TEDxWomen 2011
Jane Fonda: Life's third act
Jane Fonda: La tria akto de la vivo
Filmed:
Readability: 3.9
2,712,903 views
Dum la nuna generacio, kromaj 30 jaroj aldoniĝis al nia atendata vivdaŭro -- kaj tiuj jaroj ne nur estas neglektindaĵo aŭ patologio. Ĉe TEDxWomen, Jane Fonda esploras kiel ni pritaksu ĉi tiun novan fazon de niaj vivoj.
Jane Fonda - Actor and activist
Jane Fonda has had three extraordinary careers (so far): Oscar-winning actor, fitness guru, impassioned activist. Full bio
Jane Fonda has had three extraordinary careers (so far): Oscar-winning actor, fitness guru, impassioned activist. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:15
There have been many revolutions
0
0
2000
Multaj revolucioj okazis
00:17
over the last century,
1
2000
2000
dum la lasta jarcento,
00:19
but perhaps none as significant
2
4000
2000
sed eble neniu estis tiel signifoplena
00:21
as the longevity revolution.
3
6000
3000
kiel la revolucio de longviveco.
00:24
We are living on average today
4
9000
2000
Nuntempe ni vivas averaĝe
00:26
34 years longer than our great-grandparents did.
5
11000
3000
34 jarojn pli ol niaj praavoj.
00:29
Think about that.
6
14000
2000
Pripensu tion.
00:31
That's an entire second adult lifetime
7
16000
3000
TIo estas plena dua vivo de plenkreskulo
00:34
that's been added to our lifespan.
8
19000
2000
kiu aldoniĝis al nia vivdaŭro.
00:36
And yet, for the most part,
9
21000
2000
Tamen grandparte nia kulturo
00:38
our culture has not come to terms with what this means.
10
23000
3000
ne adaptiĝis al la signifo de ĉi tio.
00:41
We're still living with the old paradigm
11
26000
3000
Ni daŭre vivas kadre de la malnova vidpunkto
00:44
of age as an arch.
12
29000
2000
el kiu aĝo estas arko.
00:46
That's the metaphor, the old metaphor.
13
31000
2000
Tiu estas la ŝablono, la malnova ŝablono.
00:48
You're born, you peak at midlife
14
33000
2000
Oni naskiĝas, oni atingas pinton je la meza vivo,
00:50
and decline into decrepitude.
15
35000
2000
kaj oni kliniĝas ĝis plenkaduko.
00:52
(Laughter)
16
37000
2000
(Ridoj)
00:54
Age as pathology.
17
39000
2000
Aĝo kvasaŭ malsano.
00:56
But many people today --
18
41000
2000
Sed multaj homoj nuntempe --
00:58
philosophers, artists, doctors, scientists --
19
43000
3000
filozofoj, artistoj, kuracistoj, sciencistoj --
01:01
are taking a new look at what I call the third act,
20
46000
3000
novmaniere rigardas tion kion mi nomas la trian akton,
01:04
the last three decades of life.
21
49000
3000
la lastaj tri jardekoj de la vivo.
01:07
They realize that this is actually a developmental stage of life
22
52000
5000
Ili ekkomprenas ke ĉi tiu fakte estas evolua vivfazo
01:12
with its own significance --
23
57000
2000
kun propra signifo --
01:14
as different from midlife
24
59000
3000
tiom malsama ol meza aĝo,
01:17
as adolescence is from childhood.
25
62000
3000
kiom adolesko estas ol infaneco.
01:20
And they are asking -- we should all be asking --
26
65000
3000
Kaj ili demandas sin - ni ĉiuj devus demandi --
01:23
how do we use this time?
27
68000
3000
kiel ni uzu tiun tempon?
01:26
How do we live it successfully?
28
71000
2000
Kiel ni vivu sukcese?
01:28
What is the appropriate new metaphor
29
73000
2000
Kiu estas la ĝusta metaforo
01:30
for aging?
30
75000
2000
pri maljuniĝo?
01:32
I've spent the last year researching and writing about this subject.
