TED2018
Luhan Yang: How to create a world where no one dies waiting for a transplant
Luhan Yang: Cách tạo ra một thế giới không ai chết vì chờ đợi cấy ghép nội tạng
Filmed:
Readability: 4.7
1,582,978 views
Gần nửa thế kỉ quá, các nhà khoa học đã đang cố gắng tạo ra một quy trình cấy ghép nội tạng của động vật vào con người, một giấc mơ trên lý thuyết có thể giúp hàng trăm nghìn người cần được ghép tạng. Nhưng những rủi ro, đặc biệt là sự lây nhiễm của vi-rút PERV từ lợn sang con người, luôn luôn là quá lớn, nghiên cứu trì trệ cho đến bây giờ. Trong một buổi nói chuyện tri thức, nhà di truyền học Luhan Yang giải thích một bước đột phá: sử dụng CRISPR, công nghệ chỉnh sửa gen, cô ấy và đồng nghiệp đã tạo ra những chú lợn không mang vi-rút, mở ra một khả năng nội tạng cấy ghép cho người có thể phát triển một cách an toàn ở lợn. Hãy cùng tìm hiểu thêm về khoa học tiên tiến này và cách nó giải quyết vấn đề khủng hoảng do thiếu tạng.
Luhan Yang - Biologist, geneticist
Dr. Luhan Yang is the co-founder and chief scientific officer at eGenesis, working to make xenotransplantation a routine medical procedure for the delivery of safe and effective human transplantable cells, tissues and organs. Full bio
Dr. Luhan Yang is the co-founder and chief scientific officer at eGenesis, working to make xenotransplantation a routine medical procedure for the delivery of safe and effective human transplantable cells, tissues and organs. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
Hi everyone.
0
840
1216
Xin chào mọi người.
00:14
I would like to introduce you to Laika.
1
2080
2480
Tôi muốn giới thiệu
với mọi người về Laika.
với mọi người về Laika.
00:17
To most of us, Laika is simply
a very cute pig.
a very cute pig.
2
5680
4200
Đối với hầu hết chúng ta, Laika
chỉ đơn giản là một chú lợn dễ thương.
chỉ đơn giản là một chú lợn dễ thương.
00:22
However, to hundreds of thousands
of patients in need of a lifesaving organ
of patients in need of a lifesaving organ
3
10800
6536
Tuy nhiên, đối với hàng trăm nghìn
bệnh nhân cần hiến tạng
bệnh nhân cần hiến tạng
00:29
Laika is a symbol of hope.
4
17360
2280
Laika lại là biểu tượng của hy vọng.
00:32
You see, ever since the 1970s,
5
20960
3096
Mọi người thấy đó, kể từ những năm 1970,
00:36
when organ transplants
became a real option
became a real option
6
24080
3296
khi cấy ghép nội tạng trở thành
một lựa chọn khả thi
một lựa chọn khả thi
00:39
for patients with kidney failure
and other organ diseases,
and other organ diseases,
7
27400
4216
cho bệnh nhân suy thận
hoặc có các bệnh về nội tạng khác,
hoặc có các bệnh về nội tạng khác,
00:43
organ supply has been an issue.
8
31640
2600
nguồn cung nội tạng trở thành một vấn đề.
00:46
Over the last few decades,
9
34920
1896
Vài chục năm trở lại đây,
00:48
the issue only worsened as organ demand
has exponentially increased.
has exponentially increased.
10
36840
5040
vấn đề này trở nên xấu đi khi nhu cầu
nội tạng tăng theo cấp số nhân.
nội tạng tăng theo cấp số nhân.
00:55
Currently in the US,
11
43400
2296
Hiện tại ở Mỹ,
00:57
there are close to 115,000 patients
12
45720
4176
có gần 115 000 bệnh nhân
01:01
in need of a lifesaving organ transplant.
13
49920
2760
đang cần ghép tạng để duy trì sự sống.
01:05
By the end of my talk,
14
53520
1816
khi kết thúc buổi nói chuyện của tôi
01:07
one more patient
will be added to this list.
will be added to this list.
15
55360
3760
một bệnh nhân nữa
sẽ được thêm vào danh sách này.
sẽ được thêm vào danh sách này.
01:12
Today, about 100 people
will get a new organ,
will get a new organ,
16
60120
4375
Hôm nay, khoảng 100 người
sẽ có nội tạng mới,
sẽ có nội tạng mới,
01:16
a chance to start their life anew,
17
64519
2817
một cơ hội để bắt đầu
cuộc sống của họ lần nữa
cuộc sống của họ lần nữa
01:19
and yet by the end of today,
18
67360
2976
nhưng cũng vào cuối ngày hôm nay,
01:22
20 others will die waiting.
19
70360
2480
20 người khác sẽ chết trong sự chờ đợi.
01:26
The situation is heartbreaking
20
74240
2496
Một hiện trạng đau lòng
01:28
for patients, for their families
21
76760
2896
đối với bệnh nhân và gia đình họ
01:31
and for the doctors who want to do more.
