TEDGlobal 2005
Barry Schwartz: The paradox of choice
Barry Schwartz mbi paradoksin e zgjedhjes
Filmed:
Readability: 3.5
14,210,098 views
Psikology Barry Schwartz fut në fokus dogmën qëndrore të shoqërive perëndimore: lirinë e zgjedhjes. Sipas vlerësimit të Schwartz, në vend që të na bëjë më të lirë, zgjedhja na ka bërë më të paralizuar, më pak të lumtur dhe më pak të kwnaqur.
Barry Schwartz - Psychologist
Barry Schwartz studies the link between economics and psychology, offering startling insights into modern life. Lately, working with Ken Sharpe, he's studying wisdom. Full bio
Barry Schwartz studies the link between economics and psychology, offering startling insights into modern life. Lately, working with Ken Sharpe, he's studying wisdom. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:25
I'm going to talk to you about some stuff that's in this book of mine
0
0
3000
Unë do të flas per diçka që kam shkruar edhe në librin tim
00:28
that I hope will resonate with other things you've already heard,
1
3000
3000
dhe besoj se do të ngjajë edhe me gjërat tjera që keni dëgjuar deri tani
00:31
and I'll try to make some connections myself, in case you miss them.
2
6000
4000
dhe do provoj të bëj disa ndërlidhje, në rast se nuk mund t'i ndiqni ju.
00:35
I want to start with what I call the "official dogma."
3
10000
4000
Dua të filloj me me atë që unë quaj "dogma zyrtare"
00:39
The official dogma of what?
4
14000
2000
Dogma zyrtare e kujt?
00:41
The official dogma of all western industrial societies.
5
16000
4000
Dogma zyrtare e të gjitha shoqërive industriale përendimore.
00:45
And the official dogma runs like this:
6
20000
2000
Dhe dogma zyrtare funksionon kështu:
00:47
if we are interested in maximizing the welfare of our citizens,
7
22000
4000
nëse jemi të interesuar për të zmadhuar mirëqenien e qytetarëve tonë,
00:51
the way to do that is to maximize individual freedom.
8
26000
6000
mënyra për të bërë atë është duke zmadhuar lirinë individuale.
00:57
The reason for this is both that freedom is in and of itself good,
9
32000
5000
Arsyeja për këtë është e dyanshme sepse liria është vetvetiu e mirë
01:02
valuable, worthwhile, essential to being human.
10
37000
3000
vlefshme, meritore, thelbësore për qeniet njerëzore.
01:05
And because if people have freedom,
11
40000
3000
Dhe sepse, nëse njerëzit kanë liri,
01:08
then each of us can act on our own
12
43000
2000
atëherë secili nga ne vepron vetvetiu
01:10
to do the things that will maximize our welfare,
13
45000
2000
për të bërë gjëra që zmadhojnë mirëqenien tonë,
01:12
and no one has to decide on our behalf.
14
47000
4000
dhe askush s'ka nevojë të vendos për neve.
01:16
The way to maximize freedom is to maximize choice.
15
51000
5000
Mënyra për të zmadhuar lirinë është duke zmadhuar zgjedhjet në dispozicion.
01:21
The more choice people have, the more freedom they have,
16
56000
3000
Sa më shumë zgjedhje që kanë njerëzit, aq më shumë kanë liri,
01:24
and the more freedom they have,
17
59000
2000
dhe sa më shumë liri të kenë,
01:26
the more welfare they have.
18
61000
3000
aq më shumë do kenë mirëqenie.
01:29
This, I think, is so deeply embedded in the water supply
19
64000
5000
Kjo, mendoj, është shumë e fiksuar në furznizimin me ujë
01:34
that it wouldn't occur to anyone to question it.
20
69000
3000
që askujt s'do i shkonte mendja ta vinte në pyetje.
01:37
And it's also deeply embedded in our lives.
21
72000
5000
Dhe poashtu është e ngulitur në jetën tonë.
01:42
I'll give you some examples of what modern progress has made possible for us.
22
77000
6000
Do ju jap disa shembuj që progresi modern ka bërë të mundur për ne.
01:48
This is my supermarket. Not such a big one.
23
83000
4000
Ky është supermarket-i im. Jo aq i madh.
01:52
I want to say just a word about salad dressing.
24
87000
2000
Desha të them ca fjalë për salcat për sallatë.
01:54
175 salad dressings in my supermarket,
25
89000
3000
175 lloje të tilla në në supermarketin tim,
01:57
if you don't count the 10 extra-virgin olive oils
26
92000
3000
nëse nuk merr parasysh edhe 10 lloje ekstra të vajrave-virgjin të ullirit
02:00
and 12 balsamic vinegars you could buy
27
95000
3000
dhe 12 uthulle balsamike që mund t'i blenit
02:03
to make a very large number of your own salad dressings,
28
98000
3000
për të bërë një numër shumë të madh të salcave tuaja të sallatës,
02:06
in the off-chance that none of the 175 the store has on offer suit you.
29
101000
5000
në rast se asnjë nga 175 llojet që janë në dispozicion nuk ju përshtatet.
02:11
So this is what the supermarket is like.
30
106000
2000
I këtillë është supermarketi.
02:13
And then you go to the consumer electronics store to set up a stereo system --
31
108000
4000
Dhe pastaj shkon në shitoret elektronike për të montuar një stereo-sistem --
02:17
speakers, CD player, tape player, tuner, amplifier --
32
112000
4000
altoparlantë, CD player, kasetofon, sintonizues, amplifikator.
02:21
and in this one single consumer electronics store,
33
116000
4000
Dhe në një pikë shitje të vetme elektronike,
02:25
there are that many stereo systems.
34
120000
4000
ka aq shumë sisteme stereo-je.
02:29
We can construct six-and-a-half-million different stereo systems
35
124000
5000
Ne mund të ndërtojmë 6.5 milion stereo sisteme të ndryshme
02:34
out of the components that are on offer in one store.
36
129000
3000
nga pjesët që ofron një shitore e vetme.
02:37
You've got to admit that's a lot of choice.
37
132000
2000
Duhet pranuar që ka shumë zgjidhje.
02:39
In other domains -- the world of communications.
38
134000
4000
Në fusha të tjera -- botën e komunikimit.
02:43
There was a time, when I was a boy,
39
138000
2000
Në një kohë, kur unë isha djalosh,
02:45
when you could get any kind of telephone service you wanted,
40
140000
3000
ju mund të zgjedhnit cilindo nga llojet e shërbimeve telefonike që dëshironit,
02:48
as long as it came from Ma Bell.
