TEDxWomen 2011
Jane Fonda: Life's third act
ฉากที่สามของชีวิต
Filmed:
Readability: 3.9
2,712,903 views
ในยุคของคนรุ่นนี้ อายุขัยเฉลี่ยของเราคาดว่าจะเพิ่มขึ้นอีก 30 ปี จำนวนปีเหล่านี้ ไม่ได้เป็นเพียงแค่เชิงอรรถของชีวิต หรือเต็มไปด้วยโรคร้ายต่างๆ ที่ TEDxWomen เจน ฟอนด้าตั้งคำถามว่า เราควรจะคิดถึงช่วงใหม่ของชีวิตเรานี้อย่างไร
Jane Fonda - Actor and activist
Jane Fonda has had three extraordinary careers (so far): Oscar-winning actor, fitness guru, impassioned activist. Full bio
Jane Fonda has had three extraordinary careers (so far): Oscar-winning actor, fitness guru, impassioned activist. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:15
There have been many revolutions
0
0
2000
ได้มีการเปลี่ยนแปลงที่สำคัญมาแล้วหลายครั้ง
00:17
over the last century,
1
2000
2000
ตลอดศตวรรษที่แล้ว
00:19
but perhaps none as significant
2
4000
2000
แต่คงไม่มีอะไรสำคัญเท่ากับ
00:21
as the longevity revolution.
3
6000
3000
การเปลี่ยนแปลงที่ยิ่งใหญ่ด้านการมีชีวิตที่ยืนยาว
00:24
We are living on average today
4
9000
2000
ปัจจุบันเรากำลังมีชีวิตโดยเฉลี่ย
00:26
34 years longer than our great-grandparents did.
5
11000
3000
ยาวนานกว่าคุณทวดของเรา 34 ปี
00:29
Think about that.
6
14000
2000
ลองคิดดูสิ
00:31
That's an entire second adult lifetime
7
16000
3000
นั่นเท่ากับ ช่วงเวลาการเป็นผู้ใหญ่ รอบที่สอง
00:34
that's been added to our lifespan.
8
19000
2000
ที่เพิ่มให้กับอายุเฉลี่ยของเรา
00:36
And yet, for the most part,
9
21000
2000
แต่โดยส่วนใหญ่แล้ว
00:38
our culture has not come to terms with what this means.
10
23000
3000
วัฒนธรรมของเรายังไม่ยอมรับ ความสำคัญและคุณค่าของสิ่งนี้
00:41
We're still living with the old paradigm
11
26000
3000
เรายังคงมีชีวิตอยู่กับแนวคิดเก่าๆ
00:44
of age as an arch.
12
29000
2000
ที่ว่าอายุเปรียบเหมือนเส้นโค้ง
00:46
That's the metaphor, the old metaphor.
13
31000
2000
เป็นการอุปมา การเปรียบเทียบแบบเก่า
00:48
You're born, you peak at midlife
14
33000
2000
คุณเกิดมา ถึงจุดสูงสุดตอนกลางของชีวิต
00:50
and decline into decrepitude.
15
35000
2000
และเสื่อมถอยลงสู่วัยชรา
00:52
(Laughter)
16
37000
2000
(เสียงหัวเราะ)
00:54
Age as pathology.
17
39000
2000
การแก่คือการเจ็บไข้ได้ป่วย
00:56
But many people today --
18
41000
2000
แต่คนจำนวนมากในปัจจุบัน--
00:58
philosophers, artists, doctors, scientists --
19
43000
3000
นักปรัชญา, ศิลปิน, แพทย์, นักวิทยาศาสตร์--
01:01
are taking a new look at what I call the third act,
20
46000
3000
กำลังพิจารณาแนวคิดใหม่ ที่ดิฉันเรียกว่าฉากที่สาม
01:04
the last three decades of life.
21
49000
3000
สามทศวรรษสุดท้ายของชีวิต
01:07
They realize that this is actually a developmental stage of life
22
52000
5000
พวกเขาตระหนักว่า จริงๆ แล้วช่วงนี้เป็นช่วงของการพัฒนาชีวิต
01:12
with its own significance --
23
57000
2000
ที่มีความสำคัญในตัวของมันเอง--
01:14
as different from midlife
24
59000
3000
ซึ่งแตกต่างไปจากวัยกลางคน
01:17
as adolescence is from childhood.
25
62000
3000
เช่นเดียวกับที่วัยรุ่น แตกต่างไปจากวัยเด็ก
01:20
And they are asking -- we should all be asking --
26
65000
3000
และพวกเขากำลังสงสัย และเราทุกคนควรจะถามว่า
01:23
how do we use this time?
