsel haritaları
04:48
of creating these cognitive maps yourselves.
83
272356
3599
kendiniz yaratabilecek kapasiteye sahipsiniz.
04:51
So next time, when you want to tell your friend how to get to your place,
84
275955
2939
Bu yüzden gelecek sefer, arkadaşınıza sizin yerinize nasıl ulaşacağını tarif etmek istediğinizde,
04:54
you grab a beermat, grab a napkin,
85
278894
2900
bir bardak altlığı ve bir kağıt peçete alın
04:57
and you just observe yourself create this awesome piece
86
281794
4525
ve kendinizi sadece bu müthiş iletişim tasarımı parçasını
05:02
of communication design. It's got straight lines.
87
286319
3747
yaratırken izleyin. Onun doğrusal çizgileri var.
05:05
It's got 90 degree corners.
88
290066
2466
Onun 90 dereceli köşeleri var.
05:08
You might add little symbols along the way.
89
292532
2097
Yol boyunca küçük semboller de ekleyebilirsiniz.
05:10
And when you look at what you've just drawn,
90
294629
3678
Ve biraz önce çizdiğiniz şeye baktığınız zaman,
05:14
you realize it does not resemble a street map.
91
298307
5200
onun bir sokak haritasına benzemediğini fark edersiniz.
05:19
If you were to put an actual street map
92
303507
2313
Çizdiğiniz bu şeyin üstüne gerçek bir cadde haritası
05:21
on top of what you've just drawn, you'd realize your streets
93
305820
3575
koyacak olursanız, sizin sokaklarınızın ve mesafelerinizin
05:25
and the distances, they'd be way off.
94
309395
3475
alakasız olduğunu fark edersiniz.
05:28
No, what you've just drawn
95
312870
1891
Hayır, biraz önce çizdiğiniz şey
05:30
is more like a diagram or a schematic.
96
314761
4099
daha çok bir diyagram ya da bir şematiğe benziyor.
05:34
It's a visual construct of lines, dots, letters,
97
318860
4415
Bu beynimizin dilinde tasarlanmış, çizgilerden,
05:39
designed in the language of our brains.
98
323275
3094
noktalardan, harflerden oluşan görsel bir yapı.
05:42
So it's no big surprise that the big information design icon
99
326369
5055
Bu nedenle geçtiğimiz yüzyılın büyük tasarım ikonu
05:47
of the last century, the pinnacle of showing everybody
100
331424
4704
A'dan B'ye nasıl gidileceğini herkese göstermenin doruk noktası
05:52
how to get from A to B, the London Underground map,
101
336128
3496
olan Londra metrosunun haritası da
05:55
was not designed by a cartographer or a city planner.
102
339624
4763
bir haritacı ya da şehir planlamacısı tarafından çizilmemiştir.
06:00
It was designed by an engineering draftsman.
103
344387
4238
Bir teknik ressam tarafından çizilmiştir.
06:04
In the 1930s, Harry Beck applied the principles of
104
348625
4027
1930'lu yıllarda, Harry Beck şematik diyagram tasarımının
06:08
schematic diagram design, and changed
105
352652
4252
ilkelerini uygulamıştır ve toplu taşımacılık haritalarının
06:12
the way public transport maps are designed forever.
106
356904
4185
tasarımını sonsuza dek değiştirmiştir.
06:16
Now the very key to the success of this map
107
361089
3550
Şimdi bu haritanın başarısının temeli,
06:20
is in the omission of less important information
108
364639
4312
daha az önemli bilgilerin çıkarılmasına ve
06:24
and in the extreme simplification.
109
368951
2491
aşırı derecede sadeleştirmeye dayanmaktadır.
06:27
So straightened streets, corners of 90 and 45 degrees,
110
371442
4278
Böylece, doğrusallaştırılmış caddeler, 90 ve 45 dereceli köşeler,
06:31
but also the extreme geographic distortion in that map.
111
375720
5826
ama aynı zamanda aşırı derecede coğrafik çarpıtma da bu haritada mevcuttur.
06:37
If you were to look at the actual locations of these stations,
112
381546
4270
Bu istasyonların gerçek konumlarına bakacak olursanız,
06:41
you'd see they're very different. Yeah?
113
385816
2637
onların çok farklı olduğunu görürdünüz. Evet?
06:44
But this is all for the clarity of the public tube map.
114
388453
4414
Ama bunun hepsi genel metro haritasının anlaşılabilirliği için.
