TEDGlobalLondon
Johann Hari: Everything you think you know about addiction is wrong
Johann Hari: Wszystko, co wiemy o uzależnieniach, jest błędne
Filmed:
Readability: 3.8
15,145,979 views
Co naprawdę powoduje uzależnienia – uzależnienia od wszystkiego, począwszy od kokainy do smartfonów? I jak możemy je przezwyciężyć? Johann Hari osobiście doświadczył tego, że stosowane obecnie metody nie pomagają, obserwując zmagania z uzależnieniem u osób, które kocha. Zaczął się zastanawiać, dlaczego leczymy uzależnienia w taki sposób, i czy jest lepsza droga. W tej bardzo osobistej prelekcji opowiada, jak te dociekania zabrały go w podróż dookoła świata i jak w końcu odkrył nowe, zaskakujące i napawające nadzieją podejście do tego odwiecznego problemu społecznego.
Johann Hari - Journalist
Johann Hari spent three years researching the war on drugs; along the way, he discovered that addiction is not what we think it is. Full bio
Johann Hari spent three years researching the war on drugs; along the way, he discovered that addiction is not what we think it is. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
One of my earliest memories
0
597
1741
Jednym z moich pierwszych wspomnień
00:14
is of trying to wake up
one of my relatives and not being able to.
one of my relatives and not being able to.
1
2362
3096
jest moment, kiedy nie mogłem
obudzić pewnego członka mojej rodziny.
obudzić pewnego członka mojej rodziny.
00:17
And I was just a little kid,
so I didn't really understand why,
so I didn't really understand why,
2
5482
2953
Byłem dzieckiem,
nie wiedziałem, co się dzieje.
nie wiedziałem, co się dzieje.
Jako starszy człowiek zrozumiałem,
00:20
but as I got older,
3
8459
1310
00:21
I realized we had
drug addiction in my family,
drug addiction in my family,
4
9793
2143
że w rodzinie istnieje
uzależnienie od narkotyków,
uzależnienie od narkotyków,
00:23
including later cocaine addiction.
5
11960
1834
w tym od kokainy.
00:25
I'd been thinking about it a lot lately,
partly because it's now exactly 100 years
partly because it's now exactly 100 years
6
13818
4779
Ostatnio dużo o tym myślałem,
ponieważ minęło dokładnie 100 lat
ponieważ minęło dokładnie 100 lat
00:30
since drugs were first banned
in the United States and Britain,
in the United States and Britain,
7
18621
3046
od pierwszego zakazu zażywania
narkotyków w USA i Anglii.
narkotyków w USA i Anglii.
00:33
and we then imposed that
on the rest of the world.
on the rest of the world.
8
21691
2515
Następnie skopiowała to reszta świata.
Minął wiek, odkąd podjęliśmy
tę brzemienną w skutki decyzję,
tę brzemienną w skutki decyzję,
00:36
It's a century since we made
this really fateful decision
this really fateful decision
9
24230
3496
00:39
to take addicts and punish them
and make them suffer,
and make them suffer,
10
27750
4053
żeby uzależnionych karać
i sprawiać, żeby cierpieli,
i sprawiać, żeby cierpieli,
00:43
because we believed that would deter them;
it would give them an incentive to stop.
it would give them an incentive to stop.
11
31827
4387
w przekonaniu, że to ich zniechęci,
da im motywację do rzucenia nałogu.
da im motywację do rzucenia nałogu.
00:48
And a few years ago, I was looking at
some of the addicts in my life who I love,
some of the addicts in my life who I love,
12
36238
4969
Kilka lat temu myślałem o kilku
kochanym przeze mnie uzależnionym osobom
kochanym przeze mnie uzależnionym osobom
00:53
and trying to figure out
if there was some way to help them.
if there was some way to help them.
13
41231
3389
i zastanawiałem się,
czy można im jakoś pomóc.
czy można im jakoś pomóc.
00:56
And I realized there were loads
of incredibly basic questions
of incredibly basic questions
14
44644
3250
Uderzyło mnie, że nie znam odpowiedzi
na mnóstwo podstawowych pytań.
na mnóstwo podstawowych pytań.
00:59
I just didn't know the answer to,
15
47918
1810
01:01
like, what really causes addiction?
16
49752
2416
Skąd tak naprawdę bierze się uzależnienie?
01:04
Why do we carry on with this approach
that doesn't seem to be working,
that doesn't seem to be working,
17
52192
3416
Dlaczego uczepiliśmy się
sposobów walki z nim, które nie działają,
sposobów walki z nim, które nie działają,
01:07
and is there a better way out there
that we could try instead?
that we could try instead?
18
55632
2905
i czy istnieją jakieś lepsze podejścia?
Wiele o tym czytałem,
01:10
So I read loads of stuff about it,
19
58561
1690
ale nie mogłem znaleźć tych odpowiedzi.
01:12
and I couldn't really find
the answers I was looking for,
the answers I was looking for,
20
60275
2667
Stwierdziłem, że porozmawiam
z różnymi ludźmi z całego świata,
z różnymi ludźmi z całego świata,
01:14
so I thought, okay, I'll go and sit
with different people around the world
with different people around the world
21
62966
3536
którzy sami przez to przeszli,
albo badali uzależnienie,
albo badali uzależnienie,
01:18
who lived this and studied this
22
66526
1664
01:20
and talk to them and see
if I could learn from them.
if I could learn from them.
23
68214
2541
i zobaczę, czy dowiem się czegoś nowego.
Nie sądziłem, że skończy się to
przejechaniem 50 000 kilometrów.
przejechaniem 50 000 kilometrów.
01:22
And I didn't realize I would end up
going over 30,000 miles at the start,
going over 30,000 miles at the start,
24
70779
3477
Spotkałem się z ogromną liczbą osób,
01:26
but I ended up going and meeting
loads of different people,
loads of different people,
25
74280
2884
od transseksualnego dilera Kraku
z Brownsville na Brooklynie
z Brownsville na Brooklynie
01:29
from a transgender crack dealer
in Brownsville, Brooklyn,
in Brownsville, Brooklyn,
26
77188
2755
do naukowca, który karmi
halucynogenami langusty,
halucynogenami langusty,
01:31
to a scientist who spends a lot of time
feeding hallucinogens to mongooses
feeding hallucinogens to mongooses
27
79967
3554
by sprawdzić, czy im się to podoba -
01:35
to see if they like them --
28
83545
1286
okazało się, że tak,
ale w szczególnych okolicznościach -
ale w szczególnych okolicznościach -
01:36
it turns out they do, but only
in very specific circumstances --
in very specific circumstances --
29
84855
3081
01:39
to the only country that's ever
decriminalized all drugs,
decriminalized all drugs,
30
87960
2771
aż do jedynego państwa,
które zalegalizowało wszystko,
które zalegalizowało wszystko,
01:42
from cannabis to crack, Portugal.
31
90755
2355
od konopi do Kraku, czyli Portugalii.
