TEDSalon NY2011
Stefon Harris: There are no mistakes on the bandstand
Stefon Harris: Nuk ka gabime në bandë
Filmed:
Readability: 3.1
769,694 views
Çfar është një gabim? Duke folur me shembujë me improvizimin e tij Jazz quartet, Stefon Harris na dergon ne tek një e vertetë: shumë veprimem janë përceptuar si gabime vetem sepse ne nuk regojmë në menyën e duhur.
Stefon Harris - Jazz vibraphonist
Stefon Harris plays the vibraphone -- and leads a jazz ensemble with a collaborative sound built on collective inspiration. Full bio
Stefon Harris plays the vibraphone -- and leads a jazz ensemble with a collaborative sound built on collective inspiration. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:15
Okay, I have no idea what we're going to play.
0
0
3000
Në rregull, unë nuk kam ndonjë ide se qfar do të luajmë.
00:18
I won't be able to tell you what it is until it happens.
1
3000
3000
Nuk do të jem në gjendje tua tregoj dersa të ndodh ajo.
00:21
I didn't realize there was going to be a little music before.
2
6000
3000
Nuk e kisha menduar se do kishte pak muzike përpara.
00:24
So I think I'm going to start with what I just heard.
3
9000
2000
Pra mendojë se do të filloj me atë qe sapo e dëgjuat.
00:26
(Music)
4
11000
10000
(Muzika)
06:01
(Applause)
5
346000
9000
(Duartrokitje)
06:10
Okay, so first of all,
6
355000
2000
Në rregull, pra para të gjithave,
06:12
let's welcome Mr. Jamire Williams on the drums,
7
357000
3000
le ta mirëpresim Ztr. Jamire Williams në daulla,
06:15
(Applause)
8
360000
3000
(Duartrokitje)
06:18
Burniss Travis on the bass,
9
363000
2000
Burniss Travis në Basë,
06:20
(Applause)
10
365000
2000
(Duartrokitje)
06:22
and Mr. Christian Sands on the piano.
11
367000
3000
dhe Ztr. Christian Sands në piano.
06:25
(Applause)
12
370000
3000
(Duartrokitje)
06:28
So the bandstand, as we call it,
13
373000
2000
Pra qëndrimi i band-it siq e quajm ne,
06:30
this is an incredible space.
14
375000
2000
kjo është një hapsir e mahnitëshme.
06:32
It is really a sacred space.
15
377000
2000
Me të vërtet është një hapsir mrekullueshme.
06:34
And one of the things that is really sacred about it
16
379000
2000
Dhe një nga gjërat të cilat e pëlqej atë
06:36
is that you have no opportunity to think about the future,
17
381000
3000
është sepse nuk ke ndonjë mundësi të mendosh për të ardhmen,
06:39
or the past.
18
384000
2000
apo për të kaluaren.
06:41
You really are alive right here in this moment.
19
386000
2000
Ju me të vërtet jeni të gjall mu në këtë moment.
06:43
There are so many decisions being made
20
388000
2000
Janë shumë vendime të bera
06:45
when you walk on the bandstand.
21
390000
2000
kur ju ecni nëper vendin e band-it.
06:47
We had no idea what key we were going to play in.
22
392000
3000
Ne nuk kishim kurfar ideje se qfar lloje muzike do te luanim.
06:50
In the middle, we sort of made our way
23
395000
2000
Diku kah mesi e gjetem një menyr.
06:52
into a song called "Titi Boom."
24
397000
2000
në një muzikë të quajtur "Titi boom."
06:54
But that could have happened -- maybe, maybe not.
25
399000
3000
Mirpo ajo mund të kishte ndodhur -- ndoshta, ndoshta jo.
06:57
Everyone's listening. We're responding.
26
402000
2000
Secili duke dëgjuar. Ne po përgjigjemi.
06:59
You have no time for projected ideas.
