ABOUT THE SPEAKER
Don Norman - Cognitive scientist and design critic
Don Norman studies how real people interact with design, exploring the gulf between what a designer intends and what a regular person actually wants. His work has resulted in some classic books, including "The Design of Everyday Things."

Why you should listen

Don Norman is an anthropologist of modern life, studying the way we humans interact with our designed world. Though he has a slight reputation as a grumpy critic, his work is generous and insightful -- he wants nothing less than to close the gap between products and their users. If you've ever fought with an automatic faucet in an airport bathroom, or wondered which button to press in the anonymous row on top of your printer, it's good to know that Norman is in your corner. He's the author of a raft of books on design and the way we humans interact with it, including the classic "Design of Everyday Things." His next book, says his website, will be about sociable design.

Norman began his career as an academic, working in psychology and then cognitive science at UCSD. In the mid-'90s, he joined Apple and ended up in their Advanced Technology Group, and later worked for HP, before returning to university life. He's now the co-director of an innovative combined MBA and MEM program (called MMM) at Northwestern University. He's also a cofounder of the usability consultancy Nielsen Norman Group.

More profile about the speaker
Don Norman | Speaker | TED.com
TED2003

Don Norman: 3 ways good design makes you happy

Don Norman, tasarımın insani mutlu eden 3 yolunu anlatiyor.

Filmed:
1,860,477 views

2003'teki bu konuşmada, tasarim elestirmeni Don Norman, guzellik, eglence, keyif ve duygu konularini zekice ele alarak, insanlari mutlu eden tasarimlari anlatiyor. Iyi tasarlanmis bir urunun basarili olabilmesi icin gerekli olan uc duygusal kosuldan bahsediyor.
- Cognitive scientist and design critic
Don Norman studies how real people interact with design, exploring the gulf between what a designer intends and what a regular person actually wants. His work has resulted in some classic books, including "The Design of Everyday Things." Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:12
The newyeni me is beautygüzellik.
0
0
2000
Yeni benliğim güzellik diyor.
00:14
(LaughterKahkaha)
1
2000
1000
(Gülüşmeler)
00:15
Yeah, people used to say, "Norman'sNorman'ın OK,
2
3000
5000
Evet, insanlar hep soyle derdi, Norman iyidir,
00:20
but if you followedtakip etti what he said, everything would be usablekullanılabilir
3
8000
2000
ama onun dediğini yaparsaniz, herşey kullanışlı
00:22
but it would be uglyçirkin."
4
10000
2000
ama cirkin olur.
00:24
Well, I didn't have that in mindus, so ...
5
12000
2000
Aslında, bunu aklıma hiç getirmedim, yani...
00:29
This is neattemiz.
6
17000
2000
Bu hoş tabi.
00:31
Thank you for settingayar up my displayGörüntüle.
7
19000
2000
Benim ne olduğumu açıkladığınız için teşekkür ederim.
00:33
I mean, it's just wonderfulolağanüstü.
8
21000
2000
Demek istediğim şey, bu gerçekten harika.
00:35
And I haven'tyok the slightestEn ufak bir ideaFikir of what it does or what it's good for,
9
23000
3000
Ve bir objenin ne yaptığı ya da ne için iyi olduğu hakkında hiçbir fikrim yok,
00:38
but I want it.
10
26000
2000
ama onu istiyorum.
00:40
And that's my newyeni life.
11
28000
2000
Ve bu benim yeni hayatım.
00:42
My newyeni life is tryingçalışıyor to understandanlama what beautygüzellik is about,
12
30000
4000
Yeni hayatim, guzelligin, hos olanin ve duygularin
00:46
and "prettygüzel," and "emotionsduygular."
13
34000
2000
ne olduğunu anlamaya çalışmaktan ibaret.
00:48
The newyeni me is all about makingyapma things kindtür of neattemiz and funeğlence.
14
36000
4000
Yeni benin amaci, eşyaları hoş ve eğlenceli yapmaya yonelik.
00:52
And so this is a PhilippePhilippe StarckStarck juicerMeyve sıkacağı, producedüretilmiş by AlessiAlessi.
15
40000
4000
Ve bu da Philippe Starck meyve suyu sıkacağı, Alessi tarafından üretildi.
00:56
It's just neattemiz; it's funeğlence. It's so much funeğlence I have it in my houseev --
16
44000
2000
O kadar eğlenceli ki evimde bir tane var,
00:58
but I have it in the entrywaygiriş yoluna, I don't use it to make juiceMeyve suyu.
17
46000
3000
ama evimin girişinde duruyor, meyve suyu sıkmak için kullanmıyorum onu.
01:01
(LaughterKahkaha)
18
49000
2000
(Gülüşmeler)
01:03
In factgerçek, I boughtsatın the gold-platedaltın kaplama specialözel editionbaskı
19
51000
4000
Aslında, altın kaplamalı özel üretimi satın aldım
01:07
and it comesgeliyor with a little slipkayma of paperkâğıt
20
55000
2000
uzerine tutusturduklari ufak kagit parcasinda
01:09
that saysdiyor, "Don't use this juicerMeyve sıkacağı to make juiceMeyve suyu."
21
57000
3000
soyle yaziyor:"Bu meyve sikacagi ile meyve suyu sikmayin.
01:12
The acidasit will ruinharabe the goldaltın platingkaplama.
22
60000
3000
Asit altin kaplamaya zarar verir".
01:15
(LaughterKahkaha)
23
63000
1000
(Gülüşmeler)
01:16
So actuallyaslında, I tookaldı a cartonkutu of orangePortakal juiceMeyve suyu
24
64000
2000
Yani aslında bu fotografi çekmek için,
01:18
and I poureddökülmüş it in the glassbardak to take this pictureresim.
25
66000
2000
bir kutu portakal suyu aldım ve buraya boşalttım.
01:20
(LaughterKahkaha)
26
68000
3000
(Gülüşmeler)
01:23
BeneathAltında it is a wonderfulolağanüstü knifebıçak.
27
71000
2000
Ama, alttaki müthiş bir bıçak.
01:25
It's a GlobalKüresel cuttingkesim knifebıçak madeyapılmış in JapanJaponya.
