TED2015
Martine Rothblatt: My daughter, my wife, our robot, and the quest for immortality
Martine Rothblatt: Kızım, eşim, robotumuz ve ölümsüzlük arayışı
Filmed:
Readability: 4.4
1,489,265 views
Sirius XM uydu radyosunun kurucusu, Martine Rothblatt şimdilerde nadir görülen hastalıklar (buna kendi kızını da kurtaran bir ilaç da dâhil) için hayat kurtaran bir ilaç şirketini yönetiyor. Bu arada, sevdiği kadının bilincinin dijital bir dosyasını... ve robot bir eşi korumaya çalışıyor. Rothblatt, TED küratörü Chris Anderson'a, olağanüstü aşk hikâyesini, kimliğini, yaratıcılığını ve sınırsız olasılıkları anlatıyor.
Martine Rothblatt - Transhumanist
Whether she’s inventing satellite radio, developing life-saving drugs or digitizing the human mind, Martine Rothblatt has a knack for turning visionary ideas into commonplace technology. Full bio
Whether she’s inventing satellite radio, developing life-saving drugs or digitizing the human mind, Martine Rothblatt has a knack for turning visionary ideas into commonplace technology. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
Chris Anderson: So I guess
what we're going to do is
what we're going to do is
0
286
2521
Chris Anderson: Pekâlâ,
öyle tahmin ediyorum ki
öyle tahmin ediyorum ki
00:14
we're going to talk about your life,
1
2807
2461
hayatın hakkında konuşacağız
00:17
and using some pictures
that you shared with me.
that you shared with me.
2
5268
3158
ve benimle paylaştığınız
bazı resimleri kullanacağız.
bazı resimleri kullanacağız.
00:20
And I think we should start
right here with this one.
right here with this one.
3
8426
2949
Sanırım şu fotoğrafla başlamalıyız.
00:23
Okay, now who is this?
4
11375
2368
Peki, kim bu?
00:26
Martine Rothblatt: This is me
with our oldest son Eli.
with our oldest son Eli.
5
14423
5069
Martine Rothblatt: Bu benim
en büyük oğlumuz Eli ile birlikte.
en büyük oğlumuz Eli ile birlikte.
00:31
He was about age five.
6
19492
1890
Beş yaşlarındaydı.
00:33
This is taken in Nigeria
7
21382
2113
Bu fotoğraf Nijerya'da çekilmişti,
00:35
right after having taken
the Washington, D.C. bar exam.
the Washington, D.C. bar exam.
8
23495
3994
Washington, D.C. baro sınavının
hemen ertesinde çekilmişti.
hemen ertesinde çekilmişti.
00:39
CA: Okay. But this doesn't
really look like a Martine.
really look like a Martine.
9
27489
3575
CA: Peki ama bu çok da
Martine'e benzemiyor.
Martine'e benzemiyor.
00:44
MR: Right. That was myself as a male,
the way I was brought up.
the way I was brought up.
10
32084
5617
MR: Evet. Bu benim erkekkenki hâlim,
büyütülüş şeklimdeki gibi.
büyütülüş şeklimdeki gibi.
00:51
Before I transitioned from male
to female and Martin to Martine.
to female and Martin to Martine.
11
39831
3902
Erkekten kadına, Martin'den Martine'e
dönüşümümden önce.
dönüşümümden önce.
00:55
CA: You were brought up Martin Rothblatt.
12
43733
2029
CA: Martin Rothblatt olarak yetiştirildin.
00:57
MR: Correct.
13
45762
1045
MR: Doğru.
00:58
CA: And about a year after this picture,
you married a beautiful woman.
you married a beautiful woman.
14
46807
4624
CA: Bu resmin çekilmesinden yaklaşık
bir yıl sonra güzel bir kadınla evlendin.
bir yıl sonra güzel bir kadınla evlendin.
01:03
Was this love at first sight?
What happened there?
What happened there?
15
51431
2516
İlk görüşte aşk mıydı? Ne oldu?
01:05
MR: It was love at the first sight.
16
53947
1810
MR: İlk görüşte aşktı.
01:07
I saw Bina at a discotheque
in Los Angeles,
in Los Angeles,
17
55757
4413
Bina'yı Los Angeles'da
bir diskotekte gördüm
bir diskotekte gördüm
01:12
and we later began living together,
18
60170
3483
ve sonra birlikte yaşamaya başladık
01:15
but the moment I saw her,
I saw just an aura of energy around her.
I saw just an aura of energy around her.
19
63653
3831
ama onu ilk gördüğüm anda
onun etrafındaki enerjiyi gördüm.
onun etrafındaki enerjiyi gördüm.
01:19
I asked her to dance.
20
67484
1672
Ona dans etmeyi teklif ettim.
01:21
She said she saw an aura
of energy around me.
of energy around me.
21
69156
2902
O da bana benim etrafımda
bir enerji gördüğünü söyledi.
bir enerji gördüğünü söyledi.
01:24
I was a single male parent.
She was a single female parent.
She was a single female parent.
22
72058
3695
Ben bekâr ve çocuklu bir erkektim.
O da bekâr ve çocuklu bir kadındı.
O da bekâr ve çocuklu bir kadındı.
01:27
We showed each other
our kids' pictures,
our kids' pictures,
23
75753
2435
Birbirimize çocuklarımızın
resimlerini gösterdik
resimlerini gösterdik
01:30
and we've been happily married
for a third of a century now.
for a third of a century now.
24
78188
4110
ve yaklaşık 33 yıldır
mutlu bir evlilik sürdürüyoruz.
mutlu bir evlilik sürdürüyoruz.
01:34
(Applause)
25
82298
4534
(Alkış)
01:38
CA: And at the time, you were
kind of this hotshot entrepreneur,
kind of this hotshot entrepreneur,
26
86832
3058
CA: O zamanlarda,
uydular hakkında çalışan
uydular hakkında çalışan
01:41
working with satellites.
27
89890
1695
yetenekli bir girişimciydin.
01:43
I think you had two successful companies,
28
91585
2262
Sanırım iki tane başarılı şirketin vardı
01:45
and then you started
addressing this problem
addressing this problem
29
93847
2104
ve sonra radyoları
dönüştürmek için uyduları
dönüştürmek için uyduları
01:47
of how could you use satellites
to revolutionize radio.
to revolutionize radio.
30
95951
4211
nasıl kullanabileceğimize ilişkin
problemi ele almıştın.
problemi ele almıştın.
01:52
Tell us about that.
31
100162
1663
Biraz bundan bahset.
01:53
MR: Right. I always
loved space technology,
loved space technology,
32
101825
2136
MR: Evet. Her zaman uzay
teknolojisini sevmişimdir
teknolojisini sevmişimdir
01:55
and satellites, to me, are sort of
like the canoes that our ancestors
like the canoes that our ancestors
33
103961
3901
ve uydular, bana, atalarımızın
kanoları ilk defa
suya itmeleri gibi gelmiştir.
suya itmeleri gibi gelmiştir.
01:59
first pushed out into the water.
34
107862
2159
02:02
So it was exciting for me
to be part of the navigation
to be part of the navigation
35
110021
3367
Yani, gökyüzü okyanusunda seyrüseferin
02:05
of the oceans of the sky,
36
113388
2438
bir parçası olmak benim için
çok heyecan vericiydi
çok heyecan vericiydi
02:07
and as I developed different types
of satellite communication systems,
of satellite communication systems,
37
115826
4528
ve farklı uydu iletişim
sistemlerini geliştirdikçe,
sistemlerini geliştirdikçe,
02:12
the main thing I did was to launch
bigger and more powerful satellites,
bigger and more powerful satellites,
38
120354
5301
yaptığım temel şey daha büyük
ve daha güçlü uyduları fırlatmaktı,
ve daha güçlü uyduları fırlatmaktı,
02:17
the consequence of which
was that the receiving antennas
was that the receiving antennas
39
125655
3661
bunun sonu olarak da alıcı antenlerin
02:21
could be smaller and smaller,
40
129316
1974
daha küçük olabileceğiydi
02:23
and after going through
direct television broadcasting,
direct television broadcasting,
41
131290
3854
ve doğrudan televizyon yayınının ardından
02:27
I had the idea that if we could make
a more powerful satellite,
a more powerful satellite,
42
135144
3534
eğer daha güçlü bir uydu yapabilirsek
02:30
the receiving dish could be so small
43
138678
2740
alıcı çanağın daha küçük
olabileceği fikri aklıma geldi.
olabileceği fikri aklıma geldi.
