TEDxProvidence
Alyson McGregor: Why medicine often has dangerous side effects for women
Vì sao thuốc thường có tác dụng phụ nguy hiểm cho phụ nữ: Why medicine often has dangerous side effects for women
Filmed:
Readability: 4.4
1,594,282 views
Thế kỷ vừa qua, thuốc được chấp nhận và tung ra thị trường đã được kiểm nghiệm duy chỉ trên bệnh nhân là nam, dẫn đến liều lượng dùng không thích hợp và những tác dụng phụ không thể chấp nhận trên phụ nữ. Những khác biệt về sinh lý giữa đàn ông và phụ nữ trong các xét nghiệm y học chỉ mới được quan tâm gần đây. Bác sĩ cấp cứu Alyson McGregor nghiên cứu những khác biệt này. Trong cuộc nói chuyện đầy thú vị, cô thảo luận nguồn gốc của việc vì sao nam giới đã trở thành hình mẫu trong các xét nghiệm y học cũng như những khác biệt giữa đàn ông và phụ nữ có thể dẫn đến những phương pháp chữa trị hiệu quả hơn cho cả hai giới.
Alyson McGregor - Women's health pioneer
Alyson McGregor studies women's health, especially as it relates to emergency care -- when time-sensitive, life-or-death decisions are made using drugs and treatments mainly tested on men. Full bio
Alyson McGregor studies women's health, especially as it relates to emergency care -- when time-sensitive, life-or-death decisions are made using drugs and treatments mainly tested on men. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
Tất cả chúng ta đều đi khám bệnh.
00:12
We all go to doctors.
0
816
2572
00:16
And we do so with trust and blind faith
1
4944
4338
Chúng ta đi khám với niềm tin vô điều kiện
00:21
that the test they are ordering
and the medications they're prescribing
and the medications they're prescribing
2
9306
3858
rằng những bài xét nghiệm bác sĩ cho làm
và đơn thuốc họ đưa ra
và đơn thuốc họ đưa ra
00:25
are based upon evidence --
3
13188
3175
đều dựa trên những nghiên cứu
00:28
evidence that's designed to help us.
4
16387
2927
được tiến hành để giúp đỡ ta.
Tuy nhiên, sự thật là điều đó không hoàn toàn xảy ra với tất cả mọi người
00:32
However, the reality is that that hasn't
always been the case for everyone.
always been the case for everyone.
5
20338
5843
00:39
What if I told you
6
27086
1295
Nếu tôi nói
00:40
that the medical science discovered
over the past century
over the past century
7
28405
3946
rằng y học được nghiên cứu
trong thế kỷ vừa qua
trong thế kỷ vừa qua
00:44
has been based on only
half the population?
half the population?
8
32375
3667
chỉ dựa trên phân nửa dân số?
00:48
I'm an emergency medicine doctor.
9
36066
2294
Tôi là bác sĩ cấp cứu.
00:50
I was trained to be prepared
in a medical emergency.
in a medical emergency.
10
38749
3651
Tôi được đào tạo để sẵn sàng
cho mọi tình huống khẩn cấp.
cho mọi tình huống khẩn cấp.
00:54
It's about saving lives. How cool is that?
11
42940
4449
Cứu sống con người,
nghe thật tuyệt đúng không?
nghe thật tuyệt đúng không?
01:00
OK, there's a lot of runny noses
and stubbed toes,
and stubbed toes,
12
48492
3160
Có rất nhiều trường hợp chảy máu mũi
và gãy ngón chân,
và gãy ngón chân,
01:03
but no matter who walks
through the door to the ER,
through the door to the ER,
13
51676
3665
nhưng bất cứ ai bước qua
cánh cửa phòng cấp cứu
cánh cửa phòng cấp cứu
01:07
we order the same tests,
14
55365
2452
chúng tôi đều cho họ làm
những bài xét nghiệm,
những bài xét nghiệm,
01:09
we prescribe the same medication,
15
57841
2134
kê toa những đơn thuốc
giống hệt nhau
giống hệt nhau
01:11
without ever thinking about the sex
or gender of our patients.
or gender of our patients.
16
59999
4402
mà không bao giờ nghĩ
đến giới tính bệnh nhân.
đến giới tính bệnh nhân.
01:17
Why would we?
17
65370
1254
Tại sao vậy?
01:19
We were never taught that there were
any differences between men and women.
any differences between men and women.
18
67053
3741
Chúng tôi không bao giờ đuợc dạy về
sự khác biệt giữa nam và nữ.
sự khác biệt giữa nam và nữ.
01:22
A recent Government Accountability study
revealed that 80 percent of the drugs
revealed that 80 percent of the drugs
19
70818
4559
Một nghiên cứu gần đây đã cho biết
01:27
withdrawn from the market
20
75401
2151
80% thuốc bị thu hồi trên thị trường.
01:29
are due to side effects on women.
