TEDxSeoul
Young-ha Kim: Be an artist, right now!
Јонг - ха Ким: Биди уметник, токму сега!
Filmed:
Readability: 3
2,047,545 views
Зошто воопшто престануваме да си играме и да создаваме? Со шарм и хумор, познатиот корејски автор Јонг-ха Ким се повикува на светските уметници со цел да ве охрабри да го ослободите детето во вас -- уметникот кој сака да си игра засекогаш. (Снимено на TEDx Сеул).
Young-ha Kim - Writer
One of the premiere writers of his generation, Korean novelist Young-ha Kim weaves tales that speak to the thrills and challenges of young Koreans in our increasingly globalized and ever-changing world. Full bio
One of the premiere writers of his generation, Korean novelist Young-ha Kim weaves tales that speak to the thrills and challenges of young Koreans in our increasingly globalized and ever-changing world. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:16
The theme of my talk today is,
0
201
1692
Темата на мојот денешен говор е,
00:17
"Be an artist, right now."
1
1893
3208
„Станете уметник, токму СЕГА.“
00:21
Most people, when this subject is brought up,
2
5101
3057
Повеќето луѓе кога оваа тема ќе се спомене
00:24
get tense and resist it:
3
8158
2626
се стресуваат и не сакаат да зборуваат:
00:26
"Art doesn't feed me, and right now I'm busy.
4
10784
2994
„Уметноста не ме исполнува, а и зафатен сум сега.
00:29
I have to go to school, get a job,
5
13778
2376
Треба да одам на училиште, да најдам работа,
00:32
send my kids to lessons ... "
6
16154
2287
треба да ги однесам децата на часови...“
00:34
You think, "I'm too busy. I don't have time for art."
7
18441
5535
Си мислите, „Премногу сум зафатен/а. Немам време за уметност.“
00:39
There are hundreds of reasons why we can't be artists right now.
8
23976
3461
Постојат стотици причини за да не бидеме уметници.
00:43
Don't they just pop into your head?
9
27437
1555
Зарем не ви текнуваат во моментов?
00:44
There are so many reasons why we can't be,
10
28992
1823
Имаме бескрајно многу причини за да не бидеме,
00:46
indeed, we're not sure why we should be.
11
30815
2560
а немаме ниту една за да бидеме.
00:49
We don't know why we should be artists,
12
33375
1693
Не знаеме зошто би биле уметници,
00:50
but we have many reasons why we can't be.
13
35068
3903
но имаме многу причини зошто не можеме да бидеме.
00:54
Why do people instantly resist the idea of associating themselves with art?
14
38971
4375
Зошто луѓето се дистанцираат од уметноста?
00:59
Perhaps you think art is for the greatly gifted
15
43346
3868
Можеби си мислите дека уметноста е за високо надарените
01:03
or for the thoroughly and professionally trained.
16
47214
5052
или за оние кои имаат темелна и професионална обука.
01:08
And some of you may think you've strayed too far from art.
17
52266
4343
А некои од вас можеби мислат дека се премногу оддалечени од уметноста.
01:12
Well you might have, but I don't think so.
18
56609
4618
Па можеби е така, но сепак јас не се согласувам.
01:17
This is the theme of my talk today.
19
61227
2469
Ова е темата на мојот денешен говор.
01:19
We are all born artists.
20
63696
1802
Сите ние се раѓаме како уметници.
01:21
If you have kids, you know what I mean.
21
65498
3044
Ако имате деца, знаете на што мислам.
01:24
Almost everything kids do is art.
22
68542
4885
Скоро сè што прават децата е уметност.
01:29
They draw with crayons on the wall.
23
73427
2578
Цртаат со фломастери по ѕидот.
01:31
They dance to Son Dam Bi's dance on TV,
24
76005
3152
Танцуваат на Son Dam Bi танцот на ТВ,
01:35
but you can't even call it Son Dam Bi's dance -- it becomes the kids' own dance.
25
79157
3858
но тоа и не можете да наречете Son Dam Bi танц -- тоа е нивниот детски танц.
01:38
So they dance a strange dance and inflict their singing on everyone.
26
83015
5286
Тие танцуваат некој чуден танц, а своето пеење им го наметнуваат на сите.
01:44
Perhaps their art is something only their parents can bear,
27
88301
3974
Можеби само нивните родители можат да ја поднесат оваа уметност,
01:48
and because they practice such art all day long,
28
92275
5197
и бидејќи ваквата уметност тие ја вежбаат цел ден,
01:53
people honestly get a little tired around kids.
29
97472
3279
да бидеме искрени, луѓето се заморуваат по малку.
01:56
Kids will sometimes perform monodramas --
30
100751
3155
Децата некогаш изведуваат монодрами --
01:59
playing house is indeed a monodrama or a play.
31
103906
3546
домашните игри се навистина монодрами или претстави.
02:03
And some kids, when they get a bit older,
32
107452
2679
Некои пак деца, кога малку ќе пораснат,
02:06
start to lie.
33
110131
2020
почнуваат да лажат.
02:08
Usually parents remember the very first time their kid lies.
34
112151
5091
Вообичаено родителите ја паметат првата лага на детето.
02:13
They're shocked.
35
117242
1345
И тогаш се шокирани.
02:14
"Now you're showing your true colors," Mom says. She thinks, "Why does he take after his dad?"
