TED2014
Jennifer Senior: For parents, happiness is a very high bar
Jennifer Senior: Për prindërit, lumturia është një arritje e madhe
Filmed:
Readability: 3.9
2,370,134 views
Sektori prindëror i biblotekave është i pakalueshëm - është " një monument gjigand, shumëngjyrësh i panikut tonë kolektiv," ashtu sic shkrimtarja Jennifer Senior e thotë. Pse është prindësija e mbushur me kaq shumë ankth? Sepse qëllimi i prindërve modern, të klasës së mesme - për të rritur fëmijë të lumtur - është i pakapshëm. Në këtë ligjeratë të ndershme, ajo ofron disa qëllime më të arritshme dhe më të dashura.
Jennifer Senior - Writer
In her new book "All Joy and No Fun," Jennifer Senior explores how children reshape their parents' lives -- for better and worse. Full bio
In her new book "All Joy and No Fun," Jennifer Senior explores how children reshape their parents' lives -- for better and worse. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
When I was born,
0
618
1438
Kur linda,
00:14
there was really only one book
1
2056
1680
kishte vetëm një libër
00:15
about how to raise your children,
2
3736
1886
që tregonte se si te rrisësh fëmijët
00:17
and it was written by Dr. Spock.
3
5622
3167
dhe ishte i shkruar nga Dr. Spock.
00:20
(Laughter)
4
8789
1936
(Të qeshura)
00:22
Thank you for indulging me.
5
10725
1231
Falemnderit që më lavderoni.
00:23
I have always wanted to do that.
6
11956
3606
Gjithmonë kam dashur ta bëj këtë.
00:27
No, it was Benjamin Spock,
7
15562
2103
Jo, ishte Benjamin Spock,
00:29
and his book was called "The Common
Sense Book of Baby And Child Care."
Sense Book of Baby And Child Care."
8
17665
3850
dhe libri i tij quhet "Njohuri të përgjithshme
për Kujdesin ndaj Fëmijëve dhe Bebeve."
për Kujdesin ndaj Fëmijëve dhe Bebeve."
00:33
It sold almost 50 million copies
by the time he died.
by the time he died.
9
21515
5647
Shiti gati 50 milion kopje para se ai të vdiste.
00:39
Today, I, as the mother of a six-year-old,
10
27162
3645
Sot, unë, si nënë e një gjashtë-vjecari,
00:42
walk into Barnes and Noble,
11
30807
1677
hyj në Barnes and Noble,
00:44
and see this.
12
32484
2681
dhe shoh këtë.
00:47
And it is amazing
13
35165
1959
Shumellojshmëria e librave në këta rafte
00:49
the variety that one finds
on those shelves.
on those shelves.
14
37124
3704
është e mrekullueshme.
00:52
There are guides to raising
an eco-friendly kid,
an eco-friendly kid,
15
40828
4422
Ka shpjegues që tregojnë se si te rrisësh
një fëmijë në kushte ekologjike,
një fëmijë në kushte ekologjike,
00:57
a gluten-free kid,
16
45250
2195
apo një fëmijë që nuk duhet te haje gluten,
00:59
a disease-proof kid,
17
47445
2365
apo sesi te mos sëmuret fëmija.
01:01
which, if you ask me, is a little bit creepy.
18
49810
3953
Nëse më pyesni mua, mendoj që
kjo është paksa e frikshme.
kjo është paksa e frikshme.
01:05
There are guides to raising a bilingual kid
19
53763
2537
Ka shpjegues si të rrisesh nje fëmijë
që flet dy gjuhe
që flet dy gjuhe
01:08
even if you only speak one language at home.
20
56300
2851
edhe nëse ju flisni vetëm
një gjuhë në shtëpi.
një gjuhë në shtëpi.
01:11
There are guides to raising a financially savvy kid
21
59151
3616
Ka shpjegues për të rritur fëmijë
që i kuptojnë financat
që i kuptojnë financat
01:14
and a science-minded kid
22
62767
2762
dhe fëmijë me mendje shkencore,
01:17
and a kid who is a whiz at yoga.
23
65529
3110
dhe fëmijë që jane ekspert në joga.
01:20
Short of teaching your toddler how to defuse
24
68639
3210
Gjen shpjegues per cdo gje,
01:23
a nuclear bomb,
25
71849
1350
me perjashtim te shpjeguesit per femije
01:25
there is pretty much a guide to everything.
26
73199
6506
se si të c'aktivizosh nje bombe atomike.
01:31
All of these books are well-intentioned.
27
79705
2614
Të gjithë këta libra kane qëllime të mira.
01:34
I am sure that many of them are great.
28
82319
4510
Jam e sigurt që shumë prej tyre
jane të mrekullueshëm.
jane të mrekullueshëm.
01:38
But taken together, I am sorry,
29
86829
4101
Por kur i shohim të gjithë së bashku
01:42
I do not see help
30
90930
2351
unë nuk shoh ndonjë ndihmë
01:45
when I look at that shelf.
31
93281
3849
kur e shikoj atë raft librash.
01:49
I see anxiety.
32
97130
2274
Unë shoh ankth.
01:51
I see a giant candy-colored monument
33
99404
2727
Unë shoh një monument shumë-ngjyrësh
01:54
to our collective panic,
34
102131
2943
që i dedikohet panikut tonë kolektiv,
01:57
and it makes me want to know,
35
105074
2581
dhe më bën te mendoj se përse
01:59
why is it that raising our children
36
107655
2383
rritja e fëmijëve tanë
02:02
is associated with so much anguish
37
110038
1782
është e lidhur me aq shumë ankth
02:03
and so much confusion?