21
77576
2393
là do các dụng phụ lên phụ nữ.
01:33
So let's think about that for a minute.
22
81080
2311
Hãy dành một ít thời gian
suy nghĩ về việc này.
suy nghĩ về việc này.
01:35
Why are we discovering
side effects on women
side effects on women
23
83415
3874
Tại sao chúng ta chỉ phát hiện ra
tác dụng phụ của thuốc trên phụ nữ
tác dụng phụ của thuốc trên phụ nữ
01:39
only after a drug has been
released to the market?
released to the market?
24
87313
3286
sau khi thuốc đã được tung ra thị trường.
01:43
Do you know that it takes years
for a drug to go from an idea
for a drug to go from an idea
25
91496
5660
Bạn có biết rằng phải mất nhiều năm
để một lọai thuốc được lên ý tưởng,
để một lọai thuốc được lên ý tưởng,
01:49
to being tested on cells in a laboratory,
26
97180
3157
được kiểm nghiệm trên các tế bào
trong phòng thí nghiệm,
trong phòng thí nghiệm,
01:52
to animal studies,
27
100361
1968
đến trên động vật,
01:54
to then clinical trials on humans,
28
102353
2127
rồi các thử nghiệm trên con người,
01:56
finally to go through
a regulatory approval process,
a regulatory approval process,
29
104504
3871
cuốii cùng đi qua một quá trình quy định,
được chấp nhận
được chấp nhận
02:00
to be available for your doctor
to prescribe to you?
to prescribe to you?
30
108399
4336
để rồi mới đến tay các bác sĩ
kê đơn cho bạn?
kê đơn cho bạn?
02:06
Not to mention the millions and billions
of dollars of funding
of dollars of funding
31
114170
3370
Đó là chưa kể đến kinh phí hàng triệu, hàng tỷ đô
02:09
it takes to go through that process.
32
117564
2382
Nó cần phải trải qua 1 quá trình dài
02:13
So why are we discovering
unacceptable side effects
unacceptable side effects
33
121597
2952
Vậy tại sao chúng ta chỉ mới phát hiện ra tác dụng phụ không thể chấp nhận được
02:16
on half the population
after that has gone through?
after that has gone through?
34
124573
4451
lên một nửa dân số chỉ được phát hiện
sau khi quá trình thẩm định đó trót lọt?
sau khi quá trình thẩm định đó trót lọt?
02:23
What's happening?
35
131163
1264
Chuyện gì đang diễn ra?
02:24
Well, it turns out that those cells
used in that laboratory,
used in that laboratory,
36
132777
4104
Thực chất, những tế bào được sử dụng trong phòng thí nghiệm,
02:28
they're male cells,
37
136905
1930
chúng là tế bào đực.
02:30
and the animals used
in the animal studies were male animals,
in the animal studies were male animals,
38
138859
3402
Những động vật được dùng
trong các nghiên cứu đều là con đực.
trong các nghiên cứu đều là con đực.
02:34
and the clinical trials have been
performed almost exclusively on men.
performed almost exclusively on men.
39
142285
5090
Những buổi thử nghiệm trong phòng mạch
đều được thử nghiệm hầu như trên đàn ông.
đều được thử nghiệm hầu như trên đàn ông.
02:41
How is it that the male model became
our framework for medical research?
our framework for medical research?
40
149176
5354
Vậy tại sao những mẫu vật nam đã trở nên
điển hình cho những thử nghiệm y học?
điển hình cho những thử nghiệm y học?
02:46
Let's look at an example that has been
popularized in the media,
popularized in the media,
41
154554
4071
Hãy nhìn vào một ví dụ đã được công bố
trên truyền thông.
trên truyền thông.
02:50
and it has to do
with the sleep aid Ambien.
with the sleep aid Ambien.
42
158649
3206
Nó liên quan đến thuốc ngủ Ambien.
02:53
Ambien was released on the market
over 20 years ago,
over 20 years ago,
43
161879
4764
Ambien được tung ra thị trường
20 năm trước.
20 năm trước.
02:58
and since then, hundreds of millions
of prescriptions have been written,
of prescriptions have been written,
44
166667
4813
Kể từ đó, hàng triệu đơn thuốc đã được kê
03:03
primarily to women, because women
suffer more sleep disorders than men.
suffer more sleep disorders than men.
45
171504
4448
chủ yếu là cho phụ nữ bởi phụ nữ
thường bị rối lọan giấc ngủ hơn đàn ông.
thường bị rối lọan giấc ngủ hơn đàn ông.