02:33
that it would just be a section
of a parabolic dish,
of a parabolic dish,
44
141418
3292
Öyle ki bu çanak parabolik
çanağın sadece bir parçası,
çanağın sadece bir parçası,
02:36
a flat little plate embedded
into the roof of an automobile,
into the roof of an automobile,
45
144710
3739
bir otomobilin üstüne yerleştirilecek
küçük düz bir parça olabilirdi
küçük düz bir parça olabilirdi
02:40
and it would be possible to have
nationwide satellite radio,
nationwide satellite radio,
46
148449
3901
ve ulusal uydu radyosuna sahip olabilirdi
02:44
and that's Sirius XM today.
47
152350
2554
ve şu an bu sistem: Sirius XM.
02:46
CA: Wow. So who here has used Sirius?
48
154904
2020
CA: Vay be. Kimler Sirius'u kullandı?
02:48
(Applause)
49
156924
2582
(Alkış)
02:51
MR: Thank you for
your monthly subscriptions.
your monthly subscriptions.
50
159506
2178
MR: Aylık abonelikleriniz için
teşekkür ediyorum.
teşekkür ediyorum.
02:53
(Laughter)
51
161684
2763
(Gülüşmeler)
02:56
CA: So that succeeded despite
all predictions at the time.
all predictions at the time.
52
164447
4202
CA: Yani o zamanlardaki
tüm tahminlere karşı başarılı oldu.
tüm tahminlere karşı başarılı oldu.
03:00
It was a huge commercial success,
53
168649
2229
Çok büyük bir ticari başarıydı
03:02
but soon after this, in the early 1990s,
54
170878
4319
ancak ondan kısa bir süre
sonra 1990'ların başında
sonra 1990'ların başında
03:07
there was this big transition in your life
and you became Martine.
and you became Martine.
55
175197
4516
hayatındaki bu büyük dönüşüm başladı
ve sen Martine olmaya başladın.
ve sen Martine olmaya başladın.
03:11
MR: Correct.
CA: So tell me, how did that happen?
CA: So tell me, how did that happen?
56
179713
3587
MR: Doğru.
CA: Anlatsana, nasıl oldu?
CA: Anlatsana, nasıl oldu?
03:17
MR: It happened in consultation with Bina
and our four beautiful children,
and our four beautiful children,
57
185010
6867
MR: Bina ve dört güzel
çocuğumuzla bir toplantı yaptık
çocuğumuzla bir toplantı yaptık
03:23
and I discussed with each of them
58
191877
4872
ve her birine tek tek ruhumun
03:28
that I felt my soul was always female,
and as a woman,
and as a woman,
59
196749
5990
her zaman bir kadın gibi hissettiğini
03:34
but I was afraid people would
laugh at me if I expressed it,
laugh at me if I expressed it,
60
202739
4595
ama eğer bunu söylersem insanların
bana güleceğinden korktuğumu,
bana güleceğinden korktuğumu,
03:39
so I always kept it bottled up
61
207334
2529
bu yüzden hep saklı tuttuğumu
03:41
and just showed my male side.
62
209863
3135
ve sadece erkeksi tarafımı
gösterdiğimi söyledim.
gösterdiğimi söyledim.
03:44
And each of them
had a different take on this.
had a different take on this.
63
212998
3018
Her biri bu konuya farklı yaklaştı.
03:48
Bina said, "I love your soul,
64
216016
4481
Bina: "Ben senin ruhunu seviyorum,
03:52
and whether the outside
is Martin and Martine,
is Martin and Martine,
65
220497
3576
dışı Martin ya da Martine
benim için fark etmez,
benim için fark etmez,
03:56
it doesn't it matter to me,
I love your soul."
I love your soul."
66
224073
2415
senin ruhunu seviyorum." dedi.
03:58
My son said, "If you become a woman,
will you still be my father?"
will you still be my father?"
67
226488
7662
Oğlum: "Eğer bir kadın olursan
hâlâ benim babam
olmaya devam edecek misin?" dedi.
olmaya devam edecek misin?" dedi.
04:06
And I said, "Yes,
I'll always be your father,"
I'll always be your father,"
68
234150
3227
Ben de: "Evet her zaman
senin baban olarak kalacağım." dedim
senin baban olarak kalacağım." dedim
04:09
and I'm still his father today.
69
237377
3298
ve hâlâ da onun babasıyım.
04:12
My youngest daughter did an absolutely
brilliant five-year-old thing.
brilliant five-year-old thing.
70
240675
4551
En küçük kızım mükemmel bir
beş yaş tepkisi verdi.
beş yaş tepkisi verdi.
04:17
She told people, "I love my dad
and she loves me."
and she loves me."
71
245226
5061
Bana dedi ki: "Ben babamı seviyorum
ve o (kadın) da beni seviyor.".
04:23
So she had no problem
with a gender blending whatsoever.
with a gender blending whatsoever.
72
251897
4535
Şöyle ki kızımın cinsiyetleri karıştırma
konusunda hiçbir problemi yoktu.
konusunda hiçbir problemi yoktu.
04:28
CA: And a couple years after this,
you published this book:
you published this book:
73
256432
2917
CA: Bu olaydan sonra şu kitabı yayınladın:
04:31
"The Apartheid of Sex."
74
259349
1880
"Cinsiyet Ayrımı".
04:33
What was your thesis in this book?
75
261229
2229
Bu kitaptaki iddian neydi?
04:35
MR: My thesis in this book is that there
are seven billion people in the world,
are seven billion people in the world,
76
263458
4342
MR: Benim bu kitaptaki iddiam,
dünyada yedi milyar insanın yaşadığı
dünyada yedi milyar insanın yaşadığı
04:39
and actually, seven billion unique ways
to express one's gender.
to express one's gender.
77
267800
5317
ve aslında bir cinsiyeti ifade etmenin
yedi milyar farklı yolu olduğuydu.
yedi milyar farklı yolu olduğuydu.
04:45
And while people may have
the genitals of a male or a female,
the genitals of a male or a female,
78
273117
6432
Her ne kadar insanların bir erkek
veya bir kadın cinsel organı olsa da
veya bir kadın cinsel organı olsa da
04:51
the genitals don't determine your gender
79
279549
3042
cinsel organlar sizin cinsiyetinizi
04:54
or even really your sexual identity.
80
282591
2809
ve hatta gerçekte
cinsel kimliğinizi belirlemez.
cinsel kimliğinizi belirlemez.
04:57
That's just a matter of anatomy
81
285400
1695
Bu sadece bir vücut yapısı
04:59
and reproductive tracts,
82
287095
1811
ve üreme yollarıdır
ve insanlar istedikleri
cinsiyeti seçebilirler,
cinsiyeti seçebilirler,
05:00
and people could choose
whatever gender they want
whatever gender they want
83
288906
3205
eğer ki toplum tarafından
05:04
if they weren't forced by society
into categories of either male or female
into categories of either male or female
84
292111
5366
erkek veya kadın kategorisini
seçmeye zorlanmazlarsa,
seçmeye zorlanmazlarsa,
05:09
the way South Africa used to force people
into categories of black or white.
into categories of black or white.
85
297477
4294
aynen Güney Afrika'nın
insanları siyah veya beyaz
kategorisini seçmeye zorladığı gibi.
kategorisini seçmeye zorladığı gibi.
05:13
We know from anthropological science
that race is fiction,
that race is fiction,
86
301778
4202
Antropoloji bilimden gelen bilgimizle
biliyoruz ki; ırk bir kurgudur,
biliyoruz ki; ırk bir kurgudur,
05:17
even though racism is very, very real,
87
305980
2802
her ne kadar ırkçılık
çok çok gerçek olsa da
çok çok gerçek olsa da
05:20
and we now know from cultural studies
88
308782
2600
ve şimdilerde ise toplumsal
çalışmalardan biliyoruz ki
çalışmalardan biliyoruz ki
05:23
that separate male or female genders
is a constructed fiction.
is a constructed fiction.
89
311382
3758
ayrı erkek ve kadın cinsiyetleri
yaratılmış bir kurgudur.
yaratılmış bir kurgudur.