27
68000
3000
เราจะใช้เวลาในช่วงนี้อย่างไร?
01:26
How do we live it successfully?
28
71000
2000
เราจะใช้ชีวิตในช่วงนี้ให้สำเร็จได้อย่างไร?
01:28
What is the appropriate new metaphor
29
73000
2000
อะไรคือการอุปมาใหม่ที่เหมาะสม
01:30
for aging?
30
75000
2000
กับการเข้าสู่วัยชรา?
01:32
I've spent the last year researching and writing about this subject.
31
77000
3000
ดิฉันใช้เวลาปีที่แล้ว ศึกษาและเขียนเกี่ยวกับเรื่องนี้
01:35
And I have come to find
32
80000
2000
และดิฉันได้พบว่า
01:37
that a more appropriate metaphor for aging
33
82000
4000
การเปรียบเทียบที่เหมาะสมสำหรับการเริ่มแก่ตัว
01:41
is a staircase --
34
86000
2000
ก็คือขั้นบันได--
01:43
the upward ascension of the human spirit,
35
88000
4000
การยกระดับสูงขึ้นของจิตวิญญาณมนุษย์
01:47
bringing us into wisdom, wholeness
36
92000
2000
นำเราไปสู่ความฉลาดลํ้า ความครบถ้วนสมบูรณ์
01:49
and authenticity.
37
94000
2000
และความจริงแท้
01:51
Age not at all as pathology;
38
96000
2000
ความแก่ไม่ได้เป็นการเจ็บไข้ได้ป่วยแม้แต่น้อย
01:53
age as potential.
39
98000
2000
ความแก่เป็นศักยภาพ
01:55
And guess what?
40
100000
2000
และเชื่อไหม?
01:57
This potential is not for the lucky few.
41
102000
2000
ศักยภาพนี้ไม่ใช่สำหรับคนโชคดีเพียงไม่กี่คน
01:59
It turns out,
42
104000
2000
กลายเป็นว่า
02:01
most people over 50
43
106000
2000
คนอายุเกิน 50 ปีส่วนมาก
02:03
feel better, are less stressed,
44
108000
2000
รู้สึกดีขึ้น ความตึงเครียดน้อยลง
02:05
are less hostile, less anxious.
45
110000
2000
ความมุ่งร้ายน้อยลง วิตกกังวลน้อยลง
02:07
We tend to see commonalities
46
112000
2000
เรามีแนวโน้มที่จะเห็นความเหมือน
02:09
more than differences.
47
114000
2000
มากกว่าเห็นความแตกต่าง
02:11
Some of the studies even say
48
116000
2000
งานวิจัยบางเรื่องถึงกับกล่าวว่า
02:13
we're happier.
49
118000
2000
เรามีความสุขมากกว่า
02:15
This is not what I expected, trust me.
50
120000
2000
เชื่อเถอะว่า สิ่งนี้ไม่ใช่สิ่งที่ดิฉันคาดคิดไว้ก่อน
02:17
I come from a long line of depressives.
51
122000
3000
ดิฉันเป็นผลพวงจากความโศกเศร้าอย่างต่อเนื่อง
02:20
As I was approaching my late 40s,
52
125000
2000
ตอนที่ดิฉันอายุใกล้จะถึง 50
02:22
when I would wake up in the morning
53
127000
2000
เมื่อตื่นนอนในตอนเช้า
02:24
my first six thoughts would all be negative.
54
129000
2000
สิ่งที่ดิฉันคิดหกเรื่องแรก จะเป็นไปทางลบ
02:26
And I got scared.
55
131000
2000
และดิฉันก็จะกลัว
02:28
I thought, oh my gosh.
56
133000
2000
ดิฉันคิดว่า โอ้คุณพระช่วย
02:30
I'm going to become a crotchety old lady.
57
135000
2000
ฉันกำลังจะกลายเป็นหญิงแก่ขี้โมโห
02:32
But now that I am actually smack-dab in the middle of my own third act,
58
137000
4000
แต่ตอนนี้เมื่อดิฉันอยู่ตรงกลางของฉากที่สามของตัวเองจริงๆ
02:36
I realize I've never been happier.
59
141000
3000
ดิฉันจึงรู้ว่าไม่เคยมีความสุขมากกว่านี้มาก่อน
02:39
I have such a powerful feeling of well-being.