03:09
But just this past year,
46
177047
2176
Nhưng chỉ mới năm trước,
03:11
the Food and Drug Administration
recommended cutting the dose in half
recommended cutting the dose in half
47
179247
3424
Cục quản lý thực phẩm và dược phẩm
khuyến cáo nên giảm nửa liều lượng
khuyến cáo nên giảm nửa liều lượng
03:14
for women only,
48
182695
2887
thuốc cho riêng phụ nữ
03:17
because they just realized
that women metabolize the drug
that women metabolize the drug
49
185606
2837
bởi họ vừa phát hiện rằng
việc chuyển hóa thuốc ở phụ nữ
việc chuyển hóa thuốc ở phụ nữ
03:20
at a slower rate than men,
50
188467
2913
diễn ra với tốc độ chậm hơn đàn ông
03:23
causing them to wake up in the morning
51
191404
2039
khiến cho họ thức dậy vào mỗi buổi sáng
03:25
with more of the active drug
in their system.
in their system.
52
193467
3194
với lượng thuốc vẫn còn nhiều
trong cơ thể.
trong cơ thể.
03:28
And then they're drowsy and they're
getting behind the wheel of the car,
getting behind the wheel of the car,
53
196685
3930
Họ trở nên buồn ngủ
và khó khăn trong việc lái xe.
và khó khăn trong việc lái xe.
03:32
and they're at risk
for motor vehicle accidents.
for motor vehicle accidents.
54
200639
2967
Họ có nguy cơ bị tai nạn giao thông.
03:36
And I can't help but think,
as an emergency physician,
as an emergency physician,
55
204955
3944
Là một bác sĩ cấp cứu,
tôi không thể ngừng suy nghĩ
tôi không thể ngừng suy nghĩ
03:40
how many of my patients
that I've cared for over the years
that I've cared for over the years
56
208923
4793
đã có bao nhiêu bệnh nhân
do tôi chăm sóc suốt chừng ấy năm
do tôi chăm sóc suốt chừng ấy năm
03:45
were involved in a motor vehicle accident
57
213740
2806
bị dính phải tai nạn giao thông
03:48
that possibly could have been prevented
58
216570
3452
mà đáng lẽ đã có thể phòng tránh được
03:52
if this type of analysis was performed
and acted upon 20 years ago
and acted upon 20 years ago
59
220046
5115
nếu như những phân tích này được thực hiện
và công bố trước đây 20 năm,
và công bố trước đây 20 năm,
03:57
when this drug was first released.
60
225185
2008
khi lọai thuốc này vừa mới ra đời.
04:01
How many other things need
to be analyzed by gender?
to be analyzed by gender?
61
229089
3195
Có bao nhiêu thứ thuốc nữa
cần được phân tích về mặt giới tính?
cần được phân tích về mặt giới tính?
04:05
What else are we missing?
62
233197
1682
Chúng ta còn bỏ sót điều gì nữa?
04:09
World War II changed a lot of things,
63
237555
3676
Thế chiến thứ 2 đã thay đổi nhiều thứ.
04:13
and one of them was this need
to protect people
to protect people
64
241255
2881
Trong đó có nhu cầu bảo vệ con người
04:16
from becoming victims of medical research
without informed consent.
without informed consent.
65
244160
4340
khỏi việc trở thành nạn nhân
thử nghiệm thuốc mà không có sự đồng ý.
thử nghiệm thuốc mà không có sự đồng ý.
04:21
So some much-needed guidelines
or rules were set into place,
or rules were set into place,
66
249467
3676
Rất nhiều luật lệ và hướng dẫn thiết yếu
đã được thiết lập,
đã được thiết lập,
04:25
and part of that was this desire
to protect women of childbearing age
to protect women of childbearing age
67
253167
5022
trong đó có việc bảo vệ phụ nữ trong tuổi sinh đẻ
04:30
from entering into any
medical research studies.
medical research studies.
68
258213
2951
khỏi việc tham gia các nghiên cứu
kiểm nghiệm thuốc.
kiểm nghiệm thuốc.
04:34
There was fear: what if something
happened to the fetus during the study?
happened to the fetus during the study?
69
262016
4563
Người ta luôn sợ lỡ như có chuyện gì
xảy ra với tế bào thai trong lúc nghiên cứu.
xảy ra với tế bào thai trong lúc nghiên cứu.
04:39
Who would be responsible?
70
267366
1549
Al sẽ là người chịu trách nhiệm?
04:41
And so the scientists
at this time actually thought
at this time actually thought
71
269999
2489
Các nhà khoa học lúc này cảm thấy
04:44
this was a blessing in disguise,
72
272512
2616
điều này thực sự như chó ngáp phải ruồi
04:47
because let's face it -- men's bodies
are pretty homogeneous.
are pretty homogeneous.
73
275152
5213
bởi vì hãy nhìn đi, cơ thể của đàn ông
vô cùng ổn định.
vô cùng ổn định.
04:52
They don't have the constantly
fluctuating levels of hormones
fluctuating levels of hormones
74
280867
3446
Lượng hormone của họ
không dao động liên tục.
không dao động liên tục.
04:56
that could disrupt clean data
they could get if they had only men.
they could get if they had only men.
