TEDWomen 2015
Sakena Yacoobi: How I stopped the Taliban from shutting down my school
Sakena Yacoobi: Taliban'ın okulumu kapatmasını nasıl engelledim
Filmed:
Readability: 2.4
1,497,714 views
Taliban Afganistan'da kadınların eğitimini yasakladıktan sonra Sakena Yacoobi gizlice okullar kurarak binlerce kızı ve erkeği eğitti. Bu heyecan verici ve eğlenceli konuşmasında bize tehdide uğradığı zamanlardan nasıl kurtulduğunun ağızları açık bırakan hikayesini ve çok sevdiği ülkesini yeni baştan yaratabilmek için geliştirdiği vizyonunu anlatıyor.
Sakena Yacoobi - Education activist
At the Afghan Institute of Learning, Sakena Yacoobi provides teacher training to Afghan women, supporting education for girls and boys throughout the country. Full bio
At the Afghan Institute of Learning, Sakena Yacoobi provides teacher training to Afghan women, supporting education for girls and boys throughout the country. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:13
(Arabic) I seek refuge in Allah from cursed Satan.
In the Name of Allah, the most Gracious, the most Merciful.
In the Name of Allah, the most Gracious, the most Merciful.
0
1346
3629
Kovulmuş şeytanın şerrinden Allah'a sığınırım.
Rahman ve Rahim olan Allah'ın adıyla.
Rahman ve Rahim olan Allah'ın adıyla.
00:16
(English) I was born
in a middle class family.
in a middle class family.
1
4999
2810
Orta sınıf bir ailede dünyaya geldim.
Babam babasını kaybettiğinde
5 yaşındaymış
5 yaşındaymış
00:20
My father was five years old
when he lost his father,
when he lost his father,
2
8642
3837
00:25
but by the time I was born,
3
13233
3079
fakat doğduğum zaman
00:28
he was already a businessman.
4
16336
1825
çoktan iş adamı olmuştu.
00:31
But it didn't make a difference to him
5
19320
2428
Çocuklarının kız veya erkek olması
00:33
if his children were going to be
a boy or a girl:
a boy or a girl:
6
21772
2908
onun için önemli değildi,
00:36
they were going to go to school.
7
24704
1603
hepsi okula gidecekti.
00:38
So I guess I was the lucky one.
8
26879
2412
Sanırım ben en şanslılarıydım.
00:42
My mother had 16 pregnancies.
9
30482
2452
Annem 16 hamilelik geçirmiş.
00:45
From 16 pregnancies, five of us are alive.
10
33926
4563
16 hamilelikten, beşimiz hayatta kalmışız.
00:51
You can imagine as a child
what I went through.
what I went through.
11
39418
3874
Bir çocuk olarak nelerden
geçtiğimi tahmin edebilirsiniz.
geçtiğimi tahmin edebilirsiniz.
00:56
Day to day, I watched women
12
44008
2849
Günbegün kadınların
00:58
being carried to a graveyard,
13
46881
2746
mezarlara taşındığını gördüm
01:02
or watched children going to a graveyard.
14
50151
3980
veya mezarlara taşınan çocukları izledim.
01:07
At that time, when I
finished my high school,
finished my high school,
15
55555
3024
Bu yüzden, liseyi bitirdiğimde,
01:10
I really wanted to be a doctor.
16
58603
2379
doktor olmayı çok istedim.
01:13
I wanted to be a doctor
to help women and children.
to help women and children.
17
61371
3849
Kadın ve çocuklara yardım etmek için
doktor olmak istedim.
doktor olmak istedim.
01:18
So I completed my education,
18
66053
2445
Böylece eğitimimi tamamladım
01:20
but I wanted to go to university.
19
68522
2420
ve üniversiteye gitmek istedim.
01:23
Unfortunately, in my country,
there wasn't a dormitory for girls,
there wasn't a dormitory for girls,
20
71290
4684
Ne yazık ki, ülkemde kızlar için yurt yoktu.
01:28
so I was accepted in medical school,
but I could not go there.
but I could not go there.
21
76585
4402
Tıp fakültesine kabul edildim
fakat oraya gidemedim.
fakat oraya gidemedim.
01:33
So as a result, my father
sent me to America.
sent me to America.
22
81606
4691
Sonuç olarak, babam
beni Amerika'ya gönderdi.
beni Amerika'ya gönderdi.
01:38
I came to America.
23
86999
1909
Amerika'ya geldim.
01:40
I completed my education.
24
88932
2050
Eğitimimi tamamladım.
01:43
While I was completing my education,
25
91355
2420
Eğitimim sürerken
01:45
my country was invaded by Russia.
26
93799
3127
ülkem Rusya tarafından işgal edildi.
01:50
And do you know that at the time
I was completing my education,
I was completing my education,
27
98299
4083
Ve biliyor musunuz, eğitimim sürerken
01:54
I didn't know what was going on
with my family or with my country.
with my family or with my country.
28
102406
3738
ailemde veya ülkemde
neler olduğunu bilmiyordum.
neler olduğunu bilmiyordum.
01:58
There were months, years,
I didn't know about it.
I didn't know about it.
29
106454
3111
Böyle habersiz aylar, yıllar geçti.
02:02
My family was in a refugee camp.
30
110358
3002
Ailem bir mülteci kampındaydı.
02:06
So as soon as I completed my education,
31
114789
3436
Bu yüzden, eğitimimi bitirir bitirmez
02:10
I brought my family to America.
32
118844
1985
ailemi Amerika'ya getirdim.
02:13
I wanted them to be safe.
33
121400
2226
Onların güvende olmasını istedim.
02:16
But where was my heart?
