TED2011
Suzanne Lee: Grow your own clothes
Suzanne Lee: Kendi giysini kendin yetiştir
Filmed:
Readability: 4.1
1,519,065 views
Tasarımcı Suzanne Lee, giysi yapmak için kumaş ya da bitkisel deri gibi kullanılabilen "Kombu Çayı" bazlı malzemeyi yetiştirmeye ilişkin deneyimlerini paylaşıyor. Süreç büyüleyici, sonuç göz alıcı (küçük bir kusuru olmakla birlikte...) ve potansiyeli gerçekten nefes kesici.
Suzanne Lee - Designer
TED Fellow Suzanne Lee is a fashion designer turned biological conjurer, who gleefully plays with new materials and processes. Full bio
TED Fellow Suzanne Lee is a fashion designer turned biological conjurer, who gleefully plays with new materials and processes. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:15
So as a fashion designer,
0
0
2000
Bir modacı olarak,
00:17
I've always tended to think of materials
1
2000
2000
malzemeleri hep
00:19
something like this,
2
4000
2000
böyle bir şey,
00:21
or this,
3
6000
3000
veya böyle,
00:24
or maybe this.
4
9000
3000
ya da belki de böyle düşünme eğilimindeydim.
00:27
But then I met a biologist,
5
12000
3000
Ama bir biyologla tanıştım
00:30
and now I think of materials like this --
6
15000
3000
ve şimdi malzemeleri böyle düşünüyorum --
00:33
green tea, sugar,
7
18000
2000
yeşil çay, şeker,
00:35
a few microbes and a little time.
8
20000
3000
biraz mikrop ve azıcık zaman.
00:38
I'm essentially using a kombucha recipe,
9
23000
2000
Aslında, fermentasyonla
00:40
which is a symbiotic mix
10
25000
2000
selüloz ören
00:42
of bacteria, yeasts and other micro-organisms,
11
27000
3000
bakteri, maya ve mikro-organizmaların
00:45
which spin cellulose
12
30000
2000
sembiyotik karışımı
00:47
in a fermentation process.
13
32000
3000
bir Kombu Çayı tarifi kullanıyorum.
00:50
Over time, these tiny threads
14
35000
2000
Zamanla, bu minik iplikler
00:52
form in the liquid into layers
15
37000
2000
sıvının içinde katmanlaşıyor
00:54
and produce a mat on the surface.
16
39000
3000
ve yüzeyde bir tabaka oluşturuyorlar.
00:59
So we start by brewing the tea.
17
44000
2000
Yani çayı demleyerek başlıyoruz.
01:01
I brew up to about 30 liters of tea at a time,
18
46000
3000
Tek seferde 30 litre demliyorum.
01:04
and then while it's still hot, add a couple of kilos of sugar.
19
49000
3000
ve hâlâ sıcakken, birkaç kilo şeker ekliyorum.
01:07
We stir this in until it's completely dissolved
20
52000
3000
Tamamen eriyene kadar karıştırıyoruz
01:10
and then pour it into a growth bath.
21
55000
2000
ve büyüme banyosuna döküyoruz.
01:12
We need to check that the temperature
22
57000
2000
Sıcaklığın 30°C'nin altına düştüğünü
01:14
has cooled to below 30 degrees C.
23
59000
3000
kontrol etmeliyiz.
01:17
And then we're ready to add the living organism.
24
62000
2000
Sonra, yaşayan organizmaları eklemeye hazırız.
01:19
And along with that, some acetic acid.
25
64000
2000
Beraberinde, biraz asetik asit.
01:21
And once you get this process going,
26
66000
2000
Bu süreci bir başlattığınızda, aslında,
01:23
you can actually recycle
27
68000
2000
bir önceki fermente edilmiş sıvıyı
01:25
your previous fermented liquid.
28
70000
3000
yeniden değerlendirebiliyorsunuz.
01:28
We need to maintain an optimum temperature for the growth.
29
73000
3000
Büyüme için optimum sıcaklığı sağlamalıyız.
01:31
And I use a heat mat to sit the bath on
30
76000
3000
Banyoyu üzerine oturttuğum bir ısı matı
01:34
and a thermostat to regulate it.
31
79000
2000
ve ısısını ayarlamak için termostat kullanıyorum.
01:36
And actually, in hot weather, I can just grow it outside.
32
81000
3000
Aslında, sıcak suda, dışarıda yetiştirebilirim.
01:39
So this is my mini fabric farm.
33
84000
2000
İşte minik kumaş çiftliğim.
01:41
After about three days,
34
86000
2000
Aşağı yukarı üç gün sonra,
01:43
the bubbles will appear on the surface of the liquid.
35
88000
3000
sıvının yüzeyinde kabarcıklar görünecek.
