TEDxMidAtlantic
Jeff Speck: 4 ways to make a city more walkable
Jeff Speck: Bir şehri daha yürünebilir kılmanın 4 yolu
Filmed:
Readability: 3.7
2,173,018 views
Arabalardan arınmış, dağınık yerleşmeden arınmış şehrinizde yürümeye özgürlük! Şehir plancısı Jeff Speck, ''genel yürünebilirlik teorisi''ni paylaşıyor.
6 şeritli otoyolu olan dağınık yerleşimleri; güvenilir, yürünebilir, bisiklet şeritli ve ağaçlı sokaklara dönüştürmenin 4 temel maddesini açıklıyor.
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
So I'm here to talk to you
about the walkable city.
about the walkable city.
0
897
2889
Yürünebilir şehir konusu hakkında
konuşmak için buradayım.
konuşmak için buradayım.
00:15
What is the walkable city?
1
3810
1359
Yürünebilir şehir nedir?
00:17
Well, for want of a better definition,
2
5193
2481
Şu anki manasıyla;
00:19
it's a city in which the car
is an optional instrument of freedom,
is an optional instrument of freedom,
3
7698
6888
arabaların, protez bir aletten ziyade,
isteğe bağlı bir özgürlük aracı
olduğu bir şehir denilebilir.
olduğu bir şehir denilebilir.
00:26
rather than a prosthetic device.
4
14610
1884
00:28
And I'd like to talk about
why we need the walkable city,
why we need the walkable city,
5
16518
2955
Yürünebilir bir şehre
neden ihtiyacımız olduğunu
neden ihtiyacımız olduğunu
ve yürünebilir bir şehrin nasıl yapılacağı
hakkında konuşmak istiyorum.
hakkında konuşmak istiyorum.
00:31
and I'd like to talk about
how to do the walkable city.
how to do the walkable city.
6
19497
4158
00:35
Most of the talks I give these days
are about why we need it,
are about why we need it,
7
23679
4340
Son zamanlarda yaptığım konuşmaların
çoğu, buna neden ihtiyacımız olduğunu
çoğu, buna neden ihtiyacımız olduğunu
konu alıyor, ancak anlayabilirsiniz.
00:40
but you guys are smart.
8
28043
3096
00:44
And also I gave that talk
exactly a month ago,
exactly a month ago,
9
32314
3247
Bahsettiğim konuşma tam olarak
bir ay önce gerçekleşti,
bir ay önce gerçekleşti,
00:47
and you can see it at TED.com.
10
35585
2067
ted.com'dan bakabilirsiniz.
00:49
So today I want to talk
about how to do it.
about how to do it.
11
37676
3000
Bu yüzden bugün, bunun nasıl
yapılacağını anlatmak istiyorum.
yapılacağını anlatmak istiyorum.
Bu konuyu uzun uzun
düşündüğüm zamanlarda,
düşündüğüm zamanlarda,
00:52
In a lot of time thinking about this,
12
40700
1939
yürünebilirliğin genel teorisi
dediğim sonuca eriştim.
dediğim sonuca eriştim.
00:54
I've come up with what I call
the general theory of walkability.
the general theory of walkability.
13
42663
3100
00:57
A bit of a pretentious term,
it's a little tongue-in-cheek,
it's a little tongue-in-cheek,
14
45787
2930
Biraz iddialı bir terim,
bir miktar iğneleme içeriyor,
bir miktar iğneleme içeriyor,
ama çok uzun süredir düşündüğüm bir şey
01:00
but it's something
I've thought about for a long time,
I've thought about for a long time,
15
48741
2574
ve sizinle bulduğumu düşündüğüm
şeyi paylaşmak istiyorum.
şeyi paylaşmak istiyorum.
01:03
and I'd like to share
what I think I've figured out.
what I think I've figured out.
16
51339
3384
01:06
In the American city,
the typical American city --
the typical American city --
17
54747
2839
Amerikan şehrinde,
tipik bir Amerikan şehrinde;
tipik bir Amerikan şehrinde;
tipik Amerikan şehri
Washington D.C.
Washington D.C.
01:09
the typical American city
is not Washington, DC,
is not Washington, DC,
18
57610
2240
01:11
or New York, or San Francisco;
19
59874
2308
ya da New York
veya San Francisco değil,
veya San Francisco değil,
Grand Rapids veya Cedar Rapids
ya da Memphis'tir.
ya da Memphis'tir.
01:14
it's Grand Rapids or Cedar
Rapids or Memphis --
Rapids or Memphis --
20
62206
3247
01:17
in the typical American city
in which most people own cars
in which most people own cars
21
65477
3111
Çoğu insanın araba sahibi olduğu
ve sürekli araba sürmenin
ve sürekli araba sürmenin
01:20
and the temptation
is to drive them all the time,
is to drive them all the time,
22
68612
2321
cezbedici olduğu
tipik bir Amerikan şehrinde
tipik bir Amerikan şehrinde
eğer insanları yürütecekseniz,
o zaman araba sürmek kadar iyi
o zaman araba sürmek kadar iyi
01:22
if you're going to get them to walk,
then you have to offer a walk
then you have to offer a walk
23
70957
3779
veya daha iyi gelen bir
yürüyüş yolu sunmak zorundasınız.
yürüyüş yolu sunmak zorundasınız.
01:26
that's as good as a drive or better.
24
74760
1848
01:28
What does that mean?
25
76632
1151
Bu ne demek oluyor?
Dört şeyi aynı anda sunmanız
gerektiği anlamına geliyor:
gerektiği anlamına geliyor:
01:29
It means you need to offer
four things simultaneously:
four things simultaneously:
26
77807
2541
01:32
there needs to be a proper reason to walk,
27
80372
2057
yürümek için mantıklı bir sebep,
yürüyüş güvenli olmalı
ve güvende hissettirmeli,
ve güvende hissettirmeli,
01:34
the walk has to be safe and feel safe,
28
82453
2350
rahat olmalı
01:36
the walk has to be comfortable
29
84827
1695
ve ilginç olmalı.
01:38
and the walk has to be interesting.
30
86546
1769
Bu dört şeyin hepsini aynı
anda sunmanız gerekiyor
anda sunmanız gerekiyor
01:40
You need to do all four
of these things simultaneously,
of these things simultaneously,
31
88339
2610
ve bugünkü konuşmamın temeli bu;
01:42
and that's the structure of my talk today,
32
90973
2030
size her birini anlatmak.
01:45
to take you through each of those.
33
93027
1629
Yürüme sebebi, Yeni Şehircilik hareketinin
kurucuları ve akıl hocalarım olan
kurucuları ve akıl hocalarım olan
01:46
The reason to walk
is a story I learned from my mentors,
is a story I learned from my mentors,
34
94680
3264
01:49
Andrés Duany and Elizabeth Plater-Zyberk,
35
97968
2360
Andrés Duany ve
Elizabeth Plater-Zyberk'ten
Elizabeth Plater-Zyberk'ten
öğrendiğim bir hikâye.
01:52
the founders of the New Urbanism movement.
36
100352
2001
01:54
And I should say half the slides
and half of my talk today
and half of my talk today
37
102377
3513
Slaytlarımın yarısını ve
bugünkü konuşmamın yarısını
bugünkü konuşmamın yarısını
onlardan öğrendim.
01:57
I learned from them.
38
105914
1326
01:59
It's the story of planning,
39
107264
1779
Bu planlamanın hikâyesi,
02:01
the story of the formation
of the planning profession.
of the planning profession.
40
109067
3240
planlama alanının kurulum hikâyesi.
02:04
When in the 19th century
people were choking
people were choking
41
112331
4751
19. yüzyılda,
insanlar şeytani değirmenlerin
isinden boğulurken
isinden boğulurken
02:09
from the soot of the dark, satanic mills,
42
117106
2493
şehir plancıları, "Haydi evleri
değirmenlerden uzaklaştıralım," dedi.
değirmenlerden uzaklaştıralım," dedi.
02:11
the planners said, hey, let's move
the housing away from the mills.
the housing away from the mills.
43
119623
4376
02:16
And lifespans increased
immediately, dramatically,
immediately, dramatically,
44
124023
3467
Yaşam süreleri hemen ardından,
çarpıcı bir şekilde arttı.
çarpıcı bir şekilde arttı.
Plancıların bu döngüyü
02:19
and we like to say
45
127514
1151
02:20
the planners have been trying to repeat
that experience ever since.
that experience ever since.
46
128689
3192
o zamandan beri tekrarladığını
belirtmek isterim.
belirtmek isterim.
''Öklit Bölgelemesi''
denilen şey ile başlıyoruz,
denilen şey ile başlıyoruz,
02:23
So there's the onset
of what we call Euclidian zoning,
of what we call Euclidian zoning,
47
131905
2642
02:26
the separation of the landscape
into large areas of single use.
into large areas of single use.