34
124046
1762
Peki kalbim neredeydi?
02:18
My heart was in Afghanistan.
35
126110
2087
Kalbim Afganistan'daydı.
02:20
Day after day,
when I listened to the news,
when I listened to the news,
36
128522
3254
Haberleri dinlediğim,
02:23
when I followed what was
going on with my country,
going on with my country,
37
131800
2674
ülkemde olanları takip ettiğim her gün
02:26
my heart was breaking up.
38
134498
1571
kalbim parçalanıyordu.
02:28
I really wanted to go back to my country,
39
136442
2199
Gerçekten ülkeme dönmek istiyordum
02:31
but at the same time I knew
I could not go there,
I could not go there,
40
139014
2769
fakat aynı zamanda oraya
gidemeyeceğimi biliyordum
gidemeyeceğimi biliyordum
02:33
because there was no place for me.
41
141807
2389
çünkü orada bana yer yoktu.
02:36
I had a good job.
42
144577
1770
İyi bir işim vardı.
02:38
I was a professor at a university.
43
146371
2285
Bir üniversitede profesördüm.
02:40
I earned good money.
44
148680
1802
İyi para kazanıyordum.
02:42
I had a good life.
45
150506
1666
İyi bir hayatım vardı.
02:44
My family was here.
46
152196
1787
Ailem yanımdaydı.
02:46
I could live with them.
47
154007
1991
Onlarla yaşayabilirdim.
02:48
But I wasn't happy.
48
156022
1858
Fakat mutlu değildim.
02:49
I wanted to go back home.
49
157904
1721
Eve geri dönmek istiyordum.
02:52
So I went to the refugee camp.
50
160000
2174
Bu yüzden mülteci kampına gittim.
02:54
And when I went
to the refugee camp in Pakistan,
to the refugee camp in Pakistan,
51
162912
3190
Pakistan'daki mülteci kampına gittiğimde
02:58
there were 7.5 million refugees.
52
166126
2905
orada 7,5 milyon mülteci vardı.
03:01
7.5 million refugees.
53
169745
2431
7,5 milyon mülteci.
03:04
About 90 percent of them
were women and children.
were women and children.
54
172898
4095
Yaklaşık yüzde 90'ı
kadın ve çocuktu.
kadın ve çocuktu.
03:09
Most of the men have been killed
or they were in war.
or they were in war.
55
177811
3277
Erkeklerin çoğu öldürülmüş
veya savaştaydı.
veya savaştaydı.
03:13
And you know, in the refugee camp,
56
181850
2467
Ve bilirsiniz, mülteci kamplarına,
03:16
when I went day-to-day to do a survey,
57
184698
2484
hergün araştırma yapmak için gittiğimde
03:19
I found things you never could imagine.
58
187674
3707
hayal dahi edemeyeceğiniz şeyler buldum.
03:24
I saw a widow with five to eight children
59
192174
2675
Sekiz çocuğu olan bir dul gördüm,
03:26
sitting there and weeping
60
194873
2221
oturmuş ağlıyor
03:29
and not knowing what to do.
61
197435
1556
ve ne yapacağını bilmiyordu.
03:31
I saw a young woman
have no way to go anywhere,
have no way to go anywhere,
62
199396
3373
Gidecek hiçbir yeri olmayan
genç bir bayan gördüm,
genç bir bayan gördüm,
03:35
no education, no entertainment,
no place to even live.
no place to even live.
63
203070
4881
eğitimi yok, eğlencesi yok,
yaşayacak bir yeri bile yok.
yaşayacak bir yeri bile yok.
03:40
I saw young men that had lost
their father and their home,
their father and their home,
64
208736
4778
Evlerini ve babalarını kaybetmiş
genç adamlar gördüm.
03:45
and they are supporting the family
as a 10-to-12-year old boy --
as a 10-to-12-year old boy --
65
213538
4893
10-12 yaşlarında
evlerine bakmak,
evlerine bakmak,
reislik yapmak zorundalardı.
03:50
being the head of the household,
66
218455
1690
03:52
trying to protect their sister
and their mother and their children.
and their mother and their children.
67
220169
3191
Kız kardeşlerini,
annelerini, çocuklarını korumaya çalışıyorlardı.
annelerini, çocuklarını korumaya çalışıyorlardı.
03:56
So it was a very devastating situation.
68
224113
3039
Yani çok yıkıcı bir durumdu.
03:59
My heart was beating for my people,
69
227176
2928
Kalbim insanlarım için çarpıyordu
04:02
and I didn't know what to do.
70
230128
1667
ve ne yapacağımı bilmiyordum.
04:04
At that moment, we talk about momentum.
71
232533
2611
O anda, akıl yormaya başladım.
04:07
At that moment, I felt,
what can I do for these people?
what can I do for these people?
72
235636
3800
O anda, bu insanlar için
ne yapabilirim diye düşündüm.
ne yapabilirim diye düşündüm.
04:11
How could I help these people?
73
239801
1803
Bu insanlara nasıl yardım edebilirdim.
04:13
I am one individual.
What can I do for them?
What can I do for them?
74
241628
3038
Ben tek bir kişiyim.
Onlar için ne yapabilirdim?
Onlar için ne yapabilirdim?
04:17
But at that moment, I knew
75
245205
2643
Fakat o anda, biliyordum ki
04:19
that education changed my life.
76
247872
2547
eğitim hayatımı değiştirmişti.
04:22
It transformed me. It gave me status.
77
250745
3714
Beni dönüştürdü. Bana statü kazandırdı.
04:26
It gave me confidence.
It gave me a career.
It gave me a career.
78
254483
3631
Bana özgüven verdi.
