TEDGlobal>Geneva
Elizabeth Lev: The unheard story of the Sistine Chapel
Ελίζαμπεθ Λεβ: Η άγνωστη ιστορία της Καπέλα Σιξτίνα
Filmed:
Readability: 4.6
1,736,931 views
Η Καπέλα Σιξτίνα είναι ένα από τα πιο εμβληματικά κτίρια στον κόσμο, αλλά υπάρχουν πολλά που πιθανόν δεν γνωρίζετε σχετικά με αυτό. Σε αυτή την πολύ περιεκτική ομιλία της, η ιστορικός της τέχνης Ελίζαμπεθ Λεβ μας ξεναγεί στην οροφή του ονομαστού κτιρίου και στη ζωντανή απεικόνιση παραδοσιακών ιστοριών από τον Μιχαήλ Άγγελο, δείχνοντάς μας πώς ο ζωγράφος ξεπέρασε τα όρια της θρησκευτικής εικονογραφίας της εποχής για να ανοίξει νέα καλλιτεχνικά μονοπάτια. Η Λεβ μας λέει ότι 500 χρόνια αφού τη φιλοτέχνησε ο ζωγράφος, η Καπέλα Σιξτίνα μας ωθεί να κοιτάξουμε γύρω μας σαν να είναι καθρέφτης και να ρωτήσουμε «Ποιος είμαι και ποιο ρόλο παίζω στο ευρύτερο θέατρο της ζωής;»
Elizabeth Lev - Art historian
Elizabeth Lev's experience studying and teaching art has led her to believe that when we encounter something beautiful, we are made vulnerable and opened to the truth. Full bio
Elizabeth Lev's experience studying and teaching art has led her to believe that when we encounter something beautiful, we are made vulnerable and opened to the truth. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
Imagine you're in Rome,
0
782
1905
Φανταστείτε ότι βρίσκεστε στη Ρώμη,
00:14
and you've made your way
to the Vatican Museums.
to the Vatican Museums.
1
2711
3203
κι έχετε φτάσει στα Μουσεία του Βατικανού.
00:18
And you've been shuffling
down long corridors,
down long corridors,
2
6301
3243
Και περιφέρεστε σε μεγάλους διαδρόμους,
βλέποντας αγάλματα, νωπογραφίες,
και διάφορα άλλα πράγματα.
και διάφορα άλλα πράγματα.
00:21
past statues, frescoes,
lots and lots of stuff.
lots and lots of stuff.
3
9568
4440
00:26
You're heading towards the Sistine Chapel.
4
14380
2345
Κατευθύνεστε προς την Καπέλα Σιξτίνα.
Επιτέλους, ένας μακρύς διάδρομος,
μερικά σκαλιά και μια πόρτα.
μερικά σκαλιά και μια πόρτα.
00:28
At last -- a long corridor,
a stair and a door.
a stair and a door.
5
16749
5376
Βρίσκεστε στο κατώφλι της Καπέλα Σιξτίνα.
00:34
You're at the threshold
of the Sistine Chapel.
of the Sistine Chapel.
6
22149
2998
00:37
So what are you expecting?
7
25171
1764
Τι περιμένετε λοιπόν να δείτε;
00:38
Soaring domes? Choirs of angels?
8
26959
2524
Πανύψηλους τρούλους; Χορωδίες αγγέλων;
Δεν έχουμε τίποτα από αυτά εδώ.
00:41
We don't really have any of that there.
9
29507
2158
00:44
Instead, you may ask yourself,
what do we have?
what do we have?
10
32109
3889
Ίσως να αναρωτηθείτε,
τι έχουμε αντί γι' αυτά;
τι έχουμε αντί γι' αυτά;
00:48
Well, curtains up on the Sistine Chapel.
11
36022
2624
Λοιπόν, ας σηκωθεί η αυλαία
για την Καπέλα Σιξτίνα.
για την Καπέλα Σιξτίνα.
Κυριολεκτικά περιστοιχιζόμαστε
από ζωγραφισμένες κουρτίνες,
από ζωγραφισμένες κουρτίνες,
00:50
And I mean literally, you're surrounded
by painted curtains,
by painted curtains,
12
38670
2955
00:53
the original decoration of this chapel.
13
41649
2415
την αρχική διακόσμηση του παρεκκλησίου.
00:56
Churches used tapestries not just
to keep out cold during long masses,
to keep out cold during long masses,
14
44088
4544
Οι εκκλησίες είχαν παραπετάσματα
όχι μόνο για το κρύο κατά τη Λειτουργία,
όχι μόνο για το κρύο κατά τη Λειτουργία,
αλλά ως έναν τρόπο απεικόνισης
του ευρύτερου θεάτρου της ζωής.
του ευρύτερου θεάτρου της ζωής.
01:00
but as a way to represent
the great theater of life.
the great theater of life.
15
48656
3455
01:04
The human drama in which each one of us
plays a part is a great story,
plays a part is a great story,
16
52631
5131
Το ανθρώπινο δράμα στο οποίο
ο καθένας μας παίζει ένα ρόλο
ο καθένας μας παίζει ένα ρόλο
είναι μια υπέροχη ιστορία
που περικλείει ολόκληρο τον κόσμο
που περικλείει ολόκληρο τον κόσμο
01:09
a story that encompasses the whole world
17
57786
2809
και που εκτυλίσσεται σε τρία στάδια
01:12
and that came to unfold
in the three stages
in the three stages
18
60619
3065
στη ζωγραφική της Καπέλα Σιξτίνα.
01:15
of the painting in the Sistine Chapel.
19
63708
2242
01:18
Now, this building started out
as a space for a small group
as a space for a small group
20
66382
3361
Αυτό το κτίριο ξεκίνησε ως ένας χώρος
για μια μικρή ομάδα εύπορων
και μορφωμένων χριστιανών κληρικών.
και μορφωμένων χριστιανών κληρικών.
01:21
of wealthy, educated Christian priests.
21
69767
2342
01:24
They prayed there.
They elected their pope there.
They elected their pope there.
22
72528
2677
Εκεί προσεύχονταν.
Εκεί εξέλεγαν τον Πάπα τους.
Εκεί εξέλεγαν τον Πάπα τους.
Πριν από πεντακόσια χρόνια,
01:27
Five hundred years ago,
23
75229
1152
ήταν το απόλυτο εκκλησιαστικό
ανδρικό καταφύγιο.
ανδρικό καταφύγιο.
01:28
it was the ultimate
ecclesiastical man cave.
ecclesiastical man cave.
24
76405
2507
01:31
So, you may ask, how can it be
that today it attracts and delights
that today it attracts and delights
25
79548
5871
Έτσι μπορεί να αναρωτηθείτε,
πώς γίνεται σήμερα να προσελκύει
πώς γίνεται σήμερα να προσελκύει
και να ευχαριστεί
πέντε εκατομμύρια ανθρώπους το χρόνο,
πέντε εκατομμύρια ανθρώπους το χρόνο,
01:37
five million people a year,
26
85443
2666
από τελείως διαφορετικά υπόβαθρα;
01:40
from all different backgrounds?
27
88133
2239
Επειδή σε αυτόν τον συμπαγή χώρο
συνέβη μια έκρηξη δημιουργίας,
συνέβη μια έκρηξη δημιουργίας,
01:42
Because in that compressed space,
there was a creative explosion,
there was a creative explosion,
28
90396
4536
που πυροδοτήθηκε από τον ενθουσιασμό
των νέων γεωπολιτικών συνόρων,
των νέων γεωπολιτικών συνόρων,
01:46
ignited by the electric excitement
of new geopolitical frontiers,
of new geopolitical frontiers,
29
94956
4832
δραστηριοποίησε έντονα την αρχαία
αποστολική εκκλησιαστική παράδοση
αποστολική εκκλησιαστική παράδοση
01:51
which set on fire the ancient
missionary tradition of the Church
missionary tradition of the Church
30
99812
4295
και παρήγαγε ένα από τα μεγαλύτερα
έργα τέχνης στην ιστορία.
έργα τέχνης στην ιστορία.
01:56
and produced one of the greatest
works of art in history.
works of art in history.
31
104131
3278
02:00
Now, this development took place
as a great evolution,
as a great evolution,
32
108064
4514
Αυτή η ανάπτυξη έλαβε χώρα
ως μια μεγαλειώδης εξέλιξη,
ως μια μεγαλειώδης εξέλιξη,
ξεκινώντας από μια αρχική
μικρή ομάδα εκλεκτών,
μικρή ομάδα εκλεκτών,
02:04
moving from the beginning of a few elite,
33
112602
2735
και τελικά καταφέρνοντας να απευθυνθεί
σε μια ευρύτερη ομάδα ανθρώπων
σε μια ευρύτερη ομάδα ανθρώπων
02:07
and eventually able to speak
to audiences of people
to audiences of people
34
115361
3431
που προέρχονταν απ' όλο τον κόσμο.