48
134571
4075
alanın tek kullanımlık geniş alanlara
bölünmesi anlamına geliyor.
bölünmesi anlamına geliyor.
Ve genellikle bir şehre
planlama için gittiğimde,
planlama için gittiğimde,
02:30
And typically when I arrive
in a city to do a plan,
in a city to do a plan,
49
138670
2477
02:33
a plan like this already awaits me
on the property that I'm looking at.
on the property that I'm looking at.
50
141171
4039
böyle bir plan üzerine çalışacağım
mülkte beni bekliyor oluyor.
mülkte beni bekliyor oluyor.
Böyle bir plan ise,
02:37
And all a plan like this guarantees
51
145234
1702
yürünebilir şehri imkânsız kılar,
02:38
is that you will not have a walkable city,
52
146960
2039
çünkü yakınına başka hiçbir şey
konumlandırılmamıştır.
konumlandırılmamıştır.
02:41
because nothing is located
near anything else.
near anything else.
53
149023
2920
Bunun alternatifi yürünebilir
bir şehir oluyor elbette,
bir şehir oluyor elbette,
02:43
The alternative, of course,
is our most walkable city,
is our most walkable city,
54
151967
3640
şunu da eklemeliyim ki bu Rothko'nun,
02:47
and I like to say, you know,
this is a Rothko,
this is a Rothko,
55
155631
2530
bu da Seurat'nın eseri.
02:50
and this is a Seurat.
56
158185
1503
02:51
It's just a different way --
he was the pointilist --
he was the pointilist --
57
159712
2541
Farklı bir yol izliyorlar;
kendisi bir Noktacı idi,
kendisi bir Noktacı idi,
bir yerler yapmanın farklı bir yolu.
02:54
it's a different way of making places.
58
162277
1833
02:56
And even this map of Manhattan
is a bit misleading
is a bit misleading
59
164134
2809
Bu Manhattan haritası dahi
yanlış yönlendirebilir;
yanlış yönlendirebilir;
02:58
because the red color
is uses that are mixed vertically.
is uses that are mixed vertically.
60
166967
4180
çünkü kırmızı rengi, dikey olarak
karıştırılmışlarda kullanılıyor.
karıştırılmışlarda kullanılıyor.
03:03
So this is the big story
of the New Urbanists --
of the New Urbanists --
61
171171
2704
Yeni Şehir Plancılarının büyük hikâyesi;
03:05
to acknowledge that there
are only two ways
are only two ways
62
173899
2512
binlerce insan tarafından test edilip
dünyada ve tarih boyunca
toplumlar inşa edebilmek için
toplumlar inşa edebilmek için
03:08
that have been tested by the thousands
63
176435
2290
izlenebilecek yalnızca iki yol
olduğuna dair oluşan fikir birliği.
olduğuna dair oluşan fikir birliği.
03:10
to build communities,
in the world and throughout history.
in the world and throughout history.
64
178749
2940
03:13
One is the traditional neighborhood.
65
181713
1878
Biri, geleneksel mahalle algısı.
03:15
You see here several neighborhoods
of Newburyport, Massachusetts,
of Newburyport, Massachusetts,
66
183615
3414
Massachusetts Newburyport'da
birçok mahalle görebilirsiniz,
birçok mahalle görebilirsiniz,
bu mahalleler her şeyi içinde barındıran
ve karma diyebileceğimiz yerlerdir.
ve karma diyebileceğimiz yerlerdir.
03:19
which is defined as being compact
and being diverse --
and being diverse --
67
187053
4267
03:23
places to live, work, shop,
recreate, get educated --
recreate, get educated --
68
191344
4142
Yaşam alanı, iş yerleri, alışveriş,
eğlenme, eğitim alanları,
eğlenme, eğitim alanları,
hepsi yürüme mesafesinde olur.
03:27
all within walking distance.
69
195510
1879
Ve bu yürünebilir olarak tanımlanıyor.
03:29
And it's defined as being walkable.
70
197413
2136
Birçok küçük mahalle içerir,
03:31
There are lots of small streets.
71
199573
1534
her biri yürümek için idealdir.
03:33
Each one is comfortable to walk on.
72
201131
1726
03:34
And we contrast that to the other way,
73
202881
2514
Mahalle yerleşimini tersiyle kıyaslayalım,
İkinci Dünya Savaşından sonra
ortaya çıkan bir yerleşim türü;
ortaya çıkan bir yerleşim türü;
03:37
an invention that happened
after the Second World War,
after the Second World War,
74
205419
2819
03:40
suburban sprawl,
75
208262
1258
varoş yerleşimi.
03:41
clearly not compact, clearly not diverse,
and it's not walkable,
and it's not walkable,
76
209544
4577
Kesinlikle her şeyi içinde barındırmıyor,
çeşitlilik yok ve yürünebilir değil,
çeşitlilik yok ve yürünebilir değil,
çünkü çok az sokak birbirine bağlanıyor,
03:46
because so few of the streets connect,
77
214145
1898
03:48
that those streets that do connect
become overburdened,
become overburdened,
78
216067
2883
bundandır ki bağlanan
sokaklar da aşırı kalabalık
sokaklar da aşırı kalabalık
ve öyle bir ortamda,
çocuklarınızı dışarı çıkartmazsınız.
çocuklarınızı dışarı çıkartmazsınız.
03:50
and you wouldn't let your kid out on them.
79
218974
2090
03:53
And I want to thank Alex Maclean,
the aerial photographer,
the aerial photographer,
80
221088
2851
Hava fotoğrafçısı olan Alex Maclean'a
teşekkür etmek istiyorum,
teşekkür etmek istiyorum,
03:55
for many of these beautiful pictures
that I'm showing you today.
that I'm showing you today.
81
223963
3055
bugün size gösterdiğim bu güzel
fotoğrafların çoğu onun elinden çıktı.
fotoğrafların çoğu onun elinden çıktı.
03:59
So it's fun to break sprawl down
into its constituent parts.
into its constituent parts.
82
227042
3620
Bileşen parçalarına yayılımını
incelemek oldukça keyifli.
incelemek oldukça keyifli.
Yalnızca yaşayacağınız yerleri,
04:02
It's so easy to understand,
83
230686
1577
yalnızca çalışacağınız yerleri,
04:04
the places where you only live,
the places where you only work,
the places where you only work,
84
232287
3003
04:08
the places where you only shop,
85
236144
1956
sadece alışveriş yapacağınız yerleri
ve dev kamu kuruluşlarımızı
ve dev kamu kuruluşlarımızı
04:10
and our super-sized public institutions.
86
238124
3344
anlamak oldukça basit.
04:13
Schools get bigger and bigger,
87
241492
1440
Okullar gittikçe büyüyor
ve böylece, birbirlerinden
gittikçe uzaklaşıyorlar.
gittikçe uzaklaşıyorlar.
04:14
and therefore, further
and further from each other.
and further from each other.
88
242956
2396
04:17
And the ratio of the size
of the parking lot
of the parking lot
89
245376
3129
Park alanı ebatının
okul ebatına oranı,
04:20
to the size of the school
90
248529
1216
04:21
tells you all you need to know,
91
249769
1616
her şeyi açıklıyor;
04:23
which is that no child
has ever walked to this school,
has ever walked to this school,
92
251409
2538
hiçbir çocuk bu okula yürüyerek gitmedi
ve hiçbir çocuk bu okula
yürüyerek gitmeyecek.
yürüyerek gitmeyecek.
04:25
no child will ever walk to this school.
93
253971
1905
04:27
The seniors and juniors are driving
the freshmen and the sophomores,
the freshmen and the sophomores,
94
255900
3840
3. ve 4. sınıflar, 1. ve 2. sınıfları
okula arabayla bırakıyorlar
okula arabayla bırakıyorlar
04:31
and of course we have
the crash statistics to prove it.
the crash statistics to prove it.
95
259764
2624
ve elbette kaza istatistiklerimiz
bu durumu destekliyor.
bu durumu destekliyor.
04:34
And then the super-sizing
of our other civic institutions
of our other civic institutions
96
262412
3468
Ve tabii belediye kurumlarındaki
devasa büyüme de söz konusu,
devasa büyüme de söz konusu,
oyun alanları mesela,
04:37
like playing fields --
97
265904
1170
04:39
it's wonderful that Westin
in the Ft. Lauderdale area
in the Ft. Lauderdale area
98
267098
3873
Westin Ft. Lauderdale bölgesinde
8 futbol sahası, 8 beysbol sahası
ve 20 tenis kortu olması
ve 20 tenis kortu olması
04:42
has eight soccer fields
and eight baseball diamonds
and eight baseball diamonds
99
270995
3068
müthiş bir şey,
04:46
and 20 tennis courts,
100
274087
1859
ama sizi oraya götüren yola bir bakın,
04:47
but look at the road
that takes you to that location,
that takes you to that location,
101
275970
3612
çocuğunuzun orada bisiklet
sürmesine izin verir miydiniz?
sürmesine izin verir miydiniz?
