Mark Plotkin: What the people of the Amazon know that you don't
Mark Plotkin: Amazon insanları bilmediğiniz neyi biliyor
As fast as the rainforest is disappearing -- the people of the rainforest are disappearing even faster. Mark Plotkin works to preserve generations of knowledge. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
works in the rainforest
kullandığını
çalışan bir bilim insanıyım.
içerisindeki tıbbi mucizeleri
and these medicinal treasures
better than we ever will.
bilemeyeceğimiz kadar iyi biliyorlar.
than the forests themselves.
yok olmaktalar.
most endangered species
en görkemli ve en tehlike
ve iletişime geçilmemiş kabileler.
ayağımı sakatladım
foot in a climbing accident
iltihap sökücüler,
this as long as I live.
hiç unutmayacağım.
me your machete."
bana ver." dedi.
şamanı görmeye gittim.
to see the shaman again.
of healing ever devised,
en başarılı sağlık sistemi,
in the northeast Amazon
şifacı görüyorsunuz
people around the world.
injections of antimony.
içermektedir.
not good for your heart;
üç adet bitki ile hastalığı tedavi ediyor.
from the Amazon Rainforest.
great Loren McIntyre,
lake of the Amazon,
border about 30 years ago.
sınırında kaybolmuştu.
isolated Indians called the Matsés.
yerli tarafından kurtarıldı.
them into the forest, which he did.
söylediler, o da öyle yaptı.
yapılmış sepetler çıkardılar.
green monkey frogs —
Kurbağaları çıkardılar
they're like this —
highly hallucinogenic.
by the editor of High Times magazine.
editörü bunu okudu.
friends in all sorts of strange cultures.
her tür garip kültürden arkadaşları var.
to the Amazon and give it a whirl,
bunu denemeye karar verdi.
he did, and he wrote,
ve şöyle yazdı:
my bodily functions,
tanrı gibi hissettim."
aspects of the green monkey frog.
yönü fazla ilgimi çekmedi
değişiklik de neydi?" demiş.
change in blood pressure?"
for high blood pressure
üzerinde çalışıyor.
peptidlere dayanıyor.
of the green monkey frog,
tedavi arıyor.
Indians and their magic frog
sihirli kurbağası bu tedavilerden
the middle of a yage ceremony.
bir yage töreni sırasında.
meet a foundation officer
kültürünü korumak için
to protect their culture.
tanıştırmaya götürdüm.
medicine man, and he said,
medical school, did you?"
değil mi?" diye sordu
konusunda ne bilirsin ki?" dedi.
you know about healing?"
kaparsan doktora git
an infection, go to a doctor.
of the heart, the mind and the spirit.
kalp, akıl ve ruh rahatsızlığıdır.
touch those. I cure them."
Onları ben tedavi ederim."
nature about new medicines.
her zaman güllük gülistanlık olmuyor.
the Universidade de São Paulo here.
Üniversitesi'nde incelendi
into ACE inhibitors.
olarak geliştirildi.
for hypertension.
önde gelen bir tedavi.
hipertansiyon neden oluyor.
tek kuruş bile kazanmıyorlar.
yapma biçimi değil.
way of doing business.
greatest expression of life on Earth.
en fazla yaşam bulunan yer.
that I dearly love:
to questions we have yet to ask."
soruların cevabını bilir."
it's rapidly disappearing.
hızla yok oluyor.
Grossa eyaletindeki
of the Xingu indigenous reserve
doğu sınırında küçük bir uçakla
to the northwest of here.
of skinny-ass cows.
yerde, ormanda tutuyor,
in the forest where it belongs,
into the atmosphere
landscape of all.
is over seven feet.
2 metreden fazladır.
scale at over half a ton.
mystical and iconic role
hayal dünyamızda mistik ve
know nature best.
dismiss these people as primitive.
standardımıza göre ilkel sayabilir.
were first contacted."
kadar bilmiyorlardı."
better than we do.
daha iyi biliyorlar.
of the emerald realm.
saygı duyuyorlar.
hometown of New Orleans,
yeniyetme iken,
the northeast Amazon
lessons to teach us.
bölgesine gittiğinizde
the forests of the Amazon,
the edge of the stone axe.
eskiden taş baltalarını bileyliyordu.
as you see here.
gördüğünüz gibi taşlardaki izler.
of isolated peoples.
there are 14 or 15 isolated groups
sadece Kolombiya Amazonu'nda
bir dünya olduğunu biliyorlar.
know there's an outside world.
human right to remain so.
onların insanlık hakkı.
that hide from man?
was set off in 1492.
equivalent of a gold rush.