41
143000
2000
përderisa vinte nga Ma Bell.
02:50
You rented your phone. You didn't buy it.
42
145000
2000
Ju huazonit telefonin. Nuk e blenit.
02:52
One consequence of that, by the way, is that the phone never broke.
43
147000
3000
Si rrjedhojë e saj, meqë ra fjala, ishte se telefoni nuk prishej kurrë.
02:55
And those days are gone.
44
150000
3000
Këto ditë kanë kaluar.
02:58
We now have an almost unlimited variety of phones,
45
153000
3000
Tani ka pothuajse zgjidhje të pafundme të telefonave,
03:01
especially in the world of cell phones.
46
156000
2000
posaçërisht në botën e telefonave celular.
03:03
These are cell phones of the future.
47
158000
3000
Këta janë celularët e së ardhmes.
03:06
My favorite is the middle one --
48
161000
2000
Favoriti im është ai i mesit --
03:08
the MP3 player, nose hair trimmer, and creme brulee torch.
49
163000
4000
MP3 player-i, makinë presa per qime të hundës, dhe mikserat e kremit për ëmbëlsira
03:12
And if by some chance you haven't seen that in your store yet,
50
167000
6000
Në rast se këto nuk i keni parë në pikat e shitjes përrreth akoma
03:18
you can rest assured that one day soon you will.
51
173000
2000
mund të jeni të sigurt se shpejt do i shihni.
03:20
And what this does is
52
175000
2000
Dhe ajo që bën kjo është
03:22
it leads people to walk into their stores asking this question.
53
177000
4000
që i bën njerëzit të hyjnë në dyqanet përrreth duke bërë pyetje.
03:26
And do you know what the answer to this question now is?
54
181000
2000
Dhe e dini se cila është përgjigja në këtë pyetje tani?
03:28
The answer is "No."
55
183000
2000
Përgjigja është "Jo"
03:30
It is not possible to buy a cell phone that doesn't do too much.
56
185000
4000
Nuk është e mundur të blesh një celular që nuk bën shumë veprime.
03:34
So, in other aspects of life that are much more significant than buying things,
57
189000
5000
Në aspekte të tjera të jetës, ka shumë gjëra signifikante përveç blerjes së gjërave,
03:39
the same explosion of choice is true.
58
194000
4000
Përsëri një eksplozion zgjedhjesh është i vërtetë.
03:43
Health care -- it is no longer the case in the United States
59
198000
4000
Kujdesi shëndetësorë -- nuk ndodh më në SHBA
03:47
that you go to the doctor, and the doctor tells you what to do.
60
202000
3000
që të shkoni te mjeku, dhe ai t'iu tregoj çka të bëni.
03:50
Instead, you go to the doctor,
61
205000
2000
Përkundrazi, ju shkoni te mjeku,
03:52
and the doctor tells you, "Well, we could do A, or we could do B.
62
207000
3000
dhe ai ju thotë, mirë, do mund të bënim A, ose do mund të bënim B.
03:55
A has these benefits, and these risks.
63
210000
3000
A ka këto përfitimie dhe këto rreziqe.
03:58
B has these benefits, and these risks. What do you want to do?"
64
213000
4000
B ka këto përfitime dhe këto rreziqe. Çfarë dëshironi të bëni?
04:02
And you say, "Doc, what should I do?"
65
217000
3000
Dhe ju thoni, " Doktor, çfarë duhet të bëj?"
04:05
And the doc says, "A has these benefits and risks, and B has these benefits and risks.
66
220000
4000
Dhe doktori thotë, A ka këto rreziqe dhe benefite, dhe B ka këto rreziqe dhe benefite.
04:09
What do you want to do?"
67
224000
3000
Çfarë dëshironi ju të bëni?
04:12
And you say, "If you were me, Doc, what would you do?"
68
227000
3000
Dhe ju thoni, "Nëse do ishit në vendin tim Doktor, çfarë do të bënit?"
04:15
And the doc says, "But I'm not you."
69
230000
4000
Dhe doktori thotë, "Por unë nuk jam ju."
04:19
And the result is -- we call it "patient autonomy,"
70
234000
3000
Dhe rezultati është -- ajo që e quajmë "pavarësia e pacientit,"
04:22
which makes it sound like a good thing,
71
237000
2000
që duket si një gjë e mirë.
04:24
but what it really is is a shifting of the burden and the responsibility
72
239000
2000
Por në të vertetë është shkarkim i ngarkesës dhe përgjegjësisë
04:26
for decision-making from somebody who knows something --
73
241000
3000
për vendim-marrje nga dikush që di diçka --
04:29
namely, the doctor --
74
244000
1000
doktori në këtë rast --
04:30
to somebody who knows nothing and is almost certainly sick
75
245000
3000
tek dikush që nuk di asgjë dhe sipas të gjitha gjasave i sëmurë
04:33
and thus not in the best shape to be making decisions --
76
248000
3000
dhe nuk është në formën më të mirë për të marr vendime --
04:36
namely, the patient.
77
251000
2000
pacienti në këtë rast.
04:38
There's enormous marketing of prescription drugs
78
253000
3000
Ka një marketing marramendës në përshkrimin e barërave.
04:41
to people like you and me,
79
256000
1000
për njerëzit si ti dhe unë,
04:42
which, if you think about it, makes no sense at all,
80
257000
2000
i cili, nëse mendoni, nuk ka kurrfarë kuptimi,
04:44
since we can't buy them.
81
259000
2000
derisa nuk mund t'i blejmë ato.
04:46
Why do they market to us if we can't buy them?
82
261000
2000
Pse i reklamojnë për ne nëse s'mund t'i blejmë ato?
04:48
The answer is that they expect us to call our doctors the next morning
83
263000
4000
Përgjigja është se ata presin që ne të thërrasim mjekun tonë të nesërmen
04:52
and ask for our prescriptions to be changed.
84
267000
4000
dhe të kërkojmë të na ndërrojnë recetën.
04:56
Something as dramatic as our identity
85
271000
4000
Diçka aq dramatike si identiteti ynë
05:00
has now become a matter of choice,
86
275000
2000
tashmë është bërë çështje e zgjedhjes
05:02
as this slide is meant to indicate.
87
277000
4000
siç tregon slajdi në vijim.
05:06
We don't inherit an identity; we get to invent it.
