TEDxSeoul
Young-ha Kim: Be an artist, right now!
Young-ha Kim: Trở thành một nghệ sĩ ngay bây giờ!
Filmed:
Readability: 3
2,047,545 views
Tại sao chúng ta lại dừng chơi đùa và sáng tạo? Với sự hấp dẫn và khiếu hài hước, tác giả nổi tiếng người Hàn Quốc Young-ha Kim dẫn chứng những nghệ sĩ nổi tiếng nhất thế giới để thúc đẩy bạn thả đứa con tinh thần của mình -- người nghệ sĩ luôn muốn chơi mãi mãi. (Quay tại TEDxSeoul.)
Young-ha Kim - Writer
One of the premiere writers of his generation, Korean novelist Young-ha Kim weaves tales that speak to the thrills and challenges of young Koreans in our increasingly globalized and ever-changing world. Full bio
One of the premiere writers of his generation, Korean novelist Young-ha Kim weaves tales that speak to the thrills and challenges of young Koreans in our increasingly globalized and ever-changing world. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:16
The theme of my talk today is,
0
201
1692
Chủ đề của bài diễn thuyết của tôi hôm nay là
00:17
"Be an artist, right now."
1
1893
3208
"Trở thành một nghệ sĩ, ngay lúc này."
00:21
Most people, when this subject is brought up,
2
5101
3057
Hầu hết mọi người, khi chủ đề này được đưa lên,
00:24
get tense and resist it:
3
8158
2626
trở lên căng thẳng và chống lại nó:
00:26
"Art doesn't feed me, and right now I'm busy.
4
10784
2994
"Nghệ thuật không nuôi tôi được, và bây giờ tôi đang bận.
00:29
I have to go to school, get a job,
5
13778
2376
Tôi phải đi học, phải kiếm việc làm,
00:32
send my kids to lessons ... "
6
16154
2287
cho con cái tôi đến chỗ học ..."
00:34
You think, "I'm too busy. I don't have time for art."
7
18441
5535
Bạn nghĩ, "Tôi quá bận rộn. Tôi không có thời gian cho nghệ thuật."
00:39
There are hundreds of reasons why we can't be artists right now.
8
23976
3461
Có hàng trăm lý do để bạn không thể thành nghệ sĩ bây giờ.
00:43
Don't they just pop into your head?
9
27437
1555
Chúng cứ nhảy vào đầu bạn phải không?
00:44
There are so many reasons why we can't be,
10
28992
1823
Có rất nhiều lý do tại sao chúng ta không thể trở thành,
00:46
indeed, we're not sure why we should be.
11
30815
2560
quả thật là chúng ta không chắc chắn tại sao chúng ta nên trở thành.
00:49
We don't know why we should be artists,
12
33375
1693
Chúng ta không biết tại sao chúng ta nên là các nghệ sĩ,
00:50
but we have many reasons why we can't be.
13
35068
3903
nhưng có rất nhiều lý do để không trở thành.
00:54
Why do people instantly resist the idea of associating themselves with art?
14
38971
4375
Tại sao mọi người ngay lập tức chống lại ý tưởng của việc gắn họ với nghệ thuật?
00:59
Perhaps you think art is for the greatly gifted
15
43346
3868
Có thể bạn nghĩ nghệ thuật là cho người vô cùng có năng khiếu
01:03
or for the thoroughly and professionally trained.
16
47214
5052
hoặc cho người được đào tạo cẩn thận và chuyên nghiệp.
01:08
And some of you may think you've strayed too far from art.
17
52266
4343
Và có một vài trong số bạn có thể nghĩ rằng đã đi lạc quá xa khỏi nghệ thuật.
01:12
Well you might have, but I don't think so.
18
56609
4618
Có thể bạn đã vậy, nhưng tôi không nghĩ vậy.
01:17
This is the theme of my talk today.
19
61227
2469
Đây là chủ đề của bài diễn thuyết của tôi ngày hôm nay.
01:19
We are all born artists.
20
63696
1802
Chúng ta đều là những nghệ sĩ bẩm sinh.
01:21
If you have kids, you know what I mean.
21
65498
3044
Nếu bạn có con, bạn sẽ biết điều tôi nói.
01:24
Almost everything kids do is art.
22
68542
4885
Hầu hết những thứ trẻ con làm là nghệ thuật.
01:29
They draw with crayons on the wall.
23
73427
2578
Chúng vẽ với màu sáp trên tường.
01:31
They dance to Son Dam Bi's dance on TV,
24
76005
3152
Chúng nhảy theo Son Dam Bi trên TV,
01:35
but you can't even call it Son Dam Bi's dance -- it becomes the kids' own dance.
25
79157
3858
nhưng bạn không thể gọi đó là điệu nhảy của Son Dam Bi - đó trở thành điệu nhảy của những đứa trẻ.
01:38
So they dance a strange dance and inflict their singing on everyone.
26
83015
5286
Chúng nhảy một điệu nhảy lạ lùng và tra tấn mọi người bằng giọng hát.
01:44
Perhaps their art is something only their parents can bear,
27
88301
3974
Có thể nghệ thuật của chúng là cái gì đó mà chỉ bố mẹ chúng có thể chịu đựng nổi,
01:48
and because they practice such art all day long,
28
92275
5197
và bởi vì chúng luyện tập thứ nghệ thuật đó cả ngày trời,
01:53
people honestly get a little tired around kids.
29
97472
3279
thực sự thì mọi người trở nên mệt mỏi một chút khi xung quanh những đứa trẻ.
01:56
Kids will sometimes perform monodramas --
30
100751
3155
Trẻ con thỉnh thoảng cũng biểu diễn kịch một người --
01:59
playing house is indeed a monodrama or a play.
31
103906
3546
chơi đồ hàng quả thực là kịch một người hay một vở kịch.
02:03
And some kids, when they get a bit older,
32
107452
2679
Và một vài đứa trẻ, khi chúng lớn hơn chút nữa,
02:06
start to lie.
33
110131
2020
bắt đầu nói dối.
02:08
Usually parents remember the very first time their kid lies.
34
112151
5091
Thông thường bố mẹ nhớ lần đầu tiên mà con họ nói dối.
02:13
They're shocked.
