TED2013
ShaoLan: Learn to read Chinese ... with ease!
შაოლან ჰსუე: ისწავლე ჩინურად კითხვა ... ადვილად!
Filmed:
Readability: 3
4,781,742 views
უცხოელებისათვის ჩინურის სწავლა ძნელი რამაა. მაგრამ ჩინური დამწერლობის ულამაზესი და ხშირად რთული იეროგლიფების სწავლის გზა უფრო ნაკლებად რთულიც შეიძლება იყოს. შაოლანი გაგატარებთ მარტივ გაკვეთილს იეროგლიფების უკან მდგარი იდეებისა და მათი მნიშვნელობების გამოსაცნობად და რამდენიმე მარტივი ფორმიდან შედარებით უფრო რთულ იდეებისკენ მიგიყვანთ. შეგიძლიათ ამას Chineasy - ადვილ-ჩინური დაუძახოთ.
ShaoLan Hsueh - Technologist, entrepreneur
ShaoLan want to help people understand China's culture and language, and to bridge the gap between East and West. Full bio
ShaoLan want to help people understand China's culture and language, and to bridge the gap between East and West. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
Growing up in Taiwan
0
754
2056
როცა ტაივანში ვიზრდებოდი
00:14
as the daughter of a calligrapher,
1
2810
1612
როგორც კალიგრაფის ქალიშვილის,
00:16
one of my most treasured memories
2
4422
2368
ჩემი ერთ-ერთი უძვირფასესი მოგონება ისაა,
00:18
was my mother showing me the beauty, the shape
3
6790
3093
როგორ მაჩვენებდა დედაჩემი ჩინური იეროგლიფების
00:21
and the form of Chinese characters.
4
9883
2633
მშვენიერებას, მოყვანილობასა და ფორმას.
00:24
Ever since then, I was fascinated
5
12516
2507
მას შემდეგ მე სულ მოხიბლული ვარ
00:27
by this incredible language.
6
15023
2662
ამ არაჩვეულებრივი ენით.
00:29
But to an outsider, it seems to be
7
17685
2735
მაგრამ გარეშე თვალისთვის ის ჩინეთის დიდი კედელივით
00:32
as impenetrable as the Great Wall of China.
8
20420
3509
შეუღწევადი ჩანს.
00:35
Over the past few years, I've been wondering
9
23929
2375
ბოლო რამდენიმე წლის განმავლობაში ვფიქრობდი
00:38
if I can break down this wall,
10
26304
2052
როგორ შევძლო ამ კედლის გარღვევა,
00:40
so anyone who wants to understand and appreciate
11
28356
2594
რომ ყველა მსურველმა შეძლოს ამ დახვეწილი ენის
00:42
the beauty of this sophisticated language could do so.
12
30950
3908
მშვენიერების გაგება და დაფასება.
00:46
I started thinking about how a new, fast method
13
34858
4312
მე იმაზე დავიწყე ფიქრი, რა სასარგებლო შეიძლება იყოს
00:51
of learning Chinese might be useful.
14
39170
2848
ჩინურის შესწავლის ახალი, სწრაფი მეთოდი.
00:54
Since the age of five, I started to learn how to draw
15
42018
3986
მე ხუთი წლიდან დავიწყე თითოეული იეროგლიფისათვის
00:58
every single stroke for each character
16
46004
3005
ყოველი მოსმის სწორი
01:01
in the correct sequence.
17
49009
2544
თანმიმდევრობით დახატვა.
01:03
I learned new characters every day
18
51553
2057
მე ყოველდღე ვსწავლობდი ახალ იეროგლიფებს
01:05
during the course of the next 15 years.
19
53610
2727
მომდევნო 15 წლის განმავლობაში.
01:08
Since we only have five minutes,
20
56337
2120
რადგან ჩვენ მხოლოდ ხუთი წუთი გვაქვს,
01:10
it's better that we have a fast and simpler way.
21
58457
3635
ჩვენთვის უფრო სწრაფი და მარტივი გზაა უკეთესი.
01:14
A Chinese scholar would understand 20,000 characters.
22
62092
3525
ჩინელ მეცნიერს 20 000 იეროგლიფის ცნობა შეუძლია.
01:17
You only need 1,000 to understand the basic literacy.
23
65617
5112
ყოველდღიური წერა-კითხვისთვის მხოლოდ 1000 გჭირდება.
