TEDxPSU
Julia Galef: Why you think you're right -- even if you're wrong
ჯულია გალეფი: რატომ გგონიათ, რომ მართალი ხართ, მაშინაც კი როცა ცდებით
Filmed:
Readability: 4.5
4,082,284 views
თვალსაზრისი ყველაფერია, განსაკუთრებით, როცა საქმე საკუთარი რწმენა-წარმოდგენების შემოწმებას ეხება. ჯარისკაცი ხართ, რომელიც ნებისმიერ ფასად საკუთარი თვალსაზრისის დაცვისკენაა მომართული... თუ მზვერავი, რომელიც ცნობისმოყვარეობით არის გამსჭვალული? ჯულია გალეფი ამ ორი მენტალობის საფუძვლებს იკვლევს და იმას, თუ როგორ გავლენას ახდენენ ისინი, ინფორმაციის ინტერპრეტირებაზე. თან, ამ ყველაფერს, მე-19 საუკუნის საფრანგეთის ისტორიასთან აკავშირებს. "რისკენ ისწრაფვით ყველაზე მეტად, როცა თქვენი მტკიცე რწმენა-წარმოდგენები შემოწმებას გადიან", კითხულობს გალეფი, "მათი დაცვისკენ, თუ იმისკენ, რომ სამყარო რაც შეიძლება უკეთ შეიცნოთ?"
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
So I'd like you to imagine for a moment
0
826
2643
მინდა ერთი წამით წარმოიდგინოთ
00:15
that you're a soldier
in the heat of battle.
in the heat of battle.
1
3493
2380
რომ ბრძოლაში ჩართული ჯარიკსაცი ხართ.
00:18
Maybe you're a Roman foot soldier
or a medieval archer
or a medieval archer
2
6730
3531
შეიძლება რომაელი ქვეითი იყოთ,
ან მეისრე შუა საუკუნეებიდან,
ან მეისრე შუა საუკუნეებიდან,
00:22
or maybe you're a Zulu warrior.
3
10285
1880
ან თუნდაც ზულუს მებრძოლი.
00:24
Regardless of your time and place,
there are some things that are constant.
there are some things that are constant.
4
12189
4254
ადგილისა და დროის განურჩევლად
ზოგი რამ უცვლელია.
ზოგი რამ უცვლელია.
00:28
Your adrenaline is elevated,
5
16467
1894
თქვენი ადრენალინი მომატებულია
00:30
and your actions are stemming
from these deeply ingrained reflexes,
from these deeply ingrained reflexes,
6
18385
4809
და თქვენს ქმედებებს
ღრმად გამჯდარი რეფლექსები განაპირობებს.
ღრმად გამჯდარი რეფლექსები განაპირობებს.
00:35
reflexes rooted in a need
to protect yourself and your side
to protect yourself and your side
7
23218
4356
რეფლექსები, რომლებიც თქვენი
და თქვენი მოყვარეების დაცვისთვის
და თქვენი მოყვარეების დაცვისთვის
00:39
and to defeat the enemy.
8
27598
1689
და მტრის დამარცხებისთვისაა საჭირო.
00:42
So now, I'd like you to imagine
playing a very different role,
playing a very different role,
9
30826
3537
ახლა, გთხოვთ ძალიან გასხვავებული
რამ წარმოიდგინოთ.
რამ წარმოიდგინოთ.
00:46
that of the scout.
10
34387
1601
წარმოგდინეთ, რომ ხართ მზვერავი.
00:48
The scout's job is not
to attack or defend.
to attack or defend.
11
36012
3389
მზვერავის საქმე შეტევა, ან დაცვა არაა.
00:51
The scout's job is to understand.
12
39425
2395
მზვერავის საქმე - გაგებაა.
00:54
The scout is the one going out,
13
42233
2061
მზვერავი გადის,
00:56
mapping the terrain,
identifying potential obstacles.
identifying potential obstacles.
14
44318
4063
ახდენს ადგილის რუკაზე დატანას
და აღნიშნავს შესაძლო წინააღმდეგობებს.
და აღნიშნავს შესაძლო წინააღმდეგობებს.
01:00
And the scout may hope to learn
that, say, there's a bridge
that, say, there's a bridge
15
48405
3576
მზვერავი შეიძლება იმდევონებდეს,
რომ ვთქვათ, სადღაც
რომ ვთქვათ, სადღაც
01:04
in a convenient location across a river.
16
52005
2334
მოსახერხებელ ადგილას, მდინარეზე ხიდია,
01:06
But above all, the scout
wants to know what's really there,
wants to know what's really there,
17
54363
3047
მაგრამ უპირველეს ყოვლისა,
მას სურს, რაც შეიძლება ზუსტად იცოდეს
მას სურს, რაც შეიძლება ზუსტად იცოდეს
01:09
as accurately as possible.
18
57434
1593
რა არის იქ რეალურად.
01:12
And in a real, actual army, both
the soldier and the scout are essential.
the soldier and the scout are essential.
19
60195
5046
ნამდვილ, მოქმედ არმიაში,
ჯარისკაციც და მზვერავიც აუცილებელია.
ჯარისკაციც და მზვერავიც აუცილებელია.
01:17
But you can also think of each
of these roles as a mindset --
of these roles as a mindset --
20
65265
5310
თითოეული ამ როლს შეგიძლიათ
შეხედოთ როგორც მენტალობას.
შეხედოთ როგორც მენტალობას.
01:22
a metaphor for how all of us
process information and ideas
process information and ideas
21
70599
3627
იმის მეტაფორას, თუ როგორ ამუშავებს
ინფორმაციას და აზრებს ყოველი ჩვენგანი
ინფორმაციას და აზრებს ყოველი ჩვენგანი
01:26
in our daily lives.
