TEDxSFU
Mandy Len Catron: A better way to talk about love
Mandy Len Catron: Een betere manier om over liefde te praten
Filmed:
Readability: 3.9
2,605,858 views
In het Engels 'vallen' we in de liefde. We worden 'op slag' verliefd, we zijn 'knetter'. We 'branden' van passie. Liefde maakt ons gek en maakt ons ziek. 'Ons hart doet pijn, en dan breekt het'. Volgens schrijfster Mandy Len Catron wordt de manier waarop we liefde ervaren in de kern bepaald door hoe we erover praten. In deze talk, voor iedereen die wel eens stapelverliefd is geweest, presenteert Catron een andere metafoor voor liefde, die ons wellicht kan helpen liefde te ervaren met meer plezier en minder pijn.
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
OK, so today I want to talk
about how we talk about love.
about how we talk about love.
0
553
4300
Vandaag wil ik het hebben over
hoe wij over liefde praten.
hoe wij over liefde praten.
00:17
And specifically,
1
5237
1150
En met name,
00:18
I want to talk about what's wrong
with how we talk about love.
with how we talk about love.
2
6411
3435
over wat er mankeert aan
hoe we over liefde praten.
hoe we over liefde praten.
00:22
Most of us will probably
fall in love a few times
fall in love a few times
3
10673
3407
We worden bijna allemaal
wel een paar keer verliefd
wel een paar keer verliefd
00:26
over the course of our lives,
4
14104
1465
tijdens ons leven
00:27
and in the English language,
this metaphor, falling,
this metaphor, falling,
5
15593
4210
en in het Engels gebruiken we
de metafoor 'vallen'
de metafoor 'vallen'
00:31
is really the main way that we
talk about that experience.
talk about that experience.
6
19827
3014
als voornaamste manier
om die ervaring te beschrijven.
om die ervaring te beschrijven.
00:35
I don't know about you,
7
23592
1151
Ik weet niet hoe jij dat ziet,
maar het beeld dat ik daar bij heb
maar het beeld dat ik daar bij heb
00:36
but when I conceptualize this metaphor,
8
24767
1927
00:38
what I picture is straight
out of a cartoon --
out of a cartoon --
9
26718
2878
is zo'n striptekening --
00:42
like there's a man,
10
30076
1296
er loopt een man op de stoep,
00:43
he's walking down the sidewalk,
11
31396
1717
00:45
without realizing it, he crosses
over an open manhole,
over an open manhole,
12
33137
3112
hij ziet de open rioolput niet
00:48
and he just plummets into the sewer below.
13
36273
3661
en vervolgens duikelt hij in het riool.
00:51
And I picture it this way
because falling is not jumping.
because falling is not jumping.
14
39958
4080
Ik heb dat beeld erbij, omdat vallen
niet hetzelfde is als springen.
niet hetzelfde is als springen.
00:56
Falling is accidental,
15
44769
2032
Vallen gebeurt per ongeluk,
00:58
it's uncontrollable.
16
46825
1902
je hebt er geen controle over.
01:00
It's something that happens to us
without our consent.
without our consent.
17
48751
3525
Het overkomt ons zonder
dat we ermee hebben ingestemd.
dat we ermee hebben ingestemd.
01:04
And this --
18
52300
1193
En dit --
01:05
this is the main way we talk
about starting a new relationship.
about starting a new relationship.
19
53517
3567
dit is hoe we ons meestal uitdrukken
als we praten over een nieuwe relatie.
als we praten over een nieuwe relatie.
01:10
I am a writer and I'm also
an English teacher,
an English teacher,
20
58336
3767
Ik ben schrijfster en docent Engels,
01:14
which means I think
about words for a living.
about words for a living.
21
62127
2285
dus over woorden nadenken is mijn werk.
01:16
You could say that I get paid
to argue that the language we use matters,
to argue that the language we use matters,
22
64436
4150
Ik word eigenlijk betaald om aan te tonen
dat ons taalgebruik belangrijk is
dat ons taalgebruik belangrijk is
01:20
and I would like to argue
that many of the metaphors we use
that many of the metaphors we use
23
68610
4200
en ik ben van mening dat veel
van de metaforen die we gebruiken
van de metaforen die we gebruiken
01:24
to talk about love --
24
72834
1567
om over de liefde te praten,
01:26
maybe even most of them --
25
74425
1823
misschien zelfs wel de meeste,
01:28
are a problem.
26
76272
1401
problematisch zijn.
01:30
So, in love, we fall.
27
78700
1893
In de liefde 'vallen we' voor iemand.
01:33
We're struck.
28
81766
1465
We zijn 'geslagen' (struck).
01:35
We are crushed.
29
83255
1396
We zijn 'verpletterd' (crushed).
01:37
We swoon.
30
85331
1370
We 'vallen in zwijm' (swoon).
01:39
We burn with passion.
31
87186
1797
We zijn door passie verteerd.
01:41
Love makes us crazy,
32
89738
1977
De liefde maakt ons 'gek'
01:43
and it makes us sick.
33
91739
1564
en maakt ons 'ziek'.
01:45
Our hearts ache,
34
93796
1360
Ons hart doet pijn
01:47
and then they break.
35
95180
2006
en breekt vervolgens.