35
117242
1345
Họ bị sốc.
02:14
"Now you're showing your true colors," Mom says. She thinks, "Why does he take after his dad?"
36
118587
3568
"Bây giờ nó đã lộ bản chất thật," Người mẹ nói. Cô ấy nghĩ, "Tại sao nó lại giống bố nó?"
02:18
She questions him, "What kind of a person are you going to be?"
37
122155
3206
Cô ấy hỏi đứa con, "Con sẽ trở thành người như thế nào hả?"
02:21
But you shouldn't worry.
38
125361
1571
Nhưng bạn không nên lo lắng.
02:22
The moment kids start to lie is the moment storytelling begins.
39
126932
6220
Thời điểm mà những đứa trẻ bắt đầu nói dối là thời điểm mà việc kể chuyện bắt đầu.
02:29
They are talking about things they didn't see.
40
133152
2188
Chúng nói về những thứ mà chúng chưa nhìn thấy.
02:31
It's amazing. It's a wonderful moment.
41
135340
1791
Điều đó thật kinh ngạc. Đó là một giây phút tuyệt vời.
02:33
Parents should celebrate.
42
137131
2067
Bố mẹ nên chúc mừng.
02:35
"Hurray! My boy finally started to lie!"
43
139198
4157
"Ồ, con trai tôi cuối cùng đã bắt đầu nói dối!"
02:39
All right! It calls for celebration.
44
143355
2229
Được rồi! Nó cần một lễ kỷ niệm.
02:41
For example, a kid says, "Mom, guess what? I met an alien on my way home."
45
145584
3389
Ví dụ một đứa trẻ nói, "Mẹ, biết không? Con đã gặp một người ngoài hành tinh trên đường về nhà."
02:44
Then a typical mom responds, "Stop that nonsense."
46
148973
4451
Thì một bà mẹ thông thường sẽ đáp lại, "Dừng ngay điều vớ vẩn đó lại."
02:49
Now, an ideal parent is someone who responds like this:
47
153424
3616
Bây giờ, một bố mẹ lý tưởng là người mà đáp lại như thế này:
02:52
"Really? An alien, huh? What did it look like? Did it say anything?
48
157040
3072
"Thật á? Một người ngoài hành tinh, hả? Nó trông thế nào? Nó có nói gì không?
02:56
Where did you meet it?" "Um, in front of the supermarket."
49
160112
1704
Con gặp nó ở đâu?" "Ừm, trước siêu thị ạ."
02:57
When you have a conversation like this,
50
161816
2322
Khi bạn có một đối thoại như này,
03:00
the kid has to come up with the next thing to say to be responsible for what he started.
51
164138
6375
đứa trẻ phải nghĩ ra điều tiếp theo để nói và chịu trách nhiệm cho điều cậu ta bắt đầu.
03:06
Soon, a story develops.
52
170513
2164
Sớm thôi một câu chuyện phát triển.
03:08
Of course this is an infantile story,
53
172677
4477
Tất nhiên đây là một câu chuyện trẻ con,
03:13
but thinking up one sentence after the next
54
177154
3816
nhưng nghĩ ra một câu tiếp theo sau câu trước
03:16
is the same thing a professional writer like me does.
55
180970
4068
thì là thứ giống như một nhà văn chuyên nghiệp như tôi làm
03:20
In essence, they are not different.
56
185038
2379
Trong bản chất, chúng không khác nhau.
03:23
Roland Barthes once said of Flaubert's novels,
57
187417
2686
Roland Barthes một lần nói về các tiểu thuyết của Flaubert,
03:26
"Flaubert did not write a novel.
58
190103
2606
"Flaubert không viết tiểu thuyết,
03:28
He merely connected one sentence after another.
59
192709
3005
Ông ấy chỉ nối một câu văn sau một câu văn khác.
03:31
The eros between sentences, that is the essence of Flaubert's novel."
60
195714
4727
Tình yêu giữa những câu văn, đó là bản chất của các tiểu thuyết Flaubert."
03:36
That's right -- a novel, basically, is writing one sentence,
61
200441
2783
Đúng vậy -- một tiểu thuyết, đơn giản, chỉ là viết một câu văn,
03:39
then, without violating the scope of the first one,
62
203224
3459
sau đó, để không phá vỡ giá trị của câu đầu tiên,
03:42
writing the next sentence.
63
206683
1705
viết câu tiếp theo.
03:44
And you continue to make connections.
64
208388
1509
Và bạn tiếp tục tạo nên những kết nối.
03:45
Take a look at this sentence:
65
209897
2066
Hãy đọc câu văn này:
03:47
"One morning, as Gregor Samsa was waking up from anxious dreams, he discovered that in his bed he had been changed into a monstrous verminous bug."
66
211963
2467
"Vào một buổi sáng, khi mà Gregor Samsa thức dậy từ những giấc mơ đầy lo lắng, anh ấy nhận ra rằng trên chiếc giường anh ấy đã biến thành một con bọ rận kì quái."
03:50
Yes, it's the first sentence of Franz Kafka's "The Metamorphosis."
67
214430
2446
Vâng, đây là câu đầu tiên của tác phẩm "The Metamorphosis" của Franz Kafka
03:52
Writing such an unjustifiable sentence
68
216876
3168
Viết một câu văn vô nghĩa,
03:55
and continuing in order to justify it,
69
220044
2448
và viết tiếp để chứng minh nó,
03:58
Kafka's work became the masterpiece of contemporary literature.
70
222492
4429
Tác phẩm của Kafka trở thành kiệt tác của văn học đương đại.
04:02
Kafka did not show his work to his father.
71
226921
2749
Kafka đã không đưa tác phẩm của mình cho bố xem.
04:05
He was not on good terms with his father.
72
229670
2324
Ông ấy không có mối quan hệ tốt với bố mình.
04:07
On his own, he wrote these sentences.
73
231994
3796
Tự mình, ông ấy viết những câu văn này.
04:11
Had he shown his father, "My boy has finally lost it," he would've thought.
74
235790
3263
Nếu ông ấy cho bố mình xem, hẳn bố ông sẽ nghĩ "Con trai tôi cuối cùng đã mất nó,".