02:10
that come from all over the world.
35
118816
2022
02:13
This evolution took place in three stages,
36
121222
2754
Αυτή η εξέλιξη πραγματοποιήθηκε
σε τρία στάδια,
σε τρία στάδια,
καθένα από τα οποία συνδέεται
με ένα ιστορικό γεγονός.
με ένα ιστορικό γεγονός.
02:16
each one linked
to a historical circumstance.
to a historical circumstance.
37
124000
3111
Το πρώτο είχε μάλλον
περιορισμένη έκταση.
περιορισμένη έκταση.
02:19
The first one was rather limited in scope.
38
127135
2031
02:21
It reflected the rather
parochial perspective.
parochial perspective.
39
129190
2533
Απεικόνιζε μια αρκετά στενόμυαλη άποψη.
02:24
The second one took place after
worldviews were dramatically altered
worldviews were dramatically altered
40
132096
4254
Το δεύτερο έλαβε χώρα
αφού άλλαξαν ριζικά οι κοσμοθεωρίες,
αφού άλλαξαν ριζικά οι κοσμοθεωρίες,
μετά το ιστορικό ταξίδι του Κολόμβου.
02:28
after Columbus's historical voyage;
41
136374
2691
02:31
and the third,
42
139089
1407
Και το τρίτο,
όταν η Εποχή των Ανακαλύψεων
είχε ήδη έρθει για τα καλά
είχε ήδη έρθει για τα καλά
02:32
when the Age of Discovery
was well under way
was well under way
43
140520
2976
και η εκκλησία είχε να αντιμετωπίσει
την πρόκληση
την πρόκληση
02:35
and the Church rose to the challenge
44
143520
2509
του να εξαπλωθεί σε παγκόσμιο επίπεδο.
02:38
of going global.
45
146053
1403
02:40
The original decoration of this church
reflected a smaller world.
reflected a smaller world.
46
148330
4012
Η αρχική διακόσμηση της εκκλησίας
αντικατόπτριζε έναν μικρότερο κόσμο.
αντικατόπτριζε έναν μικρότερο κόσμο.
Υπήρχαν πολυπληθείς σκηνές
02:44
There were busy scenes
47
152366
1314
02:45
that told the stories of the lives
of Jesus and Moses,
of Jesus and Moses,
48
153704
3857
που διηγούνταν τις ζωές
του Ιησού και του Μωυσή,
του Ιησού και του Μωυσή,
και απεικόνιζαν την εξέλιξη των Ιουδαίων
και των Χριστιανών.
και των Χριστιανών.
02:49
reflecting the development
of the Jewish and Christian people.
of the Jewish and Christian people.
49
157585
4037
Ο άνθρωπος που τη χρηματοδότησε,
ο Πάπας Σίξτος Δ',
ο Πάπας Σίξτος Δ',
02:53
The man who commissioned this,
Pope Sixtus IV,
Pope Sixtus IV,
50
161646
2337
02:56
assembled a dream team of Florentine art,
51
164007
3319
συνέταξε μια ομάδα κορυφαίων
καλλιτεχνών από τη Φλωρεντία,
καλλιτεχνών από τη Φλωρεντία,
02:59
including men like Sandro Botticelli
52
167350
2899
συμπεριλαμβανομένου του Σάντρο Μποτιτσέλι,
και αυτού που θα γινόταν ο μελλοντικός
δάσκαλος του Μιχαήλ Άγγελου,
δάσκαλος του Μιχαήλ Άγγελου,
03:02
and the man who would become
Michelangelo's future painting teacher,
Michelangelo's future painting teacher,
53
170273
3577
του Γκιρλαντάιο.
03:05
Ghirlandaio.
54
173874
1538
03:07
These men, they blanketed the walls
with a frieze of pure color,
with a frieze of pure color,
55
175436
5345
Αυτοί οι άνθρωποι κάλυψαν τους τοίχους
με μια ζωφόρο αμιγών χρωμάτων
με μια ζωφόρο αμιγών χρωμάτων
και μέσα στις αναπαραστάσεις
θα αναγνωρίσετε οικεία τοπία,
θα αναγνωρίσετε οικεία τοπία,
03:12
and in these stories you'll notice
familiar landscapes,
familiar landscapes,
56
180805
3301
καθώς οι καλλιτέχνες χρησιμοποίησαν
ρωμαϊκά μνημεία ή ένα τοσκάνικο τοπίο
ρωμαϊκά μνημεία ή ένα τοσκάνικο τοπίο
03:16
the artists using Roman monuments
or a Tuscan landscape
or a Tuscan landscape
57
184130
3866
03:20
to render a faraway story,
something much more familiar.
something much more familiar.
58
188020
3428
για να αποδώσουν σε μια μακρινή
ιστορία, ένα πιο οικείο πρόσωπο.
ιστορία, ένα πιο οικείο πρόσωπο.
Με την προσθήκη εικόνων των φίλων
και της οικογένειας του Πάπα,
και της οικογένειας του Πάπα,
03:23
With the addition of images
of the Pope's friends and family,
of the Pope's friends and family,
59
191472
3645
ήταν η τέλεια διακόσμηση
για μια μικρή αυλή παλατιού
για μια μικρή αυλή παλατιού
03:27
this was a perfect decoration
for a small court
for a small court
60
195141
2833
που περιοριζόταν στην ευρωπαϊκή ήπειρο.
03:29
limited to the European continent.
61
197998
1769
03:32
But in 1492, the New World was discovered,
62
200244
4870
Αλλά το 1492 ανακαλύφθηκε ο Νέος Κόσμος,
οι ορίζοντες επεκτάθηκαν,
03:37
horizons were expanding,
63
205138
1944
και ο μικρόκοσμος των 40 επί 14 μέτρων
έπρεπε να επεκταθεί επίσης.
έπρεπε να επεκταθεί επίσης.
03:39
and this little 133 by 46-foot
microcosm had to expand as well.
microcosm had to expand as well.
64
207106
6356
03:45
And it did,
65
213486
1320
Και το έκανε,
χάρη σε μια δημιουργική ιδιοφυΐα,
03:46
thanks to a creative genius,
66
214830
1952
έναν οραματιστή
και μια εκπληκτική ιστορία.
και μια εκπληκτική ιστορία.
03:48
a visionary and an awesome story.
67
216806
2817
03:52
Now, the creative genius
was Michelangelo Buonarroti,
was Michelangelo Buonarroti,
68
220208
2549
Η δημιουργική ιδιοφυΐα ήταν
ο Μιχαήλ Άγγελος Μπουοναρότι,
ο Μιχαήλ Άγγελος Μπουοναρότι,
03:54
33 years old when he was tapped
to decorate 12,000 square feet of ceiling,
to decorate 12,000 square feet of ceiling,
69
222781
4390
33 χρονών όταν κλήθηκε να διακοσμήσει
τα 3.650 τετραγωνικά μέτρα οροφής,
τα 3.650 τετραγωνικά μέτρα οροφής,
και οι συνθήκες δεν ήταν υπέρ του -
03:59
and the deck was stacked against him --
70
227195
1881
είχε σπουδάσει ζωγραφική
αλλά την άφησε για να μάθει γλυπτική.
αλλά την άφησε για να μάθει γλυπτική.
04:01
he had trained in painting
but had left to pursue sculpture.
but had left to pursue sculpture.
71
229100
2896
04:04
There were angry patrons in Florence
because he had left a stack
because he had left a stack
72
232020
3458
Πολλοί πελάτες του στη Φλωρεντία
ήταν θυμωμένοι
ήταν θυμωμένοι
γιατί το πλήθος παραγγελιών
που δεν είχε παραδώσει,
που δεν είχε παραδώσει,
04:07
of incomplete commissions,
73
235502
1674
αφού παρασύρθηκε στη Ρώμη με την προοπτική
ενός μεγάλου έργου για γλύπτη,
ενός μεγάλου έργου για γλύπτη,
04:09
lured to Rome by the prospect
of a great sculptural project,
of a great sculptural project,
74
237200
3663
και τελικά το έργο δεν ευδοκίμησε.
04:12
and that project had fallen through.
75
240887
2581
04:15
And he had been left with a commission
to paint 12 apostles
to paint 12 apostles
76
243492
3129
Και έμεινε με μια ανάθεση
να ζωγραφίσει τους 12 Αποστόλους
να ζωγραφίσει τους 12 Αποστόλους
σε ένα διακοσμητικό φόντο
στην οροφή της Καπέλα Σιξτίνα,
στην οροφή της Καπέλα Σιξτίνα,
04:18
against a decorative background
in the Sistine Chapel ceiling,
in the Sistine Chapel ceiling,
77
246645
2921
που θα έμοιαζε
σαν κάθε άλλη οροφή στην Ιταλία.