28
73000
3000
Japonya'da yapılmış çok fonksiyonlu bir bıçak bu.
01:28
First of all, look at the shapeşekil -- it's just wonderfulolağanüstü to look at.
29
76000
2000
Oncelikle, sunun şekline bir bakın, gerçekten izlemesi muhteşem.
01:30
Secondİkinci of all, it's really beautifullygüzel balanceddengeli:
30
78000
3000
İkinci olarak, gerçekten güzel bir şekilde dengeli
01:33
it holdstutar well, it feelshissediyor well.
31
81000
2000
duruyor -- iyi hissettiriyor.
01:35
And thirdüçüncü of all, it's so sharpkeskin, it just cutskeser.
32
83000
2000
Üçüncü olarak da, çok keskin, çok iyi kesiyor.
01:37
It's a delightzevk to use.
33
85000
2000
Onu kullanmak bir keyif.
01:39
And so it's got everything, right?
34
87000
2000
Böylelikle, herşeye sahip, değil mi?
01:41
It's beautifulgüzel and it's functionalfonksiyonel.
35
89000
2000
Güzel ve işlevsel.
01:43
And I can tell you storieshikayeleri about it,
36
91000
2000
Size onunla ilgili onu
01:45
whichhangi makesmarkaları it reflectiveyansıtıcı,
37
93000
2000
yansitan hikayeler anlatabilirim,
01:47
and so you'llEğer olacak see I have a theoryteori of emotionduygu.
38
95000
2000
ve böylelikle duygular uzerine olan teorimi anlayabilirsiniz.
01:49
And those are the threeüç componentsbileşenler.
39
97000
2000
Ve bunlar 3 bileşenden olusuyor.
01:51
HiroshiHiroshi IshiiIshii and his groupgrup at the MITMIT MediaMedya LabLaboratuvar
40
99000
3000
Hiroshi Ishii ve MIT Media Laboratuvarındaki gurubu
01:54
tookaldı a ping-pongMasa Tenisi tabletablo and placedyerleştirilmiş a projectorprojektör aboveyukarıdaki it,
41
102000
3000
bir pinpon masasını alıp üzerine projektör koydular,
01:57
and on the ping-pongMasa Tenisi tabletablo they projectedprojekte an imagegörüntü of waterSu
42
105000
3000
ve pinpon masasının uzerinde, su goruntusu oluşturdular
02:00
with fishbalık swimmingyüzme in it.
43
108000
2000
ve suda yuzen baliklari.
02:02
And as you playoyun ping-pongMasa Tenisi, wheneverher ne zaman the balltop hitsisabetler partBölüm of the tabletablo,
44
110000
3000
Siz pinpon oynarken, top ne zaman masanın bir yerine degse,
02:05
the ripplesdalgaların spreadYAYILMIŞ out and the fishbalık runkoş away.
45
113000
2000
dalgalar yayılıyor ve balıklar kaçışıyor.
02:07
But of coursekurs, then the balltop hitsisabetler the other sideyan,
46
115000
2000
Ama tabi, top diğer tarafa da çarpıyor
02:09
the ripplesdalgaların hitvurmak the -- poorfakir fishbalık, they can't find any peaceBarış and quietsessiz.
47
117000
3000
bu kez, dalgalar oraya vuruyor -- zavallı balıklar bir türlü huzura ve sessizliğe kavuşamıyorlar.
02:12
(LaughterKahkaha)
48
120000
1000
(Gülüşmeler)
02:13
Is that a good way to playoyun ping-pongMasa Tenisi?
49
121000
2000
Ve, bu gerçekten pinpon oynamak için iyi bir yol mu?
02:15
No. But is it funeğlence?
50
123000
2000
Hayır. Ama eğlenceli mi?
02:17
Yeah! Yeah.
51
125000
3000
Evet! Evet.
02:20
Or look at GoogleGoogle.
52
128000
2000
Yani -- ya da Google'a bakın.
02:22
If you typetip in, oh say, "emotionduygu and designdizayn,"
53
130000
5000
Diyelim ki, "duygu ve tasarım" yazdiginizda
02:27
you get 10 pagessayfalar of resultsSonuçlar.
54
135000
2000
10 sayfalik bir sonucla karşılaşıyorsunuz.
02:29
So GoogleGoogle just tookaldı theironların logologo and they spreadYAYILMIŞ it out.
55
137000
3000
Yani Google sadece onlarin logolarını aldı ve yaydı.
02:32
InsteadBunun yerine of sayingsöz, "You got 73,000 resultsSonuçlar.
56
140000
2000
"73.000 tane sonucunuz var" demek yerine.
02:34
This is one throughvasitasiyla 20. NextSonraki,"
57
142000
2000
Bu birden 20'ye kadar. Bir sonraki" demek yerine
02:36
they just give you as manyçok o'so as there are pagessayfalar.
58
144000
3000
size neredeyse sayfa sayisi kadar O harfi veriyor.
02:39
It's really simplebasit and subtleince.
59
147000
2000
Gerçekten kolay ve ince bir detay.
02:41
I betbahis a lot of you have seengörüldü it and never noticedfark it.
60
149000
3000
Eminim birçoğunuz bunu gordunuz ama hiç dikkatinizi çekmedi.
02:44
That's the subconsciousbilinçaltı mindus
61
152000
2000
Siz farkinda olmadan, bilinçaltiniz
02:46
that sortçeşit of noticesbildirimler it -- it probablymuhtemelen is kindtür of pleasanthoş
62
154000
2000
bunu bir sekilde fark etti, ve muhtemelen bu onun hoşuna da gitti
02:48
and you didn't know why.
63
156000
2000
nedenini bilmeden.
02:50
And it's just cleverzeki.
64
158000
2000
Ve işte bu zekice.
02:52
And of coursekurs, what's especiallyözellikle good is,
65
160000
2000
Ve tabi ki, ozellikle guzel olan su ki,
02:54
if you typetip "designdizayn and emotionduygu,"
66
162000
2000
"tasarım ve duygu" yazdığınızda,
02:56
the first responsetepki out of those 10 pagessayfalar is my websiteWeb sitesi.
67
164000
4000
karsiniza cikan ilk on sayfadan ilki benim web sitem.