04:14
And that's right. Art is about going a little nuts
75
239053
1912
Đúng vậy. Nghệ thuật chỉ là trở nên điên rồ một chút
04:16
and justifying the next sentence,
76
240965
2247
và biện minh bằng câu tiếp theo,
04:19
which is not much different from what a kid does.
77
243212
3261
việc mà không khác việc một đứa trẻ làm là mấy.
04:22
A kid who has just started to lie
78
246473
1531
Một đứa trẻ mà bắt đầu nói dối
04:23
is taking the first step as a storyteller.
79
248004
3126
là bước một bước đầu tiên của người kể chuyện.
04:27
Kids do art.
80
251130
2561
Những đứa trẻ có tạo nên nghệ thuật.
04:29
They don't get tired and they have fun doing it.
81
253691
1425
Chúng không trở nên mệt mỏi và thấy vui khi làm việc này.
04:31
I was in Jeju Island a few days ago.
82
255116
1761
Tôi đã ở đảo Jeju một vài ngày trước đây.
04:32
When kids are on the beach, most of them love playing in the water.
83
256877
5112
Khi những đứa trẻ trên bờ biển, phần lớn đều thích nghịch nước.
04:37
But some of them spend a lot of time in the sand,
84
261989
2907
Nhưng một vài đứa dành nhiều thời gian với cát,
04:40
making mountains and seas -- well, not seas,
85
264896
2244
xây dựng những ngọn núi và biển -- thực ra, không phải biển,
04:43
but different things -- people and dogs, etc.
86
267140
3947
mà là những thứ khác -- con người và chó, vân vân.
04:46
But parents tell them,
87
271087
1413
Nhưng bố mẹ nói với chúng,
04:48
"It will all be washed away by the waves."
88
272500
1763
"Nó rồi cũng sẽ bị trôi sạch đi bởi sóng biển."
04:50
In other words, it's useless.
89
274263
1822
Hay nói cách khác, nó vô ích.
04:51
There's no need.
90
276085
1144
Không cần thiết.
04:53
But kids don't mind.
91
277229
1866
Nhưng những đứa trẻ không để ý.
04:54
They have fun in the moment
92
279095
1171
Chúng vui vẻ lúc đó
04:56
and they keep playing in the sand.
93
280266
2166
và chúng tiếp tục chơi với cát.
04:58
Kids don't do it because someone told them to.
94
282432
2266
Trẻ con không làm gì bởi vì ai đó bảo chúng.
05:00
They aren't told by their boss
95
284698
1596
Chúng không bị sai bảo bởi sếp
05:02
or anyone, they just do it.
96
286294
2925
hoặc bất cứ ai, chúng cứ làm thôi.
05:05
When you were little, I bet you spent time enjoying the pleasure of primitive art.
97
289219
5396
Khi bạn còn nhỏ, tôi cá rằng bạn đã dành thời gian tận hưởng sự vui thú của thứ nghệ thuật còn sơ khai.
05:10
When I ask my students to write about their happiest moment,
98
294615
4362
Khi tôi yêu cầu sinh viên của tôi viết về giây phút hạnh phúc nhất của họ,
05:14
many write about an early artistic experience they had as a kid.
99
298977
5924
rất nhiều viết về một trải nghiệm nghệ thuật đầu tiên họ có khi còn trẻ con.
05:20
Learning to play piano for the first time and playing four hands with a friend,
100
304901
2755
Học đánh đàn piano lần đầu tiên hay đánh đàn dùng bốn bàn tay với một người bạn,
05:23
or performing a ridiculous skit with friends looking like idiots -- things like that.
101
307656
5016
hoặc biểu diễn một bản kịch khôi hài ngớ ngẩn với những người bạn trông giống bọn ngốc -- những thứ như vậy.
05:28
Or the moment you developed the first film you shot with an old camera.
102
312672
3351
Hoặc giây phút làm một bộ phim đầu tiên mà quay với một chiếc máy quay cũ
05:31
They talk about these kinds of experiences.
103
316023
2323
Họ nói về đủ loại trải nghiệm.
05:34
You must have had such a moment.
104
318346
2265
Bạn chắc chắn cũng có một giây phút như vậy.
05:36
In that moment, art makes you happy
105
320611
1933
Vào giây phút đó, nghệ thuật làm bạn vui
05:38
because it's not work.
106
322544
1677
bởi vì nó không phải là công việc.
05:40
Work doesn't make you happy, does it? Mostly it's tough.
107
324221
2533
Công việc không làm bạn vui, phải không? Hầu như đều khó nhọc.
05:42
The French writer Michel Tournier has a famous saying.
108
326754
3101
Nhà văn người Pháp Michel Tournier có một câu nói nổi tiếng.
05:45
It's a bit mischievous, actually.
109
329855
1690
Thực ra nó có hại một chút.
05:47
"Work is against human nature. The proof is that it makes us tired."
110
331545
4972
"Công việc là chống lại bản chất con người. Bằng chứng là nó làm chúng ta mệt mỏi."
05:52
Right? Why would work tire us if it's in our nature?
111
336517
1485
Đúng không? Tại sao công việc lại làm chúng ta mệt mỏi nếu nó là trong bản chất?
05:53
Playing doesn't tire us.
112
338002
1661
Vui chơi không làm chúng ta mệt mỏi.
05:55
We can play all night long.
113
339663
1435
Chúng ta có thể chơi cả đêm dài.
05:56
If we work overnight, we should be paid for overtime.
114
341098
2433
Nếu chúng ta làm việc cả đêm, chúng ta phải được trả thêm giờ.
05:59
Why? Because it's tiring and we feel fatigue.
115
343531
3284
Tại sao? Bởi vì nó mệt mỏi và chúng ta cảm thấy mệt mỏi.
06:02
But kids, usually they do art for fun. It's playing.
116
346815
4682
Nhưng với những đứa trẻ, thông thường chúng làm nghệ thuật cho vui. Đó là vui chơi.
06:07
They don't draw to sell the work to a client
117
351497
2734
Chúng không vẽ để bán cho một khách hàng
06:10
or play the piano to earn money for the family.
118
354231
3025
hoặc chơi piano để kiếm tiền cho gia đình.
06:13
Of course, there were kids who had to.