75
284337
3744
cái làm gián đọan những dữ liệu
thu thập được nếu chỉ trên đàn ông
thu thập được nếu chỉ trên đàn ông
05:01
It was easier. It was cheaper.
76
289210
2710
Việc chỉ khảo sát tòan đàn ông
thì dễ dàng hơn và rẻ hơn.
thì dễ dàng hơn và rẻ hơn.
05:05
Not to mention, at this time,
there was a general assumption
there was a general assumption
77
293651
2833
Đó là chưa kể, tại thời điểm này,
người ta cho rằng
người ta cho rằng
05:08
that men and women
were alike in every way,
were alike in every way,
78
296508
4225
đàn ông và phụ nữ đều giống nhau
hòan tòan
hòan tòan
05:12
apart from their reproductive organs
and sex hormones.
and sex hormones.
79
300757
3443
chỉ trừ những cơ quan sinh sản
và hormone sinh dục.
và hormone sinh dục.
05:17
So it was decided:
80
305211
2817
Vì vậy, mọi thứ đã được quyết định
05:21
medical research was performed on men,
81
309117
3516
việc thử nghiệm thuốc được tiến hành
trên đàn ông
trên đàn ông
05:24
and the results were later
applied to women.
applied to women.
82
312657
2757
và kết quả sau đó
sẽ được áp dụng lên phụ nữ
sẽ được áp dụng lên phụ nữ
05:29
What did this do to the notion
of women's health?
of women's health?
83
317203
3541
Việc này đã ảnh hưởng thế nào
đến nhận thức về sức khỏe của phụ nữ?
đến nhận thức về sức khỏe của phụ nữ?
05:32
Women's health became synonymous
with reproduction:
with reproduction:
84
320768
4256
Sức khỏe của phụ nữ được đồng hóa
với việc sinh sản:
với việc sinh sản:
05:37
breasts, ovaries, uterus, pregnancy.
85
325048
4545
ngực, buồng trứng, cổ tử cung, mang thai.
05:42
It's this term we now refer
to as "bikini medicine."
to as "bikini medicine."
86
330355
3032
Đây là những từ mà bây giờ chúng tôi nhắc đến như là "thuốc bikini"
05:46
And this stayed this way
until about the 1980s,
until about the 1980s,
87
334461
2644
Những nhận thức ấy vẫn giữ nguyên
cho đến thập niên 80,
cho đến thập niên 80,
05:49
when this concept was challenged
by the medical community
by the medical community
88
337129
3485
khi nhận thức này bị nghi ngờ
bởi cộng đồng y tế
bởi cộng đồng y tế
05:52
and by the public health policymakers
when they realized that
when they realized that
89
340638
4141
và bởi những người làm luật y tế công cộng
khi họ nhận ra rằng
khi họ nhận ra rằng
05:56
by excluding women
from all medical research studies
from all medical research studies
90
344803
4303
với việc lọai trừ phụ nữ khỏi
những nghiên cứu thử nghiệm thuốc,
những nghiên cứu thử nghiệm thuốc,
06:01
we actually did them a disservice,
91
349130
3489
chúng ta thực ra đã làm hại họ,
06:04
in that apart from reproductive issues,
92
352643
2332
ngọai trừ những vấn đề về sinh sản,
06:06
virtually nothing was known
about the unique needs
about the unique needs
93
354999
2564
người ta hầu như không biết gì
về nhu cầu riêng
về nhu cầu riêng
06:09
of the female patient.
94
357587
1718
của những bệnh nhân nữ.
06:12
Since that time, an overwhelming amount
of evidence has come to light
of evidence has come to light
95
360999
5514
Kế từ đó, một lọat các bằng chứng
đã được công bố
đã được công bố
06:18
that shows us just how different
men and women are in every way.
men and women are in every way.
96
366537
5511
cho chúng ta thấy rõ sự khác biệt
hòan tòan giữa đàn ông và phụ nữ.
hòan tòan giữa đàn ông và phụ nữ.
06:29
You know, we have this saying in medicine:
97
377297
2753
Như các bạn biết, trong ngành y,
chúng tôi có câu nói:
chúng tôi có câu nói:
06:32
children are not just little adults.
98
380074
2948
trẻ em không phải là
phiên bản thu nhỏ của người lớn.
phiên bản thu nhỏ của người lớn.
06:36
And we say that to remind ourselves
99
384810
1937
Và chúng tôi nói như thế để tự nhắc nhở bản thân
06:38
that children actually have
a different physiology than normal adults.
a different physiology than normal adults.
100
386771
4677
rằng trẻ em thật sự có sinh lý
hòan tòan khác biệt với người lớn.
hòan tòan khác biệt với người lớn.
06:44
And it's because of this that the medical
specialty of pediatrics came to light.
specialty of pediatrics came to light.
101
392678
4957
Chính vì điều này mà khoa nhi đã ra đời.
06:49
And we now conduct research on children
in order to improve their lives.
in order to improve their lives.