03:00
(LaughterKahkaha)
68
168000
2000
(Gülüşmeler)
03:02
Now, the weirdtuhaf thing is GoogleGoogle liesyalanlar,
69
170000
3000
Şimdi, garip olan şey şu ki, Google yalan söylüyor.
03:05
because if I typetip "designdizayn and emotionduygu,"
70
173000
2000
çünkü "tasarım ve duygu" yazdigimda,
03:07
it saysdiyor, "You don't need the 'and' ve.' We do it anywayneyse."
71
175000
3000
bana "''ve' yazmana gerek yok diyor. Biz, zaten hallediyoruz." diyor.
03:10
So, OK.
72
178000
2000
Öylese, tamam.
03:12
So I typetip "designdizayn emotionduygu"
73
180000
2000
Bu durumda ben "tasarım duygu" yazıyorum
03:14
and my websiteWeb sitesi wasn'tdeğildi first again.
74
182000
2000
ve benim web sitem yine birinci değil.
03:16
It was thirdüçüncü.
75
184000
2000
Üçüncü.
03:18
Oh well, differentfarklı storyÖykü.
76
186000
2000
Peki, farklı bir hikaye.
03:22
There was this wonderfulolağanüstü reviewgözden geçirmek in The NewYeni YorkYork TimesKez
77
190000
3000
New York Times'da harika bir yorum vardı
03:25
about the MINIMINI CooperCooper automobileotomobil.
78
193000
2000
MINI Cooper otomobili hakkında.
03:27
It said, "You know, this is a cararaba that has lots of faultshataları.
79
195000
4000
Şöyle diyordu, "Biliyorsunuz ki, bu birçok hatası olan bir araba.
03:31
BuySatın almak it anywayneyse.
80
199000
2000
Herşeye rağmen alın.
03:33
It's so much funeğlence to drivesürücü."
81
201000
2000
Sürmesi çok eğlenceli."
03:35
And if you look at the insideiçeride of the cararaba --
82
203000
3000
Eğer arabanın içine bakacak olursanız--
03:38
I mean, I lovedsevilen it, I wanted to see it, I rentedkiralanmış it,
83
206000
2000
Yani demek istiyorum ki, ben görmek istedim, kiraladım,
03:40
this is me takingalma a pictureresim while my sonoğul is drivingsürme --
84
208000
3000
bu, ben, oğlum direksiyondayken fotoğraf cekiyorum --
03:43
and the insideiçeride of the cararaba, the wholebütün designdizayn is funeğlence.
85
211000
3000
ve arabanın içindeki bütün tasarım eğlenceli.
03:46
It's roundyuvarlak, it's neattemiz.
86
214000
2000
Yuvarlak ve güzel.
03:48
The controlskontroller work wonderfullyharika.
87
216000
2000
Kontroller muhteşem bir şekilde işliyor.
03:50
So that's my newyeni life; it's all about funeğlence.
88
218000
3000
İşte bu benim hayatım, herşey eğlence için.
03:53
I really have the feelingduygu that pleasanthoş things work better,
89
221000
3000
Öyle bir hisse kapılıyorum ki, güler yüzlü şeyler daha iyi çalşıyorlar,
03:56
and that never madeyapılmış any senseduyu to me
90
224000
3000
ve bu bana daha once hic birsey ifade etmemisti
03:59
untila kadar I finallyen sonunda figuredanladım out -- look ...
91
227000
2000
ta ki sunun farkina varana kadar, bakin simdi...
04:03
I'm going to put a planktahta on the groundzemin.
92
231000
2000
Yere bir tahta koyacağım.
04:05
So, imaginehayal etmek I have a planktahta about two feetayaklar widegeniş and 30 feetayaklar long
93
233000
3000
Yani, düşünün ki elimde 2 fit yüsekliğinde ve 30 fit boyunda bir kalas var
04:08
and I'm going to walkyürümek on it, and you see I can walkyürümek on it withoutolmadan looking,
94
236000
3000
ve ben onun üstünde yürüyeceğim, ve biliyorsunuz ki hic bakmadan yuruyebilirim,
04:11
I can go back and forthileri and I can jumpatlama up and down.
95
239000
2000
ileri geri gidebilirim ve yukarı asagi zıplayabilirim
04:13
No problemsorun.
96
241000
2000
Hiçbir problem yok.
04:15
Now I'm going to put the planktahta 300 feetayaklar in the airhava --
97
243000
4000
Şimdi kalası havada 300 fit yukarıya koyacağım
04:19
and I'm not going to go nearyakın it, thank you.
98
247000
3000
ve, teşekkür ederim, ben almiyim.
04:25
IntenseYoğun fearkorku paralyzesfelç you.
99
253000
2000
Yoğun korku sizi felç eder.
04:27
It actuallyaslında affectsetkiler the way the brainbeyin worksEserleri.
100
255000
3000
Beynin çalışmasını gerçekten etkiliyor.
04:30
So, PaulPaul SaffoSaffo, before his talk said that he didn't really have it down
101
258000
4000
Mesela, Paul Saffo, konuşmasini, onu sunacagi zamana bikaç gun
04:34
untila kadar just a fewaz daysgünler or hourssaatler before the talk,
102
262000
2000
hatta bir kac saat kalana dek hala hazir etmedigini soyledi,
04:36
and that anxietyanksiyete was really helpfulfaydalı in causingneden olan him to focusodak.
103
264000
4000
ve bu endişe onun odaklanmasına sebep olarak ona yardımcı oluyormus.
04:40
That's what fearkorku and anxietyanksiyete does;
104
268000
2000
Korku ve endişe tam da buna yol açıyor.
04:42
it causesnedenleri you to be -- what's calleddenilen depth-firstDerinlik ilk processingişleme --
105
270000
3000
Sizin--derinlemesine ele alis dedigimiz sekilde--
04:45
to focusodak, not be distracteddikkati dağılmış.
106
273000
3000
birsye odaklanmaniza sebep oluyor, dikkatinizin dağılmasına değil,
04:48
And I couldn'tcould forcekuvvet myselfkendim acrosskarşısında that.
107
276000
3000
ve ben kendimi buna zorlayamiyorum.
