TEDGlobal 2014
Khalida Brohi: How I work to protect women from honor killings
Калида Брохи: Эмэгтэйчүүдийг нэр хүндийн золиос болохоос хэрхэн хамгаалах вэ
Filmed:
Readability: 3.5
1,214,500 views
Пакистанд жил бүр 1000 гаруй эмэгтэй гэрлэлтээс гадуур харилцаатай байснаас болж ичгүүртэй аашилсан хэмээн гэр бүлийн гишүүдийнхээ гарт амиа алддаг. Найзыгаа үүнээс болж амиа алдсанаас хойш Калида Брохи үүний эсрэг тэмцэж эхэлсэн. Гэсэн ч түүний хамгаалахыг хүссэн тэр хүмүүс түүний эсрэг сөрөн зогссон. Энэхүү хүчирхэг бөгөөд шударга илтгэлдээ тэрээр замналаа эргэн харж хүний эрхийн төлөөх бусад зүтгэлтнүүдэд зөвлөж байна.
Khalida Brohi - Women’s rights activist and entrepreneur
In the tribal region where she was born, Khalida Brohi founded an organization to end honor killings and empower Pakistani women. Full bio
In the tribal region where she was born, Khalida Brohi founded an organization to end honor killings and empower Pakistani women. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
While preparing for my talk
0
973
2236
Би илтгэлээ бэлдэж байхдаа
00:15
I was reflecting on my life
and trying to figure out
and trying to figure out
1
3209
4054
амьдралаа эргэн харж,
миний энэ аялал
миний энэ аялал
00:19
where exactly was that moment
when my journey began.
when my journey began.
2
7263
4924
яг хэзээнээс эхэлсэн тухай бодсон.
00:24
A long time passed by,
and I simply couldn't figure out
and I simply couldn't figure out
3
12187
2647
Урт хугацаа өнгөрсөн тул
00:26
the beginning or the middle
or the end of my story.
or the end of my story.
4
14834
2972
энэ аяллын эхлэл, өрнөл, төгсгөлийг
би олж чадаагүй.
би олж чадаагүй.
00:29
I always used to think that my beginning
5
17806
1951
Урд нь би бодохдоо эхлэл нь
00:31
was one afternoon in my community
when my mother had told me
when my mother had told me
6
19757
4110
ээж намайг 2 нас хүртлээ гурван удаа
төлөвлөсөн гэрлэлтээс
төлөвлөсөн гэрлэлтээс
00:35
that I had escaped three
arranged marriages by the time I was two.
arranged marriages by the time I was two.
7
23867
3441
мултарсан тухай хэлэхэд
байсан гэж боддог байсан.
байсан гэж боддог байсан.
00:40
Or one evening when electricity had failed
for eight hours in our community,
for eight hours in our community,
8
28278
4435
Эсвэл манай тосгонд 8 цагийн турш
тог тасарч,
тог тасарч,
00:44
and my dad sat, surrounded by all of us,
9
32713
2252
аав минь биднийг тойруулан суугаад
00:46
telling us stories of when he was
a little kid struggling to go to school
a little kid struggling to go to school
10
34965
3901
бага байхдаа хэрхэн сургуульд сурах гэж
тэмцдэг байснаа, мөн аав нь түүнийг
тэмцдэг байснаа, мөн аав нь түүнийг
00:50
while his father, who was a farmer,
wanted him to work in the fields with him.
wanted him to work in the fields with him.
11
38866
4108
өөр шигээ тариачин болгохыг хүсдэг
байсныг ярихад нь байсан байх.
байсныг ярихад нь байсан байх.
00:54
Or that dark night when I was 16
12
42974
2748
Эсвэл намайг 16 настай байхад
нэг харанхуй шөнө
нэг харанхуй шөнө
00:57
when three little kids had come to me
and they whispered in my ear
and they whispered in my ear
13
45722
4417
гурван жаахан хүүхэд миний чихэнд
01:02
that my friend was murdered
in something called the honor killings.
in something called the honor killings.
14
50139
4277
найзыг минь "нэр төрийн" үхлээр
нас барсныг шивнэхэд эхэлсэн.
нас барсныг шивнэхэд эхэлсэн.
01:08
But then I realized that,
15
56106
2125
Гэхдээ би нэг зүйлийг ойлгосон нь
01:10
as much as I know that these moments
have contributed on my journey,
have contributed on my journey,
16
58231
3717
эдгээр мөчүүд миний энэ аялалд
01:13
they have influenced my journey
17
61948
1600
нөлөө үзүүлсэн гэдгийг мэддэг ч,
01:15
but they have not been
the beginning of it,
the beginning of it,
18
63548
2159
энэ бүхэн эхлэл нь байгаагүй.
01:17
but the true beginning of my journey
was in front of a mud house
was in front of a mud house
19
65707
4296
Жинхэнэ эхлэл нь
шавран байшингийн урд,
шавран байшингийн урд,
01:22
in upper Sindh of Pakistan,
20
70003
2623
Пакистаны Синд мужид,
01:24
where my father held the hand
of my 14-year-old mother
of my 14-year-old mother
21
72626
2856
аав минь 14 настай ээжийн минь
гараас атган
гараас атган
01:27
and they decided
to walk out of the village
to walk out of the village
22
75482
2020
тосгоныг хамтдаа орхин
01:29
to go to a town where they could
send their kids to school.
send their kids to school.
23
77502
3460
хүүхдүүд нь сургуульд сурах боломжтой
газар луу явахаар шийдэхэд эхэлсэн.
газар луу явахаар шийдэхэд эхэлсэн.
01:32
In a way, I feel like my life
24
80962
2206
Зарим талаараа миний амьдрал
01:35
is kind of a result of some wise choices
and decisions they've made.
and decisions they've made.
25
83168
5735
тэдний хийсэн зөв сонголтын үр дүнд
бий болсон мэт надад санагддаг.
бий болсон мэт надад санагддаг.
Мөн өөр нэг ухаалаг шийдвэр нь
01:40
And just like that,
another of their decisions
another of their decisions
26
88903
2856
01:43
was to keep me and my siblings
connected to our roots.
connected to our roots.
27
91759
3227
биднийг гарал үндэстэй маань
холбоотой байлгасан.
холбоотой байлгасан.
01:46
While we were living in a community
I fondly remember as called Ribabad,
I fondly remember as called Ribabad,
28
94986
4249
Миний сайхнаар дурсдаг Рибабад буюу
ядуучуудын тосгон гэдэг
газар амьдардаг байхад
газар амьдардаг байхад
01:51
which means community of the poor,
29
99235
2229
01:53
my dad made sure that we also
had a house in our rural homeland.
had a house in our rural homeland.
30
101464
3692
аав маань холын төрсөн нутагт маань
бас биднийг байшинтай байлгасан.
бас биднийг байшинтай байлгасан.
01:57
I come from an indigenous tribe
in the mountains of Balochistan
in the mountains of Balochistan
31
105156
3624
Би Балочистан уулын уугуул омог болох
02:00
called Brahui.
32
108780
1740
Брахи омгоос гаралтай.
02:02
Brahui, or Brohi, means mountain dweller,
and it is also my language.
and it is also my language.
33
110520
5168
Брахи буюу "Брохи" гэж ууланд амьдрагч
гэсэн утгатай ба энэ нь миний эх хэл.
гэсэн утгатай ба энэ нь миний эх хэл.
