TED2013
ShaoLan: Learn to read Chinese ... with ease!
ShaoLan Hsueh: Çince okumayı öğrenin ... kolaylıkla!
Filmed:
Readability: 3
4,781,742 views
Yabancılar için Çince konuşmayı öğrenmek zor bir iş. Ancak Çince yazılı dilinin güzel ve genellikle karmaşık karakterlerini okumayı öğrenmek o kadar da zor olmayabilir. ShaoLan, karakterlerin arkasındaki fikirleri ve anlamlarını anlatan basit bir ders göstererek bir kaç basit formdan daha karmaşık kavramlara uzanıyor. Buna Chineasy, yani kolay Çince diyebilirsiniz.
ShaoLan Hsueh - Technologist, entrepreneur
ShaoLan want to help people understand China's culture and language, and to bridge the gap between East and West. Full bio
ShaoLan want to help people understand China's culture and language, and to bridge the gap between East and West. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
Growing up in Taiwan
0
754
2056
Tayvan'da bir kaligrafın
00:14
as the daughter of a calligrapher,
1
2810
1612
kızı olarak büyürken
00:16
one of my most treasured memories
2
4422
2368
en değerli hatıralarımdan biri
00:18
was my mother showing me the beauty, the shape
3
6790
3093
annemin bana Çince karakterlerin güzelliğini
00:21
and the form of Chinese characters.
4
9883
2633
şeklini ve formunu göstermesiydi.
00:24
Ever since then, I was fascinated
5
12516
2507
O zamandan beri bu inanılmaz
00:27
by this incredible language.
6
15023
2662
dile hayranımdır.
00:29
But to an outsider, it seems to be
7
17685
2735
Ancak bir yabancıya göre bu dili öğrenmek
00:32
as impenetrable as the Great Wall of China.
8
20420
3509
Çin Seddini aşmak gibi geliyor.
00:35
Over the past few years, I've been wondering
9
23929
2375
Son birkaç yıldır bu duvarı yıkıp
00:38
if I can break down this wall,
10
26304
2052
bu sofistike dilin güzelliğini anlamak ve
00:40
so anyone who wants to understand and appreciate
11
28356
2594
takdir etmek isteyen herkesin
00:42
the beauty of this sophisticated language could do so.
12
30950
3908
bunu yapabilmesini nasıl sağlayacağımı düşündüm.
00:46
I started thinking about how a new, fast method
13
34858
4312
Çince öğrenmenin yeni ve hızlı bir yönteminin
00:51
of learning Chinese might be useful.
14
39170
2848
nasıl kullanışlı olabileceğini düşünmeye başladım.
00:54
Since the age of five, I started to learn how to draw
15
42018
3986
Beş yaşımdan beri her karakterin
00:58
every single stroke for each character
16
46004
3005
her çizgisini doğru sırada
01:01
in the correct sequence.
17
49009
2544
çizmeyi öğrendim.
01:03
I learned new characters every day
18
51553
2057
Sonraki 15 yıl boyunca
01:05
during the course of the next 15 years.
19
53610
2727
her gün yeni karakterler öğrendim.
01:08
Since we only have five minutes,
20
56337
2120
Sadece beş dakikamız olduğundan
01:10
it's better that we have a fast and simpler way.
21
58457
3635
daha hızlı ve basit bir yol kullanmamız daha iyi olacak.
01:14
A Chinese scholar would understand 20,000 characters.
22
62092
3525
Çinli bir bilgin 20,000 karakter anlayabilirdi.
01:17
You only need 1,000 to understand the basic literacy.
23
65617
5112
Temel düzeyde okur yazar olmak için sadece 1000 karakter bilmeniz gerekir.
01:22
The top 200 will allow you to comprehend
24
70729
4016
En sık kullanılan 200 karakter, temel konuların
01:26
40 percent of basic literature --
25
74745
2896
yüzde 40'ını anlamanızı sağlar --
01:29
enough to read road signs, restaurant menus,
26
77641
2876
yol işaretlerini, restoran menülerini okumaya
01:32
to understand the basic idea of the web pages
27
80517
3004
web sitelerinin veya gazetelerin temel
01:35
or the newspapers.
28
83521
1939
fikrini anlamaya yeter.
01:37
Today I'm going to start with eight
29
85460
2199
Bugün size yöntemin nasıl işlediğini göstermek
01:39
to show you how the method works.
30
87659
1892
için sekiz ile başlayacağm.
01:41
You are ready?
31
89551
1921
Hazır mısınız?
01:43
Open your mouth as wide as possible
32
91472
2683
Ağzınızı o kadar çok açın ki
01:46
until it's square.
33
94155
2046
kare şekline gelsin.
01:48
You get a mouth.
34
96201
2682
İşte ağız.
01:50
This is a person going for a walk.
35
98883
3088
Bu yürüyüşe çıkmış bir insan.
01:53
Person.
36
101971
3131
İnsan.