22
74250
1467
ყოველდღიურ ცხოვრებაში.
01:28
What I'm going to argue today
is that having good judgment,
is that having good judgment,
23
76192
3830
დღეს ვაპირებ ვამტკიცო,
რომ საღი მსჯელობა,
რომ საღი მსჯელობა,
01:32
making accurate predictions,
making good decisions,
making good decisions,
24
80046
3214
ზუსტი პროგნოზები
და სწორი გადაწყვეტილების მიღება
და სწორი გადაწყვეტილების მიღება
01:35
is mostly about which mindset you're in.
25
83284
2758
დიდწილად იმით განისაზღვრება,
თუ როგორი მენტალობა გაქვთ.
თუ როგორი მენტალობა გაქვთ.
01:38
To illustrate these mindsets in action,
26
86994
2593
ამის სადემონსტრაციოდ,
01:41
I'm going to take you back
to 19th-century France,
to 19th-century France,
27
89611
3484
მე-19 საუკუნის საფრანგეთში გამოგზაურებთ,
01:45
where this innocuous-looking
piece of paper
piece of paper
28
93119
2983
სადაც ერთი თითქოს უწყინარი
ფურცლის ნაგლეჯი,
ფურცლის ნაგლეჯი,
01:48
launched one of the biggest
political scandals in history.
political scandals in history.
29
96126
3038
ისტორიაში ერთ-ერთ უდიდეს
პოლიტიკურ სკანდალს დაედო საფუძვლად.
პოლიტიკურ სკანდალს დაედო საფუძვლად.
01:51
It was discovered in 1894
by officers in the French general staff.
by officers in the French general staff.
30
99718
4397
ის 1894 წელს ფრანგული გენერალური შტაბის
ოფიცერმა აღმოაჩინა.
ოფიცერმა აღმოაჩინა.
01:56
It was torn up in a wastepaper basket,
31
104616
2692
ის დახეული იყო და ნაგვის ყუთში ეგდო,
01:59
but when they pieced it back together,
32
107332
1925
მაგრამ როცა შეაერთეს აღმოჩნდა,
02:01
they discovered
that someone in their ranks
that someone in their ranks
33
109281
2032
რომ მათი რიგებიდან
02:03
had been selling
military secrets to Germany.
military secrets to Germany.
34
111337
2363
ვიღაც სამხედრო საიდუმლოებს
გერმანიის მხარეს ჰყიდდა
გერმანიის მხარეს ჰყიდდა
02:06
So they launched a big investigation,
35
114462
2357
სერიოზული გამოძიება დაიწყეს
02:08
and their suspicions
quickly converged on this man,
quickly converged on this man,
36
116843
3866
და ეჭვები მალევე ერთ კაცზე,
ალფრედ დრეიფუსზე შეჩერდა.
02:12
Alfred Dreyfus.
37
120733
1332
მას იდეალური ისტორია ჰქონდა.
02:14
He had a sterling record,
38
122867
1318
02:16
no past history of wrongdoing,
no motive as far as they could tell.
no motive as far as they could tell.
39
124209
3520
არანაირი დარღვევა და არანაირი მოტივი.
02:20
But Dreyfus was the only
Jewish officer at that rank in the army,
Jewish officer at that rank in the army,
40
128342
5118
თუმცა, დრეიფუსი ამ რანგის ერთადერთი
ებრაელი ოფიცერი იყო არმიაში
ებრაელი ოფიცერი იყო არმიაში
02:25
and unfortunately at this time,
the French Army was highly anti-Semitic.
the French Army was highly anti-Semitic.
41
133484
4175
და საუბედუროდ ამ დროს
საფრანგენის არმია მეტად ანტისემიტური იყო.
საფრანგენის არმია მეტად ანტისემიტური იყო.
02:29
They compared Dreyfus's handwriting
to that on the memo
to that on the memo
42
137683
3222
მათ დრეიფუსს ხელწერა
იმ ფურცელზე დაწერილს შეადარეს
იმ ფურცელზე დაწერილს შეადარეს
02:32
and concluded that it was a match,
43
140929
1937
და დაასკვნეს,
რომ ისინი ერთმანეთს ემთხვეოდა,
რომ ისინი ერთმანეთს ემთხვეოდა,
02:34
even though outside
professional handwriting experts
professional handwriting experts
44
142890
3042
მიუხედავად იმისა,
რომ არმიის გარეთ, ხელწერის ექპერტები
რომ არმიის გარეთ, ხელწერის ექპერტები
02:37
were much less confident
in the similarity,
in the similarity,
45
145956
2150
გაცილებით ნაკლებად იყვნენ
ამაში დარწმუნებულნი.
ამაში დარწმუნებულნი.
02:40
but never mind that.
46
148130
1390
თუმცა, ამას ყურადღება არ მიექცა.
02:41
They went and searched
Dreyfus's apartment,
Dreyfus's apartment,
47
149544
2040
ჯაშუშობის რამე მტკიცეულების
აღმოჩენის მიზნით,
აღმოჩენის მიზნით,
02:43
looking for any signs of espionage.
48
151608
1756
დრეიფუსის სახლი გაჩხრიკეს.
02:45
They went through his files,
and they didn't find anything.
and they didn't find anything.
49
153388
2960
გადაქექეს მისი ნივთები,
მაგრამ ვერაფერი აღმოაჩნეს.
მაგრამ ვერაფერი აღმოაჩნეს.