04:51
and would you let your child bike on it?
102
279606
1946
04:53
And this is why we have
the soccer mom now.
the soccer mom now.
103
281576
2130
Bundandır ki futbol anneleri var.
04:55
When I was young, I had one soccer field,
104
283730
2242
Ben küçükken bir futbol sahası,
bir beyzbol sahası
ve bir tenis kortu vardı,
ve bir tenis kortu vardı,
04:57
one baseball diamond and one tennis court,
105
285996
2025
05:00
but I could walk to it,
because it was in my neighborhood.
because it was in my neighborhood.
106
288045
2858
ama yürüyerek gidebiliyordum,
çünkü hepsi mahallemdeydi.
çünkü hepsi mahallemdeydi.
05:02
Then the final part of sprawl
that everyone forgot to count:
that everyone forgot to count:
107
290927
2851
Yayılmanın son kısmını
çoğu hesaba katmayı unutur:
çoğu hesaba katmayı unutur:
05:05
if you're going to separate everything
from everything else
from everything else
108
293802
2820
eğer her şeyi, her şeyden ayırıp
hepsine otomotiv altyapı
kazandıracaksanız,
kazandıracaksanız,
05:08
and reconnect it
only with automotive infrastructure,
only with automotive infrastructure,
109
296646
2534
manzaranız bu şekilde görünmeye başlar.
05:11
then this is what your landscape
begins to look like.
begins to look like.
110
299204
2522
Buradaki asıl mesaj şu,
05:13
The main message here is:
111
301750
1215
şehri yürünebilir kılmak istiyorsanız,
dağınık model üzerine inşa edemezsiniz.
dağınık model üzerine inşa edemezsiniz.
05:14
if you want to have a walkable city,
you can't start with the sprawl model.
you can't start with the sprawl model.
112
302989
3602
kentsel modelin temeli gerekli olacaktır.
05:18
you need the bones of an urban model.
113
306615
2071
Bu da tasarım şeklinin sonucu oluyor,
05:20
This is the outcome
of that form of design,
of that form of design,
114
308710
2848
burada olduğu gibi.
05:23
as is this.
115
311582
1391
05:24
And this is something
that a lot of Americans want.
that a lot of Americans want.
116
312997
2589
Bu, birçok Amerikalının
istediği bir şey aslında,
istediği bir şey aslında,
05:27
But we have to understand
it's a two-part American dream.
it's a two-part American dream.
117
315610
2713
fakat bu iki aşamalı bir
Amerikan rüyasını içermekte.
Amerikan rüyasını içermekte.
05:30
If you're dreaming for this,
118
318347
1360
Eğer bunu istiyorsanız,
05:31
you're also going to be dreaming of this,
often to absurd extremes,
often to absurd extremes,
119
319731
3381
dolayısıyla bunu da istiyor oluyorsunuz,
inanması güç,
inanması güç,
ancak şehri kurarken arabaların
yerleşimine göre şekilleniyoruz.
yerleşimine göre şekilleniyoruz.
05:35
when we build our landscape
to accommodate cars first.
to accommodate cars first.
120
323136
2617
05:37
And the experience
of being in these places --
of being in these places --
121
325777
2241
Böyle yerlerde yaşam --
(Kahkaha)
05:40
(Laughter)
122
328042
1017
bu fotoğrafla oynanmadı.
05:41
This is not Photoshopped.
123
329083
1380
Walter Kulash bu görüntüyü yakaladı.
05:42
Walter Kulash took this slide.
124
330487
2002
Panama'da çekildi,
05:44
It's in Panama City.
125
332513
1697
gerçek bir yer.
05:46
This is a real place.
126
334234
1789
05:48
And being a driver
can be a bit of a nuisance,
can be a bit of a nuisance,
127
336047
2479
Sürücü olmak can sıkıcı bir durum,
bu yerlerde bir yaya olmak da
05:50
and being a pedestrian
can be a bit of a nuisance
can be a bit of a nuisance
128
338550
2465
can sıkıcı bir durum.
05:53
in these places.
129
341039
1501
Bu, epidemiyolojistlerin
uzun bir süredir kullandığı bir slayt.
uzun bir süredir kullandığı bir slayt.
05:54
This is a slide that epidemiologists
have been showing for some time now,
have been showing for some time now,
130
342564
3474
(Kahkaha)
05:58
(Laughter)
131
346062
1016
Otoparka arabayla gidip,
koşu bandına yürüyen merdivenle çıkan
koşu bandına yürüyen merdivenle çıkan
05:59
The fact that we have a society
where you drive to the parking lot
where you drive to the parking lot
132
347102
3465
bir toplum olduğumuz gerçeği,
06:02
to take the escalator to the treadmill
133
350591
1874
bir şeyleri yanlış yaptığımızı gösteriyor.
06:04
shows that we're doing something wrong.
134
352489
1928
İşin doğrusunu biliyoruz.
06:06
But we know how to do it better.
135
354441
1572
Burada karşılaştırılan iki model var.
06:08
Here are the two models contrasted.
136
356037
1683
06:09
I show this slide,
137
357744
1155
Neredeyse son 30 yıldır süregelen,
06:10
which has been a formative document
of the New Urbanism now
of the New Urbanism now
138
358923
2786
Yeni Şehirleşmenin şekillendirici
bir belgesi olan bu slaytı,
bir belgesi olan bu slaytı,
06:13
for almost 30 years,
139
361733
1404
dağınık yerleşmenin
ve geleneksel mahalle algısının
ve geleneksel mahalle algısının
06:15
to show that sprawl and the traditional
neighborhood contain the same things.
neighborhood contain the same things.
140
363161
4159
aynı şeyleri içerdiğini göstermek
amacıyla sizlerle paylaşıyorum.
amacıyla sizlerle paylaşıyorum.
06:19
It's just how big are they,
141
367344
1386
Aslında ne kadar büyükler,
06:20
how close are they to each other,
142
368754
1599
birbirlerine ne kadar yakınlar,
06:22
how are they interspersed together
143
370377
1675
birbirleri ile ne denli iç içeler
06:24
and do you have a street network,
rather than a cul-de-sac
rather than a cul-de-sac
144
372076
2917
ve çıkmaz sokaktansa mahalle ağınız mı var
06:27
or a collector system of streets?
145
375017
2035
ya da toplu mahalle sisteminiz mi?
06:29
So when we look at a downtown area,
146
377076
1817
Yürünebilirlik potansiyeli olan
06:30
at a place that has a hope
of being walkable,
of being walkable,
147
378917
2135
merkezi muhitlere baktığımızda,
06:33
and mostly that's our downtowns
in America's cities
in America's cities
148
381076
2558
çoğunlukla Amerika'daki
şehirlerimizin merkezlerini,
şehirlerimizin merkezlerini,
06:35
and towns and villages,
149
383658
1768
kasaba ve köylerini kastediyorum,
kullanım alanlarının
dengeli dağılmasını diliyoruz.
dengeli dağılmasını diliyoruz.
06:37
we look at them and say
we want the proper balance of uses.
we want the proper balance of uses.
150
385450
3065
O hâlde eksik olan
veya yeterince yansıtılamayan nedir?
veya yeterince yansıtılamayan nedir?
06:40
So what is missing or underrepresented?
151
388539
2135
Çoğu Amerikalının yaşadığı
tipik Amerikan şehirlerinde,
tipik Amerikan şehirlerinde,
06:42
And again, in the typical American cities
in which most Americans live,
in which most Americans live,
152
390698
3660
konut eksikliği yaşanıyor.
06:46
it is housing that is lacking.
153
394382
2010
Konut-iş dengesi yoktur
06:48
The jobs-to-housing balance is off.
154
396416
2190
ve konutlanmayı yeniden getirdiğinizde,
06:50
And you find that when
you bring housing back,
you bring housing back,
155
398630
2183
beraberinde başka şeylerin de
geri geldiğini fark edersiniz
geri geldiğini fark edersiniz
06:52
these other things start to come back too,
156
400837
2066
ve bunlar arasında konutlanma,
ilk sıralarda yerini tutar.
ilk sıralarda yerini tutar.
06:54
and housing is usually first
among those things.
among those things.
157
402927
2476
06:57
And, of course, the thing
that shows up last and eventually
that shows up last and eventually
158
405427
3104
Ve elbette nihayetinde sırada
okullar vardır,
07:00
is the schools,
159
408555
1181
07:01
because the people have to move in,
160
409760
2320
çünkü insanlar taşınmak
durumunda kalırlar,
durumunda kalırlar,
genç nesiller taşınır, büyür, çocuk
sahibi olur ve kavgalar edilir,
sahibi olur ve kavgalar edilir,
07:04
the young pioneers have to move in,
get older, have kids
get older, have kids
161
412104
4821
böylece sonunda okullar iyileşir.