22
79680
3000
và đối với cả những bác sĩ
muốn làm điều gì nhiều hơn thế.
muốn làm điều gì nhiều hơn thế.
01:36
In some parts of the world,
23
84000
1936
Ở một số nơi trên thế giới,
01:37
the situation also becomes
a disturbing social issue.
a disturbing social issue.
24
85960
3600
hiện trạng này cũng đang trở thành
một vấn đề xã hội đáng lo ngại.
một vấn đề xã hội đáng lo ngại.
01:42
In Asia, for example,
25
90120
1976
Ở châu Á
01:44
media outlets reported
that desperate patients
that desperate patients
26
92120
4056
các kênh truyền thông báo cáo
những bệnh nhân tuyệt vọng
những bệnh nhân tuyệt vọng
01:48
are obtaining organs
from the cruel black market.
from the cruel black market.
27
96200
3920
đang sử dụng nội tạng từ
thị trường chợ đen trái phép.
thị trường chợ đen trái phép.
01:53
It is clear that a solution
is needed to this crisis.
is needed to this crisis.
28
101600
5416
Rõ ràng là khủng hoảng này
cần một giải pháp.
cần một giải pháp.
01:59
Human lives are at stake.
29
107040
2560
Tính mạng con người đang bị đe dọa.
02:03
As a biologist and a geneticist,
30
111160
3056
Là một nhà sinh học và di truyền học,
02:06
it has become my mission
to help solve this problem.
to help solve this problem.
31
114240
3680
nhiệm vụ của tôi là để giúp
giải quyết vấn đề này.
giải quyết vấn đề này.
02:10
Today, I am optimistic to say
that we are on our way there,
that we are on our way there,
32
118760
5016
Hôm nay, tôi lạc quan nói rằng
chúng ta sắp làm được
chúng ta sắp làm được
02:15
thanks to Laika.
33
123800
1200
nhờ có Laika.
02:17
Using gene editing technology,
34
125600
2336
Sử dụng công nghệ chỉnh sửa gen,
02:19
it's now possible to exquisitely create
a human-transplantable organ
a human-transplantable organ
35
127960
5856
hiện nay chúng ta có thể tạo ra cơ quan
nội tạng có thể cấy ghép cho con người
nội tạng có thể cấy ghép cho con người
02:25
that can be safely grown in pigs.
36
133840
2560
mà được tăng trưởng an toàn
trong cơ thể những chú lợn.
trong cơ thể những chú lợn.
02:29
Before we jump into the incredible
science that makes it happen,
science that makes it happen,
37
137920
4256
Trước khi đi sâu vào kĩ thuật
đáng kinh ngạc này
đáng kinh ngạc này
02:34
let's have a better understanding
what xenotransplantation is.
what xenotransplantation is.
38
142200
4400
hãy cùng tìm hiểu xem cấy ghép
dị chủng (xenotransplantation) là gì.
dị chủng (xenotransplantation) là gì.
02:39
It's a process of transplanting
animal organs into humans.
animal organs into humans.
39
147120
4480
Đây là một quá trình
ghép tạng động vật vào con người.
ghép tạng động vật vào con người.
02:44
You may want to ask, why pig organs?
40
152480
3016
Bạn có thể muốn hỏi,
tại sao lại là nội tạng của lợn?
tại sao lại là nội tạng của lợn?
02:47
Because some pigs carry organs
with similar size and physiology
with similar size and physiology
41
155520
4816
Bởi vì một số loài lợn có tạng
với kích cỡ và sinh lý học
với kích cỡ và sinh lý học
02:52
to human organs.
42
160360
1200
giống với tạng người.
02:54
Over the last half a century,
43
162280
2416
Hơn nửa thế kỉ qua,
02:56
pioneers of transplantation
have tried hard to make it happen,
have tried hard to make it happen,
44
164720
4856
những nhà tiên phong về cấy ghép đã
cố gắng khiến điều này thành hiện thực,
cố gắng khiến điều này thành hiện thực,
03:01
but with limited to no success.
45
169600
2880
nhưng vẫn không thành công.
03:05
Why is that?
46
173080
1200
Tại sao lại vậy?
03:06
Two fundamental hurdles stood in the way.
47
174880
2760
Quá trình này có hai chướng ngại cơ bản
03:10
First is a problem of rejection.
48
178240
3176
Đầu tiên là về sự đào thải.
03:13
When our immune system
sees a new organ as foreign,
sees a new organ as foreign,
49
181440
3816
Khi hệ miễn dịch của chúng ta
phát hiện một cơ quan ngoại lai,
phát hiện một cơ quan ngoại lai,
03:17
it will reject it.
50
185280
1240
nó sẽ đào thải cơ quan đó.
03:19
Second, and this one is specific
to the organs from the pig,
to the organs from the pig,
51
187400
4320
Thứ hai, điều này là nói riêng
về cơ quan nội tạng của lợn,
về cơ quan nội tạng của lợn,
03:24
every pig carries a virus
that is benign to the pig,
that is benign to the pig,
52
192760
4416
mỗi chú lợn đều mang
một loại virus lành tính đối với nó,
một loại virus lành tính đối với nó,
03:29
but can be transmitted into humans.