01:57
If the shape of the fire is a person
37
105102
2709
Ateşin şekli, kollarını
01:59
with two arms on both sides,
38
107811
2270
iki yana açmış ve sanki
02:02
as if she was yelling frantically,
39
110081
2170
delice "İmdat, yanıyorum!" diye
02:04
"Help! I'm on fire!" --
40
112251
3553
bağıran bir insan. --
02:07
This symbol actually is originally from the shape of the flame,
41
115804
4167
Bu sembol aslında alev şeklinden gelir ama ben bu şekilde
02:11
but I like to think that way. Whichever works for you.
42
119971
3813
düşünmeyi tercih ediyorum. Siz hangisini isterseniz kullanın.
02:15
This is a tree.
43
123784
2259
Bu bir ağaç.
02:18
Tree.
44
126043
2098
Ağaç.
02:20
This is a mountain.
45
128141
4425
Bu bir dağ.
02:24
The sun.
46
132566
2601
Güneş.
02:29
The moon.
47
137458
4654
Ay.
02:34
The symbol of the door
48
142112
1975
Kapının sembolü
02:36
looks like a pair of saloon doors in the wild west.
49
144087
5706
vahşi batıdaki barların kanatlı kapılarına benzer.
02:41
I call these eight characters radicals.
50
149793
3738
Ben bu sekiz karaktere kökler diyorum.
02:45
They are the building blocks
51
153531
1766
Bunlar daha fazla karakter yaratabilmeniz için
02:47
for you to create lots more characters.
52
155297
4130
temel taşları.
02:51
A person.
53
159427
1738
Bir insan.
02:53
If someone walks behind, that is "to follow."
54
161165
4268
Eğer arkasından biri yürüyorsa bu "takip etmek" şeklinde tanımlanır.
02:57
As the old saying goes,
55
165433
2128
Eski bir deyiş vardır,
02:59
two is company, three is a crowd.
56
167561
3726
İki kişi ortaktır, üçüncü kalabalıktır.
03:03
If a person stretched their arms wide,
57
171287
2915
Eğer bir insan kollarını genişçe açmışsa
03:06
this person is saying, "It was this big."
58
174202
4647
o kişi "İşte bu kadar büyüktü." diyordur.
03:10
The person inside the mouth, the person is trapped.
59
178849
3848
Eğer bir insan ağzın içindeyse, o insan hapsolmuştur.
03:14
He's a prisoner, just like Jonah inside the whale.
60
182697
5846
Yunus'un balığın içinde hapsolduğu gibi o da mahkumdur.
03:20
One tree is a tree. Two trees together, we have the woods.
61
188543
3494
Bir ağaç, ağaçtır. Birlikte iki ağaç, koruluk olur.
03:24
Three trees together, we create the forest.
62
192037
3556
Üç ağaç yan yana gelince orman oluştururuz.
03:27
Put a plank underneath the tree, we have the foundation.
63
195593
4072
Ağacın altına bir destek koyarsanız temelimiz olur.
03:31
Put a mouth on the top of the tree, that's "idiot." (Laughter)
64
199665
4135
Ağacın üstüne bir ağız koyarsanız "aptal" olur. (Gülüşmeler)
03:35
Easy to remember,
65
203800
2081
Hatırlaması kolay
03:37
since a talking tree is pretty idiotic.
66
205881
4942
çünkü konuşan bir ağaç aptalcadır.
03:42
Remember fire?
67
210823
2042
Ateşi hatırlıyor musunuz?
03:44
Two fires together, I get really hot.
68
212865
2661
İki ateş birlikte gerçekten sıcak olur.
03:47
Three fires together, that's a lot of flames.
69
215526
2859
Üç ateş bir arada çok fazla alev oluşturur.
03:50
Set the fire underneath the two trees, it's burning.
70
218385
4601
Ateşi iki ağaç altına koyarsanız, yanıyor.
03:54
For us, the sun is the source of prosperity.
71
222986
3092
Bize göre güneş bereket kaynağıdır.
03:58
Two suns together, prosperous.
72
226078
2179
İki güneş birlikte bereketli olur.
04:00
Three together, that's sparkles.
73
228257
2358
Üç tane birlikte pırıltıdır.
04:02
Put the sun and the moon shining together,
74
230615
2021
Güneş ve ay birlikte parlarsa,
04:04
it's brightness.
75
232636
1308
aydınlık olur.
04:05
It also means tomorrow, after a day and a night.
76
233944
4225
Ayrıca bir gün ve gece sonrası olduğundan yarın anlamına da gelir.
04:10
The sun is coming up above the horizon. Sunrise.
77
238169
4483
Güneş ufkun üzerinden geliyor. Gün doğumu.
04:14
A door. Put a plank inside the door,
78
242652
3103
Bir kapı. Kapının içine kalas koy,
04:17
it's a door bolt.
79
245755
2057
kapı kilidi.
04:19
Put a mouth inside the door, asking questions.
80
247812
2964
Kapının içine ağız koy, soru sormak.
04:22
Knock knock. Is anyone home?
81
250776
3331
Tak tak. Kimse yok mu?
04:26
This person is sneaking out of a door,
82
254107
2888
Bu kişi kapıdan dışarı gizlice çıkmaya çalışıyor
04:28
escaping, evading.