01:45
And the thing I realized
that really blew my mind is,
that really blew my mind is,
32
93134
2577
I w końcu z osłupieniem
doszedłem do jednego wniosku:
doszedłem do jednego wniosku:
01:47
almost everything we think
we know about addiction is wrong,
we know about addiction is wrong,
33
95735
3784
że prawie wszystko,
co wiemy o uzależnieniach, jest błędne.
co wiemy o uzależnieniach, jest błędne.
01:51
and if we start to absorb
the new evidence about addiction,
the new evidence about addiction,
34
99543
3087
Jeśli zaczniemy wykorzystywać
nowe dowody dotyczące uzależnień,
nowe dowody dotyczące uzależnień,
01:54
I think we're going to have to change
a lot more than our drug policies.
a lot more than our drug policies.
35
102654
3422
będziemy musieli zmienić więcej
niż tylko politykę antynarkotykową.
niż tylko politykę antynarkotykową.
01:58
But let's start with what we think
we know, what I thought I knew.
we know, what I thought I knew.
36
106100
3401
Zacznijmy od tego,
co nam się wydaje, że już wiemy.
co nam się wydaje, że już wiemy.
02:01
Let's think about this middle row here.
37
109525
2081
Weźmy ten środkowy rząd.
02:03
Imagine all of you, for 20 days now, went
off and used heroin three times a day.
off and used heroin three times a day.
38
111630
3762
Wyobraźcie sobie, że przez 20 dni
codziennie trzy razy zażyjecie heroinę.
codziennie trzy razy zażyjecie heroinę.
02:07
Some of you look a little more
enthusiastic than others at this prospect.
enthusiastic than others at this prospect.
39
115416
3445
Widzę, że nie wszyscy
ekscytują się takim pomysłem.
ekscytują się takim pomysłem.
02:10
(Laughter)
40
118885
1000
(Śmiech)
02:11
Don't worry,
it's just a thought experiment.
it's just a thought experiment.
41
119914
2200
Nie martwcie się,
to tylko eksperyment myślowy.
to tylko eksperyment myślowy.
02:14
Imagine you did that, right?
42
122180
2039
Wyobraziliście to sobie.
02:16
What would happen?
43
124243
1150
Co by się stało?
02:17
Now, we have a story about what would
happen that we've been told for a century.
happen that we've been told for a century.
44
125428
3793
Odpowiedź od wieku pozostaje taka sama.
Myślimy, że ponieważ
w heroinie są chemiczne "haczyki",
w heroinie są chemiczne "haczyki",
02:21
We think, because there are
chemical hooks in heroin,
chemical hooks in heroin,
45
129245
2497
02:23
as you took it for a while,
46
131766
1763
to jeśli zażyjecie jej choć troszeczkę,
02:25
your body would become
dependent on those hooks,
dependent on those hooks,
47
133553
2554
wasze ciało stanie się
zależne od tych haczyków,
zależne od tych haczyków,
02:28
you'd start to physically need them,
48
136131
1764
zaczniecie potrzebować ich fizycznie,
02:29
and at the end of those 20 days,
you'd all be heroin addicts. Right?
you'd all be heroin addicts. Right?
49
137919
3324
a po tych 20 dniach wszyscy
będziecie uzależnieni. Prawda?
będziecie uzależnieni. Prawda?
02:33
That's what I thought.
50
141267
1232
Tak myślałem.
02:34
First thing that alerted me to the fact
that something's not right with this story
that something's not right with this story
51
142523
3858
Zacząłem podejrzewać,
że z tą historią jest coś nie tak,
że z tą historią jest coś nie tak,
przez okoliczności,
w których ją usłyszałem.
w których ją usłyszałem.
02:38
is when it was explained to me.
52
146405
1654
02:40
If I step out of this TED Talk today
and I get hit by a car and I break my hip,
and I get hit by a car and I break my hip,
53
148083
3715
Jeśli wyjdę po tej prelekcji,
uderzy mnie samochód i zostanę ranny,
uderzy mnie samochód i zostanę ranny,
wezmą mnie do szpitala
i dadzą kupę diamorfiny.
i dadzą kupę diamorfiny.
02:43
I'll be taken to hospital
and I'll be given loads of diamorphine.
and I'll be given loads of diamorphine.
54
151822
3313
02:47
Diamorphine is heroin.
55
155159
1562
Diamorfina to heroina.
02:48
It's actually much better heroin
than you're going to buy on the streets,
than you're going to buy on the streets,
56
156745
3434
Znacznie lepsza heroina,
niż ta dostępna na ulicach,
niż ta dostępna na ulicach,
02:52
because the stuff you buy
from a drug dealer is contaminated.
from a drug dealer is contaminated.
57
160203
2932
ponieważ proszek
od dilera jest zanieczyszczony.
od dilera jest zanieczyszczony.
Tak naprawdę heroiny jest w nim mało,
02:55
Actually, very little of it is heroin,
58
163159
1824
a substancja od lekarza
jest medycznie czysta.
jest medycznie czysta.
02:57
whereas the stuff you get
from the doctor is medically pure.
from the doctor is medically pure.
59
165007
2816
Dostaje się ją długo.
02:59
And you'll be given it for quite
a long period of time.
a long period of time.
60
167847
2572
W tej sali jest wiele ludzi.
Niektórzy z was może też tak
zażyli kiedyś dużo heroiny.
zażyli kiedyś dużo heroiny.
03:02
There are loads of people in this room,
61
170443
1858
03:04
you may not realize it,
you've taken quite a lot of heroin.
you've taken quite a lot of heroin.
62
172325
2961
Tak dzieje się na całym świecie.
03:07
And anyone who is watching this
anywhere in the world, this is happening.
anywhere in the world, this is happening.
63
175310
3553
Jeśli to, co mówią
o uzależnieniach jest prawdą,
o uzależnieniach jest prawdą,
03:10
And if what we believe
about addiction is right --
about addiction is right --
64
178887
2353
ci pacjenci są narażeni
na wiele chemicznych "haczyków".
na wiele chemicznych "haczyków".
03:13
those people are exposed
to all those chemical hooks --
to all those chemical hooks --
65
181264
2572
Co powinno się stać?
Powinni się uzależnić.
Powinni się uzależnić.
03:15
What should happen?
They should become addicts.
They should become addicts.
66
183860
2210
Zbadano to naprawdę dokładnie.
03:18
This has been studied really carefully.
67
186094
1942
Tak się nie dzieje: jeśli babcia
ma wymianę stawu biodrowego,
ma wymianę stawu biodrowego,
03:20
It doesn't happen; you will have noticed
if your grandmother had a hip replacement,
if your grandmother had a hip replacement,
68
188060
3905
to nie wraca jako ćpun. (Śmiech)
03:23
she didn't come out as a junkie.
(Laughter)
(Laughter)
69
191989
2024
Kiedy dowiedziałem się o tym,
nie mogłem w to uwierzyć.
nie mogłem w to uwierzyć.