38
111820
2258
dhe aq shume konfuzion?
02:06
Why is it that we are at sixes and sevens
39
114078
2714
Përse ne marrim 6 apo 7 pikë
02:08
about the one thing human beings
40
116792
2976
në aktivitetin në të cilin njerëzit
02:11
have been doing successfully for millennia,
41
119768
1864
kanë qenë të suksesshëm me mileniume,
02:13
long before parenting message boards
42
121632
2836
shumë përpara se te ekzistonin
tabelat e mesazheve
tabelat e mesazheve
02:16
and peer-reviewed studies came along?
43
124468
2877
apo studime shkencore?
02:19
Why is it that so many mothers and fathers
44
127345
2653
Pse shumë nëna dhe baballarë
02:21
experience parenthood as a kind of crisis?
45
129998
6222
e përjetojnë prindësinë si një lloj krize?
02:28
Crisis might seem like a strong word,
46
136220
2346
Krizë mund të duket si një fjalë e vrazhdë,
02:30
but there is data suggesting it probably isn't.
47
138566
2978
por ka të dhëna që sugjerojnë
se mund të mos jetë.
se mund të mos jetë.
02:33
There was, in fact, a paper of just this very name,
48
141544
2756
Në fakt, ka një studim me po këtë emër
02:36
"Parenthood as Crisis," published in 1957,
49
144300
4086
"Prindësija si Krizë", që u publikua më 1957,
02:40
and in the 50-plus years since,
50
148386
2538
dhe në 50 vitet që atëhere,
02:42
there has been plenty of scholarship
51
150924
2086
ka shume studime që
02:45
documenting a pretty clear pattern
52
153010
2407
e dokumentojnë këtë model
02:47
of parental anguish.
53
155417
2055
të ankthit prindëror.
02:49
Parents experience more stress than non-parents.
54
157472
3306
Prindërit përjetojnë më shumë stres
se sa ata që nuk janë prindër.
se sa ata që nuk janë prindër.
02:52
Their marital satisfaction is lower.
55
160778
2916
Kënaqësia e tyra martesore është më e ulët.
02:55
There have been a number of studies
56
163694
1517
Ka shumë studime qe vëzhgojnë
02:57
looking at how parents feel
57
165211
1289
se si ndihen prindërit
02:58
when they are spending time with their kids,
58
166500
2417
kur jane duke kaluar kohë me fëmijët e tyre,
03:00
and the answer often is, not so great.
59
168917
3900
dhe përgjigjet nuk janë gjithmonë te mrekullueshme.
03:04
Last year, I spoke with a researcher
60
172817
2038
Vitin e kaluar fola me një hulumtues
03:06
named Matthew Killingsworth
61
174855
1296
të quajtur Matthew Killingsworth
03:08
who is doing a very, very imaginative project
62
176151
3460
i cili po bën një projekt shumë imagjinativ
03:11
that tracks people's happiness,
63
179611
1898
që ndjek lumturinë e njerëzve
03:13
and here is what he told me he found:
64
181509
3969
dhe ai më tregoi për këto zbulime:
03:17
"Interacting with your friends
65
185478
1614
"Bashkëveprimi me shoqëri
03:19
is better than interacting with your spouse,
66
187092
2912
është më i mirë se bashkëveprimi
me partnerin tuaj,
me partnerin tuaj,
03:22
which is better than interacting with other relatives,
67
190004
3356
që është me i mirë se bashkëveprimi
me të afërm të tjerë,
me të afërm të tjerë,
03:25
which is better than interacting with acquaintances,
68
193360
3225
që është më i mirë se bashkëveprimi
me të njohur,
me të njohur,
03:28
which is better than interacting with parents,
69
196585
2945
që është më i mirë se bashkëveprimi me prindërit,
03:31
which is better than interacting with children.
70
199530
3776
që është më i mirë se bashkëveprimi
me fëmijët.
me fëmijët.
03:35
Who are on par with strangers."
71
203306
2000
Të cilët janë në të njejtin nivel
si të panjohurit".
si të panjohurit".
03:37
(Laughter)
72
205306
4506
(Të qeshura)
03:41
But here's the thing.
73
209812
2367
Po ka edhe dicka tjetër.
03:44
I have been looking at what underlies these data
74
212179
3078
Ka tre vjet
03:47
for three years,
75
215257
1911
që po i shikoj këto të dhëna,
03:49
and children are not the problem.
76
217168
3226
dhe fëmijët nuk janë problemi.
03:52
Something about parenting right now at this moment
77
220394
4987
Dicka që ka të bëjë me të qenit
prind në këtë moment
prind në këtë moment
03:57
is the problem.
78
225381
2040
është vet problemi.
03:59
Specifically, I don't think we know
79
227421
2489
Në mënyre specifike, nuk mendoj që e dimë
04:01
what parenting is supposed to be.
80
229910
2516
se cfarë do të thotë të jesh prindër.
04:04
Parent, as a verb,
81
232426
2180
Të prindërosh, si folje, hyri në
04:06
only entered common usage in 1970.
82
234606
4262
përdorim ne 1970.
04:10
Our roles as mothers and fathers have changed.
83
238868
3322
Rolet tona si nëna dh baballarë
kane ndryshuar.
kane ndryshuar.
04:14
The roles of our children have changed.
84
242190
2841
Rolet e fëmijëve tanë kanë ndryshuar.