Kariyer verdi.
Kariyer verdi.
04:30
It helped me to support my family,
79
258138
2214
Ailemi desteklememde bana yardımcı oldu,
04:32
to bring my family to another country,
80
260376
2455
güvende olmaları için
onları başka bir ülkeye
getirebildim.
getirebildim.
04:34
to be safe.
81
262855
1164
04:36
And I knew that at that moment
82
264853
2737
Ve o anda biliyordum ki
04:39
that what I should give to my people
is education and health,
is education and health,
83
267614
4008
halkım için sağlamam gereken şey eğitim ve
sağlıktı.
sağlıktı.
04:43
and that's what I went after.
84
271932
1587
Ben de bunun için uğraştım.
04:45
But do you think it was easy?
85
273942
2341
Fakat bu kolay mı sanıyorsunuz?
04:48
No, because at that time, education
was banned for girls, completely.
was banned for girls, completely.
86
276695
6532
Hayır, çünkü o zamanda, kızlar için eğitim
tamamen yasaklanmıştı.
tamamen yasaklanmıştı.
04:56
And also, by Russia invading Afghanistan,
87
284346
3688
Ve Rusya Afganistan'ı işgal ettiği için
05:00
people were not trusting anyone.
88
288058
2183
kimse kimseye güvenmiyordu.
05:03
It was very hard to come and say,
"I want to do this."
"I want to do this."
89
291058
3722
Gelip de "Ben bunu yapmak istiyorum."
demek çok zordu.
demek çok zordu.
05:06
Who am I?
90
294804
1421
Ben kimim?
05:08
Somebody who comes from the United States.
91
296249
2126
Amerika Birleşik Devletleri'nden
gelen biri.
gelen biri.
05:10
Somebody who got educated here.
92
298399
1898
Orada eğitim görmüş biri.
05:12
Did they trust me? Of course not.
93
300321
2674
Bana güvendiler mi? Elbette hayır.
05:15
So I really needed to build
the trust in this community.
the trust in this community.
94
303622
4314
Bu toplumda gerçekten
güven sağlamak zorundaydım.
güven sağlamak zorundaydım.
05:19
How am I going to do that?
95
307960
1841
Bunu nasıl yapacaktım?
05:22
I went and surveyed and looked and looked.
96
310372
2897
Gittim, araştırdım; aradım, aradım.
05:25
I asked.
97
313626
1309
Sordum soruşturdum.
05:26
Finally, I found one man.
98
314959
2262
En sonunda, bir adam buldum.
05:29
He was 80 years old.
99
317674
1436
80 yaşındaydı.
05:31
He was a mullah.
100
319412
1412
Bir mollaydı.
05:33
I went to his tent in the camp,
101
321435
2635
Kamptaki çadırına gittim,
05:36
and I asked him,
102
324451
1595
ve sordum.
05:38
"I want to make you a teacher."
103
326070
2095
"Seni öğretmen yapmak istiyorum."
05:41
And he looked at me,
104
329117
1651
Bana şöyle bir baktı,
05:42
and he said, "Crazy woman,
105
330792
1373
ve dedi ki "Deli kadın,
05:45
crazy woman, how do you think
I can be a teacher?"
I can be a teacher?"
106
333157
4008
deli kadın, nasıl olur da benim öğretmen
olabileceğimi düşünürsün?"
olabileceğimi düşünürsün?"
05:49
And I told him,
"I will make you a teacher."
"I will make you a teacher."
107
337911
2484
Ben de "Seni öğretmen yapacağım." dedim.
05:52
Finally, he accepted my offer,
108
340705
2143
Sonunda teklifimi kabul etti,
05:55
and once I started a class
in his compound,
in his compound,
109
343554
2802
ve onun bölgesinde
derslere başladığım zaman,
derslere başladığım zaman,
05:58
the word spread all over.
110
346935
1913
haber hemen yayılıverdi.
06:01
In a matter of one year,
111
349657
2142
Bir yıl içinde,
06:03
we had 25 schools set up,
112
351823
2921
25 okul kurduk,
06:06
15,000 children going to school,
113
354768
2944
15,000 çocuk okula gidiyordu
06:09
and it was amazing.
114
357736
2096
ve bu inanılmazdı.
06:11
(Applause)
115
359856
2237
(Alkış)
06:14
Thank you.
116
362117
1151
Teşekkür ederim.
Teşekkür ederim.
06:16
Thank you.
117
364236
1151
Tabi üzerimize düşen her işi yapıyorduk,
öğretmenleri yetiştiriyorduk.
öğretmenleri yetiştiriyorduk.
06:18
But of course, we're doing all our work,
we were giving teacher training.
we were giving teacher training.
118
366252
5542
06:23
We were training women's rights,
human rights, democracy, rule of law.
human rights, democracy, rule of law.
119
371818
4769
Kadın hakları, insan hakları, demokrasi,
hukuk alanında eğitim veriyorduk.
hukuk alanında eğitim veriyorduk.
06:28
We were giving all kinds of training.
120
376611
2429
Her çeşit eğitimi veriyorduk.
06:31
And one day, I tell you,
121
379064
2476
Derken, bir gün
06:34
one day I was in the office
in Peshawar, Pakistan.
in Peshawar, Pakistan.
122
382087
3659
Peşaver, Pakistan'daki ofisimdeydim.
06:38
All of a sudden, I saw my staff
running to rooms and locking the doors
running to rooms and locking the doors
123
386556
4910
Birdenbire çalışanlarımın koşturduğunu
ve kapıları kilitlediğini gördüm.
ve kapıları kilitlediğini gördüm.
06:43
and telling me, "Run away, hide!"