31
77000
3000
Mi dum la lasta jaro serĉadis kaj verkis pri tio,
01:35
And I have come to find
32
80000
2000
kaj tiel ekkomprenis
01:37
that a more appropriate metaphor for aging
33
82000
4000
ke pli taŭga metaforo pri maljuniĝo
01:41
is a staircase --
34
86000
2000
estas ŝtuparo --
01:43
the upward ascension of the human spirit,
35
88000
4000
la supreniron de la homa spirito,
01:47
bringing us into wisdom, wholeness
36
92000
2000
kiu enigas nin en saĝecon, plenecon
01:49
and authenticity.
37
94000
2000
kaj aŭtentikecon.
01:51
Age not at all as pathology;
38
96000
2000
Aĝo tute ne estas kvazaŭ malsano;
01:53
age as potential.
39
98000
2000
aĝo estas ŝanco.
01:55
And guess what?
40
100000
2000
Divenu kial?
01:57
This potential is not for the lucky few.
41
102000
2000
Ĉi tiu ŝanco ne estas por la malmultaj bonŝanculoj.
01:59
It turns out,
42
104000
2000
Oni konstatas
02:01
most people over 50
43
106000
2000
ke la plejmulto de homoj super kvindek jaroj
02:03
feel better, are less stressed,
44
108000
2000
fartas plibone, malpli streĉite,
02:05
are less hostile, less anxious.
45
110000
2000
pli amikemaj, pli trankvilaj.
02:07
We tend to see commonalities
46
112000
2000
Ni emas vidi komunajn trajtojn
02:09
more than differences.
47
114000
2000
pli ol diferencojn.
02:11
Some of the studies even say
48
116000
2000
Kelkaj pristudoj eĉ diras
02:13
we're happier.
49
118000
2000
ke ni estas pli feliĉaj.
02:15
This is not what I expected, trust me.
50
120000
2000
Ne tion mi atendis, verdire.
02:17
I come from a long line of depressives.
51
122000
3000
Mi venas de longa vico de deprimuloj
02:20
As I was approaching my late 40s,
52
125000
2000
Kiam mi alproksimiĝis al miaj lastaj kvardekaj jaroj,
02:22
when I would wake up in the morning
53
127000
2000
kiam mi vekiĝis matene
02:24
my first six thoughts would all be negative.
54
129000
2000
miaj unuaj ses pensoj estis ĉiuj negativaj.
02:26
And I got scared.
55
131000
2000
Mi timegis.
02:28
I thought, oh my gosh.
56
133000
2000
Mi pensis, diable,
02:30
I'm going to become a crotchety old lady.
57
135000
2000
mi iĝos malsprita maljunulino.
02:32
But now that I am actually smack-dab in the middle of my own third act,
58
137000
4000
Sed hodiaŭ, dum mi trafis ĝuste mezen de mia tria akto,
02:36
I realize I've never been happier.
59
141000
3000
mi komprenas ke mi neniam estis pli feliĉa ol nun.
02:39
I have such a powerful feeling of well-being.
60
144000
4000
Mi tiel plene bonfartas.
02:44
And I've discovered
61
149000
2000
Kaj mi malkovris
02:46
that when you're inside oldness,
62
151000
2000
ke kiam vi estas interne de maljuneco,
02:48
as opposed to looking at it from the outside,
63
153000
2000
kontraste al rigardi ĝin el ekstere,
02:50
fear subsides.
64
155000
2000
timo malpliiĝas.
02:52
You realize, you're still yourself --
65
157000
2000
Vi komprenas ke vi ankoraŭ estas vi mem,
02:54
maybe even more so.
66
159000
2000
eble eĉ pli tiel.
02:56
Picasso once said, "It takes a long time to become young."
67
161000
4000
Picasso iam diris, "oni bezonas multan tempon por iĝi junaj."
03:00
(Laughter)
68
165000
2000
(Ridoj)
03:02
I don't want to romanticize aging.
69
167000
2000
Mi ne volas romantikigi maljuniĝon.