88
281000
2000
Ne nuk trashëgojmë identitetin, ne e shpikim atë.
05:08
And we get to re-invent ourselves as often as we like.
89
283000
4000
Dhe ri-shpikim veten tonë sa herë që duam.
05:12
And that means that everyday, when you wake up in the morning,
90
287000
2000
Dhe kjo do të thotë se sa herë që zgjohemi në mëngjes,
05:14
you have to decide what kind of person you want to be.
91
289000
5000
duhet të vendosim se çfarë personi dëshirojmë të jemi.
05:19
With respect to marriage and family,
92
294000
3000
Në lidhje me martesën dhe familjen,
05:22
there was a time when the default assumption that almost everyone had
93
297000
6000
kishte një kohë kur mendohej që ishte synimi i përgjithshëm që pothuajse të gjithë e kishin
05:28
is that you got married as soon as you could,
94
303000
1000
që të martoheshin sa më parë që ishte e mundur
05:29
and then you started having kids as soon as you could.
95
304000
2000
dhe pastaj te kishin fëmijë sa më shpejtë që ishte e mundur.
05:31
The only real choice was who,
96
306000
4000
E vetmja zgjedhje reale ishte kush,
05:35
not when, and not what you did after.
97
310000
3000
jo kur, dhe jo çfarë do bënin më vonë.
05:38
Nowadays, everything is very much up for grabs.
98
313000
3000
Në ditët e sotme, çdogjë është pothuaj për t'u rrëmbyer.
05:41
I teach wonderfully intelligent students,
99
316000
3000
U jap mësim studentëve shumë të mirë dhe inteligjent,
05:44
and I assign 20 percent less work than I used to.
100
319000
3000
dhe u jap detyra 20% më pak se sa u jepja dikur.
05:47
And it's not because they're less smart,
101
322000
3000
Jo sepse ata janë më pak të mençur,
05:50
and it's not because they're less diligent.
102
325000
2000
dhe jo sepse janë më pak të zellshëm.
05:52
It's because they are preoccupied, asking themselves,
103
327000
4000
Por sepse janë të preokupuar, duke pyetur veten,
05:56
"Should I get married or not? Should I get married now?
104
331000
2000
"A duhet të martohem apo jo? A duhet të martohem tani?
05:58
Should I get married later? Should I have kids first, or a career first?"
105
333000
4000
A duhet të martohem më vonë? A duhet më parë të kam fëmijë, apo karrierën?"
06:02
All of these are consuming questions.
106
337000
3000
Dhe këto janë pyetje konsumuese.
06:05
And they're going to answer these questions,
107
340000
2000
Dhe ata duhet t'u përgjigjen këtyre pyetjeve,
06:07
whether or not it means not doing all the work I assign
108
342000
2000
pavarësisht nëse do i bëjnë detyrat që ua kam dhënë unë
06:09
and not getting a good grade in my courses.
109
344000
3000
apo të marrin notë të mirë në kurset e mia.
06:12
And indeed they should. These are important questions to answer.
110
347000
5000
Dhe në të vërtetë ata duhet. Ato janë pyetje të rëndësishme për t'u përgjigjur.
06:17
Work -- we are blessed, as Carl was pointing out,
111
352000
3000
Puna -- ne jemi të bekuar, siç tha Carl,
06:20
with the technology that enables us
112
355000
2000
me teknologjinë që na mundëson
06:22
to work every minute of every day from any place on the planet --
113
357000
7000
të punojmë çdo minutë, çdo ditë nga çfarëdo vendi në planet --
06:29
except the Randolph Hotel.
114
364000
2000
përveç Randolpth Hotelit.
06:31
(Laughter)
115
366000
5000
(Të qeshura)
06:36
There is one corner, by the way,
116
371000
2000
Meqë ra fjala, është një kënd,
06:38
that I'm not going to tell anybody about, where the WiFi works.
117
373000
5000
për të cilin nuk do i tregoj askujt, aty punon WiFi.
06:43
I'm not telling you about it because I want to use it.
118
378000
2000
S'do ia them askujt sepse dua ta përdor atë.
06:45
So what this means, this incredible freedom of choice
119
380000
3000
Pra, çka do të thotë kjë, kjo liri e jashtëzakonshme e zgjedhjes
06:48
we have with respect to work, is that we have to make a decision,
120
383000
3000
për sa i përket punës, është se ne duhet të marrin një vendim,
06:51
again and again and again,
121
386000
2000
prapë, dhe prapë edhe prapë
06:53
about whether we should or shouldn't be working.
122
388000
3000
rreth asaj se nëse duhet të punojmë ose jo.
06:56
We can go to watch our kid play soccer,
123
391000
3000
Mund të shkojmë të shohim fëmijët që luajnë futboll,
06:59
and we have our cell phone on one hip,
124
394000
2000
dhe kemi celularin në njërën ije,
07:01
and our Blackberry on our other hip,
125
396000
2000
dhe Blackberrin në tjetrën,
07:03
and our laptop, presumably, on our laps.
126
398000
2000
dhe Laptop-in, siç pritet në prehër.
07:05
And even if they're all shut off,
127
400000
3000
Dhe edhe nëse të gjitha janë të fikura,
07:08
every minute that we're watching our kid mutilate a soccer game,
128
403000
2000
çdo minutë që përcjellim fëmijët tanë duke luajtur futboll,
07:10
we are also asking ourselves,
129
405000
2000
ne pyetemi me veten,
07:12
"Should I answer this cell phone call?
130
407000
3000
"A thua t'i përgjigjem kësaj thirrje telefoni?
07:15
Should I respond to this email? Should I draft this letter?"
131
410000
2000
A duhet t'i përgjigjem këtij e-mail-i. A ta filloj këtë letër?"
07:17
And even if the answer to the question is "no,"
132
412000
3000
Dhe edhe nëse përgjigja për këto pyetje është "jo,"
07:20
it's certainly going to make the experience of your kid's soccer game
133
415000
3000
me siguri që eksperiencën e lojës së futbollit të fëmijës suaj do ta bëj
07:23
very different than it would've been.
134
418000
3000
shumë më të ndryshme se sa do të ishte.
07:26
So everywhere we look,
135
421000
2000
Pra, kudo që shikojmë,
07:28
big things and small things, material things and lifestyle things,
136
423000
3000
gjëra të mëdha dhe të vogla, gjëra materiale dhe të stilit të jetës,
07:31
life is a matter of choice.