02:07
Thanks to my father's very strict rules
about connecting to our customs,
about connecting to our customs,
34
115688
4236
Аавын ёс заншлаа хадгалдаг
хатуу дүрмийн ачаар
хатуу дүрмийн ачаар
02:11
I had to live a beautiful life of songs,
cultures, traditions, stories, mountains,
cultures, traditions, stories, mountains,
35
119924
5731
миний хүүхэд нас сайхан дуу,
соёл уламжлал, үлгэр, уулс болон
соёл уламжлал, үлгэр, уулс болон
мөн хониор дүүрэн өнгөрсөн.
02:17
and a lot of sheep.
36
125655
1391
02:19
But then, living in two extremes
37
127696
2669
Гэхдээ энэ хоёр туйл болох
02:22
between the traditions
of my culture, of my village,
of my culture, of my village,
38
130365
4029
өөрийн соёлын уламжлал ба
02:26
and then modern education
in my school wasn't easy.
in my school wasn't easy.
39
134394
3351
орчин үеийн боловсролыг хослуулах нь
амар байгаагүй.
амар байгаагүй.
02:29
I was aware that I was the only girl
who got to have such freedom,
who got to have such freedom,
40
137745
4504
Би ийм эрх чөлөөтэй ганц охин байсан.
Энэ нь намайг буруутай
мэт санагдуулдаг байсан.
мэт санагдуулдаг байсан.
02:34
and I was guilty of it.
41
142249
2044
02:36
While going to school
in Karachi and Hyderabad,
in Karachi and Hyderabad,
42
144293
3962
Намайг Карачи болон
Хайдрабадад сурч байхад
Хайдрабадад сурч байхад
02:40
a lot of my cousins and childhood friends
were getting married off,
were getting married off,
43
148255
3941
миний ихэнх үеэл, багын найзууд маань
зарим нь хөгшин эртэй,
зарим нь солионд,
зарим нь солионд,
02:44
some to older men, some in exchange,
44
152196
2754
зарим нь хоёр дох эхнэр болж
гэрлэцгээж байлаа.
гэрлэцгээж байлаа.
02:46
some even as second wives.
45
154950
2299
02:49
I got to see the beautiful tradition
and its magic fade in front of me
and its magic fade in front of me
46
157249
5309
Би энэ гайхалтай соёлынхоо ид шидийг
нүдний өмнө алга болохыг харж байсан.
нүдний өмнө алга болохыг харж байсан.
02:54
when I saw that the birth of a girl child
was celebrated with sadness,
was celebrated with sadness,
47
162558
5334
Учир нь дөнгөж төрсөн охин хүүхдийг
гунигтайгаар угтан авч,
гунигтайгаар угтан авч,
02:59
when women were told
to have patience as their main virtue.
to have patience as their main virtue.
48
167892
4767
эмэгтэй хүний хамгийн нандин чанар бол
тэвчээр гэж зааж байсан.
тэвчээр гэж зааж байсан.
03:04
Up until I was 16,
49
172659
1981
16 нас хүртлээ
03:06
I healed my sadness by crying,
50
174640
2808
уйтгар гунигаа би уйлж арилгадаг байсан.
03:09
mostly at nights
when everyone would sleep
when everyone would sleep
51
177448
2186
Ихэнхдээ хүмүүсийг унтсан хойгуур
03:11
and I would sob in my pillow,
52
179634
2316
дэрэндээ шигдээд уйлдаг байсан.
03:13
until that one night
when I found out my friend was killed
when I found out my friend was killed
53
181950
3347
Гэхдээ найзыгаа "нэр хүндийн төлөө"
03:17
in the name of honor.
54
185297
2174
алагдсан гэдгийг мэдэх хүртэл.
03:20
Honor killings is a custom
55
188381
2837
Энэхүү "нэр төрийн" үхэл нь заншил бөгөөд
03:23
where men and women
are suspected of having relationships
are suspected of having relationships
56
191218
2898
эрэгтэй, эмэгтэй хүмүүс гэрлэлтээс өмнө
эсвэл гадуур харилцаатай
байсан гэж сэжиглэгдвэл
байсан гэж сэжиглэгдвэл
03:26
before or outside of the marriage,
57
194116
1695
03:27
and they're killed by their family for it.
58
195811
2179
гэр бүл нь тэднийг хөнөөдөг.
03:29
Usually the killer is the brother
or father or the uncle in the family.
or father or the uncle in the family.
59
197990
4385
Ихэвчлэн ах, аав эсвэл
авга ах нь үүнийг үйлддэг.
авга ах нь үүнийг үйлддэг.
03:34
The U.N. reports there are about 1,000
honor murders every year in Pakistan,
honor murders every year in Pakistan,
60
202375
4632
НҮБ-ээс гаргасан судалгаагаар жил бүр
Пакистанд 1000 аллага гардаг.
Пакистанд 1000 аллага гардаг.
03:39
and these are only the reported cases.
61
207007
2438
Энэ нь зөвхөн бүртгэгдсэн тоо баримт.
03:41
A custom that kills
did not make any sense to me,
did not make any sense to me,
62
209445
3738
Бусдыг хөнөөх энэ заншил нь
надад огт утгагүй санагдаж
надад огт утгагүй санагдаж
үүнийг өөрчлөх ёстойгоо тэгэхэд би мэдсэн.
03:45
and I knew I had to do
something about it this time.
something about it this time.
63
213183
2578
03:47
I was not going to cry myself to sleep.
64
215761
2391
Би шөнө дахиж уйлахгүй.
Үүнийг зогсоохын тулд
юу ч хийхэд бэлэн байсан.
юу ч хийхэд бэлэн байсан.
03:50
I was going to do something,
anything, to stop it.
anything, to stop it.
65
218152
2508
16 насандаа би шүлэг бичиж эхэлсэн.
03:52
I was 16 -- I started writing poetry
66
220660
2066
03:54
and going door to door
telling everybody about honor killings
telling everybody about honor killings
67
222726
3228
Тэгээд айлын хаалга тогшин
хүн бүрт энэ аллагын тухай сануулж
хүн бүрт энэ аллагын тухай сануулж
03:57
and why it happens,
why it should be stopped,
why it should be stopped,
68
225954
2195
яагаад энэ болдог,
яагаад зогсоох ёстой талаар
яагаад зогсоох ёстой талаар
04:00
and raising awareness about it
69
228149
1436
бусдад мэдээлэл түгээсээр
04:01
until I actually found a much, much
better way to handle this issue.
better way to handle this issue.
70
229585
4577
үүнтэй тэмцэх илүү дээр арга бодож олсон.
04:06
In those days, we were living in
a very small, one-roomed house in Karachi.
a very small, one-roomed house in Karachi.
71
234841
6161
Тухайн үед бид Карачид жижигхэн,
нэг өрөө байшинд амьдарч байсан.
нэг өрөө байшинд амьдарч байсан.
04:13
Every year, during the monsoon seasons,
our house would flood up with water --
our house would flood up with water --
72
241002
4527
Жил бүр борооны улиралд
байшин үерт автан,
байшин үерт автан,
04:17
rainwater and sewage --
73
245529
1707
борооны болон бохирын ус дүүрч,
04:19
and my mom and dad
would be taking the water out.
would be taking the water out.
74
247241
3127
аав, ээж хоёр усыг зайлуулдаг байв.
04:22
In those days, my dad brought home
a huge machine, a computer.
a huge machine, a computer.
75
250368
5099
Тэр үед аав маань гэрт маш том машин
авчирсан нь компьютер байсан юм.