σαν κάθε άλλη οροφή στην Ιταλία.
04:21
which would look like
every other ceiling in Italy.
every other ceiling in Italy.
78
249590
3538
04:25
But genius rose to the challenge.
79
253615
1831
Αλλά η ιδιοφυΐα επικράτησε.
04:27
In an age when a man dared
to sail across the Atlantic Ocean,
to sail across the Atlantic Ocean,
80
255470
3498
Σε μια εποχή που ο άνθρωπος τόλμησε
να διαπλεύσει τον Ατλαντικό Ωκεανό,
να διαπλεύσει τον Ατλαντικό Ωκεανό,
ο Μιχαήλ Άγγελος τόλμησε να χαράξει
νέα καλλιτεχνικά μονοπάτια.
νέα καλλιτεχνικά μονοπάτια.
04:30
Michelangelo dared to chart
new artistic waters.
new artistic waters.
81
258992
3528
04:35
He, too, would tell a story --
82
263027
2236
Και αυτός θα έλεγε μια ιστορία
-χωρίς Αποστόλους-
αλλά μια ιστορία για μεγάλες αρχές,
αλλά μια ιστορία για μεγάλες αρχές,
04:37
no Apostles -- but a story
of great beginnings,
of great beginnings,
83
265287
3532
την ιστορία της Γέννεσης.
04:40
the story of Genesis.
84
268843
1672
04:43
Not really an easy sell,
stories on a ceiling.
stories on a ceiling.
85
271087
2931
Δεν ήταν και εύκολη δουλειά
η ζωγραφική σε οροφή.
η ζωγραφική σε οροφή.
Πώς θα μπορούσατε να εξετάσετε μια σκηνή
με τόσα πρόσωπα σε 19 μέτρα ύψος;
με τόσα πρόσωπα σε 19 μέτρα ύψος;
04:46
How would you be able to read
a busy scene from 62 feet below?
a busy scene from 62 feet below?
86
274042
4808
Η τεχνική ζωγραφικής που εφαρμοζόταν
για 200 χρόνια στα στούντιο της Φλωρεντίας
για 200 χρόνια στα στούντιο της Φλωρεντίας
04:50
The painting technique that had been
handed on for 200 years
handed on for 200 years
87
278874
2855
04:53
in Florentine studios was not equipped
for this kind of a narrative.
for this kind of a narrative.
88
281753
3314
δεν επαρκούσε
για μια τέτοιου είδους απεικόνιση.
για μια τέτοιου είδους απεικόνιση.
04:57
But Michelangelo wasn't really a painter,
89
285694
2968
Αλλά ο Μιχαήλ Άγγελος
δεν ήταν ακριβώς ζωγράφος,
δεν ήταν ακριβώς ζωγράφος,
και έτσι δούλεψε με όσα γνώριζε.
05:00
and so he played to his strengths.
90
288686
2284
05:02
Instead of being accustomed
to filling space with busyness,
to filling space with busyness,
91
290994
3482
Αντί, όπως συνηθιζόταν, να γεμίσει
την επιφάνεια με δραστηριότητα,
την επιφάνεια με δραστηριότητα,
πήρε σφυρί και καλέμι
και σκάλισε ένα κομμάτι μάρμαρο
και σκάλισε ένα κομμάτι μάρμαρο
05:06
he took a hammer and chisel
and hacked away at a piece of marble
and hacked away at a piece of marble
92
294500
3799
για να αποκαλύψει τη μορφή μέσα του.
05:10
to reveal the figure within.
93
298323
2430
Ο Μιχαήλ Άγγελος έδινε έμφαση
στην ουσία των σωμάτων.
στην ουσία των σωμάτων.
05:12
Michelangelo was an essentialist;
94
300777
2168
05:14
he would tell his story
in massive, dynamic bodies.
in massive, dynamic bodies.
95
302969
4386
Θα διηγούταν την ιστορία του
με ογκώδη δυναμικά σώματα.
με ογκώδη δυναμικά σώματα.
05:19
This plan was embraced
by the larger-than-life Pope Julius II,
by the larger-than-life Pope Julius II,
96
307379
4767
Το σχέδιο ενέκρινε ο Πάπας Ιούλιος Β',
ένας άνθρωπος με έντονη προσωπικότητα,
ένας άνθρωπος με έντονη προσωπικότητα,
05:24
a man who was unafraid
of Michelangelo's brazen genius.
of Michelangelo's brazen genius.
97
312170
3621
που δεν τον φόβιζε η αυθάδης ιδιοφυΐα
του Μιχαήλ Άγγελου.
του Μιχαήλ Άγγελου.
Ήταν ανιψιός του Πάπα Σίξτου Δ',
05:27
He was nephew to Pope Sixtus IV,
98
315815
1882
και είχε εμβαθύνει στην τέχνη
για 30 χρόνια και γνώριζε τη δύναμή της.
για 30 χρόνια και γνώριζε τη δύναμή της.
05:29
and he had been steeped in art
for 30 years and he knew its power.
for 30 years and he knew its power.
99
317721
4107
Και η ιστορία του απέδωσε το παρατσούκλι
του Πολεμοχαρή Πάπα
του Πολεμοχαρή Πάπα
05:33
And history has handed down the moniker
of the Warrior Pope,
of the Warrior Pope,
100
321852
3064
αλλά το κληροδότημα του στο Βατικανό
δεν ήταν φρούρια και εξοπλισμοί,
δεν ήταν φρούρια και εξοπλισμοί,
05:36
but this man's legacy to the Vatican --
it wasn't fortresses and artillery,
it wasn't fortresses and artillery,
101
324940
3790
ήταν η τέχνη.
05:40
it was art.
102
328754
1316
Μας άφησε τα Δωμάτια του Ραφαήλ,
την Καπέλα Σιξτίνα.
την Καπέλα Σιξτίνα.
05:42
He left us the Raphael Rooms,
the Sistine Chapel.
the Sistine Chapel.
103
330094
2579
05:44
He left St. Peter's Basilica
104
332697
1645
Μας άφησε τη Βασιλική του Αγίου Πέτρου
05:46
as well as an extraordinary collection
of Greco-Roman sculptures --
of Greco-Roman sculptures --
105
334366
5703
καθώς και μια υπέροχη συλλογή
Ελληνορωμαϊκών γλυπτών -
Ελληνορωμαϊκών γλυπτών -
σαφέστατα μη χριστιανικά έργα,
τα οποία θα γίνονταν η βάση
τα οποία θα γίνονταν η βάση
05:52
decidedly un-Christian works
that would become the seedbed
that would become the seedbed
106
340093
4140
για το πρώτο σύγχρονο μουσείο του κόσμου,
τα Μουσεία του Βατικανού.
τα Μουσεία του Βατικανού.
05:56
of the world's first modern museum,
the Vatican Museums.
the Vatican Museums.
107
344257
3885
06:00
Julius was a man
108
348847
1424
Ο Ιούλιος ήταν άνθρωπος
που οραματιζόταν ένα Βατικανό
06:02
who envisioned a Vatican
that would be eternally relevant
that would be eternally relevant
109
350295
3784
που θα ήταν αιώνια αλληλένδετο
με το μεγαλείο και την ομορφιά,
με το μεγαλείο και την ομορφιά,
06:06
through grandeur and through beauty,
110
354103
2089
και είχε δίκιο.
06:08
and he was right.
111
356216
1372
06:09
The encounter between these two giants,
Michelangelo and Julius II,
Michelangelo and Julius II,
112
357612
4988
Η επαφή των δύο γιγάντων,
του Μιχαήλ Άγγελου και του Ιούλιου Β',
του Μιχαήλ Άγγελου και του Ιούλιου Β',
αυτή μας έδωσε την Καπέλα Σιξτίνα.
06:14
that's what gave us the Sistine Chapel.
113
362624
2437
06:17
Michelangelo was so committed
to this project,
to this project,
114
365641
2787
Ο Μιχαήλ Άγγελος είχε αφιερωθεί
τόσο πολύ σε αυτό το έργο,
τόσο πολύ σε αυτό το έργο,
που κατάφερε να το ολοκληρώσει
σε τρία και μισό χρόνια,
σε τρία και μισό χρόνια,
06:20
that he succeeded in getting the job done
in three and a half years,
in three and a half years,
115
368452
4383
με ελάχιστο προσωπικό
και περνώντας ολόκληρες ώρες
και περνώντας ολόκληρες ώρες
06:24
using a skeleton crew and spending
most of the time, hours on end,
most of the time, hours on end,
116
372859
4269
με το χέρι τεντωμένο πάνω από κεφάλι του
για να ζωγραφίσει σκηνές στην οροφή.
για να ζωγραφίσει σκηνές στην οροφή.