36
118587
3568
„Сега покажуваш кој си навистина, „вели мајката. Се прашува, „Зошто прави сè како татко му?“
02:18
She questions him, "What kind of a person are you going to be?"
37
122155
3206
Па го испрашува, „Каков човек ќе бидеш утре?“
02:21
But you shouldn't worry.
38
125361
1571
Но, не треба да се грижите.
02:22
The moment kids start to lie is the moment storytelling begins.
39
126932
6220
Кога детето ќе почне да лаже, во тој момент започнува кажувањето на приказни.
02:29
They are talking about things they didn't see.
40
133152
2188
Тие зборуваат за работи кои не ги виделе.
02:31
It's amazing. It's a wonderful moment.
41
135340
1791
Тоа е неверојатно. Тоа е прекрасен момент.
02:33
Parents should celebrate.
42
137131
2067
Родителите би требало да го слават.
02:35
"Hurray! My boy finally started to lie!"
43
139198
4157
„Ураа! Моето момче конечно почна да лаже!“
02:39
All right! It calls for celebration.
44
143355
2229
Во ред! Тоа е знак за прослава.
02:41
For example, a kid says, "Mom, guess what? I met an alien on my way home."
45
145584
3389
На пример, детето вели, „Мамо, погоди што? Сретнав вонземјанин кога си доаѓав накај дома.“
02:44
Then a typical mom responds, "Stop that nonsense."
46
148973
4451
Типичната мајка би рекла, „Престани да зборуваш глупости.“
02:49
Now, an ideal parent is someone who responds like this:
47
153424
3616
Но, идеалниот родител би изреагирал вака:
02:52
"Really? An alien, huh? What did it look like? Did it say anything?
48
157040
3072
„Стварно? Вонземјанин, хм? Како изгледаше? Ти рече нешто?
02:56
Where did you meet it?" "Um, in front of the supermarket."
49
160112
1704
Каде го сретна?“ „А, пред супермаркетот.“
02:57
When you have a conversation like this,
50
161816
2322
Кога разговарате вака,
03:00
the kid has to come up with the next thing to say to be responsible for what he started.
51
164138
6375
детето мора да смисли нешто друго за да биде доследно на она што го започнало.
03:06
Soon, a story develops.
52
170513
2164
Многу бргу, приказната се развива.
03:08
Of course this is an infantile story,
53
172677
4477
Секако дека ова е детска приказна,
03:13
but thinking up one sentence after the next
54
177154
3816
но смислувањето на реченици кои одат една по друга
03:16
is the same thing a professional writer like me does.
55
180970
4068
е нешто што го прават и професионалните писатели како мене.
03:20
In essence, they are not different.
56
185038
2379
Во суштина, не постои разлика.
03:23
Roland Barthes once said of Flaubert's novels,
57
187417
2686
Роланд Барт за Флоберовите романи го кажал следново:
03:26
"Flaubert did not write a novel.
58
190103
2606
„Флобер не напиша роман.
03:28
He merely connected one sentence after another.
59
192709
3005
Тој само ги поврза речениците една по друга.
03:31
The eros between sentences, that is the essence of Flaubert's novel."
60
195714
4727
Еросот помеѓу речениците е суштината на Флоберовиот роман.“
03:36
That's right -- a novel, basically, is writing one sentence,
61
200441
2783
Токму така -- романот, во основа, е пишување на една реченица,
03:39
then, without violating the scope of the first one,
62
203224
3459
потоа, без нарушување на смислата на првата,
03:42
writing the next sentence.
63
206683
1705
се пишува следната реченица.
03:44
And you continue to make connections.
64
208388
1509
На тој начин ги поврзувате речениците.
03:45
Take a look at this sentence:
65
209897
2066
Погледнете ја оваа реченица:
03:47
"One morning, as Gregor Samsa was waking up from anxious dreams, he discovered that in his bed he had been changed into a monstrous verminous bug."
66
211963
2467
„Едно утро, кога Грегор Самса се разбудил од лош сон, открил дека е трансформиран во монструозна и вошлива бубачка.“
03:50
Yes, it's the first sentence of Franz Kafka's "The Metamorphosis."
67
214430
2446
Ова е првата реченица од „Метаморфозис“ на Франц Кафка.
03:52
Writing such an unjustifiable sentence
68
216876
3168
Преку пишување на една ваква неоправдана реченица,
03:55
and continuing in order to justify it,
69
220044
2448
па продолжувањето со друга за да ја оправдате првата,
03:58
Kafka's work became the masterpiece of contemporary literature.
70
222492
4429
трудот на Кафка стана ремек дело на современата литература.
04:02
Kafka did not show his work to his father.
71
226921
2749
Кафка не го покажал своето дело на татко му.
04:05
He was not on good terms with his father.
72
229670
2324
Не бил во добри односи со татко му.
04:07
On his own, he wrote these sentences.
73
231994
3796
Сам ја напишал оваа реченица.
04:11
Had he shown his father, "My boy has finally lost it," he would've thought.
74
235790
3263
Да му ја покажел, веројатно ќе си помислел, "Син ми начисто одлепил."
04:14
And that's right. Art is about going a little nuts
75
239053
1912
И тоа е точно. Уметноста е уствари благо лудило,
04:16
and justifying the next sentence,
76
240965
2247
а оправдувањето на речениците
04:19
which is not much different from what a kid does.
