TEDGlobal 2012
Rachel Botsman: The currency of the new economy is trust
Rachel Botsman: Khi uy tín trở thành tiền tệ của nền kinh tế mới
Filmed:
Readability: 4.7
1,411,956 views
Đã có một sự bùng nổ trong "Hệ thống hợp tác tiêu thụ" - Người ta chia sẻ quyền sử dụng xe hơi, nhà ở và các kỹ năng, qua mạng Internet. Rachel Botsman khám phá ra một loại tiền tệ được sử dụng trong các hệ thống như Airbnb và Taskrabbit, chính là sự tin tưởng, tầm ảnh hưởng, và một điều khác mà cô gọi là "vốn uy tín."
Rachel Botsman - Trust researcher
Rachel Botsman is a recognized expert on how collaboration and trust enabled by digital technologies will change the way we live, work, bank and consume. Full bio
Rachel Botsman is a recognized expert on how collaboration and trust enabled by digital technologies will change the way we live, work, bank and consume. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:16
So if someone asked you
0
258
1821
Nếu ai đó bảo bạn
00:17
for the three words that would sum up
1
2079
2762
dùng ba từ để diễn tả
00:20
your reputation, what would you say?
2
4841
3882
uy tín của mình, bạn sẽ nói gì?
00:24
How would people describe your judgment,
3
8723
2395
Người ta mô tả năng lực phán xét,
00:27
your knowledge, your behaviors, in different situations?
4
11118
3757
kiến thức, hành vi của bạn trong
những tình huống khác nhau như thế nào?
những tình huống khác nhau như thế nào?
00:30
Today I'd like to explore with you
5
14875
2367
Hôm nay tôi muốn khám phá
cùng các bạn
cùng các bạn
00:33
why the answer to this question
6
17242
1672
lí do vì sao đáp án cho câu hỏi này
00:34
will become profoundly important
7
18914
2141
lại trở nên cực kỳ quan trọng
00:36
in an age where reputation will be your most valuable asset.
8
21055
4597
trong thời đại mà uy tín
trở thành tài sản quý giá nhất.
trở thành tài sản quý giá nhất.
00:41
I'd like to start by introducing you to someone
9
25652
2583
Tôi sẽ bắt đầu bằng việc
giới thiệu tới các bạn 1 người
giới thiệu tới các bạn 1 người
00:44
whose life has been changed by a marketplace
10
28235
3602
có cuộc đời bị ảnh hưởng
bởi một môi trường
bởi một môi trường
00:47
fueled by reputation.
11
31837
2103
có nền tảng phát triển là uy tín.
00:49
Sebastian Sandys has been a bed and breakfast host
12
33940
3090
Sebastian Sandys là chủ một nhà nghỉ
00:52
on Airbnb since 2008.
13
37030
2539
trên trang Airbnb từ năm 2008.
00:55
I caught up with him recently, where, over the course
14
39569
2931
Gần đây, tôi gặp lại anh ta.
00:58
of several cups of tea, he told me how
15
42500
2864
Sau vài tách trà, anh nói với tôi
01:01
hosting guests from all over the world
16
45364
2383
anh ta trở nên giàu có
nhờ việc đón tiếp
du khách trên toàn thế giới.
du khách trên toàn thế giới.
01:03
has enriched his life.
17
47747
1467
01:05
More than 50 people have come to stay in the 18th-century
18
49214
3373
Hơn 50 người đã ở trọ
tại căn nhà xây từ thế kỉ 18,
tại căn nhà xây từ thế kỉ 18,
01:08
watchhouse he lives in with his cat, Squeak.
19
52587
3032
nơi mà anh cùng chú mèo Squeak
của mình đang sống.
của mình đang sống.
01:11
Now, I mention Squeak because Sebastian's first guest
20
55619
4432
Tôi nhắc đến Squeak bởi vì khách trọ đầu
tiên của Sebastian
tiên của Sebastian
01:15
happened to see a rather large mouse run across the kitchen,
21
60051
3951
vô tình thấy
một con chuột cống to chạy qua bếp,
một con chuột cống to chạy qua bếp,
01:19
and she promised that she would refrain from leaving
22
64002
2593
và cô ấy hứa
sẽ không để lại lời nhận xét xấu
sẽ không để lại lời nhận xét xấu
01:22
a bad review on one condition: he got a cat.
23
66595
3422
với một điều kiện: anh ta phải nuôi mèo.
01:25
And so Sebastian bought Squeak to protect his reputation.
24
70017
4067
Vậy nên Sebastian mua Squeak
để giữ uy tín của mình.
để giữ uy tín của mình.
01:29
Now, as many of you know, Airbnb is a peer-to-peer
25
74084
3159
Bây giờ, có lẽ các bạn đều biết,
Airbnb là mạng lưới ngang hàng,
Airbnb là mạng lưới ngang hàng,
01:33
marketplace that matches people who have space to rent
26
77243
3951
kết nối với những người có chỗ cho thuê
01:37
with people who are looking for a place to stay
27
81194
2785
và những người đang kiếm một nơi để trọ
01:39
in over 192 countries.
28
83979
2687
trên hơn 192 quốc gia.
01:42
The places being rented out are things that you might
29
86666
2690
Những địa điểm cho thuê
thường thấy là
thường thấy là
01:45
expect, like spare rooms and holiday homes,
30
89356
2832
phòng dư cho khách qua đêm,
hoặc nhà nghỉ những dịp lễ,
hoặc nhà nghỉ những dịp lễ,
01:48
but part of the magic is the unique places
31
92188
2573
nhưng điều kì thú là những nơi độc đáo
01:50
that you can now access: treehouses, teepees,
32
94761
3938
mà bạn có thể tới:
nhà cây, lều vải (của người da đỏ),
nhà cây, lều vải (của người da đỏ),
01:54
airplane hangars, igloos.
33
98699
2092
nhà để máy bay, lều tuyết...
01:56
If you don't like the hotel, there's a castle down the road
34
100791
3459
Nếu không thích khách sạn,
cuối đường có một tòa lâu đài
cuối đường có một tòa lâu đài
02:00
that you can rent for 5,000 dollars a night.
35
104250
2833
mà bạn có thể thuê giá 5000 đô la một đêm.
02:02
It's a fantastic example of how technology
36
107083
3348
Đó là một ví dụ tuyệt vời
cho thấy công nghệ
cho thấy công nghệ
02:06
is creating a market
37
110431
1716
đang tạo cơ hội để buôn bán
02:08
for things that never had a marketplace before.
38
112147
2499
những thứ chưa từng
xuất hiện trên thị trường.
xuất hiện trên thị trường.
02:10
Now let me show you these heat maps of Paris
39
114646
3131
Bây giờ tôi sẽ cho bạn xem bản đồ
những địa điểm "nóng" ở Paris
những địa điểm "nóng" ở Paris
02:13
to see how insanely fast it's growing.
40
117777
2558
để thấy nó tăng trưởng
nhanh như thế nào.
nhanh như thế nào.
02:16
This image here is from 2008.
41
120335
2664
Bức hình này từ năm 2008.
02:18
The pink dots represent host properties.
42
122999
3719
Những dấu chấm màu hồng này đại diện
cho những chỗ có chủ cho thuê.
cho những chỗ có chủ cho thuê.
02:22
Even four years ago, letting strangers stay in your home
43
126718
3993
Dù mới chỉ 4 năm trước,
để cho người lạ ở lại nhà của bạn
để cho người lạ ở lại nhà của bạn
02:26
seemed like a crazy idea.
44
130711
2492
gần như là một ý tưởng điên rồ.
02:29
Now the same view in 2010.
45
133203
2221
Cùng một góc nhìn năm 2010.
02:31
And now, 2012.
46
135424
2802
Và bây giờ, 2012.
02:34
There is an Airbnb host on almost every main street in Paris.