01:50
So our metaphors equate
the experience of loving someone
the experience of loving someone
36
98226
3144
De Engelse metaforen vergelijken
de ervaring van iemand liefhebben
de ervaring van iemand liefhebben
01:53
to extreme violence or illness.
37
101394
2653
dus met extreem geweld en ziekte.
01:56
(Laughter)
38
104071
2085
(Gelach)
01:59
They do.
39
107101
1151
Echt waar.
02:00
And they position us as the victims
40
108276
1983
En ze zetten ons neer als slachtoffers
02:02
of unforeseen and totally
unavoidable circumstances.
unavoidable circumstances.
41
110283
3359
van onvoorziene en compleet
onvermijdelijke omstandigheden.
onvermijdelijke omstandigheden.
02:06
My favorite one of these is "smitten,"
42
114547
2723
Mijn favoriet is 'getroffen' (smitten),
02:09
which is the past participle
of the word "smite."
of the word "smite."
43
117294
2854
de verleden tijd van het
werkwoord 'smite' (treffen).
werkwoord 'smite' (treffen).
02:12
And if you look this word up
in the dictionary --
in the dictionary --
44
120172
3068
Zoek je dit woord op in het woordenboek,
02:15
(Laughter)
45
123264
1024
(Gelach)
02:16
you will see that it can be defined
as both "grievous affliction,"
as both "grievous affliction,"
46
124312
4518
dan zie je dat het zowel
'smartelijke aandoening'
'smartelijke aandoening'
02:20
and, "to be very much in love."
47
128854
2851
als 'heel verliefd zijn' kan betekenen.
02:25
I tend to associate the word "smite"
with a very particular context,
with a very particular context,
48
133716
3344
Ik associeer het woord 'smite'
met een hele specifieke context,
met een hele specifieke context,
02:29
which is the Old Testament.
49
137084
1564
namelijk het Oude Testament.
02:31
In the Book of Exodus alone,
there are 16 references to smiting,
there are 16 references to smiting,
50
139560
4748
Alleen al in het boek Exodus
komt het zestien keer voor.
komt het zestien keer voor.
02:36
which is the word that the Bible uses
for the vengeance of an angry God.
for the vengeance of an angry God.
51
144332
3773
In de Bijbel beschrijft dit woord
de wraak van de boze God.
de wraak van de boze God.
02:40
(Laughter)
52
148129
1721
(Gelach)
02:41
Here we are using the same word
to talk about love
to talk about love
53
149874
2705
We beschrijven de liefde
dus met hetzelfde woord
dus met hetzelfde woord
02:44
that we use to explain
a plague of locusts.
a plague of locusts.
54
152603
2426
als waarmee we over
een sprinkhanenplaag praten.
een sprinkhanenplaag praten.
02:47
(Laughter)
55
155053
1028
(Gelach)
02:48
Right?
56
156105
1256
Toch?
02:49
So, how did this happen?
57
157385
2092
Maar waarom?
02:51
How have we come to associate love
with great pain and suffering?
with great pain and suffering?
58
159501
3991
Hoe komt het dat we liefde zijn gaan
associëren met hevige pijn en lijden?
associëren met hevige pijn en lijden?
02:55
And why do we talk about
this ostensibly good experience
this ostensibly good experience
59
163516
3989
En waarom praten we over
deze ogenschijnlijk goede ervaring
deze ogenschijnlijk goede ervaring
02:59
as if we are victims?
60
167529
2104
alsof we slachtoffers zijn?
03:02
These are difficult questions,
61
170556
1691
Dit zijn moeilijke vragen,
03:04
but I have some theories.
62
172271
1646
maar ik heb een paar theorieën.
03:05
And to think this through,
63
173941
1239
Ik zal er iets dieper op ingaan
aan de hand van één specifieke metafoor,
aan de hand van één specifieke metafoor,
03:07
I want to focus on one
metaphor in particular,
metaphor in particular,
64
175204
2628
03:09
which is the idea of love as madness.
65
177856
2171
namelijk het idee van liefde als waanzin.
03:13
When I first started
researching romantic love,
researching romantic love,
66
181088
2707
Toen ik begon met mijn onderzoek
naar romantische liefde,
naar romantische liefde,
03:15
I found these madness
metaphors everywhere.
metaphors everywhere.
67
183819
2761
vond ik overal die metafoor van waanzin.
03:18
The history of Western culture
68
186604
2103
De westerse cultuurgeschiedenis
03:20
is full of language that equates
love to mental illness.
love to mental illness.
69
188731
3937
staat bol van taal die de liefde
gelijkstelt aan psychische aandoeningen.
gelijkstelt aan psychische aandoeningen.
03:25
These are just a few examples.
70
193440
1927
Ik geef een paar voorbeelden.
03:27
William Shakespeare:
71
195391
1343
William Shakespeare:
03:28
"Love is merely a madness,"
72
196758
1433
'Liefde is niet meer dan waanzin',
03:30
from "As You Like It."
73
198215
1317
uit 'Naar het u bevalt'.
03:32
Friedrich Nietzsche:
74
200092
1257
Friedrich Nietzsche:
03:33
"There is always some madness in love."
75
201373
2503
'Er zit altijd wat waanzin in de liefde.'
03:36
"Got me looking, got me looking
so crazy in love -- "
so crazy in love -- "
76
204559
2866
'Got me looking, got me looking
so crazy in love --'
so crazy in love --'
03:39
(Laughter)
77
207449
2069
(Gelach)
03:41
from the great philosopher,
Beyoncé Knowles.