02:48
This just convinced them more
that Dreyfus was not only guilty,
that Dreyfus was not only guilty,
50
156372
3134
ამან კიდევ უფრო დაარწმუნა ისინი,
რომ დრეიფუსი არა მხოლოდ დამნაშავე იყო,
რომ დრეიფუსი არა მხოლოდ დამნაშავე იყო,
02:51
but sneaky as well, because clearly
he had hidden all of the evidence
he had hidden all of the evidence
51
159530
3293
არამედ მზაკვარიც, რადგან ცხადია,
მან ყველა სამხილი დამალა,
მან ყველა სამხილი დამალა,
02:54
before they had managed to get to it.
52
162847
1849
სანამ ვინმე მიაგნებდა.
02:57
Next, they went and looked
through his personal history
through his personal history
53
165212
2692
შემდეგ მისი პირადი ისტორიით დაინტერესდნენ
02:59
for any incriminating details.
54
167928
2301
რამე მაკომპრომეტირებელის აღმოსაჩენად.
03:02
They talked to his teachers,
55
170253
1602
გაესაუბრნენ მის მასწავლებლებს
03:03
they found that he had studied
foreign languages in school,
foreign languages in school,
56
171879
2785
და აღმიაჩინეს რომ სკოლაში
უცხო ენებს სწავლობდა,
უცხო ენებს სწავლობდა,
03:06
which clearly showed a desire
to conspire with foreign governments
to conspire with foreign governments
57
174688
4053
რაც ცხადად აჩვენებდა მის სურვილს
03:10
later in life.
58
178765
1183
უცხო ქვეყნების სასარგებლოდ
ეღვაწა მომავალში.
ეღვაწა მომავალში.
03:11
His teachers also said that Dreyfus
was known for having a good memory,
was known for having a good memory,
59
179972
6011
დრეიფუსის მასწავლებლებმა ასევე აღნიშნეს,
რომ მას კარგი მეხსიერება ჰქონდა.
რომ მას კარგი მეხსიერება ჰქონდა.
03:18
which was highly suspicious, right?
60
186007
2112
რაც ძალიან საეჭვოა, არა?
03:20
You know, because a spy
has to remember a lot of things.
has to remember a lot of things.
61
188143
3340
რადგან ჯაშუშს
ბევრი რამის დამახსოვრება უწევს.
ბევრი რამის დამახსოვრება უწევს.
03:24
So the case went to trial,
and Dreyfus was found guilty.
and Dreyfus was found guilty.
62
192439
3660
მაშ, საქმე სასამართლომდე მივიდა
და დრეიფუსი დამნაშავედ სცნეს.
და დრეიფუსი დამნაშავედ სცნეს.
03:28
Afterwards, they took him out
into this public square
into this public square
63
196816
3320
რის შემდეგაც, ის მოედანზე გაიყვანეს
03:32
and ritualistically tore
his insignia from his uniform
his insignia from his uniform
64
200160
3724
და სიმბოლურად, მისი ფორმიდან
წარჩინების ნიშნები ჩამოგლიჯეს
წარჩინების ნიშნები ჩამოგლიჯეს
03:35
and broke his sword in two.
65
203908
1905
და ხმალი კი გადაუტეხეს.
03:37
This was called
the Degradation of Dreyfus.
the Degradation of Dreyfus.
66
205837
2015
ეს იყო დრეიფუსის დამცირება.
03:40
And they sentenced him
to life imprisonment
to life imprisonment
67
208860
2517
მას სამუდამო პატიმრობა მიუსაჯეს
03:43
on the aptly named Devil's Island,
68
211401
2740
და ისეთ ადგილას გაუშვეს,
რომელსაც ეშმაკის კუნძული ერქვა.
რომელსაც ეშმაკის კუნძული ერქვა.
03:46
which is this barren rock
off the coast of South America.
off the coast of South America.
69
214165
2824
ეს უნაყოფო კლდეა,
სახმრეთ ამერიკის ნაპირებზე
სახმრეთ ამერიკის ნაპირებზე
03:49
So there he went,
and there he spent his days alone,
and there he spent his days alone,
70
217556
3750
დრეიფუსი იქ მარტო ატარებდა თავის დღეებს
03:53
writing letters and letters
to the French government
to the French government
71
221330
2504
და წერილს წერილზე სწერდა
საფრანგეთის მთავრობას თხოვნით,
საფრანგეთის მთავრობას თხოვნით,
03:55
begging them to reopen his case
so they could discover his innocence.
so they could discover his innocence.
72
223858
3308
კვლავ განეხილათ მისი საქმე,
რომ დაედგინათ მისი უდანაშაულობა.
რომ დაედგინათ მისი უდანაშაულობა.
03:59
But for the most part,
France considered the matter closed.
France considered the matter closed.
73
227634
2913
თუმცა, საფრანგეთი ამ საქმეს
დიდ წილად დახურულად მიიჩნევდა.
დიდ წილად დახურულად მიიჩნევდა.
04:03
One thing that's really interesting
to me about the Dreyfus Affair
to me about the Dreyfus Affair
74
231301
4293
დრეიფუსის საქმეში ყველაზე საინტერესო ისაა,
04:07
is this question of why the officers
were so convinced
were so convinced
75
235618
3778
თუ რატომ იყვნენ ოფიცრები
ასეთი დარწმუნებულები,
ასეთი დარწმუნებულები,
04:11
that Dreyfus was guilty.
76
239420
1721
რომ დრეიფუსი დამნაშავე იყო.
04:13
I mean, you might even assume
that they were setting him up,
that they were setting him up,
77
241556
2847
შეიძლება იფიქროთ კიდეც,
რომ მათ გაწირეს დრეიფუსი,
რომ მათ გაწირეს დრეიფუსი,
04:16
that they were intentionally framing him.
78
244427
1968
რომ შეგნებულად შეუკერეს საქმე,
04:18
But historians don't think
that's what happened.
that's what happened.
79
246419
2267
მაგრამ ისტორიკოსები ასე არ ფიქრობენ.
