TEDxCERN
Topher White: What can save the rainforest? Your used cell phone
Topher White: Yağmur ormanını ne kurtarabilir? Cevap eski cep telefonunuz
Filmed:
Readability: 3.6
1,377,242 views
Kuş cıvıltıları, ağustos böceklerinin vızıltısı, gibonların muhabbetleri, yağmur ormanındaki seslerden birkaçı. Ama arka planda, neredeyse devamlı olarak yasa dışı ağaç kesicilerin elektrikli testerelerinin sesi var. Mühendis Topher White, bu acımasız ağaç kıyımını durdurmak için bulduğu basit ve uygulanabilir çözümü paylaşıyor ve çözümün başladığı yer eski cep telefonunuz.
Topher White - Conservation technologist
Through his startup Rainforest Connection, Topher White transforms used cell phones into guardians of the rainforest. Full bio
Through his startup Rainforest Connection, Topher White transforms used cell phones into guardians of the rainforest. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
(Rainforest noises)
0
949
6548
(Yağmur ormanından sesler)
00:21
In the summer of 2011,
as a tourist,
as a tourist,
1
9680
3487
2011 yazında turist olarak
00:25
I visited the rainforests of Borneo
for the very first time,
for the very first time,
2
13167
4426
Borneo yağmur ormanlarını
ilk defa ziyaret ettim.
ilk defa ziyaret ettim.
00:29
and as you might imagine,
3
17593
2048
Tahmin edebileceğiniz gibi
00:31
it was the overwhelming sounds
of the forest that struck me the most.
of the forest that struck me the most.
4
19641
5270
beni en çok etkileyen ormanın
yoğun sesleri oldu.
yoğun sesleri oldu.
00:36
There's this constant cacophony of noise.
5
24911
2810
Bu kakofonik gürültü hep devam ediyordu.
00:39
Some things actually do stick out.
6
27721
2415
Aslında bazı sesler öne çıkıyor.
00:42
For example, this here is a big bird,
a rhinoceros hornbill.
a rhinoceros hornbill.
7
30136
4426
Mesela bu büyük bir kuşun,
gergedan boynuzgaganın sesi.
gergedan boynuzgaganın sesi.
00:46
This buzzing is a cicada.
8
34562
4172
Bu ağustos böceği vızıltısı.
00:51
This is a family of gibbons.
9
39434
2613
Bu ise bir gibon ailesi.
00:54
It's actually singing to each other
over a great distance.
over a great distance.
10
42047
4114
Çok uzak bir mesafeden
birbirlerine şarkı söylüyorlar.
birbirlerine şarkı söylüyorlar.
00:59
The place where this was recorded
was in fact a gibbon reserve,
was in fact a gibbon reserve,
11
47341
2993
Seslerin çekildiği yer bir gibon
koruma bölgesi, o yüzden
koruma bölgesi, o yüzden
01:02
which is why you can hear so many of them,
12
50334
2037
bu kadar fazlasını aynı anda duyuyorsunuz.
01:04
but in fact the most important noise that
was coming out of the forest that time
was coming out of the forest that time
13
52372
4930
Ama aslında o sırada ormandaki seslerin
en önemlisi
en önemlisi
01:09
was one that I didn't notice,
14
57302
1532
ne benim ne de başkasının
01:10
and in fact nobody there
had actually noticed it.
had actually noticed it.
15
58834
3109
fark etmediği bir sesti.
01:14
So, as I said, this was a gibbon reserve.
16
62373
1988
Evet, burası bir gibon koruma merkezi.
01:16
They spend most of their time
rehabilitating gibbons,
rehabilitating gibbons,
17
64361
2809
Zamanlarının çoğunu gibonların
rehabilite ederek
rehabilite ederek
01:19
but they also have
to spend a lot of their time
to spend a lot of their time
18
67170
2561
harcıyorlar ama bir yandan da
bölgeyi yasa dışı
bölgeyi yasa dışı
01:21
protecting their area from illegal logging
that takes place on the side.
that takes place on the side.
19
69731
3692
ağaç kesimine karşı korumak için de
uğraşıyorlar.
uğraşıyorlar.