77
243212
3261
е многу слично на детското оправдување.
04:22
A kid who has just started to lie
78
246473
1531
Дете кое штотуку почнало да лаже
04:23
is taking the first step as a storyteller.
79
248004
3126
го превзема првиот чекор како раскажувач.
04:27
Kids do art.
80
251130
2561
Децата создаваат уметност.
04:29
They don't get tired and they have fun doing it.
81
253691
1425
Не се заморуваат и се забавуваат правејќи го тоа.
04:31
I was in Jeju Island a few days ago.
82
255116
1761
Деновиве бев на Чеџу островот.
04:32
When kids are on the beach, most of them love playing in the water.
83
256877
5112
Кога децата се на плажа, повеќето од нив сакаат да си играат во водата.
04:37
But some of them spend a lot of time in the sand,
84
261989
2907
Но некои од нив поминуваат многу време во песокот,
04:40
making mountains and seas -- well, not seas,
85
264896
2244
правејќи планини и мориња -- добро, не мориња,
04:43
but different things -- people and dogs, etc.
86
267140
3947
но различни работи -- луѓе и кучиња, и сл.
04:46
But parents tell them,
87
271087
1413
Но родителите им велат,
04:48
"It will all be washed away by the waves."
88
272500
1763
„Сè ќе избришат брановите.“
04:50
In other words, it's useless.
89
274263
1822
Со други зборови, бескорисно е тоа што го правиш.
04:51
There's no need.
90
276085
1144
Нема потреба.
04:53
But kids don't mind.
91
277229
1866
Но на децата баш им е гајле.
04:54
They have fun in the moment
92
279095
1171
Тие се забавуваат во моментот
04:56
and they keep playing in the sand.
93
280266
2166
и продолжуваат да си играат во песокот.
04:58
Kids don't do it because someone told them to.
94
282432
2266
Децата тоа не го прават бидејќи некој им кажал така.
05:00
They aren't told by their boss
95
284698
1596
Не им наредил шефот
05:02
or anyone, they just do it.
96
286294
2925
или некој друг, тие едноставно го прават.
05:05
When you were little, I bet you spent time enjoying the pleasure of primitive art.
97
289219
5396
Кога сте биле мали, можам да се обложам дека сте уживале во примитивната уметност.
05:10
When I ask my students to write about their happiest moment,
98
294615
4362
Кога ќе побарам од моите студенти да пишуваат за нивниот најсреќен момент,
05:14
many write about an early artistic experience they had as a kid.
99
298977
5924
многумина пишуваат за разни уметнички искуства кои ги имале како деца.
05:20
Learning to play piano for the first time and playing four hands with a friend,
100
304901
2755
Како учеле да свират пијано и како свиреле со четири раце со нивниот другар,
05:23
or performing a ridiculous skit with friends looking like idiots -- things like that.
101
307656
5016
или како изведувале смешен скеч со нивните пријатели, пришто изгледале како идиоти. За такви работи.
05:28
Or the moment you developed the first film you shot with an old camera.
102
312672
3351
Или за моментот кога го развиле првиот филм исликан со стариот фотоапарат.
05:31
They talk about these kinds of experiences.
103
316023
2323
Тие зборуваат за ваквите искуства.
05:34
You must have had such a moment.
104
318346
2265
Сигурно и вие сте имале вакви моменти.
05:36
In that moment, art makes you happy
105
320611
1933
Во ваквите мигови, уметноста нè усреќува,
05:38
because it's not work.
106
322544
1677
бидејќи не е работа.
05:40
Work doesn't make you happy, does it? Mostly it's tough.
107
324221
2533
Работата не ве усреќува, нели? Најчесто е напорна.
05:42
The French writer Michel Tournier has a famous saying.
108
326754
3101
Францускиот писател Мишел Турниè има една позната изрека.
05:45
It's a bit mischievous, actually.
109
329855
1690
Иако е малку проблематична.
05:47
"Work is against human nature. The proof is that it makes us tired."
110
331545
4972
„Работата е против човековата природа, бидејќи нè заморува.“
05:52
Right? Why would work tire us if it's in our nature?
111
336517
1485
Зошто би нè заморувала ако е дел од нашата природа?
05:53
Playing doesn't tire us.
112
338002
1661
Играта не нè заморува.
05:55
We can play all night long.
113
339663
1435
Можеме да си играме цела вечер.
05:56
If we work overnight, we should be paid for overtime.
114
341098
2433
Ако работиме преку ноќ, треба да ни платат за прекувремена работа.
05:59
Why? Because it's tiring and we feel fatigue.
115
343531
3284
Зошто? Бидејќи нè истоштува и чувствуваме замор.
06:02
But kids, usually they do art for fun. It's playing.
116
346815
4682
Но, децата се занимаваат со уметност заради забава. Тоа е игра.
06:07
They don't draw to sell the work to a client
117
351497
2734
Тие не цртаат за да го продадат делото на некој клиент
06:10
or play the piano to earn money for the family.
118
354231
3025
и не свират пијано за да го издржуваат своето семејство.
06:13
Of course, there were kids who had to.
119
357256
2776
Секако, имало деца кои морале да го прават и тоа.
06:15
You know this gentleman, right?
120
360032
1302
Го знаете овој господин така?