авчирсан нь компьютер байсан юм.
04:27
It was so big it looked as if it was going
to take up half of the only room we had,
to take up half of the only room we had,
76
255467
4897
Маш том зай эзлэх тэр машин ганц
өрөөний талыг дүүргэх шиг болсон.
өрөөний талыг дүүргэх шиг болсон.
04:32
and had so many pieces and wires
that needed to be connected.
that needed to be connected.
77
260364
3500
Тэр бас олон хэсгээс бүрдсэн, олон утас
холбох шаардлагатай байлаа.
холбох шаардлагатай байлаа.
04:35
But it was still the most exciting thing
78
263864
2090
Гэхдээ энэ бидэнд тохиолдсон
04:37
that has ever happened
to me and my sisters.
to me and my sisters.
79
265954
2786
хамгийн сэтгэл догдлом зүйл байсан.
04:40
My oldest brother Ali got to be in charge
of taking care of the computer,
of taking care of the computer,
80
268740
4110
Хамгийн том ах Али компьютерийг
хариуцах болж,
хариуцах болж,
04:44
and all of us were given
10 to 15 minutes every day to use it.
10 to 15 minutes every day to use it.
81
272850
3935
бид өдөр бүр 10-15 минут ашиглах
эрхтэй болсон.
эрхтэй болсон.
04:48
Being the oldest of eight kids,
82
276785
3065
Би найман хүүхдийн хамгийн том нь учир
04:51
I got to use it the last,
83
279850
2485
хамгийн сүүлд нь хэрэглэдэг байв.
04:54
and that was after
I had washed the dishes,
I had washed the dishes,
84
282335
2739
Би аяга тавгаа угааж,
04:57
cleaned the house,
made dinner with my mom,
made dinner with my mom,
85
285074
2763
гэрээ цэвэрлэж,
ээжтэй хамт оройн хоолоо хийж,
ээжтэй хамт оройн хоолоо хийж,
04:59
and put blankets on the floor
for everyone to sleep,
for everyone to sleep,
86
287837
2692
газар хүн бүрийн хөнжлийг дэвсэн
зассаны дараа,
зассаны дараа,
05:02
and after that,
I would run to the computer,
I would run to the computer,
87
290529
2183
би компьютер луу гүйж очоод
05:04
connect it to the Internet,
88
292712
1557
интернэтэд холбож,
05:06
and have pure joy and wonder
for 10 to 15 minutes.
for 10 to 15 minutes.
89
294269
6019
10-15 минут баяр хөөртэй байдаг байлаа.
05:12
In those days, I had discovered
a website called Joogle.
a website called Joogle.
90
300288
4406
Тэр үед би Жүүгл гэдэг вебсайт олсон.
05:16
[Google] (Laughter)
91
304694
3066
[Гүүгл] (Инээд)
05:19
In my frantic wish
to do something about this custom,
to do something about this custom,
92
307760
3714
Өнөөх заншлыг өөрчлөх хүсэлдээ автан,
05:23
I made use of Google
and discovered Facebook,
and discovered Facebook,
93
311474
3508
Гүүглийг ашиглан Фэйсбүүк хэмээх
05:26
a website where people can connect
to anyone around the world,
to anyone around the world,
94
314982
4155
дэлхий дээрх хэнтэй ч холбогдож болох
сайт олж,
сайт олж,
05:31
and so, from my very tiny,
cement-roofed room in Karachi,
cement-roofed room in Karachi,
95
319137
4481
цементэн дээвэртэй Карачигийн
жижигхэн өрөөнөөсөө
жижигхэн өрөөнөөсөө
05:35
I connected with people in the U.K.,
the U.S., Australia and Canada,
the U.S., Australia and Canada,
96
323618
3210
Англи, Америк, Австрали, Канадад байгаа
хүмүүстэй холбогдон,
хүмүүстэй холбогдон,
05:38
and created a campaign called
97
326828
2507
нэр төрийн аллагын эсрэг "Сэр" хэмээх
05:41
WAKE UP Campaign
against Honor Killings.
against Honor Killings.
98
329335
2893
кампанит ажил эхлүүлсэн.
05:44
It became enormous
in just a few months.
in just a few months.
99
332228
3071
Хэдхэн сарын дотор
маш том болж өргөжсөн.
маш том болж өргөжсөн.
05:47
I got a lot of support
from all around the world.
from all around the world.
100
335299
2552
Дэлхийн өнцөг булан бүрээс
их дэмжлэг авсан.
их дэмжлэг авсан.
Хэвлэл мэдээллийнхэн
бидэнтэй холбогдож байсан.
бидэнтэй холбогдож байсан.
05:49
Media was connecting to us.
101
337851
1461
05:51
A lot of people were reaching out
trying to raise awareness with us.
trying to raise awareness with us.
102
339312
3299
Маш их хүн холбогдон
хамтдаа мэдээлэл түгээсэн.
хамтдаа мэдээлэл түгээсэн.
05:54
It became so big that it went from online
to the streets of my hometown,
to the streets of my hometown,
103
342611
4742
Энэ нь өргөжсөөр зөвхөн сүлжээгээр ч биш
төрөлх хотын минь гудамжинд хүртэл
төрөлх хотын минь гудамжинд хүртэл
05:59
where we would do rallies and strikes
104
347353
2344
эсэргүүцлийн жагсаал, суулт хийж
06:01
trying to change the policies
in Pakistan for women's support.
in Pakistan for women's support.
105
349697
3472
Пакистаны эмэгтэйчүүдийн эрхийг
нэмэгдүүлэхийн төлөө тэмцсэн.
нэмэгдүүлэхийн төлөө тэмцсэн.
06:05
And while I thought
everything was perfect,
everything was perfect,
106
353169
3722
Тэр үед бүх зүйл сайхан байна
гэж бодож байсан.
гэж бодож байсан.
06:08
my team -- which was basically
my friends and neighbors at that time --
my friends and neighbors at that time --
107
356891
3877
Найзууд болон хөршүүдээс бүрдсэн баг маань
06:12
thought everything was going so well,
108
360768
2090
бүхий л ажил сайн байна гэж бодсон.
06:14
we had no idea a big opposition
was coming to us.
was coming to us.
109
362858
4401
Хэн ч удахгүй болох том эсэргүүцлийг
огт таамаглаагүй.
огт таамаглаагүй.
06:20
My community stood up against us,
110
368039
2135
Манай тосгоныхон биднийг эсэргүүцэн,
06:22
saying we were spreading
un-Islamic behavior.
un-Islamic behavior.
111
370174
3717
биднийг лалын шашны эсрэг
ухуулга хийлээ гэсэн.
ухуулга хийлээ гэсэн.
06:25
We were challenging centuries-old
customs in those communities.
customs in those communities.
112
373891
4710
Бид хэдэн зууны настай заншлыг
сөрөн зогссон.
сөрөн зогссон.
06:30
I remember my father receiving
anonymous letters
anonymous letters
113
378601
3078
Аавд минь нэргүй нэгэн захиа ирж
06:33
saying, "Your daughter
is spreading Western culture
is spreading Western culture
114
381679
2936
"Охин чинь барууны соёлыг
06:36
in the honorable societies."
115
384615
1726
ариун нийгэмд түгээж байна" гэсэн.
06:38
Our car was stoned at one point.
116
386341
2546
Бидний машин руу чулуу шидсэн.