47
138226
5139
Trên mỗi con phố lớn của Paris
đều có một chủ trọ thuộc Airbnb.
đều có một chủ trọ thuộc Airbnb.
02:39
Now, what's happening here is people are realizing
48
143365
4631
Lúc này, mọi người đang nhận ra
02:43
the power of technology to unlock the idling capacity
49
147996
4361
sức mạnh của công nghệ để
đánh thức những tiềm năng mới,
đánh thức những tiềm năng mới,
02:48
and value of all kinds of assets,
50
152357
2918
và giá trị của mọi loại tài sản,
02:51
from skills to spaces to material possessions,
51
155275
3458
từ những kĩ năng, đến chỗ ở,
tới tài sản vật chất,
tới tài sản vật chất,
02:54
in ways and on a scale never possible before.
52
158733
3479
theo những cách và quy mô
mà trước đây chưa từng có.
mà trước đây chưa từng có.
02:58
It's an economy and culture called collaborative consumption,
53
162212
3224
Đó được gọi là nền kinh tế/ văn hoá
"Hợp tác tiêu thụ,"
"Hợp tác tiêu thụ,"
03:01
and, through it, people like Sebastian
54
165436
2792
thông qua đó,
những người như Sebastian
những người như Sebastian
03:04
are becoming micro-entrepreneurs.
55
168228
2071
đang trở thành những nhà khởi nghiệp nhỏ.
03:06
They're empowered to make money and save money
56
170299
2698
Họ có thêm khả năng
để làm ra tiền và tiết kiệm tiền
để làm ra tiền và tiết kiệm tiền
03:08
from their existing assets.
57
172997
2699
từ những tài sản sẵn có.
03:11
But the real magic and the secret source behind
58
175696
2519
Nhưng phép màu thực sự
và nguồn lực bí mật phía sau
và nguồn lực bí mật phía sau
03:14
collaborative consumption marketplaces like Airbnb
59
178215
2769
những thị trường hợp tác tiêu thụ
như Airbnb,
như Airbnb,
03:16
isn't the inventory or the money.
60
180984
2635
không phải là mặt hàng hay vốn đầu tư,
03:19
It's using the power of technology to build trust
61
183619
3517
mà là sử dụng sức mạnh công nghệ
để xây dựng lòng tin
để xây dựng lòng tin
03:23
between strangers.
62
187136
1491
giữa những người xa lạ.
03:24
This side of Airbnb really hit home to Sebastian last summer
63
188627
3532
Khía cạnh này của Airbnb đã đánh thức
Sebastian vào hè năm ngoái
Sebastian vào hè năm ngoái
03:28
during the London riots.
64
192159
1275
khi London có bạo loạn.
03:29
He woke up around 9, and he checked his email
65
193434
2706
Anh ta thức dậy tầm 9 giờ, kiểm tra email
03:32
and he saw a bunch of messages all asking him
66
196140
3177
và nhìn thấy cả đống tin nhắn hỏi anh ta:
03:35
if he was okay.
67
199317
1522
"Cậu có ổn không?"
Các vị khách cũ của anh
trên toàn thế giới biết,
trên toàn thế giới biết,
03:36
Former guests from around the world had seen that
68
200839
2172
03:38
the riots were happening just down the street, and wanted
69
203011
2093
bạo loạn đang diễn ra
ngay trên đường phố,
ngay trên đường phố,
03:41
to check if he needed anything.
70
205104
2301
và muốn hỏi xem
anh ta có cần giúp gì không?
anh ta có cần giúp gì không?
03:43
Sebastian actually said to me, he said, "Thirteen former guests
71
207405
3185
Sebastian nói với tôi rằng,
"Mười ba vị khách cũ
"Mười ba vị khách cũ
03:46
contacted me before my own mother rang." (Laughter)
72
210590
4163
đã liên lạc với tôi trước cả mẹ tôi!"
03:50
Now, this little anecdote gets to the heart of why
73
214753
4377
Lúc này, mẩu chuyện này
đã giải thích vì sao
đã giải thích vì sao
03:55
I'm really passionate about collaborative consumption,
74
219130
2904
tôi lại đam mê với sự tiêu thụ hợp tác.
03:57
and why, after I finished my book, I decided
75
222034
2550
và vì sao, sau khi viết xong sách,
tôi đã quyết định
tôi đã quyết định
04:00
I'm going to try and spread this into a global movement.
76
224584
3690
tôi sẽ cố gắng truyền bá nó khắp thế giới.
04:04
Because at its core, it's about empowerment.
77
228274
3657
Bởi vì cốt lõi của nó
là tiếp thêm sức mạnh.
là tiếp thêm sức mạnh.
04:07
It's about empowering people to make meaningful connections,
78
231931
4161
Nó tiếp lửa cho con người
tạo nên những kết nối ý nghĩa,
tạo nên những kết nối ý nghĩa,
04:11
connections that are enabling us to rediscover
79
236092
2922
những sự kết nối cho phép chúng ta tìm lại
04:14
a humanness that we've lost somewhere along the way,
80
239014
3399
phần con người mà ta đã đánh mất
ở đâu đó trong cuộc sống,
ở đâu đó trong cuộc sống,
04:18
by engaging in marketplaces like Airbnb, like Kickstarter,
81
242413
4320
bằng cách kết nối những
thị trường như Airbnb, Kickstarter, Etsy,
thị trường như Airbnb, Kickstarter, Etsy,
những thị trường được xây dựng
bởi các mối quan hệ cá nhân,
bởi các mối quan hệ cá nhân,
04:22
like Etsy, that are built on personal relationships
82
246733
3233
04:25
versus empty transactions.
83
249966
3027
thay vì những cuộc giao dịch vô nghĩa.
04:28
Now the irony is that these ideas are actually taking us back
84
252993
3328
Bây giờ, điều trớ trêu là
những ý tưởng này đang đẩy lùi chúng ta
những ý tưởng này đang đẩy lùi chúng ta
04:32
to old market principles and collaborative behaviors
85
256321
3293
quay về hệ thống giao dịch cũ
và cách thức hợp tác cũ,
và cách thức hợp tác cũ,
04:35
that are hard-wired in all of us.
86
259614
1712
vốn đã cắm sâu vào
tiềm thức chúng ta.
tiềm thức chúng ta.
04:37
They're just being reinvented in ways that are relevant
87
261326
2689
Chúng được tái tạo lại
theo nhiều cách để phù hợp với
theo nhiều cách để phù hợp với
04:39
for the Facebook age.
88
264015
1688
thời đại bùng nổ Facebook.
04:41
We're literally beginning to realize that we have wired
89
265703
3552
Chúng ta nhận ra rằng
chúng ta dùng tất cả những thứ xung quanh
chúng ta dùng tất cả những thứ xung quanh
04:45
our world to share, swap, rent, barter or trade
90
269255
4215
cho việc chia sẻ, trao đổi,
cho thuê, buôn bán.
cho thuê, buôn bán.
04:49
just about anything. We're sharing our cars on WhipCar,
91
273470
3734
Chúng ta cho thuê ô tô của mình
trên WhipCar,
trên WhipCar,
04:53
our bikes on Spinlister, our offices on Loosecubes,
92
277204
3202
mua bán xe đạp trên Spinlister,
cho thuê văn phòng trên Loosecubes,
cho thuê văn phòng trên Loosecubes,
04:56
our gardens on Landshare. We're lending and borrowing
93
280406
2799
vườn nhà trên Landshare.
Chúng ta vay và cho vay tiền
Chúng ta vay và cho vay tiền
04:59
money from strangers on Zopa and Lending Club.
94
283205
2897
tới những người xa lạ
trên Zopa và Lending Club.
trên Zopa và Lending Club.