53
197200
2656
và có thể lây nhiễm sang con người.
03:31
It is called the porcine
endogenous retrovirus (PERV),
endogenous retrovirus (PERV),
54
199880
5496
Loại vi-rút này được gọi là
Porcine endogenous retrovirus (PERV)
Porcine endogenous retrovirus (PERV)
03:37
and this virus has the potential
to cause a viral epidemic similar to HIV.
to cause a viral epidemic similar to HIV.
55
205400
6000
chúng có khả năng gây ra
các dịch bệnh tương tự như HIV.
các dịch bệnh tương tự như HIV.
03:44
Without an effective way
to address these issues,
to address these issues,
56
212280
4776
Vì không có một giải pháp hiệu quả
nhằm vào những vấn đề này,
nhằm vào những vấn đề này,
03:49
the field of xenotransplantation
has been on hold for more than one decade.
has been on hold for more than one decade.
57
217080
5600
kĩ thuật cấy ghép dị chủng đã bị
chững lại trong hơn một thập kỉ.
chững lại trong hơn một thập kỉ.
03:55
Little progress has been made, until now.
58
223600
4080
Cho đến nay hầu như chỉ có
những tiến bộ không đáng kể.
những tiến bộ không đáng kể.
04:01
Let me share with you
how I got here today with Laika.
how I got here today with Laika.
59
229480
3680
Để tôi chia sẻ với bạn
tôi cùng Laika đến đây như thế nào.
tôi cùng Laika đến đây như thế nào.
04:06
My journey started
from Emei Mountain in China.
from Emei Mountain in China.
60
234280
4016
Hành trình của tôi bắt đầu
từ núi Emei ở Trung Quốc.
từ núi Emei ở Trung Quốc.
04:10
That is the place well described
in a lot of legendary stories,
in a lot of legendary stories,
61
238320
4416
Đó là một nơi tuyệt vời được mô tả
trong nhiều câu chuyện huyền thoại
trong nhiều câu chuyện huyền thoại
04:14
like the "Crouching Tiger, Hidden Dragon."
62
242760
2640
như "Ngọa hổ tàng long" chẳng hạn.
04:17
That is the place I call home.
63
245840
2320
Và tôi gọi nơi đây là nhà.
04:20
Growing up in the mountain,
64
248920
1736
Lớn lên ở trên núi,
04:22
I started to have
a strong connection with nature.
a strong connection with nature.
65
250680
3080
tôi bắt đầu có sự
gắn bó mạnh mẽ với thiên nhiên.
gắn bó mạnh mẽ với thiên nhiên.
04:26
This is me when I was seven years old
66
254680
3056
Đây là khi tôi bảy tuổi,
04:29
standing in front
of an ancient Buddhist temple
of an ancient Buddhist temple
67
257760
3416
tôi đang đứng trước
một ngôi chùa Phật giáo cổ xưa
một ngôi chùa Phật giáo cổ xưa
04:33
with a monkey on my shoulder.
68
261200
2016
với một chú khỉ trên vai.
04:35
I still vividly remember
how my friends and I
how my friends and I
69
263240
3576
Tôi vẫn nhớ rõ ràng
cách mà mình và bạn bè
cách mà mình và bạn bè
04:38
would toss peanuts around
to distract the monkeys
to distract the monkeys
70
266840
3176
đã tung đậu phộng xung quanh
để làm phân tâm những chú khỉ
để làm phân tâm những chú khỉ
04:42
so that we could cross
to hike through the valley.
to hike through the valley.
71
270040
2680
để chúng tôi có thể
đi bộ đường dài băng qua thung lũng.
đi bộ đường dài băng qua thung lũng.
04:45
I love nature.
72
273840
1496
Tôi yêu thiên nhiên.
04:47
When it was time
to choose a field of study,
to choose a field of study,
73
275360
2856
Đến khi chọn chuyên ngành của mình
04:50
I chose to study biology
at Peking University in Beijing.
at Peking University in Beijing.
74
278240
4000
tôi đã chọn môn Sinh vật học
ở Đại học Bắc Kinh.
ở Đại học Bắc Kinh.
04:55
However, the more I learned,
75
283760
2496
Tuy nhiên, càng học nhiều.
04:58
the more questions I had.
76
286280
1320
tôi càng có nhiều câu hỏi.
05:00
How could our genetic makeup
be so similar to animals
be so similar to animals
77
288520
4536
Làm thế nào cấu tạo di truyền
của ta giống với của động vật
của ta giống với của động vật
05:05
and yet we look so different?
78
293080
1920
nhưng lại trông rất khác?
05:07
How is our immune system capable
of fighting off so many pathogens
of fighting off so many pathogens
79
295920
4856
Hệ miễn dịch của ta có khả năng chiến đấu
chống lại nhiều mầm bệnh như thế nào
chống lại nhiều mầm bệnh như thế nào
05:12
but smart enough not to attack ourselves.
80
300800
2720
nhưng lại đủ thông minh
để không tấn công chính chúng ta.