60
144000
4000
ดิฉันรู้สึกมีพลังด้านสุขภาพกายและใจ
02:44
And I've discovered
61
149000
2000
และดิฉันได้พบว่า
02:46
that when you're inside oldness,
62
151000
2000
เมื่อคุณเข้าไปอยู่ในช่วงแห่งความแก่เฒ่าด้วยตัวเอง
02:48
as opposed to looking at it from the outside,
63
153000
2000
แทนที่จะมองมันเข้ามาจากภายนอก
02:50
fear subsides.
64
155000
2000
ความกลัว ลดน้อย ลง
02:52
You realize, you're still yourself --
65
157000
2000
คุณรู้ว่า คุณยังคงเป็นตัวของตัวเอง--
02:54
maybe even more so.
66
159000
2000
อาจจะมากกว่าเดิมด้วยซํ้า
02:56
Picasso once said, "It takes a long time to become young."
67
161000
4000
ปิคาสโซเคยกล่าวไว้ว่า "ใช้เวลานานที่จะมาเป็นหนุ่มสาว"
03:00
(Laughter)
68
165000
2000
(เสียงหัวเราะ)
03:02
I don't want to romanticize aging.
69
167000
2000
ดิฉันไม่ต้องการทำให้การแก่ตัวเป็นสิ่งเลอเลิศ
03:04
Obviously, there's no guarantee
70
169000
2000
เห็นได้ชัดว่า ไม่มีการรับประกัน
03:06
that it can be a time of fruition and growth.
71
171000
2000
ว่ามันจะเป็นเวลาของความสำเร็จและการเจริญเติบโต
03:08
Some of it is a matter of luck.
72
173000
2000
บางอย่างก็เป็นเรื่องของโชค
03:10
Some of it, obviously, is genetic.
73
175000
3000
บางอย่างก็เป็นเรื่องของพันธุกรรม
03:13
One third of it, in fact, is genetic.
74
178000
2000
ความจริงแล้ว หนึ่งในสาม มีผลมาจากพันธุกรรม
03:15
And there isn't much we can do about that.
75
180000
3000
ซึ่งเราทำอะไรเรื่องนี้ได้ไม่มากนัก
03:18
But that means that two-thirds
76
183000
2000
แต่ก็หมายถึงว่าสองในสาม
03:20
of how well we do in the third act,
77
185000
2000
ของสิ่งที่เราจะทำได้ในฉากที่สามนี้
03:22
we can do something about.
78
187000
3000
เราสามารถทำบางสิ่งบางอย่างได้
03:25
We're going to discuss what we can do
79
190000
3000
เราจะมาถกกันว่าเราจะทำอะไรได้
03:28
to make these added years really successful
80
193000
3000
เพื่อทำให้ช่วงเวลาที่เพิ่มขึ้นมานี้สำเร็จได้จริง
03:31
and use them to make a difference.
81
196000
3000
และใช้เวลาเหล่านั้นทำให้เกิดความแตกต่างขึ้น
03:34
Now let me say something about the staircase,
82
199000
2000
เอาละ ขอดิฉันพูดบางอย่างเกี่ยวกับขั้นบันไดที่ว่านี้
03:36
which may seem like an odd metaphor for seniors
83
201000
4000
ซึ่งอาจจะดูเหมือนเป็นการอุปมาเรื่องวัยชราที่แปลก
03:40
given the fact that many seniors are challenged by stairs.
84
205000
3000
ถ้าคิดถึงข้อเท็จจริงที่ว่าคนชราจำนวนมาก มีปัญหาเรื่องบันได
03:43
(Laughter)
85
208000
2000
(เสียงหัวเราะ)
03:45
Myself included.
86
210000
3000
รวมทั้งตัวดิฉันเองด้วย
03:48
As you may know,
87
213000
2000
ตามที่คุณอาจทราบ
03:50
the entire world operates on a universal law:
88
215000
3000
โลกทั้งมวลเป็นไปตามกฎจักรวาล
03:53
entropy, the second law of thermodynamics.
89
218000
4000
เอ็นโทรพี(entropy) กฎข้อที่สองของอุณหพลศาสตร์
03:57
Entropy means that everything in the world, everything,
90
222000
3000
เอ็นโทรพีหมายความว่าทุกอย่างในโลก ทุกอย่าง
04:00
is in a state of decline and decay,
91
225000
2000
อยู่ในสภาวะของการเสื่อมและสลายไป
04:02
the arch.
92
227000
2000
ตามแนวโค้ง
04:04
There's only one exception to this universal law,
93
229000
3000
มีข้อยกเว้นเพียงอย่างเดียวเกี่ยวกับกฎจักรวาลนี้
04:07
and that is the human spirit,
94
232000
2000
และสิ่งนั้นคือจิตวิญญาณของมนุษย์
04:09
which can continue to evolve upwards --
95
234000
3000
ที่ยังคงพัฒนาต่อไปได้ในแนวสูงขึ้น
04:12
the staircase --
96
237000
2000
แบบขั้นบันได
04:14
bringing us into wholeness,
97
239000
2000
นำเราไปสู่ความครบถ้วนสมบูรณ์
04:16
authenticity and wisdom.