01:22
The top 200 will allow you to comprehend
24
70729
4016
ტოპ 200 იეროგლიფი კი ძირითადი ლიტერატურის
01:26
40 percent of basic literature --
25
74745
2896
40 პროცენტის გაცნობას შეგაძლებინებს -
01:29
enough to read road signs, restaurant menus,
26
77641
2876
ეს საკმარისია იმისთვის, რომ საგზაო ნიშნები და რესტორნების მენიუები წაიკითხოთ,
01:32
to understand the basic idea of the web pages
27
80517
3004
ვებ გვერდების ან საგაზეთო სტატიების
01:35
or the newspapers.
28
83521
1939
ძირითადი აზრი გაიგოთ.
01:37
Today I'm going to start with eight
29
85460
2199
დღეს მე რვა იეროგლიფით დავიწყებ,
01:39
to show you how the method works.
30
87659
1892
რომ გაჩვენოთ, როგორ მუშაობს ეს მეთოდი.
01:41
You are ready?
31
89551
1921
მზად ხართ?
01:43
Open your mouth as wide as possible
32
91472
2683
გააღეთ პირი რაც შეიძლება დიდზე,
01:46
until it's square.
33
94155
2046
სანამ კვადრატული არ გახდება.
01:48
You get a mouth.
34
96201
2682
ეს პირია.
01:50
This is a person going for a walk.
35
98883
3088
ეს არის ადამიანი, რომელიც სეირნობს.
01:53
Person.
36
101971
3131
ადამიანი.
01:57
If the shape of the fire is a person
37
105102
2709
თუ ცეცხლის ფორმა არის ადამიანი
01:59
with two arms on both sides,
38
107811
2270
გვერდებზე ორი ხელით,
02:02
as if she was yelling frantically,
39
110081
2170
თითქოს გიჟივით ყვირის,
02:04
"Help! I'm on fire!" --
40
112251
3553
"მიშველეთ! ცეცხლი მიკიდია!" -
02:07
This symbol actually is originally from the shape of the flame,
41
115804
4167
ეს იეროგლიფი ალის ფორმიდან მომდინარეობს,
02:11
but I like to think that way. Whichever works for you.
42
119971
3813
მაგრამ მე ასე ფიქრი უფრო მომწონს. მოკლედ, თქვენ რაც უფრო გამოგადგებათ ის იყოს.
02:15
This is a tree.
43
123784
2259
ეს ხე არის.
02:18
Tree.
44
126043
2098
ხე.
02:20
This is a mountain.
45
128141
4425
ეს მთა არის.
02:24
The sun.
46
132566
2601
მზე.
02:29
The moon.
47
137458
4654
მთვარე.
02:34
The symbol of the door
48
142112
1975
კარის იეროგლიფი
02:36
looks like a pair of saloon doors in the wild west.
49
144087
5706
ველური დასავლეთის ბარის კარს ჰგავს.
02:41
I call these eight characters radicals.
50
149793
3738
მე ამ რვა იეროგლიფს რადიკალებს ვეძახი.
02:45
They are the building blocks
51
153531
1766
ისინი არიან აგურები იმისთვის,
02:47
for you to create lots more characters.
52
155297
4130
რომ თქვენ უფრო მეტი იეროგლიფი შექმნათ.
02:51
A person.
53
159427
1738
ადამიანი.
02:53
If someone walks behind, that is "to follow."
54
161165
4268
თუ ვინმე უკან მიყვება, ეს არის "გაყოლა".
02:57
As the old saying goes,
55
165433
2128
როგორც ძველი ანდაზა ამბობს,
02:59
two is company, three is a crowd.
56
167561
3726
ორი ადამიანი კომპანიაა, სამი კი - ბრბო.
03:03
If a person stretched their arms wide,
57
171287
2915
თუ ადამიანი ხელებს განზე გაშლის,
03:06
this person is saying, "It was this big."
58
174202
4647
ის ამბობს "აი, ასეთი დიდია".
03:10
The person inside the mouth, the person is trapped.
59
178849
3848
ადამიანი პირში - ადამიანი დამწყვდეულია.
03:14
He's a prisoner, just like Jonah inside the whale.
60
182697
5846
ის პატიმარია, როგორც იონა ზვიგენის მუცელში.
03:20
One tree is a tree. Two trees together, we have the woods.
61
188543
3494
ერთი ხე - ხე არის. ორი ხე ერთად უკვე კორომია.
03:24
Three trees together, we create the forest.
62
192037
3556
სამი ხე ერთად უკვე ტყეს ქმნის.
03:27
Put a plank underneath the tree, we have the foundation.