Beyoncé Knowles.
78
209542
2598
van de beroemde filosoof
Beyoncé Knowles.
Beyoncé Knowles.
03:44
(Laughter)
79
212164
1461
(Gelach)
03:47
I fell in love for the first
time when I was 20,
time when I was 20,
80
215083
2834
Ik werd voor het eerst verliefd
toen ik twintig was
toen ik twintig was
03:49
and it was a pretty turbulent
relationship right from the start.
relationship right from the start.
81
217941
3179
en dat was een stormachtige relatie,
van het begin af aan.
van het begin af aan.
03:53
And it was long distance
for the first couple of years,
for the first couple of years,
82
221459
3205
De eerste jaren was het
een langeafstandsrelatie,
een langeafstandsrelatie,
03:56
so for me that meant very high highs
and very low lows.
and very low lows.
83
224688
4596
wat zorgde voor hele hoge pieken
en hele diepe dalen.
en hele diepe dalen.
04:01
I can remember one moment in particular.
84
229794
2204
Ik herinner me een heel specifiek moment.
04:04
I was sitting on a bed
in a hostel in South America,
in a hostel in South America,
85
232580
3345
Ik zat op een bed in een jeugdherberg
in Zuid-Amerika
in Zuid-Amerika
04:07
and I was watching the person
I love walk out the door.
I love walk out the door.
86
235949
3696
en keek hoe de persoon
van wie ik hield de deur uit liep.
van wie ik hield de deur uit liep.
04:12
And it was late,
87
240151
1613
Het was laat,
04:13
it was nearly midnight,
88
241788
1260
bijna middernacht,
04:15
we'd gotten into an argument over dinner,
89
243072
1977
we hadden ruzie gehad tijdens het eten
04:17
and when we got back to our room,
90
245073
1949
en toen we op onze kamer kwamen,
04:19
he threw his things in the bag
and stormed out.
and stormed out.
91
247046
2725
gooide hij zijn spullen in zijn tas
en ging ervandoor.
en ging ervandoor.
04:23
While I can no longer remember
what that argument was about,
what that argument was about,
92
251141
3259
Ik weet niet meer waar de ruzie over ging,
04:26
I very clearly remember
how I felt watching him leave.
how I felt watching him leave.
93
254424
4055
maar ik weet nog precies hoe ik me voelde
toen ik hem zag vertrekken.
toen ik hem zag vertrekken.
04:31
I was 22, it was my first time
in the developing world,
in the developing world,
94
259122
3545
Ik was 22, ik was voor het eerst
in een ontwikkelingsland
in een ontwikkelingsland
04:35
and I was totally alone.
95
263424
2255
en ik was helemaal alleen.
04:38
I had another week until my flight home,
96
266412
3367
Mijn terugvlucht was pas een week later,
04:41
and I knew the name
of the town that I was in,
of the town that I was in,
97
269803
2368
ik wist de naam van de stad waar ik was
04:44
and the name of the city
that I needed to get to to fly out,
that I needed to get to to fly out,
98
272195
3583
en de naam van de stad waar ik naartoe
moest om naar huis te vliegen,
moest om naar huis te vliegen,
04:47
but I had no idea how to get around.
99
275802
3256
maar ik had geen flauw idee
hoe ik van A naar B kon komen.
hoe ik van A naar B kon komen.
04:51
I had no guidebook and very little money,
100
279842
3177
Ik had geen reisgids en bijna geen geld
04:55
and I spoke no Spanish.
101
283043
1770
en ik sprak geen Spaans.
04:57
Someone more adventurous than me
102
285547
2097
Een avontuurlijkere persoon
04:59
might have seen this as
a moment of opportunity,
a moment of opportunity,
103
287668
2430
had dit misschien beschouwd
als een mooie kans,
als een mooie kans,
05:02
but I just froze.
104
290122
1830
maar ik verstijfde compleet.
05:04
I just sat there.
105
292406
1817
Ik zat daar maar wat.
05:06
And then I burst into tears.
106
294738
2043
En toen barstte ik in tranen uit.
05:09
But despite my panic,
107
297357
2371
Maar ondanks die paniek
05:11
some small voice in my head thought,
108
299752
2570
zei een klein stemmetje in mijn hoofd:
05:14
"Wow. That was dramatic.
109
302346
2337
"Wauw. Dat was dramatisch.
05:16
I must really be doing
this love thing right."
this love thing right."
110
304707
2699
Ik geloof dat ik best wel
goed ben in liefde."
goed ben in liefde."
05:19
(Laughter)
111
307430
1788
(Gelach)
05:21
Because some part of me
wanted to feel miserable in love.
wanted to feel miserable in love.
112
309242
4520
Een deel van mij wilde zich namelijk
ellendig voelen door de liefde.
ellendig voelen door de liefde.
05:26
And it sounds so strange
to me now, but at 22,
to me now, but at 22,
113
314226
3440
Het klinkt nu wel raar,
maar toen ik 22 was,
maar toen ik 22 was,
05:29
I longed to have dramatic experiences,
114
317690
3145
verlangde ik echt
naar dramatische ervaringen
naar dramatische ervaringen
en op dat moment was ik irrationeel
en woedend en helemaal kapot
en woedend en helemaal kapot
05:32
and in that moment, I was irrational
and furious and devastated,
and furious and devastated,
115
320859
5198
05:38
and weirdly enough,
116
326081
1224
en gek genoeg,
05:39
I thought that this somehow
legitimized the feelings I had
legitimized the feelings I had
117
327329
3376
dacht ik dat ik dat dit mijn gevoelens
voor die jongen bekrachtigde.
voor die jongen bekrachtigde.