137
426000
3000
jeta është çështje e zgjedhjes.
07:34
And the world we used to live in looked like this.
138
429000
4000
Dhe bota në të cilën jetonim dikur ishte kështu.
07:40
That is to say, there were some choices,
139
435000
2000
Të themi, i kishim disa zgjedhje,
07:42
but not everything was a matter of choice.
140
437000
2000
por jo gjithçka ishtë çështje e zgjedhjes.
07:44
And the world we now live in looks like this.
141
439000
3000
Dhe bota në të cilën jetojmë duket kështu.
07:47
And the question is, is this good news, or bad news?
142
442000
6000
Dhe pyetja është, a është ky lajm i mirë apo i keq?
07:53
And the answer is yes.
143
448000
3000
Dhe përgjigja është po.
07:56
(Laughter)
144
451000
2000
(Të qeshura)
07:58
We all know what's good about it,
145
453000
2000
Të gjithë e dijmë se çka është e mirë për këtë,
08:00
so I'm going to talk about what's bad about it.
146
455000
3000
prandaj unë do flas për atë se çka është e keqe rreth kësaj.
08:03
All of this choice has two effects,
147
458000
3000
Të gjitha këto zgjedhje kanë dy efekte,
08:06
two negative effects on people.
148
461000
3000
dy efekte negative tek njerëzit.
08:09
One effect, paradoxically,
149
464000
2000
Një efekt, në mënyrë paradoksale,
08:11
is that it produces paralysis, rather than liberation.
150
466000
5000
është se prodhon paralizë, dhe jo çlirim.
08:16
With so many options to choose from,
151
471000
2000
Kur ka kaq shumë opsione për të zgjedhur nga to,
08:18
people find it very difficult to choose at all.
152
473000
4000
njerëzit e kanë të vështirë të zgjedhin.
08:22
I'll give you one very dramatic example of this:
153
477000
3000
Du ju jap një shembull shumë dramatik në lidhje me këtë,
08:25
a study that was done of investments in voluntary retirement plans.
154
480000
6000
një studim që është bërë për investimet në planet vullnetare të pensionit.
08:31
A colleague of mine got access to investment records from Vanguard,
155
486000
5000
Një kolegë imi kishte qasje në të dhënat e investimeve nga Vanguard,
08:36
the gigantic mutual fund company
156
491000
2000
në këtë kompani gjigante të fondeve të ndërsjella
08:38
of about a million employees and about 2,000 different workplaces.
157
493000
4000
të rreth një milion punëtorëve dhe rreth 2.000 vende pune të ndryshme.
08:42
And what she found is that
158
497000
2000
Dhe ajo zbuloi që
08:44
for every 10 mutual funds the employer offered,
159
499000
3000
për çdo 10 fonde të ndërsjella që punëdhënësi ofronte
08:47
rate of participation went down two percent.
160
502000
5000
shkalla e pjesëmarrjes binte për dy përqind.
08:52
You offer 50 funds -- 10 percent fewer employees participate
161
507000
4000
Ti ofron 50 fonde -- 10 përqind më pak punëtorë marrin pjesë
08:56
than if you only offer five. Why?
162
511000
4000
se sa po të ofroje pesë. Pse?
09:00
Because with 50 funds to choose from,
163
515000
2000
Sepse të keshë 50 fonde për të zgjedhur,
09:02
it's so damn hard to decide which fund to choose
164
517000
4000
është shumë e vështirë të zgjedhësh fondin e duhur
09:06
that you'll just put it off until tomorrow.
165
521000
2000
dhe kështu e le të bësh zgjedhjen nesër.
09:08
And then tomorrow, and then tomorrow,
166
523000
2000
dhe prap të nesërmen, dhe të nesërmen,
09:10
and tomorrow, and tomorrow,
167
525000
2000
dhe të nesërmen, dhe të nesërmen,
09:12
and of course tomorrow never comes.
168
527000
2000
dhe natyrisht, e nesërmja nuk vie kurrë.
09:14
Understand that not only does this mean
169
529000
2000
E kuptoni, kjo jo vetëm që do të thotë
09:16
that people are going to have to eat dog food when they retire
170
531000
2000
se njerëzi do hanë ushqim qeni kur të pensionohen
09:18
because they don't have enough money put away,
171
533000
2000
sepse nuk kanë para të mjaftueshme të kursyera,
09:20
it also means that making the decision is so hard
172
535000
3000
por, poashtu do të thotë që të marrësh vendime është shumë e vështirë
09:23
that they pass up significant matching money from the employer.
173
538000
4000
kështuqë ia lënë një sasi të madhe parash punëdhënësit.
09:27
By not participating, they are passing up as much as 5,000 dollars a year
174
542000
4000
Duke mos marr pjesë, ata i lënë rreth 5.000 dollar në vit
09:31
from the employer, who would happily match their contribution.
175
546000
4000
punëdhënësit, i cili me kënaqësi do e plotësonte kontributin e tyre.
09:35
So paralysis is a consequence of having too many choices.
176
550000
4000
Pra, paraliza është pasojë e pasjes së zgjidhjeve të tepërta.
09:39
And I think it makes the world look like this.
177
554000
2000
Dhe unë mendoj se e bën botën të duket kështu.
09:41
(Laughter)
178
556000
7000
(Të qeshura)
09:48
You really want to get the decision right if it's for all eternity, right?
179
563000
4000
Vendimet afatgjatë dëshironi që t'i merrni të drejta, apo jo?
09:52
You don't want to pick the wrong mutual fund, or even the wrong salad dressing.
180
567000
3000
Ju nuk dëshironi të zgjidhni fondin e gabuar, madje as salcën e sallatës së gabuar.
09:55
So that's one effect. The second effect is that
181
570000
3000
Pra, ai ishtë nje efekt. Efekti tjetër është që
09:58
even if we manage to overcome the paralysis and make a choice,
182
573000
5000
edhe nëse arrijmë të kalojmë paralizën dhe të bëjmë një zgjedhje,
10:03
we end up less satisfied with the result of the choice
183
578000
4000
ne mbesim më pak të kënaqur me rezultatin e zgjedhjes
10:07
than we would be if we had fewer options to choose from.
184
582000
3000
se sa do të ishim nëse do kishim më pak opsione për të zgjedhur nga to.
10:10
And there are several reasons for this.
185
585000
3000
Janë disa arsye për këtë.
