TED2013
Jason Pontin: Can technology solve our big problems?
Jason Pontin: Teknoloji büyük sorunlarımızı çözebilir mi?
Filmed:
Readability: 5.3
1,587,751 views
1969'da, Buzz Aldrin'in ay yüzeyine tarihi adımı insanlığı teknolojik olanaklar dönemine sıçrattı. Teknolojinin müthiş gücü tüm büyük problemlerimizi çözmek için kullanılabilirdi. Günümüze doğru ileri sararsak, ne oldu? Kendimize göstereceğimizin hepsi mobil uygulamalar mı? Gazeteci Jason Pontin teknolojiyi etkili kullanmamızda ortaya çıkan sorunlara yakından bakıyor... gerçekten önemli sorunlara.
Jason Pontin - Editor
Jason Pontin is the editor-in-chief and publisher of MIT Technology Review. Full bio
Jason Pontin is the editor-in-chief and publisher of MIT Technology Review. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
So, we used to solve big problems.
0
627
4636
Büyük problemleri çözerdik.
00:17
On July 21st, 1969,
1
5263
3520
21 Temmuz 1969'da
00:20
Buzz Aldrin climbed out of Apollo 11's lunar module
2
8783
3587
Buzz Aldrin Apollo 11'in ay kapsülünden çıktı
00:24
and descended onto the Sea of Tranquility.
3
12370
3557
ve Sükunet Denizi(Ay zemini) üzerine indi.
00:27
Armstrong and Aldrin were alone,
4
15927
2730
Armstrong ve Aldrin yalnızdı,
00:30
but their presence on the moon's gray surface
5
18657
2286
ama ayın gri yüzeyi üzerinde onların varlığı
00:32
was the culmination of a convulsive, collective effort.
6
20943
5131
sarsıcı, kolektif bir çabanın sonucuydu.
00:38
The Apollo program was the greatest
7
26074
2044
Apollo programı
00:40
peacetime mobilization
8
28118
1737
Amerika Birleşik Devletleri tarihindeki
00:41
in the history of the United States.
9
29855
1938
barış dönemi seferberliklerinin en büyüğüydü.
00:43
To get to the moon, NASA spent
10
31793
1496
Aya ulaşmak için,
00:45
around 180 billion dollars in today's money,
11
33289
3739
NASA bugünün parasıyla yaklaşık 180 milyar dolar,
00:49
or four percent of the federal budget.
12
37028
2536
ya da Amerikan federal bütçesinin yüzde dördünü harcadı.
00:51
Apollo employed around 400,000 people
13
39564
3304
Apollo programı yaklaşık 400.000 kişiyi istihdam etti
00:54
and demanded the collaboration of 20,000
14
42868
2838
ve 20.000 şirket, üniversite ve devlet kurumundan
00:57
companies, universities and government agencies.
15
45706
3696
işbirliği talep etti.
01:01
People died, including the crew of Apollo 1.
16
49402
3944
İnsanlar öldü, Apollo 1 mürettebatı da dahil.
01:05
But before the Apollo program ended,
17
53346
3601
Ama Apollo programı sonlandırılmadan önce,
01:08
24 men flew to the moon.
18
56947
2229
24 kişi aya uçtu.
01:11
Twelve walked on its surface, of whom Aldrin,
19
59176
3074
Onikisi ay üzerinde yürüdü, içlerinden Aldrin,
01:14
following the death of Armstrong last year,
20
62250
2353
Armstrong'un geçen yıl ölümünden sonra,
01:16
is now the most senior.
21
64603
2086
şimdi en kıdemlileri.
01:18
So why did they go?
22
66689
1985
Peki neden gittiler?
01:20
They didn't bring much back:
23
68674
1917
Geriye çok şey getirmediler:
01:22
841 pounds of old rocks,
24
70591
2659
381 kilo (841 pound) eski taş,
01:25
and something all 24 later emphasized --
25
73250
4455
ve 24'ününde daha sonra vurguladığı --
01:29
a new sense of the smallness
26
77705
2862
dünyamızın küçüklüğüne ve narinliğine
01:32
and the fragility of our common home.
27
80567
2943
yeni bir bakış getirdiler.