07:08
and fight, and then the schools
get pretty good eventually.
get pretty good eventually.
162
416949
3038
Bu bölümün bir diğer kısmı,
07:12
The other part of this part,
163
420011
2302
07:14
the useful city part,
164
422337
3491
faydalı şehir kısmı,
doğrudan geçiş aşamasındadır
07:17
is transit,
165
425852
1305
ve bu olmaksızın, tamamiyle
yürünebilir bir semte sahip olabilirsiniz.
yürünebilir bir semte sahip olabilirsiniz.
07:19
and you can have a perfectly
walkable neighborhood without it.
walkable neighborhood without it.
166
427181
3365
Fakat tamamen yürünebilir şehirler
doğrudan geçişi gerektirir,
doğrudan geçişi gerektirir,
07:22
But perfectly walkable cities
require transit,
require transit,
167
430570
3305
07:25
because if you don't have access
to the whole city as a pedestrian,
to the whole city as a pedestrian,
168
433899
3441
çünkü bir yaya olarak
bütün şehre erişiminiz yoksa,
bütün şehre erişiminiz yoksa,
bir araba alırsınız,
07:29
then you get a car,
169
437364
1161
07:30
and if you get a car,
170
438549
1155
ve araba alırsanız,
07:31
the city begins to reshape itself
around your needs,
around your needs,
171
439728
2548
şehir sizin ihtiyaçlarınız çerçevesinde
yeniden şekillenmeye başlar;
yeniden şekillenmeye başlar;
07:34
and the streets get wider
and the parking lots get bigger
and the parking lots get bigger
172
442300
2682
caddeler genişler, otoparklar büyür
ve artık yürünebilir şehriniz olmaz.
07:37
and you no longer have a walkable city.
173
445006
1877
Bu yüzden doğrudan geçiş esastır.
07:38
So transit is essential.
174
446907
1155
07:40
But every transit experience,
every transit trip,
every transit trip,
175
448086
2401
Fakat her doğrudan geçiş deneyimi,
her doğrudan geçiş yolculuğu
her doğrudan geçiş yolculuğu
07:42
begins or ends as a walk,
176
450511
1895
yürüyüş olarak başlar ya da biter,
07:44
and so we have to remember to build
walkability around our transit stations.
walkability around our transit stations.
177
452430
3798
ve bu yüzden doğrudan geçiş istasyonları
çevresi yürünebilirliğe uygun kurulmalı.
çevresi yürünebilirliğe uygun kurulmalı.
07:48
Next category, the biggest one,
is the safe walk.
is the safe walk.
178
456252
2745
Sıradaki kategori,
yani en önemlisi güvenli yürüyüş.
yani en önemlisi güvenli yürüyüş.
07:51
It's what most walkability
experts talk about.
experts talk about.
179
459021
2216
Çoğu yürünebilirlik uzmanlarının
değindiği bir konu bu.
değindiği bir konu bu.
07:53
It is essential, but alone not enough
to get people to walk.
to get people to walk.
180
461261
4041
Gerekli, fakat tek başına
insanları yürümeye teşvik etmiyor.
insanları yürümeye teşvik etmiyor.
Yürünebilir şehir hususunda
etkili birçok nokta var.
etkili birçok nokta var.
07:57
And there are so many moving parts
that add up to a walkable city.
that add up to a walkable city.
181
465326
3143
İlki, blok boyutu.
08:00
The first is block size.
182
468493
1576
Burası Portland, Oregon;
08:02
This is Portland, Oregon,
183
470093
1347
08:03
famously 200-foot blocks,
famously walkable.
famously walkable.
184
471464
3566
61 metrelik bloklarıyla meşhur
ve yürünebilir.
ve yürünebilir.
Burası Salt Lake şehri,
08:07
This is Salt Lake City,
185
475054
1318
183 metrelik bloklarıyla meşhur,
08:08
famously 600-foot blocks,
186
476396
2080
yürünebilir olmaması da öyle.
08:10
famously unwalkable.
187
478500
1369
Bu ikisine baktığınızda,
adeta iki ayrı gezegen gibi geliyor,
adeta iki ayrı gezegen gibi geliyor,
08:11
If you look at the two,
it's almost like two different planets,
it's almost like two different planets,
188
479893
3006
fakat bu iki yer de
insanlar tarafından inşa edildi
insanlar tarafından inşa edildi
08:14
but these places were both built by humans
189
482923
2316
ve hatta derler ki,
61 metre bloklu şehriniz varsa,
61 metre bloklu şehriniz varsa,
08:17
and in fact, the story is that when
you have a 200-foot block city,
you have a 200-foot block city,
190
485263
3640
iki şeritli şehir yolunuz da olabilir
08:20
you can have a two-lane city,
191
488927
1534
08:22
or a two-to-four lane city,
192
490485
1417
ya da 2'ye 4 şeridiniz olabilir
08:23
and a 600-foot block city
is a six-lane city, and that's a problem.
is a six-lane city, and that's a problem.
193
491926
4025
ve blokların 183 m olduğu şehir,
altı şeritli oluyor ve bu bir sorun.
altı şeritli oluyor ve bu bir sorun.
Bunlar kaza istatistikleri.
08:27
These are the crash statistics.
194
495975
1478
08:29
When you double the block size --
195
497477
2086
Blok boyutunu iki katına çıkarırsanız,
bu 24 California şehrinde
yürütülen bir çalışma,
yürütülen bir çalışma,
08:31
this was a study
of 24 California cities --
of 24 California cities --
196
499587
2033
08:33
when you double the block size,
197
501644
1492
blok boyutunu iki katına çıkarırsanız,
08:35
you almost quadruple
the number of fatal accidents
the number of fatal accidents
198
503160
3626
ana yol olmayan sokaklarda yaşanan
ölümcül kaza sayısını
ölümcül kaza sayısını
nerdeyse dörde katlıyorsunuz.
08:38
on non-highway streets.
199
506810
2001
Peki, bizim kaç şeridimiz var?
08:40
So how many lanes do we have?
200
508835
2231
Şimdi karşıma çıkan her seyirciye
söylediğim şeyi yineleyeceğim,
söylediğim şeyi yineleyeceğim,
08:43
This is where I'm going to tell you
what I tell every audience I meet,
what I tell every audience I meet,
201
511090
3477
08:46
which is to remind you
about induced demand.
about induced demand.
202
514591
2730
burada amacım artan talebi hatırlatmak.
08:49
Induced demand applies
both to highways and to city streets.
both to highways and to city streets.
203
517345
4437
Artan talep, hem ana yollarda
hem de sokaklarda geçerli.
hem de sokaklarda geçerli.
Artan talep, yolları genişlettiğimizde
08:53
And induced demand tells us
that when we widen the streets
that when we widen the streets
204
521806
3485
beklenilen trafik yoğunluğunu
ya da fazladan yolculuğu
ya da fazladan yolculuğu
08:57
to accept the congestion
that we're anticipating,
that we're anticipating,
205
525315
3098
kabullenmemiz gerektiğini söyler.
09:00
or the additional trips
that we're anticipating
that we're anticipating
206
528437
2337
Yoğun sistemlerde, talebi esasen zorlayan
09:02
in congested systems,
it is principally that congestion
it is principally that congestion
207
530798
3913
yoğunluktur
09:06
that is constraining demand,
208
534735
1993
ve bu yüzden genişletme yapılır
09:08
and so that the widening comes,
209
536752
1762
ve hali hazırda kendini göstermeyen
yolculukların yaşanması olağandır.
yolculukların yaşanması olağandır.
09:10
and there are all of these latent trips
that are ready to happen.
that are ready to happen.
210
538538
3116
09:13
People move further from work
211
541678
1389
İnsanlar iş yerlerinden uzağa taşınır
09:15
and make other choices
about when they commute,
about when they commute,
212
543091
2233
ve her gün iş-ev yolunda
diğer seçimler de yaparlar,
diğer seçimler de yaparlar,
09:17
and those lanes fill up
very quickly with traffic,
very quickly with traffic,
213
545348
2374
ve bu şeritlerde çok kısa bir
sürede trafik yoğunluğu yaşanır,
sürede trafik yoğunluğu yaşanır,
09:19
so we widen the street again,
and they fill up again.
and they fill up again.
214
547746
2501
yol tekrar genişletilir
ve tekrardan trafik olur.
ve tekrardan trafik olur.
09:22
And we've learned that
in congested systems,
in congested systems,
215
550271
2226
Şuna varıyoruz; yoğun sistemlerde,
09:24
we cannot satisfy the automobile.
216
552521
2415
otomobilleri karşılayamıyoruz.