05:42
for the guy who had just left me.
118
330729
1839
Op zekere hoogte wilde ik denk ik
een beetje gestoord zijn,
een beetje gestoord zijn,
05:46
I think on some level I wanted
to feel a little bit crazy,
to feel a little bit crazy,
119
334163
4363
05:50
because I thought that
that was how loved worked.
that was how loved worked.
120
338550
3532
want ik dacht dat dat
bij de liefde hoorde.
bij de liefde hoorde.
05:55
This really should not be surprising,
121
343141
1807
Dat is ook niet zo vreemd,
05:56
considering that according to Wikipedia,
122
344972
2454
als je weet dat er volgens Wikipedia
05:59
there are eight films,
123
347450
2273
acht films,
06:01
14 songs,
124
349747
1997
veertien liedjes,
06:03
two albums and one novel
with the title "Crazy Love."
with the title "Crazy Love."
125
351768
3197
twee albums en een roman zijn
met de titel 'Crazy Love'.
met de titel 'Crazy Love'.
06:07
About half an hour later,
he came back to our room.
he came back to our room.
126
355837
3126
Na een half uur
kwam hij terug naar onze kamer.
kwam hij terug naar onze kamer.
06:10
We made up.
127
358987
1151
We maakten het goed.
06:12
We spent another mostly
happy week traveling together.
happy week traveling together.
128
360162
2817
We brachten nog één
grotendeels fijne week samen door.
grotendeels fijne week samen door.
06:15
And then, when I got home,
129
363003
1432
En toen ik thuiskwam dacht ik:
dat was zo vreselijk en zo geweldig,
dat was zo vreselijk en zo geweldig,
06:16
I thought, "That was so
terrible and so great.
terrible and so great.
130
364459
4984
06:21
This must be a real romance."
131
369989
1715
dat moet wel echte liefde zijn.
06:25
I expected my first love
to feel like madness,
to feel like madness,
132
373006
2700
Ik dacht dus dat mijn eerste liefde
als waanzin zou zijn
als waanzin zou zijn
06:27
and of course, it met
that expectation very well.
that expectation very well.
133
375730
3780
en die verwachting werd natuurlijk
behoorlijk goed ingelost.
behoorlijk goed ingelost.
06:31
But loving someone like that --
134
379941
1691
Maar om zo van iemand te houden,
06:33
as if my entire well-being depended
on him loving me back --
on him loving me back --
135
381656
4095
alsof mijn welzijn volledig afhing van
of hij ook van mij hield,
of hij ook van mij hield,
06:37
was not very good for me
136
385775
2093
was niet zo goed voor mij
06:39
or for him.
137
387892
1150
en ook niet voor hem.
06:41
But I suspect this experience of love
is not that unusual.
is not that unusual.
138
389850
3701
Ik denk dat dit soort ervaringen
niet ongewoon zijn.
niet ongewoon zijn.
06:46
Most of us do feel a bit mad
in the early stages of romantic love.
in the early stages of romantic love.
139
394026
4211
Bijna iedereen is een beetje gestoord
aan het begin van een romantische liefde.
aan het begin van een romantische liefde.
06:50
In fact, there is research to confirm
that this is somewhat normal,
that this is somewhat normal,
140
398815
3816
Er is zelfs onderzoek waaruit blijkt
dat dit redelijk normaal is
dat dit redelijk normaal is
06:55
because, neurochemically speaking,
141
403280
1886
want neurochemisch gezien
06:57
romantic love and mental illness
are not that easily distinguished.
are not that easily distinguished.
142
405190
4562
zijn romantische liefde en
psychische aandoeningen
psychische aandoeningen
moeilijk uit elkaar te houden.
07:03
This is true.
143
411046
1151
Echt waar.
07:04
This study from 1999 used blood tests
144
412221
4559
In dit onderzoek uit 1999 werd
op basis van bloedonderzoek
op basis van bloedonderzoek
07:08
to confirm that the serotonin
levels of the newly in love
levels of the newly in love
145
416804
3094
aangetoond dat de hoeveelheid
serotonine van verliefde mensen
serotonine van verliefde mensen
07:11
very closely resembled
the serotonin levels
the serotonin levels
146
419922
2797
vergelijkbaar is met
de hoeveelheid serotonine
de hoeveelheid serotonine
07:14
of people who had been diagnosed
with obsessive-compulsive disorder.
with obsessive-compulsive disorder.
147
422743
3305
van mensen met een dwangstoornis.
07:18
(Laughter)
148
426072
1008
(Gelach)
07:19
Yes, and low levels of serotonin
149
427104
2697
En lage hoeveelheden serotonine
07:21
are also associated
with seasonal affective disorder
with seasonal affective disorder
150
429825
3602
worden ook geassocieerd
met winterdepressie
met winterdepressie
07:25
and depression.
151
433451
1280
en depressiviteit.
07:27
So there is some evidence
152
435687
2260
Er is dus wel bewijs
07:29
that love is associated with changes
to our moods and our behaviors.
to our moods and our behaviors.