01:35
Why did they go? The cynical answer is they went
28
83510
3080
Neden gittiler? Alaycı cevap
01:38
because President Kennedy wanted to show
29
86590
1976
gittiler çünkü Başkan Kennedy Sovyetlere kendi ulusunun
01:40
the Soviets that his nation had the better rockets.
30
88566
4107
daha iyi roketlere sahip olduğunu göstermek istedi.
01:44
But Kennedy's own words at Rice University in 1962
31
92673
4472
Ama Kennedy'nin Rice Üniversitesi'nde 1962'de
01:49
provide a better clue.
32
97145
1898
kendi söyledikleri daha iyi bir ipucu sağlar.
01:51
(Video) John F. Kennedy: But why, some say, the moon?
33
99043
2523
(Video) John F. Kennedy: Ama neden, kimileri soruyor, ay?
01:53
Why choose this as our goal?
34
101566
2944
Neden hedef olarak bunu seçiyoruz?
01:56
And they may well ask,
35
104510
1923
Ve de sorabilirler,
01:58
why climb the highest mountain?
36
106433
2579
Neden en yüksek dağa tırmanalım?
02:01
Why, 35 years ago, fly the Atlantic?
37
109012
4016
Neden, 35 yıl önce, Atlantik'i uçarak geçtik?
02:05
Why does Rice play Texas?
38
113028
2184
Rice neden Texas'la oynasın? (Bilgi: Rice'ın zayıf, Texas'ın güçlü üniversite futbol takımları var.)
02:07
We choose to go to the moon.
39
115212
2611
Aya gitmeyi seçiyoruz.
02:09
We choose to go to the moon.
40
117823
2577
Aya gitmeyi seçiyoruz.
02:12
(Applause)
41
120400
5270
(Alkış)
02:17
We choose to go to the moon in this decade,
42
125670
2914
Bu on yılda aya gitmeyi seçiyoruz,
02:20
and do the other things,
43
128584
1647
ve başka şeyler yapmayı da,
02:22
not because they are easy, but because they are hard.
44
130231
4329
kolay oldukları için değil, zor oldukları için.
02:26
Jason Pontin: To contemporaries,
45
134560
2170
Jason Pontin: Çağdaşlara göre,
02:28
Apollo wasn't only a victory of West over East
46
136730
3253
Apollo soğuk savaş döneminde
02:31
in the Cold War.
47
139983
1215
Batı'nın Doğu'ya bir zaferi değildi sadece.
02:33
At the time, the strongest emotion
48
141198
2005
O zamanlarda, en güçlü duygu
02:35
was of wonder
49
143203
1725
teknolojinin insan aklını aşan gücüne
02:36
at the transcendent powers of technology.
50
144928
3599
duyulan meraktı.
02:40
They went because it was a big thing to do.
51
148527
5419
Gittiler çünkü yapılan büyük bir şeydi.
02:45
Landing on the moon occurred in the context
52
153946
2520
Aya iniş uzun bir dizi teknolojik zafer
02:48
of a long series of technological triumphs.
53
156466
3165
bağlamında gerçekleşti.
02:51
The first half of the 20th century produced
54
159631
2513
20. Yüzyılın ilk yarısı
02:54
the assembly line and the airplane,
55
162144
2136
montaj hattını ve uçağı üretti,
02:56
penicillin and a vaccine for tuberculosis.
56
164280
3274
penisilin ve tüberküloz için bir aşı üretti.
02:59
In the middle years of the century,
57
167554
1302
Yüzyılın ortalarında
03:00
polio was eradicated and smallpox eliminated.
58
168856
3692
Çocuk felci yok edildi ve çiçek hastalığı ortadan kaldırıldı.
03:04
Technology itself seemed to possess
59
172548
1997
Teknolojinin kendisi
03:06
what Alvin Toffler in 1970
60
174545
2584
Alvin Toffler'in 1970'de adlandırdığı
03:09
called "accelerative thrust."
61
177129
2834
"hızlandırıcı itiş" e sahip görünüyordu.