03:26
And when I learned this,
it seemed so weird to me,
it seemed so weird to me,
70
194037
3589
To przeciwieństwo wszystkiego,
co mi powiedziano, co niby wiedziałem.
co mi powiedziano, co niby wiedziałem.
03:29
so contrary to everything I'd been told,
everything I thought I knew,
everything I thought I knew,
71
197650
3506
Myślałem, że to niemożliwe,
dopóki nie spotkałem Bruce'a Alexandra.
dopóki nie spotkałem Bruce'a Alexandra.
03:33
I just thought it couldn't be right,
until I met a man called Bruce Alexander.
until I met a man called Bruce Alexander.
72
201180
3791
Jest profesorem psychologii z Vancouver,
który wykonał niesamowity eksperyment,
03:36
He's a professor
of psychology in Vancouver
of psychology in Vancouver
73
204995
2598
który pomoże nam to zrozumieć.
03:39
who carried out an incredible experiment
74
207617
1915
Profesor Alexander wytłumaczył mi,
03:41
I think really helps us
to understand this issue.
to understand this issue.
75
209556
2362
że pojęcie uzależnienia, które znamy,
03:43
Professor Alexander explained to me,
76
211942
1738
03:45
the idea of addiction we've all
got in our heads, that story,
got in our heads, that story,
77
213704
2937
częściowo pochodzi z serii eksperymentów,
które wykonano w XX wieku.
03:48
comes partly from a series of experiments
78
216665
2027
To naprawdę proste eksperymenty.
03:50
that were done earlier
in the 20th century.
in the 20th century.
79
218716
2086
Można je zrobić w domu,
jeśli ktoś jest sadystą.
jeśli ktoś jest sadystą.
03:52
They're really simple.
80
220826
1306
03:54
You can do them tonight at home
if you feel a little sadistic.
if you feel a little sadistic.
81
222156
2980
Bierzemy szczura i zamykamy w klatce,
po czym dajemy mu dwa poidełka:
po czym dajemy mu dwa poidełka:
03:57
You get a rat and you put it in a cage,
and you give it two water bottles:
and you give it two water bottles:
82
225160
3557
04:00
One is just water, and the other is water
laced with either heroin or cocaine.
laced with either heroin or cocaine.
83
228741
3744
w obu jest woda, ale do jednego
dosypano heroinę lub kokainę.
dosypano heroinę lub kokainę.
Szczury w tej sytuacji prawie zawsze
wybierają wodę z narkotykami
wybierają wodę z narkotykami
04:04
If you do that, the rat will almost always
prefer the drug water
prefer the drug water
84
232509
3008
04:07
and almost always
kill itself quite quickly.
kill itself quite quickly.
85
235541
2138
i prawie zawsze szybko zdychają.
To oczywiste, prawda?
04:09
So there you go, right?
That's how we think it works.
That's how we think it works.
86
237703
2477
W latach 70. Profesor Alexander
przyjrzał się temu eksperymentowi
przyjrzał się temu eksperymentowi
04:12
In the '70s, Professor Alexander comes
along and he looks at this experiment
along and he looks at this experiment
87
240204
3572
i coś zauważył.
04:15
and he noticed something.
88
243800
1256
"Wsadzamy szczura do pustej klatki.
04:17
He said ah, we're putting
the rat in an empty cage.
the rat in an empty cage.
89
245080
2479
Nie ma w niej nic do roboty poza ćpaniem.
04:19
It's got nothing to do
except use these drugs.
except use these drugs.
90
247583
2233
Spróbujmy innego podejścia".
04:21
Let's try something different.
91
249840
1515
Profesor Alexander zbudował klatkę,
którą nazwał "Szczurzym parkiem".
którą nazwał "Szczurzym parkiem".
04:23
So Professor Alexander built a cage
that he called "Rat Park,"
that he called "Rat Park,"
92
251379
2928
Był to taki raj dla szczurów.
04:26
which is basically heaven for rats.
93
254331
2516
04:28
They've got loads of cheese,
they've got loads of colored balls,
they've got loads of colored balls,
94
256871
3079
Mnóstwo sera, mnóstwo kolorowych kulek,
mnóstwo tuneli.
04:31
they've got loads of tunnels.
95
259974
1384
Najważniejsze, mają mnóstwo towarzystwa,
więc mogą często uprawiać seks.
więc mogą często uprawiać seks.
04:33
Crucially, they've got loads of friends.
They can have loads of sex.
They can have loads of sex.
96
261382
3191
04:36
And they've got both the water bottles,
the normal water and the drugged water.
the normal water and the drugged water.
97
264597
4790
Dał im oba poidełka:
wodę czystą i z narkotykami.
wodę czystą i z narkotykami.
04:41
But here's the fascinating thing:
98
269411
2685
Stało się coś niezwykłego:
04:44
In Rat Park, they don't
like the drug water.
like the drug water.
99
272120
3458
W Szczurzym Parku woda z domieszką
nie cieszyła się powodzeniem.
nie cieszyła się powodzeniem.
04:47
They almost never use it.
100
275602
1689
Szczury prawie jej nie piły.
04:49
None of them ever use it compulsively.
101
277315
2553
Żaden nie wybierał jej kompulsywnie.
04:51
None of them ever overdose.
102
279892
1401
Żaden nie przedawkował.
04:53
You go from almost 100 percent overdose
when they're isolated
when they're isolated
103
281317
3390
Od 100% przedawkowania w izolacji
04:56
to zero percent overdose when they
have happy and connected lives.
have happy and connected lives.
104
284731
3226
przeszliśmy do 0% w życiu
szczęśliwym, ze związkami z innymi.
szczęśliwym, ze związkami z innymi.
04:59
Now, when he first saw this,
Professor Alexander thought,
Professor Alexander thought,
105
287981
3246
Kiedy Profesor Alexander
zobaczył to po raz pierwszy, myślał,
zobaczył to po raz pierwszy, myślał,
05:03
maybe this is just a thing about rats,
they're quite different to us.
they're quite different to us.
106
291251
3239
że tak działa to tylko u szczurów,
które są przecież inne od nas.
które są przecież inne od nas.
Może nie aż tak inne, jak byśmy chcieli...
05:06
Maybe not as different as we'd like,
but, you know --
but, you know --
107
294514
2477
Na szczęście w tym samym czasie
05:09
But fortunately, there was
a human experiment
a human experiment
108
297015
2111
05:11
into the exact same principle happening
at the exact same time.
at the exact same time.
109
299150
3105
odbywał się eksperyment na ludziach
na tych samych zasadach.
na tych samych zasadach.
Nazywał się "wojna w Wietnamie".
05:14
It was called the Vietnam War.