06:40
One day I went to the office
and found our metal signboard
and found our metal signboard
117
388887
3900
Нэг өдөр ажил руугаа очиход
бидний төмөр самбарыг
бидний төмөр самбарыг
06:44
wrinkled and broken as if a lot of people
had been hitting it with something heavy.
had been hitting it with something heavy.
118
392787
4802
хүмүүс хүнд юмаар цохисон бололтой
эвдэлчихсэн байсан.
эвдэлчихсэн байсан.
06:49
Things got so bad that I had
to hide myself in many ways.
to hide myself in many ways.
119
397589
3627
Байдал дордсоор би заримдаа
нуугдах хэрэгтэй болсон.
нуугдах хэрэгтэй болсон.
06:53
I would put up the windows of the car,
120
401216
3077
Машиныхаа цонхыг хааж,
06:56
veil my face, not speak
while I was in public,
while I was in public,
121
404293
3932
нүүрээ битүүлэн,
олон нийтийн газар чимээгүй байсан ч
олон нийтийн газар чимээгүй байсан ч
07:00
but eventually situations got worse
when my life was threatened,
when my life was threatened,
122
408225
3977
байдал дордсоор
амь насанд заналхийлэхэд
амь насанд заналхийлэхэд
07:04
and I had to leave, back to Karachi,
and our actions stopped.
and our actions stopped.
123
412202
4566
би Карачи руу буцан
үйл ажиллагаагаа зогсоосон.
үйл ажиллагаагаа зогсоосон.
07:09
Back in Karachi, as an 18-year-old,
124
417962
3373
Би 18 настайдаа Карачид буцаж ирээд
07:13
I thought this was the biggest
failure of my entire life.
failure of my entire life.
125
421335
4766
амьдралынхаа хамгийн том
бүтэлгүйтэлтэй учирсан гэж бодсон.
бүтэлгүйтэлтэй учирсан гэж бодсон.
07:18
I was devastated.
126
426101
1910
Би маш их гутарсан.
07:20
As a teenager, I was blaming
myself for everything that happened.
myself for everything that happened.
127
428011
3645
Өсвөр насны охин байсан тул
болсон бүхэнд өөрийгөө буруутгасан.
болсон бүхэнд өөрийгөө буруутгасан.
07:23
And it turns out,
when we started reflecting,
when we started reflecting,
128
431656
2136
Бид алдаагаа эргэн харахад,
07:25
we did realize that it was actually
me and my team's fault.
me and my team's fault.
129
433792
5874
энэ нь үнэхээр миний болон
манай багийн буруу байсан.
манай багийн буруу байсан.
07:31
There were two big reasons
why our campaign had failed big time.
why our campaign had failed big time.
130
439666
5155
Бидний бүтэлгүйтэлд хоёр
гол шалтгаан байсан.
гол шалтгаан байсан.
07:36
One of those, the first reason,
131
444821
2250
Эхнийх нь,
бид хүмүүсийн үнэт зүйлсийн
эсрэг тэмцсэн.
эсрэг тэмцсэн.
07:39
is we were standing
against core values of people.
against core values of people.
132
447071
2629
07:42
We were saying no to something
that was very important to them,
that was very important to them,
133
450900
3512
Хүмүүст маш чухал зүйлийнх нь
өөдөөс бид үгүй гэж хэлэн,
өөдөөс бид үгүй гэж хэлэн,
07:46
challenging their code of honor,
134
454412
2347
тэдний нэр төрийг сорин,
07:48
and hurting them deeply in the process.
135
456759
2267
тэднийг гомдоосон юм.
07:51
And number two, which was very
important for me to learn,
important for me to learn,
136
459026
2699
Хоёрдугаарт, сурах ёстой байсан,
07:53
and amazing, and surprising
for me to learn,
for me to learn,
137
461725
2205
сайхан, бас гайхмаар зүйл нь
07:55
was that we were not including
the true heroes
the true heroes
138
463930
3181
бид жинхэнэ баатруудаа тэмцэлдээ
оролцуулаагүйд байсан.
оролцуулаагүйд байсан.
07:59
who should be fighting for themselves.
139
467111
2206
Тэд өөрсдийнхөө төлөө тэмцэх ёстой.
08:01
The women in the villages had no idea
we were fighting for them in the streets.
we were fighting for them in the streets.
140
469317
3957
Тосгоны эмэгтэйчүүд биднийг өөрсдийнх нь
төлөө тэмцэж байгааг мэдээгүй байсан.
төлөө тэмцэж байгааг мэдээгүй байсан.
08:05
Every time I would go back,
141
473274
1437
Би харих бүртээ
08:06
I would find my cousins and friends
with scarves on their faces,
with scarves on their faces,
142
474711
3007
нүүрээ битүүлсэн үеэл,
найзуудтайгаа таардаг байсан.
найзуудтайгаа таардаг байсан.
08:09
and I would ask, "What happened?"
143
477718
1794
"Яасан бэ?" гэхэд
08:11
And they'd be like,
"Our husbands beat us."
"Our husbands beat us."
144
479512
2390
"Нөхөр маань намайг зодсон" гэдэг байв.
08:13
But we are working in the streets for you!
145
481902
2879
Гэтэл бид гудамжинд та нарын төлөө
тэмцэж байна шүү дээ.
тэмцэж байна шүү дээ.
08:16
We are changing the policies.
146
484781
1602
Бид дүрэм журмыг өөрчилж байна.
08:18
How is that not impacting their life?
147
486383
2972
Энэ нь яагаад биеллээ олохгүй байна вэ?
08:21
So then we found out something
which was very amazing for us.
which was very amazing for us.
148
489355
4851
Ингээд бид маш гайхалтай зүйлийг
олж мэдсэн.
олж мэдсэн.
08:26
The policies of a country
149
494206
2650
Аль нэг улсын хууль дүрэм
08:28
do not necessarily always affect
the tribal and rural communities.
the tribal and rural communities.
150
496856
4611
хөдөөгийн тосгон, овгуудад
төдийлөн үйлчилдэггүй.
төдийлөн үйлчилдэггүй.
08:33
It was devastating -- like, oh,
we can't actually do something about this?
we can't actually do something about this?
151
501467
4304
Энэ нь маш их харамсмаар.
Бид үүнийг өөрчилж болохгүй гэж үү?
Бид үүнийг өөрчилж болохгүй гэж үү?
08:37
And we found out there's a huge gap
152
505771
3042
Ингэж л бид төрийн бодлого
08:40
when it comes to official policies
and the real truth on the ground.
and the real truth on the ground.
153
508813
3836
амьдрал дээр жинхэнээсээ
буудаггүйг ойлгосон.
буудаггүйг ойлгосон.
08:44
So this time, we were like,
we are going to do something different.
we are going to do something different.
154
512649
3312
Энэ удаад бид өөрөөр ажиллана гэсэн.
08:47
We are going to use strategy,
155
515961
1749
Стратеги хэрэглэн,
08:49
and we are going to go back and apologize.
156
517710
2989
буцаж очоод уучлалт гуйхаар болсон.
08:52
Yes, apologize.
157
520699
1651
Тиймээ, уучлалт гуйна.
08:54
We went back to the communities
158
522350
1513
Тосгонуудад буцаж очин
08:55
and we said we are
very ashamed of what we did.
very ashamed of what we did.
159
523863
3248
хийсэн зүйлдээ ичиж буйгаа хэлсэн.
08:59
We are here to apologize, and in fact,
we are here to make it up to you.
we are here to make it up to you.
160
527111
4570
Бид уучлалт гуйхаар, үнэндээ
буруугаа залруулахаар ирлээ.