04:17
We are all now furiously improvising
85
245031
2342
Ne po e sajojmë gjëra furishëm
04:19
our way through a situation
86
247373
1906
për të kaluar nëpër situata
04:21
for which there is no script,
87
249279
3593
që nuk kan ndonjë guidë,
04:24
and if you're an amazing jazz musician,
88
252872
2041
dhe nëse je një muzikant i xhazit,
04:26
then improv is great,
89
254913
2187
atëherë sajimi është i mrekullueshëm,
04:29
but for the rest of us,
90
257100
2405
por për të tjerët,
04:31
it can kind of feel like a crisis.
91
259505
3816
mund të duket si ndonjë krizë.
04:35
So how did we get here?
92
263321
2580
Pra, si erdhëm deri këtu?
04:37
How is it that we are all now navigating
93
265901
2116
Si po lundrojmë një univers
04:40
a child-rearing universe
94
268017
1552
që kërkon që të rrisim fëmijë
04:41
without any norms to guide us?
95
269569
2828
pa kurrëfarë rregulla për të na drejtuar?
04:44
Well, for starters, there has been
96
272397
2160
Fillimisht, ka pasur
04:46
a major historical change.
97
274557
1839
një ndërrim të historisë.
04:48
Until fairly recently,
98
276396
2193
Deri vonë,
04:50
kids worked, on our farms primarily,
99
278589
3712
fëmijët punuan, në ferma zakonisht,
04:54
but also in factories, mills, mines.
100
282301
2868
por edhe në fabrika, mulli, miniera.
04:57
Kids were considered economic assets.
101
285169
2916
Fëmijët konsideroheshin si te mira ekonomike.
05:00
Sometime during the Progressive Era,
102
288085
2096
Gjatë Periudhës Progresive,
05:02
we put an end to this arrangement.
103
290181
1628
ne e i dhamë fund kësaj gjëje.
05:03
We recognized kids had rights,
104
291809
2271
Ne e kuptuam që fëmijët kanë të drejta,
05:06
we banned child labor,
105
294080
1520
e ndaluam punën e fëmijëve,
05:07
we focused on education instead,
106
295600
2770
u përqëndruam në edukim,
05:10
and school became a child's new work.
107
298370
3176
dhe shkolla u bë puna e re e fëmijëve.
05:13
And thank God it did.
108
301546
1706
Falë Zotit që u bë.
05:15
But that only made a parent's role
109
303252
2397
Por kjo e bëri rolin e prindit
05:17
more confusing in a way.
110
305649
1771
më të ngatërruar.
05:19
The old arrangement might not have been
111
307420
1552
Marrëveshtjet e vjetra mund të mos kene qenë
05:20
particularly ethical, but it was reciprocal.
112
308972
3118
shumë etike, por ishin reciproke.
05:24
We provided food, clothing, shelter,
113
312090
2356
Ne siguronim ushqim, veshmbathje, strehë,
05:26
and moral instruction to our kids,
114
314446
2124
dhe drejtim moral për fëmijët tanë,
05:28
and they in return provided income.
115
316570
5640
kurse ata na binin fitim.
05:34
Once kids stopped working,
116
322210
1968
Kur fëmijët ndaluan punën,
05:36
the economics of parenting changed.
117
324178
3304
ekonomia e prindësisë ndërroi.
05:39
Kids became, in the words of one
118
327482
2572
Fëmijët u bënë, me fjalët e një sociologu
05:42
brilliant if totally ruthless sociologist,
119
330054
3442
të shkëlqyer edhe pse të pamëshirshëm,
05:45
"economically worthless but emotionally priceless."
120
333496
4762
"pa vlerë ekonomike, por me vlera
të pamatshme emocionale."
të pamatshme emocionale."
05:50
Rather than them working for us,
121
338258
2391
Në vend që ata të punojnë për ne,
05:52
we began to work for them,
122
340649
1903
ne filluam të punojmë për ata,
05:54
because within only a matter of decades
123
342552
1860
sepse brenda disa dekadave
05:56
it became clear:
124
344412
1408
u bë e qartë:
05:57
if we wanted our kids to succeed,
125
345820
2370
nëse dëshirojmë që fëmijët tanë
të kene sukses
të kene sukses
06:00
school was not enough.
126
348190
2993
atëherë vetëm shkolla nuk mjafton.
06:03
Today, extracurricular activities are a kid's new work,
127
351183
4797
Sot, aktivitetet jashtë shkollore jane
puna e re e fëmijëve,
puna e re e fëmijëve,
06:07
but that's work for us too,
128
355980
1757
por kjo është punë edhe për ne,
06:09
because we are the ones
driving them to soccer practice.
driving them to soccer practice.
129
357737
3183
sepse ne jemi ata që i cojme me makine
deri në trajnimet e futbollit.
deri në trajnimet e futbollit.
06:12
Massive piles of homework are a kid's new work,
130
360920
2863
Detyrat e shumta të shtëpisë jane
puna e re e fëmijëve,
puna e re e fëmijëve,
06:15
but that's also work for us,
131
363783
1568
por kjo është punë edhe për ne,
06:17
because we have to check it.
132
365351
2111
sepse ne duhet ti kontrollojmë.
06:19
About three years ago, a Texas woman
133
367462
2325
Para tre vjetesh, një grua nga Teksas
06:21
told something to me
134
369787
1054
me tha dicka që më
06:22
that totally broke my heart.
135
370841
3279
theu zemren.
06:26
She said, almost casually,
136
374120
4040
Ajo tha, gati rastësisht,
06:30
"Homework is the new dinner."
137
378160
4434
"Detyrat e shtëpisë jane darka e re."
06:34
The middle class now pours all of its time
138
382594
2600
Klasa e mesme tani shpenzon gjithë kohen
06:37
and energy and resources into its kids,
139
385194
3442
dhe energjinë, dhe burimet tek fëmijët,
06:40
even though the middle class
140
388636
1353
edhe pse klasa e mesme
06:41
has less and less of those things to give.