Bu, genele hitap eden
Newsweek Dergisinden,
Newsweek Dergisinden,
09:26
This is from Newsweek Magazine --
hardly an esoteric publication:
hardly an esoteric publication:
217
554960
3450
"Günümüz mühendisleri,
09:30
"Today's engineers acknowledge
218
558434
1668
09:32
that building new roads
usually makes traffic worse."
usually makes traffic worse."
219
560126
3226
yeni yollar yapmanın genellikle
trafiği kötüleştirdiğini onaylarlar.''
trafiği kötüleştirdiğini onaylarlar.''
09:35
My response to reading this was,
may I please meet some of these engineers,
may I please meet some of these engineers,
220
563376
3563
Bunu okuduğumda tepkim şöyle oldu;
bu mühendislerin bazılarıyla
bu mühendislerin bazılarıyla
tanışabilir miyim, çünkü tanıdıklarımdan--
09:38
because these are not the ones that I --
221
566963
2066
09:41
there are great exceptions
that I'm working with now --
that I'm working with now --
222
569053
2590
şu anda birlikte çalıştığım
müthiş istisnalar da var,
müthiş istisnalar da var,
09:43
but these are not the engineers
one typically meets working in a city,
one typically meets working in a city,
223
571667
3306
fakat şehirde genellikle bu tarz
mühendislerle karşılaşmıyorsunuz,
mühendislerle karşılaşmıyorsunuz,
09:46
where they say, "Oh, that road
is too crowded, we need to add a lane."
is too crowded, we need to add a lane."
224
574997
3466
"Bu yolda çok trafik var, yeni bir
şerit ekleyelim," derler genelde.
şerit ekleyelim," derler genelde.
Şerit eklerler ve trafik oluşur,
09:50
So you add a lane, and the traffic comes,
225
578487
2160
"Gördün mü o şeridin gerekli
olduğunu söylemiştim," derler.
olduğunu söylemiştim," derler.
09:52
and they say, "See, I told you
we needed that lane."
we needed that lane."
226
580671
2457
09:55
This applies both to highways
and to city streets if they're congested.
and to city streets if they're congested.
227
583152
3792
Bu, yoğunluğa göre hem anayollar,
hem de şehir sokakları için geçerli.
hem de şehir sokakları için geçerli.
Ama çalıştığım çoğu Amerikan
şehrindeki en şaşırtıcı şey,
şehrindeki en şaşırtıcı şey,
09:58
But the amazing thing
about most American cities that I work in,
about most American cities that I work in,
228
586968
3035
daha çok tipik şehirlerde,
10:02
the more typical cities,
229
590027
1289
şu andaki trafik yoğunluğu sebebiyle
10:03
is that they have a lot of streets
that are actually oversized
that are actually oversized
230
591340
3032
birçok aşırı geniş caddeleri olması.
10:06
for the congestion
they're currently experiencing.
they're currently experiencing.
231
594396
2407
Oklahoma'da da durum keza böyleydi;
10:08
This was the case in Oklahoma City,
232
596827
1723
belediye başkanı bana üzgün bir
şekilde yanıma geldi,
şekilde yanıma geldi,
10:10
when the mayor came running
to me, very upset,
to me, very upset,
233
598574
2519
çünkü Prevention dergisinde,
yayalar için tüm ülkedeki
yayalar için tüm ülkedeki
10:13
because they were named
in Prevention Magazine
in Prevention Magazine
234
601117
2404
10:15
the worst city for pedestrians
in the entire country.
in the entire country.
235
603545
3153
en kötü şehir seçilmişlerdi.
Bu tamamen gerçek olamaz,
10:18
Now that can't possibly be true,
236
606722
1706
10:20
but it certainly is enough
to make a mayor do something about it.
to make a mayor do something about it.
237
608452
3129
ama başkanın bu konuda
harekete geçmesi için yeterliydi.
harekete geçmesi için yeterliydi.
Bir yürünebilirlik çalışması yaptık
10:23
We did a walkability study,
238
611605
1309
10:24
and what we found, looking
at the car counts on the street --
at the car counts on the street --
239
612938
3335
ve sokaktaki araba sayılarını inceledik,
10:28
these are 3,000-, 4,000-, 7,000-car counts
240
616297
3675
bunlar 3.000, 4.000
ve 7,000'lik araba sayımları
ve 7,000'lik araba sayımları
ve iki şeridin, her gün 10.000
araba kaldırabileceğini biliyoruz.
araba kaldırabileceğini biliyoruz.
10:31
and we know that two lanes
can handle 10,000 cars per day.
can handle 10,000 cars per day.
241
619996
3947
Bu değerlere bir bakın, her biri
ya 10.000'e yakın ya da altında
ya 10.000'e yakın ya da altında
10:35
Look at these numbers --
they're all near or under 10,000 cars,
they're all near or under 10,000 cars,
242
623967
4657
ve bu caddeler yeni şehir tasarısında
10:40
and these were the streets
that were designated
that were designated
243
628648
2574
10:43
in the new downtown plan
244
631246
2212
4-6 şerit genişliğinde
10:45
to be four lanes to six lanes wide.
245
633482
2634
belirlenmiştir.
10:48
So you had a fundamental disconnect
between the number of lanes
between the number of lanes
246
636140
3245
Yani şerit ile o şeridi kullanmak
isteyen araba değerleri arasında,
isteyen araba değerleri arasında,
10:51
and the number of cars
that wanted to use them.
that wanted to use them.
247
639409
2242
önemli bir kopukluk oluştu.
10:53
So it was my job to redesign
every street in the downtown
every street in the downtown
248
641675
3915
Şehir merkezindeki her caddeyi,
tepeden tırnağa yeniden düzenlemek
tepeden tırnağa yeniden düzenlemek
10:57
from curb face to curb face,
249
645614
1735
benim görevimdi
10:59
and we did it for 50 blocks of streets,
250
647373
2002
ve 15 blok caddesinde gerçekleştirdik
11:01
and we're rebuilding it now.
251
649399
1357
ve şu anda yeniden inşa ediyoruz.
11:02
So a typical oversized street to nowhere
252
650780
3040
Yani tipik, bir yere çıkmayan koca cadde,
daraltılıyor ve şu anda yapım aşamasında,
11:05
is being narrowed, and now
under construction,
under construction,
253
653844
2200
11:08
and the project is half done.
254
656068
1640
ve projenin yarısı tamamlanmış durumda.
11:09
The typical street like this, you know,
255
657732
1991
Normal bir caddede,
bunu yaptığınız takdirde yan yol açılır.
11:11
when you do that,
you find room for medians.
you find room for medians.
256
659747
3446
11:15
You find room for bike lanes.
257
663217
1982
Bisiklet yolu için alan açılır.
Yol içi park oranını ikiye katladık.
11:17
We've doubled the amount
of on-street parking.
of on-street parking.
258
665223
2167
11:19
We've added a full bike network
where one didn't exist before.
where one didn't exist before.
259
667414
3949
Tamamiyle yeni bir
bisiklet ağı geliştirdik.
bisiklet ağı geliştirdik.
Ama her şehrin geliri
Oklahoma'daki gibi değil,
Oklahoma'daki gibi değil,
11:23
But not everyone has the money
that Oklahoma City has,
that Oklahoma City has,
260
671387
3247
11:26
because they have an extraction
economy that's doing quite well.
economy that's doing quite well.
261
674658
3084
çünkü onların çok iyi işleyen
bir ekonomisi var.
bir ekonomisi var.
11:29
The typical city is more
like Cedar Rapids,
like Cedar Rapids,
262
677766
2052
Şehir standartı daha çok
Cedar Rapids gibidir,
Cedar Rapids gibidir,
11:31
where they have an all four-lane
system, half one-way system.
system, half one-way system.
263
679842
3990
tümü 4 şeritli ve bir de
yarım şeritli sistem bulunur.
yarım şeritli sistem bulunur.
11:35
And it's a little hard to see,
264
683856
1449
Fark etmesi güç olsa da,
başardıklarımız, şu anda süregelen
çalışmamız devam ediyor,
çalışmamız devam ediyor,
11:37
but what we've done -- what we're doing;
it's in process right now,
it's in process right now,
265
685329
3284
an itibariyle mühendislik aşamasında,
11:40
it's in engineering right now --
266
688637
1604
4 tam şeritli
ve tek yarım şeritli yolları,
ve tek yarım şeritli yolları,
11:42
is turning an all four-lane
system, half one-way
system, half one-way
267
690265
3791
11:46
into an all two-lane system, all two-way,
268
694080
3577
iki tam şeritli ve iki şeritli olacak
şekilde inşa ediyoruz
şekilde inşa ediyoruz
11:49
and in so doing, we're adding
70 percent more on-street parking,
70 percent more on-street parking,
269
697681
3241
ve bu şekilde,
cadde park oranını %70 arttırıyoruz,
cadde park oranını %70 arttırıyoruz,
11:52
which the merchants love,
270
700946
1359
hem esnaflar bu durumdan hoşnut oluyor,
11:54
and it protects the sidewalk.