06:29
reaching up above his head
to paint the stories on the ceiling.
to paint the stories on the ceiling.
117
377152
3691
06:33
So let's look at this ceiling
118
381424
2050
Ας κοιτάξουμε λοιπόν την οροφή
και να δούμε τις ιστορίες
να φτάνουν σε όλο τον κόσμο.
να φτάνουν σε όλο τον κόσμο.
06:35
and see storytelling gone global.
119
383498
2831
06:38
No more familiar artistic references
to the world around you.
to the world around you.
120
386353
4412
Δεν υπάρχουν πλέον οικείες καλλιτεχνικές
αναφορές στον κόσμο γύρω σας.
αναφορές στον κόσμο γύρω σας.
Υπάρχει απλά χώρος, δομή και ενέργεια.
06:42
There's just space
and structure and energy;
and structure and energy;
121
390789
4643
06:47
a monumental painted framework
which opens onto nine panels,
which opens onto nine panels,
122
395456
4597
Ένα μνημειώδες ζωγραφισμένο πλαίσιο
που ανοίγει σε εννέα ταμπλώ,
που ανοίγει σε εννέα ταμπλώ,
και κυριαρχείται περισσότερο
από το σχήμα της γλυπτικής
από το σχήμα της γλυπτικής
06:52
more driven by sculptural form
than painterly color.
than painterly color.
123
400077
3933
παρά από το χρώμα της ζωγραφικής.
06:56
And we stand in the far end
by the entrance,
by the entrance,
124
404034
3777
Και στεκόμαστε στην άλλη άκρη,
δίπλα στην είσοδο, μακριά από το ιερό
και τον περιφραγμένο χώρο για τον κλήρο,
και τον περιφραγμένο χώρο για τον κλήρο,
06:59
far from the altar and from the gated
enclosure intended for the clergy
enclosure intended for the clergy
125
407835
4106
και κοιτάζουμε μακριά
ψάχνοντας να βρούμε την αρχή.
ψάχνοντας να βρούμε την αρχή.
07:03
and we peer into the distance,
looking for a beginning.
looking for a beginning.
126
411965
5247
07:09
And whether in scientific inquiry
or in biblical tradition,
or in biblical tradition,
127
417236
4016
Και είτε ως επιστημονική αναζήτηση,
είτε ως βιβλική παράδοση,
είτε ως βιβλική παράδοση,
σκεφτόμαστε κάτι σαν μια πρωτόγονη σπίθα.
07:13
we think in terms of a primal spark.
128
421276
3320
Ο Μιχαήλ Άγγελος
μας έδωσε μια αρχική ενέργεια
μας έδωσε μια αρχική ενέργεια
07:16
Michelangelo gave us an initial energy
129
424620
2133
07:18
when he gave us the separation
of light and dark,
of light and dark,
130
426777
2741
όταν μας έδωσε τον διαχωρισμό
φωτός και σκοταδιού,
φωτός και σκοταδιού,
μια έντονη φιγούρα
που διαγράφεται θολά κάπου μακριά,
που διαγράφεται θολά κάπου μακριά,
07:21
a churning figure blurry in the distance,
131
429542
3389
συμπιεσμένη σε έναν μικρό χώρο.
07:24
compressed into a tight space.
132
432955
2484
Η επόμενη φιγούρα στέκει μεγαλύτερη,
07:27
The next figure looms larger,
133
435463
2329
και τη βλέπετε να τρέχει
από τη μία πλευρά στην άλλη.
από τη μία πλευρά στην άλλη.
07:29
and you see a figure hurtling
from one side to the next.
from one side to the next.
134
437816
3427
Αφήνει στο διάβα της τον ήλιο,
το φεγγάρι, τη βλάστηση.
το φεγγάρι, τη βλάστηση.
07:33
He leaves in his wake
the sun, the moon, vegetation.
the sun, the moon, vegetation.
135
441267
4986
07:38
Michelangelo didn't focus
on the stuff that was being created,
on the stuff that was being created,
136
446277
4007
Ο Μιχαήλ Άγγελος δεν εστίασε -όπως όλοι
οι άλλοι καλλιτέχνες- στα δημιουργήματα.
οι άλλοι καλλιτέχνες- στα δημιουργήματα.
07:42
unlike all the other artists.
137
450308
2044
07:44
He focused on the act of creation.
138
452376
3343
Επικεντρώθηκε στην πράξη της δημιουργίας.
07:47
And then the movement stops,
like a caesura in poetry
like a caesura in poetry
139
455743
4374
Και μετά η κίνηση παύει,
όπως μια παύση στην ποίηση,
όπως μια παύση στην ποίηση,
και ο δημιουργός υπερίπταται.
07:52
and the creator hovers.
140
460141
1252
07:53
So what's he doing?
141
461417
1279
Τι κάνει λοιπόν;
07:54
Is he creating land? Is he creating sea?
142
462720
2855
Μήπως δημιουργεί την ξηρά;
Μήπως δημιουργεί τη θάλασσα;
Μήπως δημιουργεί τη θάλασσα;
Ή μήπως αναλογίζεται το εργόχειρό του,
το σύμπαν και τους θησαυρούς του,
το σύμπαν και τους θησαυρούς του,
07:57
Or is he looking back over his handiwork,
the universe and his treasures,
the universe and his treasures,
143
465599
4691
08:02
just like Michelangelo must have,
144
470314
1731
όπως μάλλον έκανε και ο Μιχαήλ Άγγελος,
08:04
looking back over his work in the ceiling
145
472069
2597
βλέποντας το έργο του στην οροφή
και διαπιστώνοντας, «Είναι ωραίο».
08:06
and proclaiming, "It is good."
146
474690
2794
08:10
So now the scene is set,
147
478388
2105
Τώρα λοιπόν η σκηνή έχει ολοκληρωθεί,
και έχετε την κορύφωση της δημιουργίας,
που είναι ο άνθρωπος.
που είναι ο άνθρωπος.
08:12
and you get to the culmination
of creation, which is man.
of creation, which is man.
148
480517
3678
Ο Αδάμ προβάλει στο οπτικό μας πεδίο,
μια φωτεινή φιγούρα σε σκούρο φόντο.
μια φωτεινή φιγούρα σε σκούρο φόντο.
08:16
Adam leaps to the eye, a light figure
against a dark background.
against a dark background.
149
484219
4330
Κοιτάζοντας καλύτερα όμως,
08:20
But looking closer,
150
488573
1758
το πόδι του κείται μάλλον αδύναμο
πάνω στο έδαφος,
πάνω στο έδαφος,
08:22
that leg is pretty languid on the ground,
151
490355
2652
το χέρι γέρνει βαρύ πάνω στο γόνατο.
08:25
the arm is heavy on the knee.
152
493031
2290
08:27
Adam lacks that interior spark
153
495345
3677
Ο Αδάμ δεν έχει την εσωτερική σπίθα
που θα τον ανυψώσει στο μεγαλείο.
08:31
that will impel him to greatness.
154
499046
2288
08:33
That spark is about to be conferred
by the creator in that finger,
by the creator in that finger,
155
501358
4765
Η σπίθα πρόκειται να δοθεί
από τον δημιουργό σε εκείνο το δάκτυλο,
από τον δημιουργό σε εκείνο το δάκτυλο,
που απέχει ένα χιλιοστό
από το χέρι του Αδάμ.
από το χέρι του Αδάμ.
08:38
which is one millimeter
from the hand of Adam.
from the hand of Adam.
156
506147
2671
08:40
It puts us at the edge of our seats,
157
508842
1945
Μας κάνει να αγωνιούμε
γιατί απέχουμε μια στιγμή
από αυτή την επαφή,
από αυτή την επαφή,
08:42
because we're one moment
from that contact,
from that contact,
158
510811
3015
μέσω της οποίας εκείνος ο άνθρωπος
θα βρει τον σκοπό του,
θα βρει τον σκοπό του,
08:45
through which that man
will discover his purpose,
will discover his purpose,
159
513850
2901
θα ορμήσει και θα πάρει τη θέση του
στο πάνθεον της δημιουργίας.
στο πάνθεον της δημιουργίας.
08:48
leap up and take his place
at the pinnacle of creation.
at the pinnacle of creation.
160
516775
2984
08:51
And then Michelangelo threw a curveball.
161
519783
3261
Και τότε ο Μιχαήλ Άγγελος μας ξαφνιάζει.
08:55
Who is in that other arm?
162
523068
1828
Ποιος βρίσκεται στο άλλο χέρι;
08:57
Eve, first woman.
163
525531
1696
Η Εύα, η πρώτη γυναίκα.
Όχι, δεν είναι σκέψη
της τελευταίας στιγμής.
της τελευταίας στιγμής.
08:59
No, she's not an afterthought.
She's part of the plan.
She's part of the plan.