10:13
One of them is that with a lot of different salad dressings to choose from,
186
588000
4000
Një nga ato është se më shumë zgjidhje për salcat e sallatave për të përzgjedhur,
10:17
if you buy one, and it's not perfect -- and, you know, what salad dressing is? --
187
592000
3000
nëse bleni një, dhe nuk është perfekte -- dhe, e dini, çfarë është salca e sallatave?
10:20
it's easy to imagine that you could have made a different choice
188
595000
3000
është lehtë të imagjinohet se ju do mund të bënit një zgjidhje tjetër
10:23
that would have been better. And what happens is
189
598000
4000
që mund të ishte më e mirë. Dhe ajo që ndodh është
10:27
this imagined alternative induces you to regret the decision you made,
190
602000
5000
se alternativat imagjnare ju shtyjnë të pendoheni për vendimet e bëra,
10:32
and this regret subtracts from the satisfaction you get out of the decision you made,
191
607000
4000
dhe ky pendim zvogëlon satisfaksionin e marrë nga vendimet e ndërmarra,
10:36
even if it was a good decision.
192
611000
3000
edhe nëse ishte një vendim i mirë.
10:39
The more options there are, the easier it is to regret anything at all
193
614000
3000
Sa më shumë që ka opsione, aq më lehtë është të pendoheni për gjithçka
10:42
that is disappointing about the option that you chose.
194
617000
3000
që është zhgënjyese rreth opcionit që keni zgjedhur.
10:45
Second, what economists call "opportunity costs."
195
620000
3000
E dyta, atë që ekonomistët e quajnë "kostoja e mundësive".
10:48
Dan Gilbert made a big point this morning
196
623000
2000
Dan Gilbert e arsyetoi këtë në mëngjes
10:50
of talking about how much the way in which we value things
197
625000
5000
duke folur rreth asaj se sa u japim vlerë gjërave
10:55
depends on what we compare them to.
198
630000
2000
varet nga ajo me çka i krahasojmë ato.
10:57
Well, when there are lots of alternatives to consider,
199
632000
4000
Pra, kur ka shumë alternativa për t'u konsideruar,
11:01
it is easy to imagine the attractive features
200
636000
3000
është me lehtë të imagjinohen anët atraktive
11:04
of alternatives that you reject,
201
639000
3000
të alternativave që i refuzojmë,
11:07
that make you less satisfied with the alternative that you've chosen.
202
642000
5000
dhe që të bën më pak të kënaqur me alternativën e përzgjedhur.
11:12
Here's an example. For those of you who aren't New Yorkers, I apologize.
203
647000
4000
Ja një shembull. Për ata që nuk janë nga New York, kërkoj falje.
11:16
(Laughter)
204
651000
1000
(Të qeshura)
11:17
But here's what you're supposed to be thinking.
205
652000
2000
Ju duhet të mendonit kështu.
11:19
Here's this couple on the Hamptons.
206
654000
2000
Këtu është një çift nga Hamptons.
11:21
Very expensive real estate.
207
656000
2000
Një pasuri e patundur shumë e madhe.
11:23
Gorgeous beach. Beautiful day. They have it all to themselves.
208
658000
3000
Plazh i mrekullueshëm. Ditë e bukur. I kanë të gjitha.
11:26
What could be better? "Well, damn it,"
209
661000
2000
A mund të ishte më mirë? "Mirë, ta hajë dreqi,"
11:28
this guy is thinking, "It's August.
210
663000
2000
mendon burri, "është Gushti.
11:30
Everybody in my Manhattan neighborhood is away.
211
665000
4000
Të gjithë fqinjtë në Manhatanin tim janë larguar.
11:34
I could be parking right in front of my building."
212
669000
4000
Tani do mund të gjeja një parking përball ndërtesës sime."
11:38
And he spends two weeks nagged by the idea
213
673000
3000
Dhe ai kalon dy javë duke u ngacmuar nga ideja
11:41
that he is missing the opportunity, day after day, to have a great parking space.
214
676000
7000
se ai është duke e humbur rastin, ditë pas dite, të kishte një vend të mirë parkimi.
11:48
Opportunity costs subtract from the satisfaction we get out of what we choose,
215
683000
4000
Kostova e mundësive "Humbja e rastit" zvogëlon satisfaksioni që e marrim nga ajo që kemi zgjedhur,
11:52
even when what we choose is terrific.
216
687000
3000
edhe nëse ajo që kemi zgjedhur është e mrekullueshme.
11:55
And the more options there are to consider,
217
690000
2000
Dhe sa më shumë që ka opsione për t'u konsideuar,
11:57
the more attractive features of these options
218
692000
2000
aq më shumë anë tërheqëse të këtyre opsioneve
11:59
are going to be reflected by us as opportunity costs.
219
694000
4000
do të reflektohen tek ne si raste të humbura.
12:03
Here's another example.
220
698000
2000
Ja një shembull tjetër.
12:09
Now this cartoon makes a lot of points.
221
704000
2000
Ky vizatim shfaq shumë gjëra,
12:11
It makes points about living in the moment as well,
222
706000
4000
Spikat gjëra rreth të jetuarit e momentit poashtu,
12:15
and probably about doing things slowly.
223
710000
2000
dhe mbase rreth asaj se gjërat duhet bërë ngadalë.
12:17
But one point it makes is that whenever you're choosing one thing,
224
712000
3000
Por ajo që spikat më tepër është se kurdo që zgjedhni një gjë,
12:20
you're choosing not to do other things.
225
715000
2000
ju poashtu zgjedhni të mos bëni gjërat tjera.
12:22
And those other things may have lots of attractive features,
226
717000
2000
Dhe këto gjërat tjera mund të kenë mjaft anë tërheqëse,
12:24
and it's going to make what you're doing less attractive.
227
719000
3000
dhe do e bëjnë më pak tërheqëse gjënë që e keni zgjedhur.
12:27
Third: escalation of expectations.
228
722000
2000
E treta: Përshkallëzimi i pritshmërive.
12:29
This hit me when I went to replace my jeans.
229
724000
3000
Kjo më ndodhi kur shkova të ndërroj xhinset.
12:32
I wear jeans almost all the time.
230
727000
2000
Unë vesh xhinse pothuaj tërë kohën.