04:20
As far as we can tell,
80
248710
1159
როგორც ცნობილია,
04:21
the officers genuinely believed
that the case against Dreyfus was strong.
that the case against Dreyfus was strong.
81
249893
4237
ოფიცრებს გულწრფელად სჯეროდათ,
რომ დრეიფუსის განაჩენი უდავო იყო.
რომ დრეიფუსის განაჩენი უდავო იყო.
04:26
Which makes you wonder:
82
254154
2476
ისმის კითხვა:
04:28
What does it say about the human mind
83
256654
2274
რას გვეუბნება ეს ყველაფერი
ადამიანის აზროვნებაზე,
ადამიანის აზროვნებაზე,
04:30
that we can find such paltry evidence
84
258952
2313
როცა მსგავსი სუსტი მტკიცებულებები,
04:33
to be compelling enough to convict a man?
85
261289
2087
შეიძლება საკმარისი გამოდგეს
ვინმეს დადანაშაულებისთვის?
ვინმეს დადანაშაულებისთვის?
04:36
Well, this is a case of what scientists
call "motivated reasoning."
call "motivated reasoning."
86
264210
4286
ეს ის შემთხვევაა, რომელსაც მეცნიერები:
"მოტივირებულ მსჯელობას" უწოდებენ.
"მოტივირებულ მსჯელობას" უწოდებენ.
04:40
It's this phenomenon in which
our unconscious motivations,
our unconscious motivations,
87
268520
3054
ეს ხდება, როცა ჩვენი ქვეცნობიერი მოტივები,
04:43
our desires and fears,
88
271598
2352
ჩვენი სურვილები და შიშები,
04:45
shape the way we interpret information.
89
273974
2346
ჩვენ მიერ ინფორმაციის
ინტერპეტირებას განაპირობებენ.
ინტერპეტირებას განაპირობებენ.
04:48
Some information, some ideas,
feel like our allies.
feel like our allies.
90
276344
3410
ზოგი ინფორმაცია, ზოგი აზრი
თითქოს ჩვენი თანამოაზრეა.
თითქოს ჩვენი თანამოაზრეა.
04:51
We want them to win.
We want to defend them.
We want to defend them.
91
279778
2642
გვინდა, რომ მათ გაიმარჯვონ.
გვინდა, რომ ისინი დავიცვათ.
გვინდა, რომ ისინი დავიცვათ.
04:54
And other information
or ideas are the enemy,
or ideas are the enemy,
92
282444
2531
სხვა ინფორმაცია კი მტერია
04:56
and we want to shoot them down.
93
284999
1568
და მათი განადგურბა გვინდა.
04:59
So this is why I call
motivated reasoning, "soldier mindset."
motivated reasoning, "soldier mindset."
94
287408
3707
ამიტომაც ვეძახი "მოტივირებულ მსჯელობას"
"ჯარისკაცის მენტალობას"
"ჯარისკაცის მენტალობას"
05:03
Probably most of you have never persecuted
95
291988
3005
ალბათ, თქვენი უმეტესობა არ სდევდნიდა
05:07
a French-Jewish officer for high treason,
96
295017
2281
ფრანგ-ებრაელ ოფიცერს ღალატისთვის,
05:09
I assume,
97
297322
1473
ასე მგონია,
05:10
but maybe you've followed sports
or politics, so you might have noticed
or politics, so you might have noticed
98
298819
4859
მაგრამ შეიძლება სპორტით,
ან პოლიტიკით ინტერესდებით და შეგიმჩნევიათ
ან პოლიტიკით ინტერესდებით და შეგიმჩნევიათ
05:15
that when the referee judges
that your team committed a foul,
that your team committed a foul,
99
303702
4122
რომ როცა მსაჯი თქვენი გუნდის წინააღმდეგ,
მაგალითად, ჯარიმას დააფიქსირებს,
05:19
for example,
100
307848
1162
05:21
you're highly motivated
to find reasons why he's wrong.
to find reasons why he's wrong.
101
309034
3093
თქვენ ყველანაირად ეცდებით იპოვოთ
მიზეზი, თუ რატომ ცდება ის.
მიზეზი, თუ რატომ ცდება ის.
05:24
But if he judges that the other team
committed a foul -- awesome!
committed a foul -- awesome!
102
312482
3112
მაგრამ როცა თქვენს მოწინააღმდეგეს
დააჯარიმებს - შესანიშნავია!
დააჯარიმებს - შესანიშნავია!
05:27
That's a good call,
let's not examine it too closely.
let's not examine it too closely.
103
315618
2562
მსაჯი მართალია
და ნუ ჩავუღრმავდებით.
და ნუ ჩავუღრმავდებით.
05:30
Or, maybe you've read
an article or a study
an article or a study
104
318792
2117
ან თუ სტატიას ან კვლევას წაიკითხავთ,
05:32
that examined some controversial policy,
105
320933
2706
რომელიც რაღაც საკამათო თემას ეხება,
მაგალითად, როგორიცაა სიკვდილით დასჯა.
05:35
like capital punishment.
106
323663
1216
05:37
And, as researchers have demonstrated,
107
325735
2117
როგორც მკვლევარებმა აჩვენეს,
05:39
if you support capital punishment
108
327876
1705
თუ თქვენ სიკვდილით დასჯის მომხრე ხართ
05:41
and the study shows
that it's not effective,
that it's not effective,
109
329605
2516
და კვლევა აჩვენებს, რომ ის არაეფექტურია,
05:44
then you're highly motivated
to find all the reasons
to find all the reasons
110
332145
3246
მაშინ თქვენ ყველანაირად ეცდებით
იპოვოთ მიზეზი,
იპოვოთ მიზეზი,
05:47
why the study was poorly designed.