164
527251
2909
Είναι μέρος του σχεδίου.
Πάντα την είχε στο μυαλό του.
Πάντα την είχε στο μυαλό του.
09:02
She's always been in his mind.
165
530184
2473
Δείτε την, τόσο κοντά με τον Θεό,
με το χέρι της γύρω από το μπράτσο του.
με το χέρι της γύρω από το μπράτσο του.
09:04
Look at her, so intimate with God
that her hand curls around his arm.
that her hand curls around his arm.
166
532681
4205
09:09
And for me, an American art historian
from the 21st century,
from the 21st century,
167
537329
5408
Και για μένα, μια Αμερικάνα
ιστορικό τέχνης του 21ου αιώνα,
ιστορικό τέχνης του 21ου αιώνα,
αυτή ήταν η στιγμή που το έργο μου μίλησε.
09:14
this was the moment
that the painting spoke to me.
that the painting spoke to me.
168
542761
2852
09:17
Because I realized that this
representation of the human drama
representation of the human drama
169
545637
3348
Επειδή συνειδητοποίησα ότι αυτή
η αναπαράσταση του ανθρώπινου δράματος
η αναπαράσταση του ανθρώπινου δράματος
αφορούσε πάντα άνδρες και γυναίκες -
09:21
was always about men and women --
170
549009
2913
σε τέτοιο βαθμό που το ακριβές επίκεντρο,
η καρδιά της οροφής,
η καρδιά της οροφής,
09:23
so much so, that the dead center,
the heart of the ceiling,
the heart of the ceiling,
171
551946
3790
είναι η δημιουργία της γυναίκας
και όχι του Αδάμ.
και όχι του Αδάμ.
09:27
is the creation of woman, not Adam.
172
555760
2414
Και το γεγονός είναι ότι
όταν τους βλέπεις μαζί στον Κήπο της Εδέμ,
όταν τους βλέπεις μαζί στον Κήπο της Εδέμ,
09:30
And the fact is, that when you see them
together in the Garden of Eden,
together in the Garden of Eden,
173
558198
3924
ταπεινώνται μαζί
09:34
they fall together
174
562146
1537
09:35
and together their proud posture
turns into folded shame.
turns into folded shame.
175
563707
4392
και μαζί η υπερήφανη στάση τους
μεταμορφώνεται σε κεκαλυμμένη ντροπή.
μεταμορφώνεται σε κεκαλυμμένη ντροπή.
09:40
You are at critical juncture
now in the ceiling.
now in the ceiling.
176
568647
2669
Τώρα είστε σε μια κρίσιμη καμπή
πάνω στην οροφή.
πάνω στην οροφή.
Βρίσκεστε ακριβώς στο σημείο
όπου εσείς και εγώ
όπου εσείς και εγώ
09:43
You are exactly at the point
where you and I can go
where you and I can go
177
571340
3083
δεν μπορούμε να προχωρήσουμε
μέσα στην εκκλησία.
μέσα στην εκκλησία.
09:46
no further into the church.
178
574447
1455
09:47
The gated enclosure keeps us
out of the inner sanctum,
out of the inner sanctum,
179
575926
3356
Τα κάγκελα μας κρατούν μακριά από το Ιερό,
και μας αφήνουν έξω,
κάπως σαν τον Αδάμ και την Εύα.
κάπως σαν τον Αδάμ και την Εύα.
09:51
and we are cast out
much like Adam and Eve.
much like Adam and Eve.
180
579306
2513
09:53
The remaining scenes in the ceiling,
181
581843
1756
Οι υπόλοιπες σκηνές πάνω στην οροφή
αντικατοπτρίζουν το πολυπληθές χάος
στον κόσμο γύρω μας.
στον κόσμο γύρω μας.
09:55
they mirror the crowded chaos
of the world around us.
of the world around us.
182
583623
2844
Βρίσκετε τον Νώε με την Κιβωτό του
και την πλημμύρα.
και την πλημμύρα.
09:58
You have Noah and his Ark and the flood.
183
586491
2224
10:00
You have Noah. He's making a sacrifice
and a covenant with God.
and a covenant with God.
184
588739
3590
Βλέπετε τον Νώε να κάνει μια θυσία
κι ένα συμβόλαιο με τον Θεό.
κι ένα συμβόλαιο με τον Θεό.
Ίσως αυτός να είναι ο Σωτήρας.
10:04
Maybe he's the savior.
185
592353
1286
Όμως όχι, ο Νώε είναι
αυτός που καλλιέργησε τα σταφύλια,
αυτός που καλλιέργησε τα σταφύλια,
10:06
Oh, but no, Noah is the one
who grew grapes, invented wine,
who grew grapes, invented wine,
186
594031
3732
επινόησε το κρασί, μέθυσε,
και λιποθύμησε γυμνός στον αχυρώνα του.
και λιποθύμησε γυμνός στον αχυρώνα του.
10:09
got drunk and passed out
naked in his barn.
naked in his barn.
187
597787
2158
10:12
It is a curious way to design the ceiling,
188
600385
2374
Πολύ παράξενος τρόπος
να σχεδιάσεις μια οροφή,
να σχεδιάσεις μια οροφή,
10:14
now starting out with God creating life,
189
602783
1924
ξεκινώντας με τον Θεό να δημιουργεί ζωή,
και καταλήγοντας με έναν τύπο
τύφλα στο μεθύσι στον στάβλο.
τύφλα στο μεθύσι στον στάβλο.
10:16
ending up with some guy
blind drunk in a barn.
blind drunk in a barn.
190
604731
2495
10:19
And so, compared with Adam,
191
607250
2456
Και σε σύγκριση με τον Αδάμ,
ίσως σκεφτείτε ότι ο Μιχαήλ Άγγελος
μας κάνει πλάκα.
μας κάνει πλάκα.
10:21
you might think Michelangelo
is making fun of us.
is making fun of us.
192
609730
2518
10:24
But he's about to dispel the gloom
193
612693
2043
Αλλά πρόκειται να φωτίσει το σκοτάδι
10:26
by using those bright colors
right underneath Noah:
right underneath Noah:
194
614760
3518
χρησιμοποιώντας έντονα χρώματα
ακριβώς κάτω από τον Νώε:
ακριβώς κάτω από τον Νώε:
σμαραγδί, τοπάζι, πορφυρό,
πάνω στον προφήτη Ζαχαρία.
πάνω στον προφήτη Ζαχαρία.
10:30
emerald, topaz, scarlet
on the prophet Zechariah.
on the prophet Zechariah.
195
618302
3390
Ο Ζαχαρίας προβλέπει ένα φως
να έρχεται από την Ανατολή,
να έρχεται από την Ανατολή,
10:33
Zechariah foresees a light
coming from the east,
coming from the east,
196
621716
2979
και εδώ αλλάζουμε πορεία
προς έναν νέο προορισμό,
προς έναν νέο προορισμό,
10:36
and we are turned at this juncture
to a new destination,
to a new destination,
197
624719
3688
με μάντισσες και προφήτες
που μας οδηγούν σε μια παρέλαση.
που μας οδηγούν σε μια παρέλαση.
10:40
with sibyls and prophets
who will lead us on a parade.
who will lead us on a parade.
198
628431
3875
10:44
You have the heroes and heroines
who make safe the way,
who make safe the way,
199
632330
3298
Έχετε τους ήρωες και τις ηρωίδες
που εξασφαλίζουν το δρόμο,
που εξασφαλίζουν το δρόμο,
και ακολουθούμε τις μητέρες
και τους πατέρες.
και τους πατέρες.
10:47
and we follow the mothers and fathers.
200
635652
2484
Αυτοί είναι που κινούν τη μεγάλη
ανθρώπινη μηχανή προς τα εμπρός.
ανθρώπινη μηχανή προς τα εμπρός.
10:50
They are the motors of this great
human engine, driving it forward.
human engine, driving it forward.
201
638160
4085
10:54
And now we're at the keystone
of the ceiling,
of the ceiling,
202
642269
2907
Και τώρα βρισκόμαστε
στο κέντρο της οροφής,
στο κέντρο της οροφής,
την αποκορύφωση όλου αυτού του πράγματος,
10:57
the culmination of the whole thing,
203
645200
2179
με μια μορφή που μοιάζει έτοιμη
να πέσει από το δικό της διάστημα
να πέσει από το δικό της διάστημα
10:59
with a figure that looks like
he's about to fall out of his space
he's about to fall out of his space
204
647403
3230
στο δικό μας διάστημα,
11:02
into our space,
205
650657
1340
11:04
encroaching our space.
206
652021
1283
να εισβάλει στο χώρο μας.
Αυτή είναι η πιο σημαντική στιγμή.
11:05
This is the most important juncture.
207
653328
2541
11:07
Past meets present.
208
655893
1872
Το παρελθόν συναντά το παρόν.