12:34
And there was a time when jeans came in one flavor,
231
729000
3000
Dhe në një kohë kishte vetëm një model xhinsesh,
12:37
and you bought them, and they fit like crap,
232
732000
2000
dhe ju i blinit ato, dhe dukeshin si mos më keq
12:39
and they were incredibly uncomfortable,
233
734000
2000
dhe ishin jashtëzakonisht të pa përshtatshme,
12:41
and if you wore them long enough and washed them enough times,
234
736000
2000
dhe nëse i vishnit mjaft gjatë dhe i latë shumë herë,
12:43
they started to feel OK.
235
738000
2000
ato dikur përshtateshin mjaftueshëm.
12:45
So I went to replace my jeans after years and years of wearing these old ones,
236
740000
3000
Kështu, shkova për të zëvendësuar xhinset pas shumë vitesh që i kisha veshur,
12:48
and I said, you know, "I want a pair of jeans. Here's my size."
237
743000
3000
dhe thashë, "E dini, dua një palë xhinse, ja ku është madhësia ime."
12:51
And the shopkeeper said,
238
746000
1000
Dhe shitësi tha,
12:52
"Do you want slim fit, easy fit, relaxed fit?
239
747000
3000
"I dëshiron të ngushta, që përshtaten lehtë, të relaksuara?
12:55
You want button fly or zipper fly? You want stonewashed or acid-washed?
240
750000
3000
I dëshiron me kopsa apo zinxhirë? I dëshiron të lara me acid apo gurë?
12:58
Do you want them distressed?
241
753000
2000
I dëshiron të mbipalosura?
13:00
You want boot cut, you want tapered, blah blah blah ..." On and on he went.
242
755000
3000
I dëshiron të shkurtuara në fund, me palë në fund, blah, blah, blah" dhe ai vazhdoi.
13:03
My jaw dropped, and after I recovered, I said,
243
758000
3000
Më ra mjekra, dhe pasi u kthjellova, i thashë,
13:06
"I want the kind that used to be the only kind."
244
761000
3000
"I dua ato që kanë qenë në fillim kur s'kishte lloje të tjera."
13:09
(Laughter)
245
764000
5000
(Të qeshura)
13:14
He had no idea what that was,
246
769000
2000
As që kishte ide ai çka ishin ato,
13:16
so I spent an hour trying on all these damn jeans,
247
771000
4000
kështu kalova një orë duke provuar të gjitha llojet e xhinseve të mallkuara,
13:20
and I walked out of the store -- truth! -- with the best-fitting jeans I had ever had.
248
775000
5000
dhe dola nga dyqani -- të them të vërtetën -- me xhinset më të përshtatura që kam pasur ndonjëherë.
13:25
I did better. All this choice made it possible for me to do better.
249
780000
4000
Zgjodha më mirë. Të gjitha këto zgjidhje e bënë të mundur këtë.
13:29
But I felt worse.
250
784000
4000
Por u ndjeva më keq.
13:33
Why? I wrote a whole book to try to explain this to myself. (Laughter)
251
788000
4000
Pse? E shkrova një libër të tërë duke provuar të shpjegoj këtë vetes.
13:37
The reason I felt worse is that,
252
792000
8000
Arsyeja qe u ndjeva keq ishte që,
13:45
with all of these options available,
253
800000
3000
me të gjitha këto zgjedhje të mundshme
13:48
my expectations about how good a pair of jeans should be went up.
254
803000
6000
pritshmëritë e mia se si do duhej të ishin një palë xhinse u ngritën.
13:54
I had very low --
255
809000
1000
Kisha pritshmëri shumë të vogla.
13:55
I had no particular expectations when they only came in one flavor.
256
810000
3000
Nuk kisha pritshmëri kur ato ishin vetëm të një lloji.
13:58
When they came in 100 flavors, damn it,
257
813000
2000
Tani kur janë në 100 lloje, ta hajë dreqi,
14:00
one of them should've been perfect.
258
815000
2000
një nga ato duhet të jetë përfekt.
14:02
And what I got was good, but it wasn't perfect.
259
817000
2000
Dhe ato që unë bleva ishin të mira, por jo perfekte.
14:04
And so I compared what I got to what I expected,
260
819000
3000
Dhe krahasova ato që mora me ato që prisja,
14:07
and what I got was disappointing in comparison to what I expected.
261
822000
3000
dhe ato që mora ishin zghënjim me ato që prisja.
14:10
Adding options to people's lives
262
825000
3000
Duke shtuar zgjedhjet në jetën e njerëzve
14:13
can't help but increase the expectations people have
263
828000
4000
nuk ndihmon, por i rrit pritshmëritë e njerëzve
14:17
about how good those options will be.
264
832000
2000
rreth asaj se sa të mira mund të jenë mundësitë.
14:19
And what that's going to produce is less satisfaction with results,
265
834000
3000
Dhe ajo që rrjedh është më pak kënaqësi me rezultatet,
14:22
even when they're good results.
266
837000
3000
edhe kur rezultatet janë të mira.
14:25
Nobody in the world of marketing knows this,
267
840000
3000
Askush në botën e marketingut nuk e di këtë.
14:28
because if they did, you wouldn't all know what this was about.
268
843000
6000
Sepse nëse do e dinin, të gjithë ju nuk do e dinit për çka fola.
14:34
The truth is more like this.
269
849000
3000
E vërteta është më shumë kështu.
14:37
(Laughter)
270
852000
3000
(Të qeshura)
14:40
The reason that everything was better back when everything was worse
271
855000
4000
Arsyeja se çdogjë ishte mirë në të kaluarën kur çdogjë ishte e keqe
14:44
is that when everything was worse,
272
859000
2000
është se gjithçka ishte më e keqe,
14:46
it was actually possible for people to have experiences that were a pleasant surprise.
273
861000
5000
ishte e mundur që njerëzit të kishin më shumë përvoja të surprizave të bukura.
14:51
Nowadays, the world we live in -- we affluent, industrialized citizens,
274
866000
4000
Në ditët e sotme, në botën që ne jetojmë, ne qytetarë të industrializuar dhe begatshëm
14:55
with perfection the expectation --
275
870000
2000
me perfeksion të pritshmërive --
14:57
the best you can ever hope for is that stuff is as good as you expect it to be.
276
872000
4000
më e mira që mund të shpresosh për gjërat është që ato të jenë ashtu siç prisni të jenë
15:01
You will never be pleasantly surprised
277
876000
2000
Ju kurrë s'do keni përvoja të surprizave të bukura
15:03
because your expectations, my expectations, have gone through the roof.
278
878000
4000
sepse pritjet tuaja, pritjet e mia, kanë shkuar shumë lartë.