110
302279
1978
05:16
In Vietnam, 20 percent of all American
troops were using loads of heroin,
troops were using loads of heroin,
111
304281
4583
W Wietnamie 20 procent
amerykańskich żołnierzy zażywało heroinę,
amerykańskich żołnierzy zażywało heroinę,
05:20
and if you look at the news
reports from the time,
reports from the time,
112
308888
2608
a w reportażach z tamtego okresu widzimy,
05:23
they were really worried, because
they thought, my God, we're going to have
they thought, my God, we're going to have
113
311520
3658
że ludzie się o to martwili,
05:27
hundreds of thousands of junkies
on the streets of the United States
on the streets of the United States
114
315202
3200
bali się, że setki tysięcy ćpunów
pojawią się na ulicach USA,
pojawią się na ulicach USA,
05:30
when the war ends; it made total sense.
115
318426
1916
kiedy wojna się skończy; to miało sens.
05:32
Now, those soldiers who were using
loads of heroin were followed home.
loads of heroin were followed home.
116
320366
3286
Żołnierzy, którzy używali heroiny,
badano po powrocie ze służby.
badano po powrocie ze służby.
W czasopiśmie Archives
of General Psychiatry
of General Psychiatry
05:35
The Archives of General Psychiatry
did a really detailed study,
did a really detailed study,
117
323676
2954
opublikowano dokładne badanie.
05:38
and what happened to them?
118
326654
1904
Co więc się z nimi stało?
05:40
It turns out they didn't go to rehab.
They didn't go into withdrawal.
They didn't go into withdrawal.
119
328582
3560
Nie poszli na odwyk.
Nie pojawił się zespół odstawienny.
Nie pojawił się zespół odstawienny.
05:44
Ninety-five percent of them just stopped.
120
332166
3286
95 procent z nich
po prostu przestała brać.
po prostu przestała brać.
05:47
Now, if you believe the story
about chemical hooks,
about chemical hooks,
121
335476
2401
Jeśli wierzymy w opowieść
o chemicznych haczykach,
o chemicznych haczykach,
05:49
that makes absolutely no sense,
but Professor Alexander began to think
but Professor Alexander began to think
122
337901
3464
ten wynik nie ma sensu,
więc profesor Alexander zaczął myśleć,
więc profesor Alexander zaczął myśleć,
05:53
there might be a different
story about addiction.
story about addiction.
123
341389
2307
czy może istnieć
inne wytłumaczenie uzależnienia.
inne wytłumaczenie uzależnienia.
05:55
He said, what if addiction isn't
about your chemical hooks?
about your chemical hooks?
124
343720
2841
A może uzależnienie nie wynika
z "haczyków" chemicznych?
z "haczyków" chemicznych?
05:58
What if addiction is about your cage?
125
346585
2646
Co jeśli w uzależnieniu
chodzi o naszą klatkę?
chodzi o naszą klatkę?
06:01
What if addiction is an adaptation
to your environment?
to your environment?
126
349255
3114
Może uzależnienie to dostosowanie
do konkretnego środowiska?
do konkretnego środowiska?
06:04
Looking at this,
127
352393
1150
Biorąc to pod uwagę,
inny profesor, Peter Cohen z Holandii,
inny profesor, Peter Cohen z Holandii,
06:05
there was another professor
called Peter Cohen in the Netherlands
called Peter Cohen in the Netherlands
128
353547
3098
uznał, że nie powinniśmy
stosować terminu "uzależnienie".
stosować terminu "uzależnienie".
06:08
who said, maybe we shouldn't
even call it addiction.
even call it addiction.
129
356669
2447
Może powinniśmy nazywać to
"tworzeniem więzi".
"tworzeniem więzi".
06:11
Maybe we should call it bonding.
130
359140
1724
06:12
Human beings have a natural
and innate need to bond,
and innate need to bond,
131
360888
2899
Ludzie mają naturalną
i wrodzoną potrzebę więzi.
i wrodzoną potrzebę więzi.
06:15
and when we're happy and healthy,
we'll bond and connect with each other,
we'll bond and connect with each other,
132
363811
3554
Kiedy jesteśmy szczęśliwi i zdrowi,
wiążemy się i łączymy ze sobą.
wiążemy się i łączymy ze sobą.
06:19
but if you can't do that,
133
367389
2630
Ale jeśli to niemożliwe,
06:22
because you're traumatized or isolated
or beaten down by life,
or beaten down by life,
134
370043
3800
bo przeżyliśmy traumę, żyjemy w izolacji,
lub wygrywa z nami stres,
lub wygrywa z nami stres,
06:25
you will bond with something
that will give you some sense of relief.
that will give you some sense of relief.
135
373867
3299
zwiążemy się z czymś,
co da nam jakieś uczucie ulgi.
co da nam jakieś uczucie ulgi.
To może być hazard,
to może być pornografia,
to może być pornografia,
06:29
Now, that might be gambling,
that might be pornography,
that might be pornography,
136
377190
2572
kokaina, marihuana.
06:31
that might be cocaine,
that might be cannabis,
that might be cannabis,
137
379786
2152
06:33
but you will bond and connect
with something because that's our nature.
with something because that's our nature.
138
381962
3630
Nieważne, z czym, ale zwiążemy się,
bo taka jest nasza natura.
bo taka jest nasza natura.
06:37
That's what we want as human beings.
139
385616
2716
Tego chcemy jako ludzie.
06:40
And at first, I found this quite
a difficult thing to get my head around,
a difficult thing to get my head around,
140
388356
3488
Na początku trudno było mi to pojąć,
06:43
but one way that helped me
to think about it is,
to think about it is,
141
391868
2431
ale pomogło mi pewne spostrzeżenie.
06:46
I can see, I've got over by my seat
a bottle of water, right?
a bottle of water, right?
142
394323
3389
Przy siedzeniu zostawiłem butelkę wody.
06:49
I'm looking at lots of you, and lots
of you have bottles of water with you.
of you have bottles of water with you.
143
397736
3524
Większość z was ma taką przy sobie.
Zapomnijmy na chwilę o narkotykach.
06:53
Forget the drugs. Forget the drug war.
144
401284
1815
06:55
Totally legally, all of those bottles
of water could be bottles of vodka, right?
of water could be bottles of vodka, right?
145
403123
4643
Całkowicie legalnie te wszystkie butelki
mogłyby być wypełnione wódką, prawda?
mogłyby być wypełnione wódką, prawda?
06:59
We could all be getting drunk --
I might after this -- (Laughter) --
I might after this -- (Laughter) --
146
407790
3686
Każde z nas mogłoby się upić.
Ja planuję, po konferencji. (Śmiech)
Ja planuję, po konferencji. (Śmiech)
Ale jakoś nie siedzimy tu pijani.
07:03
but we're not.
147
411500
1152
07:04
Now, because you've been able to afford
the approximately gazillion pounds
the approximately gazillion pounds
148
412676
3477
Było was stać na miliard funtów,
bo tyle kosztują tu bilety,
bo tyle kosztują tu bilety,
więc wnioskuję, że stać by było was
07:08
that it costs to get into a TED Talk,
I'm guessing you guys could afford
I'm guessing you guys could afford
149
416177
3381
pić wódkę przez następne sześć miesięcy.
07:11
to be drinking vodka
for the next six months.
for the next six months.