буруугаа залруулахаар ирлээ.
09:03
How do we do that?
161
531681
1570
Харин бид яаж үүнийг хийх вэ?
09:05
We are going to promote
three of your main cultures.
three of your main cultures.
162
533251
2966
Бид хамгийн чухал гурван соёлыг
түгээн дэлгэрүүлнэ.
түгээн дэлгэрүүлнэ.
09:08
We know that it's music,
language, and embroidery.
language, and embroidery.
163
536217
3582
Энэ нь хөгжим, хэл соёл, мөн хатгамал.
09:11
Nobody believed us.
164
539799
1526
Хэн ч бидэнд итгээгүй.
09:13
Nobody wanted to work with us.
165
541325
2738
Хэн ч бидэнтэй хамтрахыг хүсээгүй.
09:16
It took a lot of convincing
and discussions with these communities
and discussions with these communities
166
544063
3555
Маш их ятгалга, хэлэлцээрийн дараа
09:19
until they agreed that we are going
to promote their language
to promote their language
167
547618
3692
эдгээр омгуудын хэлийг сурталчилсан
тэдний аман яриа, түүхийн
ном гаргаж,
ном гаргаж,
09:23
by making a booklet of their stories,
fables and old tales in the tribe,
fables and old tales in the tribe,
168
551310
4662
09:27
and we would promote their music
169
555972
2572
мөн тэдний хөгжмийг түгээх
09:30
by making a CD of the songs
from the tribe, and some drumbeating.
from the tribe, and some drumbeating.
170
558544
5511
омгийн хөгжим, бөмбөрийн аятай
СD гаргасан.
СD гаргасан.
09:36
And the third, which was my favorite,
171
564055
2161
Гуравт, миний хамгийн дуртай нь.
09:38
was we would promote their embroidery
by making a center in the village
by making a center in the village
172
566216
4011
Тосгонд хатгамлын төв байгуулан
09:42
where women would come every day
to make embroidery.
to make embroidery.
173
570227
3135
эмэгтэйчүүд тэнд ажиллана.
09:46
And so it began.
174
574064
1974
Ингээд л эхэлсэн.
09:48
We worked with one village,
and we started our first center.
and we started our first center.
175
576038
4002
Эхний тосгонтой хамтран
анхны төвөө байгуулсан.
анхны төвөө байгуулсан.
09:52
It was a beautiful day.
176
580770
1498
Сайхан өдөр байсан.
09:54
We started the center.
177
582268
1104
Бид төвөө байгуулав.
09:55
Women were coming to make embroidery,
178
583372
2069
Эмэгтэйчүүд хатгамал хийхээр ирж
09:57
and going through a life-changing
process of education,
process of education,
179
585441
3744
амьдралыг нь өөрчлөх боловсрол эзэмшин,
өөрсдийн эрхийг, мөн лалын шашинд
тэдний эрхийг хэрхэн заадаг талаар,
тэдний эрхийг хэрхэн заадаг талаар,
10:01
learning about their rights,
what Islam says about their rights,
what Islam says about their rights,
180
589185
3050
10:04
and enterprise development,
how they can create money,
how they can create money,
181
592235
2819
хэрхэн мөнгө олох, бизнесээ хөгжүүлэх,
10:07
and then how they can create
money from money,
money from money,
182
595054
2252
мөнгөө хэрхэн арвижуулах,
10:09
how they can fight the customs
that have been destroying their lives
that have been destroying their lives
183
597306
3878
олон зууны турш амьдралыг нь
сүйрүүлсээр ирсэн заншлуудтай
сүйрүүлсээр ирсэн заншлуудтай
10:13
from so many centuries,
184
601184
1718
хэрхэн тэмцэх талаар суралцсан.
10:14
because in Islam, in reality,
185
602902
1856
Учир нь лалын шашинд үнэндээ
10:16
women are supposed to be
shoulder to shoulder with men.
shoulder to shoulder with men.
186
604758
3615
эрчүүд, эмэгтэйчүүд эрх тэгш
байхыг заадаг.
байхыг заадаг.
10:20
Women have so much status
that we have not been hearing,
that we have not been hearing,
187
608373
3752
Эмэгтэйчүүдэд бидний,
бас тэдний сонсож байгаагүй
бас тэдний сонсож байгаагүй
маш олон эрх байдаг.
10:24
that they have not been hearing,
188
612125
1813
10:25
and we needed to tell them
that they need to know
that they need to know
189
613938
3018
Иймээс тэдэнд энэ эрхийг нь ойлгуулж
10:28
where their rights are
and how to take them by themselves,
and how to take them by themselves,
190
616956
2740
хэрхэн эрхээ эдлэхэд нь сургахгүй бол
10:31
because they can do it and we can't.
191
619696
2325
бид хэзээ ч өмнөөс нь
үүнийг хийж чадахгүй.
үүнийг хийж чадахгүй.
10:34
So this was the model which actually
came out -- very amazing.
came out -- very amazing.
192
622021
2972
Энэ бүтээл маш гайхалтай.
10:36
Through embroidery
we were promoting their traditions.
we were promoting their traditions.
193
624993
2533
Хатгамлаар дамжуулан
бид соёлыг нь түгээсэн.
бид соёлыг нь түгээсэн.
10:39
We went into the village.
We would mobilize the community.
We would mobilize the community.
194
627526
2711
Тосгонд очоод хүмүүсийг нь дайчилсан.
10:42
We would make a center inside
where 30 women will come
where 30 women will come
195
630237
3020
Бид төвөө байгуулан
30 эмэгтэйг хамруулж
30 эмэгтэйг хамруулж
10:45
for six months to learn about
value addition of traditional embroidery,
value addition of traditional embroidery,
196
633257
4108
6 сарын турш уламжлалт
хатгамлаас гадна
хатгамлаас гадна
10:49
enterprise development,
life skills and basic education,
life skills and basic education,
197
637365
3739
бизнес хөгжил, амьдрах ур чадвар,
ерөнхий боловсрол,
ерөнхий боловсрол,
10:53
and about their rights
and how to say no to those customs
and how to say no to those customs
198
641104
3111
мөн тэдний эрхийг заан,
бурангуй ёс заншлыг эсэргүүцэх,
бурангуй ёс заншлыг эсэргүүцэх,
10:56
and how to stand as leaders
for themselves and the society.
for themselves and the society.
199
644215
3671
өөрсдийн болоод нийгмийнхээ
манлайлагч болоход нь тусалсан.
манлайлагч болоход нь тусалсан.
10:59
After six months, we would connect
these women to loans and to markets
these women to loans and to markets
200
647886
4812
6 сарын дараа эдгээр эмэгтэйчүүдийг
санхүүжилт болон зах зээлтэй холбож өгч,
санхүүжилт болон зах зээлтэй холбож өгч,
11:04
where they can become
local entrepreneurs in their communities.
local entrepreneurs in their communities.
201
652698
3910
тосгондоо аж ахуй эрхлэхэд нь тусалсан.
11:08
We soon called this project Sughar.
202
656608
3257
Энэ төслийг бид "Сугар" гэж нэрлэсэн.
11:11
Sughar is a local word used
in many, many languages in Pakistan.
in many, many languages in Pakistan.
203
659865
4040
Энэ нь Пакистаны олон хэлэнд
хэрэглэгддэг үг.
хэрэглэгддэг үг.
11:15
It means skilled and confident women.
204
663905
3436
чадвартай, өөртөө итгэлтэй
эмэгтэй гэсэн утгатай.