04:51
Now some people can -- circussirk workersişçiler, steelçelik workersişçiler.
108
279000
3000
Bazı insanlar bunu yapabiliyor -- sirk çalışanları, metal işçileri.
04:54
But it really changesdeğişiklikler the way you think.
109
282000
2000
Ama bu gerçekten düşünme tarzınızı değiştiriyor.
04:56
And then, a psychologistpsikolog, AliceAlice IsenIsen,
110
284000
3000
Ve sonra, bir psikolog, Alice Isen,
04:59
did this wonderfulolağanüstü experimentdeney.
111
287000
2000
harika bir deney yaptı.
05:01
She broughtgetirdi studentsöğrencilerin in to solveçözmek problemssorunlar.
112
289000
2000
Bir takim soruları çözmek için öğrencileri getirdi.
05:03
So, she'do ediyorum bringgetirmek people into the roomoda,
113
291000
2000
Soyle, odaya insanları getiriyor,
05:05
and there'dkırmızı be a stringsicim hangingasılı down here
114
293000
2000
burada bir sicim asılı duruyor,
05:07
and a stringsicim hangingasılı down here.
115
295000
2000
ve burada da diğer bir sicim asılı duruyor,
05:09
It was an emptyboş roomoda, exceptdışında for a tabletablo with a bunchDemet of crapbok on it --
116
297000
3000
ve boş bir oda, uzerinde ivir zivir olan bir masadan baska bir sey yok--
05:12
some paperskâğıtlar and scissorsmakas and stuffşey.
117
300000
2000
kagit, makas ve baska bir seyler.
05:14
And she'do ediyorum bringgetirmek them in,
118
302000
2000
Insanlari bu odaya aliyor
05:16
and she'do ediyorum say,
119
304000
2000
ve onlara soyle diyor,
05:18
"This is an IQIQ testÖlçek and it determinesbelirleyen how well you do in life.
120
306000
3000
"Bu bir IQ testi ve sizin hayatta ne kadar basarili oldugunuzu saptiyor.
05:21
Would you tiekravat those two stringsdizeleri togetherbirlikte?"
121
309000
3000
Bu iki sicimi birbirine baglayabilir misiniz?"
05:24
So they'dgittiklerini take one stringsicim and they'dgittiklerini pullÇek it over here
122
312000
3000
Insanlar, bir sicimi alip cekiyorlar
05:27
and they couldn'tcould reachulaşmak the other stringsicim.
123
315000
3000
fakat digerine bir turlu ulasamiyorlar.
05:30
Still can't reachulaşmak it.
124
318000
2000
Bu bir turlu olmuyor.
05:32
And, basicallytemel olarak, noneYok of them could solveçözmek it.
125
320000
3000
Ve dolayisiyla gelenlerin hic birisi bu soruya bir cozum bulamiyor.
05:35
You bringgetirmek in a secondikinci groupgrup of people,
126
323000
3000
Bu kez baska bir grup geliyor,
05:38
and you say, "Oh, before we startbaşlama,
127
326000
3000
ve diyorsunuz ki, "Evet, baslamdan once,
05:41
I got this boxkutu of candyŞeker, and I don't eatyemek candyŞeker.
128
329000
3000
elimde bir kutu seker var, ancak ben seker yemiyorum.
05:44
Would you like the boxkutu of candyŞeker?"
129
332000
2000
Siz, bu bir kutu sekeri ister misiniz?"
05:46
And turnsdönüşler out they likedsevilen it, and it madeyapılmış them happymutlu --
130
334000
3000
Ve anlasilan o ki, bu hoslarina gidiyor ve onlari mutlu ediyor
05:49
not very happymutlu, but a little bitbit of happymutlu.
131
337000
2000
cok mutlu degil, ama biraz da olsa mutlu.
05:51
And guesstahmin what -- they solvedçözülmüş the problemsorun.
132
339000
2000
Ve tahmin edin ne oldugunu- soruyu cozebiliyorlar.
05:53
And it turnsdönüşler out that when you're anxiousendişeli
133
341000
3000
Durum su ki, sinirli oldugunuzda
05:56
you squirtbücür neuralsinirsel transmittersvericiler in the brainbeyin, whichhangi focusesodaklanır you
134
344000
3000
beynimizdeki asabiyet kanallari aktive oluyor, ve bu sizin
05:59
makesmarkaları you depth-firstDerinlik ilk.
135
347000
2000
konuyu derinlemesine ele almaniza neden oluyor,
06:01
And when you're happymutlu -- what we call positivepozitif valenceValence --
136
349000
3000
Ve mutlu oldugunuzda-- ki buna pozitif deger diyoruz--
06:04
you squirtbücür dopaminedopamin into the prefrontalprefrontal lobeslobu,
137
352000
2000
beyninize dopamin salgilaniyor,
06:06
whichhangi makesmarkaları you a breadth-firstetki derecesini ilk problemsorun solverÇözücü:
138
354000
2000
ve bu sizin konuyu yuzeysel olarak ele almaniza neden oluyor,
06:08
you're more susceptibleduyarlı to interruptionkesinti; you do out-of-the-boxOut-of--box thinkingdüşünme.
139
356000
3000
kesintilere daha duyarli bir hale geliyorsunuz ve kutunun disinda dusunuyorsunuz.
06:11
That's what brainstormingbeyin fırtınası is about, right?
140
359000
3000
Iste bu yeni fikirler uretmenin yolu, oyle degil mi?
06:14
With brainstormingbeyin fırtınası we make you happymutlu, we playoyun gamesoyunlar,
141
362000
3000
Yeni fikirler uretmek sizi mutlu ediyor, oyunlar oynuyoruz,
06:17
and we say, "No criticismeleştiri,"
142
365000
2000
ve diyoruz ki, "Elestirmek yok,"
06:19
and you get all these weirdtuhaf, neattemiz ideasfikirler.
143
367000
2000
ve bu sekilde en ilginc ve guzel fikirler cikiyor ortaya.
06:21
But in factgerçek, if that's how you always were you'dşimdi etsen never get any work donetamam
144
369000
3000
Ve aslina bakarsaniz, eger bu zaten sizin normal halinizse, bu demektir ki, siz asla bir isi bitiremeyeceksiniz
06:24
because you'dşimdi etsen be workingçalışma alonguzun bir and say, "Oh, I got a newyeni way of doing it."