03:04
Obviously, there's no guarantee
70
169000
2000
Sendube estas neniu garantio
03:06
that it can be a time of fruition and growth.
71
171000
2000
ke ĝi povu esti tempo de ĝuo kaj evoluo.
03:08
Some of it is a matter of luck.
72
173000
2000
Parte tio dependas de bonŝanco.
03:10
Some of it, obviously, is genetic.
73
175000
3000
Parto, nedirinde, estas genetika.
03:13
One third of it, in fact, is genetic.
74
178000
2000
Fakte triono devenas el genetiko.
03:15
And there isn't much we can do about that.
75
180000
3000
Kaj pri tio ni malmulton povas fari.
03:18
But that means that two-thirds
76
183000
2000
Sed tio implicas ke pri du trionoj
03:20
of how well we do in the third act,
77
185000
2000
de nia eblo bonfarti dum la tria akto
03:22
we can do something about.
78
187000
3000
ni ion povas fari.
03:25
We're going to discuss what we can do
79
190000
3000
Ni pridiskutos kion ni povas fari
03:28
to make these added years really successful
80
193000
3000
por igi ĉi tiujn aldonajn jarojn ĝueblaj
03:31
and use them to make a difference.
81
196000
3000
kaj profiti el ili por akiri malsaman rezulton.
03:34
Now let me say something about the staircase,
82
199000
2000
Lasu min diri ion pri la ŝtuparo
03:36
which may seem like an odd metaphor for seniors
83
201000
4000
kiu povas ŝajnj kiel stranga diraĵo por maljunulo
03:40
given the fact that many seniors are challenged by stairs.
84
205000
3000
pro tio ke multajn maljunulojn malhelpas ŝtuparoj.
03:43
(Laughter)
85
208000
2000
(Ridoj)
03:45
Myself included.
86
210000
3000
Ankaŭ min.
03:48
As you may know,
87
213000
2000
Kiel vi eble scias,
03:50
the entire world operates on a universal law:
88
215000
3000
la tuta mondo funkcias kadre de universala leĝo:
03:53
entropy, the second law of thermodynamics.
89
218000
4000
entropio, la dua leĝo de termodinamiko.
03:57
Entropy means that everything in the world, everything,
90
222000
3000
Entropio signifas ke ĉio en la mondo, nepre ĉio,
04:00
is in a state of decline and decay,
91
225000
2000
malpliiĝas kaj kadukas,
04:02
the arch.
92
227000
2000
do la arko.
04:04
There's only one exception to this universal law,
93
229000
3000
Nur ekzistas unu escepto al tiu universala leĝo,
04:07
and that is the human spirit,
94
232000
2000
tiu estas la homa spirito,
04:09
which can continue to evolve upwards --
95
234000
3000
kiu povas daŭrigi evoluon supren --
04:12
the staircase --
96
237000
2000
do la ŝtuparo --
04:14
bringing us into wholeness,
97
239000
2000
kiu enigas nin en plenecon,
04:16
authenticity and wisdom.
98
241000
3000
aŭtentikecon kaj saĝecon.
04:19
And here's an example of what I mean.
99
244000
2000
Jen ekzemplo de tio kion mi celas.
04:21
This upward ascension
100
246000
2000
Tiu suprenira evoluo
04:23
can happen even in the face of extreme physical challenges.
101
248000
4000
povas okazi eĉ fronte al plej serioza fizika malhelpo.
04:27
About three years ago,
102
252000
2000
Antaŭ ĉirkaŭ tri jaroj
04:29
I read an article in the New York Times.
103
254000
2000
mi legis artikolon en New York Times.
04:31
It was about a man named Neil Selinger --
104
256000
2000
Temis pri viro nomata Neil Selinger --
04:33
57 years old, a retired lawyer --
105
258000
3000
57 jaraĝa, emerita advokato --
04:36
who had joined the writers group at Sarah Lawrence
106
261000
3000
kiu aliĝis grupon de verkistoj ĉe Sarah Lawrence
04:39
where he found his writer's voice.
107
264000
3000
kie li trovis sian verkokapablon.