01:25
And so if we take the sound of the forest
20
73423
2043
Yani ormandan gelen sesleri kaydedip
01:27
and we actually turn down the gibbons,
the insects, and the rest,
the insects, and the rest,
21
75466
3557
gibonları, böcekleri ve
diğer bütün sesleri sustursak,
diğer bütün sesleri sustursak,
01:31
in the background, the entire time,
in recordings you heard,
in recordings you heard,
22
79023
3666
arka planda, tüm kayıt
boyunca duyacağınız şey
boyunca duyacağınız şey
01:34
was the sound of a chainsaw
at great distance.
at great distance.
23
82689
3714
uzaktan gelen bir elektrikli
testerenin sesi olurdu.
testerenin sesi olurdu.
01:38
They had three full-time guards
who were posted around this sanctuary
who were posted around this sanctuary
24
86403
3994
Sığınağın etrafında görev yapan,
ormanı yasadışı ağaç kesimine
ormanı yasadışı ağaç kesimine
01:42
whose job was in fact
to guard against illegal logging,
to guard against illegal logging,
25
90397
4202
karşı koruyan, tam gün çalışan
üç korumaları vardı,
üç korumaları vardı,
01:46
and one day, we went walking,
again as tourists, out into the forest,
again as tourists, out into the forest,
26
94599
3459
Bir gün, yine turist olarak ormanın içine
doğru yürüyüşe çıkmıştık,
doğru yürüyüşe çıkmıştık,
01:50
and within five minutes' walk,
27
98058
2253
ve beş dakika kadar yürüdükten sonra
01:52
we stumbled upon somebody
who was just sawing a tree down,
who was just sawing a tree down,
28
100311
3379
ağaç kesen birine rastladık, koruculardan
01:55
five minutes' walk, a few hundred meters
from the ranger station.
from the ranger station.
29
103690
3261
sadece bir kaç yüz metre uzakta,
beş dakikalık yürüme mesafesinde!
beş dakikalık yürüme mesafesinde!
01:58
They hadn't been able
to hear the chainsaws,
to hear the chainsaws,
30
106951
2058
Duyduğunuz gibi, orman
çok gürültülü
çok gürültülü
02:01
because as you heard,
the forest is very, very loud.
the forest is very, very loud.
31
109009
3817
olduğundan testerenin sesini
duyamıyorlardı.
duyamıyorlardı.
02:04
It struck me as quite unacceptable
that in this modern time,
that in this modern time,
32
112826
3919
Şu modern zamanda, koruculara
sadece bir kaç yüz metre uzakta,
sadece bir kaç yüz metre uzakta,
02:08
just a few hundred meters away
from a ranger station in a sanctuary,
from a ranger station in a sanctuary,
33
116745
4472
çalıştırılan bir elektrikli testereyi
kimsenin duyamamış olması
kimsenin duyamamış olması
02:13
that in fact nobody could hear it when
someone who has a chainsaw gets fired up.
someone who has a chainsaw gets fired up.
34
121217
3805
o an bana kabul edilemez geldi.
02:17
It sounds impossible,
but in fact, it was quite true.
but in fact, it was quite true.
35
125022
4665
İmkansız gibi geliyor ama olan buydu.
02:21
So how do we stop illegal logging?
36
129689
1834
Peki bu kıyımı nasıl durdururuz?
02:23
It's really tempting, as an engineer,
always to come up with a high-tech,
always to come up with a high-tech,
37
131523
3429
Bir mühendis için çılgın derecede
yüksek teknoloji içeren bir
yüksek teknoloji içeren bir
02:26
super-crazy high-tech solution,
38
134952
1761
çözüm bulma fikri kışkırtıcı tabi
02:28
but in fact, you're in the rainforest.
39
136713
1950
ama yağmur ormanındasınız.
02:30
It has to be simple,
it has to be scalable,
it has to be scalable,
40
138663
2377
Çözümünüz basit olmalı,
ölçeklenebilir olmalı.
ölçeklenebilir olmalı.
02:33
and so what we also noticed
while were there was that
while were there was that
41
141040
3008
Oradayken fark ettiğimiz bir şey de,
ihtiyacımız olan her şeyin
ihtiyacımız olan her şeyin
02:36
everything we needed was already there.
42
144048
2326
zaten orada olduğuydu.