01:46
So this is telling us that the fermentation is in full swing.
36
91000
3000
Bu bize fermentasyonun aktif olduğunu gösterir.
01:49
And the bacteria are feeding
37
94000
2000
Bakteriler sıvıdaki
01:51
on the sugar nutrients in the liquid.
38
96000
2000
şekerle besleniyor.
01:53
So they're spinning these tiny nano fibers
39
98000
2000
Böylece, saf selülozdan
01:55
of pure cellulose.
40
100000
2000
bu minik nano lifleri üretiyorlar.
01:57
And they're sticking together, forming layers
41
102000
2000
Birbirlerine yapışıyor, katmanlar oluşturuyor
01:59
and giving us a sheet on the surface.
42
104000
2000
ve bize yüzeyde bir tabaka veriyorlar.
02:01
After about two to three weeks,
43
106000
2000
İki üç hafta sonra,
02:03
we're looking at something which is about an inch in thickness.
44
108000
3000
artık 2.5 cm kalınlığında bir şeye bakıyoruz.
02:06
So the bath on the left is after five days,
45
111000
3000
Soldaki banyo beş gün sonrası
02:09
and on the right, after 10.
46
114000
2000
ve sağdaki ise 10 gün sonrası.
02:11
And this is a static culture.
47
116000
2000
Bu statik bir kültür.
02:13
You don't have to do anything to it;
48
118000
2000
Hiçbir müdahalede bulunmanız gerekmiyor,
02:15
you just literally watch it grow.
49
120000
2000
tam anlamıyla, yalnızca büyümesini izliyorsunuz.
02:17
It doesn't need light.
50
122000
2000
Işığa ihtiyacı yok.
02:19
And when it's ready to harvest, you take it out of the bath
51
124000
3000
Ürün elde edilmeye hazır olduğunda, onu banyodan çıkartıyor
02:22
and you wash it in cold, soapy water.
52
127000
2000
ve soğuk, sabunlu suyla yıkıyorsunuz.
02:24
At this point, it's really heavy.
53
129000
2000
Bu aşamada, oldukça ağır.
02:26
It's over 90 percent water,
54
131000
2000
%90'dan da fazlası su.
02:28
so we need to let that evaporate.
55
133000
2000
Bu nedenle bunu buharlaştırmalıyız.
02:30
So I spread it out onto a wooden sheet.
56
135000
2000
Bu yüzden, onu ahşap bir plakanın üstüne seriyorum.
02:32
Again, you can do that outside
57
137000
2000
Tekrar belirteyim, bunu dışarıda yapabilir
02:34
and just let it dry in the air.
58
139000
2000
ve açık havada kurumaya bırakabilirsiniz.
02:36
And as it's drying, it's compressing,
59
141000
2000
Kurudukça, çekiyor,
02:38
so what you're left with, depending on the recipe,
60
143000
2000
böylece elinizde -tarife göre-
02:40
is something that's either
61
145000
2000
ya hafif, şeffaf kağıdımsı bir şey
02:42
like a really light-weight, transparent paper,
62
147000
2000
ya da bitkisel deri gibi daha esnek
02:44
or something which is much more like a flexible vegetable leather.
63
149000
4000
bir şey kalıyor.
02:48
And then you can either cut that out
64
153000
2000
Daha sonra, bunu keserek ve
02:50
and sew it conventionally,
65
155000
2000
geleneksel şekilde dikebilirsiniz
02:52
or you can use the wet material
66
157000
2000
veya ıslak malzemeye
02:54
to form it around a three-dimensional shape.
67
159000
3000
üç boyutlu bir şekille form verebilirsiniz.
02:57
And as it evaporates,
68
162000
2000
Su buharlaştıkça,
02:59
it will knit itself together, forming seams.
69
164000
2000
birbirine yapışarak, dikişler oluşturacaktır.
03:01
So the color in this jacket is coming purely from green tea.
70
166000
3000
Yani bu ceketin rengi yalnızca yeşil çaydan gelmekte.
03:04
I guess it also looks a little bit like human skin,
71
169000
2000
Sanırım biraz da insan derisi gibi görünüyor ki
03:06
which intrigues me.
72
171000
3000
bu ilgimi çekiyor.
03:09
Since it's organic,
73
174000
2000
Organik olduğu için,
03:11
I'm really keen to try and minimize the addition of any chemicals.
74
176000
3000
her tür kimyasalın eklenmesini en aza indirmeye çalışmakta oldukça hevesliyim.
03:14
I can make it change color without using dye
75
179000
3000
Demir oksitlenmesi denen bir prosedürle
03:17
by a process of iron oxidation.
76
182000
2000
boya kullanmadan renk değiştirmesini sağlayabiliyorum.