06:48
Yeah? If you, say, wanted to get from Regent's Park Station
115
392867
3225
Değil mi? Farz edelim ki, Regent's Park durağından Great Portland
06:51
to Great Portland Street, the tube map would tell you,
116
396092
3315
Caddesi'ne gitmek istiyorsunuz, metro haritası size şunu söylerdi;
06:55
take the tube, go to Baker Street, change over, take another tube.
117
399407
4892
metroya bin, Baker Caddesi'ne git, hattı değiştir ve diğer bir metroya bin.
07:00
Of course, what you don't know is that the two stations
118
404299
3365
Tabii ki, sizin bilmediğiniz şey şu ki,
07:03
are only about a hundred meters apart.
119
407664
3074
bu iki istasyon birbirinden sadece yaklaşık yüz metrelik bir mesafede.
07:06
Now we've reached the subject of public transport,
120
410738
3125
Artık toplu taşıma konusuna geldik,
07:09
and public transport here in Dublin
121
413863
2514
ve burada Dublin'deki toplu taşıma da
07:12
is a somewhat touchy subject. (Laughter)
122
416377
4286
biraz hassas bir konu. (Gülüşmeler)
07:16
For everybody who does not know the public transport here in Dublin,
123
420663
3489
Dublin'deki toplu taşımacılığı bilmeyen herkes için,
07:20
essentially we have this system of local buses
124
424152
2909
esasen bizim şehirle birlikte büyüyen bu yerel otobüs
07:22
that grew with the city. For every outskirt that was added,
125
427061
3765
sistemimiz var. İlave edilen her kenar semt için,
07:26
there was another bus route added running
126
430826
2312
kenar semtten şehir merkezine kadar bütün yol boyunca
07:29
from the outskirt all the way to the city center,
127
433138
3970
çalışan başka bir otobüs güzergahı eklenmiştir.
07:33
and as these local buses approach the city center,
128
437108
4685
Ayrıca bu yerel otobüsler, şehir merkezine yaklaştıklarında,
07:37
they all run side by side, and converge in pretty much
129
441793
2921
hepsi yan yana hareket eder ve bir ana cadde üzerinde
07:40
one main street.
130
444714
2938
büyük ölçüde birleşirler.
07:43
So when I stepped off the boat 12 years ago,
131
447652
3124
12 yıl önce vapurdan indiğim zaman,
07:46
I tried to make sense of that,
132
450776
3651
bunun anlamını kavramaya çalıştım.
07:50
because exploring a city on foot only gets you so far.
133
454427
5474
Çünkü bir şehri yürüyerek keşfetmek sizi belli bir yere kadar götürür.
07:55
But when you explore a foreign and new public transport system,
134
459901
4752
Fakat yabancı ve yeni bir toplu taşıma sistemini keşfettiğiniz zaman,
08:00
you will build a cognitive map in your mind
135
464653
3100
hemen hemen aynı şekilde aklınızda
08:03
in pretty much the same way.
136
467753
2999
zihinsel bir harita oluşturursunuz.
08:06
Typically, you choose yourself a rapid transport route,
137
470752
5114
Genellikle kendinize hızlı bir ulaşım güzergahı seçersiniz
08:11
and in your mind this route is perceived as a straight line,
138
475866
4079
ve bu güzergah aklınızda düz bir hat olarak algılanır.
08:15
and like a pearl necklace, all the stations and stops
139
479945
3021
Bütün yerler ve duraklar inci bir kolye gibi
08:18
are nicely and neatly aligned along the line,
140
482966
4273
hoş ve düzenli bir şekilde hat boyunca sıralanmıştır
08:23
and only then you start to discover some local bus routes
141
487239
4967
ve ancak o zaman boşlukları dolduran ve solucan deliğine,
08:28
that would fill in the gaps and that allow you for those
142
492206
4324
boyutlar arası giriş kapısının kestirme yoluna imkan tanıyan
08:32
wormhole, inter-dimensional portal shortcuts.
143
496530
4568
bazı yerel otobüs güzergahlarını keşfetmeye başlarsınız.
08:36
So I tried to make sense, and when I arrived,
144
501098
3655
Bu yüzden anlam yüklemeye çalıştım ve (Dublin'e) vardığım zaman,
08:40
I was looking for some information leaflets that would
145
504753
3287
bu sistemi çözmeme ve anlamama yardım edecek
08:43
help me crack this system and understand it,
146
508040
3112
bazı bilgilendirme kitapçıkları aradım
08:47
and I found those brochures. (Laughter)
147
511152
5838
ve bu broşürleri buldum. (Gülüşmeler)
08:52
They were not geographically distorted.