02:38
We could build a system
that would allow us to stop this
that would allow us to stop this
43
146374
2751
Zaten orada olan şeylerle
bir sistem geliştirip,
bir sistem geliştirip,
02:41
using what's already there.
44
149125
2282
kıyımı durdurabilirdik.
02:43
Who was there? What was
already in the forest?
already in the forest?
45
151407
2232
Peki ormanda elimizin altında
neler vardı?
neler vardı?
02:45
Well, we had people.
46
153639
1148
İnsan gücümüz vardı.
02:46
We had this group there that was
dedicated, three full-time guards,
dedicated, three full-time guards,
47
154787
3285
Tam zamanlı çalışan, kendilerini
bu kıyıma son vermeye
bu kıyıma son vermeye
02:50
that was dedicated to go and stop it,
48
158072
1774
adamış üç korucu vardı,
02:51
but they just needed to know
what was happening out in the forest.
what was happening out in the forest.
49
159846
3114
tek ihtiyaçları ormanda neler
olduğundan haberdar olmaktı.
olduğundan haberdar olmaktı.
02:54
The real surprise, this is the big one,
50
162960
1893
Ama gerçekten en şaşırtıcı olan,
02:56
was that there was connectivity
out in the forest.
out in the forest.
51
164853
2383
ormanın içinde
bağlantı olmasıydı.
bağlantı olmasıydı.
02:59
There was cell phone service
way out in the middle of nowhere.
way out in the middle of nowhere.
52
167236
2914
Hiçliğin ortasında, cep telefonu
bağlantısı vardı.
bağlantısı vardı.
03:02
We're talking hundreds of kilometers
from the nearest road,
from the nearest road,
53
170150
2931
En yakın yola yüzlerce kilometre
uzaklıktan bahsediyorum,
uzaklıktan bahsediyorum,
03:05
there's certainly no electricity,
but they had very good cell phone service,
but they had very good cell phone service,
54
173081
3572
elektrik yok ama çok güçlü
telefon sinyali var
telefon sinyali var
03:08
these people in the towns
were on Facebook all the time,
were on Facebook all the time,
55
176653
2623
ve buralarda yaşayanlar
devamlı Facebook'talar,
devamlı Facebook'talar,
03:11
they're surfing the web on their phones,
56
179276
1950
telefonlarıyla internete giriyorlar falan
03:13
and this sort of got me thinking
that in fact it would be possible
that in fact it would be possible
57
181226
3109
derken aklıma şu geldi, aslında
03:16
to use the sounds of the forest,
58
184335
2159
ormandaki seslerden insanların duyamadığı
03:18
pick up the sounds
of chainsaws programmatically,
of chainsaws programmatically,
59
186494
2392
testere seslerini
programlı şekilde ayırt edip
programlı şekilde ayırt edip
03:20
because people can't hear them,
60
188886
1648
bunu koruculara
03:22
and send an alert.
61
190534
1687
bildirim olarak yollayabilirdik.
03:24
But you have to have a device
to go up in the trees.
to go up in the trees.
62
192221
2582
Ama bunun için ağaçlara
koyulacak bir alet lazımdı.
koyulacak bir alet lazımdı.
03:26
So if we can use some device
to listen to the sounds of the forest,
to listen to the sounds of the forest,
63
194803
3651
Yani eğer ormandaki sesleri
dinleyen bir aletimiz olsa
dinleyen bir aletimiz olsa
03:30
connect to the cell phone
network that's there,
network that's there,
64
198454
2233
onu mevcut cep telefonu
ağına bağlasak
ağına bağlasak
03:32
and send an alert to people on the ground,
65
200687
2034
ve o da koruculara bildirim yollasa,
03:34
perhaps we could have a solution
to this issue for them.
to this issue for them.
66
202721
3550
belki de sorun çözülmüş olurdu.
03:38
But let's take a moment
to talk about saving the rainforest,
to talk about saving the rainforest,
67
206271
3280
Biraz durup yağmur ormanlarını
kurtarmaktan bahsedelim
kurtarmaktan bahsedelim
03:41
because it's something that we've
definitely all heard about forever.
definitely all heard about forever.
68
209551
3842
hepimizin kesinlikle ezelden
beri duyduğu bir şey.
beri duyduğu bir şey.