05:27
The reality is a gender fluidity
90
315570
2765
Gerçek olan ise cinsiyetin değişkenliğidir
05:30
that crosses the entire continuum
from male to female.
from male to female.
91
318335
3890
ki bu da erkekten kadına
bütün bir süreçte kesişmektedir.
bütün bir süreçte kesişmektedir.
05:34
CA: You yourself don't always
feel 100 percent female.
feel 100 percent female.
92
322225
3559
CA: Sen kendini her zaman
yüzde yüz kadın hissetmiyorsun.
yüzde yüz kadın hissetmiyorsun.
05:37
MR: Correct. I would say in some ways
93
325784
2235
MR: Doğru. Bazı açılardan cinsiyetimi
05:40
I change my gender about as often
as I change my hairstyle.
as I change my hairstyle.
94
328019
3901
aynen saç stilimi değiştirdiğim gibi
değiştirdiğimi söyleyebilirim.
değiştirdiğimi söyleyebilirim.
05:43
CA: (Laughs) Okay, now, this is
your gorgeous daughter, Jenesis.
your gorgeous daughter, Jenesis.
95
331920
7222
CA: (Gülüşmeler) Peki, şimdi,
bu senin mükemmel kızın, Jenesis.
bu senin mükemmel kızın, Jenesis.
05:51
And I guess she was about this age
when something pretty terrible happened.
when something pretty terrible happened.
96
339142
4383
Oldukça kötü bir şey meydana
geldiğinde yaklaşık bu yaşlardaydı.
geldiğinde yaklaşık bu yaşlardaydı.
05:55
MR: Yes, she was finding herself
unable to walk up the stairs
unable to walk up the stairs
97
343525
5275
MR: Evet, evimizde kendi
yatak odasına çıkan merdivenleri
yatak odasına çıkan merdivenleri
06:00
in our house to her bedroom,
98
348800
1811
çıkamadığını fark etti
06:02
and after several months of doctors,
99
350611
2202
ve doktorlarla geçirdiğimiz
birkaç aydan sonra
birkaç aydan sonra
06:04
she was diagnosed to have a rare,
almost invariably fatal disease
almost invariably fatal disease
100
352813
4454
çok nadir görülen
hemen hemen değişmeyecek
şekilde ölümcül bir hastalık olan
şekilde ölümcül bir hastalık olan
06:09
called pulmonary arterial hypertension.
101
357267
4071
pulmoner arteriyel
hipertansiyon teşhisi konuldu.
hipertansiyon teşhisi konuldu.
06:13
CA: So how did you respond to that?
102
361338
2531
CA: Peki buna nasıl tepki verdiniz?
MR: Şey, öncelikle onu götürebileceğimiz
en iyi doktorlara götürmeye çalıştık.
en iyi doktorlara götürmeye çalıştık.
06:15
MR: Well, we first tried to get her
to the best doctors we could.
to the best doctors we could.
103
363869
3529
06:19
We ended up at Children's National
Medical Center in Washington, D.C.
Medical Center in Washington, D.C.
104
367398
4017
Kendimizi en sonunda
Washington, D.C.'deki Ulusal
Çocuk Hastanesi'nde bulduk.
Çocuk Hastanesi'nde bulduk.
06:23
The head of pediatric cardiology
105
371415
2206
Çocuk kardiyolojisinin başındaki kişi,
06:25
told us that he was going to refer her
to get a lung transplant,
to get a lung transplant,
106
373621
4484
kızımı akciğer nakline yönlendireceğini
06:30
but not to hold out any hope,
107
378105
1879
ama umutlu olmamamız gerektiğini,
06:31
because there are
very few lungs available,
very few lungs available,
108
379984
2112
çünkü uygun akciğerin,
özellikle de çocuklar için,
özellikle de çocuklar için,
06:34
especially for children.
109
382096
1765
çok az olduğu söyledi.
06:35
He said that all people
with this illness died,
with this illness died,
110
383861
4458
Bize, bu teşhisin konulduğu
herkesin öldüğünü söyledi
herkesin öldüğünü söyledi
06:40
and if any of you have seen
the film "Lorenzo's Oil,"
the film "Lorenzo's Oil,"
111
388319
4620
ve aranızda "Lorenzo'nun yağı"
filmini izleyenleriniz varsa,
filmini izleyenleriniz varsa,
ana karakterin ağlayarak
merdivenlerden aşağı indiği
merdivenlerden aşağı indiği
06:44
there's a scene when the protagonist
112
392939
1904
06:46
kind of rolls down the stairway
crying and bemoaning the fate of his son,
crying and bemoaning the fate of his son,
113
394843
6246
ve oğlunun kaderine
üzüldüğü bir sahne vardır,
üzüldüğü bir sahne vardır,
06:53
and that's exactly
how we felt about Jenesis.
how we felt about Jenesis.
114
401089
3367
işte bizim de Jenesis için
tam olarak hissettiğimiz şey buydu.
tam olarak hissettiğimiz şey buydu.
06:56
CA: But you didn't accept that
as the limit of what you could do.
as the limit of what you could do.
115
404456
3622
CA: Ama sen bunu yapabileceklerinin
bir sınırı olarak kabul etmedin.
bir sınırı olarak kabul etmedin.
07:00
You started trying to research
and see if you could find a cure somehow.
and see if you could find a cure somehow.
116
408078
4837
Araştırmaya ve bu hastalığı
tedavi edecek bir yol bulmak
için çalışmaya başladın.
için çalışmaya başladın.
07:04
MR: Correct. She was in the intensive
care ward for weeks at a time,
care ward for weeks at a time,
117
412915
3824
MR: Doğru. O dönemde
haftalarca yoğun bakımda kaldı
haftalarca yoğun bakımda kaldı
07:08
and Bina and I would tag team
to stay at the hospital
to stay at the hospital
118
416739
3970
ve Bina ve ben
hastanede kalacakları seçtik,
hastanede kalacakları seçtik,
07:12
while the other watched
the rest of the kids,
the rest of the kids,
119
420709
2392
diğeri ise çocuklarla ilgilenecekti
07:15
and when I was in the hospital
and she was sleeping,
and she was sleeping,
120
423101
2577
ve ben hastanedeyden
ve o uyuyorken,
ve o uyuyorken,
07:17
I went to the hospital library.
121
425678
1695
hastanenin kütüphanesine gittim.
07:19
I read every article that I could find
on pulmonary hypertension.
on pulmonary hypertension.
122
427373
4848
Pulmoner hipertansiyon hakkında
bulabildiğim tüm makaleleri okudum.
bulabildiğim tüm makaleleri okudum.
07:24
I had not taken any biology,
even in college,
even in college,
123
432221
3459
Okulda bile hiç biyoloji dersi almamıştım,
07:27
so I had to go from a biology textbook
to a college-level textbook
to a college-level textbook
124
435680
5627
bu yüzden temel biyoloji kitaplarından
üniversite seviyesindeki
kitaplara kadar gittim
kitaplara kadar gittim
07:33
and then medical textbook
and the journal articles, back and forth,
and the journal articles, back and forth,
125
441307
4265
ve sonra tıbbi ders kitaplarına
ve ardından dergi makalelerine, git gel,
ve ardından dergi makalelerine, git gel,
07:37
and eventually I knew enough to think
that it might be possible
that it might be possible
126
445572
4063
sonunda birilerinin, bir tedavi bulma
ihtimali olabileceğini düşünmek için
ihtimali olabileceğini düşünmek için
07:41
that somebody could find a cure.
127
449635
1765
yeterli bilgiyi elde etmiştim.
07:43
So we started a nonprofit foundation.
128
451400
3854
Böylece kâr amacı
gütmeyen bir dernek kurduk.
gütmeyen bir dernek kurduk.
07:47
I wrote a description
asking people to submit grants
asking people to submit grants
129
455254
4343
İnsanlara bağış yapmaları
için bir talepte bulundum
için bir talepte bulundum
07:51
and we would pay for medical research.
130
459597
2739
ve böylece tıbbi araştırmayı
karşılayabilecektik.
karşılayabilecektik.