153
437971
4348
voor een verband tussen verliefdheid
en veranderingen in stemming en gedrag.
en veranderingen in stemming en gedrag.
07:34
And there are other studies to confirm
154
442343
4007
En er zijn meer onderzoeken die bevestigen
07:38
that most relationships begin this way.
155
446374
3690
dat de meeste relaties
op deze manier beginnen.
op deze manier beginnen.
07:42
Researchers believe
that the low levels of serotonin
that the low levels of serotonin
156
450660
4163
Onderzoekers denken
dat de lage hoeveelheid serotonine
dat de lage hoeveelheid serotonine
07:46
is correlated with obsessive thinking
about the object of love,
about the object of love,
157
454847
4035
te maken heeft met het obsessief denken
aan de persoon op wie je verliefd bent;
aan de persoon op wie je verliefd bent;
07:50
which is like this feeling that someone
has set up camp in your brain.
has set up camp in your brain.
158
458906
4058
een beetje alsof iemand
in je hersenen is komen wonen.
in je hersenen is komen wonen.
07:54
And most of us feel this way
when we first fall in love.
when we first fall in love.
159
462988
2931
Bijna iedereen voelt zich zo
als hij verliefd wordt.
als hij verliefd wordt.
07:57
But the good news is,
it doesn't always last that long --
it doesn't always last that long --
160
465943
3126
Gelukkig duurt het meestal niet zo lang --
08:01
usually from a few months
to a couple of years.
to a couple of years.
161
469093
3173
meestal rond een paar maanden
tot een paar jaar.
tot een paar jaar.
08:05
When I got back from my trip
to South America,
to South America,
162
473352
2808
Toen ik terugkwam
van mijn reis in Zuid-Amerika
van mijn reis in Zuid-Amerika
08:08
I spent a lot of time alone in my room,
163
476184
3577
zat ik vaak alleen op mijn kamer
08:11
checking my email,
164
479785
1340
mijn e-mail te checken,
08:13
desperate to hear from the guy I loved.
165
481149
2363
wanhopig wachtend
op een bericht van mijn geliefde.
op een bericht van mijn geliefde.
08:16
I decided that if my friends could not
understand my grievous affliction,
understand my grievous affliction,
166
484545
5348
Ik besloot ook dat als mijn vrienden
mijn lijden niet konden begrijpen,
mijn lijden niet konden begrijpen,
08:21
then I did not need their friendship.
167
489917
1949
ik net zo goed zonder hen kon.
08:23
So I stopped hanging out
with most of them.
with most of them.
168
491890
2083
Dus de meesten zag ik niet meer.
08:26
And it was probably the most
unhappy year of my life.
unhappy year of my life.
169
494387
4194
Dat was waarschijnlijk
het ergste jaar van mijn leven.
het ergste jaar van mijn leven.
08:31
But I think I felt like
it was my job to be miserable,
it was my job to be miserable,
170
499086
4114
Maar ik dacht dat het mijn taak was
om me ellendig te voelen,
om me ellendig te voelen,
08:35
because if I could be miserable,
171
503849
1792
want als ik me ellendig voelde,
08:37
then I would prove how much I loved him.
172
505665
2667
bewees dat hoeveel ik van hem hield.
08:40
And if I could prove it,
173
508356
1885
En als ik dat kon bewijzen,
08:42
then we would have to end up
together eventually.
together eventually.
174
510265
2954
zouden we uiteindelijk wel
weer bij elkaar komen.
weer bij elkaar komen.
08:46
This is the real madness,
175
514050
2088
Dit is het echte probleem,
08:48
because there is no cosmic rule
176
516162
2395
want er is geen kosmische wet
08:50
that says that great suffering
equals great reward,
equals great reward,
177
518581
3362
die zegt dat hevig lijden
leidt tot een grote beloning,
leidt tot een grote beloning,
08:54
but we talk about love as if this is true.
178
522478
3904
maar we praten over liefde
alsof dat wel zo is.
alsof dat wel zo is.
08:59
Our experiences of love
are both biological and cultural.
are both biological and cultural.
179
527463
3676
Onze ervaringen met liefde
zijn zowel biologisch als cultureel.
zijn zowel biologisch als cultureel.
09:03
Our biology tells us that love is good
180
531774
2459
De biologie vertelt ons dat liefde goed is
09:06
by activating these reward
circuits in our brain,
circuits in our brain,
181
534257
3154
door het beloningscircuit
in onze hersenen te activeren
in onze hersenen te activeren
09:09
and it tells us that love is painful
when, after a fight or a breakup,
when, after a fight or a breakup,
182
537435
4620
en het vertelt ons dat liefde pijn doet
als na een ruzie of of als het uit gaat,
als na een ruzie of of als het uit gaat,
09:14
that neurochemical reward is withdrawn.
183
542079
2610
die neurochemische beloning wegvalt.
09:17
And in fact -- and maybe
you've heard this --
you've heard this --
184
545155
2442
Eigenlijk -- misschien wist je dat al --
09:19
neurochemically speaking,
185
547621
1844
neurochemisch gezien,
09:21
going through a breakup is a lot
like going through cocaine withdrawal,
like going through cocaine withdrawal,
186
549489
3434
is uit elkaar gaan vergelijkbaar
met het afkicken van cocaïne,
met het afkicken van cocaïne,
09:25
which I find reassuring.