çılgın bir yarış vardı
haydutlardan biridir.
butchered Indians
Wittonolar gibi yerlileri
right hand side of the slide.
işkence etti ve doğradı
come out of the forest,
ormandan çıktıklarında
were contacted in the '80s.
80'lerde onlarla temasa geçildi
herkes ölmüştü.
are preliterate societies.
olmayan toplumlar.
taken over the Nukak lands,
uyuşturucu tacirleri ele geçirdi
take you to the southwest,
güneybatıya götüreyim,
landscape in the world:
and Colombian colleagues,
ve meslektaşlarımız sayesinde
of botanical diversity.
otururken görüyorsunuz.
what it looks like today.
olduğunu göstereyim.
mountains are still lost.
hâlâ kayıp olduğunu gördüm.
atop the Bell Mountain
with the Bell Mountain
trove of botanical diversity,
botanik çeşitlilik hazinesi değil,
three isolated tribes,
Thomas van der Hammen
of the Amazon Rainforest.
olarak tanımlıyor.
down to the southeast,
güneydoğuya inelim,
New England eyaletinden büyüktür
is bigger than New England.
border to the right —
can look at the roofs
outside world is crowding in.
bir kalabalıkla geldiğini göstereyim.
ulaşım ve ticareti görüyoruz.
increased in Putumayo.
the Civil War in Colombia,
hafiflemesinden sonra
for commercial purposes.
coming from the south,
move through the park
Brezilya'ya ulaşmak isteyen
picture is out of focus
in a hurry, here's why.
aceleyle çekilmesidir.
from the Brazilian Amazon.
bir hangar gibi sanki.
sanat sergisiydi.
shouldn't mess with uncontacted Indians.
bu şekilde anlatmışlardı.
on the Brazil-Peru border
Mascho-Piroslar
a very nasty business.
groups to take their picture.
izole bir gruba götürüyorlar.
clothes, when you give them tools,
alet edevat verirken
on the Peru border,
Peru sınırındaki Yerliler,
sponsored by missionaries.
ettiği uçuşlar yapılıyor.
and turn them into Christians.
yapmak istiyorlar.
to the contacted tribes,
teknoloji sağlayın,
şaman bilgeliğinin
ancient shamanic wisdom
of ancestral rainforest.
haritalalıyor ve yönetiyoruz.
and cultural destiny.
as indigenous park rangers,
olarak eğitildiler,
longhouses, were burned.
slaughter uncontacted peoples
temas edilmemiş insanları katletmek,
disgusting human rights abuse
en rezil ve iğrenç
ödüllendirici olabilir
it can be dangerous.
passed away recently
küçük bir uçağın
kabileleri korumak için
daha iyi bir dünyaya doğru değişsin.
the better rather than the worse.
ABOUT THE SPEAKER
Mark Plotkin - Amazonian ethnobotanistAs fast as the rainforest is disappearing -- the people of the rainforest are disappearing even faster. Mark Plotkin works to preserve generations of knowledge.
Why you should listen
Mark Plotkin is an ethnobotanist, studying the traditional uses for plants in Central and South America forests. He works closely with shamans, community leaders who practice traditional healing techniques using plants and animals, learned over uncounted generations. But when forests are disrupted (by illegal logging, for instance), that knowledge risks being lost. Plotkin's work helps to collect and share shamanic learning, with a twofold goal: to preserve the rainforest by showing its value as a source of yet-to-be-discovered pharmaceuticals.
Plotkin pioneered his research working with the Trio Indians of southern Suriname, and has also worked with elder shamans from Mexico, Panama, Venezuela, Ecuador, Peru, Colombia and Brazil. He's the author of the best-selling book Tales of a Shaman's Apprentice. With his wife, Liliana Madrigal, he co-founded the Amazon Conservation Team, a group that helps indigenous people purchase and protect their sacred sites.
Mark Plotkin | Speaker | TED.com