141
389989
3613
ka cdo herë e më pak nga keto.
06:45
Mothers now spend more time with their children
142
393602
3284
Nënat shpenzojnë më shumë kohe
me fëmijët tani
me fëmijët tani
06:48
than they did in 1965,
143
396886
2383
se sa në 1965,
06:51
when most women were not even in the workforce.
144
399269
5394
kur shumica e femrave nuk ishin
pjesë e fuqisë punëtore.
pjesë e fuqisë punëtore.
06:56
It would probably be easier for parents
145
404663
2112
Do ishte më e lehtë për prindërit
06:58
to do their new roles
146
406775
1391
të përmbushin rolin e tyre nëse e dijnë
07:00
if they knew what they were preparing their kids for.
147
408166
3565
se për cfarë po i përgatisin fëmijët.
07:03
This is yet another thing that
makes modern parenting
makes modern parenting
148
411731
2444
Kjo është një gjë tjetër që i bën
prindërit modern
prindërit modern
07:06
so very confounding.
149
414175
2070
të hamenden.
07:08
We have no clue what portion our wisdom, if any,
150
416245
3688
Ne nuk ja kemi idene se cila
pjesë e mencurisë tonë
pjesë e mencurisë tonë
07:11
is of use to our kids.
151
419933
1757
mund të jete e përdorshme për fëmijët tanë.
07:13
The world is changing so rapidly,
152
421690
1433
Bota po ndërron aq shpejt,
07:15
it's impossible to say.
153
423123
2203
sa që është e pamundur të thuhet
se cfarë është me rëndësi.
se cfarë është me rëndësi.
07:17
This was true even when I was young.
154
425326
2075
Kjo ishte e vërtet edhe kur isha e re.
07:19
When I was a kid, high school specifically,
155
427401
3024
Kur isha një fëmijë, sidomos
në shkollë të mesme
në shkollë të mesme
07:22
I was told that I would be at sea
156
430425
1984
me thonin se do isha e humbur
07:24
in the new global economy
157
432409
1785
në ekonominë e re globale
07:26
if I did not know Japanese.
158
434194
4506
nëse nuk di si të flas Japonisht.
07:30
And with all due respect to the Japanese,
159
438700
2502
Por, me gjithë respektin
që kam për Japonishten,
që kam për Japonishten,
07:33
it didn't turn out that way.
160
441202
2441
nuk doli ashtu.
07:35
Now there is a certain kind of middle-class parent
161
443643
2288
Tani ka një klasë të mesme të prindërve
07:37
that is obsessed with teaching their kids Mandarin,
162
445931
2704
që jane të obsesionuar ti mësojnë
fëmijët Kinezisht,
fëmijët Kinezisht,
07:40
and maybe they're onto something,
163
448635
2610
dhe ndoshta ata dijnë dicka,
07:43
but we cannot know for sure.
164
451245
2735
por nuk mund të jenë të sigurt.
07:45
So, absent being able to anticipate the future,
165
453980
2629
Kështu që pasi nuk e dime se cfarë
të presim në të ardhmen
të presim në të ardhmen
07:48
what we all do, as good parents,
166
456609
2625
ne, si prindër të mirë,
07:51
is try and prepare our kids
167
459234
1927
provojmë ti përgatisim fëmijët tanë
07:53
for every possible kind of future,
168
461161
3048
për cdo lloj të ardhme të mundshme,
07:56
hoping that just one of our efforts will pay off.
169
464209
4057
dhe shpresojmë që të paktën një prej
përpjekjeve tona do shpaguhet.
përpjekjeve tona do shpaguhet.
08:00
We teach our kids chess,
170
468266
1928
Ne u mësojmë fëmijeve si të luajne shah,
08:02
thinking maybe they will need analytical skills.
171
470194
2635
duke menduar se ndoshta
do ju duhen aftësi analitike.
do ju duhen aftësi analitike.
08:04
We sign them up for team sports,
172
472829
2445
Ne i inkuadrojmë në sporte ekipore
08:07
thinking maybe they will need collaborative skills,
173
475274
3287
duke menduar se do ju duhen aftësi bashkëpunuese,
08:10
you know, for when they go
to Harvard Business School.
to Harvard Business School.
174
478561
2520
kur të shkojnë në Shkollën e Biznesit në Harvard.
08:13
We try and teach them to be financially savvy
175
481081
3229
Provojmë ti mësojmë të jenë të aftë në financa,
08:16
and science-minded and eco-friendly
176
484310
3457
shkence, pro-ambientit,
08:19
and gluten-free,
177
487767
2966
dhe të mos hanë gluten,
08:22
though now is probably a good time to tell you
178
490733
1972
edhe pse më duhet t'ju them që
08:24
that I was not eco-friendly and gluten-free as a child.
179
492705
5540
unë nuk isha një fëmijë pro-ambientit
apo pa gluten.
apo pa gluten.
08:30
I ate jars of pureed macaroni and beef.
180
498245
4790
Unë kam ngrëne makarona dhe mish lope.
08:35
And you know what? I'm doing okay.
181
503035
2177
Dhe e dini se cfarë ndodhi? Unë jam mire.
08:37
I pay my taxes.
182
505212
2413
Unë paguaj taksat.
08:39
I hold down a steady job.
183
507625
3217
Unë e kam një punë stabile.
08:42
I was even invited to speak at TED.
184
510842
4328
Besa edhe më ftuan të flas në TED.