để không tấn công chính chúng ta.
05:16
Questions like this tormented me.
81
304280
2520
Những câu hỏi này cứ dằn vặt tôi.
05:19
I know it sounds nerdy,
but you know I'm a scientist.
but you know I'm a scientist.
82
307880
2840
Tôi biết nghe có vẻ "mọt sách",
nhưng tôi là một nhà khoa học
nhưng tôi là một nhà khoa học
05:24
After college, I decided
I didn't want to just ask the questions,
I didn't want to just ask the questions,
83
312000
5256
Sau khi tốt nghiệp cao đẳng,
tôi đã quyết định sẽ không chỉ hỏi nữa,
tôi đã quyết định sẽ không chỉ hỏi nữa,
05:29
I wanted to answer them, so I did.
84
317280
3160
tôi muốn trả lời chúng,
vì vậy tôi đã thực hiện.
vì vậy tôi đã thực hiện.
05:33
In 2008, I was lucky enough to be accepted
85
321560
4056
Năm 2008, tôi may mắn
được chấp nhận tham gia
được chấp nhận tham gia
05:37
into the PhD program at Harvard University
86
325640
3536
vào chương trình Tiến sĩ ở Đại học Harvard
05:41
and worked with Dr. George Church.
87
329200
2080
được làm việc cùng Tiến sĩ George Church.
05:43
While working in Church's lab,
88
331920
1736
Thời gian ở phòng thí nghiệm,
05:45
I started to learn and experiment
with the genetic makeup of mammals.
with the genetic makeup of mammals.
89
333680
4680
tôi bắt đầu học và thử nghiệm
với cấu tạo di truyền ở động vật có vú.
với cấu tạo di truyền ở động vật có vú.
05:51
Among all the experiments,
90
339200
2256
Trong tất cả những thử nghiệm,
05:53
one particular one
took me closer to Laika.
took me closer to Laika.
91
341480
3200
một trường hợp đặc biệt
đã đưa tôi đến gần Laika.
đã đưa tôi đến gần Laika.
05:57
In 2013, my colleagues and I
made changes in a human cell
made changes in a human cell
92
345520
5936
Năm 2013, đồng nghiệp và tôi đã tạo nên
sự thay đổi trong tế bào con người
sự thay đổi trong tế bào con người
sử dụng một công cụ
mà bạn có thể đã nghe qua
mà bạn có thể đã nghe qua
06:03
using a tool you may have heard about
93
351480
2456
06:05
called CRISPR.
94
353960
1536
được gọi là CRISPR.
06:07
We were one of the first two groups
95
355520
3216
Chúng tôi là một trong hai nhóm đầu tiên
06:10
to report the successful use
of such a tool in changing our DNA.
of such a tool in changing our DNA.
96
358760
5376
báo cáo sử dụng thành công công cụ
trong việc thay đổi DNA của chúng ta.
trong việc thay đổi DNA của chúng ta.
06:16
It was an exciting moment
in scientific discovery.
in scientific discovery.
97
364160
3520
Đó là một khoảnh khắc tuyệt vời
trong khám phá khoa học.
trong khám phá khoa học.
06:20
The gene-editing tool CRISPR
has two components.
has two components.
98
368800
4336
Công cụ chỉnh sửa gen CRISPR
có hai thành phần.
có hai thành phần.
06:25
It has a scissor called the enzyme CRISPR
99
373160
3496
Là một "cái kéo" được gọi là enzyme CRISPR
06:28
and what is called a guide RNA.
100
376680
2680
và RNA dẫn đường.
06:31
Think about it as genetic scissors
with a microscope.
with a microscope.
101
379920
4136
Hãy nghĩ như là "cái kéo" di truyền
với kính hiển vi.
với kính hiển vi.
06:36
The microscope is a guide RNA,
102
384080
3096
Kính hiển vi là RNA dẫn đường,
06:39
which brings the scissors
to the place we want to cut
to the place we want to cut
103
387200
4016
nó mang những "cái kéo"
đến nơi chúng ta muốn cắt
đến nơi chúng ta muốn cắt
06:43
and says, "Here it is,"
104
391240
2016
và nói, "Nó đây",
06:45
and the enzyme CRISPR just cuts
and repairs the DNA in the way we want.
and repairs the DNA in the way we want.
105
393280
5240
enzyme CRISPR chỉ cắt và sửa chữa DNA
theo cách chúng ta muốn.
theo cách chúng ta muốn.
06:51
Shortly after we reported our study,
106
399720
3216
Ngay sau khi chúng tôi báo cáo
về nghiên cứu của chúng tôi,
về nghiên cứu của chúng tôi,
06:54
physicians at Mass General Hospital
were intrigued by the medical applications
were intrigued by the medical applications
107
402960
5936
các bác sĩ tại Bệnh viện Đa khoa Mass
rất xem trọng những ứng dụng vào y tế
rất xem trọng những ứng dụng vào y tế
07:00
of our research.
108
408920
1576
của nghiên cứu này.