03:45
People in my generation
have heard about saving the rainforest
have heard about saving the rainforest
69
213393
2919
Kendi neslim için konuşuyorum,
biz bunu çocukluğumuzdan beri
biz bunu çocukluğumuzdan beri
03:48
since we were kids,
70
216312
1900
duyuyoruz
03:50
and it seems that the message
has never changed:
has never changed:
71
218212
2248
ve sanki söylenilenler hiç
değişmiyor gibi:
değişmiyor gibi:
03:52
We've got to save the rainforest,
it's super urgent,
it's super urgent,
72
220460
2522
'Yağmur ormanlarını korumalıyız,
bu çok acil bir konu,
bu çok acil bir konu,
03:54
this many football fields
have been destroyed yesterday.
have been destroyed yesterday.
73
222982
2706
dün şu kadar futbol sahası
kadar bir kısım yok edildi'
kadar bir kısım yok edildi'
03:57
and yet here we are today,
about half of the rainforest remains,
about half of the rainforest remains,
74
225688
3304
Ama işte buradayız, yağmur
ormanlarının yarısı kadarı duruyor
ormanlarının yarısı kadarı duruyor
04:00
and we have potentially more urgent
problems like climate change.
problems like climate change.
75
228992
4327
ve iklim değişikliği gibi daha
önemli ve acil sorunlarımız var.
önemli ve acil sorunlarımız var.
04:05
But in fact, this is the little-known fact
that I didn't realize at the time:
that I didn't realize at the time:
76
233319
3909
İşte o zamanlar şu az bilinen
noktanın farkında değildim:
noktanın farkında değildim:
04:09
Deforestation accounts
for more greenhouse gas
for more greenhouse gas
77
237228
2961
Ormansızlaştırma, dünyadaki bütün
uçakların, arabaların,
uçakların, arabaların,
04:12
than all of the world's planes,
trains, cars, trucks and ships combined.
trains, cars, trucks and ships combined.
78
240189
4040
tren, kamyon ve gemilerin toplamından
daha fazla sera gazından sorumlu.
daha fazla sera gazından sorumlu.
04:16
It's the second highest contributor
to climate change.
to climate change.
79
244229
2716
İklim değişikliğinin
ikinci büyük sebebi.
ikinci büyük sebebi.
04:18
Also, according to Interpol,
80
246945
2833
Artı, Interpol'e göre,
yağmur ormanlarındaki
yağmur ormanlarındaki
04:21
as much as 90 percent of the logging
that takes place in the rainforest
that takes place in the rainforest
81
249778
3529
ağaç kesimlerinin yüzde 90'ı,
tıpkı bizim rastladığımız gibi
tıpkı bizim rastladığımız gibi
04:25
is illegal logging,
like the illegal logging that we saw.
like the illegal logging that we saw.
82
253307
3781
yasa dışı ağaç kesimleri.
04:29
So if we can help people in the forest
enforce the rules that are there,
enforce the rules that are there,
83
257088
4044
Yani eğer ormandaki insanların kanunları
uygulamalarına yardım edebilirsek
uygulamalarına yardım edebilirsek
04:33
then in fact we could eat heavily
into this 17 percent
into this 17 percent
84
261132
3924
bu oranı yüzde 17 oranında
azaltabilir ve kısa vadede
azaltabilir ve kısa vadede
04:37
and potentially have a major impact
in the short term.
in the short term.
85
265056
2611
büyük bir etki yaratabilirdik.
04:39
It might just be the cheapest,
fastest way to fight climate change.
fastest way to fight climate change.
86
267667
5165
Bu iklim değişikliğiyle savaşmanın
en hızlı ve en ucuz yolu olabilirdi.
en hızlı ve en ucuz yolu olabilirdi.
04:44
And so here's the system that we imagine.
87
272832
1998
Düşündüğümüz sistem işte bu.
04:46
It looks super high tech.
88
274830
1194
Süper teknolojik.
04:48
The moment a sound of a chainsaw
is heard in the forest,
is heard in the forest,
89
276024
2633
Ormanda elektrikli testere sesi
duyulur duyulmaz,
duyulur duyulmaz,
04:50
the device picks up the sound
of the chainsaw,
of the chainsaw,
90
278657
2172
alet testerenin sesini ayırt ediyor
04:52
it sends an alert through the standard
GSM network that's already there
GSM network that's already there
91
280829
3607
mevcut GSM operatörüyle
04:56
to a ranger in the field
92
284436
2087
tam zamanında yetişip ağaç kesimini
04:58
who can in fact show up in real time
and stop the logging.
and stop the logging.