271
702329
1420
hem de kaldırımlar korunmuş oluyor.
11:55
That parking makes the sidewalk safe,
272
703773
1762
Bu sistem, kaldırımları
güvenli hâle getiriyor
güvenli hâle getiriyor
11:57
and we're adding a much more
robust bicycle network.
robust bicycle network.
273
705559
3678
ve daha sağlam bir
bisiklet ağı kurmuş oluyoruz.
bisiklet ağı kurmuş oluyoruz.
12:01
Then the lanes themselves.
How wide are they?
How wide are they?
274
709261
2581
Şeritler de aynı şekilde,
genişlikleri ne oranda?
genişlikleri ne oranda?
12:03
That's really important.
275
711866
1210
Bu önemli bir konu.
12:05
The standards have changed
such that, as Andrés Duany says,
such that, as Andrés Duany says,
276
713100
3166
Standartlarımız değişti,
öyle ki Andrés Duany
öyle ki Andrés Duany
Amerikadaki standart bir yol kesitinin,
12:08
the typical road
to a subdivision in America
to a subdivision in America
277
716290
2094
Dünya'nın eğriliğini
görmenizi sağladığını dile getiriyor.
görmenizi sağladığını dile getiriyor.
12:10
allows you to see
the curvature of the Earth.
the curvature of the Earth.
278
718408
2192
12:12
(Laughter)
279
720624
1039
(Kahkaha)
12:13
This is a subdivision
outside of Washington from the 1960s.
outside of Washington from the 1960s.
280
721687
3245
Bu 1960'larda Washington'ın
dışından ayrılmış bir parsel.
dışından ayrılmış bir parsel.
12:16
Look very carefully
at the width of the streets.
at the width of the streets.
281
724956
2321
Sokak genişliğine bir bakın.
Bu 1980'lerden bir parsel,
12:19
This is a subdivision from the 1980s.
282
727301
2107
60'lar, 80'ler.
12:21
1960s, 1980s.
283
729432
1635
Standartlar o kadar çok değişti ki
12:23
The standards have changed
to such a degree
to such a degree
284
731091
2024
South Beach'deki eski mahallem,
12:25
that my old neighborhood of South Beach,
285
733139
1953
akıtma sisteminde sorun olan
caddelerin bakım zamanı geldiğinde,
caddelerin bakım zamanı geldiğinde,
12:27
when it was time to fix the street
that wasn't draining properly,
that wasn't draining properly,
286
735116
3159
onu genişletip kaldırımımızın
yarısını almak zorunda kalıyorlardı,
yarısını almak zorunda kalıyorlardı,
12:30
they had to widen it
and take away half our sidewalk,
and take away half our sidewalk,
287
738299
2544
12:32
because the standards were wider.
288
740867
1739
çünkü standartlar daha genişti.
12:34
People go faster on wider streets.
289
742630
3455
İnsanlar geniş sokaklarda
daha hızlı yürürler.
daha hızlı yürürler.
Bunu herkes bilir.
12:38
People know this.
290
746109
1157
Mühendisler reddetse de
halk bunun farkında,
halk bunun farkında,
12:39
The engineers deny it,
but the citizens know it,
but the citizens know it,
291
747290
3126
bu sebeple Birmingham, Michigan'daki
dar sokaklar için mücadele veriyorlar.
dar sokaklar için mücadele veriyorlar.
12:42
so that in Birmingham, Michigan,
they fight for narrower streets.
they fight for narrower streets.
292
750440
3826
12:46
Portland, Oregon, famously walkable,
293
754290
2522
Yürünebilirliği meşhur Portland, Oregon,
12:48
instituted its "Skinny Streets" program
in its residential neighborhood.
in its residential neighborhood.
294
756836
3545
yerleşim alanlarında
"Dar Sokaklar" programını geliştirdi.
"Dar Sokaklar" programını geliştirdi.
Dar sokakların daha
güvenli olduğunu biliyoruz.
güvenli olduğunu biliyoruz.
12:52
We know that skinny streets are safer.
295
760405
1850
Vince Graham South Carolina'da yürüttüğü
12:54
The developer Vince Graham,
in his project I'On,
in his project I'On,
296
762279
3046
12:57
which we worked on in South Carolina,
297
765349
1816
l'On projesinde,
12:59
he goes to conferences and he shows
his amazing 22-foot roads.
his amazing 22-foot roads.
298
767189
3915
konferans veriyor ve 7 metrelik
muazzam yollarını sunuyor.
muazzam yollarını sunuyor.
Bunlar çift yönlü yollar,
sağ taraf oldukça dar
sağ taraf oldukça dar
13:03
These are two-way roads,
very narrow rights of way,
very narrow rights of way,
299
771128
2413
13:05
and he shows this well-known philosopher,
300
773565
1999
ve şu meşhur filozofun
sözleriyle devam ediyor,
sözleriyle devam ediyor,
13:07
who said, "Broad is the road
that leads to destruction ...
that leads to destruction ...
301
775588
2870
"Geniştir yıkıma giden yol,
13:10
narrow is the road that leads to life."
302
778482
2101
dardır hayata giden yol."
13:12
(Laughter)
303
780607
2060
(Kahkaha)
(Alkış)
13:14
(Applause)
304
782691
2369
13:17
This plays very well in the South.
305
785084
2059
Bu en iyi Güney'de işler.
13:19
Now: bicycles.
306
787167
1897
Gel gelelim ki bisikletlere.
Bisikletler ve bisiklet sürme,
yalnızca birkaç Amerikan şehrinde
yalnızca birkaç Amerikan şehrinde
13:21
Bicycles and bicycling
are the current revolution underway
are the current revolution underway
307
789929
4482
kendini gösteren mevcut bir devrim.
13:26
in only some American cities.
308
794435
1683
13:28
But where you build it, they come.
309
796142
1641
Nereye inşa etseniz devamı geliyor.
13:29
As a planner, I hate to say that,
but the one thing I can say
but the one thing I can say
310
797807
4009
Bir planlanlamacı olarak,
şunu söylemekten nefret ediyorum ama,
şunu söylemekten nefret ediyorum ama,
bisiklet kullanımı,
bisiklet yapılanmasının bir işlevidir.
bisiklet yapılanmasının bir işlevidir.
13:33
is that bicycle population
is a function of bicycle infrastructure.
is a function of bicycle infrastructure.
311
801840
4127
Portland, Nelson\Nygaard’daki
arkadaşım Tom Brennan'dan
arkadaşım Tom Brennan'dan
13:37
I asked my friend Tom Brennan
from Nelson\Nygaard in Portland
from Nelson\Nygaard in Portland
312
805991
3415
Portland bisiklet topluluğunun
birkaç fotoğrafını istedim.
birkaç fotoğrafını istedim.
13:41
to send me some pictures
of the Portland bike commute.
of the Portland bike commute.
313
809430
2580
Bana bunu gönderdi. "Bugün işe bisikletle
gitme günü müydü?" diye sordum.
gitme günü müydü?" diye sordum.
13:44
He sent me this. I said,
"Was that bike to work day?"
"Was that bike to work day?"
314
812034
2508
13:46
He said, "No, that was Tuesday."
315
814566
1645
“Hayır, o salı günüydü” dedi.
13:48
When you do what Portland did and spend
money on bicycle infrastructure --
money on bicycle infrastructure --
316
816235
4964
Portland'ın yaptığını yapıp bisiklet
yapılanmasına yatırım yaptığınızda...
yapılanmasına yatırım yaptığınızda...
13:53
New York City has doubled the number
of bikers in it several times now
of bikers in it several times now
317
821223
4221
New York geçtiğimiz günlerde,
şeritleri yeşile boyayarak
şeritleri yeşile boyayarak
bisikletçi sayısını katbekat arttırdı.
13:57
by painting these bright green lanes.
318
825468
2037
13:59
Even automotive cities
like Long Beach, California:
like Long Beach, California:
319
827529
3566
Kaliforniya, Long Beach gibi
otomotiv şehirlerinde bile,
otomotiv şehirlerinde bile,
yapılanmaya dayalı olarak
bisikletçilerin sayısında büyük artış var.
bisikletçilerin sayısında büyük artış var.
14:03
vast uptick in the number of bikers
based on the infrastructure.
based on the infrastructure.