эмэгтэй гэсэн утгатай.
11:19
I truly believe, to create women leaders,
there's only one thing you have to do:
there's only one thing you have to do:
205
667341
5108
Эмэгтэй манлайлагчдыг бэлдэхийн тулд
нэг л зүйл хийх хэрэгтэй гэж би итгэдэг.
нэг л зүйл хийх хэрэгтэй гэж би итгэдэг.
11:24
Just let them know that they have
what it takes to be a leader.
what it takes to be a leader.
206
672449
4182
Тэдэнд манлайлагч болоход шаардлагатай
бүх зүйл байгааг ойлгуулах.
бүх зүйл байгааг ойлгуулах.
11:28
These women you see here,
207
676631
1499
Эдгээр эмэгтэйчүүдэд
11:30
they have strong skills
and potential to be leaders.
and potential to be leaders.
208
678130
4443
манлайлах ур чадвар, ирээдүй байна.
11:34
All we had to do was remove
the barriers that surrounded them,
the barriers that surrounded them,
209
682573
3042
Тэднийг хүрээлэн буй саад бэрхшээлийг
зайлуулахад л хангалттай.
зайлуулахад л хангалттай.
11:37
and that's what we decided to do.
210
685615
2539
Иймээс бид үүнийг хийсэн.
11:40
But then while we were thinking
everything was going well,
everything was going well,
211
688154
3289
Ингээд бүх зүйл сайхан болж,
11:43
once again everything was fantastic,
212
691443
2600
гайхалтай байна гэж бодох үед
11:46
we found our next setback:
213
694043
2067
дахиад дараагийн хүндрэлтэйгээ тулгарсан.
11:48
A lot of men started seeing
the visible changes in their wife.
the visible changes in their wife.
214
696110
3169
Эрчүүд эхнэрээ
өөрчлөгдсөнийг анзаарч эхэлсэн.
өөрчлөгдсөнийг анзаарч эхэлсэн.
11:51
She's speaking more,
she's making decisions --
she's making decisions --
215
699279
2141
Эхнэр нь илүү ярьж,
шийдвэр гаргаж,
шийдвэр гаргаж,
11:53
oh my gosh, she's handling
everything in the house.
everything in the house.
216
701420
2689
гэр доторх бүгдийг
хийж байлаа.
хийж байлаа.
11:56
They stopped them
from coming to the centers,
from coming to the centers,
217
704109
4469
Тиймээс хатгамлын төв рүү
ирэхийг нь болиулсан.
ирэхийг нь болиулсан.
12:00
and this time, we were like,
okay, time for strategy two.
okay, time for strategy two.
218
708578
4044
Ингээд бид хоёр дах
төлөвлөгөөндөө орсон.
төлөвлөгөөндөө орсон.
12:04
We went to the fashion
industry in Pakistan
industry in Pakistan
219
712622
2088
Бид Пакистаны загварын салбарт орж
12:06
and decided to do research
about what happens there.
about what happens there.
220
714710
3783
тэнд юу болдгийг судалсан.
12:10
Turns out the fashion industry in Pakistan
is very strong and growing day by day,
is very strong and growing day by day,
221
718493
4987
Пакистанд хувцас загвар нь хурдацтай
хөгжиж буйг бид анзаарсан.
хөгжиж буйг бид анзаарсан.
12:15
but there is less contribution
from the tribal areas
from the tribal areas
222
723480
3566
Гэхдээ овог аймгуудын оролцоо,
12:19
and to the tribal areas, especially women.
223
727046
3075
тэр дундаа эмэгтэйчүүдийн оролцоо
бага байсан.
бага байсан.
Иймээс бид овгийн эмэгтэйчүүдийн
брэнд гаргахаар шийдсэн.
брэнд гаргахаар шийдсэн.
12:22
So we decided to launch our first ever
tribal women's very own fashion brand,
tribal women's very own fashion brand,
224
730121
4434
12:26
which is now called Nomads.
225
734555
2630
"Нүүдэлчид" гэсэн нэртэй.
12:30
And so women started earning more,
226
738085
2182
Ингээд эмэгтэйчүүд илүү орлоготой болж,
12:32
they started contributing more
financially to the house,
financially to the house,
227
740267
2806
гэрийн санхүүд илүү нэмэрлэн,
12:35
and men had to think again
before saying no to them
before saying no to them
228
743073
3231
эрчүүд тэднийг хатгамлын төв рүү
12:38
when they were coming to the centers.
229
746304
2059
явахыг нь хориглож чадахааргүй болсон.
12:43
(Applause)
230
751343
2763
(Алга ташилт)
12:46
Thank you, thank you.
231
754106
2159
Баярлалаа, баярлалаа.
12:48
In 2013, we launched our first
Sughar Hub instead of a center.
Sughar Hub instead of a center.
232
756265
5177
2013 онд бид анхны
Сугар Нэгдсэн төвөө байгуулсан.
Сугар Нэгдсэн төвөө байгуулсан.
12:53
We partnered with TripAdvisor
233
761442
2160
TripAdvisor аяллын хөтөчтэй хамтран
12:55
and created a cement hall
in the middle of a village
in the middle of a village
234
763602
3912
тосгоны төвд цементэн барилга босгож
12:59
and invited so many other organizations
to work over there.
to work over there.
235
767514
4238
бусад байгууллагуудыг орохыг урьсан.
Бид ашгийн бус байгууллагуудыг нэгтгэн
13:03
We created this platform
for the nonprofits
for the nonprofits
236
771752
2095
13:05
so they can touch and work
on the other issues
on the other issues
237
773847
2323
Сугарын шийдэж чадахгүй бусад
асуудал дээр
асуудал дээр
13:08
that Sughar is not working on,
238
776170
2225
ажиллахаар болсон.
13:10
which would be an easy place
for them to give trainings,
for them to give trainings,
239
778395
3864
Энэ нь тэдэнд сургалт явуулах байр,
13:14
use it as a farmer school,
even as a marketplace,
even as a marketplace,
240
782259
2615
фермерийн сургууль, зах гээд л
13:16
and anything they want to use it for,
241
784874
2272
хүссэн зүйлдээ ашиглаж болох
боломжийг олгож,
боломжийг олгож,
13:19
and they have been doing really amazingly.
242
787146
2113
тэд ч маш гайхалтай ажилласан.
13:21
And so far, we have been able
to support 900 women
to support 900 women
243
789259
3530
Өнөөг хүртэл бид нийтдээ
Пакистаны 24 тосгоны 900 эмэгтэйг
дэмжиж ажилласан.
дэмжиж ажилласан.
13:24
in 24 villages around Pakistan.
244
792789
3250
13:28
(Applause)
245
796039
4505
(Алга ташилт)
13:33
But that's actually not what I want.
246
801624
2944
Гэхдээ энэ нь миний эцсийн хүсэл биш.
13:38
My dream is to reach out
to one million women in the next 10 years,
to one million women in the next 10 years,
247
806758
4652
Миний мөрөөдөл бол дараагийн 10 жилд
нэг сая эмэгтэйд хүрч
нэг сая эмэгтэйд хүрч
13:43
and to make sure that happens,
248
811410
1649
үүнийгээ бодит ажил болгох.
13:45
this year we launched
Sughar Foundation in the U.S.
Sughar Foundation in the U.S.
249
813059
2988
Энэ жил бид Сугар санг Америкт байгуулсан.