124
391490
2953
"Kaç, saklan!" dediler.
06:47
And you know, as a leader, what do you do?
125
395268
2508
Siz, bir lider olarak
ne yaparsınız?
ne yaparsınız?
06:50
You're scared. You know it's dangerous.
126
398419
3874
Korkuyorsunuz. Tehlikeli olduğunu
biliyorsunuz.
biliyorsunuz.
06:54
You know your life is on the line.
127
402317
1770
İşin ucunda hayatınız var.
06:56
But as a leader,
you have to hold it together.
you have to hold it together.
128
404111
2785
Ama bir lider olarak,
sakin kalmak zorundasınız.
sakin kalmak zorundasınız.
06:59
You have to hold it together
and show strength.
and show strength.
129
407309
2698
Sakin kalmalı ve dayanıklılık
göstermelisiniz.
göstermelisiniz.
07:02
So I said, "What's going on?"
130
410412
2206
"Neler oluyor?" diye sordum.
07:04
And these people were pouring
into my office.
into my office.
131
412642
2865
Birileri ofisime doluşuyorduı.
07:07
So I invited them to the office.
132
415880
1659
Onları ofisime davet ettim.
07:09
They came, and there were
nine of them -- nine Taliban.
nine of them -- nine Taliban.
133
417563
4611
Dokuz kişi içeri girdi.
Dokuz Taliban.
Dokuz Taliban.
07:14
They were the ugliest looking men
you can ever see.
you can ever see.
134
422753
2722
Hayatta görebileceğiniz
en çirkin insanlardı.
en çirkin insanlardı.
07:17
(Laughter)
135
425499
2041
(Kahkaha)
07:19
Very mean-looking people,
136
427564
1998
Çok sert görünüşlü insanlardı,
07:21
black clothes, black turban,
137
429586
2247
siyah kıyafetler, siyah türban
07:23
and they pour into my office.
138
431857
1736
ve ofisime doluşuyorlardı.
07:26
And I invited them
to have a seat and have tea.
to have a seat and have tea.
139
434046
3293
Onları buyur ettim, çay ikram ettim.
07:29
They said no. They are not
going to drink tea.
going to drink tea.
140
437641
2492
Hayır dediler. Çay içmeyeceklerdi.
07:32
And of course, with the tone
of voice they were using,
of voice they were using,
141
440934
3452
Ve elbette, kullandıkları ses tonu
07:36
it was very scary,
142
444410
1396
oldukça korkutucuydu,
07:37
but I was really shaking up.
143
445830
2587
içten içe titriyordum.
07:40
But also I was strong, holding myself up.
144
448441
3579
Fakat dışarıdan sakin gözüküyordum.
07:44
And, of course, by that time,
you know how I dress --
you know how I dress --
145
452424
2930
Ve, elbette, o zaman nasıl giyindiğimi
bilirsiniz.
bilirsiniz.
07:47
I dress from head to toe in a black hijab.
146
455378
2571
Baştan ayağa kara çarşaf giyinmiştim.
07:49
The only thing you could see, my eyes.
147
457973
2483
Sadece gözlerim görünüyordu.
07:53
They asked me, "What are you doing?
148
461464
2454
"Ne yapıyorsun?" diye sordular.
07:55
Don't you know that school
is banned for girls?
is banned for girls?
149
463942
3405
"Kızlara okulun yasak olduğunu
bilmiyor musun?
bilmiyor musun?
07:59
What are you doing here?"
150
467776
1738
Burada ne yapıyorsun?"
08:01
And you know, I just looked at them,
151
469926
2597
Ben de onlara baktım,
08:04
and I said, "What school?
Where is the school?"
Where is the school?"
152
472547
2595
ve dedim ki "Ne okulu? Hangi okul?"
08:07
(Laughter)
153
475507
2801
(Kahkaha)
08:10
(Applause)
154
478332
3096
(Alkış)
08:13
And they look at my face, and they said,
"You are teaching girls here."
"You are teaching girls here."
155
481452
3761
Yüzüme baktılar, ve dediler ki,
"Burada kızları eğitiyorsun."
"Burada kızları eğitiyorsun."
08:17
I said, "This is a house of somebody.
156
485237
2834
"Burası birinin evi." dedim.
08:20
We have some students coming,
157
488428
1904
Bazı öğrenciler geliyor,
08:22
and they are all learning
Koran, Holy Book.
Koran, Holy Book.
158
490356
2952
kutsal kitabımız Kuran'ı öğreniyorlar.
08:25
And you know, Koran says that
if you learn the Holy Book, the woman,
if you learn the Holy Book, the woman,
159
493792
4270
Ve biliyorsunuz, Kuran der ki
eğer Kutsal Kitabı öğrenirlerse
eğer Kutsal Kitabı öğrenirlerse
08:30
they can be a good wife,
160
498086
2253
kadınlar iyi eş olabilirler
08:32
and they can obey their husband."
161
500363
2040
ve kocalarına itaat ederler."
08:34
(Laughter)
162
502768
4144
(Kahkaha)
08:38
And I tell you one thing:
163
506936
1817
Size tek bir şey söylüyorum:
08:40
that's the way you work with those people,
and you know --
and you know --
164
508777
2723
Bu insanlarla geçinmenin tek yolu bu.
08:43
(Laughter)
165
511524
1451
(Kahkaha)
08:44
So by that time,
they started speaking Pashto.
they started speaking Pashto.
166
512999
4023
O zaman Paştuca konuşmaya başladılar.
08:49
They talked to each other,
167
517046
1929
Kendi aralarında konuştular,
08:50
and they said, "Let's go,
leave her alone, she's OK."
leave her alone, she's OK."