148
516990
3503
Coğrafik olarak çarpıtılmamışlardı.
08:56
They were having a lot of omission of information,
149
520493
4285
Onların bir çok bilgi noksanlığı vardı fakat
09:00
but unfortunately the wrong information, say, in the city center.
150
524778
4088
ne yazık ki yanlış bilginin, diyelim ki şehir merkezinde.
09:04
There were never actually any lines that showed the routes.
151
528866
4638
Aslında hiçbir zaman güzergahları gösteren hatlar olmadı.
09:09
There are actually not even any stations with names.
152
533504
5955
Doğrusu herhangi bir durağın ismi bile yok.
09:15
Now the maps of Dublin transport, have gotten better,
153
539459
4189
Dublin'in ulaşım haritası iyileşti
09:19
and after I finished the project, they got a good bit better,
154
543648
6713
ve ben bu projeyi bitirdikten sonra daha da iyi oldu
09:26
but still no station names, still no routes.
155
550361
3157
fakat hala durak isimleri, güzergahlar mevcut değil.
09:29
So, being naive, and being half-German, I decided,
156
553518
5968
Böylece, saf ve yarı Alman biri olarak şuna karar verdim:
09:35
"Aris, why don't you build your own map?"
157
559486
2502
"Aris, neden kendi haritanı kendin yapmıyorsun?"
09:37
So that's what I did. I researched how each
158
561988
2768
Sonuçta bunu yaptım. Şehrin içinden geçen
09:40
and every bus route moved through the city,
159
564756
3316
bütün otobüs güzergahlarını tek tek inceledim,
09:43
nice and logical, every bus route a separate line,
160
568072
3991
güzel ve mantıklı, her otobüs güzergahı ayrı bir çizgi
09:47
and I plotted it into my own map of Dublin,
161
572063
3074
ve onları kendi Dublin haritama çizerek yerleştirdim
09:51
and in the city center,
162
575137
2762
ve şehir merkezinde,
09:53
I got a nice spaghetti plate. (Laughter)
163
577899
4137
hoş bir spagetti tabağım oldu. (Gülüşmeler)
09:57
Now this is a bit of a mess, so I decided, of course,
164
582036
5914
Şimdi bu bir parça karışık, bu yüzden ben de tabii ki şuna karar verdim;
10:03
you're going to apply the rules of schematic design,
165
587950
3725
şematik planın kurallarını uygulayacaksınız,
10:07
cleaning up the corridors, widening the streets
166
591675
2659
geçitleri düzeltmek, bir sürü otobüsün bulunduğu
10:10
where there were loads of buses, and making the streets
167
594334
3516
caddeleri genişletmek ve onları 90 derecelik,
10:13
at straight, 90-degree corners, 45-degree corners, or fractions of that,
168
597850
4542
45 derecelik veya katları olan açılar halinde düzleştirmek ve
10:18
and filled it in with the bus routes. And I built this city center
169
602392
4822
otobüs güzergahlarıyla birlikte tamamlamak. Ben de sistemin bu
10:23
bus map of the system, how it was five years ago.
170
607214
4323
şehir merkezi otobüs haritasını beş yıl önce nasılsa o şekilde hazırladım.
10:27
I'll zoom in again so that you get the full impact of
171
611537
2492
Tekrar yakınlaştırayım ki, iskelenin ve Westmoreland
10:29
the quays and Westmoreland Street. (Laughter)
172
614029
4354
Caddesi'nin tüm etkisini elde edebilin. (Gülüşmeler)
10:34
Now I can proudly say — (Applause) —
173
618383
8410
Şimdi gururla - (Alkışlar) -
10:42
I can proudly say, as a public transport map,
174
626793
4288
gururla söyleyebilirim ki, bir toplu taşıma haritası olarak
10:46
this diagram is an utter failure — (Laughter) —
175
631081
5784
bu diyagram tam bir başarısızlık - (Gülüşmeler) -
10:52
except probably in one aspect:
176
636865
2059
muhtemelen bir yönü dışında:
10:54
I now had a great visual representation
177
638924
3053
şimdi şehir merkezinin gerçekten ne kadar tıkalı ve
10:57
of just how clogged up and overrun the city center really was.
178
641977
4188
istilaya uğramış olduğuna dair görsel bir sunumum oldu.