98
241000
3000
ความจริงแท้และความฉลาด
04:19
And here's an example of what I mean.
99
244000
2000
และนี่เป็นตัวอย่างหนึ่งของความหมายที่กล่าวถึง
04:21
This upward ascension
100
246000
2000
การยกระดับสูงขึ้นนี้
04:23
can happen even in the face of extreme physical challenges.
101
248000
4000
เกิดขึ้นได้ แม้จะเผชิญกับความยากลำบากทางร่างกายอย่างรุนแรง
04:27
About three years ago,
102
252000
2000
เมื่อประมาณสามปีที่แล้ว
04:29
I read an article in the New York Times.
103
254000
2000
ดิฉันอ่านบทความในหนังสือพิมพ์นิวยอร์คไทมส์
04:31
It was about a man named Neil Selinger --
104
256000
2000
เกี่ยวกับชายผู้หนึ่งชื่อนีล ซิลิงเกอร์
04:33
57 years old, a retired lawyer --
105
258000
3000
เขาอายุ 57 ปี เป็นทนายความที่เกษียณแล้ว
04:36
who had joined the writers group at Sarah Lawrence
106
261000
3000
เขาได้เข้าไปร่วมกับกลุ่มนักเขียนที่ซาราฮ์ ลอว์เร็นซ์
04:39
where he found his writer's voice.
107
264000
3000
ที่ๆ เขาเขียนแสดงความคิดเห็นได้
04:42
Two years later,
108
267000
2000
สองปีหลังจากนั้น
04:44
he was diagnosed with ALS, commonly known as Lou Gehrig's disease.
109
269000
3000
เขาถูกวินิจฉัยว่าเป็นโรคเอแอลเอ็ส(ALS) ซึ่งรู้จักกันทั่วไปว่าโรคลูเกฮ์ริค(Lou Gehrig)
04:47
It's a terrible disease. It's fatal.
110
272000
3000
เป็นโรคที่ร้ายแรงถึงชีวิต
04:50
It wastes the body, but the mind remains intact.
111
275000
4000
ร่างกายถูกทำลายไปเรื่อยๆ แต่จิตใจยังเหมือนเดิม
04:54
In this article, Mr. Selinger wrote the following
112
279000
3000
ในบทความนี้ คุณซิลิงเอร์เขียนอธิบาย
04:57
to describe what was happening to him.
113
282000
3000
สิ่งที่เกิดกับเขา ไว้ดังนี้
05:00
And I quote,
114
285000
3000
และดิฉันขอยกมากล่าว,
05:03
"As my muscles weakened,
115
288000
2000
"เมื่อกล้ามเนื้อของผมอ่อนล้าลง
05:05
my writing became stronger.
116
290000
3000
การเขียนของผมกลับเพิ่มพลังขึ้น
05:08
As I slowly lost my speech,
117
293000
3000
เมื่อผมค่อยๆ เสียความสามารถในการพูดไป
05:11
I gained my voice.
118
296000
3000
ผมกลับได้สิทธิในการแสดงความคิดเห็น
05:14
As I diminished, I grew.
119
299000
2000
เมื่อผมเหลือน้อยลงๆ ผมกลับเติบโตขึ้น
05:16
As I lost so much,
120
301000
2000
เมื่อผมสูญเสียไปมากเหลือเกิน
05:18
I finally started to find myself."
121
303000
4000
ในที่สุดผมก็เริ่มค้นพบตัวตนของผมเอง"
05:22
Neil Selinger, to me,
122
307000
2000
สำหรับดิฉันแล้ว นีล ซิลิงเกอร์
05:24
is the embodiment of mounting the staircase
123
309000
3000
เป็นภาพที่แสดงให้เห็นถึงการขึ้นบันไดนั้น
05:27
in his third act.
124
312000
3000
ในฉากที่สามของชีวิตเขา
05:30
Now we're all born with spirit, all of us,
125
315000
2000
พวกเราเกิดมาพร้อมกับจิตวิญญาณ พวกเราทุกคน
05:32
but sometimes it gets tamped down
126
317000
3000
แต่บางครั้งจิตวิญญาณนั้นถูกกดลงไปจนแบนราบ
05:35
beneath the challenges of life,
127
320000
2000
ภายใต้ความยากลำบากของชีวิต
05:37
violence, abuse, neglect.