04:42
Two years later,
108
267000
2000
Post du jaroj
04:44
he was diagnosed with ALS, commonly known as Lou Gehrig's disease.
109
269000
3000
oni anoncis al li diagnozon de ALS -- la malsano de Lou Gehrig.
04:47
It's a terrible disease. It's fatal.
110
272000
3000
Estas terura malsano, nepre mortiga.
04:50
It wastes the body, but the mind remains intact.
111
275000
4000
Ĝi detruas la korpon, sed la menso plufunkcias.
04:54
In this article, Mr. Selinger wrote the following
112
279000
3000
En tiu artikolo, s-ro Selinger skribis la jenon
04:57
to describe what was happening to him.
113
282000
3000
por priskribi kio okazas al li.
05:00
And I quote,
114
285000
3000
Mi transkopias:
05:03
"As my muscles weakened,
115
288000
2000
"Dum miaj muskoloj malfortiĝas
05:05
my writing became stronger.
116
290000
3000
mia verkado plifortiĝas.
05:08
As I slowly lost my speech,
117
293000
3000
Dum mi malrapide perdas mian parolkapablon
05:11
I gained my voice.
118
296000
3000
mi atingas mian plenan voĉon.
05:14
As I diminished, I grew.
119
299000
2000
Dum mi malpliiĝas, mi kreskas.
05:16
As I lost so much,
120
301000
2000
Dum mi perdis tiom multe
05:18
I finally started to find myself."
121
303000
4000
mi ektrovis min mem."
05:22
Neil Selinger, to me,
122
307000
2000
Neil Selinger, laŭ mi,
05:24
is the embodiment of mounting the staircase
123
309000
3000
estas la enkarniĝo de grimpado de la ŝtuparo.
05:27
in his third act.
124
312000
3000
en sia tria akto.
05:30
Now we're all born with spirit, all of us,
125
315000
2000
Ni ĉiuj je naskiĝo ricevis spiriton, ĉiuj,
05:32
but sometimes it gets tamped down
126
317000
3000
sed ofte ĝi estas subpremata
05:35
beneath the challenges of life,
127
320000
2000
sub la batoj de la vivo,
05:37
violence, abuse, neglect.
128
322000
3000
violento, perforto, senzorgo.
05:40
Perhaps our parents suffered from depression.
129
325000
2000
Eble niaj gepatroj suferis deprimon.
05:42
Perhaps they weren't able to love us
130
327000
2000
Eble ili ne kapablis ami nin
05:44
beyond how we performed in the world.
131
329000
4000
preter niaj atingoj en la mondo.
05:48
Perhaps we still suffer
132
333000
2000
Eble ni plusuferas
05:50
from a psychic pain, a wound.
133
335000
2000
pro psika sufero, pro iu vundo.
05:52
Perhaps we feel that many of our relationships have not had closure.
134
337000
4000
Eble ni sentas ke multaj el niaj rilatoj
ne plenumiĝis.
ne plenumiĝis.
05:56
And so we can feel unfinished.
135
341000
4000
Tial ni povas senti nin malkompletaj.
06:00
Perhaps the task of the third act
136
345000
3000
Eble la celo de la tria akto
06:03
is to finish up the task of finishing ourselves.
137
348000
5000
estas kompleti la taskon finkonstrui nin mem.
06:08
For me, it began as I was approaching my third act,
138
353000
4000
Por mi tio ekis kiam mi alproksimiĝis
06:12
my 60th birthday.
139
357000
2000
al mia tria akto, mia 60-a datreveno.
06:14
How was I supposed to live it?
140
359000
2000
Kiel mi travivu ĝin?
06:16
What was I supposed to accomplish in this final act?
141
361000
3000
Kion mi atingu dum tiu fina akto?
06:19
And I realized that, in order to know where I was going,
142
364000
4000
Mi komprenis ke por ekscii kien mi iru,
06:23
I had to know where I'd been.
143
368000
2000
mi devis ekscii kien mi estis irinta.