63
195593
4072
ხის ქვეშ ფიცარი დადეთ და საძირკველს მიიღებთ.
03:31
Put a mouth on the top of the tree, that's "idiot." (Laughter)
64
199665
4135
ხის თავზე პირი დადეთ - ეს "იდიოტია".
(სიცილი)
(სიცილი)
03:35
Easy to remember,
65
203800
2081
ადვილი დასამახსოვრებელია,
03:37
since a talking tree is pretty idiotic.
66
205881
4942
რადგან მოლაპარაკე ხე საკმაოდ
იდიოტური რამე იქნებოდა.
იდიოტური რამე იქნებოდა.
03:42
Remember fire?
67
210823
2042
ცეცხლი გახსოვთ?
03:44
Two fires together, I get really hot.
68
212865
2661
ორი ცეცხლი ერთად - ძალიან ცხელა.
03:47
Three fires together, that's a lot of flames.
69
215526
2859
სამი ცეცხლი ერთად - უამრავი ალია.
03:50
Set the fire underneath the two trees, it's burning.
70
218385
4601
ორი ხის ქვეშ ცეცხლი დაანთეთ და უკე იწვის.
03:54
For us, the sun is the source of prosperity.
71
222986
3092
ჩვენთვის, მზე კეთილდღეობის წყაროა.
03:58
Two suns together, prosperous.
72
226078
2179
ორი მზე ერთად - კეთილდღეობაა.
04:00
Three together, that's sparkles.
73
228257
2358
სამი ერთად - ბრჭყვიალებია.
04:02
Put the sun and the moon shining together,
74
230615
2021
ერთად დასვით მანათობელი მზე და მთვარე
04:04
it's brightness.
75
232636
1308
და ნათელი გამოგივათ.
04:05
It also means tomorrow, after a day and a night.
76
233944
4225
ეს ასევე "ხვალ"-საც ნიშნავს - ანუ
დღის და ღამის შემდეგ რაც იქნება.
დღის და ღამის შემდეგ რაც იქნება.
04:10
The sun is coming up above the horizon. Sunrise.
77
238169
4483
მზე ჰორიზონტს ზემოთ ამოდის.
მზის ამოსვლა.
მზის ამოსვლა.
04:14
A door. Put a plank inside the door,
78
242652
3103
კარი. კარში ფიცარი ჩადეთ,
04:17
it's a door bolt.
79
245755
2057
და ეს კარის საკეტია.
04:19
Put a mouth inside the door, asking questions.
80
247812
2964
კარში პირი დასვით - და კითხვის დასმა გამოვა.
04:22
Knock knock. Is anyone home?
81
250776
3331
კაკუ კაკუ. ვინმე არის სახლში?
04:26
This person is sneaking out of a door,
82
254107
2888
ეს ადამიანი კარიდან იპარება-
04:28
escaping, evading.
83
256995
2832
გაპარვა, გაქცევა.
04:31
On the left, we have a woman.
84
259827
2153
მარცხნივ ჩვენ ქალი გვყავს.
04:33
Two women together, they have an argument.
85
261980
2162
ორი ქალი ერთად - ჩხუბობენ.
04:36
(Laughter)
86
264142
2133
(სიცილი)
04:38
Three women together, be careful, it's adultery.
87
266275
6518
სამი ქალი ერთად, ფრთხილად იყავით,
ეს ღალატია.
ეს ღალატია.
04:44
So we have gone through almost 30 characters.
88
272793
3509
ამასობაში უკვე თითქმის 30 იეროგლიფი გავიარეთ.
04:48
By using this method, the first eight radicals
89
276302
3337
ამ მეთოდით და პირველი რვა რადიკალით
04:51
will allow you to build 32.
90
279639
2001
32 იეროგლიფის შექმნას შეძლებთ.
04:53
The next group of eight characters
91
281640
1763
შემდეგი რვა იეროგლიფით
04:55
will build an extra 32.
92
283403
2192
კიდევ დამატებით 32 შექმნით.
04:57
So with very little effort,
93
285595
2302
ასე რომ, მცირედი ძალისხმევით
04:59
you will be able to learn a couple hundred characters,
94
287897
2266
რამდენიმე ასეული იეროგლიფის სწავლას შეძლებთ,
05:02
which is the same as a Chinese eight-year-old.
95
290163
2552
რაც ჩინელი რვა წლის ბავშვის დონეა.
05:04
So after we know the characters, we start building phrases.
96
292715
3547
რაც იეროგლიფები ვისწავლეთ,
ფრაზების შექმნაც დავიწყოთ.