05:02
We are trading lessons on everything from sushi-making
95
286102
2518
Chúng ta trao đổi các bài học
từ cách làm sushi,
từ cách làm sushi,
05:04
to coding on Skillshare,
96
288620
1586
đến cách lập trình trên Skillshare,
05:06
and we're even sharing our pets on DogVacay.
97
290206
4058
và thậm chí chia sẻ thú cưng
trên DogVacay.
trên DogVacay.
05:10
Now welcome to the wonderful world of collaborative consumption
98
294264
4455
Chào mừng bạn đến với thế giới tuyệt vời
của Hệ thống tiêu thụ hợp tác,
của Hệ thống tiêu thụ hợp tác,
05:14
that's enabling us to match wants with haves
99
298719
3221
cho phép chúng ta kết nối
cung và cầu
cung và cầu
05:17
in more democratic ways.
100
301940
1970
theo những cách dân chủ hơn.
05:19
Now, collaborative consumption is creating the start
101
303910
3670
Hiện nay, tiêu thụ hợp tác
đang dần tạo ra sự thay đổi
đang dần tạo ra sự thay đổi
05:23
of a transformation in the way we think about supply and demand,
102
307580
3324
về cách ta đánh giá nguồn cung và cầu,
05:26
but it's also a part of a massive value shift underway,
103
310904
3911
nhưng đồng thời nó cũng là
một phần của sự thay đổi giá trị lớn,
một phần của sự thay đổi giá trị lớn,
05:30
where instead of consuming to keep up with the Joneses,
104
314815
3190
thay vì mọi người mua sắm
những thứ đắt tiền theo phong trào,
những thứ đắt tiền theo phong trào,
05:33
people are consuming to get to know the Joneses.
105
318005
3552
họ bắt đầu mua chúng
theo nhu cầu thực sự của bản thân.
theo nhu cầu thực sự của bản thân.
05:37
But the key reason why it's taking off now so fast
106
321557
4293
Nhưng lý do chính để
giải thích sự gia tăng nhanh chóng này,
giải thích sự gia tăng nhanh chóng này,
05:41
is because every new advancement of technology
107
325850
3034
là vì mỗi bước tiến mới của công nghệ
05:44
increases the efficiency and the social glue of trust
108
328884
4074
đều nhằm tăng hiệu suất lao động
và tính kết nối xã hội bằng niềm tin
và tính kết nối xã hội bằng niềm tin
05:48
to make sharing easier and easier.
109
332958
3385
để giúp sự chia sẻ
trở nên dễ dàng hơn rất nhiều.
trở nên dễ dàng hơn rất nhiều.
05:52
Now, I've looked at thousands of these marketplaces,
110
336343
2968
Tôi đã quan sát qua
hàng nghìn thị trường như thế này
hàng nghìn thị trường như thế này
05:55
and trust and efficiency are always the critical ingredients.
111
339311
4712
và thấy sự tin cậy và năng suất
luôn là những nhân tố quan trọng.
luôn là những nhân tố quan trọng.
05:59
Let me give you an example.
112
344023
1992
Ví dụ như sau.
06:01
Meet 46-year-old Chris Mok, who has, I bet,
113
346015
4418
Đây là Chris Mok, 46 tuổi,
là người mà tôi cá là
là người mà tôi cá là
06:06
the best job title here of SuperRabbit.
114
350433
3408
ngồi ghế cao nhất
ở TaskRabbit - SuperRabbit.
ở TaskRabbit - SuperRabbit.
06:09
Now, four years ago, Chris lost his job, unfortunately,
115
353841
4580
Bốn năm trước, Chris bị mất công việc
môi giới tranh nghệ thuật của mình ở Macy,
môi giới tranh nghệ thuật của mình ở Macy,
06:14
as an art buyer at Macy's, and like so many people,
116
358421
3390
điều đó rất không may,
và như những người khác,
và như những người khác,
06:17
he struggled to find a new one during the recession.
117
361811
2852
anh ta chật vật đi tìm việc khác
trong thời buổi suy thoái.
trong thời buổi suy thoái.
06:20
And then he happened to stumble across a post about
118
364663
3387
Sau đó, anh ta tìm được một bài viết về...
06:23
TaskRabbit.
119
368050
1464
TaskRabbit.
06:25
Now, the story behind TaskRabbit starts like so many
120
369514
3370
Lúc đó, câu chuyện đằng sau TaskRabbit
bắt đầu như các câu chuyện tuyệt vời khác,
bắt đầu như các câu chuyện tuyệt vời khác,
06:28
great stories with a very cute dog by the name of Kobe.
121
372884
4087
với một chú chó rất dễ thương
tên là Kobe.
tên là Kobe.
06:32
Now what happened was, in February 2008,
122
376971
3247
Chuyện xảy ra như thế này,
vào tháng 2 năm 2008,
vào tháng 2 năm 2008,
06:36
Leah and her husband were waiting for a cab to take them
123
380218
2664
Leah và chồng của mình đang đợi taxi
06:38
out for dinner, when Kobe came trotting up to them
124
382882
3441
để đưa họ ra ngoài ăn tối,
thì Kobe chạy nhanh đến
thì Kobe chạy nhanh đến
06:42
and he was salivating with saliva.
125
386323
2360
với cái mõm đang chảy nước dãi.
06:44
They realized they'd run out of dog food.
126
388683
2693
Lúc đó họ nhận ra rằng
họ đã hết đồ ăn cho chó.
họ đã hết đồ ăn cho chó.
06:47
Kevin had to cancel the cab and trudge out in the snow.
127
391376
3244
Kevin phải hủy chuyến xe đó
và lê bước trong tuyết để mua thức ăn.
và lê bước trong tuyết để mua thức ăn.
06:50
Now, later that evening, the two self-confessed tech geeks
128
394620
3314
Vào tối muộn ngày hôm đó,
hai người đã nói chuyện,
hai người đã nói chuyện,
06:53
starting talking about how cool it would be if some kind of
129
397934
3789
câu chuyện về việc
họ cần một trang giống eBay,
họ cần một trang giống eBay,
06:57
eBay for errands existed.
130
401723
2040
để cung cấp những dịch vụ lặt vặt.
06:59
Six months later, Leah quit her job,
131
403763
2655
Sáu tháng sau, Leah bỏ việc,
07:02
and TaskRabbit was born.
132
406418
2589
và tạo nên TaskRabbit.
07:04
At the time, she didn't realize that she was actually hitting
133
409007
3865
Vào thời điểm đó,
cô chưa nhận ra rằng cô đã chạm đến
cô chưa nhận ra rằng cô đã chạm đến
07:08
on a bigger idea she later called service networking.
134
412872
4588
một ý tưởng lớn hơn
mà sau này cô gọi là mạng lưới dịch vụ.
mà sau này cô gọi là mạng lưới dịch vụ.
07:13
It's essentially about how we use our online relationships
135
417460
3533
Cơ bản đó là việc
sử dụng các mối quan hệ trên mạng
sử dụng các mối quan hệ trên mạng
07:16
to get things done in the real world.
136
420993
3317
để hoàn thành
những công việc trong thế giới thực.
những công việc trong thế giới thực.
07:20
Now the way TaskRabbit works is, people outsource
137
424310
2609
TaskRabbit hoạt động thế này,
mọi người sẽ lên danh sách
mọi người sẽ lên danh sách
07:22
the tasks that they want doing, name the price
138
426919
2567
những việc họ có thể làm,
kèm theo giá họ muốn được trả,
rồi lên Rabbits dò tìm
rồi lên Rabbits dò tìm
07:25
they're willing to pay, and then vetted Rabbits
139
429486
2639
07:28
bid to run the errand.
140
432125
1533
tự đấu giá để giành việc làm.