320
831119
4079
Ve tabii ki,
14:07
And of course, what really does it,
321
835222
1691
Washington DC'de
15. Cadde'deki durum da var,
15. Cadde'deki durum da var,
14:08
if you know 15th Street
here in Washington, DC --
here in Washington, DC --
322
836937
2376
Rahm Emanuel'in Chicago'da tasarladığı
yeni bisiklet şeritlerine bir bakın;
yeni bisiklet şeritlerine bir bakın;
14:11
please meet Rahm Emanuel's
new bike lanes in Chicago,
new bike lanes in Chicago,
323
839337
2977
14:14
the buffered lane, the parallel parking
pulled off the curb,
pulled off the curb,
324
842338
3378
tamponlu şeritler,
paralel parklanma kaldırımı açtı,
paralel parklanma kaldırımı açtı,
park halindeki arabalar ile
kaldırım kenarı arasındaki bisikletler,
kaldırım kenarı arasındaki bisikletler,
14:17
the bikes between the parked
cars and the curb --
cars and the curb --
325
845740
4002
muazzam bisikletçiler.
14:21
these mint cyclists.
326
849766
1921
14:23
If, however, as in Pasadena,
every lane is a bike lane,
every lane is a bike lane,
327
851711
3551
Buna karşın, Pasadena’da olduğu
gibi her şerit bir bisiklet şeridiyse,
gibi her şerit bir bisiklet şeridiyse,
o zaman hiçbir şerit
bisiklet şeridi olmuyor.
bisiklet şeridi olmuyor.
14:27
then no lane is a bike lane.
328
855286
1961
14:29
And this is the only bicyclist
that I met in Pasadena, so ...
that I met in Pasadena, so ...
329
857271
3112
Pasadena'da gördüğüm tek bisikletçi de bu:
14:32
(Laughter)
330
860407
1605
(Kahkaha)
Değindiğim paralel park etme...
14:34
The parallel parking I mentioned --
331
862036
1691
Hareket eden araçlardan,
14:35
it's an essential barrier of steel
332
863751
1622
14:37
that protects the curb and pedestrians
from moving vehicles.
from moving vehicles.
333
865397
3786
yayaları ve kaldırımı koruyan
önemli bir çelik bariyerdir.
önemli bir çelik bariyerdir.
14:41
This is Ft. Lauderdale;
one side of the street, you can park,
one side of the street, you can park,
334
869207
3596
Burası Lauderdale;
caddenin bir tarafı parka açık,
caddenin bir tarafı parka açık,
diğer tarafıysa kapalı.
14:44
the other side of the street, you can't.
335
872827
1952
Bu park tarafındaki happy hour.
(direkt çevirisi: mutlu saat)
(direkt çevirisi: mutlu saat)
14:46
This is happy hour on the parking side.
336
874803
2025
14:48
This is sad hour on the other side.
337
876852
2691
Bu da karşı taraftaki sad hour.
Ayrıca ağaçlar da arabaları yavaşlatıyor.
14:51
And then the trees themselves
slow cars down.
slow cars down.
338
879567
2989
14:54
They move slower when trees
are next to the road,
are next to the road,
339
882580
2286
Ağaçlar yolun kenarındaysa
araçlar daha yavaş giderler
araçlar daha yavaş giderler
14:56
and, of course, sometimes
they slow down very quickly.
they slow down very quickly.
340
884890
2555
ve elbette bazen de
ani bir hızla yavaşlarlar.
ani bir hızla yavaşlarlar.
Dönüş yarıçapı gibi
ufak detaylar ve detaylar...
ufak detaylar ve detaylar...
15:00
All the little details --
the curb return radius.
the curb return radius.
341
888119
2952
1 metre mi, 10 metre mi?
15:03
Is it one foot or is it 40 feet?
342
891095
1662
Öyle jilet gibi bir yol ki,
15:04
How swoopy is that curb to determine
how fast the car goes
how fast the car goes
343
892781
3446
arabanın sürüş hızın
ve geçmesi gereken yolu belirliyor.
ve geçmesi gereken yolu belirliyor.
15:08
and how much room you have to cross.
344
896251
1715
15:09
And then I love this, because this
is objective journalism.
is objective journalism.
345
897990
3422
Bunu seviyorum,
çünkü tarafsız gazetecilik budur.
çünkü tarafsız gazetecilik budur.
''Alımlara göre, şehir merkezi girişi
yayalara çekici gelmiyor.''
yayalara çekici gelmiyor.''
15:13
"Some say the entrance to CityCenter
is not inviting to pedestrians."
is not inviting to pedestrians."
346
901436
4079
Alan her yönüyle açık, aerodinamik
15:17
When every aspect
of the landscape is swoopy,
of the landscape is swoopy,
347
905539
2458
geometrik bir akışa sahip iken,
15:20
is aerodynamic, is stream-form geometrics,
348
908021
2673
''Burası araç yeridir,'' der.
15:22
it says: "This is a vehicular place."
349
910718
2317
15:25
So no one detail, no one speciality,
can be allowed to set the stage.
can be allowed to set the stage.
350
913059
5075
Ortamı kurmada hiçbir detaya,
ihtisasa izin verilmez.
ihtisasa izin verilmez.
Bu caddeyi bilirsiniz,
15:30
And here, you know, this street:
351
918158
1564
evet, yüzyılın fırtınasında
bir dakika içerisinde boşalacak,
bir dakika içerisinde boşalacak,
15:31
yes, it will drain within a minute
of the hundred-year storm,
of the hundred-year storm,
352
919746
3892
ama bu kadıncağız her gün
bu kaldırıma tırmanmak zorunda.
bu kaldırıma tırmanmak zorunda.
15:35
but this poor woman
has to mount the curb every day.
has to mount the curb every day.
353
923662
2792
15:38
So then quickly, the comfortable walk
has to do with the fact
has to do with the fact
354
926478
2946
Rahat yürüyüş, tüm hayvanların
görüşünün açık kalması ve barınma
ihtiyacı duyması ile alakalıdır.
ihtiyacı duyması ile alakalıdır.
15:41
that all animals seek, simultaneously,
prospect and refuge.
prospect and refuge.
355
929448
4953
15:46
We want to be able to see our predators,
356
934425
2100
Potansiyel yırtıcıları görmek isteriz,
15:48
but we also want to feel
that our flanks are covered.
that our flanks are covered.
357
936549
2519
ayrıca başımızda
bir çatıya da ihtiyaç duyarız.
bir çatıya da ihtiyaç duyarız.
Bu yüzden sağlam köşeli
yerlere yöneliyoruz,
yerlere yöneliyoruz,
15:51
And so we're drawn to places
that have good edges,
that have good edges,
358
939092
2491
bu koşulu sağlamazsanız, insanlar
orada olmak istemeyeceklerdir.
orada olmak istemeyeceklerdir.
15:53
and if you don't supply the edges,
people won't want to be there.
people won't want to be there.
359
941607
3328
15:56
What's the proper ratio
of height to width?
of height to width?
360
944959
2139
Uygun yükseklik ve genişlik nedir?
15:59
Is it one to one? Three to one?
361
947122
1775
Bire bir mi? Üçe bir mi?
16:00
If you get beyond one to six,
you're not very comfortable anymore.
you're not very comfortable anymore.
362
948921
3785
Bire altı sınırını aşarsanız,
rahat edemeyeceğiniz anlamına gelir.
rahat edemeyeceğiniz anlamına gelir.
Güvende hissetmezsiniz.
16:04
You don't feel enclosed.
363
952730
1319
16:06
Now, six to one in Salzburg
can be perfectly delightful.
can be perfectly delightful.
364
954073
3145
Salzburg'da altıya bir
tamamiyle muazzam olabilir.
tamamiyle muazzam olabilir.
16:09
The opposite of Salzburg is Houston.
365
957242
2387
Salzburg'un tam karşıtı ise Houston'dır.
Temel sorun, park yeri demek oluyor.
16:12
The point being the parking lot
is the principal problem here.
is the principal problem here.
366
960487
3600
16:16
However, missing teeth, those empty lots
can be issues as well,
can be issues as well,
367
964111
3575
Eksik dişler,
boş kısımlar da sorun olabilir
boş kısımlar da sorun olabilir
16:19
and if you have a missing corner
because of an outdated zoning code,
because of an outdated zoning code,
368
967710
3245
ve geçersiz bir imar kodu
nedeniyle eksik yeriniz varsa,
nedeniyle eksik yeriniz varsa,
mahallenizde
kayıp bir uç baş gösterebilir.
kayıp bir uç baş gösterebilir.
16:22
then you could have a missing nose
in your neighborhood.
in your neighborhood.
369
970979
2908
Mahallemde böyle bir durum vardı.
16:25
That's what we had in my neighborhood.
370
973911
1837
16:27
This was the zoning code that said
I couldn't build on that site.
I couldn't build on that site.
371
975772
3076
Buranın imara kapalı olduğunu
belirten imar kanunu bu.
belirten imar kanunu bu.