150
419582
2354
07:13
You wouldn't end up homeless.
151
421960
1947
Nie skończylibyście jako bezdomni.
07:15
You're not going to do that,
and the reason you're not going to do that
and the reason you're not going to do that
152
423931
3601
Nie zrobicie tego, ale nie dlatego,
że ktoś was zatrzymuje.
że ktoś was zatrzymuje.
07:19
is not because anyone's stopping you.
153
427556
1879
07:21
It's because you've got
bonds and connections
bonds and connections
154
429459
2193
Przyczyną jest to, że macie więzi,
dla których chcecie być obecni.
07:23
that you want to be present for.
155
431676
1524
Kochacie swoją pracę.
Macie ukochane osoby.
Macie ukochane osoby.
07:25
You've got work you love.
You've got people you love.
You've got people you love.
156
433224
2477
Macie zdrowe związki.
07:27
You've got healthy relationships.
157
435725
2021
07:29
And a core part of addiction,
158
437770
2646
Podstawowym elementem uzależnienia,
07:32
I came to think, and I believe
the evidence suggests,
the evidence suggests,
159
440440
2477
jak według mnie wskazują dowody,
jest niemożność poradzenia sobie
z obecnością we własnym życiu.
z obecnością we własnym życiu.
07:34
is about not being able to bear
to be present in your life.
to be present in your life.
160
442941
3814
07:38
Now, this has really
significant implications.
significant implications.
161
446779
2339
To ma istotne konsekwencje.
07:41
The most obvious implications
are for the War on Drugs.
are for the War on Drugs.
162
449142
3134
Najbardziej oczywiste
dotyczą wojny z narkotykami.
dotyczą wojny z narkotykami.
07:44
In Arizona, I went out
with a group of women
with a group of women
163
452300
3536
W Arizonie spotkałem się z grupą kobiet,
07:47
who were made to wear t-shirts
saying, "I was a drug addict,"
saying, "I was a drug addict,"
164
455860
3834
którym kazano nosić koszulki
z napisem "Byłem uzależniona".
z napisem "Byłem uzależniona".
07:51
and go out on chain gangs and dig graves
while members of the public jeer at them,
while members of the public jeer at them,
165
459718
4753
Skute łańcuchami musiały kopać groby,
a przechodnie z nich kpili.
a przechodnie z nich kpili.
07:56
and when those women get out of prison,
they're going to have criminal records
they're going to have criminal records
166
464495
3676
Nawet po odbyciu wyroku
ich nazwiska są w rejestrze karnym,
ich nazwiska są w rejestrze karnym,
08:00
that mean they'll never work
in the legal economy again.
in the legal economy again.
167
468195
2620
więc nigdy nie będą legalnie pracowały.
To przykład ekstremalny,
szczególnie z tymi łańcuchami,
szczególnie z tymi łańcuchami,
08:02
Now, that's a very extreme example,
obviously, in the case of the chain gang,
obviously, in the case of the chain gang,
168
470839
3697
ale tak naprawdę
prawie wszędzie na świecie
prawie wszędzie na świecie
08:06
but actually almost
everywhere in the world
everywhere in the world
169
474560
2066
08:08
we treat addicts to some degree like that.
170
476650
2000
traktujemy uzależnionych w podobny sposób.
08:10
We punish them. We shame them.
We give them criminal records.
We give them criminal records.
171
478674
2858
Karzemy ich, piętnujemy
i wpisujemy do rejestru karnego.
i wpisujemy do rejestru karnego.
Stawiamy bariery między nimi
i tworzeniem nowych więzi.
i tworzeniem nowych więzi.
08:13
We put barriers between them reconnecting.
172
481556
2735
Pewien Kanadyjczyk, niesamowity człowiek,
Dr. Gabor Maté, powiedział mi:
Dr. Gabor Maté, powiedział mi:
08:16
There was a doctor in Canada,
Dr. Gabor Maté, an amazing man,
Dr. Gabor Maté, an amazing man,
173
484315
2979
08:19
who said to me, if you wanted to design
a system that would make addiction worse,
a system that would make addiction worse,
174
487318
3871
"Stworzyliśmy idealny system
do utrudniania walki z uzależnieniem".
do utrudniania walki z uzależnieniem".
08:23
you would design that system.
175
491213
1607
W pewnym miejscu postanowiono
podejść do tego zupełnie inaczej.
podejść do tego zupełnie inaczej.
08:24
Now, there's a place that decided
to do the exact opposite,
to do the exact opposite,
176
492844
2856
08:27
and I went there to see how it worked.
177
495724
1833
Pojechałem tam to sprawdzić.
W 2000 roku Portugalia
08:29
In the year 2000, Portugal had
one of the worst drug problems in Europe.
one of the worst drug problems in Europe.
178
497581
3395
miała jeden z największych
problemów z narkotykami w Europie.
problemów z narkotykami w Europie.
08:33
One percent of the population was addicted
to heroin, which is kind of mind-blowing,
to heroin, which is kind of mind-blowing,
179
501000
3975
Jeden procent ludności był uzależniony
od heroiny, oszałamiające.
od heroiny, oszałamiające.
08:36
and every year, they tried
the American way more and more.
the American way more and more.
180
504999
2768
Cały czas coraz mocniej
wchodzili na amerykańską ścieżkę.
wchodzili na amerykańską ścieżkę.
08:39
They punished people and stigmatized them
and shamed them more,
and shamed them more,
181
507791
2953
Karali ludzi, napiętnowali, zawstydzali.
Każdego roku problem się zwiększał.
08:42
and every year, the problem got worse.
182
510768
1819
Pewnego dnia premier
i lider opozycji usiedli koło siebie
i lider opozycji usiedli koło siebie
08:44
And one day, the Prime Minister and
the leader of the opposition got together,
the leader of the opposition got together,
183
512611
3711
i powiedzieli: "Tak dalej być nie może.
08:48
and basically said, look, we can't go on
184
516346
1979
08:50
with a country where we're having
ever more people becoming heroin addicts.
ever more people becoming heroin addicts.
185
518349
3529
Stwórzmy zespół naukowców i lekarzy,
aby znaleźć rzeczywiste rozwiązanie".
08:53
Let's set up a panel
of scientists and doctors
of scientists and doctors
186
521902
2159
08:56
to figure out what would
genuinely solve the problem.
genuinely solve the problem.
187
524085
2482
Stworzyli zespół, prowadzony
przez niesamowitego doktora João Goulão.
przez niesamowitego doktora João Goulão.