07:02
They reached out to us,
109
410520
1496
Họ hợp tác với chúng tôi,
07:04
and together, we began to see
the potential to use CRISPR
the potential to use CRISPR
110
412040
4096
và bắt đầu thấy được
tiềm năng sử dụng CRISPR
tiềm năng sử dụng CRISPR
07:08
to solve the organ shortage crisis.
111
416160
2600
để giải quyết khủng hoảng
do thiếu hụt nội tạng.
do thiếu hụt nội tạng.
07:11
How do we do it?
112
419840
1616
Chúng ta làm điều đó như thế nào?
07:13
It is simple, yet very complex.
113
421480
3120
Đơn giản, nhưng lại rất phức tạp.
07:18
We started by making changes
in a pig's cell to make it virus-free
in a pig's cell to make it virus-free
114
426080
6016
Chúng ta bắt đầu thay đổi một tế bào
của lợn để loại bỏ vi-rút
của lợn để loại bỏ vi-rút
07:24
and human-immune-compatible.
115
432120
2776
và để tương thích
với miễn dịch của con người.
với miễn dịch của con người.
07:26
The nucleus of that cell
is then implanted into a pig egg
is then implanted into a pig egg
116
434920
4776
Nhân của tế bào đó
được cấy vào một quả trứng lợn
được cấy vào một quả trứng lợn
07:31
and allowed to divide into an embryo.
117
439720
2896
và được tách ra thành một phôi thai.
07:34
The resulting embryo is then placed
into the uterus of a surrogate mother
into the uterus of a surrogate mother
118
442640
5296
Sau đó phôi thai đã tạo thành được
đặt trong tử cung của lợn mẹ
đặt trong tử cung của lợn mẹ
07:39
and allowed to divide into a pig.
119
447960
2040
và được phân tách thành một chú lợn.
07:42
Basically, it's a process of cloning.
120
450680
2360
Về cơ bản, đó là một quá trình nhân bản.
07:45
The piglet then carries organs
whose genetic makeup
whose genetic makeup
121
453760
3856
Cơ thể lợn con sau đó chứa các
cơ quan nội tạng đã chỉnh sửa
cơ quan nội tạng đã chỉnh sửa
07:49
hopefully wouldn't be rejected
by the human immune system.
by the human immune system.
122
457640
3600
mà hi vọng rằng sẽ không bị đào thải
bởi hệ miễn dịch của con người.
bởi hệ miễn dịch của con người.
07:54
In 2015, our team decided to tackle
the viral transmission problem first.
the viral transmission problem first.
123
462960
6416
Năm 2015, trước tiên chúng tôi quyết định
đối phó với vấn đề lây nhiễm vi-rút.
đối phó với vấn đề lây nhiễm vi-rút.
08:01
We wanted to take out
all 62 copies of the PERV virus
all 62 copies of the PERV virus
124
469400
6176
Chúng tôi muốn xoá sạch tất cả 62
nhân bản của vi-rút PERV
nhân bản của vi-rút PERV
08:07
from the pig genome,
125
475600
1400
từ hệ gen của lợn,
08:10
but at the time,
it was nearly mission impossible.
it was nearly mission impossible.
126
478200
4136
nhưng lúc này, đó là nhiệm vụ
gần như bất khả thi.
gần như bất khả thi.
08:14
Even with CRISPR,
127
482360
1416
Thậm chí là với CRISPR,
08:15
we could only do one or two
modifications within a cell.
modifications within a cell.
128
483800
4816
chúng tôi chỉ có thể sửa đổi
một hoặc hai lần trong một tế bào
một hoặc hai lần trong một tế bào
08:20
The record for number of modifications
we can do in a particular cell was five.
we can do in a particular cell was five.
129
488640
6536
Kỉ lục về số lần sửa đổi chúng tôi có thể
làm với một tế bào chỉ năm lần.
làm với một tế bào chỉ năm lần.
08:27
We had to increase the throughput
by more than tenfold to achieve that.
by more than tenfold to achieve that.
130
495200
5240
Để đạt được điều trên, chúng tôi phải tăng
thông lượng lên đến hơn mười lần.
thông lượng lên đến hơn mười lần.
08:33
With very careful design
and hundreds of trials,
and hundreds of trials,
131
501400
3656
Với thiết kế cẩn thận
và hàng trăm thử nghiệm,
và hàng trăm thử nghiệm,
08:37
we successfully took out all the virus,
132
505080
3216
chúng tôi đã thành công
xoá bỏ toàn bộ vi-rút,
xoá bỏ toàn bộ vi-rút,
08:40
broke the record.
133
508320
1576
phá vỡ cả kỉ lục.
08:41
More importantly, our studies showed
134
509920
2456
Quan trọng hơn, nghiên cứu
của chúng tôi cho thấy
của chúng tôi cho thấy
08:44
that we could eliminate
the possibility of this dangerous virus
the possibility of this dangerous virus
135
512400
5056
có thể loại bỏ khả năng
lây nhiễm sang con người
lây nhiễm sang con người
08:49
being transmitted into humans.
136
517480
2319
của loài vi-rút nguy hiểm này.