168
518999
2690
"Haydi buradan gidelim,
sorun yok." dediler.
sorun yok." dediler.
08:54
And you know, this time,
I offered them tea again,
I offered them tea again,
169
522904
3904
İşte o zaman, onlara tekrar
çay teklif ettim,
çay teklif ettim,
08:58
and they took a sip and they laughed.
170
526832
2658
bir yudum aldılar ve güldüler.
09:02
By that time, my staff
poured into my office.
poured into my office.
171
530141
4127
Ardından çalışanlarım ofisime doluştular.
09:06
They were scared to death.
172
534292
2015
Ölesiye korkuyorlardı.
09:08
They didn't know why they didn't kill me.
173
536331
2071
Beni neden öldürmediklerini bilmiyorlardı.
09:10
They didn't know why
they didn't take me away.
they didn't take me away.
174
538426
2437
Beni neden götürmediklerini bilmiyorlardı.
09:12
But everybody was happy to see me.
175
540887
2738
Ama herkes beni gördüğüne seviniyordu.
09:16
Very happy, and I was happy
to be alive, of course.
to be alive, of course.
176
544164
2993
Ben de elbette hayatta olduğum için
çok mutluydum.
çok mutluydum.
09:19
(Laughter)
177
547181
1151
(Kahkaha)
09:20
Of course, I was happy to be alive.
178
548356
2014
Elbette hayatta olduğum için
çok mutluydum.
çok mutluydum.
09:22
But also, as we continuously gave
training during the fall of the Taliban --
training during the fall of the Taliban --
179
550394
5876
Bizler Taliban'ın düşüşü boyunca
eğitim verdik.
eğitim verdik.
09:28
of course during the Taliban
there is another story.
there is another story.
180
556294
2437
Taliban zamanına ait
bir hikayem daha var.
bir hikayem daha var.
09:30
We went underground and we provided
education for 80 schoolgirls,
education for 80 schoolgirls,
181
558755
4159
Gizli bir örgüt olarak
80 kız çocuğuna eğitim sağladık.
80 kız çocuğuna eğitim sağladık.
09:34
3,000 students underground,
and continuously we trained.
and continuously we trained.
182
562938
3523
Aralıksız olarak 3000 çocuğu
yeraltında eğittik.
yeraltında eğittik.
09:38
With the fall of the Taliban,
we went into the country,
we went into the country,
183
566802
2917
Taliban düşünce,
kırsal kesimlere gittik,
kırsal kesimlere gittik,
09:41
and we opened school after school.
184
569743
2460
okul üstüne okul açtık.
09:44
We opened women's learning center.
185
572227
2405
Kız eğitim merkezleri açtık.
09:46
We continuously opened clinics.
186
574656
1936
Yeni klinikler açtık.
09:48
We worked with mothers and children.
187
576616
1984
Annelerler ve çocuklarla çalıştık.
09:50
We had reproductive health training.
188
578624
1723
Üreme sağlığı eğitimi verdik.
09:52
We had all kinds of training
that you can imagine.
that you can imagine.
189
580371
2816
Aklınıza gelebilecek her şeyin
eğitimini verdik.
eğitimini verdik.
09:55
I was very happy. I was delighted
with the outcome of my work.
with the outcome of my work.
190
583489
4269
Çok mutluydum. Emeğimin sonuçlarından
memnundum.
memnundum.
10:00
And one day, with four trainers
and one bodyguard,
and one bodyguard,
191
588155
3259
Derken bir gün, dört öğretmen ve
bir koruma
bir koruma
10:03
I was going up north of Kabul,
192
591771
2436
Kabil'in kuzeyine giderken,
10:06
and all of a sudden, again,
193
594692
1920
yine aniden,
10:09
I was stopped in the middle of the road
194
597239
2278
19 genç erkek arabamızı
10:11
by 19 young men.
195
599541
1891
yolun ortasında durdurdu.
10:13
Rifles on their shoulders,
they blocked the road.
they blocked the road.
196
601836
2643
Sırtlarında tüfekler,
yolu kapattılar.
yolu kapattılar.
10:17
And I told my driver, "What's going on?"
197
605646
2905
Şöförüme "Ne oluyor?" dedim,
10:20
And the driver said, "I don't know."
198
608575
1723
"Bilmiyorum." dedi.
10:22
He asked them. They said,
"We have nothing to do with you."
"We have nothing to do with you."
199
610322
2769
Onlara sordu.
"Senle işimiz yok." dediler.
"Senle işimiz yok." dediler.
10:25
They called my name.
They said, "We want her."
They said, "We want her."
200
613115
3007
Adımı söylediler.
"Onu istiyoruz." dediler.
"Onu istiyoruz." dediler.
10:28
My bodyguard got out, said,
"I can answer you.
"I can answer you.
201
616828
2903
Korumam dışarı çıktı,
"Ben size yardımcı olayım,
"Ben size yardımcı olayım,
10:31
What do you want?"
202
619755
1294
ne istiyordunuz?" dedi.
10:33
They said, "Nothing." They called my name.
203
621073
2007
"Bir şey yok." deyip, beni çağırdılar.
10:35
And by that time, the women
are yelling and screaming inside the car.
are yelling and screaming inside the car.
204
623104
4871
Bu arada kadınlar arabanın içinde
haykırarak ağlıyorlardı.
haykırarak ağlıyorlardı.
10:39
I am very shaken up,
and I told myself, this is it.
and I told myself, this is it.
205
627999
2555
Bense titriyordum.
Dedim ki buraya kadarmış.
Dedim ki buraya kadarmış.
10:42
This time, we all are going to be killed.