06:17
He had to tour around Europe to support his family --
121
361334
4086
Тој морал да оди на турнеи низ Европа за да го издржува своето семејство --
06:21
Wolfgang Amadeus Mozart --
122
365420
1890
Волфганг Амадеус Моцарт --
06:23
but that was centuries ago, so we can make him an exception.
123
367310
2963
но тоа било векови наназад, па можеме да го сметаме како исклучок.
06:26
Unfortunately, at some point our art -- such a joyful pastime -- ends.
124
370273
3865
За жал, во одреден момент нашата уметност, нашето радосно време завршува.
06:30
Kids have to go to lessons, to school, do homework
125
374138
3390
Децата мора да одат на часови, во училиште, да напишат домашна работа
06:33
and of course they take piano or ballet lessons,
126
377528
3518
и секако одат на часови по пијано или балет,
06:36
but they aren't fun anymore.
127
381046
1769
но повеќе не се забавуваат.
06:38
You're told to do it and there's competition. How can it be fun?
128
382815
3332
Ви кажуваат да го правите тоа, и одите на натпревари. Како може тоа да биде забавно?
06:42
If you're in elementary school and you still draw on the wall,
129
386147
5592
Ако сте во основно училиште и сè уште цртате по ѕид,
06:47
you'll surely get in trouble with your mom.
130
391739
3915
тогаш сигурно ќе си имате проблеми со мајка ви.
06:51
Besides,
131
395654
3867
Освен тоа, ако продолжите,
06:55
if you continue to act like an artist as you get older,
132
399521
2580
и како возрасен, да се однесувате како уметник,
06:58
you'll increasingly feel pressure --
133
402101
3668
тогаш постојано сте под притисок --
07:01
people will question your actions and ask you to act properly.
134
405769
6055
луѓето ќе ги преиспитуваат вашите постапки и ќе бараат да се однесувате соодветно.
07:07
Here's my story: I was an eighth grader and I entered a drawing contest at school in Gyeongbokgung.
135
411824
6187
Еве ја мојата приказна. Бев осмо одделение и се пријавив на натпревар по цртање во училиште во Гјонкбокгунг.
07:13
I was trying my best, and my teacher came around
136
418011
2907
Дадов сè од себе, а мојот наставник дојде
07:16
and asked me, "What are you doing?"
137
420918
3588
и ме праша, „Што правиш?“
07:20
"I'm drawing diligently," I said.
138
424506
1814
„Цртам внимателно,“ му одговорив.
07:22
"Why are you using only black?"
139
426320
1903
„Зошто користиш само црна боја?“
07:24
Indeed, I was eagerly coloring the sketchbook in black.
140
428223
2380
И навистина, јас како споулавен го боев блокчето со црна боја.
07:26
And I explained,
141
430603
3069
И му објаснив,
07:29
"It's a dark night and a crow is perching on a branch."
142
433672
3247
„Ова е мрачна ноќ, а враната си седи на гранка.“
07:32
Then my teacher said,
143
436919
998
Тогаш мојот наставник рече,
07:33
"Really? Well, Young-ha, you may not be good at drawing but you have a talent for storytelling."
144
437917
5322
„Стварно? Па, Јонг-ха, веројатно не те бива за цртање, но имаш талент за раскажување.“
07:39
Or so I wished.
145
443239
2735
Камо среќа да го кажеше тоа.
07:41
"Now you'll get it, you rascal!" was the response. (Laughter)
146
445974
2768
Уствари ми кажа, "Копук ниеден,
07:44
"You'll get it!" he said.
147
448742
1604
сега ќе си го добиеш." (Смеа)
07:46
You were supposed to draw the palace, the Gyeonghoeru, etc.,
148
450346
2682
Требаше да нацрташ палата,Гјонкбокгун , или сл.,
07:48
but I was coloring everything in black,
149
453028
2435
но јас боев сè во црно,
07:51
so he dragged me out of the group.
150
455463
1684
и така ме исфрли од групата.
07:53
There were a lot of girls there as well,
151
457147
2020
Имаше и многу девојчиња,
07:55
so I was utterly mortified.
152
459167
1551
па бев ептен исплашен.
07:56
None of my explanations or excuses were heard,
153
460718
4452
Не ми ги прифатија ниту објаснувањата, ниту изговорите,
08:01
and I really got it big time.
154
465170
3213
и навистина си го извлеков подебелиот крај.
08:04
If he was an ideal teacher, he would have responded like I said before,
155
468383
4518
Да беше идеален наставник, ќе изреагираше онака како што кажав пред малку,
08:08
"Young-ha may not have a talent for drawing,
156
472901
2313
„Јанг-ха можеби нема талент за цртање,
08:11
but he has a gift for making up stories," and he would have encouraged me.
157
475214
3375
но има дарба за смислување на приказни,“ и ќе ме охрабреше.
08:14
But such a teacher is seldom found.
158
478589
3452
Но таквите наставници ретко се наоѓаат.
08:17
Later, I grew up and went to Europe's galleries --
159
482041
2963
Подоцна, пораснав и отидов во една европска галерија -
08:20
I was a university student -- and I thought this was really unfair.
160
485004
1901
Бев студент -- и си помислив
08:22
Look what I found. (Laughter)
161
486905
5398
дека тоа што ми го направи беше навистина нефер. Погледнете на што налетав. (Смеа)
08:28
Works like this were hung in Basel while I was punished
162
492303
4325
Вакви дела биле изложени во Базел, а јас бев казнет
08:32
and stood in front of the palace with my drawing in my mouth.