03:19
Using fruit and vegetable staining,
77
184000
2000
Meyve ve sebze lekelerini kullanarak
03:21
create organic patterning.
78
186000
2000
organik desenler yaratabiliyorum.
03:23
And using indigo,
79
188000
2000
Çivit mavisi boyası kullanmak,
03:25
make it anti-microbial.
80
190000
2000
onu antimikrobik yapıyor.
03:27
And in fact, cotton
81
192000
2000
Nitekim, pamukta
03:29
would take up to 18 dips in indigo
82
194000
3000
bu koyulukta bir renge ulaşmak için
03:32
to achieve a color this dark.
83
197000
2000
onu çivit mavisine 18 kez batırmak gerekir.
03:34
And because of the super-absorbency of this kind of cellulose,
84
199000
3000
Bu tür bir selülozun süper emiciliğinden dolayı,
03:37
it just takes one, and a really short one at that.
85
202000
3000
sadece bir batırma -ve gerçekten kısa bir tane- yeterli oluyor.
03:40
What I can't yet do is make it water-resistant.
86
205000
3000
Henüz yapamadığım, malzemeyi suya dayanıklı kılabilmek.
03:43
So if I was to walk outside in the rain
87
208000
3000
Yani bugün, yağmur altında dışarda yürürsem
03:46
wearing this dress today,
88
211000
2000
bu elbiseyi giyerek
03:48
I would immediately start to absorb
89
213000
2000
hemen inanılmaz çok miktarda suyu
03:50
huge amounts of water.
90
215000
3000
emmeye başlarım.
03:53
The dress would get really heavy,
91
218000
2000
Elbise iyice ağırlaşır
03:55
and eventually the seams would probably fall apart --
92
220000
2000
ve sonunda, büyük ihtimalle dikişler parçalanır --
03:57
leaving me feeling rather naked.
93
222000
2000
beni epeyce çıplak hissettirir.
03:59
Possibly a good performance piece,
94
224000
2000
İyi bir gösteri parçası olabilir,
04:01
but definitely not ideal for everyday wear.
95
226000
3000
ama kesinlikle günlük kullanım için uygun değil.
04:05
What I'm looking for
96
230000
2000
Aradığım,
04:07
is a way to give the material
97
232000
2000
malzemeye ihtiyacım olan özellikleri
04:09
the qualities that I need.
98
234000
2000
verebilecek bir yol.
04:11
So what I want to do is say to a future bug,
99
236000
3000
Yani yapmak istediğim, gelecekteki bir böceğe şunu söylemek:
04:14
"Spin me a thread.
100
239000
2000
"Bana bir iplik ör.
04:16
Align it in this direction.
101
241000
2000
Şu yönde diz.
04:18
Make it hydrophobic.
102
243000
2000
Onu, hidrofobik yap.
04:20
And while you're at it,
103
245000
2000
Hatta bu sırada, hazır elin değmişken,
04:22
just form it around this 3D shape."
104
247000
3000
onu, şu üç boyutlu şeklin çevresinde biçimle."
04:25
Bacterial cellulose is actually already being used for wound healing,
105
250000
4000
Bakteriyel selüloz, aslında yaraların iyileşmesinde çoktan kullanılıyor
04:29
and possibly in the future
106
254000
2000
ve gelecekte belki de
04:31
for biocompatible blood vessels,
107
256000
3000
biyo-uyumlu kan damarları,
04:34
possibly even replacement bone tissue.
108
259000
2000
hatta belki kemik dokusunun değiştirilmesi için kullanılacak.
04:36
But with synthetic biology,
109
261000
2000
Ama bu sentetik biyolojiyle,
04:38
we can actually imagine engineering this bacterium
110
263000
4000
bu bakteriyi
04:42
to produce something
111
267000
2000
bize istediğimiz kalitede,
04:44
that gives us the quality,
112
269000
2000
miktarda ve şekilde
04:46
quantity and shape
113
271000
2000
bir malzeme verecek
04:48
of material that we desire.
114
273000
2000
bir şey üretmek için düzenlemeyi hayal edebiliriz.
04:50
Obviously, as a designer, that's really exciting
115
275000
3000
Tabi ki, bir tasarımcıya, bu çok heyecan verici.
04:53
because then I start to think, wow,
116
278000
2000
Çünkü, düşünmeye başlıyorum da, vay canına,
04:55
we could actually imagine
117
280000
2000
tüketilebilir ürünler yetiştirmeyi
04:57
growing consumable products.
118
282000
3000
gerçekten de hayal edebiliriz.
05:01
What excites me about using microbes
119
286000
3000
Beni mikropları kullanmakta heyecanlandıran
05:04
is their efficiency.