102
397659
6246
Bây giờ, chúng tôi tiến hành nghiên cứu
trên trẻ em, nâng cao đời sống của chúng.
trên trẻ em, nâng cao đời sống của chúng.
06:57
And I know the same thing
can be said about women.
can be said about women.
103
405039
2897
Và tôi biết rằng điều này cũng có thể
xảy ra tương tự cho phụ nữ.
xảy ra tương tự cho phụ nữ.
06:59
Women are not just men
with boobs and tubes.
with boobs and tubes.
104
407960
5061
Phụ nữ không phải chỉ là đàn ông
với ngực và các ống.
với ngực và các ống.
07:06
But they have their own
anatomy and physiology
anatomy and physiology
105
414561
3556
Họ có giải phẫu riêng và sinh lý riêng
07:10
that deserves to be studied
with the same intensity.
with the same intensity.
106
418141
3530
và cần được nghiên cứu nhiều như đàn ông.
07:15
Let's take the cardiovascular
system, for example.
system, for example.
107
423381
2931
Ví dụ, hãy nhìn qua hệ tim mạch.
07:18
This area in medicine has done the most
to try to figure out
to try to figure out
108
426999
3707
Khu vực này được y học nghiên cứu
rất nhiều để cố tìm ra
rất nhiều để cố tìm ra
07:22
why it seems men and women have
completely different heart attacks.
completely different heart attacks.
109
430730
4149
tại sao đàn ông và phụ nữ dường như
có những cơn đau tim hòan tòan khác nhau.
có những cơn đau tim hòan tòan khác nhau.
07:27
Heart disease is the number one killer
for both men and women,
for both men and women,
110
435999
5090
Bệnh tim mạch là nguyên nhân gây tử vong
hàng đầu cho cả đàn ông và phụ nữ,
hàng đầu cho cả đàn ông và phụ nữ,
07:33
but more women die within the first year
of having a heart attack than men.
of having a heart attack than men.
111
441113
4436
nhưng nhiều phụ nữ tử vong chỉ trong
một năm đầu bị đau tim hơn đàn ông.
một năm đầu bị đau tim hơn đàn ông.
07:39
Men will complain
of crushing chest pain --
of crushing chest pain --
112
447049
4014
Đàn ông sẽ phàn nàn về việc những cơn đau
ngực như bị nghiền,
ngực như bị nghiền,
07:43
an elephant is sitting on their chest.
113
451087
2482
cảm giác như một con voi
đang ngồi trên ngực của họ.
đang ngồi trên ngực của họ.
07:46
And we call this typical.
114
454455
1540
Chúng tôi gọi điều này là điển hình.
07:49
Women have chest pain, too.
115
457622
3090
Phụ nữ cũng có những cơn đau ngực.
07:52
But more women than men
will complain of "just not feeling right,"
will complain of "just not feeling right,"
116
460736
6697
Tuy nhiên nhiều phụ nữ hơn đàn ông sẽ
phàn nàn rằng họ "chỉ cảm thấy không ổn",
phàn nàn rằng họ "chỉ cảm thấy không ổn",
08:00
"can't seem to get enough air in,"
117
468898
2869
"có vẻ như không thể
hít vào đủ không khí",
hít vào đủ không khí",
08:03
"just so tired lately."
118
471791
1974
"gần đây có cảm giác thật mệt mỏi"
08:07
And for some reason we call this atypical,
119
475000
2903
Vì một vài lý do, chúng tôi xem điều này
là không điển hình,
là không điển hình,
08:09
even though, as I mentioned,
women do make up half the population.
women do make up half the population.
120
477927
3927
mặc dù, như tôi đã nhắc đến,
phụ nữ thực sự chiếm phân nửa dân số.
phụ nữ thực sự chiếm phân nửa dân số.
08:15
And so what is some of the evidence
to help explain some of these differences?
to help explain some of these differences?
121
483537
5771
Vậy bằng chứng nào giúp
giải thích sự khác biệt này?
giải thích sự khác biệt này?
08:21
If we look at the anatomy,
122
489999
2531
Nếu chúng ta nhìn vào hình giải phẫu,
08:24
the blood vessels that surround the heart
are smaller in women compared to men,
are smaller in women compared to men,
123
492554
6015
mạch máu quanh tim của phụ nữ
nhỏ hơn đàn ông,
nhỏ hơn đàn ông,
08:30
and the way that those blood vessels
develop disease is different
develop disease is different
124
498593
4480
vì thế bệnh phát sinh từ
những mạch máu này
những mạch máu này
08:35
in women compared to men.
125
503097
2055
giữa phụ nữ và đàn ông sẽ khác nhau.