111
335415
2173
თუ რატომ ჩატარდა კვლევა არასწორად.
თუმცა, თუ ის აჩვენებს,
რომ სიკვდილით დასჯა მუშაობს,
რომ სიკვდილით დასჯა მუშაობს,
05:49
But if it shows
that capital punishment works,
that capital punishment works,
112
337612
2206
05:51
it's a good study.
113
339842
1159
ეს კარგი კვლევაა.
05:53
And vice versa: if you don't
support capital punishment, same thing.
support capital punishment, same thing.
114
341025
3248
და პირიქით, როცა მხარს არ უჭერთ
სიკვდილით დასჯას იგივე ხდება.
სიკვდილით დასჯას იგივე ხდება.
05:56
Our judgment is strongly
influenced, unconsciously,
influenced, unconsciously,
115
344297
2829
ჩვენი მსჯელობა დიდადაა დამოკიდებული იმაზე,
05:59
by which side we want to win.
116
347150
2278
თუ ქვეცნობიერად რომელმა მხარემ გვინდა
რომ გაიმარჯვოს.
რომ გაიმარჯვოს.
06:02
And this is ubiquitous.
117
350071
1889
ეს ყველაფერში ასეა.
06:03
This shapes how we think
about our health, our relationships,
about our health, our relationships,
118
351984
3038
ეს განსაზღვრავს, თუ რას ვფიქრობთ
ჩვენ ჯანმრთელობაზე, ურთიერთობებზე,
ჩვენ ჯანმრთელობაზე, ურთიერთობებზე,
06:07
how we decide how to vote,
119
355046
1896
იმას თუ როგორ ვაძლევთ ხმას,
06:08
what we consider fair or ethical.
120
356966
2368
რას მივიჩნევთ სამართლიანად და ეთიკურად.
06:12
What's most scary to me
about motivated reasoning
about motivated reasoning
121
360036
2763
"მოტივირებულ მსჯელობაში",
ანუ "ჯარისკაცის მენტალობაში"
ანუ "ჯარისკაცის მენტალობაში"
06:14
or soldier mindset,
122
362823
1151
ჩემთვის ყველაზე საშიში ისაა,
06:15
is how unconscious it is.
123
363998
1247
თუ რამდენად ქვეცნობიერია ის.
06:17
We can think we're being
objective and fair-minded
objective and fair-minded
124
365269
3280
ჩვენ მიგვაჩნია რომ ობიექტურები
და სამართლიანები ვართ
და სამართლიანები ვართ
06:20
and still wind up ruining the life
of an innocent man.
of an innocent man.
125
368573
3467
და მაინც ვახერხებთ, რომ
უდანაშაულო ადამიანს ცხოვრება დავუნგრიოთ.
უდანაშაულო ადამიანს ცხოვრება დავუნგრიოთ.
თუმცა, დრეიფუსისთვის საბენდიეროდ,
მისი ისტორია ამით არ დასრულებულა.
მისი ისტორია ამით არ დასრულებულა.
06:25
However, fortunately for Dreyfus,
his story is not over.
his story is not over.
126
373008
2883
06:27
This is Colonel Picquart.
127
375915
1368
ეს პოლკოვნიკი პიკარია.
06:29
He's another high-ranking officer
in the French Army,
in the French Army,
128
377307
2544
ის ასევე მაღალი რანგის ოფიცერია
საფრანგეთის არმიაში
საფრანგეთის არმიაში
06:31
and like most people,
he assumed Dreyfus was guilty.
he assumed Dreyfus was guilty.
129
379875
2629
და როგორც უმეტესობა, ისიც თვლიდა,
რომ დრეიფუსი დამნაშავე იყო
რომ დრეიფუსი დამნაშავე იყო
06:34
Also like most people in the army,
he was at least casually anti-Semitic.
he was at least casually anti-Semitic.
130
382893
4425
და როგორც უმეტესობა,
ისიც ცოტათი ანტისემიტი იყო,
ისიც ცოტათი ანტისემიტი იყო,
06:39
But at a certain point,
Picquart began to suspect:
Picquart began to suspect:
131
387342
3365
მაგრამ რაღაც მომენტში პიკარი დაეჭვდა:
06:43
"What if we're all wrong about Dreyfus?"
132
391302
2775
"იქნებ ყველა ვცდებით
დრეიფუსთან დაკავშირებით?"
დრეიფუსთან დაკავშირებით?"
06:46
What happened was,
he had discovered evidence
he had discovered evidence
133
394448
2178
მან აღმოაჩინა,
06:48
that the spying for Germany had continued,
134
396650
2477
რომ გერმანიის სასარგებლოდ ჯაშუშობა
გაგრძელდა,
გაგრძელდა,
06:51
even after Dreyfus was in prison.
135
399151
1975
მას შემდეგაც კი,
რაც დრეიფუსი უკვე ციხეში იყო.
რაც დრეიფუსი უკვე ციხეში იყო.
06:53
And he had also discovered
that another officer in the army
that another officer in the army
136
401516
3296
მან ასევე აღმოაჩინა,
რომ სხვა ოფიცრის ხელწერა
რომ სხვა ოფიცრის ხელწერა
06:56
had handwriting that perfectly
matched the memo,
matched the memo,
137
404836
2573
ძალიან ჰგავდა ქაღალდის ნაგლეჯისას.
06:59
much closer than Dreyfus's handwriting.
138
407433
2361
ბევრად უფრო მეტად ვიდრე დრეიფუსისა.