163
496628
5393
и стоев пред палатата со мојот цртеж во уста.
08:37
Look at this. Doesn't it look just like wallpaper?
164
502021
3006
Погледнете го ова. Зарем не ви личи на тапет?
08:40
Contemporary art, I later discovered, isn't explained by a lame story like mine.
165
505027
1916
Современатa уметност, подоцна дознав,
08:42
No crows are brought up.
166
506943
3945
не може да се објасни со неубедлива приказна како мојата. Никаде не се спомнуваат врани.
08:46
Most of the works have no title, Untitled.
167
510888
3333
Повеќето дела немаат наслов.
08:50
Anyways, contemporary art in the 20th century
168
514221
3101
Како и да е, современата уметност во 20-тиот век настојува
08:53
is about doing something weird and filling the void with explanation and interpretation --
169
517322
5369
да направи нешто необично, а потоа ја пополнува празнината со некакво објаснување и толкување --
08:58
essentially the same as I did.
170
522691
1479
во суштина, исто како што јас направив.
09:00
Of course, my work was very amateur,
171
524170
2748
Секако дека моето дело беше многу аматерско,
09:02
but let's turn to more famous examples.
172
526918
3289
но еве да се осврнеме на некои познати примери.
09:06
This is Picasso's.
173
530207
2601
Ова дело е на Пикасо.
09:08
He stuck handlebars into a bike seat and called it "Bull's Head." Sounds convincing, right?
174
532808
5801
Го вглавил кормилото во седиштето од велосипедот и го нарекол „Бикова глава." Звучи убедливо, нели?
09:14
Next, a urinal was placed on its side and called "Fountain".
175
538609
4644
Следно, писоарот е поставен во страна и е наречен „Фонтана."
09:19
That was Duchamp.
176
543253
1594
Ова дело е на Дишан.
09:20
So filling the gap between explanation and a weird act with stories --
177
544847
4450
Пополнување на празнината помеѓу објаснувањето и чудниот акт со некаква приказна --
09:25
that's indeed what contemporary art is all about.
178
549297
4127
со тоа се занимава современата уметност.
09:29
Picasso even made the statement,
179
553424
1388
Пикасо дури и изјавил:
09:30
"I draw not what I see but what I think."
180
554812
4177
„Не го сликам она што го гледам, туку она што го мислам.“
09:34
Yes, it means I didn't have to draw Gyeonghoeru.
181
558989
2517
Значи не морало да ја сликам палатата.
09:37
I wish I knew what Picasso said back then. I could have argued better with my teacher.
182
561506
4071
Камо да знаев тогаш што рекол Пикасо. Ќе имав аргументи пред мојот наставник.
09:41
Unfortunately, the little artists within us
183
565577
3802
За жал, малите уметници во нас
09:45
are choked to death before we get to fight against the oppressors of art.
184
569379
5487
се осудени на смрт уште пред да започне борбата против угнетувачите на уметноста.
09:50
They get locked in.
185
574866
1605
Остануваат заробени внатре.
09:52
That's our tragedy.
186
576471
1083
Тоа е нашата трагедија.
09:53
So what happens when little artists get locked in, banished or even killed?
187
577554
5260
И, што се случува кога малите уметници ќе ги заклучите, ќе ги казните или дури ќе ги убиете?
09:58
Our artistic desire doesn't go away.
188
582814
1383
Нашите уметнички желби не исчезнуваат.
10:00
We want to express, to reveal ourselves,
189
584197
3097
Сакаме да се изразиме, да се пронајдеме себеси,
10:03
but with the artist dead, the artistic desire reveals itself in dark form.
190
587294
5238
но кога уметникот е мртов, уметничката желба се пројавува во темна форма.
10:08
In karaoke bars, there are always people who sing
191
592532
2967
Во караоке баровите, постојано има луѓе кои пеат
10:11
"She's Gone" or "Hotel California,"
192
595499
2542
„She is Gone" или "Hotel California"
10:13
miming the guitar riffs.
193
598041
2320
имитирајќи ги гитарските рифови.
10:16
Usually they sound awful. Awful indeed.
194
600361
2242
Обично звучат грозно. Навистина грозно.
10:18
Some people turn into rockers like this.
195
602603
2479
Некои луѓе стануваат вакви рокери.
10:20
Or some people dance in clubs.
196
605082
2073
А некои луѓе пак, играат по клубовите.
10:23
People who would have enjoyed telling stories
197
607155
3402
Луѓето кои би уживале во раскажувањето на приказни,
10:26
end up trolling on the Internet all night long.
198
610557
3010
завршуваат тролајќи на интернет по цела ноќ.
10:29
That's how a writing talent reveals itself on the dark side.
199
613567
3395
И на тој начин, талентот за пишување се пројавува во мрачна форма.
10:32
Sometimes we see dads get more excited than their kids
200
616962
3953
Понекогаш татковците се повозбудени од нивните деца,
10:36
playing with Legos or putting together plastic robots.
201
620915
2985
си играат со Лего коцки или составуваат пластични роботи.
10:39
They go, "Don't touch it. Daddy will do it for you."
202
623900
1733
Велат „Не фаќај, тато ќе го направи.“
10:41
The kid has already lost interest and is doing something else,
203
625633
1635
Детето ќе си отиде,
10:43
but the dad alone builds castles.