120
289000
2000
onların verimliliği.
05:06
So we only grow what we need.
121
291000
2000
Yani sadece ihtiyacımız olanı yetiştiriyoruz.
05:08
There's no waste.
122
293000
2000
Hiç atık yok.
05:10
And in fact, we could make it from a waste stream --
123
295000
3000
Hatta, bunu bir atık akışından üretebiliriz --
05:13
so for example,
124
298000
2000
örneğin,
05:15
a waste sugar stream
125
300000
2000
bir gıda işleme fabrikasının
05:17
from a food processing plant.
126
302000
2000
atık şekerlerinden.
05:19
Finally, at the end of use, we could biodegrade it naturally
127
304000
3000
Sonuç olarak, kullanımın sonunda, soyulmuş sebze kabuklarınızla birlikte
05:22
along with your vegetable peelings.
128
307000
3000
doğal olarak biyolojik olarak parçalanabilir.
05:25
What I'm not suggesting is that microbial cellulose
129
310000
3000
Öne sürmediğim, mikrobiyal selülozun
05:28
is going to be a replacement
130
313000
2000
pamuk, deri ve diğer tekstil malzemelerinin
05:30
for cotton, leather or other textile materials.
131
315000
3000
yerine geçeceği.
05:33
But I do think it could be quite a smart and sustainable addition
132
318000
4000
Ama artan değerli doğal kaynaklarımıza
05:37
to our increasingly precious natural resources.
133
322000
3000
oldukça akıllıca ve sürdürülebilir bir ek olacağına inanıyorum.
05:40
Ultimately, maybe it won't even be fashion
134
325000
2000
Sonuçta, bu mikropların etkisini göreceğimiz
05:42
where we see these microbes have their impact.
135
327000
2000
moda olmayabilir de.
05:44
We could, for example, imagine
136
329000
2000
Mesela, düşünün
05:46
growing a lamp, a chair,
137
331000
3000
bir lamba, bir sandalye,
05:49
a car or maybe even a house.
138
334000
3000
bir araba ve belki de bir ev yetiştirdiğinizi.
05:52
So I guess what my question to you is:
139
337000
3000
Yani, sanırım size sorum şu:
05:55
in the future, what would you choose to grow?
140
340000
2000
gelecekte, ne yetiştirmeyi seçerdiniz?
05:57
Thank you very much.
141
342000
2000
Çok teşekkürler.
05:59
(Applause)
142
344000
9000
(Alkış)
06:08
Bruno Giussani: Suzanne, just a curiosity,
143
353000
2000
Bruno Giussani: Suzanne, çok hızlıca,
06:10
what you're wearing is not random. (Suzanne Lee: No.)
144
355000
3000
giydiğin şey herhangi bir şey değil. (Suzanne Lee: Hayır.)
06:13
This is one of the jackets you grew?
145
358000
2000
Bu yetiştirdiğin ceketlerden biri mi?
06:15
SL: Yes, it is.
146
360000
2000
SL: Evet, öyle.
06:17
It's probably -- part of the project's still in process
147
362000
2000
Belki de -- projenin bir kısmı hala devam etmekte,
06:19
because this one
148
364000
2000
çünkü bu
06:21
is actually biodegrading in front of your eyes.
149
366000
2000
şu an gözlerinizin önünde biyolojik olarak çözünüyor.
06:23
(Laughter)
150
368000
2000
(Kahkaha)
06:25
It's absorbing my sweat, and it's feeding on it.
151
370000
3000
Terimi emiyor ve ondan besleniyor.
06:28
BG: Okay, so we'll let you go and save it, and rescue it.
152
373000
2000
BG: Peki, o zaman gitmene, onu korumana ve kurtarma izin veriyorum.
06:30
Suzanne Lee. (SL: Thank you.)
153
375000
3000
Suzanne Lee. (SL: Teşekkürler.)
06:33
(Applause)
154
378000
2000
(Alkış)
ABOUT THE SPEAKER
Suzanne Lee - DesignerTED Fellow Suzanne Lee is a fashion designer turned biological conjurer, who gleefully plays with new materials and processes.
Why you should listen
Fashion designer Suzanne Lee directs the BioCouture research project, which sprang from an idea in her book Fashioning the Future: Tomorrow’s Wardrobe, a seminal text on fashion and future technologies. Her research harnesses nature to propose a radical future fashion vision: Can we grow a dress from a vat of liquid?
Using bacterial-cellulose, Lee aims to address pressing ecological and sustainability issues around fashion and beyond. A Senior Research Fellow at Central Saint Martins, University of the Arts London, she is working with scientists to investigate whether synthetic biology can engineer optimized organisms for growing future consumer products
Suzanne Lee | Speaker | TED.com