07:29
Yes, there's actually a four-stage, rigorous interview process
141
433658
4493
Đó là cả một quá trình phỏng vấn khắt khe
gồm bốn giai đoạn,
gồm bốn giai đoạn,
07:34
that's designed to find the people that would make
142
438151
1788
được thiết kế để tìm ra
07:35
great personal assistants and weed out the dodgy Rabbits.
143
439939
3658
những trợ lí cá nhân tuyệt vời
và loại bỏ đi thành phần lừa đảo.
và loại bỏ đi thành phần lừa đảo.
07:39
Now, there's over 4,000 Rabbits across the United States
144
443597
4969
Giờ đây, ở Hoa Kì có hơn 4000 người
đang làm việc trên TaskRabbit,
đang làm việc trên TaskRabbit,
07:44
and 5,000 more on the waiting list.
145
448566
3017
và khoảng hơn 5000 người
đang cần được thông qua.
đang cần được thông qua.
07:47
Now the tasks being posted are things that you might
146
451583
2767
Những công việc được đăng lên
là các công việc thông thường
là các công việc thông thường
07:50
expect, like help with household chores
147
454350
3361
ví dụ: làm giúp
những việc lặt vặt trong nhà,
những việc lặt vặt trong nhà,
07:53
or doing some supermarket runs.
148
457711
2181
hay giúp đi mua đồ trong siêu thị.
07:55
I actually learned the other day that 12 and a half thousand
149
459892
2842
Hôm kia tôi mới được biết rằng,
khoảng 12.500 đống quần áo
đã được giặt sạch và gấp ngay ngắn
đã được giặt sạch và gấp ngay ngắn
07:58
loads of laundry have been cleaned and folded
150
462734
3023
08:01
through TaskRabbit.
151
465757
1712
thông qua TaskRabbit.
08:03
But I love that the number one task posted,
152
467469
3812
Nhưng điều mà tôi thích là công việc
được nhiều người đăng nhất,
được nhiều người đăng nhất,
08:07
over a hundred times a day, is something that many of us
153
471281
3277
hơn 100 lần 1 ngày,
là thứ mà ai ai trong số chúng ta
là thứ mà ai ai trong số chúng ta
08:10
have felt the pain of doing:
154
474558
2568
đều phải nhức đầu khi nhắc đến:
08:13
yes, assembling Ikea furniture. (Laughter) (Applause)
155
477126
6460
đó là lắp ráp nội thất mua từ Ikea.
(cười) (vỗ tay)
(cười) (vỗ tay)
08:19
It's brilliant. Now, we may laugh, but Chris here
156
483586
3717
Điều đó rất tuyệt vời. Có vẻ buồn cười,
nhưng anh bạn Chris đây
nhưng anh bạn Chris đây
08:23
is actually making up to 5,000 dollars a month
157
487303
2600
đã kiếm được hơn 5000 đô la Mỹ một tháng
08:25
running errands around his life.
158
489903
3151
chỉ nhờ vào việc làm việc vặt.
08:28
And 70 percent of this new labor force
159
493054
3335
Và 70% của lực lượng lao động mới này
08:32
were previously unemployed or underemployed.
160
496389
3464
là những người đã từng thất nghiệp
hoặc bị thiếu việc làm.
hoặc bị thiếu việc làm.
08:35
I think TaskRabbit and other examples of collaborative consumption
161
499853
3394
Tôi nghĩ rằng TaskRabbit
và những ví dụ khác về hợp tác tiêu thụ
và những ví dụ khác về hợp tác tiêu thụ
08:39
are like lemonade stands on steroids. They're just brilliant.
162
503247
3439
giống như một vụ nổ vậy.
Chúng thật là tài tình.
Chúng thật là tài tình.
08:42
Now, when you think about it, it's amazing, right,
163
506686
4025
Nếu nghĩ kĩ ta sẽ thấy kì diệu làm sao,
08:46
that over the past 20 years, we've evolved
164
510711
3199
chỉ trong vòng 20 năm,
chúng ta đã tự phát triển
chúng ta đã tự phát triển
08:49
from trusting people online to share information
165
513910
3512
từ việc tin tưởng lên tới chia sẻ
thông tin với những người lạ trên mạng,
thông tin với những người lạ trên mạng,
đến yên tâm giao lại thông tin
thẻ tín dụng của mình.
thẻ tín dụng của mình.
08:53
to trusting to handing over our credit card information,
166
517422
2863
08:56
and now we're entering the third trust wave:
167
520285
3298
và lúc này đây, chúng ta đang tiến đến
làn sóng tin cậy thứ 3:
làn sóng tin cậy thứ 3:
08:59
connecting trustworthy strangers to create all kinds
168
523583
3728
kết nối những người lạ đáng tin
để tạo ra
để tạo ra
mọi loại thị trường
mà hàng hoá chính là chúng ta.
mà hàng hoá chính là chúng ta.
09:03
of people-powered marketplaces.
169
527311
2527
09:05
I actually came across this fascinating study
170
529838
1715
Tôi đã đọc một nghiên cứu rất thú vị
09:07
by the Pew Center this week that revealed
171
531553
2440
của trung tâm Pew, nó đã tiết lộ rằng
09:09
that an active Facebook user is three times as likely
172
533993
3532
những người thường xuyên dùng Facebook
tin tưởng mọi người
tin tưởng mọi người
09:13
as a non-Internet user to believe that most people are trustworthy.
173
537525
5035
gấp 3 lần so với
những người không dùng mạng xã hội.
những người không dùng mạng xã hội.
09:18
Virtual trust will transform the way we trust one another
174
542560
4377
Niềm tin trên mạng sẽ làm thay đổi
cách chúng ta tin tưởng lẫn nhau
cách chúng ta tin tưởng lẫn nhau
09:22
face to face.
175
546937
1405
trong thế giới thực.
09:24
Now, with all of my optimism, and I am an optimist,
176
548342
3295
Bây giờ, bên cạnh tất cả
niềm lạc quan mà tôi đang có,
niềm lạc quan mà tôi đang có,
09:27
comes a healthy dose of caution, or rather, an urgent need
177
551637
3720
xuất hiện một sự thận trọng,
mà đúng hơn là một nhu cầu cấp bách
mà đúng hơn là một nhu cầu cấp bách
09:31
to address some pressing, complex questions.
178
555357
4441
để đặt ra vài câu hỏi phức tạp cần thiết.
Làm sao để biết rằng
danh tính trên mạng của ta khớp với
danh tính trên mạng của ta khớp với
09:35
How to ensure our digital identities reflect our
179
559798
2586
09:38
real world identities? Do we want them to be the same?
180
562384
3463
danh tính thực của chúng ta?
Ta muốn chúng giống nhau hay không?
Ta muốn chúng giống nhau hay không?
09:41
How do we mimic the way trust is built face-to-face online?
181
565847
3680
Làm sao để ta xây dựng lòng tin trên mạng
giống như với thế giới thực?
giống như với thế giới thực?
09:45
How do we stop people who've behaved badly
182
569527
1883
Làm sao để ngăn chặn
những thành phần cư xử không đẹp
những thành phần cư xử không đẹp
09:47
in one community doing so under a different guise?
183
571410
3694
ở một nơi mà họ có thể
hoạt động dưới lớp vỏ khác?
hoạt động dưới lớp vỏ khác?
09:51
In a similar way that companies often use some kind of
184
575104
3095
Tương tự như cách
các công ty hay sử dụng
các công ty hay sử dụng
độ tín dụng để quyết định
cấp gói cước di động cho bạn.
cấp gói cước di động cho bạn.