204
627268
4009
а таткото сам си прави замоци.
10:47
This shows the artistic impulses inside us are suppressed, not gone.
205
631277
4478
Ова значи дека нашите уметнички импулси се потиснати, но не се исчезнати.
10:51
But they can often reveal themselves negatively, in the form of jealousy.
206
635755
3792
Но честопати се пројавуваат во негативна форма т.е. во вид на завист.
10:55
You know the song "I would love to be on TV"? Why would we love it?
207
639547
5294
Ја знаете песната „Сакам да бидам на ТВ“? Зошто би го сакале тоа?
11:00
TV is full of people who do what we wished to do,
208
644841
3828
На ТВ има многу луѓе кои го прават она што ние сме сакале да го правиме,
11:04
but never got to.
209
648669
1940
но не сме успеале.
11:06
They dance, they act -- and the more they do, they are praised.
210
650609
6129
Танцуваат, глумат -- и колку повеќе го прават тоа толку повеќе се славни.
11:12
So we start to envy them.
211
656738
3150
Па почнуваме да им завидуваме.
11:15
We become dictators with a remote and start to criticize the people on TV.
212
659888
4094
Стануваме диктатори со далечинско и почнуваме да ги критикуваме луѓето на ТВ.
11:19
"He just can't act." "You call that singing? She can't hit the notes."
213
663982
5853
„Па и не знае баш да глуми.“ „Ова го нарекуваш пеење? Она не може да погоди ни еден тон.“
11:25
We easily say these sorts of things.
214
669835
2290
Со огромна леснотија го кажуваме ова.
11:28
We get jealous, not because we're evil,
215
672125
2943
Стануваме љубоморни, не затоа што сме злобни,
11:30
but because we have little artists pent up inside us.
216
675068
4537
туку затоа што во нас има мал уметник кој е потиснат.
11:35
That's what I think.
217
679605
3586
Така мислам јас.
11:39
What should we do then?
218
683191
1838
Тогаш што треба
11:40
Yes, that's right.
219
685029
777
да направиме?
11:41
Right now, we need to start our own art.
220
685806
3194
Треба да си започнеме сопствена уметност.
11:44
Right this minute, we can turn off TV,
221
689000
1009
Да го исклучиме телевизорот,
11:45
log off the Internet,
222
690009
2449
да се одлогираме од интернет,
11:48
get up and start to do something.
223
692458
2700
да станеме и да почнеме да правиме нешто.
11:51
Where I teach students in drama school,
224
695158
1735
Во драмското училиште каде што предавам,
11:52
there's a course called Dramatics.
225
696893
2734
имаме предмет наречен Драмска уметност.
11:55
In this course, all students must put on a play.
226
699627
4190
По овој предмет, сите студенти мораат да направат претстава.
11:59
However, acting majors are not supposed to act.
227
703817
4112
Меѓутоа, оние на кои глумата им е главен предмет нема да глумат.
12:03
They can write the play, for example,
228
707929
2020
Тие може да ја напишат претставата, на пример,
12:05
and the writers may work on stage art.
229
709949
2724
а писателите ќе се занимаваат со сценската уметност.
12:08
Likewise, stage art majors may become actors, and in this way you put on a show.
230
712673
2296
Вака ја правите претставата.
12:10
Students at first wonder whether they can actually do it,
231
714984
3748
Студентите отпрвин се сомневаат во своите способности,
12:14
but later they have so much fun. I rarely see anyone who is miserable doing a play.
232
718732
4563
но подоцна им станува многу интересно. Досега немам видено несреќен учесник.
12:19
In school, the military or even in a mental institution, once you make people do it, they enjoy it.
233
723295
4162
Во училиште, во војска, па дури и во душевна болница, кога ќе ги поттикнете луѓето на ова, потоа тие уживаат.
12:23
I saw this happen in the army -- many people had fun doing plays.
234
727457
4896
Сум го видел ова во војска, многу луѓе се забавуваа правејќи претстави.
12:28
I have another experience:
235
732353
2932
Имам и едно друго искуство:
12:31
In my writing class, I give students a special assignment.
236
735285
3634
На моите часови по пишување, на студентите им давам специјални задачи.
12:34
I have students like you in the class -- many who don't major in writing.
237
738919
5900
Моите студенти се како вас -- на повеќето пишувањето не им е главен предмет.
12:40
Some major in art or music and think they can't write.
238
744819
4577
На некои главна им е музиката или уметноста и мислат дека не знаат да пишуваат.
12:45
So I give them blank sheets of paper and a theme.
239
749396
3727
На нив им давам празен табак и тема.
12:49
It can be a simple theme:
240
753123
1614
Може да биде едноставна тема:
12:50
Write about the most unfortunate experience in your childhood.
241
754737
2514
Пишувајте за најнесреќните моменти од детството.
12:53
There's one condition: You must write like crazy. Like crazy!
242
757251
3913
Постои само едно правило: Мора да пишувате божем сте луди.
12:57
I walk around and encourage them,
243
761164
2733
Шетам околу нив и ги охрабрувам.
12:59
"Come on, come on!" They have to write like crazy for an hour or two.
244
763897
3744
„Ајде! Ајде!“ Треба да пишуваат како луди еден час или два.
13:03
They only get to think for the first five minutes.
245
767641
3208
Може да размислуваат само првите 5 минути.