93
286523
2817
durdurabilecek koruculara
bildirim yolluyor.
bildirim yolluyor.
05:01
It's no more about going out
and finding a tree that's been cut.
and finding a tree that's been cut.
94
289340
3909
Gezinirken bir ağacın
kesildiğine şahit olmalarına veya
kesildiğine şahit olmalarına veya
05:05
It's not about seeing
a tree from a satellite
a tree from a satellite
95
293249
2176
uydudan ağaçları seyretmelerine gerek
05:07
in an area that's been clear cut,
96
295425
1636
kalmadan, artık eş zamanlı olarak
05:09
it's about real-time intervention.
97
297061
2198
olaya müdahale edebilecekler.
05:11
So I said it was the cheapest
and fastest way to do it,
and fastest way to do it,
98
299669
2721
En ucuz ve en hızlı yol demiştim ama
05:14
but in fact, actually, as you saw,
they weren't able to do it,
they weren't able to do it,
99
302390
2925
görüyorsunuz ki bunu yapamıyorlardı yani
05:17
so it may not be so cheap and fast.
100
305315
1884
o kadar da hızlı ve ucuz olmayabilirdi.
05:19
But if the devices in the trees
were actually cell phones,
were actually cell phones,
101
307199
3436
Ama ağaçlardaki aletler gerçekten
cep telefonu olsaydı
cep telefonu olsaydı
05:22
it could be pretty cheap.
102
310635
1556
o zaman gerçekten ucuz olurdu.
05:24
Cell phones are thrown away
by the hundreds of millions every year,
by the hundreds of millions every year,
103
312191
4287
Sadece A.B.D'de yüz milyonlarca
cep telefonu, her yıl
cep telefonu, her yıl
05:28
hundreds of millions in the U.S. alone,
104
316478
2121
çöpe atılıyor, dünyanın geri kalanından
05:30
not counting the rest of the world,
which of course we should do,
which of course we should do,
105
318599
3181
bahsetmiyorum bile ki
bahsetmem gerekir ama kısacası
bahsetmem gerekir ama kısacası
05:33
but in fact, cell phones are great.
106
321780
2531
cep telefonları bu iş için müthiş.
05:36
They're full of sensors.
107
324311
1333
Sensörlerle donatılmışlar.
05:37
They can listen
to the sounds of the forest.
to the sounds of the forest.
108
325644
2152
Ormandaki sesleri dinleyebilirler.
05:39
We do have to protect them.
109
327796
1382
Tabi onları korumamız gerek.
05:41
We have to put them in this box
that you see here,
that you see here,
110
329178
2407
Onları gördüğünüz bu kutuya
koymamız gerekiyor,
koymamız gerekiyor,
05:43
and we do have to power them.
111
331585
1567
ve tabi ki şarj etmemiz lazım.
05:45
Powering them is one of the greater
engineering challenges
engineering challenges
112
333152
2763
Şarj, karşılaştığımız mühendislik
sorunlarının
sorunlarının
05:47
that we had to deal with,
113
335915
1300
en büyüklerindendi
05:49
because powering a cell phone
under a tree canopy,
under a tree canopy,
114
337215
2752
çünkü ağaçların tepelerinin altında
telefon şarj etmek
telefon şarj etmek
05:51
any sort of solar power
under a tree canopy,
under a tree canopy,
115
339967
2252
yada bir şekilde güneş
enerjisinden yararlanmak
enerjisinden yararlanmak
05:54
was an as-yet-unsolved problem,
116
342219
1810
hala çözülmemiş bir sorun.
05:56
and that's this unique
solar panel design that you see here,
solar panel design that you see here,
117
344029
2857
Bu gördüğünüz eşsiz
güneş enerjisi paneli de yine
güneş enerjisi paneli de yine
05:58
which in fact is built also from recycled
byproducts of an industrial process.
byproducts of an industrial process.