11:02
Now call me old-fashioned, right, but I think
179
646165
2935
Bana eski kafalı diyebilirsiniz ama ben bir toplu taşıma
11:05
a public transport route map should have lines,
180
649100
3428
güzergahı haritasının çizgilerden oluşması gerektiğini düşünüyorum,
11:08
because that's what they are. Yeah?
181
652528
1776
çünkü onların oldukları şey bu. Değil mi?
11:10
They're little pieces of string that wrap their way
182
654304
3611
Onlar, şehir merkezi ya da şehir boyunca yönlerini oluşturan
11:13
through the city center, or through the city.
183
657915
2760
şeritlerin küçük parçalarıdırlar.
11:16
If you will, the Greek guy inside of me feels, if I don't
184
660675
3896
Eğer isterseniz, içimdeki Yunan tarafım, eğer bir hat elde edemezsem,
11:20
get a line, it's like entering the Labyrinth of the Minotaur
185
664571
4532
bunun sanki Minatour'un labirentine, size yolunuzu bulmak
11:25
without having Ariadne giving you the string to find your way.
186
669103
3182
için kılavuzluk edecek ipi veren Adriadne olmadan girmiş gibi olacağımı hissediyor.
11:28
So the outcome of my academic research,
187
672285
4106
Akademik araştırmalarımın,
11:32
loads of questionnaires, case studies,
188
676391
3506
bir sürü anket, örnek olay çalışmaları ve
11:35
and looking at a lot of maps, was that a lot of the problems
189
679897
5046
bir çok harita incelemesinin sonucu, Dublin'deki toplu taşıma sisteminin
11:40
and shortcomings of the public transport system here in Dublin
190
684943
3076
problemler ve noksanlıklarının, kolay anlaşılan bir toplu taşıma
11:43
was the lack of a coherent public transport map --
191
688019
2710
haritasının eksikliğinden kaynaklandığı oldu --
11:46
a simplified, coherent public transport map --
192
690729
2274
Sadeleştirilmiş, kolay anlaşılabilen bir toplu taşıma haritası--
11:48
because I think this is the crucial step to understanding
193
693003
3439
çünkü ben bunun, bir toplu taşıma ağının fiziksel düzeyde
11:52
a public transport network on a physical level,
194
696442
3498
anlaşılabilmesi için çok önemli bir adım olduğunu düşünüyorum;
11:55
but it's also the crucial step to make
195
699940
2465
fakat bu aynı zamanda bir toplu taşıma ağının görsel
11:58
a public transport network mappable on a visual level.
196
702405
3750
düzeyde eşleştirilebilir hale getirmek için de mühim bir adımdır.
12:02
So I teamed up with a gentleman called James Leahy,
197
706155
3650
Böylelikle, DIT Sürdürülebilir Kalkınma Master programından
12:05
a civil engineer and a recent Master's graduate of
198
709805
3625
yeni mezun bir inşaat mühendisi olan James Leahy
12:09
the Sustainable Development Program at DIT,
199
713430
3563
adında bir beyefendiyle birlikte çalışmaya başladım ve
12:12
and together we drafted this simplified model network
200
716993
3926
birlikte, daha da ileri gidip görselleştirebileceğim bu
12:16
which I could then go ahead and visualize.
201
720919
3437
sadeleştirilmiş model ağının taslağını hazırladık.
12:20
So here's what we did.
202
724356
2115
Ve yaptığımız şey burada.
12:22
We distributed these rapid transport corridors
203
726471
4685
Biz bu hızlı ulaşım koridorlarını şehir merkezinden
12:27
throughout the city center, and extended them into the outskirts.
204
731156
4649
dağıtarak onları kenar mahallerin içlerine kadar uzattık.
12:31
Rapid, because we wanted them to be served
205
735805
2738
Hızlı çünkü biz onların hızlı ulaşım araçlarına
12:34
by rapid transport vehicles, yeah?
206
738543
3426
hizmet vermesini istedik.
12:37
They would get exclusive road use, where possible,
207
741969
2943
Mümkün olan yerlerde özel yol kullanımı elde edecekler ve
12:40
and it would be high-quantity, high-quality transport.
208
744912
3530
bu yüksek miktarda, yüksek kaliteli ulaşım olacak.
12:44
James wanted to use bus rapid transport for that,
209
748442
2896
James bunun için hafif raylı ulaşım yerine hızlı otobüs
12:47
rather than light rail. For me, it was important
210
751338
3030
ulaşımı istedi. Benim için, bu hızlı ulaşım koridorlarında
12:50
that the vehicles that would run on those rapid transport corridors
211
754368
4090
kullanılacak otobüslerin sokakta ki diğer yerel otobüslerden
12:54
would be visibly distinguishable from local buses on the street.