145
372000
3000
cunku, calisirken bir yandan da 'Bunu yapmanin yeni bir yolunu buldum." diyeceksiniz
06:27
So to get work donetamam, you've got to setset a deadlineson tarih, right?
146
375000
4000
Isinizi bitirebilmek icin, kendinize bir zaman siniri tanimaniz lazim, degil mi?
06:31
You've got be anxiousendişeli.
147
379000
2000
Tedirgin olmaniz lazim
06:33
The brainbeyin worksEserleri differentlyfarklı olarak
148
381000
2000
ki beyniniz farkli calissin
06:35
if you're happymutlu. Things work better because you're more creativeyaratıcı.
149
383000
3000
eger mutluysaniz, hersey daha iyi isler cunku siz daha yaraticisinizdir.
06:38
You get a little problemsorun, you say, "AhAh, I'll figureşekil it out."
150
386000
3000
Kucuk bir sorun var, diyeceksiniz ki "Ben bunu hallederim"
06:41
No bigbüyük dealanlaştık mı.
151
389000
2000
Bunu yapmaya ne var ki
06:43
There's something I call the visceralvisseral levelseviye of processingişleme, and there will be visceral-levelvisseral düzeyi designdizayn.
152
391000
2000
Benim duygusal duzey diye adlandirdigim bir sey var.
06:45
BiologyBiyoloji -- we have co-adaptedCo adapte throughvasitasiyla biologyBiyoloji to like brightparlak colorsrenkler.
153
393000
4000
Biyoloji-- biyoloji sayesinde parlak renklerden hoslanmayi ogreniyoruz.
06:49
That's especiallyözellikle good that mammalsmemeliler and primatesprimatlar like fruitsmeyve
154
397000
4000
Memelilerin ve maymunlarin, meyvelerden
06:53
and brightparlak plantsbitkiler, because you eatyemek the fruitmeyve
155
401000
2000
ve parlak bitkilerden hoslanmalari ozellikle iyi bir sey
06:55
and you therebyböylece spreadYAYILMIŞ the seedtohum.
156
403000
2000
bu sayede tohumlari yayilabiliyorlar.
06:57
There's an amazingşaşırtıcı amounttutar of stuffşey that's builtinşa edilmiş into the brainbeyin.
157
405000
3000
Beynimizin ici inanilmaz seylerle dolu.
07:00
We dislikesevmemek bitteracı tastestadı, we dislikesevmemek loudyüksek sesle soundssesleri,
158
408000
3000
Aci tatlardan hoslanmiyoruz, yuksek sesten hoslanmiyoruz
07:03
we dislikesevmemek hotSıcak temperaturessıcaklıklar, coldsoğuk temperaturessıcaklıklar.
159
411000
2000
sicaktan hoslanmiyoruz, soguktan hoslanmiyoruz.
07:05
We dislikesevmemek scoldingazar voicessesleri. We dislikesevmemek frowningçatık facesyüzleri;
160
413000
4000
Azarlayici bir tondan hoslanmiyoruz, somurtkan bir yuzden hoslanmiyoruz,
07:09
we like symmetricalsimetrik facesyüzleri, etcvb., etcvb.
161
417000
2000
Biz simetrik yuzlerden hoslaniyoruz, vesaire, vesaire.
07:12
So that's the visceralvisseral levelseviye.
162
420000
2000
Iste bu duygusal duzey
07:14
In designdizayn, you can expressekspres visceralvisseral in lots of waysyolları,
163
422000
3000
ve tasarim alaninda duygusal olani cesitli yollardan ifade edebilirsiniz,
07:17
like the choiceseçim of typetip fontsyazı tipleri and the redkırmızı for hotSıcak, excitingheyecan verici.
164
425000
5000
sectiginiz yazi tipiyle veya sicagi ifade etmek icin kirmizi rengini kullanarak, heyecan verici.
07:22
Or the 1963 JaguarJaguar:
165
430000
2000
Ya da 1963 marka Jaguar.
07:24
It's actuallyaslında a crummyadi cararaba, fallsdüşme apartayrı all the time,
166
432000
3000
Aslinda adi bir araba, surekli bozuluyor,
07:27
but the ownerssahipleri love it.
167
435000
2000
ama sahipleri ona bayiliyorlar.
07:29
And it's beautifulgüzel -- it's in the MuseumMüze of ModernModern ArtSanat.
168
437000
2000
Ve bu guzel sey-- Modern Sanatlar Muzesinde.
07:31
A waterSu bottleşişe:
169
439000
2000
Bir su sisesi.
07:33
You buysatın almak it because of the bottleşişe, not because of the waterSu.
170
441000
3000
Onu sisesi icin satin aliyorsunuz, icindeki su icin degil.
07:36
And when people are finishedbitmiş, they don't throwatmak it away.
171
444000
3000
Ve insanlar suyu bitirdiklerinde, siseyi atmiyorlar
07:39
They keep it for -- you know, it's like the oldeski wineşarap bottlesşişeler, you keep it for decorationdekorasyon
172
447000
3000
tutuyorlar-- tipki eski sarap siseleri gibi, dekor amacli
07:42
or maybe filldoldurmak it with waterSu again, whichhangi proveskanıtlıyor it's not the waterSu.
173
450000
3000
ya da belki yine icine su koymak icin, ki bu da yine sunu gosteriyor ki, su degil soz konusu olan.
07:45
It's all about the visceralvisseral experiencedeneyim.
174
453000
4000
Soz konusu olan, edindigimiz duygusal tecrube.
07:50
The middleorta levelseviye of processingişleme is the behavioraldavranışsal levelseviye
175
458000
4000
Bahsedecegim orta duzey, davranis duzeyinden olusuyor
07:54
and that's actuallyaslında where mostçoğu of our stuffşey getsalır donetamam.
176
462000
2000
ve bu aslinda bir cok isimizi yapip bitirdigimiz duzey.
07:56
VisceralVisseral is subconsciousbilinçaltı, you're unawarehabersiz of it.