09:54
credit rating to decide whether to give you a mobile plan,
185
578199
3463
09:57
or the rate of a mortgage, marketplaces that depend
186
581662
3048
hoặc cấp gói cho vay thế chấp,
thị trường phụ thuộc vào
thị trường phụ thuộc vào
10:00
on transactions between relative strangers
187
584710
2745
giao dịch giữa những người lạ
có chung mối quan tâm này
có chung mối quan tâm này
10:03
need some kind of device to let you know that Sebastian
188
587455
2944
cũng cần một thang đánh giá
giúp người dùng biết rằng
giúp người dùng biết rằng
Sebastian và Chris
là người tốt,
là người tốt,
10:06
and Chris are good eggs,
189
590399
1961
10:08
and that device is reputation.
190
592360
3120
và đó chính là uy tín.
10:11
Reputation is the measurement of how much a community trusts you.
191
595480
4998
Uy tín là thước đo lòng tin
của một cộng đồng vào bạn.
của một cộng đồng vào bạn.
10:16
Let's just take a look at Chris.
192
600478
1635
Nhìn Chris mà xem.
10:18
You can see that over 200 people have given him
193
602113
3293
Bạn có thể thấy rằng
điểm tín nhiệm trung bình
điểm tín nhiệm trung bình
10:21
an average rating over 4.99 out of 5.
194
605406
3239
của trên 200 người chấm cho anh ta
là 4.99 trên 5 sao.
là 4.99 trên 5 sao.
10:24
There are over 20 pages of reviews of his work
195
608645
2280
Có hơn 20 trang bình luận
về cách làm việc của anh ấy,
về cách làm việc của anh ấy,
10:26
describing him as super-friendly and fast,
196
610925
2384
mô tả anh ta
"rất thân thiện và nhanh nhẹn,"
"rất thân thiện và nhanh nhẹn,"
10:29
and he's reached level 25, the highest level,
197
613309
3722
anh ta đạt đến cấp 25, cấp cao nhất,
10:32
making him a SuperRabbit.
198
617031
1957
điều đó làm anh trở thành SuperRabbit.
10:34
Now — (Laughter) -- I love that word, SuperRabbit.
199
618988
2898
(Cười) Tôi thích từ "SuperRabbit" ghê.
10:37
And interestingly, what Chris has noted is that as his reputation
200
621886
3659
Và điều thú vị là, Chris đã để ý rằng,
uy tín của anh càng đi lên thì
uy tín của anh càng đi lên thì
10:41
has gone up, so has his chances of winning a bid
201
625545
3159
cơ hội anh nhận được việc cao hơn,
10:44
and how much he can charge.
202
628704
1953
và anh có thể yêu cầu trả công nhiều hơn.
10:46
In other words, for SuperRabbits, reputation
203
630657
2738
Nói cách khác, đối với các SuperRabbit,
uy tín trên mạng
có giá trị lớn ở thế giới thực.
có giá trị lớn ở thế giới thực.
10:49
has a real world value.
204
633395
2069
10:51
Now, I know what you might be thinking.
205
635464
2036
Có lẽ tôi biết các bạn đang nghĩ gì.
10:53
Well, this isn't anything new. Just think of power sellers
206
637500
2543
Chuyện này cũng đâu có mới. Hãy xem
những tay buôn giỏi nhất
những tay buôn giỏi nhất
10:55
on eBay or star ratings on Amazon.
207
640043
3556
trên Ebay hay Amazon.
10:59
The difference today is that, with every trade we make,
208
643599
3240
Điều khác biệt chính là,
mỗi khi thiết lập giao dịch,
mỗi khi thiết lập giao dịch,
11:02
comment we leave, person we flag, badge we earn,
209
646839
3400
bình luận, liên hệ đối tác,
nhận được danh hiệu,
nhận được danh hiệu,
11:06
we leave a reputation trail
210
650239
1942
ta hình thành
"dấu vết uy tín" cho mình,
"dấu vết uy tín" cho mình,
11:08
of how well we can and can't be trusted.
211
652181
3546
nói rằng ta có đáng tin không.
11:11
And it's not just the breadth but the volume
212
655727
2585
Và không chỉ có tác động trên bề rộng,
sức ảnh hưởng của uy tín
cũng rất đáng kinh ngạc về bề sâu.
cũng rất đáng kinh ngạc về bề sâu.
11:14
of reputation data out there that is staggering.
213
658312
2638
11:16
Just consider this: Five million nights have been booked
214
660950
3304
Hãy nghĩ xem: đã có 5 triệu
lượt đặt phòng qua đêm
lượt đặt phòng qua đêm
trong vòng sáu tháng qua,
chỉ tính trên trang Airbnb.
chỉ tính trên trang Airbnb.
11:20
on Airbnb in the past six months alone.
215
664254
2959
11:23
30 million rides have been shared on Carpooling.com.
216
667213
3963
30 triệu lượt đưa đón
đã được thực hiện qua Carpooling.com.
đã được thực hiện qua Carpooling.com.
11:27
This year, two billion dollars worth of loans
217
671176
2887
Năm nay, hai tỷ đô la Mỹ đã được lưu thông
11:29
will go through peer-to-peer lending platforms.
218
674063
2228
qua các nền tảng cho vay
ngang hàng qua mạng.
ngang hàng qua mạng.
11:32
This adds up to millions of pieces of reputation data
219
676291
4354
Điều này làm tăng thêm
hàng triệu mảnh dữ liệu uy tín
hàng triệu mảnh dữ liệu uy tín
11:36
on how well we behave or misbehave.
220
680645
3372
giúp đánh giá
chúng ta cư xử đúng hay sai.
chúng ta cư xử đúng hay sai.
11:39
Now, capturing and correlating the trails of information
221
684017
3589
Dò tìm và kết nối
những mảnh dữ liệu uy tín
những mảnh dữ liệu uy tín
11:43
that we leave in different places is a massive challenge,
222
687606
3253
mà chúng ta để lại ở nhiều nơi khác nhau
là một thử thách rất lớn,
là một thử thách rất lớn,
11:46
but one we're being asked to figure out.
223
690859
2602
nhưng là việc cần phải làm.
11:49
What the likes of Sebastian are starting to rightfully ask
224
693461
3284
Điều mà những người như Sebastian
đang thắc mắc theo lẽ thường,
đang thắc mắc theo lẽ thường,
11:52
is, shouldn't they own their reputation data?
225
696745
2965
đó là, họ có nên
làm chủ dữ liệu uy tín của họ không?
làm chủ dữ liệu uy tín của họ không?
11:55
Shouldn't the reputation that he's personally invested
226
699710
2874
Danh tiếng mà anh ta
đã mất công đầu tư và xây dựng
đã mất công đầu tư và xây dựng
11:58
on building on Airbnb mean that it should travel with him
227
702584
3407
trên Airbnb có nên đi theo anh ta
12:01
from one community to another?
228
705991
2066
từ cộng đồng này sang cộng đồng khác?
12:03
What I mean by this is, say he started selling second-hand
229
708057
2712
Điều tôi muốn nói là, giả sử
anh ta bắt đầu bán sách cũ trên Amazon.
anh ta bắt đầu bán sách cũ trên Amazon.
12:06
books on Amazon. Why should he have to start from scratch?
230
710769
3756
Tại sao anh ta phải bắt đầu lại từ đầu?
12:10
It's a bit like when I moved from New York to Sydney.
231
714525
3675
Giống như khi tôi
chuyển từ New York đến Sydney.
chuyển từ New York đến Sydney.
12:14
It was ridiculous. I couldn't get a mobile phone plan
232
718200
3188
Thật buồn cười. Tôi không thể
đăng ký thuê bao trả sau cho điện thoại
đăng ký thuê bao trả sau cho điện thoại
12:17
because my credit history didn't travel with me.
233
721388
3803
vì lịch sử tín dụng của tôi ở Sydney
không tồn tại.
không tồn tại.
12:21
I was essentially a ghost in the system.
234
725191
2944
Tôi như một bóng ma trong hệ thống mới.