08:47
But the presumption now is that
185
515170
1382
Por tani supozojmë që ajo që ishte
08:48
what was good enough for me,
or for my folks for that matter,
or for my folks for that matter,
186
516552
3398
e mirë për mua, dhe prindërit e mij,
08:51
isn't good enough anymore.
187
519950
1811
nuk mjafton më.
08:53
So we all make a mad dash to that bookshelf,
188
521761
3664
Kështu që nisemi drejt rafteve të librave,
08:57
because we feel like if we aren't trying everything,
189
525425
3312
sepse mendojmë se nëse nuk provojmë cdo gjë,
09:00
it's as if we're doing nothing
190
528737
2130
duket sikur nuk po bëjmë asgjë
09:02
and we're defaulting on our obligations to our kids.
191
530867
5337
dhe po i anashkalojmë obligimet
tona drejt fëmijëve tanë.
tona drejt fëmijëve tanë.
09:08
So it's hard enough to navigate our new roles
192
536204
2608
Kështu që është vështirë ti dijmë rolet tona
09:10
as mothers and fathers.
193
538812
1522
si nëna dhe baballarë.
09:12
Now add to this problem something else:
194
540334
2446
Tani po i shtoj këtij problemi
edhe dicka tjetër:
edhe dicka tjetër:
09:14
we are also navigating new roles
195
542780
1928
ne po mësojmë role të reja edhe si
09:16
as husbands and wives
196
544708
1604
burra dhe gra,
09:18
because most women today are in the workforce.
197
546312
3648
sepse shumica e femrave sot punojnë.
09:21
This is another reason, I think,
198
549960
1530
Mendoj që kjo është edhe nje arsye që
09:23
that parenthood feels like a crisis.
199
551490
2322
prindërit ndihen në krizë.
09:25
We have no rules, no scripts, no norms
200
553812
2650
Nuk kemi rregulla, guida, norma,
09:28
for what to do when a child comes along
201
556462
2540
për atë që duhet të bëjmë
kur të bëhemi me fëmijë
kur të bëhemi me fëmijë
09:31
now that both mom and dad are breadwinners.
202
559002
3191
tani që edhe nëna edhe babai punojnë.
09:34
The writer Michael Lewis once put this
203
562193
2405
Shkrimtari Michael Lewis tha dicka shumë
09:36
very, very well.
204
564598
1237
shumë mirë.
09:37
He said that the surest way
205
565835
2512
Ai tha që mënyra më e sigurtë
09:40
for a couple to start fighting
206
568347
1795
për një cift të filloje të grindet
09:42
is for them to go out to dinner with another couple
207
570142
3028
është nëse dalin në darkë me një cift tjetër,
09:45
whose division of labor
208
573170
1185
i cili e ka ndarjen e punës
09:46
is ever so slightly different from theirs,
209
574355
3610
pak më ndryshe se ata,
09:49
because the conversation in
the car on the way home
the car on the way home
210
577965
3676
sepse biseda që bëhet rrugës për në shtëpi,
09:53
goes something like this:
211
581641
2217
duket kështu:
09:56
"So, did you catch that Dave is the one
212
584775
4633
"A e vrejte që Dave është ai i
10:01
who walks them to school every morning?"
213
589408
3901
cili i shoqeron fëmijët në shkollë
cdo mëngjes?
cdo mëngjes?
10:05
(Laughter)
214
593309
3821
(Të qeshura)
10:09
Without scripts telling us who does what
215
597742
2515
Pa rregulla të cilat na tregojnë se kush bën
10:12
in this brave new world, couples fight,
216
600257
3049
cfarë, ciftet përleshen
10:15
and both mothers and fathers each have
217
603306
3239
dhe te dy, nënat dhe baballarët,
10:18
their legitimate gripes.
218
606545
1930
kanë argumente legjitime.
10:20
Mothers are much more likely
219
608475
1855
Nënat zakonisht kanë më shume
10:22
to be multi-tasking when they are at home,
220
610330
2078
punë kur janë në shtëpi,
10:24
and fathers, when they are at home,
221
612408
2211
dhe baballarët, kur jane në shtëpi,
10:26
are much more likely to be mono-tasking.
222
614619
2959
zakonisht kryejnë vetëm një punë.
10:29
Find a guy at home, and odds are
223
617578
2568
Gjej një mashkull që është në shtëpi
10:32
he is doing just one thing at a time.
224
620146
3761
dhe gjasat jane që ai po bën vetëm një gje.
10:35
In fact, UCLA recently did a study
225
623907
2904
Në fakt, Universiteti i Kalifornise ne LA
bëri një studim
bëri një studim
10:38
looking at the most common configuration
226
626811
2533
që shikonte se cfarë renditje kane
10:41
of family members in middle-class homes.
227
629344
3046
familjarët në shtëpitë e klasave të mesme.
10:44
Guess what it was?
228
632390
1733
A mund ta qëlloni se cfarë ishte?
10:46
Dad in a room by himself.
229
634123
2647
Babai në një dhomë, vetem.
10:48
According to the American Time Use Survey,
230
636770
2440
Sipas Sondazhit të Shfrytëzimit të Kohës,
10:51
mothers still do twice as much childcare as fathers,
231
639210
3225
nënat ende kujdesen për fëmijët
dy herë më shumë se baballarët,
dy herë më shumë se baballarët,
10:54
which is better than it was in Erma Bombeck's day,
232
642435
3599
që është më mirë se sa ishte
në ditët e Erma Bombeck,
në ditët e Erma Bombeck,
10:58
but I still think that something she wrote
233
646034
2266
por mendoj që dicka që ajo shkruajti
11:00
is highly relevant:
234
648300
2872
është ende me rëndësi:
11:03
"I have not been alone in the
bathroom since October."
bathroom since October."