13:48
It is not just going to fund Sughar
but many other organizations in Pakistan
but many other organizations in Pakistan
250
816047
4764
Энэ нь зөвхөн Сугар биш бусад
Пакистаны байгууллагуудыг санхүүжүүлж,
Пакистаны байгууллагуудыг санхүүжүүлж,
13:52
to replicate the idea
251
820811
2209
санаагаа дэлгэрүүлэн,
13:55
and to find even more innovative ways
252
823020
2740
илүү шинэлэг арга замыг бий болгож
13:57
to unleash the rural women's
potential in Pakistan.
potential in Pakistan.
253
825760
3831
Пакистаны эмэгтэйчүүдийн
чадамжийг дээшлүүлэх зорилготой.
чадамжийг дээшлүүлэх зорилготой.
14:01
Thank you so much.
254
829591
1973
Маш их баярлалаа.
14:03
(Applause)
255
831564
3042
(Алга ташилт)
14:06
Thank you. Thank you. Thank you.
256
834606
2730
Баярлалаа. Баярлалаа. Баярлалаа.
14:11
Chris Anderson: Khalida, you are
quite the force of nature.
quite the force of nature.
257
839056
3303
Крис Андерсон: Калида, чи бол маш
хүчирхэг эмэгтэй.
хүчирхэг эмэгтэй.
14:14
I mean, this story, in many ways,
just seems beyond belief.
just seems beyond belief.
258
842359
4623
Чиний түүх итгэмээргүй юм.
14:18
It's incredible that someone
so young could do achieve this much
so young could do achieve this much
259
846982
4060
Ийм залуухан хүн энэ их зүйлсийг
хийж, бүтээнэ гэдэг гайхалтай.
хийж, бүтээнэ гэдэг гайхалтай.
14:23
through so much force and ingenuity.
260
851042
2858
Ийм их хүч, сэтгэл гаргаж.
14:25
So I guess one question:
261
853900
1570
Тэгэхээр нэг асуулт байна.
14:27
This is a spectacular dream to reach out
and empower a million women --
and empower a million women --
262
855470
4711
Нэг сая эмэгтэйд туслах гэдэг
гайхалтай мөрөөдөл байна л даа.
гайхалтай мөрөөдөл байна л даа.
14:32
how much of the current
success depends on you,
success depends on you,
263
860181
3794
Одоогийн амжилтын чинь
хэр их хувь нь чамаас,
хэр их хувь нь чамаас,
14:35
the force of this magnetic personality?
264
863975
4233
чиний энэ сэтгэл татам чанараас
шалтгаалсан бэ?
шалтгаалсан бэ?
Хэд гэж бодож байна?
14:40
How does it scale?
265
868218
2630
14:42
Khalida Brohi: I think my job
is to give the inspiration out,
is to give the inspiration out,
266
870858
4486
Калида: Миний үүрэг бол бусдад урам зориг,
мөрөөдөл өгөх гэж би боддог.
14:47
give my dream out.
267
875344
1721
Үүнийг хэрхэн хийхийг заах боломжгүй,
учир нь маш олон арга зам бий.
учир нь маш олон арга зам бий.
14:49
I can't teach how to do it, because
there are so many different ways.
there are so many different ways.
268
877065
3422
14:52
We have been experimenting
with three ways only.
with three ways only.
269
880487
2305
Бид зөвхөн гурвыг нь л
туршиж үзсэн.
туршиж үзсэн.
14:54
There are a hundred different ways
to unleash potential in women.
to unleash potential in women.
270
882792
3593
Эмэгтэйчүүдийн чадамжийг нэмэх
зуу зуун арга бий.
зуу зуун арга бий.
Тэднийг зоригжуулах нь миний ажил.
14:58
I would just give the inspiration
and that's my job.
and that's my job.
271
886385
2648
Би үүнийг үргэлжлүүлэн хийнэ.
Сугар илүү өргөжнө.
Сугар илүү өргөжнө.
15:01
I will keep doing it.
Sughar will still be growing.
Sughar will still be growing.
272
889033
2474
15:03
We are planning to reach out
to two more villages,
to two more villages,
273
891507
3088
Бид дахин хоёр тосгонд
хүрч ажиллахаар төлөвлөж байна.
хүрч ажиллахаар төлөвлөж байна.
15:06
and soon I believe
we will be scaling out of Pakistan
we will be scaling out of Pakistan
274
894595
2980
Удахгүй бид Пакистаныг тэр чигт нь
15:09
into South Asia and beyond.
275
897575
2786
мөн Өмнөд Ази болон цааш
тэлнэ гэдэгт би итгэдэг.
тэлнэ гэдэгт би итгэдэг.
15:12
CA: I love that when you talked
about your team in the talk,
about your team in the talk,
276
900361
3553
К.А: Илтгэлдээ өөрийн багийн тухай
ярьсан чинь таалагдлаа.
ярьсан чинь таалагдлаа.
15:15
I mean, you were all 18 at the time.
277
903914
2182
Чи дөнгөж 18 настай байсан шүү дээ.
15:18
What did this team look like?
278
906096
1765
Баг чинь ямархуу байсан бэ?
15:19
This was school friends, right?
279
907861
1648
Сургуулийн найзууд чинь
байсан уу?
байсан уу?
15:21
KB: Do people here
believe that I'm at an age
believe that I'm at an age
280
909509
4969
К.Б.: Энд байгаа хүмүүс намайг
тосгондоо эмээ болох ёстой насан дээрээ
байгаа гэдэгт итгэх үү?
байгаа гэдэгт итгэх үү?
15:26
where I'm supposed
to be a grandmother in my village?
to be a grandmother in my village?
281
914478
3044
15:29
My mom was married at nine,
and I am the oldest woman not married
and I am the oldest woman not married
282
917522
5890
Ээж минь наймтайдаа гэрлэсэн,
би хүнтэй гэрлээгүй,
би хүнтэй гэрлээгүй,
15:35
and not doing anything
in my life in my village.
in my life in my village.
283
923412
3576
тосгондоо ажил хийдэггүй
хамгийн хөгшин эмэгтэй.
хамгийн хөгшин эмэгтэй.
15:38
CA: Wait, wait, wait, not doing anything?
284
926988
3297
К.А: Хүлээгээч, юу ч хийдэггүй гэв үү?
15:42
KB: No.
CA: You're right.
CA: You're right.
285
930285
2368
К.Б.: Үгүй ээ.
К.А: Чиний зөв.
К.А: Чиний зөв.
15:44
KB: People feel sorry for me,
a lot of times.
a lot of times.
286
932653
2903
К.Б.: Хүмүүс намайг их өрөвддөг юм.
15:47
CA: But how much time are you spending
now actually back in Balochistan?
now actually back in Balochistan?
287
935556
3924
К.А.: Чи одоо Балочистанд хэр их
цагийг өнгөрөөж байна вэ?
цагийг өнгөрөөж байна вэ?
15:51
KB: I live over there.
288
939480
1887
К.Б.: Би тэнд амьдардаг.
15:53
We live between, still,
Karachi and Balochistan.
Karachi and Balochistan.
289
941367
2832
Бид одоо ч Карачи болон Балочистан
хоёрт амьдардаг.
хоёрт амьдардаг.
15:56
My siblings are all going to school.
290
944199
2784
Дүү нар маань сургуульд явдаг.
15:58
I am still the oldest of eight siblings.
291
946983
2441
Би найман хүүхдийн том нь хэвээрээ.
16:01
CA: But what you're doing is definitely
threatening to some people there.
threatening to some people there.