03:11
For most of human history,
62
179963
1844
İnsanlık tarihinin çoğunda,
03:13
we could go no faster than a horse
63
181807
2288
bir attan daha hızlı gidemedik
03:16
or a boat with a sail,
64
184095
2101
ya da yelkenli bir tekneden,
03:18
but in 1969, the crew of Apollo 10
65
186196
2401
ama 1969'da, Apollo 10 mürettebatı
03:20
flew at 25,000 miles an hour.
66
188597
3883
saatte 25.000 mil (40234 km) hızla uçtular.
03:24
Since 1970, no human beings
67
192480
2900
1970 yılından beri, hiçbir insan
03:27
have been back to the moon.
68
195380
1882
tekrar aya gidemedi.
03:29
No one has traveled faster than the crew
69
197262
2219
Apollo 10'un mürettebatından hızlı
03:31
of Apollo 10,
70
199481
1606
kimse seyahat edemedi,
03:33
and blithe optimism about technology's powers
71
201087
3772
ve teknolojinin gücü hakkındaki gamsız iyimserlik
03:36
has evaporated
72
204859
1902
buharlaştı
03:38
as big problems we had imagined technology would solve,
73
206761
3571
teknolojinin çözebileceğini hayal ettiğimiz büyük sorunlar,
03:42
such as going to Mars,
74
210332
2303
Mars'a gitmek,
03:44
creating clean energy, curing cancer,
75
212635
3331
temiz enerji yaratmak, kanseri tedavi etmek
03:47
or feeding the world have come to seem
76
215966
2809
ya da dünyayı doyurmak gibi,
03:50
intractably hard.
77
218775
2689
inatçı derecede zor gelmeye başladı.
03:53
I remember watching the liftoff of Apollo 17.
78
221464
3709
Apollo 17'nin kalkışını izlediğimi hatırlıyorum.
03:57
I was five years old,
79
225173
2049
Beş yaşındaydım,
03:59
and my mother told me not to stare
80
227222
2368
ve annem Saturn V roketinin ateşli egzozuna
04:01
at the fiery exhaust of a Saturn V rocket.
81
229590
3135
gözlerimi dikerek bakmamamı söyledi.
04:04
I vaguely knew this was to be the last
82
232725
2441
Hayal meyal bir şekilde bunun ay görevlerinin
04:07
of the moon missions,
83
235166
1538
sonuncusu olduğunu biliyordum,
04:08
but I was absolutely certain there would be
84
236704
3766
ama hayatım boyunca Mars kolonilerinin
04:12
Mars colonies in my lifetime.
85
240470
3310
olacağından kesinlikle emindim.
04:15
So "Something happened
86
243780
2563
Ve "Büyük problemleri teknoloji ile çözme kapasitemize birşey oldu"
04:18
to our capacity to solve big problems with technology"
87
246343
4183
cümlesi
04:22
has become a commonplace.
88
250526
2392
sıradan hale geldi.
04:24
You hear it all the time.
89
252918
1390
Her zaman duyuyorsunuz.
04:26
We've heard it over the last two days here at TED.
90
254308
3412
Burada TED'de de son iki gün içinde duyduk.
04:29
It feels as if technologists have diverted us
91
257720
3968
Sanki teknoloji uzmanları bizi başka yöne çevirdiler gibi geliyor
04:33
and enriched themselves with trivial toys,
92
261688
2685
ve kendilerini önemsiz oyuncaklar ile zenginleştirdiler,
04:36
with things like iPhones and apps and social media,
93
264373
3505
IPhone'lar ve uygulamalar ve sosyal medya gibi,
04:39
or algorithms that speed automated trading.
94
267878
3619
veya otomatik ticareti hızlandıran algoritmalar gibi.
04:43
There's nothing wrong with most of these things.
95
271497
2394
Bunların çoğu yanlış değil.
04:45
They've expanded and enriched our lives.
96
273891
3081
Hayatlarımızı geliştirdi ve zenginleştirdi.
04:48
But they don't solve humanity's big problems.
97
276972
4701
Ama insanlığın büyük problemlerini çözmüyorlar.
04:53
What happened?
98
281673
1213
Ne oldu?