12:24
Now I'm not suggesting that the next stage
235
728135
3015
Bây giờ, tôi không cho rằng
bước tiếp theo
bước tiếp theo
12:27
of the reputation economy is about
236
731150
1896
của nền kinh tế
dựa trên uy tín là về
dựa trên uy tín là về
12:28
adding up multiple ratings into some kind of empty score.
237
733046
4369
đem cộng hết những đánh giá
để cho ra một số điểm vô nghĩa nào đó.
để cho ra một số điểm vô nghĩa nào đó.
12:33
People's lives are too complex, and who wants to do that?
238
737415
3462
Đời sống này vốn đã quá phức tạp rồi,
còn ai muốn rối hơn nữa chứ?
còn ai muốn rối hơn nữa chứ?
12:36
I also want to be clear that this isn't about adding up
239
740877
2447
Tôi muốn nói rõ rằng,
đây không phải chắp vá
đây không phải chắp vá
12:39
tweets and likes and friends in a clout-like fashion.
240
743324
3601
các "tweets" và "likes"
lại theo kiểu thời trang giẻ rách.
lại theo kiểu thời trang giẻ rách.
12:42
Those guys are measuring influence, not behaviors
241
746925
3280
Bọn họ chỉ đang đo xem ai nổi hơn ai,
chứ không phải
ai cư xử đáng tin cậy hơn ai.
ai cư xử đáng tin cậy hơn ai.
12:46
that indicate our trustworthiness.
242
750205
1887
12:47
But the most important thing that we have to keep in mind
243
752092
3600
Nhưng điều quan trọng nhất
là chúng ta phải nhớ rằng
là chúng ta phải nhớ rằng
12:51
is that reputation is largely contextual.
244
755692
3941
cái danh tiếng đó
phần lớn tuỳ thuộc vào hoàn cảnh,
phần lớn tuỳ thuộc vào hoàn cảnh,
12:55
Just because Sebastian is a wonderful host
245
759633
2734
Việc Sebastian
là một người chủ trọ tuyệt vời
là một người chủ trọ tuyệt vời
12:58
does not mean that he can assemble Ikea furniture.
246
762367
3949
không có nghĩa là
anh ta biết ráp nội thất của Ikea.
anh ta biết ráp nội thất của Ikea.
13:02
The big challenge is figuring out what data
247
766316
3333
Thử thách lớn nhất là
hình dung ra những dữ liệu tốt nào
hình dung ra những dữ liệu tốt nào
13:05
makes sense to pull, because the future's
248
769649
2765
cần được giữ lại,
vì tương lai sẽ được quyết định bởi
sự kết hợp của uy tín nhiều mặt,
sự kết hợp của uy tín nhiều mặt,
13:08
going to be driven by a smart aggregation of reputation,
249
772414
3388
13:11
not a single algorithm.
250
775802
2812
chúng không phụ thuộc vào
một mặt duy nhất.
một mặt duy nhất.
13:14
It's only a matter of time before we'll be able to perform
251
778614
3751
Tất cả chỉ là vấn đề thời gian
trước khi chúng ta có thể tìm kiếm
trước khi chúng ta có thể tìm kiếm
13:18
a Facebook- or Google-like search
252
782365
2399
giống như trên Google hay Facebook,
13:20
and see a complete picture of someone's behaviors
253
784764
2922
và tìm thấy bức tranh toàn cảnh
về hành vi của một người
về hành vi của một người
13:23
in different contexts over time.
254
787686
2880
ở các ngữ cảnh khác nhau
theo thời gian.
theo thời gian.
13:26
I envision a realtime stream of who has trusted you,
255
790566
3635
Tôi hình dung nó giống cách suy nghĩ
của một người tin tưởng bạn:
của một người tin tưởng bạn:
13:30
when, where and why, your reliability on TaskRabbit,
256
794201
4155
lúc nào, ở đâu, và tại sao,
độ đáng tin của bạn trên TaskRabbit,
độ đáng tin của bạn trên TaskRabbit,
độ gọn gàng của bạn
khi làm khách ở Airbnb,
khi làm khách ở Airbnb,
13:34
your cleanliness as a guest on Airbnb,
257
798356
1980
13:36
the knowledge that you display on Quora or [unclear],
258
800336
3448
Độ hiểu biết của bạn
khi trao đổi trên Quora,
khi trao đổi trên Quora,
13:39
they'll all live together in one place,
259
803784
2583
tất cả sẽ được tập hợp cùng với nhau.
13:42
and this will live in some kind of reputation dashboard
260
806367
3471
và sau đó sẽ xuất hiện
một loại bảng thống kê
một loại bảng thống kê
13:45
that will paint a picture of your reputation capital.
261
809838
4557
nó sẽ vẽ nên một bức tranh
về vốn uy tín của bạn.
về vốn uy tín của bạn.
13:50
Now this is a concept that I'm currently researching
262
814395
2832
Đó là một khái niệm
mà gần đây tôi đang tìm hiểu
mà gần đây tôi đang tìm hiểu
13:53
and writing my next book on, and currently define
263
817227
2582
và viết trong cuốn sách tiếp theo,
nó định nghĩa
nó định nghĩa
13:55
as the worth of your reputation, your intentions,
264
819809
3775
về giá trị uy tín, mục tiêu,
13:59
capabilities and values across communities and marketplaces.
265
823584
4381
năng lực và phẩm chất của bạn
ở nhiều cộng đồng và thị trường khác nhau.
ở nhiều cộng đồng và thị trường khác nhau.
14:03
This isn't some far-off frontier.
266
827965
2908
Đây không phải là một viễn cảnh xa xôi.
14:06
There are actually a wave of startups like Connect.Me
267
830873
3034
Đã có những đợt sóng đầu tiên
như Connect.Me, Legit, TrustCloud.
như Connect.Me, Legit, TrustCloud.
14:09
and Legit and TrustCloud that are figuring out how
268
833907
3503
Họ đang tìm cách để một người có thể
14:13
you can aggregate, monitor and use your online reputation.
269
837410
4983
tổng hợp, theo dõi và sử dụng
uy tín trên internet của mình.
uy tín trên internet của mình.
14:18
Now, I realize that this concept may sound a little
270
842393
3713
Lúc này, tôi nhận ra rằng khái niệm này
nghe có vẻ hơi lớn lao
nghe có vẻ hơi lớn lao
14:22
Big Brother to some of you, and yes, there are some
271
846106
3566
đối với vài người, và vâng,
có một số vấn đề lớn về tính minh bạch
và riêng tư cần được giải quyết,
và riêng tư cần được giải quyết,
14:25
enormous transparency and privacy issues to solve,
272
849672
3400
14:28
but ultimately, if we can collect our personal reputation,
273
853072
3872
nhưng cuối cùng, nếu như ta
có thể tập hợp lại uy tín của mình,
có thể tập hợp lại uy tín của mình,
14:32
we can actually control it more, and extract
274
856944
2913
thì chúng ta có thể điều khiển được nó,
và lấy ra được những giá trị to lớn từ nó.
14:35
the immense value that will flow from it.
275
859857
2720
14:38
Also, more so than our credit history,
276
862577
2731
Đồng thời, không chỉ đối với
hồ sơ tín dụng của mình,
hồ sơ tín dụng của mình,
14:41
we can actually shape our reputation.
277
865308
2636
chúng ta cũng có thể
định hình uy tín của mình.
định hình uy tín của mình.
14:43
Just think of Sebastian
278
867944
1319
Hãy nghĩ đến Sabastian,
14:45
and how he bought the cat to influence his.
279
869263
2847
và cách anh ta mua con mèo để làm điều đó.