177
464000
2000
Duygusal olan, bilincaltinda, onun farkinda degilsiniz
07:58
BehavioralDavranışsal is subconsciousbilinçaltı, you're unawarehabersiz of it.
178
466000
3000
Davranissal olan bilincaltinda, onun farkinda degilsiniz.
08:01
AlmostNeredeyse everything we do is subconsciousbilinçaltı.
179
469000
2000
Yaptigimiz bircok seyi bilincaltimizda yapiyoruz.
08:03
I'm walkingyürüme around the stageevre -- I'm not attendingkatılıyor to the controlkontrol of my legsbacaklar.
180
471000
4000
Sahne etrafinda yuruyorum, bacaklarimdaki kontrolu dusunmeden.
08:07
I'm doing a lot; mostçoğu of my talk is subconsciousbilinçaltı;
181
475000
3000
Bir cok sey yapiyorum, konusmamim cogu bilincaltindan,
08:10
it has been rehearsedprova and thought about a lot.
182
478000
2000
daha once defalarca denenmis ve dusunulmus.
08:12
MostÇoğu of what we do is subconsciousbilinçaltı.
183
480000
2000
Yaptimiz bircok sey bilincaltinda.
08:14
AutomaticOtomatik behaviordavranış -- skilledyetenekli behaviordavranış -- is subconsciousbilinçaltı,
184
482000
3000
Otomatik davranis--- ogrenilmis davranis bilincaltinda,
08:17
controlledkontrollü by the behavioraldavranışsal sideyan.
185
485000
2000
davranissal bakimdan kontrol altina alinmis bir durumda.
08:19
And behavioraldavranışsal designdizayn is all about feelingduygu in controlkontrol,
186
487000
4000
Ve davranissal tasarim, herseyi kontrol altina aldigimiz hissi ile ilgili bir sey,
08:23
whichhangi includesiçerir usabilitykullanılabilirlik, understandinganlayış --
187
491000
3000
ayni zamanda kullanilabilirlik ve anlama gerektiyor,
08:26
but alsoAyrıca the feel and heftağırlık.
188
494000
2000
ve de duygu ve tesir.
08:28
That's why the GlobalKüresel knivesbıçak are so neattemiz.
189
496000
2000
Iste bu yuzden cok fonksiyonlu bicaklar bu kadar harika
08:30
They're so nicelygüzelce balanceddengeli, so sharpkeskin,
190
498000
2000
Cok iyi bir dengeye sahipler ve oldukca keskinler,
08:32
that you really feel you're in controlkontrol of the cuttingkesim.
191
500000
2000
Insan gercekten, kesme isini kontrol altina aldigi hissine kapiliyor.
08:34
Or, just drivingsürme a high-performanceyüksek performans sportsSpor Dalları cararaba
192
502000
4000
Ya da ust performansli spor bir araba kullandiginizi dusunun,
08:38
over a demandingzahmetli curbKaldırıma --
193
506000
2000
zor bir kulvarda,
08:40
again, feelingduygu that you are in completetamamlayınız controlkontrol of the environmentçevre.
194
508000
3000
iste yine cevrenizi tamamen kontrol altina aldiginiz hissine kapiliyorsunuz.
08:43
Or the sensualşehvetli feelingduygu.
195
511000
2000
Ya da sehvet uyandiran bir duygu.
08:45
This is a KohlerKohler showerduş, a waterfallşelale showerduş,
196
513000
2000
Bu bir Kohler dusu, bir caglayan dusu,
08:47
and actuallyaslında, all those knobstopuzlar beneathaltında are alsoAyrıca showerheadsduş.
197
515000
3000
ve aslinda alttaki butun bu yumrular, dus baslari.
08:50
It will squirtbücür you all around
198
518000
2000
size her taraftan su fiskirtacak
08:52
and you can staykalmak in that showerduş for hourssaatler --
199
520000
2000
ve dus almak saatlerinizi almayacak.
08:54
and not wasteatık waterSu, by the way,
200
522000
2000
Ve tabi bu arada, bosuna da su harcanmamis olacak,
08:56
because it recirculatesrecirculates üstüne the sameaynı dirtykirli waterSu.
201
524000
2000
ayni kirli suyu donusturuyor.
08:58
(LaughterKahkaha)
202
526000
3000
(Gulusmeler)
09:01
Or this -- this is a really neattemiz teapotdemlik I foundbulunan
203
529000
2000
Ya da bu-- bu gercekten buldugum harika bir caydanlik
09:03
at highyüksek teaÇay at The FourDört SeasonsMevsim HotelOtel in ChicagoChicago.
204
531000
4000
Chicago'daki The Four Seasons Otelinden.
09:07
It's a RonnefeldtRonnefeldt tiltingdevirme teapotdemlik.
205
535000
2000
Yana yatik bir Ronnefeldt caydanligi.
09:09
That's kindtür of what the teapotdemlik looksgörünüyor like
206
537000
2000
Alisageldigimiz bir caydanlik gibi
09:11
but the way you use it is you layyatırmak it on its back,
207
539000
3000
fakat kullanmak icin, onu arkaya yatirmaniz gerekiyor,
09:14
and you put teaÇay in,
208
542000
2000
ve icine cay koyuyorsunuz,
09:16
and then you filldoldurmak it with waterSu.
209
544000
2000
sonra da su koyuyorsunuz
09:18
The waterSu then seepssızıntıları over the teaÇay.
210
546000
3000
cunku su, cayin uzerine siziyor.
09:21
And the teaÇay is sittingoturma in this stuffşey to the right --
211
549000
3000
Ve cay caydanligin icinde, sag tarafta duruyor--
09:24
the teaÇay is to the right of this linehat.
212
552000
2000
cay bu cizginin sag tarafinda.
09:26
There's a little ledgeçıkıntı insideiçeride, so the teaÇay is sittingoturma there
213
554000
2000
Icinde kucuk bir cikinti var, cayi orada tutmak icin
09:28
and the waterSu is fillingdolgu it up like that.
214
556000
2000
ve suyla boyle dolduruyorsunuz.
09:30
And when the teaÇay is readyhazır, or almostneredeyse readyhazır, you tilteğim it.
215
558000
3000
Ve cay hazir oldugunda, veya hazir olamaya yakin, caydanligi egiyorsunuz.