ფრაზების შექმნაც დავიწყოთ.
05:08
For example, the mountain and the fire together,
97
296262
2697
მაგალითად, მთა და ცეცხლი ერთად,
05:10
we have fire mountain. It's a volcano.
98
298959
2928
ცეცხლოვან მთას გვაძლევს.
ეს ვულკანია.
ეს ვულკანია.
05:13
We know Japan is the land of the rising sun.
99
301887
3320
ჩვენ ვიცით, რომ იაპონია ამომავალი მზის ქვეყანაა.
05:17
This is a sun placed with the origin,
100
305207
3418
ეს არის მზე, რომელიც თავისი
წარმომავლობის ადგილასაა
წარმომავლობის ადგილასაა
05:20
because Japan lies to the east of China.
101
308625
3127
რადგან იაპონია ჩინეთის
აღმოსავლეთით მდებარეობს.
აღმოსავლეთით მდებარეობს.
05:23
So a sun, origin together, we build Japan.
102
311752
3890
ასე რომ, მე და წარმომავლობა ერთად -
და უკვე იაპონია მივიღეთ.
და უკვე იაპონია მივიღეთ.
05:27
A person behind Japan, what do we get?
103
315642
2958
ადამიანი იაპონიის უკან - რა მივიღეთ?
05:30
A Japanese person.
104
318600
3102
იაპონელი ადამიანი.
05:33
The character on the left is two mountains
105
321702
2801
მარცხნივ მოცემულ იეროგლიფზე
ერთმანეთზე შედგმული
ერთმანეთზე შედგმული
05:36
stacked on top of each other.
106
324503
2107
ორი მთაა გამოსახული.
05:38
In ancient China, that means in exile,
107
326610
3217
ძველ ჩინეთში ეს
გადასახლებას ნიშნავდა.
გადასახლებას ნიშნავდა.
05:41
because Chinese emperors, they put their political enemies
108
329827
2438
რადგან ჩინელი იმპერატორები თავიანთ
პოლიტიკურ მტრებს
პოლიტიკურ მტრებს
05:44
in exile beyond mountains.
109
332265
2371
მთების მიღმა ასახლებდნენ.
05:46
Nowadays, exile has turned into getting out.
110
334636
5011
დღეისათვის გადასახლება გარეთ
გაღწევად გადაიქცა.
გაღწევად გადაიქცა.
05:51
A mouth which tells you where to get out
111
339647
2571
პირი, რომელიც გეუბნება საიდან
შეგიძლია გარეთ გააღწიო
შეგიძლია გარეთ გააღწიო
05:54
is an exit.
112
342218
1928
გასასვლელის ნიშანია.
05:56
This is a slide to remind me that I should stop talking
113
344146
3641
ეს ის სლაიდია, რომელმაც უნდა შემახსენოს,
რომ ლაპარაკს უნდა მოვრჩე
რომ ლაპარაკს უნდა მოვრჩე
05:59
and get off of the stage. Thank you.
114
347787
1883
და სცენიდან გავიდე. მადლობა.
06:01
(Applause)
115
349670
3969
(აპლოდისმენტები)
ABOUT THE SPEAKER
ShaoLan Hsueh - Technologist, entrepreneurShaoLan want to help people understand China's culture and language, and to bridge the gap between East and West.
Why you should listen
ShaoLan is an entrepreneur, angel investor, geek, writer, traveller and dreamer. She is the founder and creator of Chineasy, which she launched after her TED Talk in Long Beach, California in 2013.
In just over three years, she has built Chineasy into one of the most popular methods of learning Chinese across the Internet with several hundred thousand fellow learners. Her first book, Chineasy, The New Way to Read Chinese, was launched in March 2014 and has been translated into 18 languages. Her next book, Chineasy Everyday, was launched in March 2016.
ShaoLan is a tech entrepreneur with extensive business experience. At the age of 22, while studying for her MBA, she wrote four best-selling books on software in Taiwan, and her books were bundled by Microsoft. She co-founded pAsia, one of the major players on Internet in Asia in 1990’s. After a second masters degree at the University of Cambridge, she began Caravel Capital in 2005 to advise young tech companies.
Chineasy represents a return for ShaoLan to her artistic upbringing and in many ways a design project. This project is the culmination of her life’s journey through the East and West. Her aim is to help people to understand China, Chinese culture, its language and to bridge the gap between East and West. Her next step is to help Chinese children to enjoy and appreciate the beauty of their own language.
ShaoLan Hsueh | Speaker | TED.com