Η μορφή του Ιωνά, που πέρασε
τρεις ημέρες στην κοιλιά μιας φάλαινας,
τρεις ημέρες στην κοιλιά μιας φάλαινας,
11:09
This figure, Jonah, who spent
three days in the belly of the whale,
three days in the belly of the whale,
209
657789
3216
για τους χριστιανούς είναι σύμβολο
ανανέωσης της ανθρωπότητας
ανανέωσης της ανθρωπότητας
11:13
for the Christians, is the symbol
of the renewal of humanity
of the renewal of humanity
210
661029
2853
11:15
through Jesus' sacrifice,
211
663906
1263
μέσα από τη θυσία του Χριστού,
11:17
but for the multitudes
of visitors to that museum
of visitors to that museum
212
665193
2748
αλλά για τα πλήθη των επισκεπτών
από διάφορες θρησκείες
από διάφορες θρησκείες
11:19
from all faiths who visit there every day,
213
667965
2770
που επισκέπτονται το μουσείο κάθε μέρα,
11:22
he is the moment the distant past
encounters and meets immediate reality.
encounters and meets immediate reality.
214
670759
6586
είναι η στιγμή που το μακρινό παρελθόν
συναντά την άμεση πραγματικότητα.
συναντά την άμεση πραγματικότητα.
11:30
All of this brings us to the yawning
archway of the altar wall,
archway of the altar wall,
215
678091
4593
Όλο αυτό μας φέρνει στην πανύψηλη αψίδα
πάνω από την είσοδο για την Αγία Τράπεζα,
πάνω από την είσοδο για την Αγία Τράπεζα,
όπου βλέπουμε από τον Μιχαήλ Άγγελο
την Ημέρα της Κρίσης,
την Ημέρα της Κρίσης,
11:34
where we see Michelangelo's Last Judgment,
216
682708
2763
ζωγραφισμένη το 1534
αφού ο κόσμος είχε αλλάξει ξανά.
αφού ο κόσμος είχε αλλάξει ξανά.
11:37
painted in 1534 after the world
had changed again.
had changed again.
217
685495
3866
Η Μεταρρύθμιση
είχε κατακερματίσει την Εκκλησία,
είχε κατακερματίσει την Εκκλησία,
11:41
The Reformation had splintered the Church,
218
689385
2024
η Οθωμανική Αυτοκρατορία
έκανε το Ισλάμ μια καθημερινή λέξη,
έκανε το Ισλάμ μια καθημερινή λέξη,
11:43
the Ottoman Empire had made
Islam a household word
Islam a household word
219
691433
2868
11:46
and Magellan had found a route
into the Pacific Ocean.
into the Pacific Ocean.
220
694325
3494
και ο Μαγγελάνος είχε βρει δρόμο
προς τον Ειρηνικό Ωκεανό.
προς τον Ειρηνικό Ωκεανό.
Πώς ένας 59χρονος καλλιτέχνης, που δεν
είχε ταξιδέψει πιο πέρα από τη Βενετία,
είχε ταξιδέψει πιο πέρα από τη Βενετία,
11:49
How is a 59-year-old artist who has never
been any further than Venice
been any further than Venice
221
697843
4662
θα μπορούσε να μιλήσει
σε αυτό τον νέο κόσμο;
σε αυτό τον νέο κόσμο;
11:54
going to speak to this new world?
222
702529
2194
Ο Μιχαήλ Άγγελος επέλεξε
να ζωγραφίσει το πεπρωμένο,
να ζωγραφίσει το πεπρωμένο,
11:56
Michelangelo chose to paint destiny,
223
704747
3043
αυτή την πανανθρώπινη επιθυμία,
11:59
that universal desire,
224
707814
1820
κοινή σε όλους μας,
12:01
common to all of us,
225
709658
1620
για να αφήσει ένα κληροδότημα υπεροχής.
12:03
to leave a legacy of excellence.
226
711302
3169
Ερμηνευόμενο σύμφωνα με το χριστιανικό
όραμα της Ημέρας της Κρίσης,
όραμα της Ημέρας της Κρίσης,
12:06
Told in terms of the Christian vision
of the Last Judgment,
of the Last Judgment,
227
714495
2931
12:09
the end of the world,
228
717450
1312
το τέλος του κόσμου,
12:10
Michelangelo gave you a series of figures
229
718786
3138
ο Μιχαήλ Άγγελος σας έδωσε
μια σειρά από μορφές
μια σειρά από μορφές
που ενδύονται αυτά
τα εντυπωσιακά όμορφα σώματα.
τα εντυπωσιακά όμορφα σώματα.
12:13
who are wearing these
strikingly beautiful bodies.
strikingly beautiful bodies.
230
721948
3155
12:17
They have no more covers,
no more portraits
no more portraits
231
725127
2722
Δεν έχουν άλλα καλύμματα,
όχι άλλα πορτραίτα,
όχι άλλα πορτραίτα,
εκτός από κάνα δυο.
12:19
except for a couple.
232
727873
1237
Είναι μια σύνθεση μόνο από σώματα,
12:21
It's a composition only out of bodies,
233
729134
2718
391 σώματα, όλα διαφορετικά μεταξύ τους,
12:23
391, no two alike,
234
731876
3386
12:27
unique like each and every one of us.
235
735286
2454
μοναδικά όπως ο καθένας από εμάς.
Αρχίζουν από την κάτω γωνία,
ξεκολλάνε από το έδαφος,
ξεκολλάνε από το έδαφος,
12:29
They start in the lower corner,
breaking away from the ground,
breaking away from the ground,
236
737764
3742
αγωνίζονται και παλεύουν να ανυψωθούν.
12:33
struggling and trying to rise.
237
741530
2722
12:36
Those who have risen
reach back to help others,
reach back to help others,
238
744276
2456
Όσοι υψώθηκαν τεντώνουν το χέρι
να βοηθήσουν και τους άλλους
να βοηθήσουν και τους άλλους
12:38
and in one amazing vignette,
239
746756
1837
και σε μια καταπληκτική βινιέτα
12:40
you have a black man and a white man
pulled up together
pulled up together
240
748617
3092
έχουμε έναν μαύρο και έναν λευκό
να τραβιούνται προς τα πάνω μαζί
να τραβιούνται προς τα πάνω μαζί
12:43
in an incredible vision of human unity
241
751733
2722
σε ένα απίστευτο όραμα
για την ανθρώπινη ομόνοια
για την ανθρώπινη ομόνοια
σε αυτόν τον νέο κόσμο.
12:46
in this new world.
242
754479
1442
Η μερίδα του λέοντος από τον χώρο
πάει στο κύκλο του νικητή.
πάει στο κύκλο του νικητή.
12:47
The lion's share of the space
goes to the winner's circle.
goes to the winner's circle.
243
755945
3507
Εκεί βρίσκεις άνδρες και γυναίκες
τελείως γυμνούς σαν αθλητές.
τελείως γυμνούς σαν αθλητές.
12:51
There you find men and women
completely nude like athletes.
completely nude like athletes.
244
759476
4836
12:56
They are the ones
who have overcome adversity,
who have overcome adversity,
245
764336
2312
Είναι αυτοί που έχουν ξεπεράσει
τις αντιξοότητες,
τις αντιξοότητες,
και είναι το όραμα του Μιχαήλ Άγγελου
οι άνθρωποι να μάχονται τις αντιξοότητες,
οι άνθρωποι να μάχονται τις αντιξοότητες,
12:58
and Michelangelo's vision
of people who combat adversity,
of people who combat adversity,
246
766672
3714
13:02
overcome obstacles --
247
770410
1274
να ξεπερνούν τα εμπόδια -
13:03
they're just like athletes.
248
771708
1894
αυτοί είναι ακριβώς σαν αθλητές.
Έχουμε λοιπόν γυναίκες και άνδρες
που τεντώνονται και ποζάρουν
που τεντώνονται και ποζάρουν
13:05
So you have men and women
flexing and posing
flexing and posing
249
773626
3429
σε αυτό τον εξωπραγματικό προβολέα.
13:09
in this extraordinary spotlight.
250
777079
2084
13:11
Presiding over this assembly is Jesus,
251
779555
2545
Ο Ιησούς ηγείται σε αυτή τη σύναξη,
πρώτα ως άνθρωπος
που υποφέρει πάνω στον σταυρό,
που υποφέρει πάνω στον σταυρό,
13:14
first a suffering man on the cross,
252
782124
2018
13:16
now a glorious ruler in Heaven.
253
784166
2404
κατόπιν ως παμμέγιστος
Βασιλεύς των Ουρανών.
Βασιλεύς των Ουρανών.