206
630578
2517
Bu sefer hepimizi öldürecekler.
10:45
There is no doubt in my mind.
207
633119
2300
Hiç kuşkum yoktu.
10:47
But still, the moment comes,
and you take strength
and you take strength
208
635721
4912
Ama işte o an geldiğinde,
inandığınız, yaptığınız şey
inandığınız, yaptığınız şey
10:52
from whatever you believe
and whatever you do.
and whatever you do.
209
640657
2874
size gereken gücü verir.
10:55
It's in your heart.
210
643555
1365
Bu güç kalpten gelir.
10:56
You believe in your worth,
and you can walk on it.
and you can walk on it.
211
644944
2875
Kendinize inanır ve
devam edersiniz.
devam edersiniz.
10:59
So I just hold myself
on the side of the car.
on the side of the car.
212
647843
3539
O yüzden kendimi toparladım,
11:03
My leg was shaking, and I got outside.
213
651406
3555
bacaklarım titreyerek, dışarı çıktım
11:06
And I asked them, "What can I do for you?"
214
654985
2500
"Sizin için ne yapabilirim?" dedim.
11:09
You know what they said to me?
215
657509
1587
Ne dediler biliyor musunuz?
11:11
They said, "We know who you are.
216
659120
3142
Dediler ki "Kim olduğunu biliyoruz,
11:14
We know where you are going.
217
662286
1922
Nereye gittiğini biliyoruz.
11:16
Every day you go up north here and there.
218
664232
2681
Her gün kuzeye gidip geliyorsun,
11:18
You train women, you teach them
219
666937
3048
kadınları eğitiyorsun.
11:22
and also you give them an
opportunity to have a job.
opportunity to have a job.
220
670009
3047
Hatta onlara iş imkanı veriyorsun.
11:25
You build their skills. How about us?"
221
673080
2800
Onları geliştiriyorsun.
Peki ya biz?"
Peki ya biz?"
11:27
(Laughter)
222
675904
2851
(Kahkahalar)
11:30
(Applause)
223
678779
2968
(Alkış)
11:33
"And you know, how about us?
224
681771
4364
"Biz ne olacağız?
11:38
What are we going to do?"
225
686159
1586
Biz ne yapacağız?"
11:39
I looked at them, and I said,
"I don't know."
"I don't know."
226
687769
2372
Yüzlerine baktım,
"Bilmem." dedim.
"Bilmem." dedim.
11:42
(Laughter)
227
690165
2818
(Kahkahalar)
11:45
They said, "It's OK.
228
693007
1571
"Peki, tamam, dediler,
11:46
The only thing we can do, what we know,
229
694602
2160
doğduğumuz anda elimize silah verdiler,
11:48
from the time we're born,
we just hold the gun and kill.
we just hold the gun and kill.
230
696786
3079
öldürmeyi öğrettiler.
Bizim tek bildiğimiz bundan ibaret.
11:51
That's all we know."
231
699889
1276
11:53
And you know what that means.
232
701713
1469
Bu ne demek biliyorsunuz,
11:55
It's a trap to me, of course.
233
703206
1887
tuzaktı tabi ki.
11:57
So I walk out of there.
They said, "We'll let you go, go."
They said, "We'll let you go, go."
234
705522
3453
"Gitmene izin veriyoruz, hadi git."
dediler. Ben de döndüm.
dediler. Ben de döndüm.
12:01
And so I walked into the car,
I sit in the car,
I sit in the car,
235
709435
2904
Arabaya girip oturdum.
12:04
and I told the driver,
"Turn around and go back to the office."
"Turn around and go back to the office."
236
712363
3270
Şöföre "Dön geri, ofise gidiyoruz." dedim.
12:07
At that time, we only
were supporting girls.
were supporting girls.
237
715999
3413
O zamana kadar,
sadece kızları destekliyorduk.
sadece kızları destekliyorduk.
12:11
We only had money for women to train them,
238
719436
3461
Bütçemiz sadece kızları eğitmeye,
12:14
to send them to school, and nothing else.
239
722921
2618
okula göndermeye yetiyordu,
o kadar.
o kadar.
12:17
By the time I came to the office,
240
725881
2531
Ofise geri döndüğümüzde
12:20
of course my trainers were gone.
241
728722
2253
tabi ki bütün eğitmenlerim gitmişti.
12:22
They ran away home. Nobody stayed there.
242
730999
2970
Evlerine kaçmışlardı, kimse kalmamıştı.
12:26
My bodyguard was the only one there,
243
734414
2500
Bir tek korumam oradaydı,
12:29
and my voice was completely gone.
244
737390
2706
sesim tamamen gitmişti.
12:32
I was shaken up, and I sat on my table,
245
740120
3135
Baştan ayağı titriyordum.
Sandalyeme oturdum,
Sandalyeme oturdum,
12:35
and I said, "What am I going to do?"
246
743279
2008
düşündüm "Şimdi ne yapacağım?
12:37
How am I going to solve this problem?
247
745827
2476
Bu sorunu nasıl çözeceğim?"
12:40
Because we had training
going on up north already.
going on up north already.
248
748327
3404
Çünkü kuzeydeki eğitimlerimiz
devam ediyordu.
devam ediyordu.
12:44
Hundreds of women were there
coming to get training.
coming to get training.
249
752080
3627
Yüzlerce kadın eğitim görüyordu.
12:48
So I was sitting there,
all of a sudden, at this moment,
all of a sudden, at this moment,
250
756295
3753
Derken, o anda, orada otururken,
12:52
talking about momentum, we are,
251
760072
1953
-her şeyin bir zamanı vardır derler ya -
12:54
at that moment,
252
762501
1881
işte o anda
12:56
one of my wonderful donors
called me about a report.
called me about a report.