128
322000
3000
ความรุนแรง การด่าว่า การปล่อยประละเลย
05:40
Perhaps our parents suffered from depression.
129
325000
2000
เป็นไปได้ว่าพ่อแม่ของเราต้องทนทุกข์จากความเศร้า
05:42
Perhaps they weren't able to love us
130
327000
2000
เป็นไปได้ว่าพวกเขาไม่สามารถที่จะรักพวกเราได้
05:44
beyond how we performed in the world.
131
329000
4000
เกินกว่าที่เราแสดงออกกันได้ในโลก
05:48
Perhaps we still suffer
132
333000
2000
เป็นไปได้ว่าเรายังคงทนทุกข์อยู่
05:50
from a psychic pain, a wound.
133
335000
2000
จากความเจ็บปวดทางจิต จากบาดแผล
05:52
Perhaps we feel that many of our relationships have not had closure.
134
337000
4000
เป็นได้ว่าเรารู้สึกว่าความสัมพันธ์หลายอย่างของพวกเรายังไม่สิ้นสุด
05:56
And so we can feel unfinished.
135
341000
4000
ดังนั้นเราจึงรู้สึกได้ว่ามันยังไม่เสร็จสมบูรณ์
06:00
Perhaps the task of the third act
136
345000
3000
เป็นไปได้ว่างานของฉากที่สามนี้
06:03
is to finish up the task of finishing ourselves.
137
348000
5000
คือทำงานในวาระสุดท้ายของตนเองให้เสร็จสิ้นสมบูรณ์
06:08
For me, it began as I was approaching my third act,
138
353000
4000
สำหรับดิฉันแล้ว มันเริ่มต้นเมื่อดิฉันกำลังจะเข้าสู่ช่วงสุดท้าย
06:12
my 60th birthday.
139
357000
2000
วันเกิดครบรอบอายุ 60 ปี
06:14
How was I supposed to live it?
140
359000
2000
ดิฉันจะใช้ชีวิตอย่างไรดีเล่า?
06:16
What was I supposed to accomplish in this final act?
141
361000
3000
ดิฉันจะทำอะไรสำเร็จได้เล่าในฉากสุดท้ายนี้?
06:19
And I realized that, in order to know where I was going,
142
364000
4000
และดิฉันได้รู้ซึ้งว่า เพื่อที่จะทราบว่าดิฉันจะไปทางไหน
06:23
I had to know where I'd been.
143
368000
2000
ดิฉันต้องรู้ก่อนว่าดิฉันได้ไปที่ไหนมาแล้ว
06:25
And so I went back
144
370000
2000
ดังนั้นดิฉันจึงย้อนกลับไป
06:27
and I studied my first two acts,
145
372000
2000
และศึกษาฉากสองฉากก่อนหน้านี้,
06:29
trying to see who I was then,
146
374000
3000
พยายามเข้าใจว่าดิฉันเป็นใครในตอนนั้น
06:32
who I really was --
147
377000
2000
ตัวจริงๆ ดิฉันเป็นใคร
06:34
not who my parents or other people told me I was,
148
379000
3000
ไม่ใช่คนที่พ่อแม่หรือคนอื่นๆ บอกว่าดิฉันเป็น
06:37
or treated me like I was.
149
382000
2000
หรือปฏิบัติกับดิฉันเหมือนกับดิฉันเป็นแบบนั้น
06:39
But who was I? Who were my parents --
150
384000
2000
แต่ดิฉันเป็นใครเล่า? พ่อแม่ดิฉันเป็นใคร
06:41
not as parents, but as people?
151
386000
3000
ไม่ใช่ในฐานะพ่อแม่ แต่ในฐานะคนทั่วไป?
06:44
Who were my grandparents?
152
389000
2000
ปู่ย่าตายายเป็นใคร?
06:46
How did they treat my parents?
153
391000
2000
เลี้ยงดูพ่อแม่ของดิฉันอย่างไร?
06:48
These kinds of things.
154
393000
3000
สิ่งต่างๆ เหล่านี้เป็นต้น
06:51
I discovered a couple of years later
155
396000
3000
ดิฉันค้นพบ สองปีหลังจากนั้น
06:54
that this process that I had gone through
156
399000
3000
ว่ากระบวนการที่ดิฉันได้กระทำไปนั้น
06:57
is called by psychologists
157
402000
2000
ถูกเรียกโดยนักจิตวิทยาว่า
06:59
"doing a life review."