235
651172
3718
"Nuk kam qenë vetem në banjo që nga Tetori."
11:06
(Laughter)
236
654890
4334
(Të qeshura)
11:11
But here is the thing: Men are doing plenty.
237
659224
4830
Por ka edhe dicka tjetër:
Meshkujt po bëjnë shumë.
Meshkujt po bëjnë shumë.
11:16
They spend more time with their kids
238
664054
1776
Ata kalojnë më shumë kohë me fëmijët e tyre
11:17
than their fathers ever spent with them.
239
665830
3334
se sa baballarët e tyre kaluan me ta.
11:21
They work more paid hours, on average,
240
669164
1980
Ata, mesatarisht, punojnë më shumë orë
11:23
than their wives,
241
671144
1693
se gratë e tyre,
11:24
and they genuinely want to be good,
242
672837
1834
dhe kane me të vërtetë dëshirë
të jenë baballarë të mirë,
të jenë baballarë të mirë,
11:26
involved dads.
243
674671
1579
dhe të përfshirë me rritjen e fëmijëve.
11:28
Today, it is fathers, not mothers,
244
676250
3368
Sot, jane baballarët, jo nënat,
11:31
who report the most work-life conflict.
245
679618
4111
ata që raportojnë konfliktin më të madh
mes punës dhe jetës.
mes punës dhe jetës.
11:35
Either way, by the way,
246
683729
2232
Sidoqë të jetë,
11:37
if you think it's hard for traditional families
247
685961
2335
nëse mendoni që është vështire
për familjet tradicionale
për familjet tradicionale
11:40
to sort out these new roles,
248
688296
1624
të klasifikojnë këto role të reja,
11:41
just imagine what it's like now
249
689920
1836
imagjinoni se si është
11:43
for non-traditional families:
250
691756
1895
për familjet jo-tradicionale:
11:45
families with two dads, families with two moms,
251
693651
2595
familjet me dy baballarë, familjet me dy nëna,
11:48
single-parent households.
252
696246
1705
shtëpi me vetëm një prind.
11:49
They are truly improvising as they go.
253
697951
4393
Ata me të vërtetë po sajojnë rrugën e tyre.
11:54
Now, in a more progressive country,
254
702344
3791
Tani, në një vend më progresiv,
11:58
and forgive me here for capitulating to cliché
255
706135
2730
dhe më falni që po përdor të zakonshmen,
12:00
and invoking, yes, Sweden,
256
708865
3054
po, e kam fjalën për Suedinë,
12:03
parents could rely on the state
257
711919
2921
prindërit mund të mbështeten tek shteti
12:06
for support.
258
714840
2649
për mbështetje.
12:09
There are countries that acknowledge
259
717489
1879
Ka shtete të cilat e njohin
12:11
the anxieties and the changing roles
260
719368
1433
ankthin që vjen me këtë ndërrim rolesh
12:12
of mothers and fathers.
261
720801
2364
të nënave dhe baballarëve.
12:15
Unfortunately, the United States is not one of them,
262
723165
3264
Fatkeqësisht, SHBA nuk eshte
një prej këtyre shteteve,
një prej këtyre shteteve,
12:18
so in case you were wondering what the U.S.
263
726429
1965
kështu që nëse po mendoni se cfarë
ka Amerika të përbashkët me
ka Amerika të përbashkët me
12:20
has in common with Papua New Guinea and Liberia,
264
728394
5303
Papua New Guinea dhe Liberinë,
12:25
it's this:
265
733697
3031
është kjo:
12:28
We too have no paid maternity leave policy.
266
736728
3727
Ne nuk kemi leje lindje të paguar.
12:32
We are one of eight known countries that does not.
267
740455
7247
Ne jemi një prej tetë shteteve
që nuk e kane ketë politikë.
që nuk e kane ketë politikë.
12:39
In this age of intense confusion,
268
747702
3571
Në këtë periudhë të konfuzionit
12:43
there is just one goal upon which
269
751273
3402
ka vetëm një qëllim për të cilin
12:46
all parents can agree,
270
754675
1832
mund të pajtohen të gjithë prindërit,
12:48
and that is whether they are
271
756507
1464
dhe kjo ka të bëje me të gjithë,
pa marr parasysh a jane
pa marr parasysh a jane
12:49
tiger moms or hippie moms, helicopters or drones,
272
757971
4566
nëna tigresha, apo hipi, nëna që sillen
gjithmonë rreth fëmijëve apo nëna përtace.
gjithmonë rreth fëmijëve apo nëna përtace.
12:54
our kids' happiness is paramount.
273
762537
4141
Ne të gjitha e dëshirojmë
lumturinë për fëmijët tanë.
lumturinë për fëmijët tanë.
12:58
That is what it means
274
766678
1882
Ja cfarë do të thotë të rrisësh
13:00
to raise kids in an age
275
768560
2450
fëmijë në një periudhe ku ata
13:03
when they are economically worthless
276
771010
2225
janë ekonomikisht të pavlerë,
13:05
but emotionally priceless.
277
773235
2245
por emocionalisht të cmuar.
13:07
We are all the custodians of their self-esteem.
278
775480
3400
Ne jemi mbrojtësit e vetë-besimit të tyre.
13:10
The one mantra no parent ever questions is,
279
778880
3833
Nje thënie e vetme të cilën
as një prind nuk e dyshon është,
as një prind nuk e dyshon është,
13:14
"All I want is for my children to be happy."
280
782713
5731
"Une vetëm dua që fëmija im të jetë i lumtur."
13:20
And don't get me wrong:
281
788444
1713
Mos më keqkuptoni:
13:22
I think happiness is a wonderful goal for a child.