08:53
Last year, with a modified cell
and cloning technology,
and cloning technology,
137
521080
4376
Năm ngoái, với công nghệ vô tính
và một tế bào đã chỉnh sửa
và một tế bào đã chỉnh sửa
08:57
our startup, eGenesis, produced Laika,
138
525480
3840
công ty mới thành lập của chúng tôi,
eGenesis, sản xuất Laika,
eGenesis, sản xuất Laika,
09:02
the first pig of its kind
born without PERV.
born without PERV.
139
530160
4480
chú lợn Laika đầu tiên
được sinh ra không mang vi-rút PERV
được sinh ra không mang vi-rút PERV
09:07
(Applause)
140
535480
3736
[Vỗ tay]
09:11
Laika represents the first critical step
141
539240
3976
Laika đại diện cho
bước quan trọng đầu tiên
bước quan trọng đầu tiên
09:15
in establishing safe xenotransplantation.
142
543240
3736
trong việc chính thức hoá kĩ thuật
cấy ghép dị giống an toàn.
cấy ghép dị giống an toàn.
09:19
It is also a platform
143
547000
1896
Nó còn là một bước đệm
09:20
that we can do further
genetic modification on
genetic modification on
144
548920
2976
để chúng ta có thể tiến xa hơn
trong việc sửa đổi di truyền
trong việc sửa đổi di truyền
09:23
to solve the immunology problem.
145
551920
2200
để giải quyết vấn đề miễn dịch học.
09:26
Since then, we have created
more than 30 pigs without PERV,
more than 30 pigs without PERV,
146
554760
5096
Kể từ đó, chúng ta có thể tạo ra
hơn 30 chú lợn không nhiễm vi-rút PERV,
hơn 30 chú lợn không nhiễm vi-rút PERV,
09:31
and they may be the most advanced
geno-modified animal living on earth.
geno-modified animal living on earth.
147
559880
5600
và chúng có lẽ là động vật biến đổi gen
tiên tiến nhất trên Trái Đất.
tiên tiến nhất trên Trái Đất.
09:38
We named Laika after the Soviet dog
148
566400
3296
Chúng được đặt tên là Laika
theo tên chú chó của Liên Xô
theo tên chú chó của Liên Xô
09:41
who was the first animal
to orbit the earth.
to orbit the earth.
149
569720
3320
chú chó là động vật đầu tiên
bay vào Vũ Trụ.
bay vào Vũ Trụ.
09:45
We hope Laika and her siblings
150
573600
2976
Chúng tôi hi vọng Laika và
anh chị em của nó
anh chị em của nó
09:48
can lead us into a new frontier
of science and medicine.
of science and medicine.
151
576600
4800
có thể dẫn chúng ta đến bước đột phá mới
trong khoa học và y học.
trong khoa học và y học.
09:55
Imagine a world where patients
who suffer from liver failure
who suffer from liver failure
152
583360
5136
Hãy tưởng tượng một thế giới
nơi mà những bệnh nhân bị suy gan
nơi mà những bệnh nhân bị suy gan
10:00
can be saved with a new liver
153
588520
2656
có thể được cứu sống bằng gan mới
10:03
without having to wait for a donation
154
591200
3056
mà không phải chờ đợi sự hiến tặng
10:06
or another human to die.
155
594280
1800
hoặc chờ đợi một người khác chết.
10:09
Imagine a world where people with diabetes
156
597600
4096
Hãy tưởng tượng một thế giới
nơi những người mắc bệnh tiểu đường
nơi những người mắc bệnh tiểu đường
10:13
do not have to rely
on insulin after every meal
on insulin after every meal
157
601720
3736
không phải phụ thuộc vào
insulin sau mỗi bữa ăn
insulin sau mỗi bữa ăn
10:17
because we can provide them
with good pancreatic cells
with good pancreatic cells
158
605480
4096
bởi vì chúng ta có thể tạo ra cho họ
những tế bào tuỵ tốt
những tế bào tuỵ tốt
10:21
that can produce insulin on their own.
159
609600
2280
có thể tự sản xuất insulin.
10:24
And imagine a world
where patients with kidney failure
where patients with kidney failure
160
612600
4976
Và hãy tưởng tượng một thế giới
nơi mà những bệnh nhân suy thận
nơi mà những bệnh nhân suy thận
10:29
do not have to face
the burden of dialysis.
the burden of dialysis.
161
617600
3680
không phải đối mặt với
gánh nặng chạy thận.
gánh nặng chạy thận.
10:34
We are striving to create that world,
162
622320
3736
Chúng tôi đang phấn đấu
để tạo ra thế giới đó,
để tạo ra thế giới đó,
10:38
a world without organ shortage.
163
626080
2800
một thế giới không thiếu hụt nội tạng.
10:41
We finally have the tool
to tackle the problem
to tackle the problem
164
629720
3736
Cuối cùng chúng tôi đã có công cụ
để khắc phục vấn đề
để khắc phục vấn đề
10:45
we could never tackle before,
165
633480
2136
mà trước đó chưa bao giờ giải quyết được,
10:47
and Laika is just
the beginning of our journey.
the beginning of our journey.