06:25
And so I went back
144
370000
2000
Do mi rigardis malantaŭen
06:27
and I studied my first two acts,
145
372000
2000
kaj taksis miajn unuajn du aktojn,
06:29
trying to see who I was then,
146
374000
3000
klopodis vidi kiu mi tiam estis,
06:32
who I really was --
147
377000
2000
kiu mi vere estis --
06:34
not who my parents or other people told me I was,
148
379000
3000
ne kiu gepatroj aŭ aliuloj diris ke mi estas,
06:37
or treated me like I was.
149
382000
2000
aŭ traktis min kvazaŭ mi estas.
06:39
But who was I? Who were my parents --
150
384000
2000
Sed kiu estis mi? Kiu estis miaj gepatroj --
06:41
not as parents, but as people?
151
386000
3000
ne kiel gepatroj, sed kiel homoj?
06:44
Who were my grandparents?
152
389000
2000
Kiuj estis miaj avoj?
06:46
How did they treat my parents?
153
391000
2000
Kiel ili traktis miajn gepatrojn?
06:48
These kinds of things.
154
393000
3000
Tiaj demandoj.
06:51
I discovered a couple of years later
155
396000
3000
Post du jaroj mi malkovris
06:54
that this process that I had gone through
156
399000
3000
ke ĉi tiun procezon kiun mi trairis
06:57
is called by psychologists
157
402000
2000
psikologistoj nomas
06:59
"doing a life review."
158
404000
2000
"revizii sian vivon."
07:01
And they say it can give new significance
159
406000
2000
Ili diras ke ĝi povas doni novan signifon
07:03
and clarity and meaning
160
408000
2000
kaj klarecon kaj enhavon
07:05
to a person's life.
161
410000
2000
al vivo de homo.
07:07
You may discover, as I did,
162
412000
3000
Vi povus malkovri, kiel mi,
07:10
that a lot of things that you used to think were your fault,
163
415000
3000
ke multaj konvinkoj viaj estis eraraj,
07:13
a lot of things you used to think about yourself,
164
418000
3000
multaj aferoj kiujn vi kredis pri vi
07:16
really had nothing to do with you.
165
421000
3000
fakte ne vere rilatis al vi.
07:19
It wasn't your fault; you're just fine.
166
424000
3000
Ne kulpas vi, vi nur ekscias.
07:22
And you're able to go back
167
427000
2000
Do vi povas nun rigardi malantaŭen
07:24
and forgive them
168
429000
2000
pardoni ilin
07:26
and forgive yourself.
169
431000
2000
kaj pardoni vin mem.
07:28
You're able to free yourself
170
433000
3000
Vi povas liberigi vin mem
07:31
from your past.
171
436000
2000
de via estinto.
07:33
You can work to change
172
438000
2000
Vi povas ŝanĝi vian rilaton
07:35
your relationship to your past.
173
440000
2000
al via pasinteco.
07:37
Now while I was writing about this,
174
442000
2000
Dum mi verkis pri tio
07:39
I came upon a book called "Man's Search for Meaning"
175
444000
3000
mi trafis hazarde libron: "Homa serĉado pri signifo"
07:42
by Viktor Frankl.
176
447000
2000
fare de Viktor Frankl.
07:44
Viktor Frankl was a German psychiatrist
177
449000
3000
Viktor Frankl estis germana psikiatristo
07:47
who'd spent five years in a Nazi concentration camp.
178
452000
3000
kiu travivis kvin jarojn en Nazia koncentrejo.
07:50
And he wrote that, while he was in the camp,
179
455000
3000
Kaj li skribis ke dum li estis en la koncentrejo,
07:53
he could tell, should they ever be released,
180
458000
4000
li povis distingi, se iam ili liberiĝos,
07:57
which of the people would be okay
181
462000
2000
kiuj el ili postvivos bonfarte
07:59
and which would not.
182
464000
2000
kaj kiuj ne.