07:54
I became an expert on the condition --
doctors said to me, Martine,
doctors said to me, Martine,
131
462336
3645
Konu hakkında uzmanlaşmıştım--
doktorlar bana, Martine,
doktorlar bana, Martine,
07:57
we really appreciate all the funding
you've provided us,
you've provided us,
132
465981
3715
bize sağladığın tüm
destekler için çok minnetarız
destekler için çok minnetarız
08:01
but we are not going to be able
to find a cure in time
to find a cure in time
133
469696
4040
ama kızını kurtabilecek bir tedaviyi
08:05
to save your daughter.
134
473736
1718
zamanında bulamayacağız dedi.
Fakat, Burroughs Wellcome
Şirketi tarafından geliştirilen
Şirketi tarafından geliştirilen
08:07
However, there is a medicine
135
475454
1997
08:09
that was developed at the
Burroughs Wellcome Company
Burroughs Wellcome Company
136
477451
5201
08:14
that could halt the progression
of the disease,
of the disease,
137
482652
3112
hastalığın seyrini
kesebilecek bir ilaç var
kesebilecek bir ilaç var
08:17
but Burroughs Wellcome has just
been acquired by Glaxo Wellcome.
been acquired by Glaxo Wellcome.
138
485764
4806
fakat Burroughs Wellcome,
Glaxo Wellcome tarafından alındı.
Glaxo Wellcome tarafından alındı.
08:22
They made a decision not to develop
139
490570
2153
Nadir ve seyrek görülen hastalıklar için
08:24
any medicines for rare
and orphan diseases,
and orphan diseases,
140
492723
3292
hiçbir ilaç geliştirmeme kararı aldılar
08:28
and maybe you could use your expertise
in satellite communications
in satellite communications
141
496015
4597
ve belki sen uydu
iletişimleri alanındaki bilgini
iletişimleri alanındaki bilgini
08:32
to develop this cure
for pulmonary hypertension.
for pulmonary hypertension.
142
500612
3619
pulmoner hipertansyion için bir
tedavi geliştirmek için kullanabilirsin.
tedavi geliştirmek için kullanabilirsin.
08:37
CA: So how on earth did you get
access to this drug?
access to this drug?
143
505191
3063
CA: Nasıl olur da bu ilaca erişebilirsin?
08:40
MR: I went to Glaxo Wellcome
144
508254
2174
MR: Glaxo Wellcome'a gittim
08:42
and after three times being rejected
and having the door slammed in my face
and having the door slammed in my face
145
510428
5479
ve üç kez reddedilişimden ve kapının
yüzüme kapanmasından sonra,
yüzüme kapanmasından sonra,
08:47
because they weren't going
to out-license the drug
to out-license the drug
146
515907
3508
çünkü ilaç üzerindeki lisans hakkını
08:51
to a satellite communications expert,
147
519415
2793
bir uydu iletişimleri
uzmanına vermeyeceklerdi,
uzmanına vermeyeceklerdi,
08:54
they weren't going to send the drug
out to anybody at all,
out to anybody at all,
148
522208
6435
hiç kimseye ilacı vermeyeceklerdi
ve benim bu alanda
uzman olmadığımı düşündüler,
uzman olmadığımı düşündüler,
09:00
and they thought
I didn't have the expertise,
I didn't have the expertise,
149
528643
3039
09:03
finally I was able to persuade
a small team of people to work with me
a small team of people to work with me
150
531682
6594
en sonunda küçük bir grubu
benimle birlikte çalışmaya ikna edebildim
benimle birlikte çalışmaya ikna edebildim
09:10
and develop enough credibility.
151
538276
2368
ve yeterli güvenirliliği oluşturabildik.
09:12
I wore down their resistance,
152
540644
1881
Onların direncini zayıflattım
09:14
and they had no hope this drug
would even work, by the way,
would even work, by the way,
153
542525
3570
ve bu arada bu işin başarılı
olabileceğine dair hiçbir inançları yoktu,
olabileceğine dair hiçbir inançları yoktu,
bana "zamanını boşa harcıyorsun.
Kızın hakkında çok üzgünüz."
Kızın hakkında çok üzgünüz."
09:18
and they tried to tell me,
"You're just wasting your time.
"You're just wasting your time.
154
546095
2718
09:20
We're sorry about your daughter."
155
548813
1601
demeye çalıştılar.
09:22
But finally, for 25,000 dollars
156
550414
3018
Ancak en nihayetinde, 25.000 dolara
09:25
and agreement to pay 10 percent
of any revenues we might ever get,
of any revenues we might ever get,
157
553432
4458
ve elde edilen gelirlerin
yüzde 10'u dâhil,
yüzde 10'u dâhil,
09:29
they agreed to give me
worldwide rights to this drug.
worldwide rights to this drug.
158
557890
3310
bana bu ilacın dünya çapındaki
haklarını verme konusunda anlaştık.
haklarını verme konusunda anlaştık.
09:34
CA: And so you put this drug on the market
in a really brilliant way,
in a really brilliant way,
159
562310
6306
CA: Yani sen bu ilacı mükemmel
bir şekilde piyasaya sürdün,
bir şekilde piyasaya sürdün,
09:40
by basically charging what it would take
to make the economics work.
to make the economics work.
160
568616
4738
temelde parasal dengeyi
saptayıp bir değer biçerek yaptın.
saptayıp bir değer biçerek yaptın.
09:45
MR: Oh yes, Chris, but this really wasn't
a drug that I ended up --
a drug that I ended up --
161
573354
3831
MR: Ah evet Chris ama bu
benim nihai sonucum değildi--
benim nihai sonucum değildi--
09:49
after I wrote the check for 25,000,
162
577185
2995
onlara 25.000 dolarlık
bir çek yazdıktan sonra,
bir çek yazdıktan sonra,
09:52
and I said, "Okay, where's
the medicine for Jenesis?"
the medicine for Jenesis?"
163
580180
2810
onlara "Peki, Jenesis için
olan ilaç nerede?" dedim.
olan ilaç nerede?" dedim.
09:54
they said, "Oh, Martine,
there's no medicine for Jenesis.
there's no medicine for Jenesis.
164
582990
3181
Onlar bana "Ah, Martine, Jenesis
için uygun bir ilaç yok.
için uygun bir ilaç yok.
Bu bizim sadece farelerde
denediğimiz bir şey." dediler.
denediğimiz bir şey." dediler.
09:58
This is just something we tried in rats."
165
586171
2206
10:00
And they gave me, like,
a little plastic Ziploc bag
a little plastic Ziploc bag
166
588377
3715
Bana, içinde az miktarda toz olan
10:04
of a small amount of powder.
167
592092
1555
kilitlenebilir plastik torbada
bir şey verdiler.
bir şey verdiler.
10:05
They said, "Don't give it to any human,"
168
593647
2810
Bana "Bunu hiçbir insana verme" dediler
10:08
and they gave me a piece of paper
which said it was a patent,
which said it was a patent,
169
596457
3808
ve bana patent olduğu söylenilen
bir kâğıt parçası verdiler,
bir kâğıt parçası verdiler,
10:12
and from that, we had to figure out
a way to make this medicine.
a way to make this medicine.
170
600265
3831
ondan sonra bu ilacı hayata geçirecek
bir yol bulmak zorundaydık.
bir yol bulmak zorundaydık.
10:16
A hundred chemists in the U.S.
at the top universities
at the top universities
171
604096
3065
Birleşik Devletler'de en iyi
üniversitelerde çalışan yüz kimyacı,
üniversitelerde çalışan yüz kimyacı,
10:19
all swore that little patent
could never be turned into a medicine.
could never be turned into a medicine.
172
607161
4669
bu küçük patenti bir ilaca dönüştürmenin
mümkün olmadığına yemin ettiler.
mümkün olmadığına yemin ettiler.
10:23
If it was turned into a medicine,
it could never be delivered
it could never be delivered
173
611830
3295
Eğer ilaç ortaya çıkarsa,
bu ilaç alınamaz,
bu ilaç alınamaz,
10:27
because it had a half-life
of only 45 minutes.
of only 45 minutes.
174
615125
3227
çünkü ilaç sadece 45 dakikalık
bir yarılanma ömrüne sahipti.
bir yarılanma ömrüne sahipti.
10:30
CA: And yet, a year or two later,
you were there with a medicine
you were there with a medicine
175
618352
4458
CA: Ve fakat, bir veya iki yıl sonra
elinde Jenesis için işe yarayan
elinde Jenesis için işe yarayan
10:34
that worked for Jenesis.