253
764406
3968
hayırseverlerimden biri
rapor almak için beni aradı.
rapor almak için beni aradı.
13:01
And she asked me, "Sakena?"
And I answered her.
And I answered her.
254
769207
3533
"Sakena?" dedi,
cevap verdim.
cevap verdim.
13:04
She said, "It's not you.
What's wrong with you?"
What's wrong with you?"
255
772764
2348
"Bu sen değilsin,
bir şeyler ters gidiyor." dedi.
bir şeyler ters gidiyor." dedi.
13:07
I said, "Nothing." I tried to cover.
256
775136
2619
"Yok bir şey." dedim,
Saklamaya çalıştım.
Saklamaya çalıştım.
13:10
No matter what I tried to do,
she didn't believe me,
she didn't believe me,
257
778461
2856
Ne yaparsam yapayım
lafıma inanmadı.
lafıma inanmadı.
13:13
and she asked me again.
258
781341
1651
Tekrar sordu.
13:15
"OK, tell me what's going on?"
259
783016
1842
"Anlat, ne oldu?"
13:16
I told her the whole story.
260
784882
2038
Ben de ona bütün olanları anlattım.
13:18
At that time, she said, "OK,
you go next time, and you will help them.
you go next time, and you will help them.
261
786944
4651
"Tamam, bir dahaki sefere
onlara yardım edeceksin." dedi.
onlara yardım edeceksin." dedi.
13:24
You will help them."
262
792222
1611
Yardım edeceksin.
13:26
And when, two days later,
I went the same route,
I went the same route,
263
794142
3675
İki gün sonra gene aynı rotadayken
13:30
and do you know, they were not in here,
264
798364
2493
bu sefer eski yerlerinde değillerdi.
13:32
they were a little back further,
265
800881
2173
Biraz daha geride duruyorlardı,
13:35
the same young men, standing up there
and holding the rifle
and holding the rifle
266
803078
4549
aynı adamlar, ellerinde tüfekler
13:39
and pointing to us to stop the car.
267
807651
2306
durmamız için bize doğrulttular.
13:41
So we stopped the car.
268
809981
1724
Arabayı durdurduk.
13:43
I got out. I said, "OK, let's go with me."
269
811729
2880
Çıktım, dedim ki "Tamam, gelin benimle."
13:46
And they said, "Yes."
270
814999
1278
"Peki." dediler.
13:48
I said, "On one condition,
that whatever I say, you accept it."
that whatever I say, you accept it."
271
816301
4428
"Yalnız, dedim, bir şartım var.
Ne dersem yapacaksınız."
Ne dersem yapacaksınız."
13:53
And they said, yes, they do.
272
821046
1579
"Tamam yapacağız." dediler.
13:54
So I took them to the mosque,
273
822649
1873
Ben de onları camiye götürdüm.
13:56
and to make a long story short,
274
824863
2789
Uzun lafın kısası,
13:59
I told them I'd give them teachers.
275
827999
2423
onlara öğretmen tayin ettim.
14:02
Today, they are the best trainers.
276
830763
3952
Bugün onlar en iyi öğrenciler.
14:06
They learn English,
277
834739
1659
İngilizce öğreniyorlar,
14:08
they learn how to be teachers,
278
836422
2436
öğretmenliği öğreniyorlar,
14:10
they learn computers,
279
838882
1738
bilgisayar öğreniyorlar
14:12
and they are my guides.
280
840644
1850
ve ayrıca benim rehberlerim.
14:14
Every area that is unknown to us
in the mountain areas,
in the mountain areas,
281
842518
3837
Dağlık alanlarda,
bilmediğimiz bir yere giderken
bilmediğimiz bir yere giderken
14:18
they go with me.
They are ahead, and we go.
They are ahead, and we go.
282
846379
2247
benimle gelip
önden ilerliyor,
önden ilerliyor,
14:20
And they protect us.
283
848650
1657
bizi koruyorlar.
14:23
And --
284
851275
1151
Ve...
14:24
(Applause)
285
852450
1151
(Alkış)
14:25
Thank you.
286
853625
1151
Sağolun.
14:26
(Applause)
287
854800
3506
(Alkış)
14:30
That tells you that education
transforms people.
transforms people.
288
858330
4159
Bu da gösteriyor ki
eğitim insanları dönüştürür.
eğitim insanları dönüştürür.
14:35
When you educate people,
289
863513
2134
İnsanları eğitirseniz,
14:37
they are going to be different,
290
865671
1968
değişeceklerdir.
14:39
and today all over,
291
867663
1683
Ve artık bugün
14:41
we need to work for gender equality.
292
869370
2372
cinsiyet eşitliği için çalışmalıyız.
14:43
We cannot only train women
but forget about the men,
but forget about the men,
293
871766
3706
Kadınları eğitip
erkekleri bırakamayız.
erkekleri bırakamayız.
14:47
because the men are the real people
who are giving women the hardest time.
who are giving women the hardest time.
294
875496
5454
Çünkü kadınları
bu zor duruma sokan erkeklerdir.
bu zor duruma sokan erkeklerdir.
14:52
(Laughter)
295
880974
1579
(Kahkahalar)
14:54
So we started training men
because the men should know
because the men should know
296
882577
3761
Erkeklerin,
kadınlardaki potansiyeli görmesi
kadınlardaki potansiyeli görmesi
onlar her ne iş yapıyorsa,
14:58
the potential of women,
297
886362
1467
14:59
know how much these potential men has,
298
887853
2501
kadınların da aynı işi yapabileceklerini
15:02
and how much these women
can do the same job they are doing.
can do the same job they are doing.