08:37
And the test that we use to determine
if someone is at risk for a heart attack,
if someone is at risk for a heart attack,
126
505875
5152
Xét nghiệm mà chúng tôi tiến hành
chẩn đóan nguy cơ bị đau tim
chẩn đóan nguy cơ bị đau tim
08:43
well, they were initially designed
and tested and perfected in men,
and tested and perfected in men,
127
511051
4572
ban đầu, nó được thiết kế và xét nghiệm
hòan hảo trên đàn ông,
hòan hảo trên đàn ông,
08:47
and so aren't as good
at determining that in women.
at determining that in women.
128
515647
3134
nhưng không đúng lắm với phụ nữ.
08:52
And then if we think
about the medications --
about the medications --
129
520305
2937
Rồi chúng tôi nghĩ về những đơn thuốc,
08:55
common medications
that we use, like aspirin.
that we use, like aspirin.
130
523266
3247
những đơn thuốc thông dụng chúng tôi
sử dụng, như thuốc giảm đau.
sử dụng, như thuốc giảm đau.
08:59
We give aspirin to healthy men to help
prevent them from having a heart attack,
prevent them from having a heart attack,
131
527767
4527
Cho một người đàn ông khỏe mạnh thuốc
giảm đau giúp họ tránh nguy cơ đau tim,
giảm đau giúp họ tránh nguy cơ đau tim,
09:04
but do you know that if you
give aspirin to a healthy woman,
give aspirin to a healthy woman,
132
532318
4234
nhưng bạn có biết rằng nếu bạn đưa thuốc giảm đau cho 1 người phụ nữ khỏe mạnh,
09:08
it's actually harmful?
133
536576
1586
nó thật sự rất có hại không?
09:12
What this is doing is merely telling us
134
540376
2382
Điều này nói với chúng ta rằng
09:14
that we are scratching the surface.
135
542782
2752
chúng ta mới chỉ biết bề nổi của vấn đề.
09:19
Emergency medicine
is a fast-paced business.
is a fast-paced business.
136
547145
3426
Y học cấp cứu là ngành phát triển nhanh.
09:23
In how many life-saving areas of medicine,
137
551563
3353
Còn bao nhiêu chuyên ngành trong y học,
09:26
like cancer and stroke,
138
554940
3976
như ung thư, đột quỵ,
09:30
are there important differences between
men and women that we could be utilizing?
men and women that we could be utilizing?
139
558940
4133
có bao nhiêu sự khác biệt quan trọng giữa đàn ông
và phụ nữ có thể được áp dụng?
và phụ nữ có thể được áp dụng?
09:36
Or even, why is it that some people
get those runny noses
get those runny noses
140
564252
4804
Thậm chí, tại sao một số người bị sổ mũi
09:41
more than others,
141
569080
2185
nhiều hơn những người khác,
09:43
or why the pain medication that we give
to those stubbed toes
to those stubbed toes
142
571289
3327
hay tại sao đơn thuốc giảm đau kê cho
người bị gãy ngón chân
người bị gãy ngón chân
09:46
work in some and not in others?
143
574640
3205
lại hiệu quả với người này
và không với người khác?
và không với người khác?
09:53
The Institute of Medicine has said
every cell has a sex.
every cell has a sex.
144
581288
5230
Viện y học đã phát biểu:
mỗi tế bào đều có 1 giới tính
mỗi tế bào đều có 1 giới tính
09:59
What does this mean?
145
587820
1413
Điều này nghĩa là gì?
10:02
Sex is DNA.
146
590532
2398
Giới tính là ADN.
10:04
Gender is how someone
presents themselves in society.
presents themselves in society.
147
592954
4341
Cách 1 người thể hiện bản thân
trong cộng đồng cũng là giới tính.
trong cộng đồng cũng là giới tính.
10:09
And these two may not always match up,
148
597883
2540
Nhưng hai điều này
không hòan tòan khớp nhau
không hòan tòan khớp nhau
10:12
as we can see with our
transgendered population.
transgendered population.
149
600447
3166
như chúng ta có thể thấy trong
cộng đồng người chuyển giới.
cộng đồng người chuyển giới.
10:16
But it's important to realize
that from the moment of conception,
that from the moment of conception,
150
604740
4915
Việc nhận ra rằng
10:21
every cell in our bodies --
151
609679
2122
mọi tế bào trong cơ thể chúng ta:
10:23
skin, hair, heart and lungs --
152
611825
3301
da, tóc, tim và phổi
10:27
contains our own unique DNA,
153
615150
3287
đều chứa ADN độc nhất của chúng ta,
10:30
and that DNA contains
the chromosomes that determine
the chromosomes that determine
154
618461
3751
và ADN chứa
những nhiễm sắc thể quyết định
những nhiễm sắc thể quyết định
10:34
whether we become
male or female, man or woman.
male or female, man or woman.
155
622236
5061
chúng ta là giống đực hay cái,
đàn ông hay phụ nữ là rất quan trọng.
đàn ông hay phụ nữ là rất quan trọng.