27
404000
2000
Ju nuk keni kohë për idejat e projektuara.
07:01
So the idea of a mistake:
28
406000
3000
Pra ideja e një gabimi:
07:04
From the perspective of a jazz musician,
29
409000
2000
Nga prespektiva e një muzikanti jazz,
07:06
it's easier to talk about someone else's mistake.
30
411000
3000
është lehet të flasësh për gabimet e dikujt tjetër.
07:11
So the way I perceive a mistake when I'm on the bandstand --
31
416000
3000
Pra menyra se si e përceptojë një gabim kur jam në band-
07:14
first of all, we don't really see it as a mistake.
32
419000
2000
së pari, ne nuk e shofim si një gabimë.
07:16
The only mistake lies
33
421000
2000
Gabimi i vetem q
07:18
in that I'm not able to perceive
34
423000
2000
atë është sepse nuk jamë në gjendje ta përceptoj
07:20
what it is that someone else did.
35
425000
2000
qfar është që dikush tjeter e beri.
07:22
Every "mistake" is an opportunity in jazz.
36
427000
3000
Gjdo "gabim" është një mundësi në jazz.
07:25
So it's hard to even describe
37
430000
2000
pra është veshtir madje edhe për ta përshkruar
07:27
what a funny note would be.
38
432000
2000
qfar shënimi qesharam mund të jetë.
07:29
So for example, if I played a color, like we were playing on a palette,
39
434000
3000
Pra për shembull, nese unë luajë një ngjyr sikruse që ishim duke luajtur në një palet
07:32
that sounded like this ...
40
437000
2000
ajo tingllon sikurse ky...
07:34
(Music)
41
439000
2000
(Muzika)
07:36
So if Christian played a note -- like play an F.
42
441000
3000
Nese kristiani ka luajtur një notë -- sikurse një F.
07:39
(Music)
43
444000
2000
(Muzika)
07:41
See, these are all right inside of the color palette.
44
446000
3000
Pra, të gjitha këto janë në rregull brenda një ngjyra palete.
07:44
If you played an E.
45
449000
3000
Po të launit një E.
07:47
See, these all lie right inside
46
452000
2000
E shihni, të gjitha këto
07:49
of this general emotional palette that we were painting.
47
454000
2000
janë një mënyr emocjonale e pikturimit.
07:51
If you played an F# though,
48
456000
2000
Po ta luash një F# me,
07:53
(Dissonance)
49
458000
4000
(disonance)
07:57
to most people's ears, they would perceive that as a mistake.
50
462000
3000
për shumicen e veshëve kjo do të tingllonte si një gabimë.
08:00
So I'm going to show you, we're going to play just for a second.
51
465000
2000
Do t'ju shfaqi juve ne do te luajme vetem për një sekond.
08:02
And we're going to play on this palette.
52
467000
2000
Dhe do të luajmë në këtë palet.
08:04
And at some point, Christian will introduce this note.
53
469000
2000
Dhe tek ky pikë, Christiani do t'ju njoftoi me këtë notë.
08:06
And we won't react to it.
54
471000
2000
Dhe ne nuk do të reagojmë ndaj kësaj.
08:08
He'll introduce it for a second
55
473000
2000
Ai do ta njoftoi për një sekond
08:10
and then I'll stop, I'll talk for a second.
56
475000
2000
dhe pastaj unë do ta ndalë, do të flas për një sekond.
08:12
We'll see what happens when we play with this palette.
57
477000
2000
Ne do të shofim se qfar ndodh kur ne luajmë me këtë palet.
08:14
(Music)
58
479000
10000
(Muzika)
08:39
So someone could conceptually perceive that as a mistake.
59
504000
4000
Për dike kjo do të konceptohej si një gabimë.
08:43
The only way that I would say it was a mistake
60
508000
2000
Menyra e vetme që une do të thoja se ishte një gabim
08:45
is in that we didn't react to it.