158
404000
2000
"ทำการทบทวนชีวิต"
07:01
And they say it can give new significance
159
406000
2000
และพวกเขาบอกว่ามันสามารถให้ความสำคัญ
07:03
and clarity and meaning
160
408000
2000
ความชัดเจนและความหมายแนวใหม่
07:05
to a person's life.
161
410000
2000
กับชีวิตของคนๆ หนึ่ง
07:07
You may discover, as I did,
162
412000
3000
คุณอาจจะค้นพบได้ เช่นเดียวกับดิฉัน,
07:10
that a lot of things that you used to think were your fault,
163
415000
3000
ว่าสิ่่งต่างๆ มากมายที่ เคยคิดว่าเป็นความผิดพลาดของคุณ
07:13
a lot of things you used to think about yourself,
164
418000
3000
หลายสิ่งหลายอย่างที่คุณเคยคิดเกี่ยวกับตนเอง,
07:16
really had nothing to do with you.
165
421000
3000
จริงๆ ไม่ได้เกี่ยวข้องกับคุณเลย
07:19
It wasn't your fault; you're just fine.
166
424000
3000
มันไม่ใช่เป็นความผิดของคุณ คุณทำได้ดีแล้ว
07:22
And you're able to go back
167
427000
2000
และคุณสามารถกลับไป
07:24
and forgive them
168
429000
2000
และให้อภัยกับสิ่งเหล่านั้น
07:26
and forgive yourself.
169
431000
2000
และยกโทษให้กับตนเอง
07:28
You're able to free yourself
170
433000
3000
คุณสามารถให้ตนเองเป็นอิสระ
07:31
from your past.
171
436000
2000
จากอดีตของคุณ
07:33
You can work to change
172
438000
2000
คุณสามารถเปลี่ยน
07:35
your relationship to your past.
173
440000
2000
ความสัมพันธ์ของคุณกับอดีต
07:37
Now while I was writing about this,
174
442000
2000
ในระหว่างที่ดิฉันกำลังเขียนเรื่องนี้อยู่
07:39
I came upon a book called "Man's Search for Meaning"
175
444000
3000
ดิฉันพบหนังสือเล่มหนึ่งชื่อว่า "แมนส์เซิชฟอร์มีนนิ่ง(Man's Search for Meaning)"
07:42
by Viktor Frankl.
176
447000
2000
โดยวิคเตอร์ แฟรงเคิลล์
07:44
Viktor Frankl was a German psychiatrist
177
449000
3000
วิคเตอร์ แฟรงเคิลล์ เป็นนักจิตวิทยาชาวเยอร์มัน
07:47
who'd spent five years in a Nazi concentration camp.
178
452000
3000
ผู้ซึ่งใช้เวลาห้าปีในค่ายกักกันนาซี
07:50
And he wrote that, while he was in the camp,
179
455000
3000
และเขาได้เขียนไว้ว่า ในระหว่างที่อยู่ในค่ายกักกัน
07:53
he could tell, should they ever be released,
180
458000
4000
เขาสามารถบอกได้ว่า หากพวกเขาได้รับการปล่อยตัว
07:57
which of the people would be okay
181
462000
2000
พวกเขาคนไหนจะไปรอด
07:59
and which would not.
182
464000
2000
และคนไหนจะไปไม่รอด
08:01
And he wrote this:
183
466000
5000
และเขาได้เขียนไว้ดังนี้
08:06
"Everything you have in life can be taken from you
184
471000
3000
"ของทุกอย่างในชีวิตคุณอาจถูกเอาไปจากคุณได้
08:09
except one thing,
185
474000
2000
ยกเว้นเพียงสิ่งเดียว
08:11
your freedom to choose
186
476000
2000
อิสสระภาพของคุณที่จะเลือก
08:13
how you will respond
187
478000
2000
ว่าจะตอบโต้อย่างไร
08:15
to the situation.
188
480000
2000
กับสถานการณ์ที่เกิดขึ้น
08:17
This is what determines
189
482000
2000
สิ่งนี้แหละจะตัดสิน
08:19
the quality of the life we've lived --
190
484000
2000
คุณภาพของชีวิตที่เรามีอยู่
08:21
not whether we've been rich or poor,
191
486000
2000
มิใช่เรื่องความรํ่ารวยหรือยากจน
08:23
famous or unknown,
192
488000
2000
ชื่อเสียงหรือไม่มีผู้ใดรู้จัก
08:25
healthy or suffering.