212
758458
6048
görünür bir şekilde fark edilebilir olmaları önemliydi.
13:00
Now we could take out all the local buses
213
764506
3243
Şimdi bu hızlı ulaşım araçlarıyla yan yana işleyen
13:03
that ran alongside those rapid transport means.
214
767749
3207
yerel otobüsleri çıkarabiliriz.
13:06
Any gaps that appeared in the outskirts were filled again.
215
770956
3499
Kenar mahallelerde ortaya çıkan tüm boşluklar tekrar doldurulmuştur.
13:10
So, in other words, if there was a street in an outskirt
216
774455
3163
Başka bir deyişle, eğer bir kenar mahallede bir otobüsün
13:13
where there had been a bus, we put a bus back in,
217
777618
2963
geçtiği bir cadde varsa, oraya yeniden bir otobüs koyduk,
13:16
only now these buses wouldn't run all the way to the city center
218
780581
4563
ancak şimdi bu otobüsler şehir merkezine kadar bütün yol üzerinde çalışmıyorlar,
13:21
but connect to the nearest rapid transport mode,
219
785144
3482
fakat en yakın hızlı ulaşım araçlarına bağlıyorlar,
13:24
one of these thick lines over there.
220
788626
1944
şuradaki kalın çizgilerden birine.
13:26
So the rest was merely a couple of months of work,
221
790570
3389
Geri kalanı ise sadece birkaç aylık çalışma ve
13:29
and a couple of fights with my girlfriend of our place
222
793959
3042
evimiz sürekli haritalarla dolu olduğu için
13:32
constantly being clogged up with maps,
223
797001
3293
kız arkadaşımla birkaç kavgaydı ve
13:36
and the outcome, one of the outcomes, was this map
224
800294
2600
sonuçlardan biri ise Büyük Dublin Bölgesi'nin
13:38
of the Greater Dublin Area. I'll zoom in a little bit.
225
802894
5113
bu haritası oldu. Biraz yakınlaştıracağım.
13:43
This map only shows the rapid transport connections,
226
808007
3576
Bu harita sadece hızlı ulaşım bağlantılarını, yerel otobüsler
13:47
no local bus, very much in the Metro map style
227
811583
3286
olmadan, daha çok Londra'da başarıyla uygulanan
13:50
that was so successful in London, and that since
228
814869
3939
metro haritası tarzında gösteriyor, ayrıca birçok diğer
13:54
has been exported to so many other major cities,
229
818808
3344
büyük şehirlere ihraç edildiği için bizim toplu taşıma
13:58
and therefore is the language that we should use
230
822152
2492
haritalarında kullanmak zorunda olduğumuz
14:00
for public transport maps.
231
824644
2869
dil de bu yüzden budur.
14:03
What's also important is, with a simplified network like this,
232
827513
5304
Önemli bir başka nokta ise, bunun gibi basitleştirilmiş bir ağ ile
14:08
it now would become possible for me
233
832817
2700
benim için son zorlu işle başa çıkmak
14:11
to tackle the ultimate challenge,
234
835517
3213
mümkün hale geldi,
14:14
and make a public transport map for the city center,
235
838730
3513
sadece hızlı ulaşım bağlantılarını göstermenin yanı sıra,
14:18
one where it wouldn't just show rapid transport connections
236
842243
3274
aynı zamanda yerel otobüs güzergahlarını, sokakları ve benzerlikleri de
14:21
but also all the local bus routes, streets and the likes,
237
845517
3560
gösteren şehir merkezi için bir toplu taşım haritası yapmak.
14:24
and this is what a map like this could like.
238
849077
2176
Ve bu da böyle bir haritanın benzediği şey.
14:27
I'll zoom in a little bit.
239
851253
3399
Biraz daha yakınlaştırıyorum.
14:30
In this map, I'm including each transport mode,
240
854652
6233
Bu haritaya her bir ulaşım şeklini ekledim,
14:36
so rapid transport, bus, DART, tram and the likes.
241
860885
5221
hızlı ulaşım, otobüs, DART, tramvay ve benzerleri.
14:42
Each individual route is represented by a separate line.
242
866106
6323
Her bir ferdi güzergah ayrı bir çizgi ile gösterilmektedir.