83
256995
2832
kaçmak, atlatmak.
04:31
On the left, we have a woman.
84
259827
2153
Solda bir kadın var.
04:33
Two women together, they have an argument.
85
261980
2162
İki kadın bir arada olunca tartışma oluyor.
04:36
(Laughter)
86
264142
2133
(Gülüşmeler)
04:38
Three women together, be careful, it's adultery.
87
266275
6518
Üç kadın bir arada olursa, dikkat edin, zina.
04:44
So we have gone through almost 30 characters.
88
272793
3509
Neredeyse 30 karakterin üzerinden geçtik.
04:48
By using this method, the first eight radicals
89
276302
3337
Bu yöntemi kullanarak, ilk sekiz kök
04:51
will allow you to build 32.
90
279639
2001
32 karakter oluşturmanızı sağlar.
04:53
The next group of eight characters
91
281640
1763
Diğer sekiz karakter kökü
04:55
will build an extra 32.
92
283403
2192
32 karakter daha oluşturur.
04:57
So with very little effort,
93
285595
2302
Dolayısıyla çok az çabayla
04:59
you will be able to learn a couple hundred characters,
94
287897
2266
bir kaç yüz karakter öğrenebilirsiniz,
05:02
which is the same as a Chinese eight-year-old.
95
290163
2552
ki bu da sekiz yaşında bir Çinli ile eşdeğerdir.
05:04
So after we know the characters, we start building phrases.
96
292715
3547
Karakterleri öğrenince tümceler oluşturmaya başlıyoruz.
05:08
For example, the mountain and the fire together,
97
296262
2697
Mesela dağ ve ateş yan yana gelince,
05:10
we have fire mountain. It's a volcano.
98
298959
2928
ateş dağı olur. Bir volkan.
05:13
We know Japan is the land of the rising sun.
99
301887
3320
Japonya'nın doğan güneş ülkesi olduğunu biliyoruz.
05:17
This is a sun placed with the origin,
100
305207
3418
Bu temelle yerleştirilmiş bir güneş
05:20
because Japan lies to the east of China.
101
308625
3127
çünkü Japonya, Çin'in doğusunda kalıyor.
05:23
So a sun, origin together, we build Japan.
102
311752
3890
Dolayısıyla, güneş ve temel Japonyayı oluşturuyor.
05:27
A person behind Japan, what do we get?
103
315642
2958
Japonya'nın arkasına bir insan yerleştirirsek ne olur?
05:30
A Japanese person.
104
318600
3102
Japon olur.
05:33
The character on the left is two mountains
105
321702
2801
Soldaki karakter üstüste
05:36
stacked on top of each other.
106
324503
2107
konulmuş iki dağ.
05:38
In ancient China, that means in exile,
107
326610
3217
Antik Çin'de bu sürgünde anlamına gelirdi
05:41
because Chinese emperors, they put their political enemies
108
329827
2438
çünkü Çin imparatorları politik düşmanlarını
05:44
in exile beyond mountains.
109
332265
2371
dağların arkasında sürgüne gönderirdi.
05:46
Nowadays, exile has turned into getting out.
110
334636
5011
Şimdilerde sürgün, çıkıp gitmeye dönüştü.
05:51
A mouth which tells you where to get out
111
339647
2571
Size nereden çıkacağınızı söyleyen bir ağız
05:54
is an exit.
112
342218
1928
çıkıştır.
05:56
This is a slide to remind me that I should stop talking
113
344146
3641
Bu da bana konuşmayı bırakıp sahneden inmemi
05:59
and get off of the stage. Thank you.
114
347787
1883
hatırlatan bir slayt. Teşekkür ederim.
06:01
(Applause)
115
349670
3969
(Alkış)
ABOUT THE SPEAKER
ShaoLan Hsueh - Technologist, entrepreneurShaoLan want to help people understand China's culture and language, and to bridge the gap between East and West.
Why you should listen
ShaoLan is an entrepreneur, angel investor, geek, writer, traveller and dreamer. She is the founder and creator of Chineasy, which she launched after her TED Talk in Long Beach, California in 2013.
In just over three years, she has built Chineasy into one of the most popular methods of learning Chinese across the Internet with several hundred thousand fellow learners. Her first book, Chineasy, The New Way to Read Chinese, was launched in March 2014 and has been translated into 18 languages. Her next book, Chineasy Everyday, was launched in March 2016.
ShaoLan is a tech entrepreneur with extensive business experience. At the age of 22, while studying for her MBA, she wrote four best-selling books on software in Taiwan, and her books were bundled by Microsoft. She co-founded pAsia, one of the major players on Internet in Asia in 1990’s. After a second masters degree at the University of Cambridge, she began Caravel Capital in 2005 to advise young tech companies.
Chineasy represents a return for ShaoLan to her artistic upbringing and in many ways a design project. This project is the culmination of her life’s journey through the East and West. Her aim is to help people to understand China, Chinese culture, its language and to bridge the gap between East and West. Her next step is to help Chinese children to enjoy and appreciate the beauty of their own language.
ShaoLan Hsueh | Speaker | TED.com