07:02
So he brought these discoveries
to his superiors,
to his superiors,
139
410382
2841
მან თავისი აღმოჩენების შესახებ
მის ზემდგომებს აცნობა,
მის ზემდგომებს აცნობა,
07:06
but to his dismay,
they either didn't care
they either didn't care
140
414017
3677
მაგრამ სამწუხაროდ,
მათ ან არ ანაღვლებდათ,
მათ ან არ ანაღვლებდათ,
07:09
or came up with elaborate rationalizations
to explain his findings,
to explain his findings,
141
417718
3588
ან ამ აღმოჩენებს
რაციონალური ახსნები მოუძებნეს:
რაციონალური ახსნები მოუძებნეს:
07:13
like, "Well, all you've really shown,
Picquart, is that there's another spy
Picquart, is that there's another spy
142
421330
5373
"რაც შენ აღმოაჩინე, პიკარ, ეს მხოლოდ იმას
მიწმობს რომ კიდევ ერთი ჯაშუში გვყავს,
მიწმობს რომ კიდევ ერთი ჯაშუში გვყავს,
07:18
who learned how to mimic
Dreyfus's handwriting,
Dreyfus's handwriting,
143
426727
2373
რომელმაც ისწავლა თუ როგორ დაწეროს
დრეიფუსის ხელით
დრეიფუსის ხელით
07:21
and he picked up the torch of spying
after Dreyfus left.
after Dreyfus left.
144
429124
3540
და მან განაგრძო დრეიფუსის მიერ,
შეწყვტილი ჯაშუშობა,
შეწყვტილი ჯაშუშობა,
07:25
But Dreyfus is still guilty."
145
433148
1650
მაგრამ დრეიფუსი მაინც დამნაშავეა"
07:27
Eventually, Picquart managed
to get Dreyfus exonerated.
to get Dreyfus exonerated.
146
435854
3025
საბოლოოდ პიკარმა მიაღწია
დრეიფუსის გამართლებას,
დრეიფუსის გამართლებას,
07:30
But it took him 10 years,
147
438903
1528
თუმცა, მას ამისთვის 10 წელი დასჭირდა
07:32
and for part of that time,
he himself was in prison
he himself was in prison
148
440455
2531
და ამ პერიოდიში
ის თავად აღმოჩნდა ციხეში
ის თავად აღმოჩნდა ციხეში
07:35
for the crime of disloyalty to the army.
149
443010
2298
არმიის მიმართ არაერთგულებითვის.
07:38
A lot of people feel like Picquart
can't really be the hero of this story
can't really be the hero of this story
150
446491
6000
ბევრი ფიქრობს რომ პიკარი
არ შეიძლება ამ ამბის გმირი იყოს,
არ შეიძლება ამ ამბის გმირი იყოს,
07:44
because he was an anti-Semite
and that's bad, which I agree with.
and that's bad, which I agree with.
151
452515
4229
რადგან ის ანტისემიტი იყო
და ეს ცუდია, რასაც ვეთანხმები.
და ეს ცუდია, რასაც ვეთანხმები.
07:49
But personally, for me,
the fact that Picquart was anti-Semitic
the fact that Picquart was anti-Semitic
152
457323
4651
თუმცა, ჩემთვის პირადად,
ის ფაქტი, რომ პიკარი ანტისემიტი იყო,
ის ფაქტი, რომ პიკარი ანტისემიტი იყო,
07:53
actually makes his actions more admirable,
153
461998
2585
მის ქმედებას მით უფრო საგმიროს ხდის,
რადგან მას იგივე წინარწმენები ჰქონდა
და იგივე მიზეზები ყოფილიყო არაობიექტური,
და იგივე მიზეზები ყოფილიყო არაობიექტური,
07:56
because he had the same prejudices,
the same reasons to be biased
the same reasons to be biased
154
464607
3116
07:59
as his fellow officers,
155
467747
1785
რაც მის თანაარმიელ ოფიცრებს,
08:01
but his motivation to find the truth
and uphold it trumped all of that.
and uphold it trumped all of that.
156
469556
4635
მაგრამ მისმა სიმართლის ძიების მოტივაციამ
ეს ყველაფერი გადაფარა.
ეს ყველაფერი გადაფარა.
08:07
So to me,
157
475108
1189
მაშ, ჩემთვის,
08:08
Picquart is a poster child
for what I call "scout mindset."
for what I call "scout mindset."
158
476321
3806
პიკარი "მზვერავის მენტალობის" სიმბოლოა.
08:12
It's the drive not to make
one idea win or another lose,
one idea win or another lose,
159
480598
4076
როცა თქვენ არა ერთი აზრის გამარჯვება,
ან მეორის დამარცხება გამოძრავებთ,
ან მეორის დამარცხება გამოძრავებთ,
08:16
but just to see what's really there
160
484698
1924
არამედ რეალობის შეცნობა,
08:18
as honestly and accurately as you can,
161
486646
2475
რაც შეიძლება სინდისიერად და ზუსტად.
08:21
even if it's not pretty
or convenient or pleasant.
or convenient or pleasant.
162
489145
3280
მაშინაც კი, როცა ის არ არის სასიამოვნო,
ან ხელსაყრელი.
ან ხელსაყრელი.
08:25
This mindset is what
I'm personally passionate about.
I'm personally passionate about.
163
493444
3246
ამ ტიპის მენტალობა მხიბლავს მე პირადად.
08:28
And I've spent the last few years
examining and trying to figure out
examining and trying to figure out
164
496714
5129
ბოლო რამდენიმე წელი
იმის კვლევას და გარკვევას დავუთმე,
იმის კვლევას და გარკვევას დავუთმე,
08:33
what causes scout mindset.
165
501867
1983
თუ რა განაპირობებს "მზვერავის მენტალობას."