187
553675
1636
wel een geruststellende gedachte.
09:27
(Laughter)
188
555335
1150
(Gelach)
09:29
And then our culture uses language
189
557066
2832
En in onze cultuur gebruiken we taal
09:31
to shape and reinforce
these ideas about love.
these ideas about love.
190
559922
2781
die deze ideeën over liefde
vorm geeft en bevestigt.
vorm geeft en bevestigt.
09:34
In this case, we're talking
about metaphors about pain
about metaphors about pain
191
562727
2624
In dit geval hebben we het over
metaforen voor pijn
metaforen voor pijn
09:37
and addiction and madness.
192
565375
1515
en verslaving en waanzin.
09:39
It's kind of an interesting feedback loop.
193
567826
2444
Een interessante vicieuze cirkel.
09:42
Love is powerful and at times painful,
194
570294
3517
Liefde is krachtig en soms pijnlijk
09:45
and we express this
in our words and stories,
in our words and stories,
195
573835
2765
en dat komt tot uiting in onze
woorden en verhalen,
woorden en verhalen,
09:49
but then our words and stories prime us
196
577182
2498
maar vervolgens scheppen onze
woorden en verhalen de verwachting
woorden en verhalen de verwachting
09:51
to expect love to be powerful and painful.
197
579704
3462
dat liefde krachtig en pijnlijk is.
09:55
What's interesting to me
is that all of this happens
is that all of this happens
198
583955
3173
Wat ik ook interessant vind
is dat dat allemaal plaatsvindt
is dat dat allemaal plaatsvindt
09:59
in a culture that values
lifelong monogamy.
lifelong monogamy.
199
587152
2723
in een cultuur waarin
levenslange monogamie de norm is.
levenslange monogamie de norm is.
10:02
It seems like we want it both ways:
200
590658
2061
Het lijkt wel alsof we het allebei willen:
10:04
we want love to feel like madness,
201
592743
2351
we willen dat liefde voelt als waanzin
10:07
and we want it to last an entire lifetime.
202
595718
3146
en dat het levenslang in stand blijft.
10:11
That sounds terrible.
203
599561
1563
Dat klinkt vreselijk.
10:13
(Laughter)
204
601148
1529
(Gelach)
10:15
To reconcile this,
205
603853
1596
Om dit op te lossen
10:17
we need to either change our culture
or change our expectations.
or change our expectations.
206
605473
5025
moeten we óf onze cultuur veranderen,
óf onze verwachtingen bijstellen.
óf onze verwachtingen bijstellen.
10:23
So, imagine if we were all
less passive in love.
less passive in love.
207
611408
3593
Stel je voor dat we allemaal
minder passief waren in de liefde.
minder passief waren in de liefde.
10:27
If we were more assertive,
more open-minded, more generous
more open-minded, more generous
208
615642
4146
Als we nou eens assertiever, ruimdenkender
en ruimhartiger zouden zijn
en ruimhartiger zouden zijn
10:31
and instead of falling in love,
209
619812
3301
en in plaats van 'fall in love'
(in de liefde 'vallen')
(in de liefde 'vallen')
10:35
we stepped into love.
210
623137
2225
zouden zeggen 'step into love'
(in de liefde 'stappen').
(in de liefde 'stappen').
10:38
I know that this is asking a lot,
211
626223
1929
Ik weet dat dit heel moeilijk is,
10:40
but I'm not actually
the first person to suggest this.
the first person to suggest this.
212
628176
3474
maar ik ben niet de eerste
die met dit voorstel komt.
die met dit voorstel komt.
10:45
In their book, "Metaphors We Live By,"
213
633012
2509
In het boek 'Leven in metaforen'
10:47
linguists Mark Johnson and George Lakoff
suggest a really interesting solution
suggest a really interesting solution
214
635545
5114
van Mark Johnson en George Lakoff
staat een interessante oplossing
staat een interessante oplossing
10:52
to this dilemma,
215
640683
1218
voor dit dilemma,
10:54
which is to change our metaphors.
216
642491
2416
namelijk dat we onze metaforen veranderen.
10:57
They argue that metaphors really do shape
the way we experience the world,
the way we experience the world,
217
645795
4417
Zij zeggen dat metaforen echt
bepalend zijn voor hoe we de wereld zien
bepalend zijn voor hoe we de wereld zien
11:03
and that they can even act
as a guide for future actions,
as a guide for future actions,
218
651071
3498
en dat ze zelfs invloed hebben
op onze keuzes voor de toekomst,
op onze keuzes voor de toekomst,
11:06
like self-fulfilling prophecies.
219
654593
1888
als een soort zelfvervullende
voorspelling.
voorspelling.
11:09
Johnson and Lakoff suggest
a new metaphor for love:
a new metaphor for love:
220
657489
3556
Johnson en Lakoff opperen
een nieuwe metafoor voor liefde:
een nieuwe metafoor voor liefde:
11:13
love as a collaborative work of art.
221
661977
2114
liefde als een gezamenlijk kunstwerk.
11:16
I really like this way
of thinking about love.
of thinking about love.
222
664872
3050
Dat vind ik echt een goede
manier om naar de liefde te kijken.
manier om naar de liefde te kijken.