176
622810
4157
bir ilaç vardı.
10:38
MR: Chris, the astonishing thing
is that this absolutely worthless
is that this absolutely worthless
177
626967
5034
MR: Chris, mükemmel olan şey,
bu değersiz toz parçasının
sadece Jenesis için değil
sadece Jenesis için değil
10:44
piece of powder
178
632001
1653
10:45
that had the sparkle of a promise
of hope for Jenesis
of hope for Jenesis
179
633654
4063
diğer insanların yaşamaları
için de bir umut ışığı taşımasıdır,
için de bir umut ışığı taşımasıdır,
10:49
is not only keeping Jenesis
and other people alive today,
and other people alive today,
180
637717
5247
ne var ki; bu toz, yıllık
10:54
but produces almost a billion
and a half dollars a year in revenue.
and a half dollars a year in revenue.
181
642964
4133
bir buçuk milyar dolar gelir getiriyor.
10:59
(Applause)
182
647097
3826
(Alkış)
CA: Bak işte yaptın.
11:02
CA: So here you go.
183
650923
2531
11:05
So you took this company public, right?
184
653454
3553
Bu yüzden bu şirketi halka açtın değil mi?
11:09
And made an absolute fortune.
185
657007
2530
Bundan büyük bir servet elde ettin.
11:11
And how much have you paid Glaxo,
by the way, after that 25,000?
by the way, after that 25,000?
186
659537
3994
Peki Glaxo'ya kaç para ödemiştin,
unutmadan, 25.000 doların yanısıra?
unutmadan, 25.000 doların yanısıra?
11:15
MR: Yeah, well, every year we pay them
10 percent of 1.5 billion,
10 percent of 1.5 billion,
187
663531
3808
MR: Evet, yani, her yıl onlara
1,5 milyar doların yüzde 10'unu ödüyoruz.
1,5 milyar doların yüzde 10'unu ödüyoruz.
11:19
150 million dollars,
last year 100 million dollars.
last year 100 million dollars.
188
667339
3715
150 milyon dolar,
geçen yıl 100 milyon dolar.
geçen yıl 100 milyon dolar.
Bu onlar için hayatları
boyunca yaptıkları
boyunca yaptıkları
11:23
It's the best return on investment
they ever received. (Laughter)
they ever received. (Laughter)
189
671054
3111
en büyük yatırımdı. (Gülüşmeler)
11:26
CA: And the best news of all, I guess,
190
674165
2067
CA: Sanırım en iyi haber ise
11:28
is this.
191
676232
1857
şudur.
11:30
MR: Yes. Jenesis is an absolutely
brilliant young lady.
brilliant young lady.
192
678089
4273
MR: Evet. Jenesis tamamıyla
mükemmel genç bir kız.
mükemmel genç bir kız.
11:34
She's alive, healthy today at 30.
193
682362
2623
Hâlâ hayatta, 30 yaşında ve sağlıklı.
11:36
You see me, Bina and Jenesis there.
194
684985
2462
Beni, Bina'yı ve Jenesis'i görüyorsunuz.
11:39
The most amazing thing about Jenesis
195
687447
2879
Jenesis hakkındaki en muhteşem şey,
11:42
is that while she could do
anything with her life,
anything with her life,
196
690326
2902
onun hayatta her şeyi
yapabilecek olmasıydı
yapabilecek olmasıydı
11:45
and believe me, if you grew up
your whole life with people
your whole life with people
197
693228
3696
ve inanın ki, eğer insanların
sizin yüzünüze karşı
sizin yüzünüze karşı
ölümcül bir hastalığa yakalandığınızı
söyleyerek yetiştiyseniz,
söyleyerek yetiştiyseniz,
11:48
in your face saying
that you've got a fatal disease,
that you've got a fatal disease,
198
696924
2922
11:51
I would probably run to Tahiti and just
not want to run into anybody again.
not want to run into anybody again.
199
699846
4713
muhtemelen Tahiti'ye giderdim,
bunu da sadece kimseyle
karşılaşmamak için yapardım.
karşılaşmamak için yapardım.
11:56
But instead she chooses to work
in United Therapeutics.
in United Therapeutics.
200
704559
3135
Bunun yerine o, United Therapeutics'de
çalışmayı yeğledi.
çalışmayı yeğledi.
11:59
She says she wants to do all she can
to help other people
to help other people
201
707694
3610
Nadir görülen hastaların
ilaç alabilmesi için
ilaç alabilmesi için
elinden gelen her şeyi
yapmak istediğini söylüyor
yapmak istediğini söylüyor
12:03
with orphan diseases get medicines,
202
711304
2218
12:05
and today, she's our project leader
for all telepresence activities,
for all telepresence activities,
203
713522
4690
ve bugün o bizim telekonferans
etkinliklerimizin proje lideri.
etkinliklerimizin proje lideri.
12:10
where she helps digitally unite
the entire company to work together
the entire company to work together
204
718212
3529
Bu telekonferanslarda, pulmoner
hipertansiyon için tedavi bulmak amacıyla
hipertansiyon için tedavi bulmak amacıyla
12:13
to find cures for pulmonary hypertension.
205
721741
2949
tüm şirketin dijital olarak
bir araya gelmesine yardımcı oluyor.
bir araya gelmesine yardımcı oluyor.
12:16
CA: But not everyone who has this disease
has been so fortunate.
has been so fortunate.
206
724690
3297
CA: Ancak bu hastalığa yakalanan
herkes o kadar da şanslı değil.
herkes o kadar da şanslı değil.
12:19
There are still many people dying,
and you are tackling that too. How?
and you are tackling that too. How?
207
727987
4455
Birçok insan bu sebeple ölüyor ve siz de
bununla uğraşıyorsunuz. Peki nasıl?
bununla uğraşıyorsunuz. Peki nasıl?
12:24
MR: Exactly, Chris. There's some 3,000
people a year in the United States alone,
people a year in the United States alone,
208
732442
4484
MR: Kesinlikle Chris. Bu hastalıktan
ölmeye devam edenler
ölmeye devam edenler
sadece Birleşik Devletler'de
yılda takriben 3.000 kişi,
yılda takriben 3.000 kişi,
12:28
perhaps 10 times that number worldwide,
209
736926
2879
12:31
who continue to die of this illness
210
739805
2155
dünya çapında ise belki de bunun 10 katı,
12:33
because the medicines
slow down the progression
slow down the progression
211
741960
2530
çünkü ilaçlar süreci yavaşlatıyor
12:36
but they don't halt it.
212
744490
1695
ama onu durdurmuyor.
12:38
The only cure for pulmonary hypertension,
pulmonary fibrosis,
pulmonary fibrosis,
213
746185
4739
Pulmoner hipertansiyon, pulmoner fibroz,
12:42
cystic fibrosis, emphysema,
214
750924
2436
kistik fibroz, amfizem
12:45
COPD, what Leonard Nimoy just died of,
215
753360
2995
ve Leonard Nimoy'ın ölme
sebebi olan koah için
sebebi olan koah için
12:48
is a lung transplant,
216
756355
2508
tek çare akciğer nakli
12:50
but sadly, there are only enough
available lungs for 2,000 people
available lungs for 2,000 people
217
758863
4760
ama maalesef ki akciğer nakli için
Birleşik Devletler'de yılda
sadece 2.000 insan için
yeterli sayıda akciğer var
yeterli sayıda akciğer var
12:55
in the U.S. a year
to get a lung transplant,
to get a lung transplant,
218
763623
2902
12:58
whereas nearly a half
million people a year
million people a year
219
766525
3297
ancak yılda yaklaşık yarım milyon insan
13:01
die of end-stage lung failure.
220
769822
2299
akciğer yetersizliğinin
son aşamasında ölüyor.
son aşamasında ölüyor.
13:04
CA: So how can you address that?
221
772121
2694
CA: Peki bu konuda
nasıl hareket ediyorsunuz?
nasıl hareket ediyorsunuz?