09:33
And that meansanlamına geliyor the teaÇay is partiallykısmen coveredkapalı
216
561000
3000
Ve bu sayede cay kismen suyla kaplaniyor
09:36
while it completestamamlar the brewingbira.
217
564000
2000
bir yandan da demlenmeye devam ederken.
09:38
And when it's finishedbitmiş, you put it verticallydikey olarak,
218
566000
2000
Ve cay oldugunda, caydanligi dikey konuma getiriyorsunuz,
09:40
and now the teaÇay is -- you rememberhatırlamak -- aboveyukarıdaki this linehat
219
568000
2000
ve simdi cay--hatirlayacak olursaniz-- bu cizginin uzerinde
09:42
and the waterSu only comesgeliyor to here --
220
570000
3000
ve su sadece buraya kadar geliyor
09:45
and so it keepstutar the teaÇay out.
221
573000
2000
ve cayi disinda birakiyor
09:47
On topüst of that, it communicatesiletişim kurar,
222
575000
2000
Ve tum bunlarin ustune, bir de sizinle iletisime geciyor,
09:49
whichhangi is what emotionduygu does.
223
577000
2000
duygunun yaptigi seyleri yapiyor.
09:51
EmotionDuygu is all about actingoyunculuk; emotionduygu is really about actingoyunculuk.
224
579000
3000
Duygu, harekete gecmek demek, gercekten, duygu harekete gecmek demek.
09:54
It's beingolmak safekasa in the worldDünya.
225
582000
2000
Guvende olmak demek.
09:56
CognitionBiliş is about understandinganlayış the worldDünya, emotionduygu is about interpretingyorumlama it --
226
584000
4000
Bilgi dunyayi anlamak, duygu ise onu yorumlamak demek,
10:00
sayingsöz good, badkötü, safekasa, dangeroustehlikeli,
227
588000
2000
iyiyi, kotuyu, guvenli olani, tehlikeliyi adlandirabilmek
10:02
and gettingalma us readyhazır to actdavranmak, whichhangi is why the muscleskaslar tensegergin or relaxSakin ol.
228
590000
3000
ve bizi harakete hazir bir hale getirmek demek. Iste bundan dolayi kaslarimiz kasiliyor ve gevsiyor.
10:05
And that's why we can tell the emotionduygu of somebodybirisi elsebaşka --
229
593000
4000
Ve iste bu yuzden bir baskasinin duygulari hakkinda da fikir sahibi olabiliyoruz,
10:09
because theironların muscleskaslar are actingoyunculuk, subconsciouslybilinç altında,
230
597000
2000
cunku kaslari, onlar bilincinde olmadan harakete geciyorlar,
10:11
exceptdışında that we'vebiz ettik evolvedgelişti to make the facialYüz Bakımı muscleskaslar really richzengin with emotionduygu.
231
599000
6000
yuz kaslarimiz haricinde, yuzumuzdeki kaslari duygularimizla zenginlestirmeyi ogrendik.
10:17
Well, this has emotionsduygular if you like,
232
605000
2000
Bu durumda, takdir ederseniz ki, bunun da duygulari var,
10:19
because it signalssinyalleri the waiterGarson that, "Hey, I'm finishedbitmiş. See -- uprightdik."
233
607000
4000
cunku garsona isaret veriyor, "Baksana, isim bitti, Hadi-- dikelt beni."
10:23
And the waiterGarson can come by and say, "Would you like more waterSu?"
234
611000
3000
Ve garson gelebilir ve soyle diyebilir, "Biraz daha su ister misin?"
10:26
It's kindtür of neattemiz. What a wonderfulolağanüstü designdizayn.
235
614000
2000
Bu, bi sekilde harika. Ne muhtesem bir tasarim.
10:28
And the thirdüçüncü levelseviye is reflectiveyansıtıcı,
236
616000
4000
Ve bahsedecegim son duzey, yansitici duzey,
10:32
whichhangi is, if you like the superegosuperego bakın,
237
620000
4000
buna, dilerseniz super ego da diyebiliriz,
10:36
it's a little partBölüm of the brainbeyin that has no controlkontrol over what you do,
238
624000
3000
bu, beyinin ufak bir parcasindan olusuyor ve sizin yaptiklarinizi hic bir sekilde kontrol edemiyor,
10:39
no controlkontrol over the -- doesn't see the sensesduyular,
239
627000
4000
hic bir sekilde kontrol yok-- duyulari gormuyor,
10:43
doesn't controlkontrol the muscleskaslar.
240
631000
2000
kaslari kontrol etmiyor.
10:45
It looksgörünüyor over what's going on.
241
633000
2000
Her ne oluyorsa, gormezlikten geliyor.
10:47
It's that little voiceses in your headkafa
242
635000
2000
Bu kafanizin icindeki o kucuk ses.
10:49
that's watchingseyretme and sayingsöz, "That's good. That's badkötü."
243
637000
2000
sizi seyrediyor ve soyle diyor, "Bu iyi. Bu kotu."
10:51
Or, "Why are you doing that? I don't understandanlama."
244
639000
2000
veya "Niye oyle yapiyorsun? Anlamiyorum."
10:53
It's that little voiceses in your headkafa that's the seatoturma yeri of consciousnessbilinç.
245
641000
2000
O kafanizdaki kucuk ses, bilincinizin koltugu.
10:55
Here'sİşte a great reflectiveyansıtıcı productürün.
246
643000
3000
Iste burda harika bir yansitici urun.
10:58
OwnersSahipleri of the HummerHummer have said, "You know I've ownedSahip olunan manyçok carsarabalar in my life --
247
646000
4000
Hummer kullanicilari soyle diyorlar, " Hayatimda bir cok arabam oldu
11:02
all sortssıralar of exoticegzotik carsarabalar,
248
650000
2000
her tarzdaki egzotik arabalardan,
11:04
but never have I had a cararaba that attractedçekti so much attentionDikkat."
249
652000
3000
ama hic bir zaman bu kadar dikkat ceken bir arabam olmamisti."
11:07
It's about attentionDikkat. It's about theironların imagegörüntü,
250
655000
2000
Burada soz konusu olan imaj,
11:09
not about the cararaba.