08:01
And he wrote this:
183
466000
5000
Li skribis jene:
08:06
"Everything you have in life can be taken from you
184
471000
3000
"Ĉio kion vi posedas en via vivo povas esti forprenita
08:09
except one thing,
185
474000
2000
krom unu afero:
08:11
your freedom to choose
186
476000
2000
via libereco elekti,
08:13
how you will respond
187
478000
2000
kiel vi respondos
08:15
to the situation.
188
480000
2000
al via situacio.
08:17
This is what determines
189
482000
2000
Estas ĉi tio kio estigas
08:19
the quality of the life we've lived --
190
484000
2000
la kvaliton del nia pasinta vivo --
08:21
not whether we've been rich or poor,
191
486000
2000
ne ĉu oni estis riĉa aŭ malriĉa,
08:23
famous or unknown,
192
488000
2000
fama aŭ nekonata,
08:25
healthy or suffering.
193
490000
2000
sana aŭ suferanta.
08:27
What determines our quality of life
194
492000
3000
Kio fiksas la kvaliton de nia vivo
08:30
is how we relate to these realities,
195
495000
3000
estas nia rilato al tiaj realaĵoj,
08:33
what kind of meaning we assign them,
196
498000
2000
kiun signifon ni atribuas al ili,
08:35
what kind of attitude we cling to about them,
197
500000
3000
kia estas nia sinteno fronte al ili,
08:38
what state of mind we allow them to trigger."
198
503000
4000
kian mensan staton ni lasas ke ili estigu."
08:42
Perhaps the central purpose of the third act
199
507000
3000
Eble la ĉefa celo de la tria akto
08:45
is to go back and to try, if appropriate,
200
510000
4000
estas iri malantaŭen kaj klopodi, se eblas,
08:49
to change our relationship
201
514000
2000
ŝanĝi nian rilaton
08:51
to the past.
202
516000
2000
al nia pasinteco.
08:53
It turns out that cognitive research shows
203
518000
3000
Ŝajnas ke prikona serĉado montras
08:56
when we are able to do this,
204
521000
2000
kiam ni kapablas fari tion,
08:58
it manifests neurologically --
205
523000
3000
ĝi evidentiĝas neurologie --
09:01
neural pathways are created in the brain.
206
526000
3000
en la cerbo novaj neŭraj konektoj kreiĝas.
09:04
You see, if you have, over time,
207
529000
2000
Jen, se vi en la pasinteco reagis nee
09:06
reacted negatively to past events and people,
208
531000
3000
al okazaĵoj kaj homoj,
09:09
neural pathways are laid down
209
534000
3000
neŭraj padoj formiĝas
09:12
by chemical and electrical signals that are sent through the brain.
210
537000
3000
per ĥemiaj kaj elektraj signaloj senditaj tra la cerbo.
09:15
And over time, these neural pathways become hardwired,
211
540000
3000
Plurripete tiuj neŭraj padoj solidiĝas
09:18
they become the norm --
212
543000
2000
kaj iĝas la kondutregulo
09:20
even if it's bad for us
213
545000
2000
eĉ se tio estas por ni malbono
09:22
because it causes us stress and anxiety.
214
547000
3000
ĉar ĝi kaŭzas streĉon kaj anksiecon.
09:25
If however,
215
550000
2000
Se tamen
09:27
we can go back and alter our relationship,
216
552000
4000
ni povas rigardi malantaŭen kaj ŝanĝi nian rilaton,
09:31
re-vision our relationship
217
556000
2000
reinspekti nian rilaton
09:33
to past people and events,
218
558000
2000
al pasintaj homoj kaj okazaĵoj,
09:35
neural pathways can change.
219
560000
2000
la neŭraj padoj povas ŝanĝi.
09:37
And if we can maintain
220
562000
2000
Se ni povas pluteni
09:39
the more positive feelings about the past,
221
564000
3000
la pli pozitivajn reagojn pri la pasinteco,
09:42
that becomes the new norm.
222
567000
2000
tio iĝas la nova normo.
09:44
It's like resetting a thermostat.
223
569000
3000
Estas kiel refiksi termoregulilon.