Και όπως ο Μιχαήλ Άγγελος
φανέρωσε σ' αυτόν τον πίνακα,
φανέρωσε σ' αυτόν τον πίνακα,
13:18
And as Michelangelo
proved in his painting,
proved in his painting,
254
786594
3018
οι ταλαιπωρίες, οι αναποδιές
και τα εμπόδια,
και τα εμπόδια,
13:21
hardship, setbacks and obstacles,
255
789636
2578
δεν περιορίζουν την υπεροχή,
την ισχυροποιούν.
την ισχυροποιούν.
13:24
they don't limit excellence,
they forge it.
they forge it.
256
792238
3234
13:28
Now, this does lead us to one odd thing.
257
796276
2588
Αυτό βέβαια μας οδηγεί
σε ένα παράξενο πράγμα.
σε ένα παράξενο πράγμα.
Είναι το ιδιωτικό παρεκκλήσι του Πάπα,
13:30
This is the Pope's private chapel,
258
798888
1817
13:32
and the best way you can describe that
is indeed a stew of nudes.
is indeed a stew of nudes.
259
800729
3157
και η πιο κατάλληλη περιγραφή
όντως θα ήταν ως ένα μάτσο γυμνών.
όντως θα ήταν ως ένα μάτσο γυμνών.
13:35
But Michelangelo was trying to use
only the best artistic language,
only the best artistic language,
260
803910
3763
Αλλά ο Μιχαήλ Άγγελος απλώς επιχείρησε
να μιλήσει με την καλύτερη γλώσσα,
να μιλήσει με την καλύτερη γλώσσα,
την πανανθρώπινη καλλιτεχνική γλώσσα
που θα φανταζόμαστε:
που θα φανταζόμαστε:
13:39
the most universal artistic language
he could think of:
he could think of:
261
807697
2588
13:42
that of the human body.
262
810309
1760
αυτή του ανθρώπινου σώματος.
Έτσι, αντί να δείξει την αρετή
ως γενναιότητα και αυτοκυριαρχία,
ως γενναιότητα και αυτοκυριαρχία,
13:44
And so instead of the way of showing
virtue such as fortitude or self-mastery,
virtue such as fortitude or self-mastery,
263
812093
5806
δανείστηκε από τη θαυμάσια
συλλογή γλυπτών του Ιούλιου Β'
συλλογή γλυπτών του Ιούλιου Β'
13:49
he borrowed from Julius II's
wonderful collection of sculptures
wonderful collection of sculptures
264
817923
4265
13:54
in order to show inner strength
as external power.
as external power.
265
822212
4251
για να δείξει την εσωτερική ρώμη
ως εξωτερική δύναμη.
ως εξωτερική δύναμη.
13:59
Now, one contemporary did write
266
827368
3365
Βέβαια κάποιος σύγχρονος όντως έγραψε
14:02
that the chapel was too beautiful
to not cause controversy.
to not cause controversy.
267
830757
3858
ότι το παρεκκλήσι προκάλεσε αναστάτωση
λόγω υπερβολικής ομορφιάς.
λόγω υπερβολικής ομορφιάς.
14:06
And so it did.
268
834639
1349
Και βέβαια έτσι έγινε.
14:08
Michelangelo soon found
that thanks to the printing press,
that thanks to the printing press,
269
836012
3538
Ο Μιχαήλ Άγγελος σύντομα ανακάλυψε
ότι χάρη στον έντυπο τύπο,
ότι χάρη στον έντυπο τύπο,
παντού έγιναν παράπονα
σχετικά με τα γυμνά,
σχετικά με τα γυμνά,
14:11
complaints about the nudity
spread all over the place,
spread all over the place,
270
839574
3122
και σύντομα το αριστούργημά του για το
ανθρώπινο δράμα βαφτίστηκε πορνογράφημα,
ανθρώπινο δράμα βαφτίστηκε πορνογράφημα,
14:14
and soon his masterpiece of human drama
was labeled pornography,
was labeled pornography,
271
842720
4296
οπότε και πρόσθεσε δύο επιπλέον πορτρέτα,
14:19
at which point he added
two more portraits,
two more portraits,
272
847040
2175
ένα του ανθρώπου τον κατέκρινε,
ενός αυλικού του Πάπα,
ενός αυλικού του Πάπα,
14:21
one of the man who criticized him,
a papal courtier,
a papal courtier,
273
849239
2484
και ένα άλλο του εαυτού του
σαν στεγνωμένο σαρκίο, όχι ως αθλητή,
σαν στεγνωμένο σαρκίο, όχι ως αθλητή,
14:23
and the other one of himself
as a dried up husk, no athlete,
as a dried up husk, no athlete,
274
851747
4132
στα χέρια ενός πολύπαθου μάρτυρα.
14:27
in the hands of a long-suffering martyr.
275
855903
2421
Τη χρονιά που πέθανε είδε
πολλές από τις φιγούρες να σκεπάζονται,
πολλές από τις φιγούρες να σκεπάζονται,
14:30
The year he died he saw
several of these figures covered over,
several of these figures covered over,
276
858348
3668
έναν θρίαμβο των περισπασμών
της καθημερινότητας
της καθημερινότητας
14:34
a triumph for trivial distractions
over his great exhortation to glory.
over his great exhortation to glory.
277
862040
5619
επί της δικής του προτροπής προς τη δόξα.
Έτσι τώρα βρισκόμαστε στο εδώ και το τώρα.
14:40
And so now we stand
278
868167
1764
14:41
in the here and now.
279
869955
1730
Βρισκόμαστε παγιδευμένοι σε αυτό τον χώρο
14:43
We are caught in that space
280
871709
2320
14:46
between beginnings and endings,
281
874053
2265
ανάμεσα στις αρχές και τις καταλήξεις,
στην τεράστια ολότητα
της ανθρώπινης εμπειρίας.
της ανθρώπινης εμπειρίας.
14:48
in the great, huge totality
of the human experience.
of the human experience.
282
876342
4232
Η Καπέλα Σιξτίνα μας κάνει να κοιτάζουμε
τριγύρω σαν να είναι ένας καθρέφτης.
τριγύρω σαν να είναι ένας καθρέφτης.
14:52
The Sistine Chapel forces us
to look around as if it were a mirror.
to look around as if it were a mirror.
283
880598
3971
Ποιος είμαι εγώ στην εικόνα;
14:56
Who am I in this picture?
284
884593
1297
Είμαι ένας από το πλήθος;
14:57
Am I one of the crowd?
285
885914
1306
Είμαι ο μεθυσμένος;
14:59
Am I the drunk guy?
286
887244
1373
Μήπως είμαι ο αθλητής;
15:00
Am I the athlete?
287
888641
1456
Και αφήνοντας αυτό το καταφύγιο
της ομορφιάς που μας ανυψώνει,
της ομορφιάς που μας ανυψώνει,
15:02
And as we leave this haven
of uplifting beauty,
of uplifting beauty,
288
890121
2260
15:04
we are inspired to ask ourselves
life's biggest questions:
life's biggest questions:
289
892405
3944
εμπνεόμαστε να αναρωτηθούμε
για τα μεγαλύτερα ερωτήματα της ζωής:
για τα μεγαλύτερα ερωτήματα της ζωής:
Ποιος είμαι εγώ και τι ρόλο παίζω
στο ευρύτερο θέατρο της ζωής;
στο ευρύτερο θέατρο της ζωής;
15:08
Who am I, and what role do I play
in this great theater of life?
in this great theater of life?
290
896373
4838
15:13
Thank you.
291
901549
1171
Σας ευχαριστώ.
(Χειροκρότημα)
15:14
(Applause)
292
902744
3448
15:18
Bruno Giussani: Elizabeth Lev, thank you.
293
906216
2971
Μπρούνο Τζιουσάνι:
Ελίζαμπεθ Λεβ, σε ευχαριστούμε.
Ελίζαμπεθ Λεβ, σε ευχαριστούμε.
15:21
Elizabeth, you mentioned
this whole issue of pornography,
this whole issue of pornography,
294
909211
3856
Μας ανέφερες το θέμα της πορνογραφίας,
τα πάρα πολλά γυμνά και τις πολλές σκηνές
από την καθημερινή ζωή
από την καθημερινή ζωή
15:25
too many nudes and too many
daily life scenes and improper things
daily life scenes and improper things
295
913091
4813
και απρεπή πράγματα
για τη νοοτροπία της εποχής.
για τη νοοτροπία της εποχής.
15:30
in the eyes of the time.
296
918555
1865
Αλλά βασικά η ιστορία είναι μεγαλύτερη.
15:32
But actually the story is bigger.
297
920444
1606
15:34
It's not just touching up
and covering up some of the figures.
and covering up some of the figures.
298
922074
3020
Δεν αφορά μόνο την παρέμβαση
στις μορφές ή την κάλυψή τους.
στις μορφές ή την κάλυψή τους.
Αυτό το έργο τέχνης σχεδόν καταστράφηκε
από τέτοιες παρεμβάσεις.