118
346886
4319
endüstriyel bir işlemin geri dönüştürülmüş
yan ürünleriyle yapıldı.
yan ürünleriyle yapıldı.
06:03
These are strips that are cut down.
119
351205
2624
Bunlar kesilmiş şeritler.
06:05
So this is me putting it all together
120
353829
3506
Bu da ben, ailemin garajında
06:09
in my parents' garage, actually.
121
357335
1881
parçaları birleştiriyorum.
06:11
Thanks very much to them
for allowing me to do that.
for allowing me to do that.
122
359216
2577
Onlara da çok teşekkür ederim,
izin verdikleri için.
izin verdikleri için.
06:13
As you can see,
this is a device up in a tree.
this is a device up in a tree.
123
361793
4356
Burada ağaca takılmış haldeki
aleti görüyorsunuz.
aleti görüyorsunuz.
06:18
What you can see from here, perhaps,
is that they are pretty well obscured
is that they are pretty well obscured
124
366149
3585
Belki uzaktan bakılınca dalların arasında
ne olduklarını anlamanın
ne olduklarını anlamanın
06:21
up in the tree canopy at a distance.
125
369734
1802
oldukça zor olduğunu fark ettiniz.
06:23
That's important, because although
they are able to hear chainsaw noises
they are able to hear chainsaw noises
126
371536
3477
Bu önemli çünkü bir kilometrelik
mesafeden testere sesini
mesafeden testere sesini
06:27
up to a kilometer in the distance,
127
375013
1770
duyabiliyor ve böylece
06:28
allowing them to cover
about three square kilometers,
about three square kilometers,
128
376783
2520
üç metrekarelik bir alanı
kapsıyorlar ama
kapsıyorlar ama
06:31
if someone were to take them,
it would make the area unprotected.
it would make the area unprotected.
129
379303
3178
eğer biri onları görüp alırsa,
bu alan korunmasız kalır.
bu alan korunmasız kalır.
06:35
So does it actually work?
130
383281
2753
Peki bu alet gerçekten çalışıyor mu?
06:38
Well, to test it,
we took it back to Indonesia,
we took it back to Indonesia,
131
386034
2972
Test etmek için aletleri tekrar
Endonezya'ya götürdük,
Endonezya'ya götürdük,
06:41
not the same place, but another place,
132
389006
2113
ama aynı yere değil,
06:43
to another gibbon reserve
133
391119
1671
günlük olarak yasa dışı ağaç kesimi
06:44
that was threatened daily
by illegal logging.
by illegal logging.
134
392790
2845
tehdidi altında olan
başka bir gibon koruma bölgesine.
başka bir gibon koruma bölgesine.
06:48
On the very second day, it picked up
illegal chainsaw noises.
illegal chainsaw noises.
135
396505
3919
Daha ikinci gün, elektrikli testere
seslerini almaya başladı.
seslerini almaya başladı.
06:52
We were able to get a real-time alert.
136
400424
2199
Gerçek zamanlı olarak bildirim
alabiliyorduk.
alabiliyorduk.
06:54
I got an email on my phone.
137
402623
1347
Telefonuma e-posta geldi.
06:55
Actually, we had just climbed the tree.
Everyone had just gotten back down.
Everyone had just gotten back down.
138
403970
3716
Esasen, ağaca yeni tırmanmıştık.
Herkes vazgeçmişti.
Herkes vazgeçmişti.
06:59
All these guys are smoking cigarettes,
139
407686
2240
Hepsi sigara falan içiyordu,
07:01
and then I get an email,
and they all quiet down,
and they all quiet down,
140
409926
2857
sonra bana bir e-posta geldi
ve herkes sustu
ve herkes sustu
07:04
and in fact you can hear the chainsaw
141
412783
2104
aslında, elektrikli testereyi
07:06
really, really faint in the background,
142
414887
1929
çok çok zayıf şekilde duyabiliyordunuz
07:08
but no one had noticed it
until that moment.
until that moment.
143
416816
2305
ama o ana kadar kimse farkına varmamıştı.
07:11
And so then we took off
to actually stop these loggers.
to actually stop these loggers.
144
419121
3274
Hemen kesicileri
durdurmak için yola çıktık.
durdurmak için yola çıktık.
07:14
I was pretty nervous.