08:58
And they set up a panel led by
an amazing man called Dr. João Goulão,
an amazing man called Dr. João Goulão,
188
526591
3249
który zbadał nowe dowody,
wrócił i stwierdził:
wrócił i stwierdził:
09:01
to look at all this new evidence,
189
529864
1626
09:03
and they came back and they said,
190
531514
1572
"Zdekryminalizujcie wszystkie narkotyki,
od trawki po metaamfetaminę,
od trawki po metaamfetaminę,
09:05
"Decriminalize all drugs
from cannabis to crack, but" --
from cannabis to crack, but" --
191
533110
4296
ale - i to jest tu kluczowe -
09:09
and this is the crucial next step --
192
537430
2270
09:11
"take all the money we used to spend
on cutting addicts off,
on cutting addicts off,
193
539724
3621
"weźcie wszystkie środki, które wydajemy
na izolowanie uzależnionych,
na izolowanie uzależnionych,
09:15
on disconnecting them,
194
543369
1397
odsuwanie ich od ich więzi,
09:16
and spend it instead
on reconnecting them with society."
on reconnecting them with society."
195
544790
3640
i wykorzystajcie je na przywracanie
uzależnionych społeczeństwu".
uzależnionych społeczeństwu".
09:20
And that's not really what we think of
as drug treatment
as drug treatment
196
548454
4572
To całkowite odmienne od sposobu,
w jaki podchodzimy do pomocy uzależnionym
w USA i Wielkiej Brytanii.
w USA i Wielkiej Brytanii.
09:25
in the United States and Britain.
197
553050
1858
09:26
So they do do residential rehab,
198
554932
1581
W Portugalii mają
ośrodki leczenia uzależnień,
ośrodki leczenia uzależnień,
09:28
they do psychological therapy,
that does have some value.
that does have some value.
199
556537
2808
terapie psychologiczne, które pomagają.
Ale ich największe dokonanie
to przeciwieństwo naszego systemu:
to przeciwieństwo naszego systemu:
09:31
But the biggest thing they did
was the complete opposite of what we do:
was the complete opposite of what we do:
200
559369
3383
09:34
a massive program
of job creation for addicts,
of job creation for addicts,
201
562776
2494
ogromny program tworzenia
miejsc pracy dla uzależnionych
miejsc pracy dla uzależnionych
09:37
and microloans for addicts
to set up small businesses.
to set up small businesses.
202
565294
2596
i systemu mikropożyczek,
żeby mogli otworzyć własną firmę.
żeby mogli otworzyć własną firmę.
09:39
So say you used to be a mechanic.
203
567914
1641
Powiedzmy, że byłeś mechanikiem.
09:41
When you're ready, they'll go
to a garage, and they'll say,
to a garage, and they'll say,
204
569579
2797
Gdy jesteś gotów,
idą do warsztatu i mówią:
idą do warsztatu i mówią:
09:44
if you employ this guy for a year,
we'll pay half his wages.
we'll pay half his wages.
205
572400
2887
jeśli zatrudnisz tego gościa na rok,
zapłacimy pół jego pensji.
zapłacimy pół jego pensji.
09:47
The goal was to make sure
that every addict in Portugal
that every addict in Portugal
206
575311
2733
Celem było upewnienie się,
że każdy uzależniony w kraju
że każdy uzależniony w kraju
09:50
had something to get out
of bed for in the morning.
of bed for in the morning.
207
578068
2381
ma po co wstać rano z łóżka.
Uzależnieni w Portugalii powiedzieli mi,
09:52
And when I went and met the addicts
in Portugal,
in Portugal,
208
580473
3171
że kiedy zdobyli nowy cel w życiu,
09:55
what they said is,
as they rediscovered purpose,
as they rediscovered purpose,
209
583668
2254
odkryli na nowo więzi
i relację ze społeczeństwem.
i relację ze społeczeństwem.
09:57
they rediscovered bonds
and relationships with the wider society.
and relationships with the wider society.
210
585946
3105
W tym roku mija 15 lat od rozpoczęcia
portugalskiego eksperymentu.
portugalskiego eksperymentu.
10:01
It'll be 15 years this year
since that experiment began,
since that experiment began,
211
589075
2620
Jakie są wyniki?
10:03
and the results are in:
212
591719
1643
Według czasopisma
British Journal of Criminology
British Journal of Criminology
10:05
injecting drug use is down in Portugal,
213
593386
1858
10:07
according to the British
Journal of Criminology,
Journal of Criminology,
214
595268
2591
dożylne zażywanie narkotyków w Portugalii
10:09
by 50 percent, five-zero percent.
215
597883
2563
spadło o połowę, pięćdziesiąt procent.
Znacznie zmniejszyła się
liczba przedawkowań i zakażeń HIV.
liczba przedawkowań i zakażeń HIV.
10:12
Overdose is massively down,
HIV is massively down among addicts.
HIV is massively down among addicts.
216
600470
3676
10:16
Addiction in every study
is significantly down.
is significantly down.
217
604170
2351
Każde badanie pokazuje
istotny spadek liczby uzależnionych.
istotny spadek liczby uzależnionych.
10:18
One of the ways you know it's worked
so well is that almost nobody in Portugal
so well is that almost nobody in Portugal
218
606545
3839
Wiemy, że to działa, też dlatego,
że prawie nikt w Portugalii
nie chce wrócić do starego systemu.
nie chce wrócić do starego systemu.
10:22
wants to go back to the old system.
219
610408
1681
10:24
Now, that's the political implications.
220
612113
1864
To są wnioski polityczne.
10:26
I actually think there's a layer
of implications
of implications
221
614001
2999
Ja uważam, że te badania
ujawniają znacznie więcej.
ujawniają znacznie więcej.
10:29
to all this research below that.
222
617024
1636
10:30
We live in a culture where people
feel really increasingly vulnerable
feel really increasingly vulnerable
223
618684
3262
Żyjemy w kulturze, w której ludzie
czują się coraz bardziej narażeni
czują się coraz bardziej narażeni
10:33
to all sorts of addictions,
whether it's to their smartphones
whether it's to their smartphones
224
621970
2956
na wszelkie nałogi,
niezależnie czy chodzi o smartfony,
niezależnie czy chodzi o smartfony,
10:36
or to shopping or to eating.
225
624950
1334
zakupy czy jedzenie.
Pamiętacie, przed konferencją
kazano nam wyłączyć komórki.
kazano nam wyłączyć komórki.
10:38
Before these talks began --
you guys know this --
you guys know this --
226
626308
2307
10:40
we were told we weren't allowed
to have our smartphones on,
to have our smartphones on,
227
628639
2840
Muszę powiedzieć, że część z was wyglądała
10:43
and I have to say, a lot of you
looked an awful lot like
looked an awful lot like
228
631503
2621
jak narkomani, którym powiedziano,
że diler będzie niedostępny
że diler będzie niedostępny
10:46
addicts who were told their dealer
was going to be unavailable
was going to be unavailable
229
634148
2985
przez następne kilka godzin. (Śmiech)
10:49
for the next couple of hours. (Laughter)
230
637157
1905
Wielu z nas się tak czuło.