11:21
Linguists talk about metaphors
as having entailments,
as having entailments,
223
669028
3522
Taalkundigen zeggen dat metaforen
bepaalde gevolgen hebben
bepaalde gevolgen hebben
11:24
which is essentially a way of considering
all the implications of,
all the implications of,
224
672574
3796
die voortkomen uit de implicaties
11:28
or ideas contained
within, a given metaphor.
within, a given metaphor.
225
676394
2932
of ideeën die in een bepaalde
metafoor besloten liggen.
metafoor besloten liggen.
11:31
And Johnson and Lakoff
talk about everything
talk about everything
226
679350
2909
Johnson en Lakoff hebben het
over alle aspecten
over alle aspecten
11:34
that collaborating
on a work of art entails:
on a work of art entails:
227
682283
2152
van het gezamenlijk
werken aan een kunstwerk:
werken aan een kunstwerk:
11:36
effort, compromise,
patience, shared goals.
patience, shared goals.
228
684976
4155
inspanning, compromis,
geduld, gezamenlijke doelen.
geduld, gezamenlijke doelen.
11:41
These ideas align nicely
with our cultural investment
with our cultural investment
229
689655
3830
Dat zijn dingen die goed passen
in onze cultuur
in onze cultuur
11:45
in long-term romantic commitment,
230
693509
2073
van langdurige romantische relaties,
11:47
but they also work well
for other kinds of relationships --
for other kinds of relationships --
231
695606
3611
terwijl ze ook goed passen
bij andere soorten relaties --
bij andere soorten relaties --
11:52
short-term, casual, polyamorous,
non-monogamous, asexual --
non-monogamous, asexual --
232
700020
5656
kortstondige, losse, polyamoreuze,
niet-monogame, aseksuele --
niet-monogame, aseksuele --
11:57
because this metaphor brings
much more complex ideas
much more complex ideas
233
705700
3885
want deze metafoor voegt veel rijkere
ideeën toe aan 'van iemand houden'.
ideeën toe aan 'van iemand houden'.
12:01
to the experience of loving someone.
234
709609
2040
12:04
So if love is a collaborative work of art,
235
712670
4394
Als liefde een gezamenlijk kunstwerk is,
12:09
then love is an aesthetic experience.
236
717088
3412
dan is liefde een esthetische ervaring.
12:13
Love is unpredictable,
237
721524
1895
Liefde is onberekenbaar,
12:16
love is creative,
238
724153
2024
liefde is creatief,
12:18
love requires communication
and discipline,
and discipline,
239
726898
4133
voor liefde heb je communicatie
en discipline nodig,
en discipline nodig,
12:23
it is frustrating
and emotionally demanding.
and emotionally demanding.
240
731055
3189
het is frustrerend en emotioneel zwaar.
12:26
And love involves both joy and pain.
241
734677
3350
Liefde bestaat uit zowel vreugde als pijn.
12:30
Ultimately, each experience
of love is different.
of love is different.
242
738742
3619
Uiteindelijk is iedere liefde anders.
12:35
When I was younger,
243
743759
1627
Vroeger kwam het niet bij me op
dat ik meer van de liefde mocht vragen,
dat ik meer van de liefde mocht vragen,
12:37
it never occurred to me that I was allowed
to demand more from love,
to demand more from love,
244
745410
4668
12:42
that I didn't have to just accept
whatever love offered.
whatever love offered.
245
750102
3693
dat ik niet altijd genoegen
hoefde te nemen met wat de liefde gaf.
hoefde te nemen met wat de liefde gaf.
12:46
When 14-year-old Juliet first meets --
246
754775
3329
Als de 14-jarige Julia voor het eerst --
12:50
or, when 14-year-old Juliet
cannot be with Romeo,
cannot be with Romeo,
247
758128
3925
als de 14-jarige Julia
niet bij haar Romeo kan zijn,
niet bij haar Romeo kan zijn,
12:54
whom she has met four days ago,
248
762077
2637
die ze vier dagen eerder had ontmoet,
12:56
she does not feel disappointed or angsty.
249
764738
3810
is ze niet teleurgesteld of angstig.
13:01
Where is she?
250
769022
1357
13:02
She wants to die.
251
770403
1294
Ze wil dood.
13:04
Right?
252
772236
1151
Toch?
13:05
And just as a refresher,
at this point in the play,
at this point in the play,
253
773411
2469
En vergeet niet,
op dit punt in het toneelstuk,
op dit punt in het toneelstuk,
13:07
act three of five,
254
775904
1308
akte drie van vijf,
13:09
Romeo is not dead.
255
777236
1821
is Romeo niet dood.
13:11
He's alive,
256
779641
1340
Hij leeft,
13:13
he's healthy,
257
781005
1388
hij is gezond,
13:14
he's just been banished from the city.
258
782417
2194
maar hij is uit de stad verbannen.
13:17
I understand that 16th-century Verona
is unlike contemporary North America,
is unlike contemporary North America,
259
785853
6001
Ik weet dat het 16e-eeuwse Verona
niet het hedendaagse Noord-Amerika is,
niet het hedendaagse Noord-Amerika is,
13:23
and yet when I first read this play,
260
791878
2978
maar toen ik dit toneelstuk
voor het eerst las
voor het eerst las
13:26
also at age 14,
261
794880
2393
toen ik zelf 14 was,
13:29
Juliet's suffering made sense to me.
262
797297
2683
begreep ik het lijden van Julia volledig.