04:54
So there is a parochial explanation in Silicon Valley,
99
282886
4914
Silikon Vadisi'nde dar görüşlü bir açıklama var,
04:59
which admits that it has been funding less ambitious companies
100
287800
3445
Intel, Microsoft, Apple ve Genentech'i
05:03
than it did in the years when it financed
101
291245
2302
finanse ettiği yıllara göre
05:05
Intel, Microsoft, Apple and Genentech.
102
293547
3158
şimdi daha az arzulu şirketleri finanse ettiğini kabul ediyorlar.
05:08
Silicon Valley says the markets are to blame,
103
296705
2560
Silikon Vadisi piyasalar suçlanmalı diyor,
05:11
in particular the incentives that venture capitalists
104
299265
2917
özellikle girişim sermayedarlarının
05:14
offer to entrepreneurs.
105
302182
1580
girişimcilere sundukları teşvikler.
05:15
Silicon Valley says that venture investing
106
303762
2116
Silikon Vadisi girişim yatırımlarının
05:17
shifted away from funding transformational ideas
107
305878
3863
dönüşümsel fikirleri finanse etmekten
05:21
and towards funding incremental problems
108
309741
2939
değişen problemleri hatta sahte problemleri
05:24
or even fake problems.
109
312680
2048
finanse etmeye kaydığını söylüyor.
05:26
But I don't think that explanation is good enough.
110
314728
2751
Ama ben bu açıklamanın yeteri kadar iyi olduğunu düşünmüyorum.
05:29
It mostly explains what's wrong with Silicon Valley.
111
317479
3884
Bu çoğunlukla Silikon Vadisi'nde neyin yanlış olduğunu açıklıyor.
05:33
Even when venture capitalists were at their most
112
321363
2650
Girişim sermayedarları risk açısından en rahat
05:36
risk-happy, they preferred small investments,
113
324013
2839
dönemlerinde bile küçük yatırımları tercih ettiler,
05:38
tiny investments that offered an exit within 10 years.
114
326852
3864
10 yıl içinde çıkış sunan ufacık yatırımlar.
05:42
V.C.s have always struggled
115
330716
2319
Girişim sermayedarları her zaman
05:45
to invest profitably in technologies such as energy
116
333035
3075
enerji gibi sermaye gereksinimleri büyük olan
05:48
whose capital requirements are huge
117
336110
2194
ve geliştirmesi uzun ve ayrıntılı olan
05:50
and whose development is long and lengthy,
118
338304
2708
karlı teknolojilere yatırım yapmak için mücadele ettiler,
05:53
and V.C.s have never, never funded the development
119
341012
3157
ve girişim sermayedarları hiçbir zaman,
05:56
of technologies meant to solve big problems
120
344169
2998
hiçbir zaman ani ticari değer sağlamayan
05:59
that possess no immediate commercial value.
121
347167
2694
büyük problemleri çözecek teknolojilere yatırım yapmadılar.
06:01
No, the reasons we can't solve big problems
122
349861
2212
Hayır, büyük sorunları çözemememizin sebepleri
06:04
are more complicated and more profound.
123
352073
4082
daha karmaşık ve daha derin.
06:08
Sometimes we choose not to solve big problems.
124
356155
2987
Bazen büyük sorunları çözmeyi seçmiyoruz.
06:11
We could go to Mars if we want.
125
359142
2418
Eğer istesek Mars'a gidebilirdik.
06:13
NASA even has the outline of a plan.
126
361560
2867
Hatta NASA'da bir plan taslağı vardır.
06:16
But going to Mars would follow a political decision
127
364427
3489
Ama Mars'a gitmek genel katılımlı bir politik kararı
06:19
with popular appeal, and that will never happen.
128
367916
3354
takip etmeli ve bu asla olmayacak.
06:23
We won't go to Mars, because everyone thinks
129
371270
2742
Mars'a gitmeyeceğiz çünkü herkes
06:26
there are more important things
130
374012
1949
dünyada yapılacak daha önemli
06:27
to do here on Earth.
131
375961
2287
şeyler olduğunu düşünüyor.
06:30
Sometimes, we can't solve big problems
132
378248
3044
Bazen, büyük sorunları politik sistemlerimiz
06:33
because our political systems fail.
133
381292
2504
başarısız olduğu için çözemeyiz.