292
949424
4360
К.А.: Гэхдээ чиний ажил тэндхийн
зарим хүмүүст заналхийлэл шиг санагддаг.
зарим хүмүүст заналхийлэл шиг санагддаг.
16:05
How do you handle safety?
Do you feel safe?
Do you feel safe?
293
953784
4356
Чи аюулгүй байдлаа яаж зохицуулдаг вэ?
Аюулгүй санагддаг уу?
Аюулгүй санагддаг уу?
16:10
Are there issues there?
294
958140
2125
Асуудал гардаг уу?
16:12
KB: This question has come to me
a lot of times before,
a lot of times before,
295
960265
3810
К.Б.: Үүнийг надаас их асуудаг л даа.
"Айдас" гэдгийг сонсоод л орхидог,
16:16
and I feel like the word "fear"
just comes to me and then drops,
just comes to me and then drops,
296
964075
6315
16:22
but there is one fear that I have
that is different from that.
that is different from that.
297
970390
3730
гэхдээ надад өөр нэг айдас бий.
16:26
The fear is that if I get killed,
what would happen to the people
what would happen to the people
298
974120
3503
Хэрвээ би алагдах юм бол,
надад хайртай хүмүүст
надад хайртай хүмүүст
16:29
who love me so much?
299
977623
1985
юу тохиолдох бол гэдэг.
16:31
My mom waits for me till late at night
that I should come home.
that I should come home.
300
979608
4232
Ээж минь намайг оройтож харихад
хүлээж байдаг.
хүлээж байдаг.
16:35
My sisters want to learn so much from me,
301
983840
2745
Дүү нар маань надаас маш ихийг
сурахыг хүсч байна,
сурахыг хүсч байна,
16:38
and there are many, many girls
in my community who want to talk to me
in my community who want to talk to me
302
986585
3261
тосгонд маань надтай ярилцах,
16:41
and ask me different things,
303
989846
2273
надаас асуулт асуух хүсэлтэй
охид олон бий.
охид олон бий.
16:44
and I recently got engaged. (Laughs)
304
992119
2791
Би саяхан сүй тавьсан. (Инээд)
16:46
(Applause)
305
994910
2414
(Алга ташилт)
16:49
CA: Is he here? You've got to stand up.
306
997324
3228
К.А.: Тэр энд байгаа юу? Та босоорой.
16:52
(Applause)
307
1000552
3506
(Алга ташилт)
17:00
KB: Escaping arranged marriages,
I chose my own husband
I chose my own husband
308
1008098
3622
К.Б.: Төлөвлөсөн гэрлэлтээс
зайлсхийж би өөрөө
зайлсхийж би өөрөө
17:03
across the world in L.A.,
a really different world.
a really different world.
309
1011720
4458
дэлхийн нөгөө өнцөг
Лос Анжелесээс нөхрөө олсон.
Лос Анжелесээс нөхрөө олсон.
17:08
I had to fight for a whole year.
That's totally a different story.
That's totally a different story.
310
1016178
3266
Би бүтэн жил тэмцсэн.
Энэ өөр түүх л дээ.
Энэ өөр түүх л дээ.
17:11
But I think that's
the only thing that I'm afraid of,
the only thing that I'm afraid of,
311
1019444
4745
Гэхдээ миний ганц айдас энэ л байна.
17:16
and I don't want my mom to not see anyone
when she waits in the night.
when she waits in the night.
312
1024189
5744
Ээж минь шөнө хүлээгээд
хүн ирэхгүй байх вий гэж айж байна.
хүн ирэхгүй байх вий гэж айж байна.
17:21
CA: So people who want
to help you on their way,
to help you on their way,
313
1029933
2471
К.А.: Тэгэхээр чамд туслахыг
хүссэн хүмүүс
хүссэн хүмүүс
17:24
they can go on, they can maybe
buy some of these clothes
buy some of these clothes
314
1032404
2673
чиний авчирдаг Балочистанд урлаж хатгасан
17:27
that you're bringing over
315
1035077
2572
эдгээр хувцаснуудаас
17:29
that are actually made, the embroidery
is done back in Balochistan?
is done back in Balochistan?
316
1037649
3512
худалдаж авч болох нь ээ?
17:33
KB: Yeah.
317
1041161
1208
К.Б.: Тийм ээ.
17:34
CA: Or they can get involved
in the foundation.
in the foundation.
318
1042369
2204
К.А.: Эсвэл тэд санд чинь тусалж болох уу?
17:36
KB: Definitely. We are looking
for as many people as we can,
for as many people as we can,
319
1044573
2846
К.Б.: Яг тийм. Бид аль чадахаараа
хүмүүст хүрэхийг хичээж байгаа.
хүмүүст хүрэхийг хичээж байгаа.
17:39
because now that the foundation's
in the beginning process,
in the beginning process,
320
1047419
3698
Учир нь манай сан дөнгөж л эхэлж байна.
17:43
I am trying to learn a lot
about how to operate,
about how to operate,
321
1051117
2591
Хэрхэн авч явах талаар
их зүйл сурч байгаа.
их зүйл сурч байгаа.
17:45
how to get funding
or reach out to more organizations,
or reach out to more organizations,
322
1053708
4379
Хэрхэн санхүүжилт олох,
бусад байгууллагуудтай хамтрах,
бусад байгууллагуудтай хамтрах,
17:50
and especially in the e-commerce,
which is very new for me.
which is very new for me.
323
1058087
3158
мөн онлайн худалдаа гээд л
энэ нь надад цоо шинэ зүйл.
энэ нь надад цоо шинэ зүйл.
17:53
I mean, I am not
a fashion person, believe me.
a fashion person, believe me.
324
1061245
2387
Би загварын хүн бишээ,
надад итгээрэй.
надад итгээрэй.
17:55
CA: Well, it's been incredible
to have you here.
to have you here.
325
1063632
3297
К.А.: Хүрэлцэн ирсэн чинь
гайхалтай байлаа.
гайхалтай байлаа.
17:58
Please go on being courageous,
go on being smart, and please stay safe.
go on being smart, and please stay safe.
326
1066929
5015
Ийм зоригтой, ухаалаг хэвээрээ байж,
мөн болгоомжтой байгаарай.
мөн болгоомжтой байгаарай.
18:03
KB: Thank you so much.
CA: Thank you, Khalida. (Applause)
CA: Thank you, Khalida. (Applause)
327
1071944
8034
К.Б.: Маш их баярлалаа.
К.А.: Баярлалаа, Калида. (Алга ташилт)
К.А.: Баярлалаа, Калида. (Алга ташилт)
ABOUT THE SPEAKER
Khalida Brohi - Women’s rights activist and entrepreneurIn the tribal region where she was born, Khalida Brohi founded an organization to end honor killings and empower Pakistani women.
Why you should listen
When she was a teenager in the Balochistan region of Pakistan, Khalida Brohi witnessed the honor killing of her friend, who had married for love. Today, she's the founder and executive director of the Sughar Empowerment Society. The nonprofit, whose name means "skilled and confident woman", provides Pakistani tribal women with the education, skills, and income opportunities to empower them to take a leadership role in their households, their communities, and the world.
As she works to reduce endemic violence against women at substantial personal risk, she says, "Not doing this work would kill me. Doing this work would keep me alive.”
More profile about the speakerAs she works to reduce endemic violence against women at substantial personal risk, she says, "Not doing this work would kill me. Doing this work would keep me alive.”
Khalida Brohi | Speaker | TED.com