10:40
It used to be thought
156
628400
1588
Mọi người từng nghĩ
10:42
that those sex-determining
chromosomes pictured here --
chromosomes pictured here --
157
630012
4328
rằng những nhiễm sắc thể giới tính
như hình đây:
như hình đây:
XY nếu bạn là đàn ông,
XX nếu bạn là phụ nữ
XX nếu bạn là phụ nữ
10:46
XY if you're male, XX if you're female --
158
634364
3373
10:49
merely determined whether you
would be born with ovaries or testes,
would be born with ovaries or testes,
159
637761
5214
chỉ đơn thuần quyết định bạn được sinh ra
với buồng trứng hay túi tinh hòan,
với buồng trứng hay túi tinh hòan,
10:54
and it was the sex hormones
that those organs produced
that those organs produced
160
642999
3741
và chính những hormone giới tính
do những cơ quan này sản xuất ra
do những cơ quan này sản xuất ra
10:58
that were responsible for the differences
we see in the opposite sex.
we see in the opposite sex.
161
646764
4565
chịu trách nhiệm cho những khác biệt
chúng ta thấy ở hai giới.
chúng ta thấy ở hai giới.
11:04
But we now know that
that theory was wrong --
that theory was wrong --
162
652757
4834
Nhưng giờ đây, chúng ta biết
rằng học thuyết đó đã sai
rằng học thuyết đó đã sai
11:09
or it's at least a little incomplete.
163
657615
2445
hoặc ít ra là chưa hòan thiện.
11:12
And thankfully, scientists like Dr. Page
from the Whitehead Institute,
from the Whitehead Institute,
164
660084
4778
Và may mắn thay, những nhà khoa học như tiến sĩ Page từ viện nghiên cứu Whitehead
11:16
who works on the Y chromosome,
165
664886
1974
người nghiên cứu về nhiễm sắc thể Y,
11:18
and Doctor Yang from UCLA,
166
666884
2167
và bác sĩ Yang từ đại học UCLA,
11:21
they have found evidence that tells us
that those sex-determining chromosomes
that those sex-determining chromosomes
167
669075
5659
họ đã tìm ra bằng chứng nói lên rằng
những nhiễm sắc thể giới tính
những nhiễm sắc thể giới tính
11:26
that are in every cell in our bodies
168
674758
2597
có ở mọi tế bào trong cơ thể chúng ta
11:29
continue to remain active
for our entire lives
for our entire lives
169
677379
5359
sẽ vẫn họat động đến hết đời
11:36
and could be what's responsible
for the differences we see
for the differences we see
170
684517
3575
và có thể chịu trách nhiệm
cho những khác biệt
cho những khác biệt
11:40
in the dosing of drugs,
171
688116
2215
trong liều lượng thuốc,
11:42
or why there are differences
between men and women
between men and women
172
690355
2966
hay tại sao lại có những khác biệt
giữa đàn ông và phụ nữ
giữa đàn ông và phụ nữ
11:45
in the susceptibility
and severity of diseases.
and severity of diseases.
173
693345
3516
về độ nhạy cảm cũng như
mức độ nghiêm trọng của một căn bệnh.
mức độ nghiêm trọng của một căn bệnh.
11:51
This new knowledge is the game-changer,
174
699032
2920
Những kiến thức mới này
sẽ thay đổi thế giới
sẽ thay đổi thế giới
11:57
and it's up to those scientists
that continue to find that evidence,
that continue to find that evidence,
175
705425
3374
và điều này phụ thuộc vào nhà khoa học
tiếp tục tìm ra các minh chứng,
tiếp tục tìm ra các minh chứng,
12:00
but it's up to the clinicians
to start translating this data
to start translating this data
176
708823
4153
Nhưng chính những bác sĩ sẽ là
người truyền tải những dữ liệu này
người truyền tải những dữ liệu này
12:05
at the bedside, today.
177
713000
2999
cho người bệnh ngày nay.
12:09
Right now.
178
717168
1156
Giờ đây,
12:13
And to help do this, I'm a co-founder
of a national organization
of a national organization
179
721450
3024
tôi là người đồng sáng lập
tổ chức quốc gia
tổ chức quốc gia
12:16
called Sex and Gender
Women's Health Collaborative,
Women's Health Collaborative,
180
724498
2983
Có tên gọi Giới tính và sức khỏe phụ nữ.
12:19
and we collect all of this data
so that it's available for teaching
so that it's available for teaching
181
727505
4620
Chúng tôi thu thập tất cả dữ liệu
để phục vụ cho việc giảng dạy
để phục vụ cho việc giảng dạy
12:24
and for patient care.
182
732149
1405
và chăm sóc cho bệnh nhân.
12:26
And we're working to bring together
the medical educators to the table.
the medical educators to the table.
183
734380
4368
Chúng tôi đang kết nối những giáo viên
giảng dạy y học lại với nhau
giảng dạy y học lại với nhau
12:31
That's a big job.