299
890378
4595
bilmeleri gerektiği için,
erkekleri eğitmeye başladık.
erkekleri eğitmeye başladık.
15:06
So we are continuously giving
training to men,
training to men,
300
894997
3380
Erkeklere de sürekli eğitim veriyoruz
15:10
and I really believe strongly.
301
898401
3286
ve onlara inancım tam.
15:13
I live in a country
that was a beautiful country.
that was a beautiful country.
302
901711
3120
Bir zamanlar çok güzel olan
bir ülkede yaşıyorum.
bir ülkede yaşıyorum.
15:16
I just want to share this with you.
303
904855
1818
Sizlerle bunu paylaşmak isterim.
15:19
It was a beautiful country,
304
907006
1818
Çok güzel bir ülkem vardı.
15:20
beautiful, peaceful country.
305
908848
2031
Güzel ve barış dolu.
15:23
We were going everywhere.
306
911276
1952
Her yere gidebilirdik.
15:25
Women were getting education:
307
913252
2073
Kadınlar eğitim görürdü:
15:27
lawyer, engineer, teacher,
308
915349
2387
Hukuk, mühendislik, öğretmenlik.
15:30
and we were going from house to house.
309
918205
2167
Dışarı çıkarken
15:32
We never locked our doors.
310
920396
1874
kapımıza kilit vurmazdık.
15:34
But you know what happened to my country.
311
922912
1962
Derken ülkeme ne oldu, biliyor musunuz?
15:36
Today, people cannot walk
out of their door without security issues.
out of their door without security issues.
312
924898
5816
Şimdi insanlar dışarı çıktıkları anda
güvende değiller.
güvende değiller.
15:43
But we want the same
Afghanistan we had before.
Afghanistan we had before.
313
931297
4933
Biz eski Afganistan'ımızı istiyoruz.
15:48
And I want to tell you the other side.
314
936254
1944
Hikayenin öbür tarafını da anlatayım.
15:50
Today, the women of Afghanistan
are working very, very hard.
are working very, very hard.
315
938222
3555
Bugün Afganistan'da kadınlar
çok çalışıyor.
çok çalışıyor.
15:54
They are earning degrees.
They are training to be lawyers.
They are training to be lawyers.
316
942166
4460
Diploma alıyorlar.
Eskisi gibi avukat, doktor olabilmek için
öğrenim görüyorlar.
öğrenim görüyorlar.
15:58
They are training to be
doctors, back again.
doctors, back again.
317
946650
2230
Öğretmen oluyorlar,
16:00
They are training to be teachers,
318
948904
1650
16:02
and they are running businesses.
319
950578
1984
iş yerleri kuruyorlar.
16:04
So it is so wonderful
320
952927
2438
İnsanların potansiyellerini
16:07
to see people like that
reach their complete potential,
reach their complete potential,
321
955389
4403
gerçekleştirdiğini görmek
harika bir şey.
harika bir şey.
16:12
and all of this is going to happen.
322
960109
2278
Bütün bunlar gerçekleşiyor.
16:14
I want to share this with you,
323
962712
1842
Sizlerle paylaşmak isterim ki,
16:16
because of love,
324
964578
1404
sevgi,
16:18
because of compassion,
325
966292
1793
merhamet,
16:20
and because of trust and honesty.
326
968109
3087
güven ve dürüstlük,
16:23
If you have these few things with you,
327
971220
3418
eğer bunlara sahipseniz,
16:26
you will accomplish.
328
974939
1739
başaracaksınız.
16:29
We have one poet, Mawlānā Rūmī.
329
977019
3547
Mevlana der ki,
16:32
He said that by having compassion
330
980590
4810
aşk ve merhametle,
16:37
and having love,
you can conquer the world.
you can conquer the world.
331
985424
3223
dünya bile fethedilir.
16:40
And I tell you, we could.
332
988671
1570
Ve biz yaptık.
16:42
And if we could do it in Afghanistan,
333
990265
2261
Eğer ki biz Afganistan'da yapabildiysek,
16:44
I am sure 100 percent that everyone
can do it in any part of the world.
can do it in any part of the world.
334
992550
4342
%100 eminim ki, dünyanın
her yerinde yapabiliriz.
her yerinde yapabiliriz.
16:48
Thank you very, very much.
335
996916
1739
Çok teşekkür ederim.
16:50
(Applause)
336
998679
2845
(Alkış)
16:53
Thank you. Thank you.
337
1001548
5427
Sağolun, sağolun.
16:58
(Applause)
338
1006999
3239
(Alkış)
ABOUT THE SPEAKER
Sakena Yacoobi - Education activistAt the Afghan Institute of Learning, Sakena Yacoobi provides teacher training to Afghan women, supporting education for girls and boys throughout the country.
Why you should listen
Sakena Yacoobi is executive director of the Afghan Institute of Learning (AIL), an Afghan women-led NGO she founded in 1995. After the Taliban closed girls’ schools in the 1990s, AIL supported 80 underground home schools for 3,000 girls in Afghanistan. Now, under Yacoobi’s leadership, AIL works at the grassroots level to empower women and bring education and health services to poor women and girls in rural and urban areas, serving hundreds of thousands of women and children a year through its training programs, Learning Centers, schools and clinics in both Afghanistan and Pakistan.
Yacoobi is the founder of the Afghan Institute of Learning, the Professor Sakena Yacoobi Private Hospital in Herat, the Professor Sakena Yacoobi Private High Schools in Kabul and the radio station Meraj in her hometown of Herat, Afghanistan.
Sakena Yacoobi | Speaker | TED.com