15:07
The secret to happiness -- this is what you all came for --
279
882000
3000
Sekreti i lumturisë -- kjë është ajo për të cilën të gjithë keni ardhur--
15:10
the secret to happiness is low expectations.
280
885000
6000
sekreti i lumturisë është që të kemi pritshmëri të vogla.
15:16
(Laughter)
281
891000
2000
(Të qeshura)
15:18
(Applause)
282
893000
6000
(Aplauzë)
15:24
I want to say -- just a little autobiographical moment --
283
899000
4000
Dua të them -- një moment të shkurtër autobiografik --
15:28
that I actually am married to a wife,
284
903000
3000
që unë jam martuar me një grua,
15:31
and she's really quite wonderful.
285
906000
2000
dhe ajo është mjaft e mrekullueshme.
15:33
I couldn't have done better. I didn't settle.
286
908000
3000
S'mund të gjeja më mirë. Nuk kam bërë kompromis.
15:36
But settling isn't always such a bad thing.
287
911000
3000
Por kompromisi nuk është gjithmonë gjë e keqe.
15:39
Finally, one consequence of buying a bad-fitting pair of jeans
288
914000
5000
Më në fund, një pasojë e blerjes së një palë xhinseve të pa përshtatshme
15:44
when there is only one kind to buy
289
919000
3000
kur nuk ka lloje të tjera për të blerë
15:47
is that when you are dissatisfied, and you ask why,
290
922000
2000
është se kur ju jeni të pakqnaqur, dhe pyesni pse,
15:49
who's responsible, the answer is clear:
291
924000
2000
kush është përgjegjës, përgjigja është e qartë.
15:51
the world is responsible. What could you do?
292
926000
3000
Bota është përgjegjëse. çka do mund të bënit ju?
15:54
When there are hundreds of different styles of jeans available,
293
929000
3000
Por, kur ka qindra lloje xhinsesh të stileve të ndryshme,
15:57
and you buy one that is disappointing,
294
932000
3000
dhe ju bleni ato që janë zhgënjyese,
16:00
and you ask why, who's responsible?
295
935000
2000
dhe ju pyesni pse, kush është përgjegjës?
16:02
It is equally clear that the answer to the question is you.
296
937000
5000
është po aq e qartë që përgjigja në atë pyetje është ju.
16:07
You could have done better.
297
942000
2000
Ju mund të kishit zgjedhur më mirë.
16:09
With a hundred different kinds of jeans on display,
298
944000
3000
Keni qindra lloje xhinsesh të shfaqura,
16:12
there is no excuse for failure.
299
947000
2000
nuk ka justifikim për dështim.
16:14
And so when people make decisions,
300
949000
2000
Dhe kështu kur njerëzit marrin vendime,
16:16
and even though the results of the decisions are good,
301
951000
3000
dhe edhe kur rezultatet e vendimeve janë të mira,
16:19
they feel disappointed about them;
302
954000
3000
ata ndjehen të zhgënjyer me to,
16:22
they blame themselves.
303
957000
2000
dhe fajsojnë vetveten.
16:24
Clinical depression has exploded in the industrial world in the last generation.
304
959000
4000
Depresioni klinik ka eksploduar në botën indrustriale në gjeneratën e fundit.
16:28
I believe a significant -- not the only, but a significant -- contributor
305
963000
4000
Unë besoj se kontribues signifikant, jo i vetmi por signifikant
16:32
to this explosion of depression, and also suicide,
306
967000
3000
për këtë eksplodim të depresionit, dhe vetvrasjeve poashtu,
16:35
is that people have experiences that are disappointing
307
970000
3000
është se njerëzit kanë shumë përvoja zhgënjyese
16:38
because their standards are so high,
308
973000
2000
sepse standardet e tyre janë shumë lartë.
16:40
and then when they have to explain these experiences to themselves,
309
975000
3000
Dhe kur ata i shpjegojnë vetes këto eksperienca,
16:43
they think they're at fault.
310
978000
2000
ata mendojnë se është faji i tyre.
16:45
And so the net result is that we do better in general, objectively,
311
980000
4000
Dhe rezultati përfundimtar (neto) është se përgjithsisht bëjmë zgjidhje më të mira
16:49
and we feel worse.
312
984000
3000
objektive dhe ndihemi më keq.
16:52
So let me remind you.
313
987000
3000
Më lejoni të ju rikujtoi.
16:55
This is the official dogma, the one that we all take to be true,
314
990000
4000
Kjo është dogma zyrtare, ajo që të gjithë e marrim si të vërtetë,
16:59
and it's all false. It is not true.
315
994000
4000
dhe është e tëra fallso. Nuk është e vërtetë.
17:03
There's no question that some choice is better than none,
316
998000
4000
Nuk vihet në pyetje se cilado zgjidhje është më e mirë se asnjë
17:07
but it doesn't follow from that that more choice is better than some choice.
317
1002000
5000
por poaq nuk është e vërtetë se më shumë zgjidhje janë më mirë se pak.
17:12
There's some magical amount. I don't know what it is.
318
1007000
3000
është një sasi magjike, Nuk e di cila është.
17:15
I'm pretty confident that we have long since passed the point
319
1010000
3000
Jam mjaft konfident se të gjithë e kemi kaluar pikën e të menduarit
17:18
where options improve our welfare.
320
1013000
2000
se mundësitë përmirësojnë mirëqenien tonë.
17:20
Now, as a policy matter -- I'm almost done --
321
1015000
3000
Tani, si çështje politike -- pothuaj e mbarova --
17:23
as a policy matter, the thing to think about is this:
322
1018000
4000
si çështje e politikave, gjëja qe duhet menduar është kjo.
17:27
what enables all of this choice in industrial societies is material affluence.
323
1022000
7000
Ajo që mundëson të gjitha këto zgjidhje në shoqëritë industriale është begatia materiale.
17:34
There are lots of places in the world,
324
1029000
2000
Ka mjaft vende në botë,
17:36
and we have heard about several of them,
325
1031000
2000
dhe kemi dëgjuar për disa nga ato,
17:38
where their problem is not that they have too much choice.
326
1033000
2000
ku problemi nuk është se ata kanë shumë zgjidhje.
17:40
Their problem is that they have too little.
327
1035000
3000
Problemi i tyre është se kanë shumë pak.