10:51
A lot of us feel like that,
and it might sound weird to say,
and it might sound weird to say,
231
639086
2847
I to może zaskakujące,
że przecież twierdziłem,
że przecież twierdziłem,
10:53
I've been talking about how disconnection
is a major driver of addiction
is a major driver of addiction
232
641957
3393
że głównym motorem uzależnienia
jest brak więzi
jest brak więzi
i że jest tego coraz więcej,
10:57
and weird to say it's growing,
233
645374
1429
bo wydaje się, że w obecnych czasach
technologicznie łączymy się bez przerwy.
technologicznie łączymy się bez przerwy.
10:58
because you think we're the most connected
society that's ever been, surely.
society that's ever been, surely.
234
646827
3572
Ale coraz częściej myślę,
że łączenie się z innymi w ten sposób
że łączenie się z innymi w ten sposób
11:02
But I increasingly began to think
that the connections we have
that the connections we have
235
650423
2933
to parodia prawdziwej ludzkiej więzi.
11:05
or think we have, are like a kind
of parody of human connection.
of parody of human connection.
236
653480
3000
Zwróćmy uwagę, że w sytuacji
kryzysu życiowego
kryzysu życiowego
11:08
If you have a crisis in your life,
you'll notice something.
you'll notice something.
237
656504
2837
11:11
It won't be your Twitter followers
who come to sit with you.
who come to sit with you.
238
659365
2910
to nie śledzący nas na Twitterze
przyjdą spędzić z nami czas.
przyjdą spędzić z nami czas.
11:14
It won't be your Facebook friends
who help you turn it round.
who help you turn it round.
239
662299
2858
To nie znajomi z Facebooka
przybędą z pomocą.
przybędą z pomocą.
Pomogą nam realni znajomi,
z którymi mamy głęboką,
z którymi mamy głęboką,
11:17
It'll be your flesh and blood friends
who you have deep and nuanced
who you have deep and nuanced
240
665181
3143
dopracowaną relację "twarzą w twarz".
11:20
and textured, face-to-face
relationships with,
relationships with,
241
668348
2242
11:22
and there's a study I learned about from
Bill McKibben, the environmental writer,
Bill McKibben, the environmental writer,
242
670614
4535
Bill McKibben, dziennikarz
piszący o ochronie środowiska,
piszący o ochronie środowiska,
11:27
that I think tells us a lot about this.
243
675173
2183
przeprowadził istotny
w tym kontekście eksperyment.
w tym kontekście eksperyment.
11:29
He looked at the number of close friends
the average American believes
the average American believes
244
677380
3374
W badaniu sprawdzono,
do ilu znajomych przeciętny Amerykanin
do ilu znajomych przeciętny Amerykanin
11:32
they can call on in a crisis.
245
680778
1927
może zwrócić się w kryzysie.
11:34
That number has been declining
steadily since the 1950s.
steadily since the 1950s.
246
682729
2994
Od 1950 roku
liczba ta systematycznie spada.
liczba ta systematycznie spada.
11:37
The amount of floor space
an individual has in their home
an individual has in their home
247
685747
2850
Powierzchnia mieszkalna
zajmowana przez jedną osobę
zajmowana przez jedną osobę
11:40
has been steadily increasing,
248
688621
2043
statystycznie także się zwiększa.
11:42
and I think that's like a metaphor
249
690688
1880
Sądzę, że to dobra metafora
wyboru kulturowego, jakiego dokonaliśmy.
wyboru kulturowego, jakiego dokonaliśmy.
11:44
for the choice we've made as a culture.
250
692592
1858
Wymieniliśmy przyjaciół
na przestrzeń życiową,
na przestrzeń życiową,
11:46
We've traded floorspace for friends,
we've traded stuff for connections,
we've traded stuff for connections,
251
694474
4851
więzi międzyludzkie na dobra materialne.
11:51
and the result is we are one of the
loneliest societies there has ever been.
loneliest societies there has ever been.
252
699349
3597
I staliśmy się jednym z najsamotniejszych
społeczeństw w historii.
społeczeństw w historii.
11:54
And Bruce Alexander, the guy who did
the Rat Park experiment, says,
the Rat Park experiment, says,
253
702970
3167
Bruce Alexander, pomysłodawca
"Szczurzego parku", powiedział,
"Szczurzego parku", powiedział,
11:58
we talk all the time in addiction
about individual recovery,
about individual recovery,
254
706161
3547
że w dyskusji o uzależnieniach
ciągle mówimy o leczeniu jednostki,
ciągle mówimy o leczeniu jednostki,
12:01
and it's right to talk about that,
255
709732
1903
o czym warto mówić,
12:03
but we need to talk much more
about social recovery.
about social recovery.
256
711659
2531
ale musimy mówić więcej
o leczeniu socjalnym.
o leczeniu socjalnym.
12:06
Something's gone wrong with us,
not just with individuals but as a group,
not just with individuals but as a group,
257
714214
3629
Coś poszło nie tak z nami,
nie indywidualnie, ale z grupą.
nie indywidualnie, ale z grupą.
12:09
and we've created a society where,
for a lot of us,
for a lot of us,
258
717867
2409
Stworzyliśmy społeczeństwo,
w którym dla wielu z nas
w którym dla wielu z nas
12:12
life looks a whole lot more
like that isolated cage
like that isolated cage
259
720300
2461
życie znacznie bardziej
przypomina odizolowaną klatkę
przypomina odizolowaną klatkę
12:14
and a whole lot less like Rat Park.
260
722785
2047
niż "szczurzy park" z eksperymentu.
12:16
If I'm honest, this isn't
why I went into it.
why I went into it.
261
724856
3032
Jeśli mam być szczery,
to nie dlatego zająłem się tym tematem.
to nie dlatego zająłem się tym tematem.
12:19
I didn't go in to the discover
the political stuff, the social stuff.
the political stuff, the social stuff.
262
727912
3306
Moim celem nie były wcale
te odkrycia polityczne czy socjologiczne.
te odkrycia polityczne czy socjologiczne.
12:23
I wanted to know how to help
the people I love.
the people I love.
263
731242
2339
Ja chciałem dowiedzieć się,
jak pomóc ludziom, których kocham.
jak pomóc ludziom, których kocham.
12:25
And when I came back from this
long journey and I'd learned all this,
long journey and I'd learned all this,
264
733605
3239
Po tej podróży, z całą tą wiedzą za pasem,
12:28
I looked at the addicts in my life,
265
736868
2708
inaczej spojrzałem
na osoby uzależnione w moim życiu.
na osoby uzależnione w moim życiu.
12:31
and if you're really candid,
it's hard loving an addict,
it's hard loving an addict,
266
739600
4506
Trzeba przyznać, że trudno kochać
osobę uzależnioną.
osobę uzależnioną.
12:36
and there's going to be lots of people
who know in this room.
who know in this room.
267
744130
2858
Wielu z was o tym wie.
Często przepełnia nas wściekłość.
12:39
You are angry a lot of the time,
268
747012
2224
12:41
and I think one of the reasons
why this debate is so charged
why this debate is so charged
269
749260
4001
Myślę, że debata o uzależnieniu
bywa tak emocjonalna także dlatego,
bywa tak emocjonalna także dlatego,
12:45
is because it runs through the heart
of each of us, right?
of each of us, right?