282
790157
4880
Mendoj që lumturija është një qëllim
i mrekullueshëm për një fëmijë.
i mrekullueshëm për një fëmijë.
13:27
But it is a very elusive one.
283
795037
3706
Por është një qëllim i pakapshëm.
13:30
Happiness and self-confidence,
284
798743
3940
Lumturia dhe vetë-besimi,
13:34
teaching children that is not like teaching them
285
802683
1981
janë gjëra që nuk mësohen
13:36
how to plow a field.
286
804664
1516
sic mësohet punimi i tokës.
13:38
It's not like teaching them how to ride a bike.
287
806180
2701
Nuk është sikur po
i mësojmë ta ngasin bicikletën.
i mësojmë ta ngasin bicikletën.
13:40
There's no curriculum for it.
288
808881
2557
Nuk ka asnjë plan-program për këtë.
13:43
Happiness and self-confidence can
be the byproducts of other things,
be the byproducts of other things,
289
811438
3597
Lumturia dhe vetë-besimi mund
të jenë produkte të gjërave tjera,
të jenë produkte të gjërave tjera,
13:47
but they cannot really be goals unto themselves.
290
815035
3055
por nuk mund të jenë qëllime në vetvete.
13:50
A child's happiness
291
818090
1666
Lumturija e një fëmije është një barrë
13:51
is a very unfair burden to place on a parent.
292
819756
3755
e padrejtë për prindërit.
13:55
And happiness is an even more unfair burden
293
823521
2838
Lumturija është një barrë edhe me e padrejtë
13:58
to place on a kid.
294
826359
2840
për fëmijët.
14:01
And I have to tell you,
295
829199
2023
Duhet t'ju them që,
14:03
I think it leads to some very strange excesses.
296
831222
3882
mendoj se te con deri në tejkalime të cuditshme.
14:07
We are now so anxious
297
835104
2402
Ne jemi në ankth sepse gjithmonë dëshirojmë
14:09
to protect our kids from the world's ugliness
298
837506
3318
ti mbrojmë fëmijët nga gjërat e shëmtuara në botë
14:12
that we now shield them from "Sesame Street."
299
840824
4752
dhe i mbrojmë nga "Sesame Street."
14:17
I wish I could say I was kidding about this,
300
845576
2136
Do kisha dëshirë të them që po bëj shaka,
14:19
but if you go out and you buy
301
847712
2672
por nëse shkoni dhe bleni
14:22
the first few episodes of "Sesame Street" on DVD,
302
850384
2939
episodet e parë të "Sesame Street" në DVD,
14:25
as I did out of nostalgia,
303
853323
3081
ashtu si bëra unë për shkak të nostalgjisë,
14:28
you will find a warning at the beginning
304
856404
3113
do të gjeni një paralajmërim
14:31
saying that the content is not suitable
305
859517
2630
që thotë se ky material nuk është
14:34
for children.
306
862147
1768
i përshtatshëm për fëmijë.
14:35
(Laughter)
307
863915
2110
(Të qeshura)
14:38
Can I just repeat that?
308
866025
1205
A mund të përsëris këtë?
14:39
The content of the original "Sesame Street"
309
867230
2631
Materiali origjinal i "Sesame Street"
14:41
is not suitable for children.
310
869861
3342
nuk është i përshtatshëm për fëmijë.
14:45
When asked about this by The New York Times,
311
873203
3642
Kur New York Times pyeti
një producent te programit për këtë,
një producent te programit për këtë,
14:48
a producer for the show gave
a variety of explanations.
a variety of explanations.
312
876845
3305
ai dha disa shpjegime.
14:52
One was that Cookie Monster smoked a pipe
313
880150
2759
Një prej tyre ishte që
Cookie Monster tymoste një llullë
Cookie Monster tymoste një llullë
14:54
in one skit and then swallowed it.
314
882909
1761
ne nje skec dhe pastaj e përpiu ate.
14:56
Bad modeling. I don't know.
315
884670
1435
Model i keq. Nuk e di.
14:58
But the thing that stuck with me
316
886105
2982
Ajo që më bëri më së shumti përshtypje
15:01
is she said that she didn't know
317
889087
2455
ishte që ajo tha se nuk e dinte
15:03
whether Oscar the Grouch could be invented today
318
891542
4339
nëse Oscar the Grouch mund të krijohej sot
15:07
because he was too depressive.
319
895881
4898
sepse ai ishte shume depresiv.
15:12
I cannot tell you how much this distresses me.
320
900779
2408
Nuk mund t'ju them se sa shumë më stresoi kjo.
15:15
(Laughter)
321
903187
1519
(Të qeshura)
15:16
You are looking at a woman
322
904706
1853
Ju po shikoni një grua që
15:18
who has a periodic table of the Muppets
323
906559
3044
ka një tabele periodike të Muppets
15:21
hanging from her cubicle wall.
324
909603
3792
që varet në murin e saj.
15:25
The offending muppet, right there.
325
913395
3759
Muppet ofenduese, kjo këtu.
15:30
That's my son the day he was born.
326
918239
4786
Ky është djali im në ditën e lindjes.
15:35
I was high as a kite on morphine.
327
923025
2192
Isha nën efektin e morfines.
15:37
I had had an unexpected C-section.
328
925217
3863
kisha kaluar një operacion cezarian të papritur.
15:41
But even in my opiate haze,
329
929080
3516
Por edhe në gjendjen time të pirë,
15:44
I managed to have one very clear thought
330
932596
2933
munda të kisha një mendim të qarte
15:47
the first time I held him.