08:35
Why are some people, sometimes at least,
166
503874
3148
როგორ შეუძლია ზოგ ადამიანს,
ზოგჯერ მაინც
ზოგჯერ მაინც
08:39
able to cut through their own prejudices
and biases and motivations
and biases and motivations
167
507046
3788
გადალახოს საკუთარი წინარწმენები,
სტერეოტიპები და მოტოვები
სტერეოტიპები და მოტოვები
08:42
and just try to see the facts
and the evidence
and the evidence
168
510858
2295
და შეეცადოს დაინახოს ფაქტები
და მტკიცებულებები
და მტკიცებულებები
08:45
as objectively as they can?
169
513177
1473
მაქსიმალურად ობიექტურად?
08:47
And the answer is emotional.
170
515602
3011
ამაზე პასუხი ემოციაა.
08:51
So, just as soldier mindset
is rooted in emotions
is rooted in emotions
171
519119
3767
ისევე როგორც "ჯარისკაცის მენტალობის"
საფუძველია
საფუძველია
08:54
like defensiveness or tribalism,
172
522910
2988
თავდაცვის და ტომობრივი ემოციები,
ასევეა "მზვერავის მენტალობის"
შემთხვევაშიც.
შემთხვევაშიც.
08:58
scout mindset is, too.
173
526615
1366
09:00
It's just rooted in different emotions.
174
528005
1986
უბრალოდ ის სხვა ემოციებს ეფუძნება.
09:02
For example, scouts are curious.
175
530015
3419
მაგალითად, მზვერავები
ცნობისმოყვარეები არიან.
ცნობისმოყვარეები არიან.
09:05
They're more likely to say
they feel pleasure
they feel pleasure
176
533458
3546
ისინი სხვებზე უფრო მეტ სიამოვნებას იღებენ,
09:09
when they learn new information
177
537028
1660
როცა ახალ ინფორმაციას იღებენ,
09:10
or an itch to solve a puzzle.
178
538712
2311
ან როცა თავსატეხს ხსნიან.
მათთვის სხვებზე უფრო მეტად
დამაინტრიგებელია,
დამაინტრიგებელია,
09:13
They're more likely to feel intrigued
when they encounter something
when they encounter something
179
541544
3169
როცა ისეთ რამეს წააწყდებიან,
09:16
that contradicts their expectations.
180
544737
2096
რაც მათ მოლოდინებს ეწინააღმდეგება.
მზვერავების ფასეულობები
ასევე განსხვავებულია.
ასევე განსხვავებულია.
09:19
Scouts also have different values.
181
547206
1977
09:21
They're more likely to say
they think it's virtuous
they think it's virtuous
182
549207
3072
ისინი უფრო მეტად მიიჩნევენ,
09:24
to test your own beliefs,
183
552303
1489
რომ საკუთარი რწმენა-წარმოდგენების
შემოწმება ღირსებაა
შემოწმება ღირსებაა
09:25
and they're less likely to say
that someone who changes his mind
that someone who changes his mind
184
553816
3706
და მათ ნაკლებად ჰგონიათ,
09:29
seems weak.
185
557546
1262
რომ ის ვინც აზრს იცვლის - სუსტია.
09:30
And above all, scouts are grounded,
186
558832
1885
და რაც მთავარია,
მზვერავები მტკიცე ხალხია.
მზვერავები მტკიცე ხალხია.
09:32
which means their self-worth as a person
187
560741
3905
რაც ნიშნავს, რომ მათი თვითშეფასება
იმაზე არაა დამოკიდებული,
იმაზე არაა დამოკიდებული,
09:36
isn't tied to how right or wrong
they are about any particular topic.
they are about any particular topic.
188
564670
5466
მართლები არიან ისინი,
თუ ცდებიან კონკრეტულ საკითხზე.
თუ ცდებიან კონკრეტულ საკითხზე.
09:42
So they can believe
that capital punishment works.
that capital punishment works.
189
570160
3254
ისინი შეიძლება მიიჩნევდნენ
რომ სიკვდილით დასჯა მუშაობს.
რომ სიკვდილით დასჯა მუშაობს.
09:45
If studies come out showing
that it doesn't, they can say,
that it doesn't, they can say,
190
573438
2813
თუ კვლევები აჩვენებს,
რომ ასე არ არის ისინი იტყვიან:
რომ ასე არ არის ისინი იტყვიან:
09:48
"Huh. Looks like I might be wrong.
Doesn't mean I'm bad or stupid."
Doesn't mean I'm bad or stupid."
191
576275
3909
"ჰმ, როგორც ჩანს ვცდებოდი.
ეს არ ნიშნავს, რომ ცუდი, ან სულელი ვარ"
ეს არ ნიშნავს, რომ ცუდი, ან სულელი ვარ"
09:53
This cluster of traits
is what researchers have found --
is what researchers have found --
192
581954
4326
როგორც მკვლევარებმა აღმოაჩინეს
და მეც წავაწყდი მსგავს შემთხვევებს,
09:58
and I've also found anecdotally --
193
586304
1706
10:00
predicts good judgment.
194
588034
1831
სწორედ ეს თვისებები განსაზღვრავს
საღ მსჯელობას.
საღ მსჯელობას.
10:02
And the key takeaway I want
to leave you with about those traits
to leave you with about those traits
195
590386
3283
ყველაზე მთავარი რაც
ამ თვისბებეზე მინდა იცოდეთ ისაა,
ამ თვისბებეზე მინდა იცოდეთ ისაა,
10:05
is that they're primarily
not about how smart you are
not about how smart you are
196
593693
3637
რომ ისინი უპირეველსად იმას კი არ
აჩვენებს, თუ რამდენად ჭკვიანი ხართ,
აჩვენებს, თუ რამდენად ჭკვიანი ხართ,
10:09
or about how much you know.
197
597354
1998
ან რამდენად ბევრი იცით.