119
357256
2776
Tất nhiên, có những người đã phải làm điều đó.
06:15
You know this gentleman, right?
120
360032
1302
Bạn biết quí ông này phải không?
06:17
He had to tour around Europe to support his family --
121
361334
4086
Ông ấy đã phải diễn khắp châu Âu để giúp gia đình mình --
06:21
Wolfgang Amadeus Mozart --
122
365420
1890
Wolfgang Amadeus Mozart --
06:23
but that was centuries ago, so we can make him an exception.
123
367310
2963
nhưng đó đã là hàng thế kỉ trước đây, nên chúng ta có thể coi đó là một ngoại lệ.
06:26
Unfortunately, at some point our art -- such a joyful pastime -- ends.
124
370273
3865
Không may, vào một thời điểm nào đó nghệ thuật của chúng ta -- một thứ giải trí vui vẻ -- kết thúc.
06:30
Kids have to go to lessons, to school, do homework
125
374138
3390
Những đứa trẻ phải đi đến lớp, đến trường, làm bài tập về nhà
06:33
and of course they take piano or ballet lessons,
126
377528
3518
và tất nhiên chúng học piano hay ba lê,
06:36
but they aren't fun anymore.
127
381046
1769
nhưng chúng không vui vẻ nữa.
06:38
You're told to do it and there's competition. How can it be fun?
128
382815
3332
Khi mà bạn bị bảo phải làm thế và có một sự cạnh tranh. Vui thế nào được?
06:42
If you're in elementary school and you still draw on the wall,
129
386147
5592
Nếu bạn ở trong trường tiểu học và bạn vẫn vẽ lên tường,
06:47
you'll surely get in trouble with your mom.
130
391739
3915
bạn chắc chắn sẽ gặp rắc rồi với mẹ bạn.
06:51
Besides,
131
395654
3867
Bên cạnh đó,
06:55
if you continue to act like an artist as you get older,
132
399521
2580
nếu bạn tiếp tục hành động như một nghệ sĩ khi bạn lớn tuổi hơn nữa,
06:58
you'll increasingly feel pressure --
133
402101
3668
bạn sẽ ngày càng chịu thêm áp lực --
07:01
people will question your actions and ask you to act properly.
134
405769
6055
mọi người sẽ chất vấn về hành động của bạn và yêu cầu bạn hành động đúng đắn.
07:07
Here's my story: I was an eighth grader and I entered a drawing contest at school in Gyeongbokgung.
135
411824
6187
Đây là câu chuyện của tôi: khi tôi học lớp 8 và tôi tham dự một cuộc thi vẽ tại trường ở Gyeongbokgung.
07:13
I was trying my best, and my teacher came around
136
418011
2907
Tôi cố gắng hết sức, và thầy giáo của tôi đi xung quanh
07:16
and asked me, "What are you doing?"
137
420918
3588
và hỏi tôi, "Em đang làm gì thế?"
07:20
"I'm drawing diligently," I said.
138
424506
1814
"Em đang vẽ chăm chú ạ," Tôi nói.
07:22
"Why are you using only black?"
139
426320
1903
"Tại sao em chỉ dùng mỗi màu đen?"
07:24
Indeed, I was eagerly coloring the sketchbook in black.
140
428223
2380
Tất nhiên vì tôi đang cố gắng tô màu cuốn sách vẽ bằng màu đen.
07:26
And I explained,
141
430603
3069
Và tôi giải thích.
07:29
"It's a dark night and a crow is perching on a branch."
142
433672
3247
"Đó là một đêm tối và một con qua đang đậu trên một cành cây."
07:32
Then my teacher said,
143
436919
998
Sau đó thầy giáo tôi nói.
07:33
"Really? Well, Young-ha, you may not be good at drawing but you have a talent for storytelling."
144
437917
5322
"Thật à? Uh, Young-ha, em có thể không giỏi vẽ nhưng em có tài năng cho việc kể chuyện đó."
07:39
Or so I wished.
145
443239
2735
Tôi ước ông ấy đã nói như vậy.
07:41
"Now you'll get it, you rascal!" was the response. (Laughter)
146
445974
2768
"Đi ra ngoài, đồ đùa cợt!" mới là lời đáp. (Tiếng cười)
07:44
"You'll get it!" he said.
147
448742
1604
"Đi ra ngoài!" thầy nói.
07:46
You were supposed to draw the palace, the Gyeonghoeru, etc.,
148
450346
2682
Cần phải vẽ cung điện, cung Gyeonghoeru, vân vân,
07:48
but I was coloring everything in black,
149
453028
2435
nhưng tôi lại tô màu tất cả mọi thứ bằng màu đen,
07:51
so he dragged me out of the group.
150
455463
1684
nên thầy đã lôi tôi ra khỏi nhóm đó.
07:53
There were a lot of girls there as well,
151
457147
2020
Cũng có cả rất nhiều cô gái ở đó,
07:55
so I was utterly mortified.
152
459167
1551
nên tôi đã vô cùng xấu hổ.
07:56
None of my explanations or excuses were heard,
153
460718
4452
Không có lời giải thích hay lời bào chữa của tôi được lắng nghe,
08:01
and I really got it big time.
154
465170
3213
và tôi đã trải qua một việc lớn.
08:04
If he was an ideal teacher, he would have responded like I said before,
155
468383
4518
Nếu ông ấy là một thầy giáo lý tưởng, ông ấy đáng ra đã đáp lại như tôi nói trước đó,
08:08
"Young-ha may not have a talent for drawing,
156
472901
2313
"Young-ha có thể không có tài năng vẽ,
08:11
but he has a gift for making up stories," and he would have encouraged me.
157
475214
3375
nhưng em ấy có tài năng cho việc kể chuyện," và ông ấy nên khuyến khích tôi.
08:14
But such a teacher is seldom found.
158
478589
3452
Nhưng một giáo viên như vậy thật là khó tìm,
08:17
Later, I grew up and went to Europe's galleries --
159
482041
2963
Sau này, tôi lớn lên và đến những phòng tranh ở châu Âu --
08:20
I was a university student -- and I thought this was really unfair.
160
485004
1901
Tôi đã là một sinh viên đại học -- và tôi đã nghĩ điều này là không công bằng.