145
422395
1509
Ben epeyce gergindim.
07:15
This is the moment where we've actually
arrived close to where the loggers are.
arrived close to where the loggers are.
146
423904
4226
Bu kesicilerin olduğu yere
yaklaştığımız an.
yaklaştığımız an.
07:20
This is the moment where you can see
where I'm actually regretting
where I'm actually regretting
147
428130
3114
Bu benim belki de tüm bu uğraştan
07:23
perhaps the entire endeavor.
148
431244
2001
pişman olduğum an.
07:25
I'm not really sure what's on
the other side of this hill.
the other side of this hill.
149
433245
2743
Tepenin ardında ne olduğundan tam olarak
emin değilim.
emin değilim.
07:27
That guy's much braver than I am.
150
435988
1963
Şu benden daha cesur bir arkadaş.
07:29
But he went, so I had to go, walking up,
151
437951
4180
O tepeye yürüdü, ben de gitmek
zorundaydım,
zorundaydım,
07:34
and in fact, he made it over the hill,
152
442131
2159
tepeyi aştı,
07:36
and interrupted the loggers in the act.
153
444290
3237
ve kesicilere iş üstündeyken
müdahale etti.
müdahale etti.
07:39
For them, it was such a surprise --
154
447527
1662
Onlar için bu büyük bir sürprizdi
07:41
they had never, ever
been interrupted before --
been interrupted before --
155
449189
2380
çünkü daha önce hiç böyle basılmamışlardı,
07:43
that it was such an impressive
event for them,
event for them,
156
451569
2165
bu onlar için öyle etkileyici
bir olaydı ki,
bir olaydı ki,
07:45
that we've heard from our partners
they have not been back since.
they have not been back since.
157
453734
3116
ortaklarımızdan duyduğumuza göre
bir daha geri dönmemişler.
bir daha geri dönmemişler.
07:48
They were, in fact, great guys.
158
456850
1492
Aslında, iyi insanlardı.
07:50
They showed us how
the entire operation works,
the entire operation works,
159
458342
2180
Bize bütün operasyonun
işleyişini anlattılar,
işleyişini anlattılar,
07:52
and what they really convinced us
on the spot was that
on the spot was that
160
460522
2574
ve bizi, eğer gerçek zamanlı olarak gelip
07:55
if you can show up
in real time and stop people,
in real time and stop people,
161
463096
2245
kesicileri durdurabilirseniz,
07:57
it's enough of a deterrent
they won't come back.
they won't come back.
162
465341
4182
bunun geri gelmemeleri için yeterli
caydırıcılıkta olduğuna ikna ettiler.
caydırıcılıkta olduğuna ikna ettiler.
08:01
So --
163
469529
1556
Yani...
08:03
Thank you. (Applause)
164
471085
4991
Teşekkürler. (Alkışlar)
08:09
Word of this spread, possibly
because we told a lot of people,
because we told a lot of people,
165
477586
3854
Bu haber yayıldı, muhtemelen biz
çok kişiye anlattığımzdan,
çok kişiye anlattığımzdan,
08:13
and in fact, then some really
amazing stuff started to happen.
amazing stuff started to happen.
166
481440
3437
ve sonra şaşırtıcı gelişmeler
yaşanmaya başladı.
yaşanmaya başladı.
08:16
People from around the world
started to send us emails, phone calls.
started to send us emails, phone calls.
167
484877
3669
Dünyanın her yerinden insanlar
aramaya, e-postalar yollamaya başladı.
aramaya, e-postalar yollamaya başladı.
08:20
What we saw was that people
throughout Asia,
throughout Asia,
168
488546
2089
Asya'nın her yerinden,
Afrika'nın,
Afrika'nın,
08:22
people throughout Africa,
people throughout South America,
people throughout South America,
169
490635
2742
Güney Amerika'nın her yerinden
insanlar kendilerinin de
insanlar kendilerinin de
08:25
they told us that they could use it too,
170
493377
1911
bunu kullanabileceğini söyledi.
08:27
and what's most important,
171
495288
1280
En önemlisi de,
08:28
what we'd found that
we thought might be exceptional,
we thought might be exceptional,
172
496568
2498
biz ormanda telefon sinyali bulunmasını
08:31
in the forest there was
pretty good cell phone service.
pretty good cell phone service.