13:06
MR: So I conceptualize the possibility
222
774815
2484
MR: Ben aynen binaların
ve makina parçalarının
ve makina parçalarının
13:09
that just like we keep cars and planes
223
777299
3413
sınırsız kaynağı ile
arabaları ve uçakları
arabaları ve uçakları
13:12
and buildings going forever
224
780712
2392
ve binaları elimizde tuttuğumuz gibi,
13:15
with an unlimited supply
of building parts and machine parts,
of building parts and machine parts,
225
783104
4227
neden insanları, özellikle de
akciğer hastalığı olanları,
akciğer hastalığı olanları,
13:19
why can't we create an unlimited supply
of transplantable organs
of transplantable organs
226
787331
3190
süresiz olarak hayatta tutacak
organ nakli için sınırsız bir kaynak
organ nakli için sınırsız bir kaynak
13:22
to keep people living indefinitely,
227
790521
2938
yapmayalım ihtimalini
zihnimde canlandırıyorum.
zihnimde canlandırıyorum.
13:25
and especially people with lung disease.
228
793459
2647
13:28
So we've teamed up with the decoder
of the human genome, Craig Venter,
of the human genome, Craig Venter,
229
796106
5526
Böylece, insan genomunu
çözen Craig Venter
çözen Craig Venter
ve X ödülünün kurucusu olan
Peter Diamandis ile birlikte
kurduğu bir şirketle,
kurduğu bir şirketle,
13:33
and the company he founded
230
801632
1812
13:35
with Peter Diamandis,
the founder of the X Prize,
the founder of the X Prize,
231
803444
3506
domuzun genetiğini değiştirmek için
13:38
to genetically modify
232
806950
2066
bir takım oluşturduk,
13:41
the pig genome
233
809016
1695
13:42
so that the pig's organs will not
be rejected by the human body
be rejected by the human body
234
810711
4505
böylece domuzun organları
insan vücudu tarafından reddedilmeyecek
insan vücudu tarafından reddedilmeyecek
13:47
and thereby to create an unlimited supply
235
815216
3111
ve dolayısıyla da
nakledilebilir organlar için
nakledilebilir organlar için
13:50
of transplantable organs.
236
818327
2415
sınırsız bir kaynak sağlamış olacağız.
13:52
We do this through our company,
United Therapeutics.
United Therapeutics.
237
820742
2972
Bunu şirketimiz, United Therapeutics,
aracılığıyla yapıyoruz.
aracılığıyla yapıyoruz.
13:55
CA: So you really believe that within,
what, a decade,
what, a decade,
238
823714
3065
CA: Yani sen, neydi, bir on yıl içinde
13:58
that this shortage of transplantable lungs
maybe be cured, through these guys?
maybe be cured, through these guys?
239
826779
4481
bu kişilerle, nakledilebilir akciğer
sıkıntısını çözeceğinize inanıyorsun.
sıkıntısını çözeceğinize inanıyorsun.
14:03
MR: Absolutely, Chris.
240
831260
1579
MR: Kesinlikle, Chris.
14:04
I'm as certain of that as I was
of the success that we've had
of the success that we've had
241
832839
3692
Direkt televizyon yayını, Sirius XM'de
başarılı olduğumuz kadar
başarılı olduğumuz kadar
14:08
with direct television
broadcasting, Sirius XM.
broadcasting, Sirius XM.
242
836531
3088
bunda da başarılı olacağımızdan eminim.
14:11
It's actually not rocket science.
243
839619
2206
Aslına bakarsan bu atla deve değil.
14:13
It's straightforward engineering away
one gene after another.
one gene after another.
244
841825
3459
Bu, bir genden diğerine kadar
uzak olan, kolay bir mühendislik.
uzak olan, kolay bir mühendislik.
14:17
We're so lucky to be born in the time
that sequencing genomes
that sequencing genomes
245
845284
4342
Genom dizilimlemenin rutin olduğu
ve Synthetic Genomics'deki
mükemmel insanların
mükemmel insanların
14:21
is a routine activity,
246
849626
2659
14:24
and the brilliant folks
at Synthetic Genomics
at Synthetic Genomics
247
852285
2438
domuz genomu üzerinde
sıfırlama yapabildiği,
sıfırlama yapabildiği,
14:26
are able to zero in on the pig genome,
248
854723
2206
problemli genleri bulabildiği
ve onu düzeltebildiği
ve onu düzeltebildiği
14:28
find exactly the genes
that are problematic, and fix them.
that are problematic, and fix them.
249
856929
3392
bir dönemde doğduğumuz için çok şanslıyız.
14:32
CA: But it's not just bodies that --
though that is amazing.
though that is amazing.
250
860321
3039
CA: Ancak bu sadece vücutta değil --
bu tabii ki muhteşem.
bu tabii ki muhteşem.
14:35
(Applause)
251
863360
3321
(Alkış)
14:38
It's not just long-lasting bodies
that are of interest to you now.
that are of interest to you now.
252
866681
4295
Bu, şu an için sizin ilginizi çeken
dayanıklı vücutlar değil sadece.
dayanıklı vücutlar değil sadece.
14:42
It's long-lasting minds.
253
870976
2032
Bu dayanıklı zihinler de demek.
14:45
And I think this graph for you
says something quite profound.
says something quite profound.
254
873008
5840
Sanırım bu grafik size oldukça
etkili bir şey söylüyor.
etkili bir şey söylüyor.
14:50
What does this mean?
255
878848
1184
Bu ne anlama geliyor?
14:52
MR: What this graph means,
and it comes from Ray Kurzweil,
and it comes from Ray Kurzweil,
256
880032
3648
MR: Bu grafiğin söylediği şey,
Ray Kurzweil'dan geliyor,
Ray Kurzweil'dan geliyor,
14:55
is that the rate of development
in computer processing
in computer processing
257
883680
4780
bilgisayarın donanım,
aygıt ve yazılımını işleme sürecindeki
15:00
hardware, firmware and software,
258
888460
2833
15:03
has been advancing along a curve
259
891293
2995
oran eğri boyunca artıyor,
15:06
such that by the 2020s, as we saw
in earlier presentations today,
in earlier presentations today,
260
894288
4172
2020 yıllarında, bugün önceki
sunumlarda da gördüğümüz gibi,
sunumlarda da gördüğümüz gibi,
15:10
there will be information technology
261
898460
3165
bilgiyi ve etrafımızdaki dünyayı
15:13
that processes information
and the world around us
and the world around us
262
901625
3483
insan zihni ile aynı oranda işleyen
bilgi teknolojileri olacak.
bilgi teknolojileri olacak.
15:17
at the same rate as a human mind.
263
905108
2415
15:20
CA: And so that being so, you're actually
getting ready for this world
getting ready for this world
264
908333
3694
CA: Böyle olunca da, beynimizin
içeriğini elde edeceğinize
içeriğini elde edeceğinize
15:24
by believing that we will soon
be able to, what,
be able to, what,
265
912027
4087
ve onu sonsuza kadar
saklayacağınıza inanarak
saklayacağınıza inanarak
15:28
actually take the contents of our brains
and somehow preserve them forever?
and somehow preserve them forever?
266
916114
6343
aslında dünya için
hazır olmuş mu olacaksınız?
hazır olmuş mu olacaksınız?
15:34
How do you describe that?
267
922457
1830
Bunu nasıl ifade edersin?
15:36
MR: Well, Chris, what we're working on
is creating a situation
is creating a situation
268
924287
4441
MR: Şey, Chris, üzerinde çalıştığımız şey;
15:40
where people can create a mind file,
269
928728
2485
insanların, kişisel özelliklerinin,
15:43
and a mind file is the collection
of their mannerisms, personality,
of their mannerisms, personality,
270
931213
4008
kişiliklerinin, hatıralarının,
duygularının, inançlarının,
duygularının, inançlarının,
15:47
recollection, feelings,
271
935221
1880
davranışlarının ve değerlerinin,
15:49
beliefs, attitudes and values,
272
937101
1556
bizim bugün Google'a, Amazon'a,
Facebook'a yüklediğimiz her şeyin
Facebook'a yüklediğimiz her şeyin
15:50
everything that we've poured today
into Google, into Amazon, into Facebook,
into Google, into Amazon, into Facebook,
273
938657
6342
bütününden oluşan bir zihin dosyası
yaratabileceği bir durum oluşturmak.
yaratabileceği bir durum oluşturmak.