Bildiğiniz gibi Washington DC,
bu gibi alanların, bu tarz alanlara
bu gibi alanların, bu tarz alanlara
16:30
As you may know, Washington, DC
is now changing its zoning
is now changing its zoning
372
978872
3727
16:34
to allow sites like this
to become sites like this.
to become sites like this.
373
982623
3130
dönüşümü için imar değişikliğine gidiyor.
Bunun için birçok değişken gerekti.
16:37
We needed a lot of variances to do that.
374
985777
2166
16:39
Triangular houses
can be interesting to build,
can be interesting to build,
375
987967
2284
Üçgen ev inşası ilginç olabilir,
fakat bir tane yaparsanız,
insanların genelde hoşuna gider.
insanların genelde hoşuna gider.
16:42
but if you get one built,
people generally like it.
people generally like it.
376
990275
2702
16:45
So you've got to fill those missing noses.
377
993001
2453
Şu kayıp uçları doldurmamız gerek.
Ve son olarak, ilgi çekici yürüyüş;
16:47
And then, finally, the interesting walk:
378
995478
1958
16:49
signs of humanity.
379
997460
1672
insanlığın izleri.
Sosyal primatlarız.
16:51
We are among the social primates.
380
999156
1815
Diğer insanlardan çok,
bizleri ilgilendiren bir şey yoktur.
bizleri ilgilendiren bir şey yoktur.
16:52
Nothing interests us more
than other people.
than other people.
381
1000995
2188
16:55
We want signs of people.
382
1003207
1494
İnsan dokunuşu ararız.
16:56
So the perfect one-to-one ratio,
it's a great thing.
it's a great thing.
383
1004725
3003
Bire bir oranı oldukça harika bir şey.
Burası Grand Rapids,
oldukça yürünebilir bir şehir,
oldukça yürünebilir bir şehir,
16:59
This is Grand Rapids,
a very walkable city,
a very walkable city,
384
1007752
2204
fakat bu en iyi iki oteli
birbirine bağlayan yolda
birbirine bağlayan yolda
17:01
but nobody walks on this street
385
1009980
1642
17:03
that connects the two
best hotels together,
best hotels together,
386
1011646
2111
yürüyen bir insan bile göremezsiniz,
17:05
because if on the left,
you have an exposed parking deck,
you have an exposed parking deck,
387
1013781
4368
çünkü solda açık katlı otopark var
ve sağda, belli ki o otoparka duyulan
hayranlıkla tasarlanan
hayranlıkla tasarlanan
17:10
and on the right,
you have a conference facility
you have a conference facility
388
1018173
2484
17:12
that was apparently designed
in admiration for that parking deck,
in admiration for that parking deck,
389
1020681
3429
konferans binası var,
çoğu insanı cezbetmiyor haliyle.
17:16
then you don't attract that many people.
390
1024134
2507
Charleston Güney Carolina Başkanı
Joe Riley, 10. döneminde bizlere,
Joe Riley, 10. döneminde bizlere,
17:18
Mayor Joe Riley, in his 10th term,
Mayor of Charleston, South Carolina,
Mayor of Charleston, South Carolina,
391
1026665
3974
80 metrelik garajı gizlemek için
17:22
taught us it only takes
25 feet of building
25 feet of building
392
1030663
2177
8 metrelik inşaatın
yeterli olduğunu öğretmişti.
yeterli olduğunu öğretmişti.
17:24
to hide 250 feet of garage.
393
1032864
2294
Buraya Chia Pet Garajı diyorum,
South Beach'te.
South Beach'te.
17:27
This one I call the Chia Pet Garage.
It's in South Beach.
It's in South Beach.
394
1035182
2720
17:29
That active ground floor.
395
1037926
1444
Bu faal bir zemin kat.
17:31
I want to end with this project
that I love to show.
that I love to show.
396
1039394
2719
Göstermeyi sevdiğim
bu projeyle sonlandırmak istiyorum
bu projeyle sonlandırmak istiyorum
Meleca Mimarları tarafından
Columbus, Ohio'da hazırlandı.
Columbus, Ohio'da hazırlandı.
17:34
It's by Meleca Architects.
It's in Columbus, Ohio.
It's in Columbus, Ohio.
397
1042137
2511
17:36
To the left is the convention center
neighborhood, full of pedestrians.
neighborhood, full of pedestrians.
398
1044672
3690
Solda kongre merkezi,
yayalarla dolu olan bir mahalle.
yayalarla dolu olan bir mahalle.
Sağ tarafta Short North var;
büyük restoranlar, mağazalar,
büyük restoranlar, mağazalar,
17:40
To the right is the Short North
neighborhood -- ethnic,
neighborhood -- ethnic,
399
1048386
2664
17:43
great restaurants,
great shops, struggling.
great shops, struggling.
400
1051074
2697
etnik grupların mücadele
içinde olduğu bir yer.
içinde olduğu bir yer.
17:45
It wasn't doing very well
because this was the bridge,
because this was the bridge,
401
1053795
2554
Her şey iyi durumda değildi,
çünkü böyle bir köprü var
çünkü böyle bir köprü var
17:48
and no one was walking
from the convention center
from the convention center
402
1056373
2467
ve kongre merkezinden o mahalleye
kimse yürümüyordu.
17:50
into that neighborhood.
403
1058864
1349
17:52
Well, when they rebuilt the highway,
they added an extra 80 feet to the bridge.
they added an extra 80 feet to the bridge.
404
1060237
4293
Otoyolu yeniden inşa ettiklerinde,
köprüye 25 metre daha eklediler.
köprüye 25 metre daha eklediler.
Afedersiniz, köprüyü anayolun
üstüne yeniden inşa ettiler.
üstüne yeniden inşa ettiler.
17:56
Sorry -- they rebuilt the bridge
over the highway.
over the highway.
405
1064554
2474
17:59
The city paid 1.9 million dollars,
406
1067052
2373
Şehir 1.9 milyon dolar ödedi,
arsayı bir müteahhite verdiler,
18:01
they gave the site to a developer,
407
1069449
2246
müteahhit bunu inşa etti
18:03
the developer built this
408
1071719
1391
ve şimdi Short North canlandı.
18:05
and now the Short North
has come back to life.
has come back to life.
409
1073134
2319
Gazeteler, herkes, plan dergileri değil,
18:07
And everyone says, the newspapers,
not the planning magazines,
not the planning magazines,
410
1075477
3216
gazeteler bu köprünün
sebep olduğunu söylüyor.
sebep olduğunu söylüyor.
18:10
the newspapers say
it's because of that bridge.
it's because of that bridge.
411
1078717
2221
İşte bu kadar.
Bu, genel yürünebilirlik teorisi.
Bu, genel yürünebilirlik teorisi.
18:12
So that's it. That's the general
theory of walkability.
theory of walkability.
412
1080962
2620
Kendi şehirlerinizi düşünün.
18:15
Think about your own cities.
413
1083606
2020
Sizlerin nasıl uygulamaya
koyabileceğinizi düşünün.
koyabileceğinizi düşünün.
18:17
Think about how you can apply it.
414
1085650
2417
Aynı anda dört işi yapmanız gerekiyor.
18:20
You've got to do all four things at once.
415
1088091
1954
18:22
So find those places where you
have most of them
have most of them
416
1090069
2309
Çoğunluğun olduğu bu yerleri bulun
18:24
and fix what you can,
417
1092402
1905
ve düzeltebildiğinizi düzeltin,
18:26
fix what still needs fixing
in those places.
in those places.
418
1094331
2684
hâlâ düzeltilmesi
gereken yerleri düzeltin.
gereken yerleri düzeltin.
18:29
I really appreciate your attention,
419
1097039
1768
İlginiz için gerçekten müteşekkirim
18:30
and thank you for coming today.
420
1098831
2676
ve bugün geldiğiniz için teşekkür ederim.
(Alkış)
18:33
(Applause)
421
1101531
2548
ABOUT THE SPEAKER
Jeff Speck - Urban plannerJeff Speck is a city planner and the author of "Walkable City."
Why you should listen
Jeff Speck is a city planner and architectural designer who, through writing, lectures, and built work, advocates internationally for more walkable cities.
As Director of Design at the National Endowment for the Arts from 2003 through 2007, he oversaw the Mayors' Institute on City Design and created the Governors' Institute on Community Design, a federal program that helps state governors fight suburban sprawl. Prior to joining the Endowment, Speck spent ten years as Director of Town Planning at Duany Plater-Zyberk and Co., a leading practitioner of the New Urbanism, where he led or managed more than forty of the firm's projects.
Speck is the co-author of Suburban Nation: The Rise of Sprawl and the Decline of the American Dream as well as The Smart Growth Manual. His latest book, Walkable City -- which Christian Science Monitor calls "timely and important, a delightful, insightful, irreverent work" -- has been the best-selling city-planning title of this decade.
Jeff Speck | Speaker | TED.com