251
657000
2000
araba degil.
11:11
If you want a more positivepozitif modelmodel --
252
659000
2000
Hatta, eger daha olumlu bir model pesindeyseniz,
11:13
this is the GMGM cararaba.
253
661000
2000
iste bu GM arabasi.
11:15
And the reasonneden you mightbelki buysatın almak it now is because you carebakım about the environmentçevre.
254
663000
2000
Ve bunu cevreye karsi duyarli oldugunuz icin alabilirsiniz
11:17
And you'llEğer olacak buysatın almak it to protectkorumak the environmentçevre,
255
665000
2000
Ve siz bunu, cevreyi korumak icin satin alacaksiniz,
11:19
even thoughgerçi the first fewaz carsarabalar are going to be really expensivepahalı
256
667000
3000
her ne kadar ilk serileri, gercekten pahali olacak olsada...
11:22
and not perfectedmükemmel.
257
670000
2000
ve mukemmel olmasa da.
11:24
But that's reflectiveyansıtıcı designdizayn as well.
258
672000
2000
Bu da yansitici tarzda bir tasarim.
11:26
Or an expensivepahalı watch, so you can impressetkilemek people --
259
674000
2000
Veya insanlari etkileyebileceginiz pahali bir saat,
11:28
"Oh geeVay be, I didn't know you had that watch."
260
676000
3000
insanlara "Aman tanrim, boyle bir saatin oldugunu bilmiyordum" dedirten cinsten.
11:31
As opposedkarşıt to this one,
261
679000
2000
Buna zit bir ornek,
11:33
whichhangi is a puresaf behavioraldavranışsal watch,
262
681000
2000
tamamiyla davranissal bir saat,
11:35
whichhangi probablymuhtemelen keepstutar better time than the $13,000 watch I just showedgösterdi you.
263
683000
3000
muhtamelen size az once gosterdigim 13,000 dolarlik saatten cok daha iyi calisiyor.
11:38
But it's uglyçirkin.
264
686000
2000
Ama cirkin.
11:40
This is a clearaçık DonDon NormanNorman watch.
265
688000
2000
Bu tam bir Don Norman saati.
11:42
And what's neattemiz is sometimesara sıra you pitçukur one emotionduygu againstkarşısında the other,
266
690000
3000
Ve guzel olan, kimi zaman duygularin birbiriyle celiskiye dusmesi,
11:45
the visceralvisseral fearkorku of fallingdüşen
267
693000
3000
dusme ihtimalinin yarattigi duygusal korku karsisinda
11:48
againstkarşısında the reflectiveyansıtıcı statebelirtmek, bildirmek sayingsöz, "It's OK. It's OK. It's safekasa. It's safekasa."
268
696000
5000
yansitici yaninizin "Tamam, tamam, guvendesin, guvendesin" demesi.
11:53
If that amusementEğlence parkpark were rustypaslı and fallingdüşen apartayrı, you'dşimdi etsen never go on the ridebinmek.
269
701000
4000
Eger bu eglence parki kirik dokuk olsaydi, hic bir zaman oraya gitmek istemezdiniz.
11:57
So, it's pittingdelik one againstkarşısında the other.
270
705000
3000
Iste bu hep birseyi baska birseyin bastirmasinin sonucu.
12:00
The other neattemiz thing ...
271
708000
3000
Diger guzel olan sey.
12:03
(LaughterKahkaha)
272
711000
4000
(Gulusmeler)
12:07
So JakeJake CressTere is this furnituremobilya makeryapıcı,
273
715000
3000
Jake Cress iste bu mobilyaci,
12:10
and he makesmarkaları this unbelievableInanılmaz setset of furnituremobilya.
274
718000
3000
ve o bu inanilmaz mobilya takimlarini yapiyor.
12:13
And this is his chairsandalye with clawpençe,
275
721000
2000
Ve pençeleri olan bu sandalyesinde ise,
12:15
and the poorfakir little chairsandalye has lostkayıp its balltop
276
723000
3000
zavallı ufak sandalye topunu düşürmüş,
12:18
and it's tryingçalışıyor to get it back before anybodykimse noticesbildirimler.
277
726000
3000
ve kimse farketmeden geri almaya çalışıyor.
12:22
And what's so neattemiz about it is how you acceptkabul etmek that storyÖykü.
278
730000
4000
Ve bunun güzel olan tarafı da şu ki; bu sizin hikayeyi nasil gordugunuze bagli.
12:26
And that's what's niceGüzel about emotionduygu.
279
734000
3000
Ve duygu hakkinda güzel olan şey de bu iste.
12:29
So that's the newyeni me.
280
737000
2000
Evet işte bu yeni ben.
12:31
I'm only sayingsöz positivepozitif things from now on.
281
739000
2000
Bundan sonra sadece olumlu şeyler söyleyeceğim.
12:33
(LaughterKahkaha)
282
741000
1000
(Gülüşmeler)
12:34
(ApplauseAlkış)
283
742000
3000
(AlkışIar)
Translated by Selen A. Ercan
Reviewed by osman oguz ahsen

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Don Norman - Cognitive scientist and design critic
Don Norman studies how real people interact with design, exploring the gulf between what a designer intends and what a regular person actually wants. His work has resulted in some classic books, including "The Design of Everyday Things."

Why you should listen

Don Norman is an anthropologist of modern life, studying the way we humans interact with our designed world. Though he has a slight reputation as a grumpy critic, his work is generous and insightful -- he wants nothing less than to close the gap between products and their users. If you've ever fought with an automatic faucet in an airport bathroom, or wondered which button to press in the anonymous row on top of your printer, it's good to know that Norman is in your corner. He's the author of a raft of books on design and the way we humans interact with it, including the classic "Design of Everyday Things." His next book, says his website, will be about sociable design.

Norman began his career as an academic, working in psychology and then cognitive science at UCSD. In the mid-'90s, he joined Apple and ended up in their Advanced Technology Group, and later worked for HP, before returning to university life. He's now the co-director of an innovative combined MBA and MEM program (called MMM) at Northwestern University. He's also a cofounder of the usability consultancy Nielsen Norman Group.

More profile about the speaker
Don Norman | Speaker | TED.com