13:06
The reason I make them write like crazy is because
246
770849
3222
А ги терам да пишуваат како луди, затоа што
13:09
when you write slowly and lots of thoughts cross your mind,
247
774071
2758
многу мисли минуваат низ главата и ако пишувате споро,
13:12
the artistic devil creeps in.
248
776829
2447
тогаш ќе ви се вовлече уметничкиот демон.
13:15
This devil will tell you hundreds of reasons
249
779276
4032
Демонот ќе ви каже стотици причини
13:19
why you can't write:
250
783308
2930
зошто не можете да пишувате:
13:22
"People will laugh at you. This is not good writing!
251
786238
2835
„Луѓето ќе ти се смеат. Ова не е добро напишано!
13:24
What kind of sentence is this? Look at your handwriting!"
252
789073
1550
Каква реченица е ова? Види си го ракописот!“
13:26
It will say a lot of things.
253
790623
1577
Ќе ви каже многу работи.
13:28
You have to run fast so the devil can't catch up.
254
792200
2504
Мора да трчате брзо за да не ве стигне демонот.
13:30
The really good writing I've seen in my class
255
794704
4072
Најдобрите текстови кои сум ги видел на моите часови
13:34
was not from the assignments with a long deadline,
256
798776
2673
не се оние кои биле пишувани долго време,
13:37
but from the 40- to 60-minute crazy writing students did
257
801449
3484
туку оние лудачките кои се пишувани пред мене
13:40
in front of me with a pencil.
258
804933
3402
со пенкало во рок од 40 до 60 минути.
13:44
The students go into a kind of trance.
259
808335
1839
Студентите запаѓаат во некаков транс.
13:46
After 30 or 40 minutes, they write without knowing what they're writing.
260
810174
4462
После 30 или 40 минути, тие пишуваат без да знаат што пишуваат.
13:50
And in this moment, the nagging devil disappears.
261
814636
2965
Во тој момент, зајадливиот демон исчезнува.
13:53
So I can say this:
262
817601
1709
Можам да кажам дека:
13:55
It's not the hundreds of reasons why one can't be an artist,
263
819310
4015
не се важни стотиците причини заради кои не можеме да бидеме уметници,
13:59
but rather, the one reason one must be that makes us artists.
264
823325
4250
туку важна е едната причина заради која мораме да бидеме уметници.
14:03
Why we cannot be something is not important.
265
827575
1709
Не е важно зошто не можеме.
14:05
Most artists became artists because of the one reason.
266
829284
3150
Многу уметници станале уметници поради една причина.
14:08
When we put the devil in our heart to sleep and start our own art,
267
832434
3670
Кога ќе го успиеме демонот и ќе започнеме со нашата уметност,
14:12
enemies appear on the outside.
268
836104
2334
се појавуваат надворешните непријатели.
14:14
Mostly, they have the faces of our parents. (Laughter)
269
838438
2856
Воглавно го имаат ликот на нашите родители (Смеа).
14:17
Sometimes they look like our spouses,
270
841294
3101
Понекогаш го имаат ликот на нашите сопружници,
14:20
but they are not your parents or spouses.
271
844395
1768
но тоа не се вашите родители/сопружници.
14:22
They are devils. Devils.
272
846163
2894
Тое се демони. Демони.
14:24
They came to Earth briefly transformed
273
849057
1944
Тие доаѓаат на земјата набрзина трансформирани
14:26
to stop you from being artistic, from becoming artists.
274
851001
3946
за да ве спречат во намерата да бидете уметник.
14:30
And they have a magic question.
275
854947
1922
И си имаат магични прашања.
14:32
When we say, "I think I'll try acting. There's a drama school in the community center," or
276
856869
6158
Кога ќе кажеме, „Ќе се пробам во глума. Има драмско училиште во близина,“ или
14:38
"I'd like to learn Italian songs," they ask, "Oh, yeah? A play? What for?"
277
863027
4477
„Сакам да научам италијански песни,“ тие ќе прашаат „Навистина? Глума? За што ќе ти е тоа?
14:43
The magic question is, "What for?"
278
867504
3662
Магичното прашање е, „За што ќе ти е тоа?“
14:47
But art is not for anything.
279
871166
3712
Но уметноста не постои за нешто друго.
14:50
Art is the ultimate goal.
280
874878
2254
Самата уметноста е крајната цел.
14:53
It saves our souls and makes us live happily.
281
877132
4140
Ни ја чува душата и ни го усреќува животот.
14:57
It helps us express ourselves and be happy without the help of alcohol or drugs.
282
881272
5506
Ни помага да се изразиме и да бидеме среќни без помош на алкохол или дрога.
15:02
So in response to such a pragmatic question,
283
886778
4325
За да одговориме на едно такво прагматично прашање,
15:07
we need to be bold.
284
891118
2419
треба да бидеме цврсти.
15:09
"Well, just for the fun of it. Sorry for having fun without you,"
285
893537
4444
„Па, само поради забава. Жал ми е што ќе се забавувам без тебе,“
15:13
is what you should say. "I'll just go ahead and do it anyway."
286
897981
4025
тоа треба да го кажете. „Во секој случај ќе си се забавувам.“
15:17
The ideal future I imagine is where we all have multiple identities,
287
902006
5100
Идеалната иднина која што ја замислувам е место каде што сите ние ќе имаме повеќе идентитети,
15:23
at least one of which is an artist.