08:22
Look what I found. (Laughter)
161
486905
5398
Hãy nhìn thấy thứ tôi tìm thấy này. (Tiếng cười)
08:28
Works like this were hung in Basel while I was punished
162
492303
4325
Những tác phẩm như thế này được treo ở Besel trong khi tôi đã bị trừng trị
08:32
and stood in front of the palace with my drawing in my mouth.
163
496628
5393
và đứng trước cung điện đó với bức tranh của tôi trong mồm.
08:37
Look at this. Doesn't it look just like wallpaper?
164
502021
3006
Hãy nhìn này. Nó chỉ giống giấy dán tường phải không?
08:40
Contemporary art, I later discovered, isn't explained by a lame story like mine.
165
505027
1916
Nghệ thuật hiện đại, sau này tôi khám phá ra rằng, không được giải thích bởi một câu chuyện vớ vẩn như của tôi.
08:42
No crows are brought up.
166
506943
3945
Không có con quạ nào được nói đến.
08:46
Most of the works have no title, Untitled.
167
510888
3333
Hầu hết những tác phẩm không có tiêu đề, Untitled.
08:50
Anyways, contemporary art in the 20th century
168
514221
3101
Nghệ thuật hiện đại vào thế kỉ 20
08:53
is about doing something weird and filling the void with explanation and interpretation --
169
517322
5369
là việc làm cái gì đó kì quặc và thế chỗ trống bằng một lời giải thích hay một sự diễn giải --
08:58
essentially the same as I did.
170
522691
1479
bản chất giống với thứ tôi đã làm.
09:00
Of course, my work was very amateur,
171
524170
2748
Tất nhiên, tác phẩm của tôi rất là nghiệp dư,
09:02
but let's turn to more famous examples.
172
526918
3289
nhưng hãy chuyển sang những ví dụ nổi tiếng hơn
09:06
This is Picasso's.
173
530207
2601
Đây là của Picasso.
09:08
He stuck handlebars into a bike seat and called it "Bull's Head." Sounds convincing, right?
174
532808
5801
Ông ấy gắn cái ghi đông vào một cái yên xe đạp và gọi nó là "Cái đầu bò". Nghe thuyết phục phải không?
09:14
Next, a urinal was placed on its side and called "Fountain".
175
538609
4644
Tiếp theo, một cái bồn cầu được đặt khác đi và gọi là "Suối nước".
09:19
That was Duchamp.
176
543253
1594
Đó là của Duchamp.
09:20
So filling the gap between explanation and a weird act with stories --
177
544847
4450
Vậy xóa đi khoảng trống giữa sự giải thích và một hành động kì quặc với những câu chuyện --
09:25
that's indeed what contemporary art is all about.
178
549297
4127
đó chính là nghệ thuật hiện đại.
09:29
Picasso even made the statement,
179
553424
1388
Picasso thậm chí còn nói một câu,
09:30
"I draw not what I see but what I think."
180
554812
4177
"Tôi vẽ không phải thứ tôi nhìn thấy mà là thứ tôi nghĩ."
09:34
Yes, it means I didn't have to draw Gyeonghoeru.
181
558989
2517
Vâng, có nghĩa là tôi không cần phải vẽ Gyeonghoeru.
09:37
I wish I knew what Picasso said back then. I could have argued better with my teacher.
182
561506
4071
Tôi ước tôi biết điều Picasso nói lúc trước. Tôi đã có thể tranh cãi với giáo viên của tôi tốt hơn.
09:41
Unfortunately, the little artists within us
183
565577
3802
Thật không may, những nghệ sĩ nhỏ trong chúng ta
09:45
are choked to death before we get to fight against the oppressors of art.
184
569379
5487
đã bị bóp nghẹ đến chết trước khi chúng ta bắt đầu đáp lại những kẻ chống nghệ thuật.
09:50
They get locked in.
185
574866
1605
Họ bị khóa lại.
09:52
That's our tragedy.
186
576471
1083
Đó là bi kịch của chúng ta.
09:53
So what happens when little artists get locked in, banished or even killed?
187
577554
5260
Vậy điều gì xảy ra khi những nghệ sĩ nhỏ bị khóa lại, bài trừ hoặc thậm chí giết chết?
09:58
Our artistic desire doesn't go away.
188
582814
1383
Ham muốn nghệ thuật của chúng ta không mất đi.
10:00
We want to express, to reveal ourselves,
189
584197
3097
Chúng ta muốn thể hiện, bộc lộ bản thân,
10:03
but with the artist dead, the artistic desire reveals itself in dark form.
190
587294
5238
nhưng với nghệ sĩ đã chết, ham muốn nghệ thuật sẽ bộc lộ dưới dạng tối tăm.
10:08
In karaoke bars, there are always people who sing
191
592532
2967
Trong những quán karaoke, luôn có những người hát
10:11
"She's Gone" or "Hotel California,"
192
595499
2542
"She's Gone" hay "Hotel California"
10:13
miming the guitar riffs.
193
598041
2320
bắt chước những cây guitar.
10:16
Usually they sound awful. Awful indeed.
194
600361
2242
Thường thì họ hát một cách kinh khủng. Thực kinh khủng.
10:18
Some people turn into rockers like this.
195
602603
2479
Một vài người trở thành những rocker như thế.
10:20
Or some people dance in clubs.
196
605082
2073
Hoặc một vài người nhảy nhót trong những câu lạc bộ.
10:23
People who would have enjoyed telling stories
197
607155
3402
Những người thích thú kể chuyện
10:26
end up trolling on the Internet all night long.
198
610557
3010
cuối cùng lại lang thang trên Internet cả đêm.
10:29
That's how a writing talent reveals itself on the dark side.
199
613567
3395
Một tài năng viết đã bộc lộ một mặt tối tăm như thế.
10:32
Sometimes we see dads get more excited than their kids
200
616962
3953
Thỉnh thoảng chúng ta thấy những ông bố trở nên thích thú hơn con của họ
10:36
playing with Legos or putting together plastic robots.
201
620915
2985
chơi với Legos hay lắp ghép robot.
10:39
They go, "Don't touch it. Daddy will do it for you."