15:56
and all of this information stored there
will be able, in the next couple decades,
will be able, in the next couple decades,
274
944999
6175
Orada depolanmış olan tüm bilgi,
gelecek birkaç on yıl içinde
gelecek birkaç on yıl içinde
16:03
once software is able
to recapitulate consciousness,
to recapitulate consciousness,
275
951174
4386
yazılımın bilinci yineleyebildiği
zaman geldiğinde,
zaman geldiğinde,
16:07
be able to revive the consciousness
which is imminent in our mind file.
which is imminent in our mind file.
276
955560
4914
zihin dosyamızda olması muhtemel
bilinci hayata döndürebilecek.
bilinci hayata döndürebilecek.
16:12
CA: Now you're not just
messing around with this.
messing around with this.
277
960474
2565
CA: Şimdi sen sadece bununla
boşa uğraşıp durmuyorsun.
boşa uğraşıp durmuyorsun.
16:15
You're serious. I mean, who is this?
278
963039
3121
Sen ciddisin. Yani, kim bu?
16:18
MR: This is a robot version of
my beloved spouse, Bina.
my beloved spouse, Bina.
279
966160
4389
MR: Bu benim sevgili eşim, Bina'nın
bir robot versiyonu.
bir robot versiyonu.
16:22
And we call her Bina 48.
280
970549
2461
Biz ona Bina 48 diyoruz.
16:25
She was programmed
by Hanson Robotics out of Texas.
by Hanson Robotics out of Texas.
281
973010
3599
Teksas'ta Hanson Robotics
tarafından programlandı.
tarafından programlandı.
16:28
There's the centerfold
from National Geographic magazine
from National Geographic magazine
282
976609
2972
National Geographic dergisinin
orta sayfası
orta sayfası
16:31
with one of her caregivers,
283
979581
2670
o ve bakıcılarından birisiyle,
16:34
and she roams the web
284
982251
2043
kendisi internette geziniyor
16:36
and has hundreds of hours
of Bina's mannerisms, personalities.
of Bina's mannerisms, personalities.
285
984294
5254
ve Bina'nın kişisel özelliklerinin,
kişiliklerinin yüzlerce saatine sahip.
kişiliklerinin yüzlerce saatine sahip.
16:41
She's kind of like a two-year-old kid,
286
989548
2246
O, sanki iki yaşında bir çocuk gibi
16:43
but she says things
that blow people away,
that blow people away,
287
991794
3181
ama insanları şaşkına
çeviren şeyler söylüyor,
çeviren şeyler söylüyor,
16:46
best expressed by perhaps
288
994975
2635
bunu en iyi ifade eden belki de
16:49
a New York Times Pulitzer Prize-winning
journalist Amy Harmon
journalist Amy Harmon
289
997610
3808
Bina'nın cevaplarının genellikle
sinir bozucu olduğunu
sinir bozucu olduğunu
ama diğer zamanlarda ise
16:53
who says her answers
are often frustrating,
are often frustrating,
290
1001418
2578
daha önce röportaj yaptığı
16:55
but other times as compelling as those
of any flesh person she's interviewed.
of any flesh person she's interviewed.
291
1003996
6199
kanlı canlı insanlar kadar
inandırıcı olduğunu söyleyen
inandırıcı olduğunu söyleyen
Pulitzer ödülü sahibi,
New York Times gazetecisi Amy Harmon.
New York Times gazetecisi Amy Harmon.
17:02
CA: And is your thinking here,
part of your hope here, is that
part of your hope here, is that
292
1010195
4398
CA: Yani burada senin düşüncen,
umudunun bir parçası,
umudunun bir parçası,
17:06
this version of Bina can in a sense
live on forever, or some future upgrade
live on forever, or some future upgrade
293
1014593
6445
Bina'nın bu versiyonunun veya
ileride daha üst bir versiyonunun
ileride daha üst bir versiyonunun
sonsuza kadar yaşayacağı mı?
17:13
to this version can live on forever?
294
1021038
2392
MR: Evet. Sadece Bina değil, herkes.
17:15
MR: Yes. Not just Bina, but everybody.
295
1023430
2406
Bilirsin, sanal olarak
zihin dosyalarımızı
zihin dosyalarımızı
17:17
You know, it costs us virtually nothing
to store our mind files
to store our mind files
296
1025836
4017
Facebook'da, Instagram'da,
neye sahipsek onda tutmak
neye sahipsek onda tutmak
17:21
on Facebook, Instagram, what-have-you.
297
1029853
2926
bize bedavaya mal oluyor.
17:24
Social media is I think one of the most
extraordinary inventions of our time,
extraordinary inventions of our time,
298
1032779
4063
Sosyal medya, bence,
zamanımızın en mükemmel buluşu
zamanımızın en mükemmel buluşu
17:28
and as apps become available
that will allow us
that will allow us
299
1036842
3994
ve bize Siri'den daha iyi Siri'yi çıkaran,
gittikçe daha iyisine imkân sağlayan
gittikçe daha iyisine imkân sağlayan
17:32
to out-Siri Siri, better and better,
300
1040836
3088
ve bilinç işletim sistemlerini geliştiren
17:35
and develop consciousness
operating systems,
operating systems,
301
1043924
2647
uygulamalar kullanışlı hâle geldikçe
17:38
everybody in the world,
billions of people,
billions of people,
302
1046571
2902
dünyadaki herkes, milyarlarca insan,
17:41
will be able to develop
mind clones of themselves
mind clones of themselves
303
1049473
3738
kendilerinin zihin
klonlarını geliştirebilecek,
klonlarını geliştirebilecek,
17:45
that will have their own life on the web.
304
1053211
2554
bunların internette
kendi yaşamları olacak.
kendi yaşamları olacak.
17:47
CA: So the thing is, Martine,
305
1055765
1454
CA: Yani mesele şu Martine,
17:49
that in any normal conversation,
this would sound stark-staring mad,
this would sound stark-staring mad,
306
1057219
4123
herhangi normal bir konuşma içinde
bu kulağa çok delice geliyor
bu kulağa çok delice geliyor
17:53
but in the context of your life,
what you've done,
what you've done,
307
1061342
3354
ama hayat açısından yaptığınız şey,
17:56
some of the things we've heard this week,
308
1064696
2090
bu hafta burada duyduğumuz şeyler,
17:58
the constructed realities
that our minds give,
that our minds give,
309
1066786
2196
zihinlerimizin verdiği
inşa edilmiş gerçeklikler,
inşa edilmiş gerçeklikler,
18:00
I mean, you wouldn't bet against it.
310
1068982
3794
diyorum ki, buna karşı bahse giremezsin.
18:04
MR: Well, I think it's really nothing
coming from me.
coming from me.
311
1072776
2856
MR: Yani, sanırım gerçekten
benden gelen bir şey yok.
benden gelen bir şey yok.
18:07
If anything, I'm perhaps a bit
of a communicator of activities
of a communicator of activities
312
1075632
6664
Bilakis, belki ben, Çin'de,
Japonya'da, Hindistan'da,
Japonya'da, Hindistan'da,
18:14
that are being undertaken
by the greatest companies
by the greatest companies
313
1082296
3390
Birleşik Devletler'de,
Avrupa'daki mükemmel şirketlerin
Avrupa'daki mükemmel şirketlerin
18:17
in China, Japan, India, the U.S., Europe.
314
1085686
3320
yürüttüğü olayların
birazcık da olsa haber vericisiyim.
birazcık da olsa haber vericisiyim.
18:21
There are tens of millions of people
working on writing code
working on writing code
315
1089006
4703
İnsan bilincimizin gittikçe
artan yönlerini tanımlayan kodu
artan yönlerini tanımlayan kodu
18:25
that expresses more and more aspects
of our human consciousness,
of our human consciousness,
316
1093709
3715
yazma üzerine çalışan
onlarca milyon insan var
onlarca milyon insan var
18:29
and you don't have to be a genius
to see that all these threads
to see that all these threads
317
1097424
5085
ve bütün bu bağlantıların
bir araya geleceğini
bir araya geleceğini
18:34
are going to come together
and ultimately create human consciousness,
and ultimately create human consciousness,
318
1102509
4132
ve sonunda insan bilincini oluşturacağını
görmek için dâhi olmaya gerek yok
görmek için dâhi olmaya gerek yok
18:38
and it's something we'll value.
319
1106641
2206
ve bu da bizim değer verdiğimiz bir şey.