270
753285
2800
bo trafia do serca każdego z nas.
12:48
Everyone has a bit of them
that looks at an addict and thinks,
that looks at an addict and thinks,
271
756109
2947
Każdy ma w głowie głos,
który patrzy na uzależnionego i mówi:
który patrzy na uzależnionego i mówi:
12:51
I wish someone would just stop you.
272
759080
1751
"Dlaczego ktoś cię nie powstrzyma?"
Najczęściej przedstawiane nam sposoby
traktowania osób uzależnionych
traktowania osób uzależnionych
12:52
And the kind of scripts we're told for how
to deal with the addicts in our lives
to deal with the addicts in our lives
273
760855
3762
widać bardzo dobrze
w reality show "Intervention".
w reality show "Intervention".
12:56
is typified by, I think,
274
764641
1172
12:57
the reality show "Intervention,"
if you guys have ever seen it.
if you guys have ever seen it.
275
765837
2953
Mam wrażenie, że te wszystkie reality show
wpływają stopniowo na całe nasze życie,
wpływają stopniowo na całe nasze życie,
13:00
I think everything in our lives
is defined by reality TV,
is defined by reality TV,
276
768814
2674
ale to już inna prelekcja.
13:03
but that's another TED Talk.
277
771512
1445
13:04
If you've ever seen
the show "Intervention,"
the show "Intervention,"
278
772981
2188
Program "Intervention"
oparty jest na prostym pomyśle.
oparty jest na prostym pomyśle.
13:07
it's a pretty simple premise.
279
775193
1456
Weź uzależnionego, sprowadź jego bliskich,
13:08
Get an addict, all the people
in their life, gather them together,
in their life, gather them together,
280
776673
3096
uświadom mu, jak postępuje
13:11
confront them with what they're doing,
and they say, if you don't shape up,
and they say, if you don't shape up,
281
779793
3632
i powiedz, że jeśli się nie pozbiera,
13:15
we're going to cut you off.
282
783449
1338
to bliscy zerwą z nim kontakt.
13:16
So what they do is they take
the connection to the addict,
the connection to the addict,
283
784811
2715
Czyli grozi się odebraniem więzi ludzkich
osobie uzależnionej;
osobie uzależnionej;
13:19
and they threaten it,
they make it contingent
they make it contingent
284
787550
2096
więzi te dostępne tylko pod warunkiem,
13:21
on the addict behaving the way they want.
285
789670
2378
że osoba uzależniona
zachowa się tak, jak oni chcą.
zachowa się tak, jak oni chcą.
13:24
And I began to think, I began to see
why that approach doesn't work,
why that approach doesn't work,
286
792072
3727
A ja zacząłem rozumieć,
dlaczego to podejście nie działa.
dlaczego to podejście nie działa.
13:27
and I began to think that's almost like
the importing of the logic of the Drug War
the importing of the logic of the Drug War
287
795823
4550
To prawie jak zaimportowanie
polityki "wojny z narkotykami"
polityki "wojny z narkotykami"
13:32
into our private lives.
288
800397
1857
w nasze życie prywatne.
13:34
So I was thinking,
how could I be Portuguese?
how could I be Portuguese?
289
802278
3668
I zacząłem się zastanawiać,
jak mogę zostać Portugalczykiem?
jak mogę zostać Portugalczykiem?
13:37
And what I've tried to do now,
and I can't tell you I do it consistently
and I can't tell you I do it consistently
290
805970
3505
Nie mogę powiedzieć,
że robię to konsekwentnie,
że robię to konsekwentnie,
13:41
and I can't tell you it's easy,
291
809499
1949
nie mogę powiedzieć, że to łatwe -
13:43
is to say to the addicts in my life
292
811472
2484
ale staram się sygnalizować
osobom uzależnionym w moim życiu,
osobom uzależnionym w moim życiu,
13:45
that I want to deepen
the connection with them,
the connection with them,
293
813980
2226
że chcę pogłębić nasze więzi,
13:48
to say to them, I love you
whether you're using or you're not.
whether you're using or you're not.
294
816230
3670
że kocham ich niezależnie
od tego, czy zażywają,
od tego, czy zażywają,
13:51
I love you, whatever state you're in,
295
819924
2832
kocham ich, nieważne, w jakim są stanie.
13:54
and if you need me,
I'll come and sit with you
I'll come and sit with you
296
822780
2391
Że jeśli mnie potrzebują,
przyjadę, siądę z nimi,
przyjadę, siądę z nimi,
13:57
because I love you and I don't
want you to be alone
want you to be alone
297
825195
2600
bo ich kocham i nie chcę, żeby byli sami
13:59
or to feel alone.
298
827819
1996
ani żeby byli samotni.
14:01
And I think the core of that message --
299
829839
2042
Sedno tego przekazu,
14:03
you're not alone, we love you --
300
831905
2669
czyli "nie jesteście sami, kochamy was",
14:06
has to be at every level
of how we respond to addicts,
of how we respond to addicts,
301
834598
3065
musi być widoczne na każdym poziomie
reakcji na problem uzależnienia:
reakcji na problem uzależnienia:
14:09
socially, politically and individually.
302
837687
2623
socjalnym, politycznym i indywidualnym.
14:12
For 100 years now, we've been singing
war songs about addicts.
war songs about addicts.
303
840334
4248
Od 100 lat wykrzykujemy groźby
pod adresem uzależnionych.
pod adresem uzależnionych.
14:16
I think all along we should have been
singing love songs to them,
singing love songs to them,
304
844606
3900
Myślę, że zamiast tego powinniśmy
śpiewać im pieśni miłosne,
śpiewać im pieśni miłosne,
14:20
because the opposite of addiction
is not sobriety.
is not sobriety.
305
848530
4248
ponieważ przeciwieństwem
uzależnienia nie jest trzeźwość.
uzależnienia nie jest trzeźwość.
14:24
The opposite of addiction is connection.
306
852802
3831
Przeciwieństwem uzależnienia są więzi.
14:28
Thank you.
307
856657
1949
Dziękuję.
14:30
(Applause)
308
858630
7000
(Brawa)
ABOUT THE SPEAKER
Johann Hari - JournalistJohann Hari spent three years researching the war on drugs; along the way, he discovered that addiction is not what we think it is.
Why you should listen
British journalist Johann Hari is the author of the New York Times best-selling book Chasing The Scream, from which his talk on addiction was adapted and for which he spent three years researching the war on drugs and questioning the ways in which we treat addiction.
He has written for many of the world’s leading newspapers and magazines, including The New York Times, Le Monde, The Guardian, New Republic, The Nation, Slate.com, and The Sydney Morning Herald. He was a columnist for the British newspaper The Independent for nine years.
Hari was twice named National Newspaper Journalist of the Year by Amnesty International, was named Gay Journalist of the Year at the Stonewall Awards -- and won the Martha Gellhorn Prize for political writing.
Johann Hari | Speaker | TED.com