61
510000
2000
është në atë të cilen ne nuk mundem të reagojmë.
08:47
It was an opportunity that was missed.
62
512000
2000
Ishte një mundësi që ishte humbur.
08:49
So it's unpredictable. We'll paint this palette again.
63
514000
3000
Pra është e paparashikueshme. Do ta vizatojmë këtë palet prapë.
08:52
He'll play it. I don't know how we'll react to it, but something will change.
64
517000
3000
Ai do të luajë atë. Nuk e di se si do të reagojmë ndaj sajë, mirpo diqka do të ndryshojmë.
08:55
We'll all accept his ideas,
65
520000
2000
Ne do ta pranojmë këtë ide,
08:57
or not.
66
522000
2000
ose jo.
08:59
(Music)
67
524000
10000
(Muzika)
10:08
So you see, he played this note.
68
593000
2000
Pra e shihni ai ka luajtur këtë notë.
10:10
I ended up creating a melody out of it.
69
595000
2000
Përfundova të krijojë një melodi jashtë sajë.
10:12
The texture changed in the drums this time.
70
597000
2000
Teksti ndryshojë në daull kësa here.
10:14
It got a little bit more rhythmic, a little bit more intense
71
599000
3000
Ishte më ritmike, me shumë intenzive
10:17
in response to how I responded to it.
72
602000
2000
në përgjigjëje se si u përgjigja unë ndaj sajë.
10:19
So there is no mistake.
73
604000
2000
Pra nuk ka ndonje gabimë.
10:21
The only mistake is if I'm not aware,
74
606000
2000
Gabimi i vetem është nese unë nuk jam në dijeni,
10:23
if each individual musician is not aware
75
608000
2000
nese secili muzikant individualisht nuk është në dijeni
10:25
and accepting enough of his fellow band member
76
610000
4000
dhe mjat i pranueshum nga banda e tijë
10:29
to incorporate the idea and we don't allow for creativity.
77
614000
3000
për të inkorporuar idenë dhe ne nuk e lejojmë për kreativitet.
10:32
So jazz, this bandstand is absolutely amazing.
78
617000
4000
Pra jazz, vendi i band-es është apsolutisht i përkryer.
10:36
It's a very purifying experience.
79
621000
2000
Është një eksperienc e veqantë.
10:38
And I know that I speak for all of us when I tell you that we don't take it for granted.
80
623000
3000
Dhe flas në emrin e të gjith nesh kur flas për të sepse nuk e marrim si të sigurtë.
10:41
We know that to be able to come on the bandstand and play music is a blessing.
81
626000
4000
Ne dim që të vish këtu dhe të luash në skenen band-it është shëndet.
10:45
So how does this all relate to behavioral finance?
82
630000
3000
Pra si lidhet e gjithë kjo me sjelljet e financave?
10:48
Well we're jazz musicians,
83
633000
2000
Ne jemi muzikanta jezi,
10:50
so stereotypically we don't have a great relationship to finance.
84
635000
2000
pra me thashethëma ne nuk kemi shumë mardhënje të mira me financa.
10:52
(Laughter)
85
637000
3000
(Qeshen)
10:55
Anyway, I just wanted to sort of point out the way that we handle it.
86
640000
3000
Sidoqoftë, unë vetem dëshirova të sqaroi paksa menyren se si ne punojmë.
10:58
And the other dynamic of it
87
643000
2000
Dhe dinamika tjeter e tijë
11:00
is that we don't micromanage in jazz.
88
645000
3000
është që ne nuk e mikromenagjojmë në jaz.
11:03
You have some people who do.
89
648000
2000
Ju keni disa njerëz që e bejnë.
11:05
But what that does
90
650000
2000
Mirpo ne jo
11:07
is it actually limits the artistic possibilities.
91
652000
2000
faktikishtë është një limit artistik i mundësive.