202
623900
1733
Họ nói, "Đừng động vào nó. Bố sẽ làm cho con."
10:41
The kid has already lost interest and is doing something else,
203
625633
1635
Đứa con đã mất hứng và đi làm thứ khác,
10:43
but the dad alone builds castles.
204
627268
4009
nhưng ông bố vẫn một mình xây những lâu đài.
10:47
This shows the artistic impulses inside us are suppressed, not gone.
205
631277
4478
Điều này cho thấy rằng sự thôi thúc nghệ thuật trong chúng ta bị nén lại, không phải biến mất.
10:51
But they can often reveal themselves negatively, in the form of jealousy.
206
635755
3792
Nhưng chúng lại có thể được lộ ra một cách tiêu cực, dưới dạng lòng ghen tị.
10:55
You know the song "I would love to be on TV"? Why would we love it?
207
639547
5294
Bạn biết bài hát "Tôi rất muốn lên TV"? Tại sao mọi người lại thích vậy?
11:00
TV is full of people who do what we wished to do,
208
644841
3828
Trên TV có đầy người làm việc mà chúng ta ước được làm,
11:04
but never got to.
209
648669
1940
nhưng lại không bao giờ làm.
11:06
They dance, they act -- and the more they do, they are praised.
210
650609
6129
Họ nhảy, họ diễn -- và họ càng làm nhiều, họ lại được ca tụng.
11:12
So we start to envy them.
211
656738
3150
Vì vậy chúng ta bắt đầu ghen tị với họ.
11:15
We become dictators with a remote and start to criticize the people on TV.
212
659888
4094
Chúng ta trở thành những nhà độc tài với cái điều khiển và bắt đầu phê phán những người trên TV.
11:19
"He just can't act." "You call that singing? She can't hit the notes."
213
663982
5853
"Anh ta không diễn được." "Thế mà gọi là hát à?" Cô ta không thể đánh được các nốt."
11:25
We easily say these sorts of things.
214
669835
2290
Chúng ta dễ dàng nói những thứ như thế này.
11:28
We get jealous, not because we're evil,
215
672125
2943
Chúng ta trở nên ghen tị, không phải chúng ta xấu xa,
11:30
but because we have little artists pent up inside us.
216
675068
4537
nhưng bởi vì chúng ta có những nghệ sĩ nhỏ bé bị nhốt lại ở bên trong.
11:35
That's what I think.
217
679605
3586
Đó là điều tôi nghĩ.
11:39
What should we do then?
218
683191
1838
Vậy thì chúng ta nên làm gì?
11:40
Yes, that's right.
219
685029
777
Vâng, đúng vậy.
11:41
Right now, we need to start our own art.
220
685806
3194
Ngay bây giờ, chúng ta cần bắt đầu nghệ thuật của chính chúng ta.
11:44
Right this minute, we can turn off TV,
221
689000
1009
Ngay lúc này, chúng ta có thể tắt TV,
11:45
log off the Internet,
222
690009
2449
thoát khỏi Internet,
11:48
get up and start to do something.
223
692458
2700
đứng dậy và bắt đầu làm việc gì đó.
11:51
Where I teach students in drama school,
224
695158
1735
Tôi dạy sinh viên ở trường kịch,
11:52
there's a course called Dramatics.
225
696893
2734
có một khóa họ được gọi là Nghệ thuật kịch.
11:55
In this course, all students must put on a play.
226
699627
4190
Trong khóa học này, tất cả sinh viên phải tham gia một vở kịch.
11:59
However, acting majors are not supposed to act.
227
703817
4112
Tuy nhiên, những sinh viên ngành diễn không nhất thiết phải diễn.
12:03
They can write the play, for example,
228
707929
2020
Ví dụ họ có thể viết một vở kịch.
12:05
and the writers may work on stage art.
229
709949
2724
và những nhà biên kịch có thể làm việc với sân khấu.
12:08
Likewise, stage art majors may become actors, and in this way you put on a show.
230
712673
2296
Cũng thế, những sinh viên ngành nghệ thuật sân khấu có thể trở thành diễn viên, và như vậy mà tạo nên một chương trình.
12:10
Students at first wonder whether they can actually do it,
231
714984
3748
Đầu tiên sinh viên tự hỏi không biết họ có thực sự có thể làm thế.
12:14
but later they have so much fun. I rarely see anyone who is miserable doing a play.
232
718732
4563
nhưng sau đó họ có rất nhiều niềm vui. Tôi hiếm khi thấy ai đó mà buồn bã khi đóng kịch.
12:19
In school, the military or even in a mental institution, once you make people do it, they enjoy it.
233
723295
4162
Trong trường học, quân đội hay thậm chí trong viện tâm thần, khi bạn nói mọi người làm vậy, họ thích thú.
12:23
I saw this happen in the army -- many people had fun doing plays.
234
727457
4896
Tôi đã chứng kiến trong quân đội -- mọi người vui vẻ diễn những vở kịch.
12:28
I have another experience:
235
732353
2932
Tôi có một trải nghiệm khác:
12:31
In my writing class, I give students a special assignment.
236
735285
3634
Trong lớp học viết của tôi, tôi đưa cho sinh viên một bài tập đặc biệt.
12:34
I have students like you in the class -- many who don't major in writing.
237
738919
5900
Tôi có những sinh viên như bạn trong lớp học -- nhiều người không theo học ngành viết.
12:40
Some major in art or music and think they can't write.
238
744819
4577
Một vài người học ngành nghệ thuật hay âm nhạc và nghĩ rằng họ không thể viết.
12:45
So I give them blank sheets of paper and a theme.
239
749396
3727
Nên tôi đưa cho họ giấy trắng và một chủ đề.
12:49
It can be a simple theme:
240
753123
1614
Đó có thể là một chủ đề đơn giản:
12:50
Write about the most unfortunate experience in your childhood.
241
754737
2514
Viết về một việc không may mắn nhất trong thời thơ ấu của bạn.
12:53
There's one condition: You must write like crazy. Like crazy!
242
757251
3913
Với một điều kiện: Bạn phải viết như điên. Như điên!
12:57
I walk around and encourage them,
243
761164
2733
Tôi đi xung quanh và khuyến khích họ,
12:59
"Come on, come on!" They have to write like crazy for an hour or two.