14:48
The map shows each and every station,
243
872429
4874
Harita her bir durağı ve her bir
14:53
each and every station name,
244
877303
3089
durağın ismini göstermektedir ve
14:56
and I'm also displaying side streets,
245
880392
4687
ayrıca ara sokakları da gösteriyorum,
15:00
in fact, most of the side streets even with their name,
246
885079
3987
aslında çoğu ara sokağın adları bile var
15:04
and for good measure, also a couple of landmarks,
247
889066
4312
ve iyi ölçüm için, ek olarak birkaç da simge,
15:09
some of them signified by little symbols,
248
893378
2814
bunlardan bazıları küçük sembollerle belirtilirken,
15:12
others by these isometric three-dimensional
249
896192
3114
diğerleri ise bu eş ölçekli üç boyutlu kuş bakışı
15:15
bird's-eye-view drawings.
250
899306
1569
görünümlü çizimle gösterilmektedir.
15:16
The map is relatively small in overall size,
251
900875
3193
Bu harita toplam büyüklük olarak nispeten küçük ve
15:19
so something that you could still hold as a fold-out map,
252
904068
3048
bu yüzden yine de katlanır harita olarak tutabileceğiniz ya da
15:23
or display in a reasonably-sized display box on a bus shelter.
253
907116
3702
bir otobüs durağında makul ölçüdeki bir reklam alanında gösterebileceğiniz bir şey.
15:26
I think it tries to be the best balance
254
910818
4500
Bence fiili anlatım ve sadeleştirme arasındaki
15:31
between actual representation
255
915318
3165
en iyi dengeyi bulmaya çalışıyor,
15:34
and simplification, the language of way-finding in our brain.
256
918483
5586
beynimizdeki yol bulmanın dili.
15:39
So straightened lines, cleaned-up corners,
257
924069
3448
Düzleştirilmiş çizgiler, düzeltilmiş köşeler ve
15:43
and, of course, that very, very important
258
927517
1951
elbette çok çok önemli, toplu taşıma haritasını
15:45
geographic distortion that makes public transport maps possible.
259
929468
5180
olası hale getiren coğrafi çarpıtma.
15:50
If you, for example, have a look at the two main
260
934648
1961
Mesela, şehrin içinden geçen iki ana koridora
15:52
corridors that run through the city,
261
936609
2348
bakarsanız eğer,
15:54
the yellow and orange one over here, this is how
262
938957
2148
sarı ve burada turuncu olan, onlar, kesin ve
15:57
they look in an actual, accurate street map,
263
941105
3323
yanlışsız bir cadde haritasında böyle gözükmektedirler
16:00
and this is how they would look in my distorted,
264
944428
3684
ve bu da benim şeklini verdiğim , sadeleştirilmiş toplu
16:04
simplified public transport map.
265
948112
3261
ulaşım haritasında nasıl gözüktükleridir.
16:07
So for a successful public transport map,
266
951373
3134
Böylece, başarılı bir toplu taşım haritası için,
16:10
we should not stick to accurate representation,
267
954507
1993
kesin gösterime bağlı kalmamalıyız ama
16:12
but design them in the way our brains work.
268
956500
2819
onları beynimizin çalıştığı şekilde tasarlamalıyız.
16:15
The reactions I got were tremendous. It was really good to see.
269
959319
3223
Aldığım tepkiler muazzamdı. Gerçekten görülmeye değerdi.
16:18
And of course, for my own self, I was very happy to see
270
962542
3624
Ve elbette, kendi açımdan, Almanya'daki ve Yunanistan'daki akrabalarımın
16:22
that my folks in Germany and Greece finally have an idea
271
966166
3422
sonunda ne iş yaptığım hakkında bir fikirleri olduklarını
16:25
what I do for a living. (Laughter) Thank you. (Applause)
272
969588
5978
gördüğüm için çok memnun oldum. (Gülüşmeler) Teşekkür ederim. (Alkışlar)
ABOUT THE SPEAKER
Aris Venetikidis - MapmakerAris Venetikidis imagines how maps work with our minds.
Why you should listen
Aris Venetikidis is a graphic designer with a passion for map design and public transport network visualisation. His project “Designing an integrated map for a visionary public transport network in Dublin” earned him the IDI Graduate Masters Award and IDI Graduate Grand Prix in 2010, as well as press coverage in major Irish and Greek newspapers. Aris studied at the National College of Art and Design ind Dublin and has been working as a designer in agencies or as an independent designer and photographer since.
Aris Venetikidis | Speaker | TED.com