193
490000
2000
สุขภาพที่่แข็งแรงหรือการทุกข์ทรมาน
08:27
What determines our quality of life
194
492000
3000
แต่สิ่งที่จะตัดสินได้ถึงคุณภาพชีวิตของเรา
08:30
is how we relate to these realities,
195
495000
3000
คือการที่เราตระหนักถึงความเป็นจริงเหล่านี้
08:33
what kind of meaning we assign them,
196
498000
2000
หรือการที่เราให้ความหมายอะไรกับมัน
08:35
what kind of attitude we cling to about them,
197
500000
3000
หรือการที่เรามีทัศนคติอย่างไรกับมัน
08:38
what state of mind we allow them to trigger."
198
503000
4000
เรายอมให้มันกระตุ้นให้เกิดภาวะจิตใจแบบใดกับเรา"
08:42
Perhaps the central purpose of the third act
199
507000
3000
อาจเป็นได้ว่าจุดประสงค์สำคัญของฉากที่สามนี้
08:45
is to go back and to try, if appropriate,
200
510000
4000
คือย้อนกลับไปและพยายาม เท่าที่เหมาะสม
08:49
to change our relationship
201
514000
2000
ที่จะเปลี่ยนความสัมพันธ์ของเรา
08:51
to the past.
202
516000
2000
ที่มีกับอดีต
08:53
It turns out that cognitive research shows
203
518000
3000
กลายเป็นว่างานวิจัยด้านกระบวนการคิดแสดงให้เห็นว่า
08:56
when we are able to do this,
204
521000
2000
เมื่อเราทำสิ่งนี้ได้
08:58
it manifests neurologically --
205
523000
3000
มันเป็นการพัฒนาทางระบบประสาท
09:01
neural pathways are created in the brain.
206
526000
3000
ทางเดินประสาทใหม่ๆ จะถูกสร้างขึ้นในสมอง
09:04
You see, if you have, over time,
207
529000
2000
ในช่วงเวลาที่ผ่านมา ถ้าคุณมีปฎิกิริยา
09:06
reacted negatively to past events and people,
208
531000
3000
โต้ตอบในทางลบกับเหตุการณ์และผู้คนในอดีต
09:09
neural pathways are laid down
209
534000
3000
เส้นทางเดินของประสาทจะถูกวาง
09:12
by chemical and electrical signals that are sent through the brain.
210
537000
3000
โดยสัญญาณทางเคมีและประจุไฟฟ้าซึ่งถูกส่งผ่านทางสมอง
09:15
And over time, these neural pathways become hardwired,
211
540000
3000
และเมื่อเวลาผ่านไป เส้นทางประสาทเหล่านี้จะติดแน่นในสมองเป็นอัตโนมัติ
09:18
they become the norm --
212
543000
2000
และกลายเป็นเรื่องปกติ
09:20
even if it's bad for us
213
545000
2000
แม้ว่ามันจะไม่ดีสำหรับเรา
09:22
because it causes us stress and anxiety.
214
547000
3000
เพราะว่ามันทำให้เราเครียดและกระวนกระวายใจ
09:25
If however,
215
550000
2000
อย่างไรก็ตาม
09:27
we can go back and alter our relationship,
216
552000
4000
ถ้าเราย้อนกลับไปและเปลี่ยนแปลงความสัมพันธ์ของเรา
09:31
re-vision our relationship
217
556000
2000
โดยมองความสัมพันธ์ของเราในมุมใหม่
09:33
to past people and events,
218
558000
2000
เกี่ยวกับเหตุการณ์และบุคคลในอดีต
09:35
neural pathways can change.
219
560000
2000
เส้นทางเดินของประสาทสามารถที่จะเปลี่ยนแปลงได้
09:37
And if we can maintain
220
562000
2000
และถ้าเราสามารถคงรักษาไว้
09:39
the more positive feelings about the past,
221
564000
3000
ซึ่งความรู้สึกเชิงบวกเกี่ยวกับอดีตได้เพิ่มมากขึ้น
09:42
that becomes the new norm.
222
567000
2000
มันก็จะกลายเป็นมาตรฐานใหม่
09:44
It's like resetting a thermostat.
223
569000
3000
เหมือนกับการตั้งอุณหภูมิใหม่ให้ตัวควบคุมความร้อน
09:47
It's not having experiences
224
572000
3000
มันไม่ใช่การรับประสบการณ์
09:50
that make us wise,
225
575000
3000
ที่ทำให้เราฉลาด
09:53
it's reflecting on the experiences that we've had
226
578000
4000
แต่มันเป็นการคิดทบทวนประสบการณ์ที่เราผ่านมาแล้ว
09:57
that makes us wise --
227
582000
2000
ที่ทำให้เราฉลาด
09:59
and that helps us become whole,
228
584000
2000
และที่ช่วยให้เรากลายเป็นตัวตนสมบูรณ์
10:01
brings wisdom and authenticity.