244
763897
3744
"Nhanh lên, nhanh lên!" Họ phải viết như điên trong một hoặc hai tiếng.
13:03
They only get to think for the first five minutes.
245
767641
3208
Họ chỉ được nghĩ trong năm phút đầu tiên.
13:06
The reason I make them write like crazy is because
246
770849
3222
Lý do tôi làm họ viết như điên vì
13:09
when you write slowly and lots of thoughts cross your mind,
247
774071
2758
khi bạn viết chậm và có rất nhiều ý nghĩ xuất hiện trong đầu bạn,
13:12
the artistic devil creeps in.
248
776829
2447
con quỷ của nghệ thuật chui vào.
13:15
This devil will tell you hundreds of reasons
249
779276
4032
Con quỷ sẽ bảo bạn hàng trăm lý do
13:19
why you can't write:
250
783308
2930
tại sao bạn không thể viết:
13:22
"People will laugh at you. This is not good writing!
251
786238
2835
"Mọi người sẽ cười bạn. Đây không phải là bài viết tốt!"
13:24
What kind of sentence is this? Look at your handwriting!"
252
789073
1550
Câu kiểu gì thế này? Nhìn vào chữ viết của bạn!"
13:26
It will say a lot of things.
253
790623
1577
Nó sẽ nói rất nhiều thứ.
13:28
You have to run fast so the devil can't catch up.
254
792200
2504
Bạn phải chạy thật nhanh để con quỷ không đuổi kịp
13:30
The really good writing I've seen in my class
255
794704
4072
Bài viết thực sự tốt tôi được đọc trong lớp của tôi
13:34
was not from the assignments with a long deadline,
256
798776
2673
không phải từ những bài tập với hạn nộp lâu,
13:37
but from the 40- to 60-minute crazy writing students did
257
801449
3484
mà từ những sinh viên đã viết như điên trong 40 đến 60 phút
13:40
in front of me with a pencil.
258
804933
3402
trước tôi với một chiếc bút chì.
13:44
The students go into a kind of trance.
259
808335
1839
Những sinh viên đó bước vào một trạng thái hôn mê.
13:46
After 30 or 40 minutes, they write without knowing what they're writing.
260
810174
4462
Sau 30 hoặc 40 phút, họ viết mà không biết mình đang viết.
13:50
And in this moment, the nagging devil disappears.
261
814636
2965
Và trong khoảnh khắc này, con quỷ mè nheo biến mất.
13:53
So I can say this:
262
817601
1709
Vậy nên tôi có thể nói:
13:55
It's not the hundreds of reasons why one can't be an artist,
263
819310
4015
Không phải là vì hàng trăm lý do một người không thể là một nghệ sĩ,
13:59
but rather, the one reason one must be that makes us artists.
264
823325
4250
mà là vì một lí do làm chúng ta trở thành nghệ sĩ.
14:03
Why we cannot be something is not important.
265
827575
1709
Tại sao chúng ta không thể là một cái gì đó không quan trọng.
14:05
Most artists became artists because of the one reason.
266
829284
3150
Hầu hết các nghệ sĩ trở thành nghệ sĩ bởi vì lí do này.
14:08
When we put the devil in our heart to sleep and start our own art,
267
832434
3670
Chúng ta cho con quỷ trong trái tim ta ngủ và bắt đầu nghệ thuật của chính chúng ta,
14:12
enemies appear on the outside.
268
836104
2334
kẻ thù xuất hiện bên ngoài.
14:14
Mostly, they have the faces of our parents. (Laughter)
269
838438
2856
Hầu như, chúng mang bộ mặt của bố mẹ chúng ta. (Tiếng cười)
14:17
Sometimes they look like our spouses,
270
841294
3101
Thỉnh thoảng chúng giống như chồng hoặc vợ ta,
14:20
but they are not your parents or spouses.
271
844395
1768
nhưng chúng không phải cha mẹ cũng như vợ hay chồng bạn,
14:22
They are devils. Devils.
272
846163
2894
Chúng là những con quỷ. Những con quỷ.
14:24
They came to Earth briefly transformed
273
849057
1944
Chúng xuống trái đất biến hình nhanh gọn
14:26
to stop you from being artistic, from becoming artists.
274
851001
3946
để ngăn bạn khỏi nghệ thuật, khỏi trở thành nghệ sĩ.
14:30
And they have a magic question.
275
854947
1922
Và chúng có một câu hỏi đầy ma lực.
14:32
When we say, "I think I'll try acting. There's a drama school in the community center," or
276
856869
6158
Khi chúng ta nói, "Tôi nghĩ tôi sẽ thử diễn kịch. Có một trường kịch ở trung tâm cộng đồng," hoặc
14:38
"I'd like to learn Italian songs," they ask, "Oh, yeah? A play? What for?"
277
863027
4477
"Tôi muốn học những bài hát của người Italia," chúng hỏi, "Thế à? Một vở kịch? Vì điều gì?"
14:43
The magic question is, "What for?"
278
867504
3662
Câu hỏi đầy ma lực, "Vì điều gì?"
14:47
But art is not for anything.
279
871166
3712
Nhưng nghệ thuật không phải vì điều gì.
14:50
Art is the ultimate goal.
280
874878
2254
Nghệ thuật là mục tiêu cuối cùng.
14:53
It saves our souls and makes us live happily.
281
877132
4140
Nó cứu linh hồn của chúng ta và làm chúng ta sống vui vẻ.
14:57
It helps us express ourselves and be happy without the help of alcohol or drugs.
282
881272
5506
Nó giúp chúng ta thể hiện bản thân mình và vui vẻ mà không cần dùng đến rượu hay thuốc phiện.
15:02
So in response to such a pragmatic question,
283
886778
4325
Vậy để đáp lại một câu hỏi giáo điều,
15:07
we need to be bold.
284
891118
2419
chúng ta cần can đảm.
15:09
"Well, just for the fun of it. Sorry for having fun without you,"
285
893537
4444
"Chỉ cho vui thôi. Rất tiếc khi vui vẻ mà không có mày,"
15:13
is what you should say. "I'll just go ahead and do it anyway."