06:35
Today, less than two percent
134
383796
2098
Bugün dünya enerji tüketiminin %2'den azı
06:37
of the world's energy consumption
135
385894
1687
rüzgar, güneş ve biyoyakıt gibi
06:39
derives from advanced, renewable sources
136
387581
2166
gelişmiş, yenilenebilir kaynaklardan
06:41
such as solar, wind and biofuels,
137
389747
2878
elde ediliyor,
06:44
less than two percent,
138
392625
1582
yüzde ikiden daha az,
06:46
and the reason is purely economic.
139
394207
2104
ve sebep tamamen ekonomik.
06:48
Coal and natural gas are cheaper
140
396311
2193
Kömür ve doğal gaz
06:50
than solar and wind,
141
398504
1745
rüzgar ve güneşten daha ucuz,
06:52
and petroleum is cheaper than biofuels.
142
400249
2519
ve petrol biyoyakıtlardan daha ucuz.
06:54
We want alternative energy sources
143
402768
2681
Fiyatta rekabet edebilecek
06:57
that can compete on price. None exist.
144
405449
3001
alternatif enerji kaynakları istiyoruz. Hiç yok.
07:00
Now, technologists, business leaders
145
408450
2705
Şimdi, teknoloji uzmanları, iş liderleri
07:03
and economists all basically agree
146
411155
2496
ve ekonomistler hepsi bir konuda hemfikir
07:05
on what national policies and international treaties
147
413651
3501
milli politikalar ve uluslarası anlaşmalar alternatif enerjinin
07:09
would spur the development of alternative energy:
148
417152
3284
geliştirilmesini teşvik etmeli:
07:12
mostly, a significant increase in energy
149
420436
2715
çoğunlukla, enerji araştırma ve geliştirmesinde
07:15
research and development,
150
423151
1417
önemli bir artış
07:16
and some kind of price on carbon.
151
424568
2795
ve karbon üzerinde bir çeşit fiyatlandırma.
07:19
But there's no hope in the present political climate
152
427363
3204
Ama mevcut siyasi iklimde umut yok
07:22
that we will see U.S. energy policy
153
430567
2393
ABD enerji politikası
07:24
or international treaties that reflect that consensus.
154
432960
4767
ya da uluslarası anlaşmalar bu uzlaşmayı yansıtmıyor.
07:29
Sometimes, big problems that had seemed technological
155
437727
4484
Bazen, teknolojik görünen büyük sorunların
07:34
turn out not to be so.
156
442211
1899
öyle olmadıkları ortaya çıkar.
07:36
Famines were long understood to be caused
157
444110
3218
Kıtlıkların sebebinin uzun süre
07:39
by failures in food supply.
158
447328
2408
gıda sağlamadaki eksiklikler olduğu düşünüldü.
07:41
But 30 years of research have taught us
159
449736
2255
Ama 30 yıllık araştırmalar bize
07:43
that famines are political crises
160
451991
2668
kıtlıkların sebebinin gıda dağıtımını yıkıcı bir şekilde
07:46
that catastrophically affect food distribution.
161
454659
3514
etkileyen politik krizler olduğunu öğretti.
07:50
Technology can improve things like crop yields
162
458173
2963
Teknoloji ürünlerin mahsül miktarı veya gıdaların
07:53
or systems for storing and transporting food,
163
461136
4243
depolanması ve nakliyesi için sistemler gibi şeyleri
07:57
but there will be famines so long as there are bad governments.
164
465379
5245
geliştirebilir ama kötü hükümetler oldukça kıtlıklar olacak.
08:02
Finally, big problems sometimes elude solution
165
470624
3515
Son olarak, büyük sorunlarda bazen çözüm akla gelmez
08:06
because we don't really understand the problem.
166
474139
3466
çünkü problemi gerçekten anlayamayız.
08:09
President Nixon declared war on cancer in 1971,
167
477605
4944
Başkan Nixon 1971 yılında kanserle savaşı ilan etti,
08:14
but we soon discovered
168
482549
1413
ama kısa zamanda keşfedildi ki
08:15
there are many kinds of cancer,
169
483962
2533
kanserin çok çeşidi var,
08:18
most of them fiendishly resistant to therapy,
170
486495
3566
çoğunluğu tedaviye şeytanca dirençli,
08:22
and it is only in the last 10 years
171
490061
2210
ve sadece son 10 yılda
08:24
that effective, viable therapies
172
492271
2547
kalıcı, etkili tedaviler
08:26
have come to seem real.