10:11
In fact, they don't correlate
very much with IQ at all.
very much with IQ at all.
198
599376
2806
სინამდვილეში ისინი ინტლექტის კოეფიციეტთან,
არც ისე დიდ კორელაციაშია.
არც ისე დიდ კორელაციაშია.
10:14
They're about how you feel.
199
602638
1650
ეს თვისებები აჩვენებს,
თუ როგორ გრძნობთ თავს.
თუ როგორ გრძნობთ თავს.
10:16
There's a quote that I keep
coming back to, by Saint-Exupéry.
coming back to, by Saint-Exupéry.
200
604849
4023
"პატარა უფლისწულის" ავტორს, სენტ-ეგზიუპერს
აქვს ერთი კარგი ციტატა,
აქვს ერთი კარგი ციტატა,
10:20
He's the author of "The Little Prince."
201
608896
1941
რომელსაც ხშირად ვუბრუნდები:
10:22
He said, "If you want to build a ship,
202
610861
2769
მან თქვა: "თუ გინდა, რომ ხომალდი ააგო,
10:26
don't drum up your men
to collect wood and give orders
to collect wood and give orders
203
614234
4621
ნუ გააგზავნი შენს ხალხს ხის მოსაგროვებლად,
ბრძანებების გასაცემად
ბრძანებების გასაცემად
10:30
and distribute the work.
204
618879
1420
და საქმის გასანაწილებლად.
10:32
Instead, teach them to yearn
for the vast and endless sea."
for the vast and endless sea."
205
620669
4567
ამის ნაცვლად უსაზღვრო ზღვის ვნება
გააღვივე მათში"
გააღვივე მათში"
10:38
In other words, I claim,
206
626252
2146
სხვა სიტყვებით, მე ვამტკიცებ,
10:40
if we really want to improve
our judgment as individuals
our judgment as individuals
207
628850
3160
რომ თუ მართლაც გვინდა გავაუმჯობესოთ
ჩვნი მსჯელობა როგორც ინდივიდებმა
ჩვნი მსჯელობა როგორც ინდივიდებმა
10:44
and as societies,
208
632034
1443
და როგორც საზოგადოებებმა,
10:45
what we need most
is not more instruction in logic
is not more instruction in logic
209
633501
3509
ყველაზე მეტად არა ინსტრუქციები
და ლოგიკა გვჭრდება
და ლოგიკა გვჭრდება
ან რიტორიკა და ალბათობა, ან ეკონომიკა,
10:49
or rhetoric or probability or economics,
210
637034
3548
10:52
even though those things
are quite valuable.
are quite valuable.
211
640606
2083
თუმცა ეს ყველაფერი საკმაოდ ფასეულია,
10:54
But what we most need
to use those principles well
to use those principles well
212
642713
3304
არამედ ამ ყველაფრის სწორად გამოსაყენებლად
ყველაზე მეტად
ყველაზე მეტად
10:58
is scout mindset.
213
646041
1418
"მზვერავის მენტალობა" გვჭირდება.
10:59
We need to change the way we feel.
214
647483
1880
უნდა შევცვალოთ ჩვენი გრძნობები.
11:01
We need to learn how to feel proud
instead of ashamed
instead of ashamed
215
649759
3810
უნდა ვისწავლოთ, რომ სირცხვილის ნაცვლად,
სიამაყე ვიგრძნოთ,
სიამაყე ვიგრძნოთ,
11:05
when we notice we might
have been wrong about something.
have been wrong about something.
216
653593
2638
როცა შევამჩნევთ,
რომ შეიძლება რაღაცაში ვცდებოდით.
რომ შეიძლება რაღაცაში ვცდებოდით.
11:08
We need to learn how to feel intrigued
instead of defensive
instead of defensive
217
656255
3128
უნდა ვისწავლოთ, რომ თავდაცვითი
რეაქციის ნაცვლად დამაინტრიგებელი იყოს,
რეაქციის ნაცვლად დამაინტრიგებელი იყოს,
11:11
when we encounter some information
that contradicts our beliefs.
that contradicts our beliefs.
218
659407
4243
როცა ისეთ ინფორმაციას წავაწყდებოთ,
რომელიც ჩვენს რწმენა-წარმოდგენებს
ეწინააღმდეგება.
ეწინააღმდეგება.
11:16
So the question I want
to leave you with is:
to leave you with is:
219
664555
2860
მაშ, კითხვა რომლითაც მინდა
რომ დაგტოვოთ, შემდეგია:
რომ დაგტოვოთ, შემდეგია:
11:19
What do you most yearn for?
220
667817
2150
რისკენ ისწრაფვით ყველაზე მეტად?
11:22
Do you yearn to defend your own beliefs?
221
670771
2627
თქვენი რწმენა-წარმოდგენების დაცვისკენ,
11:26
Or do you yearn to see the world
as clearly as you possibly can?
as clearly as you possibly can?
222
674128
3594
თუ იმისკენ, რომ სამყარო
რაც შეიძლება უკეთ შეიცნოთ?
რაც შეიძლება უკეთ შეიცნოთ?
11:30
Thank you.
223
678352
1151
მადლობა.
11:31
(Applause)
224
679527
4997
(აპლოდისმენტები)
ABOUT THE SPEAKER
Julia Galef - WriterJulia Galef investigates how and why people change their minds.
Why you should listen
Julia Galef co-founded the Center for Applied Rationality, a nonprofit organization devoted to helping people improve their reasoning and decision-making, particularly with the aim of addressing global problems. Julia’s background is originally in statistics, and she did social science research at Columbia and Harvard Business Schools for several years before becoming a writer for venues such as Slate, Science, Scientific American and more. For the last six years, Julia has hosted the Rationally Speaking podcast.
Julia Galef | Speaker | TED.com