173
499066
2582
istisna sanmıştık ama bize
08:33
That was not exceptional, we were told,
174
501648
1877
söylendiğine göre istisna değilmiş.
08:35
and that particularly is on the periphery
of the forests that are most under threat.
of the forests that are most under threat.
175
503525
3943
Özellikle en çok tehlike altındaki
ormanların çevrelerinde bulunuyormuş.
ormanların çevrelerinde bulunuyormuş.
08:39
And then something
really amazing happened,
really amazing happened,
176
507468
2300
Sonra müthiş bir şey oldu,
08:41
which was that people started sending us
their own old cell phones.
their own old cell phones.
177
509768
3483
insanlar bize eski cep telefonlarını
yollamaya başladılar.
yollamaya başladılar.
08:45
So in fact what we have now is a system
178
513251
1950
Yani şu an, zaten o ormanlarda
08:47
where we can use people on the ground,
people who are already there,
people who are already there,
179
515201
3343
bulunan ve var olan bağlantıyı hem
kullanıp hem geliştirebilecek
kullanıp hem geliştirebilecek
08:50
who can both improve
and use the existing connectivity,
and use the existing connectivity,
180
518544
3065
insanları kullanabileceğimiz
ve dünyanın her yerinden,
ve dünyanın her yerinden,
08:53
and we're using old cell phones
that are being sent to us
that are being sent to us
181
521609
2677
sahiplerinin deyim yerindeyse
sonraki hayatlarında da
sonraki hayatlarında da
08:56
by people from around the world
182
524286
1493
işe yaramasını dileyerek
08:57
that want their phones to be doing
something else in their afterlife,
something else in their afterlife,
183
525779
3293
bize yolladıkları eski telefonlardan
oluşan bir
oluşan bir
09:01
so to speak.
184
529072
754
sistemiz var.
09:01
And if the rest of the device
can be completely recycled,
can be completely recycled,
185
529826
2929
Cihazın geri kalanı da geri dönüşümlü
olabilirse,
olabilirse,
09:04
then we believe it's
an entirely upcycled device.
an entirely upcycled device.
186
532755
2716
o zaman tamamen yukarı dönüşümlü
olacak.
olacak.
09:07
So again, this didn't come
because of any sort of high-tech solution.
because of any sort of high-tech solution.
187
535471
3654
Tekrar söylüyorum ki bu,
yüksek teknoloji ürünü değil, sadece
yüksek teknoloji ürünü değil, sadece
09:11
It just came from using
what's already there,
what's already there,
188
539125
2313
zaten var olanı kullanmaya
dayalı bir çözümdü.
dayalı bir çözümdü.
09:13
and I'm thoroughly convinced
that if it's not phones,
that if it's not phones,
189
541438
2856
Ve şuna tamamen ikna oldum ki,
telefonlar olmasa da
telefonlar olmasa da
09:16
that there's always
going to be enough there
going to be enough there
190
544294
2369
farklı koşullar için
09:18
that you can build similar solutions
191
546663
1811
benzer çözümler üretebilmenize
09:20
that can be very effective
in new contexts.
in new contexts.
192
548474
2066
yetecek kadar şey hep var olacak.
09:22
Thank you very much.
193
550540
2136
Çok teşekkür ederim.
09:24
(Applause)
194
552676
4528
(Alkışlar)
ABOUT THE SPEAKER
Topher White - Conservation technologistThrough his startup Rainforest Connection, Topher White transforms used cell phones into guardians of the rainforest.
Why you should listen
In 2012, Topher White founded Rainforest Connection, a startup which converts recycled cell-phones into solar-powered listening devices to monitor and protect remote areas of the rainforest. Now an established NGO, Rainforest Connection has helped stop illegal logging and poaching operations in Sumatra, and the system is being expanded to three more rainforest reserves in Indonesia, the Amazon and Africa.
With a background in physics and engineering, White worked as web chief of ITER and co-founded Enthuse, a sports engagement and mobile rewards platform. For Rainforest Connection, he’s fashioned a simple device made of discarded cell phones and solar panels that detects and sends alerts when it picks up the sound of chainsaws in protected rainforests, allowing for intervention in real time.
Topher White | Speaker | TED.com