14:48
Now privacy issues aside, the other really interesting issue
280
872110
4514
Bây giờ, đẩy sự riêng tư qua một bên,
một vấn đề thú vị khác là
một vấn đề thú vị khác là
14:52
I'm looking at is how do we empower digital ghosts,
281
876624
2754
tôi đang xem cách chúng ta
tin tưởng các "con ma trên mạng",
tin tưởng các "con ma trên mạng",
14:55
people [who] for whatever reason, are not active online,
282
879378
3396
những người, vì lý do nào đó,
không hoạt động online,
không hoạt động online,
14:58
but are some of the most trustworthy people in the world?
283
882774
2764
nhưng lại là những người
đáng tin cậy nhất trên thế giới?
đáng tin cậy nhất trên thế giới?
15:01
How do we take their contributions to their jobs,
284
885538
3416
Nhưng làm sao ta tận dụng
những cống hiến của họ cho công việc,
những cống hiến của họ cho công việc,
15:04
their communities and their families,
285
888954
2004
cho cộng đồng và cho gia đình của họ,
15:06
and convert that value into reputation capital?
286
890958
3908
và biến đổi
những giá trị ấy thành vốn uy tín?
những giá trị ấy thành vốn uy tín?
15:10
Ultimately, when we get it right, reputation capital
287
894866
3784
Và cuối cùng, khi ta
thực hiện đúng điều đó,
thực hiện đúng điều đó,
vốn uy tín có thể tạo ra
một sự gián đoạn lớn và có lợi
một sự gián đoạn lớn và có lợi
15:14
could create a massive positive disruption
288
898650
2838
15:17
in who has power, trust and influence.
289
901488
3745
cho những người
có quyền lực, lòng tin và ảnh hưởng.
có quyền lực, lòng tin và ảnh hưởng.
15:21
A three-digit score, your traditional credit history,
290
905233
3640
Một con số gồm ba chữ số,
hồ sơ tín dụng và vay nợ của bạn,
hồ sơ tín dụng và vay nợ của bạn,
15:24
that only 30 percent of us actually know what it is,
291
908873
2697
(chỉ 30% chúng ta
thực sự hiểu nó có nghĩa là gì),
thực sự hiểu nó có nghĩa là gì),
15:27
will no longer be the determining factor
292
911570
2944
nó sẽ không còn là yếu tố quyết định
15:30
in how much things cost, what we can access,
293
914514
3368
trong việc mọi thứ có giá thế nào,
ta có thể truy cập vào những gì
ta có thể truy cập vào những gì
15:33
and, in many instances, limit what we can do in the world.
294
917882
2920
và, trong nhiều ví dụ, nó giới hạn
những gì ta có thể làm.
những gì ta có thể làm.
15:36
Indeed, reputation is a currency that I believe will become
295
920802
4408
Đúng vậy, uy tín chính là loại tiền tệ
mà tôi tin rằng sẽ
mà tôi tin rằng sẽ
15:41
more powerful than our credit history in the 21st century.
296
925210
5247
sẽ trở nên quyền lực, mạnh mẽ
hơn mọi loại tín dụng trong thể kỉ 21.
hơn mọi loại tín dụng trong thể kỉ 21.
15:46
Reputation will be the currency that says
297
930457
2697
Uy tín sẽ là một loại tiền tệ
có thể nói lên rằng
có thể nói lên rằng
15:49
that you can trust me.
298
933154
2184
bạn có thể tin tưởng ở tôi.
15:51
Now the interesting thing is, reputation
299
935338
3304
Và điều thú vị là, uy tín
15:54
is the socioeconomic lubricant
300
938642
2011
là đòn bẩy kinh tế xã hội
15:56
that makes collaborative consumption work and scale,
301
940653
4798
giúp cho sự hợp tác tiêu thụ
hoạt động và phát triển,
hoạt động và phát triển,
16:01
but the sources it will be generated from,
302
945451
1810
nhưng các nguồn mà nó được tạo ra,
16:03
and its applications, are far bigger than this space alone.
303
947261
4485
và những ứng dụng của nó, lớn hơn nhiểu
so với sự tưởng tượng của chúng ta.
so với sự tưởng tượng của chúng ta.
16:07
Let me give you one example from the world of recruiting,
304
951746
2939
Tôi sẽ đưa ra một ví dụ
trong giới tuyển dụng,
trong giới tuyển dụng,
16:10
where reputation data will make the résumé seem
305
954685
4054
nơi mà dữ liệu đánh giá uy tín
sẽ làm bản hồ sơ xin việc của bạn
sẽ làm bản hồ sơ xin việc của bạn
16:14
like an archaic relic of the past.
306
958739
4078
trở thành "đồ cổ".
16:18
Four years ago, tech bloggers and entrepreneurs
307
962817
4023
Bốn năm trước, hai blogger kiêm doanh nhân
Joel Spolsky và Jeff Atwood,
Joel Spolsky và Jeff Atwood,
16:22
Joel Spolsky and Jeff Atwood, decided to start something
308
966840
5098
quyết định bắt đầu một thứ
16:27
called Stack Overflow.
309
971938
2544
gọi là Stack Overflow.
16:30
Now, Stack Overflow is basically a platform where
310
974482
3424
Stack Overflow cơ bản là một nền tảng mà
16:33
experienced programmers can ask
311
977906
2518
những lập trình viên kinh nghiệm
có thể hỏi
có thể hỏi
16:36
other good programmers highly detailed technical questions
312
980424
4513
những lập trình viên giỏi khác
những câu hỏi yêu cầu chuyên môn cao,
những câu hỏi yêu cầu chuyên môn cao,
16:40
on things like tiny pixels and chrome extensions.
313
984937
3992
về những thứ kiểu như
Google Chrome hoặc những pixels nhỏ xíu.
Google Chrome hoặc những pixels nhỏ xíu.
16:44
This site receives five and a half thousand questions a day,
314
988929
3896
Trang này sau đó nhận được
5500 câu hỏi mỗi ngày,
5500 câu hỏi mỗi ngày,
16:48
and 80 percent of these receive accurate answers.
315
992825
3599
và 80% những câu hỏi này
nhận được câu trả lời chính xác.
nhận được câu trả lời chính xác.
16:52
Now users earn reputation in a whole range of ways,
316
996424
3050
Người dùng có thể lấy uy tín
bằng rất nhiều cách,
bằng rất nhiều cách,
16:55
but it's basically by convincing their peers
317
999474
2633
nhưng cơ bản bằng cách
thuyết phục những dồng nghiệp
thuyết phục những dồng nghiệp
16:58
they know what they're talking about.
318
1002107
2374
rằng họ biết rõ câu trả lời.
17:00
Now a few months after this site launched, the founders
319
1004481
2777
Sau khi trang này
hoạt động được vài tháng,
hoạt động được vài tháng,
người sáng lập biết được
một điều rất thú vị,
một điều rất thú vị,
17:03
heard about something interesting,
320
1007258
2422
17:05
and it actually didn't surprise them.
321
1009680
1683
và nó không làm họ bất ngờ.
17:07
What they heard was that users were putting
322
1011363
3588
Họ nghe được rằng người dùng đang
17:10
their reputation scores on the top of their résumés,
323
1014951
3444
thêm số điểm về uy tín của mình
trên trang web đó lên đầu hồ sơ xin việc
trên trang web đó lên đầu hồ sơ xin việc
17:14
and that recruiters were searching the platform
324
1018395
2809
và nhà tuyển dụng đang theo dõi
những trang web như vậy
những trang web như vậy
17:17
to find people with unique talents.
325
1021204
2246
để tìm những người với tài năng đặc biệt.
17:19
Now thousands of programmers today are finding
326
1023450
2907
Bây giờ, hàng ngàn lập trình viên
đang tìm một công việc tốt hơn
đang tìm một công việc tốt hơn
17:22
better jobs this way, because Stack Overflow
327
1026357
3387
bằng cách này, vì Stack Overflow
17:25
and the reputation dashboards provide a priceless window
328
1029744
3221
và cơ sở dữ liệu uy tín của nó cung cấp
những thông tin vô giá
những thông tin vô giá
17:28
into how someone really behaves,
329
1032965
2695
về hành vi thực sự của một người,
17:31
and what their peers think of them.