από τέτοιες παρεμβάσεις.
15:37
This work of art was almost
destroyed because of that.
destroyed because of that.
299
925118
2624
15:40
Elizabeth Lev: The effect
of the Last Judgment was enormous.
of the Last Judgment was enormous.
300
928383
3025
Ελίζαμπεθ Λεβ: Η αντίδραση
στην Ημέρα της Κρίσης ήταν τεράστια.
στην Ημέρα της Κρίσης ήταν τεράστια.
Ο έντυπος τύπος φρόντισε να τη δουν όλοι.
15:43
The printing press made sure
that everybody saw it.
that everybody saw it.
301
931432
2950
Έτσι, δεν ήταν κάτι που έγινε
μέσα σε λίγες εβδομάδες.
μέσα σε λίγες εβδομάδες.
15:46
And so, this wasn't something
that happened within a couple of weeks.
that happened within a couple of weeks.
302
934406
3285
Ήταν κάτι που έγινε σε διάστημα 20 χρόνων
15:49
It was something that happened
over the space of 20 years
over the space of 20 years
303
937715
4468
από άρθρα σε εφημερίδες και παράπονα,
15:54
of editorials and complaints,
304
942207
1924
που έλεγαν στην Εκκλησία,
15:56
saying to the Church,
305
944155
1168
«Δεν μπορείτε να μας υποδείξετε
πώς θα ζήσουμε.
πώς θα ζήσουμε.
15:57
"You can't possibly tell us
how to live our lives.
how to live our lives.
306
945347
2575
15:59
Did you notice you have
pornography in the Pope's chapel?"
pornography in the Pope's chapel?"
307
947946
3340
Δεν είδατε ότι έχετε πορνογραφήματα
στο παρεκκλήσι του Πάπα;»
στο παρεκκλήσι του Πάπα;»
Και μετά από τα παράπονα και την επιμονή
16:03
And so after complaints and insistence
308
951310
2460
για να καταστραφεί το έργο,
16:05
of trying to get this work destroyed,
309
953794
2716
ήταν τη χρονιά που πέθανε ο Μιχαήλ Άγγελος
16:08
it was finally the year
that Michelangelo died
that Michelangelo died
310
956534
2161
που η Εκκλησία έφτασε τελικά
σε έναν συμβιβασμό,
σε έναν συμβιβασμό,
16:10
that the Church finally
found a compromise,
found a compromise,
311
958719
2081
16:12
a way to save the painting,
312
960824
1531
έναν τρόπο να σωθεί ο πίνακας,
και ήταν βάζοντας
αυτά τα 30 έξτρα καλύμματα,
αυτά τα 30 έξτρα καλύμματα,
16:14
and that was in putting up
these extra 30 covers,
these extra 30 covers,
313
962379
3317
16:17
and that happens to be
the origin of fig-leafing.
the origin of fig-leafing.
314
965720
2747
και τότε προέκυψαν αρχικά τα φύλλα συκής.
Τότε έγιναν όλα αυτά
16:20
That's where it all came about,
315
968491
1588
και προήλθε από μια εκκλησία
που προσπαθούσε να σώσει ένα έργο τέχνης,
που προσπαθούσε να σώσει ένα έργο τέχνης,
16:22
and it came about from a church
that was trying to save a work of art,
that was trying to save a work of art,
316
970103
4130
όχι ουσιαστικά να το καλύψουν
ή να το καταστρέψουν.
ή να το καταστρέψουν.
16:26
not indeed deface or destroyed it.
317
974257
2171
16:28
BG: This, what you just gave us,
is not the classic tour
is not the classic tour
318
976888
2787
ΜΤ: Αυτό που μας προσφέρατε
δεν είναι η κλασική ξενάγηση
δεν είναι η κλασική ξενάγηση
16:31
that people get today
when they go to the Sistine Chapel.
when they go to the Sistine Chapel.
319
979699
2974
που παίρνουν σήμερα οι επισκέπτες
της Καπέλα Σιξτίνα.
της Καπέλα Σιξτίνα.
(Γέλια)
16:34
(Laughter)
320
982697
2103
ΕΛ: Δεν ξέρω, διαφήμιση είναι αυτό;
16:36
EL: I don't know, is that an ad?
321
984824
1781
16:38
(Laughter)
322
986629
1677
(Γέλια)
ΜΓ: Όχι απαραίτητα, είναι δήλωση.
16:40
BG: No, no, no, not necessarily,
it is a statement.
it is a statement.
323
988330
2988
Η επαφή με την τέχνη σήμερα
έχει κάποια προβλήματα.
έχει κάποια προβλήματα.
16:43
The experience of art today
is encountering problems.
is encountering problems.
324
991342
3914
Υπερβολικά πολλοί άνθρωποι
θέλουν να δουν αυτό εκεί,
θέλουν να δουν αυτό εκεί,
16:47
Too many people want to see this there,
325
995280
2875
με αποτέλεσμα πέντε εκατομμύρια άνθρωποι
να περνούν αυτή τη μικρή πόρτα
να περνούν αυτή τη μικρή πόρτα
16:50
and the result is five million people
going through that tiny door
going through that tiny door
326
998179
3127
16:53
and experiencing it
in a completely different way
in a completely different way
327
1001330
2317
και να το ζουν εντελώς διαφορετικά
από ό,τι εμείς τώρα.
16:55
than we just did.
328
1003671
1166
16:56
EL: Right. I agree. I think it's really
nice to be able to pause and look.
nice to be able to pause and look.
329
1004861
3529
ΕΛ: Συμφωνώ. Νομίζω ότι είναι καλό
να μπορείς να σταματήσεις και να δεις.
να μπορείς να σταματήσεις και να δεις.
Αλλά σκεφτείτε, ακόμα κι εκείνες τις μέρες
17:00
But also realize,
even when you're in those days,
even when you're in those days,
330
1008414
2301
με 28.000 επισκέπτες την ημέρα,
17:02
with 28,000 people a day,
331
1010739
2012
ακόμα κι αύτες τις μέρες
με όλους αυτούς τους ανθρώπους,
με όλους αυτούς τους ανθρώπους,
17:04
even those days when you're in there
with all those other people,
with all those other people,
332
1012775
3110
κοιτάξτε τριγύρω σας και σκεφτείτε
πόσο εκπληκτικό είναι
πόσο εκπληκτικό είναι
17:07
look around you and think
how amazing it is
how amazing it is
333
1015909
2405
που κάποια ζωγραφική πάνω σε γύψο
πάνω από 500 ετών
πάνω από 500 ετών
17:10
that some painted plaster
from 500 years ago
from 500 years ago
334
1018338
3596
καταφέρνει ακόμη να κάνει όλους
αυτούς που στέκονται δίπλα σου
αυτούς που στέκονται δίπλα σου
17:13
can still draw all those people
standing side by side with you,
standing side by side with you,
335
1021958
3108
να κοιτάζουν προς τα πάνω
και να μένουν έκθαμβοι.
και να μένουν έκθαμβοι.
17:17
looking upwards with their jaws dropped.
336
1025090
1975
17:19
It's a great statement about how beauty
truly can speak to us all
truly can speak to us all
337
1027089
4925
Είναι τρανή απόδειξη του πώς η ομορφιά
μπορεί πραγματικά να μιλήσει σε όλους μας
μπορεί πραγματικά να μιλήσει σε όλους μας
σε όλες τις εποχές
και σε όλα τα γεωγραφικά πλάτη.
και σε όλα τα γεωγραφικά πλάτη.
17:24
through time and through geographic space.
338
1032038
2687
ΜΤ: Λιζ, σε ευχαριστούμε.
17:26
BG: Liz, grazie.
339
1034749
1194
ΕΛ: Σας ευχαριστώ κι εγώ.
17:27
EL: Grazie a te.
340
1035967
1207
ΜΤ: Ευχαριστούμε.
17:29
BG: Thank you.
341
1037198
1176
(Χειροκρότημα)
17:30
(Applause)
342
1038398
1863
ABOUT THE SPEAKER
Elizabeth Lev - Art historianElizabeth Lev's experience studying and teaching art has led her to believe that when we encounter something beautiful, we are made vulnerable and opened to the truth.
Why you should listen
Art historian Elizabeth Lev became captivated by Rome while completing her graduate studies. She writes and lectures on Renaissance art in the Eternal City, but is most at home in the Vatican Museums, founded in the 16th century to house the trove of art amassed by centuries of Popes. She has spent 15 years studying the vast collection, which contain not only Christian-themed works but art from virtually every other culture in the world. She consults with the Vatican Museums and wrote the film Vatican Treasures. She also wrote A Body for Glory, examining how the papal collection of Greco-Roman nudes grew into the Sistine Chapel.
Elizabeth Lev | Speaker | TED.com