229
586000
2000
ที่นำมาซึ่งปัญญา และความจริงแท้
10:03
It helps us become what we might have been.
230
588000
4000
มันช่วยให้เราได้เป็นในสิ่งที่เราควรจะเป็นได้
10:07
Women start off whole, don't we?
231
592000
2000
ผู้หญิงเราเริ่มต้นจากความมีตัวตนที่สมบูรณ์ ไม่ใช่หรือ?
10:09
I mean, as girls, we start off feisty -- "Yeah, who says?"
232
594000
3000
ในระหว่างที่เป็นเด็กหญิง เราเริ่มต้นด้วยความแกร่งกล้า -- "ใครว่า?"
10:12
We have agency.
233
597000
2000
เรามีพลังในการปฎิบัติ
10:14
We are the subjects of our own lives.
234
599000
2000
เราอยู่ภายใต้การบังคับของชีวิตเราเอง
10:16
But very often,
235
601000
2000
แต่บ่อยครั้งมาก
10:18
many, if not most of us, when we hit puberty,
236
603000
3000
หลายคน ถ้าไม่ใช่ส่วนใหญ่ของพวกเรา เมื่อเริ่มเข้าสู่วัยสาว
10:21
we start worrying about fitting in and being popular.
237
606000
3000
เราเริ่มกังวลกับการเข้ากันได้กับผู้อื่น และการเป็นที่ชื่นชอบ
10:24
And we become the subjects and objects of other people's lives.
238
609000
4000
และเรากลายเป็นตัวตนและวัตถุที่อยู่ภายใต้การบังคับของชีวิตคนอื่น
10:28
But now, in our third acts,
239
613000
3000
แต่ตอนนี้ ในฉากที่สาม
10:31
it may be possible
240
616000
2000
อาจเป็นไปได้
10:33
for us to circle back to where we started
241
618000
3000
ที่เราจะเวียนกลับไปสู่เมื่อเราเริ่มต้น
10:36
and know it for the first time.
242
621000
2000
และรู้จักกับมันเป็นครั้งแรก
10:38
And if we can do that,
243
623000
3000
และถ้าเราทำเช่นนั้นได้
10:41
it will not just be for ourselves.
244
626000
3000
มันจะไม่ใช่เพียงแค่เพื่อตนเอง
10:44
Older women
245
629000
2000
หญิงวัยสูงอายุ
10:46
are the largest demographic in the world.
246
631000
2000
เป็นประชากรกลุ่มใหญ่ที่สุดในโลก
10:48
If we can go back and redefine ourselves
247
633000
3000
ถ้าเราย้อยกลับไปได้และกำหนดตัวเองเสียใหม่
10:51
and become whole,
248
636000
2000
และกลับกลายเป็นตัวตนที่สมบูรณ์
10:53
this will create a cultural shift in the world,
249
638000
5000
สิ่งนี้จะสร้างให้เกิดการเปลี่ยนวัฒนธรรมอย่างหนึ่งในโลก
10:58
and it will give an example to younger generations
250
643000
3000
และจะเป็นตัวอย่างหนึ่งสำหรับคนรุ่นหลังที่อายุยังน้อย
11:01
so that they can reconceive their own lifespan.
251
646000
3000
เพื่อให้พวกเขาสามารถปรับการรับรู้เรื่องอายุขัยของตน
11:04
Thank you very much.
252
649000
2000
ขอบคุณมากค่ะ
11:06
(Applause)
253
651000
7000
(เสียงปรบมือ)
ABOUT THE SPEAKER
Jane Fonda - Actor and activistJane Fonda has had three extraordinary careers (so far): Oscar-winning actor, fitness guru, impassioned activist.
Why you should listen
Jane Fonda is an actor, author, producer and activist supporting environmental issues, peace and female empowerment. She founded the Georgia Campaign for Adolescent Pregnancy Prevention, and established the Jane Fonda Center for Adolescent Reproductive Health at Emory. She cofounded the Women’s Media Center, and sits on the board of V-Day, a global effort to stop violence against women and girls.
Fonda's remarkable screen and stage career includes two Best Actress Oscars, an Emmy, a Tony Award nomination and an Honorary Palme d’Or from the Cannes Film Festival. Offstage, she revolutionized the fitness industry in the 1980s with Jane Fonda’s Workout — the all-time top-grossing home video. She has written a best-selling memoir, My Life So Far, and Prime Time, a comprehensive guide to living life to the fullest.
Jane Fonda | Speaker | TED.com