13:33
Reframing love as something
I get to create with someone I admire,
I get to create with someone I admire,
263
801295
5357
Liefde herdefiniëren als iets wat ik zelf
mag creëren met iemand die ik bewonder,
mag creëren met iemand die ik bewonder,
13:38
rather than something
that just happens to me
that just happens to me
264
806676
2444
in plaats van iets wat me overkomt
13:41
without my control or consent,
265
809144
2522
zonder mijn controle of toestemming,
13:43
is empowering.
266
811690
1605
brengt empowerment.
13:45
It's still hard.
267
813779
1618
Het blijft moeilijk.
13:47
Love still feels totally maddening
and crushing some days,
and crushing some days,
268
815421
5532
Liefde voelt soms nog steeds
compleet gestoord en verpletterend
compleet gestoord en verpletterend
13:52
and when I feel really frustrated,
269
820977
2115
en als ik gefrustreerd raak,
moet ik mezelf er ook aan herinneren:
moet ik mezelf er ook aan herinneren:
13:55
I have to remind myself:
270
823116
1330
13:56
my job in this relationship
is to talk to my partner
is to talk to my partner
271
824995
3344
mijn taak in deze relatie
is met mijn partner praten
is met mijn partner praten
14:00
about what I want to make together.
272
828363
2051
over wat ik samen wil maken.
14:03
This isn't easy, either.
273
831923
2334
Dat is ook niet eenvoudig.
14:06
But it's just so much better
than the alternative,
than the alternative,
274
834756
3447
Maar het is veel beter
dan het alternatief,
dan het alternatief,
14:10
which is that thing
that feels like madness.
that feels like madness.
275
838672
2777
dat slechts bestaat uit waanzin.
14:14
This version of love is not about winning
or losing someone's affection.
or losing someone's affection.
276
842839
5357
Als je liefde zo beschouwt,
gaat het niet over
het winnen of verliezen van affectie.
het winnen of verliezen van affectie.
14:20
Instead, it requires
that you trust your partner
that you trust your partner
277
848761
3598
In plaats daarvan vergt het
dat je je partner vertrouwt
dat je je partner vertrouwt
14:24
and talk about things
when trusting feels difficult,
when trusting feels difficult,
278
852383
3074
en dat je erover praat
als dat vertrouwen moeizaam is.
als dat vertrouwen moeizaam is.
14:27
which sounds so simple,
279
855481
2446
Het klinkt eenvoudig,
14:29
but is actually a kind
of revolutionary, radical act.
of revolutionary, radical act.
280
857951
4496
maar in werkelijkheid is dat
behoorlijk revolutionair en radicaal.
behoorlijk revolutionair en radicaal.
14:35
This is because you get to stop
thinking about yourself
thinking about yourself
281
863062
3264
Het zorgt er namelijk voor
dat je ophoudt met aan jezelf denken
dat je ophoudt met aan jezelf denken
14:39
and what you're gaining
or losing in your relationship,
or losing in your relationship,
282
867230
3141
en wat jij uit je relatie haalt
of er voor op moet geven,
of er voor op moet geven,
14:42
and you get to start thinking
about what you have to offer.
about what you have to offer.
283
870395
3397
en dat je begint met nadenken
over wat je zelf te bieden hebt.
over wat je zelf te bieden hebt.
14:46
This version of love
allows us to say things like,
allows us to say things like,
284
874811
3405
Als je liefde zo beschouwt,
kan je dingen zeggen als:
kan je dingen zeggen als:
14:50
"Hey, we're not very good collaborators.
Maybe this isn't for us."
Maybe this isn't for us."
285
878240
4830
"We werken niet zo goed samen.
Misschien is dit niks voor ons."
Misschien is dit niks voor ons."
14:55
Or, "That relationship
was shorter than I had planned,
was shorter than I had planned,
286
883733
3861
Of: "Die relatie duurde korter dan ik wou,
14:59
but it was still kind of beautiful."
287
887618
2172
maar het was wel een mooie tijd."
15:02
The beautiful thing
about the collaborative work of art
about the collaborative work of art
288
890836
2790
Het mooie van een gezamenlijk kunstwerk
15:05
is that it will not paint
or draw or sculpt itself.
or draw or sculpt itself.
289
893650
2891
is dat het zichzelf niet schildert,
tekent of uithouwt.
tekent of uithouwt.
15:09
This version of love allows us
to decide what it looks like.
to decide what it looks like.
290
897098
3911
Als je liefde zo beschouwt,
bepaal je zelf hoe ze eruit ziet.
bepaal je zelf hoe ze eruit ziet.
15:13
Thank you.
291
901033
1151
Bedankt.
15:14
(Applause)
292
902208
2023
(Applaus)
ABOUT THE SPEAKER
Mandy Len Catron - WriterMandy Len Catron explores love stories.
Why you should listen
Originally from Appalachian Virginia, Mandy Len Catron is a writer living and working in Vancouver, British Columbia. Her book How to Fall in Love with Anyone, is available for preorder on Amazon. Catron's writing has appeared in the New York Times, The Washington Post, and The Walrus, as well as literary journals and anthologies. She writes about love and love stories at The Love Story Project and teaches English and creative writing at the University of British Columbia. Her article "To Fall in Love with Anyone, Do This" was one of the most popular articles published by the New York Times in 2015.
Mandy Len Catron | Speaker | TED.com