331
935529
2952
në momentin që e mbajta djalin.
15:50
I whispered it into his ear.
332
938481
1904
I përshpërita në veshin e tij.
15:52
I said, "I will try so hard not to hurt you."
333
940385
8884
I thashe "Do provoj të mos të lëndoj."
16:01
It was the Hippocratic Oath,
334
949269
1320
Ishte Betimi i Hipokratit,
16:02
and I didn't even know I was saying it.
335
950589
3878
dhe as unë nuk e dija që po e thosha.
16:06
But it occurs to me now
336
954467
2324
Tani e kuptoj që
16:08
that the Hippocratic Oath
337
956791
2079
Betimi i Hipokratit është
16:10
is a much more realistic aim than happiness.
338
958870
4332
shumë me realist se sa qëllimi yne për lumturi.
16:15
In fact, as any parent will tell you,
339
963202
3600
Në fakt, cdo prind do ju thotë që
16:18
it's awfully hard.
340
966802
2768
është shumë vështirë.
16:21
All of us have said or done hurtful things
341
969570
4854
Të gjithë ne kemi thënë
apo bërë gjëra që lëndojnë
apo bërë gjëra që lëndojnë
16:26
that we wish to God we could take back.
342
974424
5974
që do kishim dëshirë që Zoti ti merrte.
16:32
I think in another era
343
980398
2848
Mendoj që në një periudhë tjetër
16:35
we did not expect quite so much from ourselves,
344
983246
3992
ne nuk prisnim kaq shumë nga vetëvetja,
16:39
and it is important that we all remember that
345
987238
3682
dhe është e rëndësishme të kujtojmë këtë
16:42
the next time we are staring with our hearts racing
346
990920
3834
heren e ardhshme kur t'ia ngulim syte
16:46
at those bookshelves.
347
994754
4046
me zemer ne dore te raftet e librave.
16:52
I'm not really sure how to create new norms
348
1000254
3254
Nuk e di se si të krijoj rregulla të reja
16:55
for this world,
349
1003508
1678
për këtë botë,
16:57
but I do think that
350
1005186
3084
por mendoj që në kërkimin tonë
17:00
in our desperate quest to create happy kids,
351
1008270
3318
të dëshpëruar për të krijuar fëmijë të lumtur,
17:03
we may be assuming the wrong moral burden.
352
1011588
3027
mund të supozojmë një barrë të gabuar morale.
17:06
It strikes me as a better goal,
353
1014615
1718
Më duket që një qëllim më i mirë
17:08
and, dare I say, a more virtuous one,
354
1016333
2216
dhe më i virtytshëm është të
17:10
to focus on making productive kids
355
1018549
2719
përqëndrohemi tek krijimi i fëmijëve me produktiv
17:13
and moral kids,
356
1021268
1340
dhe më të moralshëm,
17:14
and to simply hope that happiness will come to them
357
1022608
2316
dhe të shpresojmë që lumturia do vije tek ata
17:16
by virtue of the good that they do
358
1024924
2746
përmes të mirës që ata bëjnë
17:19
and their accomplishments
359
1027670
2228
dhe arritjeve të tyre
17:21
and the love that they feel from us.
360
1029898
2898
dhe dashurisë që marrin nga ne.
17:24
That, anyway, is one response to having no script.
361
1032796
5633
Kjo është vetëm një përgjigje për prindërit pa skript.
17:30
Absent having new scripts,
362
1038429
3333
Nëse nuk kemi rregulla të reja,
17:33
we just follow the oldest ones in the book --
363
1041762
3685
do i ndjekim ato më të vjetrat në libër --
17:37
decency, a work ethic, love —
364
1045447
5599
mirësjellje, etikë pune, dashuri --
17:43
and let happiness and self-esteem
take care of themselves.
take care of themselves.
365
1051046
4324
dhe ta lejojmë lumturinë dhe vetë-besimin.
17:47
I think if we all did that,
366
1055370
2044
Mendoj që nëse të gjithë e bëjmë këtë,
17:49
the kids would still be all right,
367
1057414
3541
fëmijët do jene mirë,
17:52
and so would their parents,
368
1060955
2646
dhe prindërit po ashtu,
17:55
possibly in both cases even better.
369
1063601
3968
mundësisht në të dy rastet.
17:59
Thank you.
370
1067569
1879
Falemnderit.
18:01
(Applause)
371
1069448
4000
(Duartrokitje)
ABOUT THE SPEAKER
Jennifer Senior - WriterIn her new book "All Joy and No Fun," Jennifer Senior explores how children reshape their parents' lives -- for better and worse.
Why you should listen
Jennifer Senior is a contributing editor at New York Magazine, where she writes profiles and cover stories about politics, social science and mental health. In a groundbreaking 2010 story for the magazine, called "All Joy and No Fun: Why Parents Hate Parenting," she examined the social science around modern parenting, looking at happiness research from Dan Gilbert, Danny Kahneman and others, as well as anthropological research (she was an anthro major) around how families behave. Her conclusion: Hey, parents, it's okay not to feel blissfully happy all the time.
She expanded the piece into a book that dives deeper into the research and paradoxes of modern American parenting styles -- including parents' sometimes inflated expectations of constant awesomeness, meaningfulness and bliss. As she says, "I think of this book as a series of mini-ethnographies -- portraits of how American families live now."
More profile about the speakerShe expanded the piece into a book that dives deeper into the research and paradoxes of modern American parenting styles -- including parents' sometimes inflated expectations of constant awesomeness, meaningfulness and bliss. As she says, "I think of this book as a series of mini-ethnographies -- portraits of how American families live now."
Jennifer Senior | Speaker | TED.com