17:43
So the stuff I'm talking about is the peculiar problem
328
1038000
3000
Pra ajo që po flas unë është një problem i veçantë
17:46
of modern, affluent, Western societies.
329
1041000
3000
i botës moderne, të begatshme i shoqërive përendimore.
17:49
And what is so frustrating and infuriating is this:
330
1044000
4000
Dhe ajo që është shumë frustruese dhe egërsuese është kjo:
17:53
Steve Levitt talked to you yesterday about how
331
1048000
2000
Steve Levitt foli dje rreth asaj se si
17:55
these expensive and difficult-to-install child seats don't help. It's a waste of money.
332
1050000
11000
këto ulëset e fëmijëve të shtrenjta dhe vështira për t'u instaluar nuk ndihmojnë. është humbje parash.
18:06
What I'm telling you is that these expensive, complicated choices --
333
1061000
4000
Ajo që them unë është se zgjidhjet e shtrenjta, komplikuara --
18:10
it's not simply that they don't help.
334
1065000
2000
jo vetëm që nuk ndihmojnë.
18:12
They actually hurt.
335
1067000
2000
Ato në të vërtetë u lëndojnë.
18:14
They actually make us worse off.
336
1069000
3000
Ato na bëjnë më keq.
18:17
If some of what enables people in our societies to make all of the choices we make
337
1072000
5000
Nëse disa nga gjërat që u mundësojnë njerëzve në shoqëritë tona të marrn vendime
18:22
were shifted to societies in which people have too few options,
338
1077000
5000
dhe ato vendime të zhvendoseshin dhe mirreshin nga njerëz që kanë më pak opsione
18:27
not only would those people's lives be improved,
339
1082000
2000
jo vetëm që jeta e tyre do përmirësohej,
18:29
but ours would be improved also.
340
1084000
3000
por do përmirësohej edhe jeta jonë.
18:32
This is what economists call a "Pareto-improving move."
341
1087000
3000
Kjo është ajo që ekonomistët quajnë lëvizja Pareto e përmirësimit.
18:35
Income redistribution will make everyone better off -- not just poor people --
342
1090000
5000
Rishpërndarja e të miravë do u bëntë mirë të gjithëve -- jo vetëm të varfërve --
18:40
because of how all this excess choice plagues us.
343
1095000
4000
sepse kjo mundësia e madhe e zgjedhjeve na torturon.
18:44
So to conclude. You're supposed to read this cartoon,
344
1099000
4000
Pra për të përfunduar. Ju do duhej ta lexonit këtë vizatim,
18:48
and, being a sophisticated person, say,
345
1103000
2000
dhe duke qenë person i sofistikuar, thoni,
18:50
"Ah! What does this fish know?
346
1105000
2000
"Ah! çka di ky peshk?
18:52
You know, nothing is possible in this fishbowl."
347
1107000
4000
E dini se asgjë nuk është e mundur në këtë akuarium peshku."
18:56
Impoverished imagination, a myopic view of the world --
348
1111000
2000
Imagjinatë e varfëruar, pamje miope e botës --
18:58
and that's the way I read it at first.
349
1113000
2000
dhe kjo është mënyra se si unë e lexoj fillimisht.
19:00
The more I thought about it, however,
350
1115000
2000
Por kur mendova më shumë rreth tij,
19:02
the more I came to the view that this fish knows something.
351
1117000
4000
fillova të mendoj se ky peshk di diçka.
19:06
Because the truth of the matter is that
352
1121000
2000
Sepse e vërteta është që
19:08
if you shatter the fishbowl so that everything is possible,
353
1123000
5000
nëse lëviz në akuarium me qëndrimin se gjithçka është e mundur,
19:13
you don't have freedom. You have paralysis.
354
1128000
3000
atëherë nuk keni liri. Keni paralizë.
19:16
If you shatter this fishbowl so that everything is possible,
355
1131000
3000
Nëse lëviz në akuarium me qëndrimin se gjithçka është e mundur,
19:19
you decrease satisfaction.
356
1134000
4000
e ulni satisfaksionin.
19:23
You increase paralysis, and you decrease satisfaction.
357
1138000
4000
E rrisni paralizën dhe ulni satisfaksionin.
19:27
Everybody needs a fishbowl.
358
1142000
2000
Të gjithëve na duhet një akuarium peshku.
19:29
This one is almost certainly too limited --
359
1144000
2000
Ky është tepër i kufizuar --
19:31
perhaps even for the fish, certainly for us.
360
1146000
3000
mbase edhe për peshkun, gjithsesi për neve.
19:34
But the absence of some metaphorical fishbowl is a recipe for misery,
361
1149000
4000
Por mungesa e akuariumit metaforë është një recetë për vuajtje,
19:38
and, I suspect, disaster.
362
1153000
3000
dhe, dyshoj unë, katastrofë.
19:41
Thank you very much.
363
1156000
2000
Faleminderit shumë.
19:43
(Applause)
364
1158000
2000
(Aplauzë)
ABOUT THE SPEAKER
Barry Schwartz - PsychologistBarry Schwartz studies the link between economics and psychology, offering startling insights into modern life. Lately, working with Ken Sharpe, he's studying wisdom.
Why you should listen
In his 2004 book The Paradox of Choice, Barry Schwartz tackles one of the great mysteries of modern life: Why is it that societies of great abundance — where individuals are offered more freedom and choice (personal, professional, material) than ever before — are now witnessing a near-epidemic of depression? Conventional wisdom tells us that greater choice is for the greater good, but Schwartz argues the opposite: He makes a compelling case that the abundance of choice in today's western world is actually making us miserable.
Infinite choice is paralyzing, Schwartz argues, and exhausting to the human psyche. It leads us to set unreasonably high expectations, question our choices before we even make them and blame our failures entirely on ourselves. His relatable examples, from consumer products (jeans, TVs, salad dressings) to lifestyle choices (where to live, what job to take, who and when to marry), underscore this central point: Too much choice undermines happiness.
Schwartz's previous research has addressed morality, decision-making and the varied inter-relationships between science and society. Before Paradox he published The Costs of Living, which traces the impact of free-market thinking on the explosion of consumerism -- and the effect of the new capitalism on social and cultural institutions that once operated above the market, such as medicine, sports, and the law.
Both books level serious criticism of modern western society, illuminating the under-reported psychological plagues of our time. But they also offer concrete ideas on addressing the problems, from a personal and societal level.
Schwartz is the author of the TED Book, Why We Work.
Barry Schwartz | Speaker | TED.com