11:09
If I come up and I dictate to the band
92
654000
3000
Nëse vi dhe vendosi që banda
11:12
that I want to play like this and I want the music to go this way,
93
657000
2000
duhet të luajë sikurse ky dhe dëshiroj që muzika të shkoj në këtë menyr,
11:14
and I just jump right in ...
94
659000
2000
vetem i futem ...
11:16
ready, just play some time.
95
661000
2000
gati, vetem luajë nganjëher.
11:18
One, two, one, two, three, four.
96
663000
2000
Një, dy, një, dy, tre, katër.
11:20
(Music)
97
665000
12000
(Muzika)
11:32
It's kind of chaotic because I'm bullying my ideas.
98
677000
2000
Është paksa kaotike sepse vetem po provoje idejat e mija.
11:34
I'm telling them, "You come with me over this way."
99
679000
2000
Po ja them, "Ju vini me mua nga kjo rrugë."
11:36
If I really want the music to go there,
100
681000
2000
Nese vërtet dëshiroj që muzika të shkonë në këtë menyr,
11:38
the best way for me to do it is to listen.
101
683000
2000
menyra më e mirë për mua është ta ndëgjojë atë.
11:40
This is a science of listening.
102
685000
2000
Eksiston shkenca e të dëgjuarit.
11:42
It has far more to do with what I can perceive
103
687000
2000
Ka shumë më teper të bej me atë se qfar unë mund të përceptoj
11:44
than what it is that I can do.
104
689000
2000
sesa atë që unë mund të bejë.
11:46
So if I want the music to get to a certain level of intensity,
105
691000
3000
Pra nese dëshiroj që muzika të arrijë në nivelin intensivë,
11:49
the first step for me is
106
694000
2000
hapi i parë për mua është
11:51
to be patient, to listen to what's going on
107
696000
2000
të jem i pritëshum, të dëgjosh se qfar po ndodh
11:53
and pull from something that's going on around me.
108
698000
3000
dhe vendosim nga diqka që shkon rreth meje.
11:56
When you do that, you engage and inspire the other musicians
109
701000
3000
Kur e ben ate i inkurajone dhe inspiron muzikantet e tjera
11:59
and they give you more, and gradually it builds.
110
704000
2000
dhe ata ju japin me teper per te bere
12:01
Watch. One, two, a one, two, three, four.
111
706000
3000
Shiqo, nje dy tre..
12:04
(Music)
112
709000
10000
(Muzika)
12:44
Totally different experience when I'm pulling ideas.
113
749000
3000
Veret ndrysdhe kur vendos ideja tjera
12:47
It's much more organic. It's much more nuanced.
114
752000
2000
Eshte shume me teper oranike, me e nuhatshme.
12:49
It's not about bullying my vision or anything like that.
115
754000
2000
Nuk eshte sikurse per ta bler visionin apo diqka të ngjashme.
12:51
It's about being here in the moment,
116
756000
2000
Eshte sikurse te jesh ketu ne momentin,
12:53
accepting one another
117
758000
2000
pranimin e një tjetri
12:55
and allowing creativity to flow.
118
760000
2000
dhe lejimin e krativitetit për të levizur.
12:57
Thank you.
119
762000
2000
Falimidnerit.
12:59
(Applause)
120
764000
5000
(Duartrokitje)
ABOUT THE SPEAKER
Stefon Harris - Jazz vibraphonistStefon Harris plays the vibraphone -- and leads a jazz ensemble with a collaborative sound built on collective inspiration.
Why you should listen
Stefon Harris' passionate artistry, energetic stage presence, and astonishing virtuosity have propelled him into the forefront of hte current jazz scene. Widely recognized and lauded by both his peers and jazz critics, Harris is committed to exploring the rich potential of jazz composition and blazing trails on the vibraphone.
His TEDTalk was performed with Jamire Williams on drums, Burniss Travis on bass, and Christian Sands on piano.
Stefon Harris | Speaker | TED.com