166
635640
3280
và Laika chỉ là sự bắt đầu của hành trình.
10:52
We have to be very humble
in front of nature,
in front of nature,
167
640040
3536
Chúng ta phải rất
khiêm nhường trước tự nhiên,
khiêm nhường trước tự nhiên,
10:55
because there are more issues
to be addressed,
to be addressed,
168
643600
2616
bởi vì có nhiều vấn đề hơn phải đối mặt
10:58
including immunology
169
646240
1616
gồm cả miễn dịch học
10:59
and things we couldn't even
anticipate at this point.
anticipate at this point.
170
647880
3960
và những điều chúng tôi thậm chí
không thể dự đoán được ở thời điểm này.
không thể dự đoán được ở thời điểm này.
11:04
However, it is our responsibility
to translate the cutting-edge science
to translate the cutting-edge science
171
652760
6136
Tuy nhiên, đó là chức trách của chúng tôi,
ứng dụng khoa học tiên tiến
ứng dụng khoa học tiên tiến
11:10
into medicine to save the lives
of all the patients who are waiting.
of all the patients who are waiting.
172
658920
5320
vào y học để cứu sống tất cả
những bệnh nhân đang chờ đợi.
những bệnh nhân đang chờ đợi.
11:17
Thank you very much.
173
665480
1256
Cảm ơn các bạn rất nhiều.
11:18
(Applause)
174
666760
4840
[Vỗ Tay]
11:29
Chris Anderson: I mean, Luhan,
this is extraordinary work here.
this is extraordinary work here.
175
677800
3496
Chris Anderson: Ý tôi là, cô Luhan,
đó là một công việc phi thường.
đó là một công việc phi thường.
11:33
Come forward.
176
681320
1200
Mời cô trở lại.
11:35
So what's the next steps here?
You've got rid of the virus.
You've got rid of the virus.
177
683640
4416
Các bước tiếp theo ở đây là gì?
Cô đã loại bỏ được vi-rút.
Cô đã loại bỏ được vi-rút.
11:40
The next steps involve
trying to get to the point
trying to get to the point
178
688080
2336
Các bước kế tiếp là cố gắng
11:42
where a human body
won't reject a transplant.
won't reject a transplant.
179
690440
3776
để cơ thể con người không
đào thải việc cấy ghép.
đào thải việc cấy ghép.
11:46
What's involved in solving that?
180
694240
1800
Giải quyết điều này cần làm những gì?
11:49
Luhan Yang: It's a very
complicated process.
complicated process.
181
697160
2256
Luhan Yang: Đó là một quá trình phức tạp.
11:51
So we need to take out
the antigen of the pigs.
the antigen of the pigs.
182
699440
4456
Chúng tôi cần
loại bỏ kháng nguyên của lợn.
loại bỏ kháng nguyên của lợn.
11:55
In addition, we can learn
a lot from cancer.
a lot from cancer.
183
703920
3416
Thêm vào đó chúng tôi
phải học rất nhiều từ ung thư.
phải học rất nhiều từ ung thư.
11:59
How can cancer invade
or circumvent our immune system
or circumvent our immune system
184
707360
4176
Ung thư có thể xâm nhập và phá vỡ
hệ miễn dịch của chúng ta như thế nào
hệ miễn dịch của chúng ta như thế nào
12:03
so that we can utilize the trick of cancer
185
711560
4456
chúng ta có thể sử dụng mẹo của ung thư
12:08
and implement that on the pig organ
186
716040
2336
và thực hiện điều đó trên cơ quan của lợn
12:10
to fool our immune system
to not attack the organ.
to not attack the organ.
187
718400
3080
để đánh lừa hệ miễn dịch của chúng ta
không tấn công tạng mới.
không tấn công tạng mới.
12:15
CA: When would you estimate,
when do you hope
when do you hope
188
723680
3376
CA: Cô ước tính khi nào,
và hi vọng khi nào
và hi vọng khi nào
12:19
that the first successful
transplant would happen?
transplant would happen?
189
727080
3320
ca cấy ghép thành công đầu tiên diễn ra?
12:23
LY: It would be irresponsible for me
to give you any number.
to give you any number.
190
731360
3880
Tôi sẽ rất vô trách nhiệm nếu
đưa ra một con số bất kì nào đó.
đưa ra một con số bất kì nào đó.
12:28
CA: We're at TED.
We're always irresponsible.
We're always irresponsible.
191
736200
2120
Chúng ta đang ở TED,
luôn vô trách nhiệm.
luôn vô trách nhiệm.
12:30
LY: But we are working day and night
192
738760
1736
Nhưng chúng tôi làm việc ngày đêm
12:32
trying to make this happen
for the patients.
for the patients.
193
740520
2080
để cố gắng thực hiện
điều này cho bệnh nhân.
điều này cho bệnh nhân.
12:35
CA: So not even, you won't say
that you think it could happen
that you think it could happen
194
743440
2896
Vậy thậm chí cô sẽ không nói
cô nghĩ nó có thể xảy ra
cô nghĩ nó có thể xảy ra
12:38
within a decade or within
five years or something?
five years or something?