09:47
It's not having experiences
224
572000
3000
Ne estas sperti travivaĵojn
09:50
that make us wise,
225
575000
3000
kio saĝigas nin,
09:53
it's reflecting on the experiences that we've had
226
578000
4000
male estas ordigi pripensante niajn spertojn
09:57
that makes us wise --
227
582000
2000
kio saĝigas nin
09:59
and that helps us become whole,
228
584000
2000
kaj helpas nin iĝi pleneca,
10:01
brings wisdom and authenticity.
229
586000
2000
favoras saĝecon kaj verecon.
10:03
It helps us become what we might have been.
230
588000
4000
Tio helpas nin iĝi tion, kion ni povintus iĝi.
10:07
Women start off whole, don't we?
231
592000
2000
Virinoj sentas sin tuj kompletaj, ĉu ne?
10:09
I mean, as girls, we start off feisty -- "Yeah, who says?"
232
594000
3000
tio estas, kiel knabinoj ni tre vervas - "Jes, kiu diris tion?"
10:12
We have agency.
233
597000
2000
Ni pretas agi.
10:14
We are the subjects of our own lives.
234
599000
2000
Ni estras nian vivon.
10:16
But very often,
235
601000
2000
Sed tre ofte
10:18
many, if not most of us, when we hit puberty,
236
603000
3000
multaj se ne la plejmulto de ni, atingante puberecon,
10:21
we start worrying about fitting in and being popular.
237
606000
3000
maltrankvilas pri taŭgeco kaj populareco.
10:24
And we become the subjects and objects of other people's lives.
238
609000
4000
Tiel ni iĝas kaj subjektoj kaj objektoj de la vivoj de aliuloj.
10:28
But now, in our third acts,
239
613000
3000
Sed nun, en nia tria akto,
10:31
it may be possible
240
616000
2000
povas iĝi eble
10:33
for us to circle back to where we started
241
618000
3000
reveni al la komenco
10:36
and know it for the first time.
242
621000
2000
kaj la unuan fojon kompreni ĝin.
10:38
And if we can do that,
243
623000
3000
Kaj se ni povas atingi tion,
10:41
it will not just be for ourselves.
244
626000
3000
ne nur estos por ni mem.
10:44
Older women
245
629000
2000
Maljunulinoj estas la plej ampleksa
10:46
are the largest demographic in the world.
246
631000
2000
demografia grupo en la mondo.
10:48
If we can go back and redefine ourselves
247
633000
3000
Se ni povas rigardi reen kaj redifini nin mem
10:51
and become whole,
248
636000
2000
kaj iĝi plenecaj,
10:53
this will create a cultural shift in the world,
249
638000
5000
ĉi tio kaŭzos kulturan ŝanĝon en la mondo,
10:58
and it will give an example to younger generations
250
643000
3000
kaj havigos ekzemplon al la junaj generacioj
11:01
so that they can reconceive their own lifespan.
251
646000
3000
tiel ili povos rekoncepti ilian vivtempon,
11:04
Thank you very much.
252
649000
2000
Mi ege dankas vin.
11:06
(Applause)
253
651000
7000
(Aplaŭdoj)
ABOUT THE SPEAKER
Jane Fonda - Actor and activistJane Fonda has had three extraordinary careers (so far): Oscar-winning actor, fitness guru, impassioned activist.
Why you should listen
Jane Fonda is an actor, author, producer and activist supporting environmental issues, peace and female empowerment. She founded the Georgia Campaign for Adolescent Pregnancy Prevention, and established the Jane Fonda Center for Adolescent Reproductive Health at Emory. She cofounded the Women’s Media Center, and sits on the board of V-Day, a global effort to stop violence against women and girls.
Fonda's remarkable screen and stage career includes two Best Actress Oscars, an Emmy, a Tony Award nomination and an Honorary Palme d’Or from the Cannes Film Festival. Offstage, she revolutionized the fitness industry in the 1980s with Jane Fonda’s Workout — the all-time top-grossing home video. She has written a best-selling memoir, My Life So Far, and Prime Time, a comprehensive guide to living life to the fullest.
Jane Fonda | Speaker | TED.com