18:40
There are so many things
to do in this life,
to do in this life,
320
1108847
2438
Hayatta yapacak çok fazla şey var
ve eğer kitapları işlememize,
18:43
and if we could have a simulacrum,
a digital doppelgänger of ourselves
a digital doppelgänger of ourselves
321
1111285
4603
alışveriş yapmamıza, en iyi
arkadaşımız olmasına yardımcı olacak,
arkadaşımız olmasına yardımcı olacak,
18:47
that helps us process books, do shopping,
322
1115888
2897
kendimizin bir dijital tıpatıp
aynısına sahip olabilirsek,
aynısına sahip olabilirsek,
18:50
be our best friends,
323
1118785
1950
inanıyorum ki zihin klonlarımız,
kendimizin dijital versiyonları
18:52
I believe our mind clones,
these digital versions of ourselves,
these digital versions of ourselves,
324
1120735
3042
bizim nihai en iyi arkadaşlarımız olacak
18:55
will ultimately be our best friends,
325
1123777
2601
ve kişisel olarak benim için, Bina için
18:58
and for me personally and Bina personally,
326
1126378
2020
yine kişisel olarak,
19:00
we love each other like crazy.
327
1128398
1788
birbirimizi deli gibi seviyoruz.
19:02
Each day, we are always saying, like,
328
1130186
1796
Her gün, diyoruz ki;
19:03
"Wow, I love you even more
than 30 years ago.
than 30 years ago.
329
1131982
2535
"Vay be, seni 30 yıl
öncekinden daha çok seviyorum.
öncekinden daha çok seviyorum.
19:06
And so for us, the prospect of mind clones
330
1134517
3146
Bizim için, zihin klonlarının
19:09
and regenerated bodies
331
1137663
2044
ve iyileştirilmiş vücutların beklentisi
bizlerin gönül ilişkisidir Chris,
sonsuza kadar gidebilecek bir aşk.
sonsuza kadar gidebilecek bir aşk.
19:11
is that our love affair, Chris,
can go on forever.
can go on forever.
332
1139707
3090
19:14
And we never get bored of each other.
I'm sure we never will.
I'm sure we never will.
333
1142797
3202
Biz hiç birbirimizden sıkılmıyoruz.
Eminim ki sıkılmayacağız da.
Eminim ki sıkılmayacağız da.
19:17
CA: I think Bina's here, right?
MR: She is, yeah.
MR: She is, yeah.
334
1145999
2372
CA: Sanırım Bina burada, değil mi?
MR: Evet, burada.
MR: Evet, burada.
19:20
CA: Would it be too much, I don't know,
do we have a handheld mic?
do we have a handheld mic?
335
1148371
3183
CA: Çok olabilir, bilmiyorum,
mikrofonumuz var mı?
mikrofonumuz var mı?
19:23
Bina, could we invite you to the stage?
I just have to ask you one question.
I just have to ask you one question.
336
1151554
3692
Bina, seni sahneye davet edebilir miyiz?
Sana bir soru sormak istiyorum.
Sana bir soru sormak istiyorum.
19:27
Besides, we need to see you.
337
1155246
1648
Ayrıca seni görmeliyiz.
19:28
(Applause)
338
1156894
2949
(Alkış)
19:35
Thank you, thank you.
339
1163442
1556
Teşekkürler, teşekkürler.
19:36
Come and join Martine here.
340
1164998
2693
Gel hadi, Martine'e katıl.
19:39
I mean, look, when you got married,
341
1167691
4853
Yani, bak, evlendiğinde,
19:44
if someone had told you that,
in a few years time,
in a few years time,
342
1172544
3089
biri sana, birkaç yıl içinde,
19:47
the man you were marrying
would become a woman,
would become a woman,
343
1175633
2298
evlendiğin adam,
kadın olacak,
kadın olacak,
19:49
and a few years after that,
you would become a robot --
you would become a robot --
344
1177931
2902
bundan sonraki birkaç yıl içinde de
sen bir robot olacaksın deseydi--
sen bir robot olacaksın deseydi--
19:52
(Laughter) --
345
1180833
3065
(Gülüşmeler) --
19:55
how has this gone? How has it been?
346
1183898
3285
Nasıl olurdu? Nasıl düşünürdün?
Bina Rothblatt: Çok
heyecanlı bir maceraydı
heyecanlı bir maceraydı
19:59
Bina Rothblatt: It's been really
an exciting journey,
an exciting journey,
347
1187183
2566
ve o zamanlar bunun
olacağını hiç düşünmezdim,
olacağını hiç düşünmezdim,
20:01
and I would have never
thought that at the time,
thought that at the time,
348
1189749
2340
20:04
but we started making goals
and setting those goals
and setting those goals
349
1192089
3837
fakat yeni hedefler bulmaya
ve bu hedefleri değerlendirmeye
ve bu hedefleri değerlendirmeye
ve bunları başarmaya başladık
20:07
and accomplishing things,
350
1195926
1271
20:09
and before you knew it,
we just keep going up and up
we just keep going up and up
351
1197197
2467
ve farkına varmadan
daha ileriye sürekli ileri gidiyorduk
daha ileriye sürekli ileri gidiyorduk
20:11
and we're still not stopping,
so it's great.
so it's great.
352
1199664
2647
ve hâlâ da durmuş değiliz,
bu muhteşem bir şey.
bu muhteşem bir şey.
20:14
CA: Martine told me something
really beautiful,
really beautiful,
353
1202311
3065
CA: Martine bana gerçekten
çok güzel bir şey söyledi,
çok güzel bir şey söyledi,
20:17
just actually on Skype before this,
354
1205376
2759
aslında buraya gelmeden
önce Skype üzerinden,
önce Skype üzerinden,
20:20
which was that he wanted
to live for hundreds of years
to live for hundreds of years
355
1208135
5831
zihin dosyası olarak yüzlerce
yıl yaşamak istediğini
yıl yaşamak istediğini
20:25
as a mind file,
356
1213966
2326
söyledi
20:28
but not if it wasn't with you.
357
1216292
3132
ama sensiz değil.
20:31
BR: That's right,
we want to do it together.
we want to do it together.
358
1219424
2108
BR: Doğru, bunu birlikte
yapmak istiyoruz.
yapmak istiyoruz.
Biz aynı zamanda
dondurulmuş canlılarız
dondurulmuş canlılarız
20:33
We're cryonicists as well,
and we want to wake up together.
and we want to wake up together.
359
1221532
3253
ve birlikte uyanmak istiyoruz.
20:36
CA: So just so as you know,
from my point of view,
from my point of view,
360
1224785
2436
CA: İşte gördüğünüz gibi,
benim bakış açımla,
benim bakış açımla,
20:39
this isn't only one of the most
astonishing lives I have heard,
astonishing lives I have heard,
361
1227221
3715
bu sadece benim duyduğum en mükemmel
hayatlardan bir tanesi değil,
hayatlardan bir tanesi değil,
20:42
it's one of the most astonishing
love stories I've ever heard.
love stories I've ever heard.
362
1230936
3004
o, benim duyduğum en mükemmel
aşk hikâyelerinden birisi.
aşk hikâyelerinden birisi.
20:45
It's just a delight to have you
both here at TED.
both here at TED.
363
1233940
2360
İkinizi de TED'de görmüş
olmak büyük bir mutluluk.
olmak büyük bir mutluluk.
20:48
Thank you so much.
364
1236300
1346
Çok teşekkür ederim.
20:49
MR: Thank you.
365
1237646
2322
MR: Teşekkür ederim.
20:51
(Applause)
366
1239968
6641
(Alkış)
ABOUT THE SPEAKER
Martine Rothblatt - TranshumanistWhether she’s inventing satellite radio, developing life-saving drugs or digitizing the human mind, Martine Rothblatt has a knack for turning visionary ideas into commonplace technology.
Why you should listen
After creating satellite radio with a startup that went on to become Sirius XM, Martine Rothblatt was on the verge of retirement. But her daughter’s rare lung disease inspired her to start United Therapeutics and develop an oral medication that changed the lives of thousands of patients. Now with the Terasem Foundation, she’s researching the digital preservation of personality as a means to enable the contents of our minds to outlast our bodies.
Rothblatt’s books include The Apartheid of Sex, which (inspired by her experiences as a transgendered woman) takes on conventional wisdom surrounding gender. Her latest book, Virtually Human, explores human rights for the digital lifeforms just over the horizon.
Martine Rothblatt | Speaker | TED.com