173
494818
2057
gerçek olabilir hale geldi.
08:28
Hard problems are hard.
174
496875
3050
Zor sorunlar zordur.
08:31
It's not true that we can't solve big problems through technology.
175
499925
4482
Büyük sorunları teknoloji ile çözemeyeceğimiz doğru değil.
08:36
We can, we must, but these four elements
176
504407
3716
Yapabiliriz, yapmalıyız, ama şu dördünün
08:40
must all be present:
177
508123
1755
tamamı mevcut olmalıdır:
08:41
Political leaders and the public
178
509878
1944
Siyasi liderler ve halk
08:43
must care to solve a problem;
179
511822
1742
bir sorunu çözmek istemelidir;
08:45
institutions must support its solution;
180
513564
3171
kurumlar çözümü desteklemelidir;
08:48
It must really be a technological problem;
181
516735
3075
Gerçekten teknolojik bir sorun olması gerekir;
08:51
and we must understand it.
182
519810
3851
ve biz sorunu anlamalıyız.
08:55
The Apollo mission,
183
523661
1447
Apollo görevi,
08:57
which has become a kind of metaphor
184
525108
2737
büyük sorunları çözmede teknolojinin kapasitesi
08:59
for technology's capacity to solve big problems,
185
527845
3184
için bir çeşit metafor haline gelmiştir,
09:03
met these criteria.
186
531029
2211
bu şartları sağladı.
09:05
But it is an irreproducible model for the future.
187
533240
3427
Ama gelecek için tekrar edilemeyen bir modeldir.
09:08
It is not 1961.
188
536667
1824
1961'de değiliz.
09:10
There is no galvanizing contest like the Cold War,
189
538491
4091
Soğuk savaş dönemindeki gibi bir galvanizleme yarışı yok,
09:14
no politician like John Kennedy
190
542582
2359
John Kennedy gibi zor ve tehlikelide
09:16
who can heroize the difficult and the dangerous,
191
544941
3191
başrol oynayacak politikacılar yok,
09:20
and no popular science fictional mythology
192
548132
3345
ve güneş sistemini keşfetmek gibi
09:23
such as exploring the solar system.
193
551477
3106
düşsel mitolojiler içeren popüler bilim yok.
09:26
Most of all, going to the moon
194
554583
2402
En önemlisi, Ay'a gidişin
09:28
turned out to be easy.
195
556985
1862
kolay olduğu ortaya çıktı.
09:30
It was just three days away.
196
558847
2048
Sadece üç gün uzaklıktaydı.
09:32
And arguably it wasn't even solving
197
560895
2885
Ve tartışılır bir şekilde aya gitmek
09:35
much of a problem.
198
563780
2604
problem çözmek bile değildi.
09:38
We are left alone with our day,
199
566384
4080
Günümüzle başbaşa kaldık,
09:42
and the solutions of the future will be harder won.
200
570464
5477
ve geleceğin çözümleri daha zor kazanılacak.
09:47
God knows, we don't lack for the challenges.
201
575941
2785
Tanrı biliyor ya, sorunları çözmek için eksikliğimiz yok.
09:50
Thank you very much.
202
578726
1154
Çok teşekkür ederim.
09:51
(Applause)
203
579880
6000
(Alkış)
ABOUT THE SPEAKER
Jason Pontin - EditorJason Pontin is the editor-in-chief and publisher of MIT Technology Review.
Why you should listen
As the editor-in-chief and publisher of MIT Technology Review, Jason Pontin looks into the future, and thinks deeply about what technologies are going to get us there. Pontin has been editor-in-chief of the magazine since 2004 and publisher since 2005, at which point he began its transition to a digital-first magazine. Pontin reduced the number of annual print issues from eleven to six while refocusing the publication's energy toward original daily content. From 1996 to 2002, Pontin was the editor of the now-defunct Red Herring magazine.
Jason Pontin | Speaker | TED.com