195
746360
2376
trong một thập kỉ hoặc
năm năm tới hay gì khác?
năm năm tới hay gì khác?
12:40
LY: For sure we hope it happens
within one decade.
within one decade.
196
748760
2400
Để chắc chắn, chúng tôi hi vọng
trong một thập kỉ.
trong một thập kỉ.
12:44
(Laughter)
197
752080
1936
[Cười]
12:46
CA: So there's a lot of people here
who would be very, very excited at that,
who would be very, very excited at that,
198
754040
3616
Có rất nhiều người ở đây
thấy rất thú vị về điều đó,
thấy rất thú vị về điều đó,
12:49
the potential is extraordinary.
199
757680
1496
một tiềm năng phi thường.
12:51
There will be some other
people here who are going,
people here who are going,
200
759200
2416
Sẽ có một số người khác ở đây đang nghĩ,
12:53
"That pig is too cute.
201
761640
1256
"Con heo đó đáng yêu quá.
12:54
Humans shouldn't be exploiting
something so cute for our benefit."
something so cute for our benefit."
202
762920
4576
Con người không nên khai thác thứ gì
đáng yêu như vậy vì lợi ích của mình"
đáng yêu như vậy vì lợi ích của mình"
12:59
Do you have any response to that?
203
767520
2440
Cô có phản ứng gì không?
13:03
LY: Yeah, sure.
204
771120
1256
Vâng, chắc chắn rồi.
13:04
So imagine one pig
can save eight people's lives.
can save eight people's lives.
205
772400
4896
Vậy hãy tưởng tượng một chú lợn
có thể cứu sống tám mạng người.
có thể cứu sống tám mạng người.
13:09
In addition, similar to human donation,
206
777320
3096
Thêm vào đó, giống như
sự hiến tạng của con người,
sự hiến tạng của con người,
13:12
if we only harvest
one kidney from the pig,
one kidney from the pig,
207
780440
2736
nếu chúng ta chỉ lấy
một quả thận từ chú lợn,
một quả thận từ chú lợn,
13:15
the pig can still be alive,
208
783200
1896
nó vẫn có thể sống tiếp,
13:17
so we are very mindful about the issues,
209
785120
4056
vậy nên chúng tôi
quan tâm đến nhiều vấn đề,
quan tâm đến nhiều vấn đề,
13:21
but I think our goal is just to address
the unmet medical need
the unmet medical need
210
789200
4376
nhưng tôi nghĩ mục tiêu của chúng tôi
chỉ là giải quyết nhu cầu của y học
chỉ là giải quyết nhu cầu của y học
13:25
for those patients and their families.
211
793600
2696
dành cho các bệnh nhân
và gia đình của họ.
và gia đình của họ.
13:28
CA: Plus, no one can say that to you
if they eat bacon, right?
if they eat bacon, right?
212
796320
3280
Không ai có thể nói điều đó
nếu họ ăn thịt xông khói, đúng không ?
nếu họ ăn thịt xông khói, đúng không ?
13:32
LY: That's a good point.
213
800440
1216
Điều đó thật hay.
13:33
(Laughter)
214
801680
1456
[Cười]
13:35
CA: Luhan, thank you so much.
LY: Thank you so much.
LY: Thank you so much.
215
803160
2456
CA: Luhan, cảm ơn cô rất nhiều.
LY: Cảm ơn ngài.
LY: Cảm ơn ngài.
13:37
(Applause)
216
805640
2240
[Vỗ tay]
ABOUT THE SPEAKER
Luhan Yang - Biologist, geneticistDr. Luhan Yang is the co-founder and chief scientific officer at eGenesis, working to make xenotransplantation a routine medical procedure for the delivery of safe and effective human transplantable cells, tissues and organs.
Why you should listen
With the mission to translate scientific innovation into a life-saving medical procedure, Dr. Luhan Yang is leading a team of world-renowned scientists to leverage CRISPR technology and its potential to deliver safe and effective human transplantable organs to the hundreds of thousands of patients worldwide who are in dire need.
In the US alone, more than 116,000 people annually are in need of a lifesaving organ transplant, and 20 people die every day waiting for a transplant. To address this issue, scientists have been trying to engineer animal organs for human transplantation for more than 100 years. However, concern for issues such as pig-to-human immunological compatibility and cross-species transmission of porcine endogenous retroviruses (PERV) have proven to be two insurmountable obstacles -- until now.
In a breakthrough paper published in Science, Yang and her team demonstrated for the first time the inactivation of PERV to prevent cross-species viral transmission, an important milestone for xenotransplantation. As co-founder and chief scientific officer, Yang has been at the center of eGenesis' success. In addition to recruiting and leading a high-caliber scientific team, she has played an integral role in daily management of the company, business strategy and planning, as well as negotiating with investors for early round funding.
Yang holds BS degrees in biology and psychology from Peking University and a PhD in human biology and translational medicine from Harvard Medical School.
Luhan Yang | Speaker | TED.com