286
897981
4025
đó là điều bạn cần nói. "Tôi sẽ đi tiếp và làm dù sao đi nữa."
15:17
The ideal future I imagine is where we all have multiple identities,
287
902006
5100
Tương lai lí tưởng mà tôi tưởng tượng là nơi mà chúng ta đều có nhiều danh tính,
15:23
at least one of which is an artist.
288
907106
3781
ít nhất một trong số đó là một nghệ sĩ.
15:26
Once I was in New York and got in a cab. I took the backseat,
289
910887
3169
Khi tôi ở New York và vào một cái taxi. Tôi ngồi sau,
15:29
and in front of me I saw something related to a play.
290
914056
4157
và trước mặt tôi thấy một cái gì liên quan đến một vở kịch.
15:34
So I asked the driver, "What is this?"
291
918213
1137
Nên tôi đã hỏi người lái xe, "Đây là cái gì?"
15:35
He said it was his profile. "Then what are you?" I asked. "An actor," he said.
292
919350
4045
Ông ấy nói đó là tiểu sử của ông. "Vậy ông là ai?" Tôi hỏi. "Một diễn viên," ông ấy nói.
15:39
He was a cabby and an actor. I asked, "What roles do you usually play?"
293
923395
3423
Ông ấy là lái xe taxi và một diễn viên. Tôi hỏi, "Vai nào ông thường diễn?"
15:42
He proudly said he played King Lear.
294
926818
2026
Ông ấy tự hào nói ông đóng vai vua Lear.
15:44
King Lear.
295
928844
1445
Vua Lear.
15:46
"Who is it that can tell me who I am?" -- a great line from King Lear.
296
930289
1626
"Nó là ai mà có thể biết tôi là ai?" - một lời thoại tuyệt vời từ vua Lear.
15:47
That's the world I dream of.
297
931915
3391
Đó là thế giới tôi mơ về.
15:51
Someone is a golfer by day and writer by night.
298
935306
3935
Ai đó là một tay gôn ban ngày và là nhà văn ban đêm.
15:55
Or a cabby and an actor, a banker and a painter,
299
939241
2519
Hoặc một lái xe taxi và một diễn viên, một nhân viên ngân hàng và một họa sĩ,
15:57
secretly or publicly performing their own arts.
300
941760
5576
bí mật hoặc công khai thể hiện nghệ thuật của chính họ.
16:03
In 1990, Martha Graham, the legend of modern dance, came to Korea.
301
947336
4871
Vào năm 1990, Martha Graham, huyền thoại của nhảy hiện đại, đến Hàn Quốc.
16:08
The great artist, then in her 90s, arrived at Gimpo Airport
302
952207
5756
Người nghệ sĩ vĩ đại, vào tuổi 90, đến sân bay Gimpo
16:13
and a reporter asked her a typical question:
303
957979
3065
và một phóng viên hỏi bà ấy một câu hỏi điển hỉnh:
16:16
"What do you have to do to become a great dancer?
304
961044
2607
"Phải làm gì để trở thành một vũ công vĩ đại?
16:19
Any advice for aspiring Korean dancers?"
305
963651
2580
Bà có lời khuyên nào cho những vũ công Hàn Quốc đầy khao khát?"
16:22
Now, she was the master. This photo was taken in 1948 and she was already a celebrated artist.
306
966231
4995
Bây giờ, bà ấy là một bậc thầy. Bức ảnh này được chụp vào năm 1948 và khi đó bà ấy đã là một nghệ sĩ lừng danh.
16:27
In 1990, she was asked this question.
307
971226
2191
Vào năm 1990, bà ấy nhận được câu hỏi này.
16:29
And here's what she answered:
308
973417
2684
Và bà ấy đã trả lời:
16:32
"Just do it."
309
976101
3917
"Cứ làm thôi."
16:35
Wow. I was touched.
310
980018
1518
Wow. Tôi xúc động.
16:37
Only those three words and she left the airport. That's it.
311
981536
4092
Chỉ với ba từ và cô ấy rời sân bay. Chỉ vậy thôi.
16:41
So what should we do now?
312
985628
3231
Vậy chúng ta nên làm gì bây giờ?
16:44
Let's be artists, right now. Right away. How?
313
988859
3726
Hãy trở thành nghệ sĩ, ngay bây giờ. Ngay bây giờ. Như thế nào?
16:48
Just do it!
314
992585
992
Cứ làm thôi!
16:49
Thank you.
315
993577
1614
Cảm ơn.
16:51
(Applause)
316
995191
1804
(Vỗ tay)
ABOUT THE SPEAKER
Young-ha Kim - WriterOne of the premiere writers of his generation, Korean novelist Young-ha Kim weaves tales that speak to the thrills and challenges of young Koreans in our increasingly globalized and ever-changing world.
Why you should listen
Young-ha Kim wishes that his eighth grade teacher, rather than chiding him for a poorly-executed drawing with a sweeping backstory, had told him, “Well, Young-ha, you may not be good at drawing but you have a talent for storytelling.” Without encouragement, he took the long road toward becoming a writer.
Young-ha Kim published his debut novel, I Have the Right to Destroy Myself, in 1996. It won the esteemed Munhak-dongne prize, and was translated into French two years later. Followed by English and German translations, the book garnered Kim international recognition. Kim has since published five novels -- including The Empire of Light and Your Republic Is Calling You -- plus four collections of short stories.
Kim’s latest book, Black Flower, was sparked by a random conversation on a trans-Pacific flight. It tells the story of 1,033 Korean immigrants who found themselves sold into indentured servitude in Mexico’s Yucatan Peninsula in 1905. Publisher's Weekly wrote of the novel in October of 2012, “Spare and beautiful, Kim’s novel offers a look at the roots of the little-known tribulations of the Korean diaspora in Mexico.”
Kim’s work mixes high and low genres and focuses on the issue of: what does it mean to be Korean in a globalized, quickly-changing world? His novels have served as a source of inspiration for Korean filmmakers -- two have already been adapted for the big screen with the film version of a third on its way.
Until 2008, Kim was a professor in the Drama School at Korean National University of Arts -- a post he left in 2008 to focus exclusively on writing.
Young-ha Kim | Speaker | TED.com