288
907106
3781
од кои барем еден е уметнички.
15:26
Once I was in New York and got in a cab. I took the backseat,
289
910887
3169
Еднаш кога бев во Њујорк се качив во такси. Седнав на задното седиште,
15:29
and in front of me I saw something related to a play.
290
914056
4157
и пред мене видов нешто поврзано со некоја претстава.
15:34
So I asked the driver, "What is this?"
291
918213
1137
Го прашав таксистот, „Што е ова?“
15:35
He said it was his profile. "Then what are you?" I asked. "An actor," he said.
292
919350
4045
Рече дека тоа му е профил. „Тогаш што сте вие?“ Го прашав. „Глумец,“ ми рече.
15:39
He was a cabby and an actor. I asked, "What roles do you usually play?"
293
923395
3423
Беше таксист и глумец. Го прашав, „Какви улоги најчесто глумите?“
15:42
He proudly said he played King Lear.
294
926818
2026
А тој гордо ми одговори дека го глуми Кралот Лир.
15:44
King Lear.
295
928844
1445
Кралот Лир.
15:46
"Who is it that can tell me who I am?" -- a great line from King Lear.
296
930289
1626
„Кој може да ми каже кој сум јас?“ -
15:47
That's the world I dream of.
297
931915
3391
- одлична реченица од Кралот Лир. Тоа е светот за кој јас сонувам.
15:51
Someone is a golfer by day and writer by night.
298
935306
3935
Некој е играч на голф преку ден, а навечер е писател.
15:55
Or a cabby and an actor, a banker and a painter,
299
939241
2519
Или е таксист и глумец, банкар и сликар,
15:57
secretly or publicly performing their own arts.
300
941760
5576
тајно или јавно се занимава со својата уметност.
16:03
In 1990, Martha Graham, the legend of modern dance, came to Korea.
301
947336
4871
Во 1990, Марта Грем, легендата на модерниот танц, дојде во Кореја.
16:08
The great artist, then in her 90s, arrived at Gimpo Airport
302
952207
5756
Голем уметник, тогаш во нејзините деведесети, пристигна на аеродромот Гимпо,
16:13
and a reporter asked her a typical question:
303
957979
3065
а еден новинар и постави едно типично прашање:
16:16
"What do you have to do to become a great dancer?
304
961044
2607
„Што треба да направите за да станете извонреден танчер?
16:19
Any advice for aspiring Korean dancers?"
305
963651
2580
Имате некој совет за идните корејски танчери?“
16:22
Now, she was the master. This photo was taken in 1948 and she was already a celebrated artist.
306
966231
4995
Таа била генијална. Оваа слика е направена во 1948 и тогаш веќе била познат уметник.
16:27
In 1990, she was asked this question.
307
971226
2191
Во 1990, ѝ го поставиле ова прашање.
16:29
And here's what she answered:
308
973417
2684
И еве што одговори:
16:32
"Just do it."
309
976101
3917
„Едноставно пробајте.“
16:35
Wow. I was touched.
310
980018
1518
Јас бев трогнат.
16:37
Only those three words and she left the airport. That's it.
311
981536
4092
Само овие два збора и го напушти аеродромот. Тоа е тоа.
16:41
So what should we do now?
312
985628
3231
И што треба да направиме сега?
16:44
Let's be artists, right now. Right away. How?
313
988859
3726
Ајде да бидеме уметници, токму сега. Уште сега. Како?
16:48
Just do it!
314
992585
992
Едноставно пробајте!
16:49
Thank you.
315
993577
1614
Ви благодарам.
16:51
(Applause)
316
995191
1804
(Аплауз)
ABOUT THE SPEAKER
Young-ha Kim - WriterOne of the premiere writers of his generation, Korean novelist Young-ha Kim weaves tales that speak to the thrills and challenges of young Koreans in our increasingly globalized and ever-changing world.
Why you should listen
Young-ha Kim wishes that his eighth grade teacher, rather than chiding him for a poorly-executed drawing with a sweeping backstory, had told him, “Well, Young-ha, you may not be good at drawing but you have a talent for storytelling.” Without encouragement, he took the long road toward becoming a writer.
Young-ha Kim published his debut novel, I Have the Right to Destroy Myself, in 1996. It won the esteemed Munhak-dongne prize, and was translated into French two years later. Followed by English and German translations, the book garnered Kim international recognition. Kim has since published five novels -- including The Empire of Light and Your Republic Is Calling You -- plus four collections of short stories.
Kim’s latest book, Black Flower, was sparked by a random conversation on a trans-Pacific flight. It tells the story of 1,033 Korean immigrants who found themselves sold into indentured servitude in Mexico’s Yucatan Peninsula in 1905. Publisher's Weekly wrote of the novel in October of 2012, “Spare and beautiful, Kim’s novel offers a look at the roots of the little-known tribulations of the Korean diaspora in Mexico.”
Kim’s work mixes high and low genres and focuses on the issue of: what does it mean to be Korean in a globalized, quickly-changing world? His novels have served as a source of inspiration for Korean filmmakers -- two have already been adapted for the big screen with the film version of a third on its way.
Until 2008, Kim was a professor in the Drama School at Korean National University of Arts -- a post he left in 2008 to focus exclusively on writing.
Young-ha Kim | Speaker | TED.com