330
1035660
2320
và suy nghĩ của đồng nghiệp về họ.
17:33
But the bigger principle of what's happening behind Stack Overflow,
331
1037980
2504
Nhưng điều lớn lao
đằng sau hoạt động của Stack Overflow,
đằng sau hoạt động của Stack Overflow,
17:36
I think, is incredibly exciting.
332
1040484
2547
tôi nghĩ nó vô cùng thú vị.
17:38
People are starting to realize that the reputation
333
1043031
3294
Mọi người bắt đầu nhận ra rằng
uy tín họ xây dựng
không chỉ bó hẹp ở một nơi, nó có giá trị
không chỉ bó hẹp ở một nơi, nó có giá trị
17:42
they generate in one place has value
334
1046325
3176
17:45
beyond the environments from which it was built.
335
1049501
2894
vượt xa khỏi nơi
mà họ đang cố xây dựng uy tín đó.
mà họ đang cố xây dựng uy tín đó.
17:48
You know, it's very interesting.
336
1052395
2036
Bạn biết đó, nó rất thú vị.
Khi bạn trao đổi với các thành viên ưu tú,
cho dù trên SuperRabbits
cho dù trên SuperRabbits
17:50
When you talk to super-users, whether that's SuperRabbits
337
1054431
3049
17:53
or super-people on Stack Overflow, or Uberhosts,
338
1057480
4474
hay trên Stack Overflow, hay Uberhosts,
17:57
they all talk about how having a high reputation
339
1061954
3047
họ đều nói về việc có uy tín cao
18:00
unlocks a sense of their own power.
340
1065001
3315
mở khóa cho khả năng của họ.
18:04
On Stack Overflow, it creates a level playing field,
341
1068316
2926
Trên Stack Overflow, nó tạo ra
một sân chơi bình đẳng,
một sân chơi bình đẳng,
18:07
enabling the people with the real talent to rise to the top.
342
1071242
2927
cho phép mọi người
với tài năng thật sự vươn lên top đầu.
với tài năng thật sự vươn lên top đầu.
18:10
On Airbnb, the people often become more important
343
1074169
3152
Trên Airbnb, con người trở
nên quan trọng hơn chỗ thuê trọ.
nên quan trọng hơn chỗ thuê trọ.
18:13
than the spaces. On TaskRabbit,
344
1077321
2593
Trên TaskRabbit,
18:15
it gives people control of their economic activity.
345
1079914
3193
nó giúp họ kiểm soát được
hoạt động kinh tế của mình.
hoạt động kinh tế của mình.
18:19
Now at the end of my tea with Sebastian, he told me how,
346
1083107
3333
Vào cuối buổi trao đổi giữa chúng tôi,
Sebastian đã nói bằng cách nào,
Sebastian đã nói bằng cách nào,
18:22
on a bad, rainy day, when he hasn't had a customer
347
1086440
3641
trong một ngày mưa tệ hại,
lúc mà anh ấy không có đến một khách hàng,
lúc mà anh ấy không có đến một khách hàng,
18:25
in his bookstore, he thinks of all the people around
348
1090081
3226
trong tiệm sách của mình,
anh ấy nghĩ về mọi người xung quanh,
anh ấy nghĩ về mọi người xung quanh,
18:29
the world who've said something wonderful about him,
349
1093307
2838
những người đã nói điều tốt đẹp về anh,
18:32
and what that says about him as a person.
350
1096145
2671
và những gì họ nói về con người anh ấy.
18:34
He's turning 50 this year, and he's convinced
351
1098816
3448
Anh ta năm nay 50 tuổi,
và luôn tin rằng,
và luôn tin rằng,
18:38
that the rich tapestry of reputation he's built on Airbnb
352
1102264
3608
nhờ uy tín mà anh đã
dày công xây dựng trên Airbnb,
dày công xây dựng trên Airbnb,
18:41
will lead him to doing something interesting
353
1105872
2751
anh ấy có thể làm một điều gì đó đặc biệt
18:44
with the rest of his life.
354
1108623
2557
trong suốt quãng đời còn lại của mình.
18:47
You know, there are only a few windows in history
355
1111180
3980
Bạn biết đấy, chỉ có một số
khoảnh khắc hiếm hoi trong lịch sử
khoảnh khắc hiếm hoi trong lịch sử
18:51
where the opportunity exists to reinvent
356
1115160
3224
xuất hiện cơ hội để thay đổi
18:54
part of how our socioeconomic system works.
357
1118384
3335
một phần bộ máy
hoạt động của nền kinh tế xã hội.
hoạt động của nền kinh tế xã hội.
18:57
We're living through one of those moments.
358
1121719
2465
Chúng ta đang sống trong khoảnh khắc ấy.
19:00
I believe that we are at the start of a collaborative revolution
359
1124184
3631
Tôi tin rằng chúng ta đang ở ngưỡng cửa
một cuộc cách mạng hợp tác,
một cuộc cách mạng hợp tác,
19:03
that will be as significant as the Industrial Revolution.
360
1127815
3780
mà vai trò của nó cũng sẽ quan trọng
như cuộc cách mạng công nghiệp.
như cuộc cách mạng công nghiệp.
19:07
In the 20th century, the invention of traditional credit
361
1131595
3609
Trong thế kỉ 20, các phát minh về
hệ thống tín dụng truyền thống
hệ thống tín dụng truyền thống
19:11
transformed our consumer system, and in many ways
362
1135204
3244
đã chuyển đổi hệ thống tiêu dùng,
và theo nhiều cách, đã kiểm soát được
ai có quyền truy cập vào cái gì.
ai có quyền truy cập vào cái gì.
19:14
controlled who had access to what.
363
1138448
2785
19:17
In the 21st century, new trust networks,
364
1141233
3015
Trong thế kỉ 21, mạng lưới niềm tin mới,
19:20
and the reputation capital they generate, will reinvent
365
1144248
3374
và vốn uy tín mà chúng tạo ra, sẽ thay đổi
19:23
the way we think about wealth, markets, power
366
1147622
4266
cách chúng ta suy nghĩ
về sự giàu có, thị trường, quyền lực,
về sự giàu có, thị trường, quyền lực,
19:27
and personal identity, in ways we can't yet even imagine.
367
1151888
4584
và bản sắc cá nhân, theo mà chúng ta
còn chưa thể hình dung nổi.
còn chưa thể hình dung nổi.
19:32
Thank you very much. (Applause)
368
1156472
2967
Cảm ơn rất nhiều!
19:35
(Applause)
369
1159439
5491
(Vỗ Tay)
ABOUT THE SPEAKER
Rachel Botsman - Trust researcherRachel Botsman is a recognized expert on how collaboration and trust enabled by digital technologies will change the way we live, work, bank and consume.
Why you should listen
Rachel Botsman is an author and a visiting academic at the University of Oxford, Saïd Business School. Her work focuses on how technology is enabling trust in ways that are changing the way we live, work, bank and consume. She defined the theory of "collaborative consumption" in her first book, What's Mine Is Yours, which she co-authored with Roo Rogers. The concept was subsequently named by TIME as one of the "10 Ideas that Will Change the World" and by Thinkers50 as the 2015 Breakthrough Idea.
Named a "Young Global Leader" by the World Economic Forum, Botsman examines the growth and challenges of start-ups such as Airbnb, TaskRabbit and Uber. She is regular writer and commentator in leading international publications including the New York Times, The Wall Street Journal, Harvard Business Review, The Economist, WIRED and more. She is currently writing a new book that explores why the real disruption happening isn’t technology; it’s a profound shift in trust.
Rachel Botsman | Speaker | TED.com