184
739756
1468
Đây là 1 công việc quan trọng.
12:34
It's changing the way medical training
has been done since its inception.
has been done since its inception.
185
742162
5139
Nó đang thay đổi cách giảng dạy y học
diễn ra từ trước đến giờ.
diễn ra từ trước đến giờ.
12:41
But I believe in them.
186
749039
1843
Nhưng tôi tin tưởng họ.
12:43
I know they're going to see the value
of incorporating the gender lens
of incorporating the gender lens
187
751882
5597
Tôi biết họ sẽ nhận ra giá trị của việc
tập hợp nhiều góc nhìn về giới tính
tập hợp nhiều góc nhìn về giới tính
12:49
into the current curriculum.
188
757503
1722
để áp dụng vào giáo án hiện nay.
12:52
It's about training the future
health care providers correctly.
health care providers correctly.
189
760598
4618
Đã đến lúc huấn luyện những người
chăm sóc sức khỏe mai sau 1 cách đúng đắn.
chăm sóc sức khỏe mai sau 1 cách đúng đắn.
13:00
And regionally,
190
768437
1151
Và về phần mình,
13:01
I'm a co-creator of a division within
the Department of Emergency Medicine
the Department of Emergency Medicine
191
769612
3861
tôi là người đồng sáng lập một nhóm
trong khoa Cấp cứu
trong khoa Cấp cứu
13:05
here at Brown University,
192
773497
1720
tại trường đại học Brown,
13:07
called Sex and Gender
in Emergency Medicine,
in Emergency Medicine,
193
775241
2610
tên Giới tính trong y học cấp cứu.
13:09
and we conduct the research to determine
the differences between men and women
the differences between men and women
194
777875
4626
Chúng tôi tiến hành nghiên cứu để khẳng
định khác nhau giữa đàn ông và phụ nữ
định khác nhau giữa đàn ông và phụ nữ
13:14
in emergent conditions,
195
782525
2158
trong bệnh cấp cứu
13:16
like heart disease and stroke
and sepsis and substance abuse,
and sepsis and substance abuse,
196
784707
5268
như đau tim, đột quỵ, nhiễm trùng máu
và lạm dụng rượu bia, cồn, thuốc lá.
và lạm dụng rượu bia, cồn, thuốc lá.
13:21
but we also believe
that education is paramount.
that education is paramount.
197
789999
4377
Chúng tôi cũng tin rằng
việc giáo dục là tối quan trọng.
việc giáo dục là tối quan trọng.
13:27
We've created a 360-degree
model of education.
model of education.
198
795304
4001
Chúng tôi đã và đang tạo ra
mô hình giáo dục 360 độ.
mô hình giáo dục 360 độ.
13:31
We have programs for the doctors,
for the nurses, for the students
for the nurses, for the students
199
799329
5958
Chúng tôi có nhiều phần mềm
cho bác sĩ, y tá, sinh viên
cho bác sĩ, y tá, sinh viên
13:37
and for the patients.
200
805311
1706
và cho bệnh nhân.
13:39
Because this cannot just be left up
to the health care leaders.
to the health care leaders.
201
807511
4058
Bởi vì vấn đề này không thể chỉ do những
người lãnh đạo ngành sức khỏe ôm hết.
người lãnh đạo ngành sức khỏe ôm hết.
13:44
We all have a role in making a difference.
202
812315
3477
Tất cả chúng ta đều có vai trò
trong việc tạo nên sự thay đổi.
trong việc tạo nên sự thay đổi.
13:48
But I must warn you: this is not easy.
203
816650
3857
Nhưng tôi phải báo trước với các bạn:
việc này không dễ dàng.
việc này không dễ dàng.
13:53
In fact, it's hard.
204
821840
1592
Trên thực tế, nó khó khăn.
13:57
It's essentially changing the way
we think about medicine
we think about medicine
205
825146
4392
Nó đang tạo sự thay đổi thiết yếu
những gì chúng ta nghĩ về y học,
những gì chúng ta nghĩ về y học,
14:01
and health and research.
206
829562
2997
sức khỏe và nghiên cứu.
14:05
It's changing our relationship
to the health care system.
to the health care system.
207
833711
3136
Nó thay đổi quan hệ của chúng ta
trong hệ thống chăm sóc sức khỏe.
trong hệ thống chăm sóc sức khỏe.
14:09
But there's no going back.
208
837760
2888
Nhưng chúng ta không thể quay lại.
14:13
We now know just enough
209
841339
3699
Giờ đây, chúng ta biết vừa đủ
14:17
to know that we weren't doing it right.
210
845062
2356
để nhận ra rằng
chúng ta đang đi sai hướng.
chúng ta đang đi sai hướng.
14:21
Martin Luther King, Jr. has said,
211
849672
2318
Martin Luther King, Jr. đã nói:
14:24
"Change does not roll in
on the wheels of inevitability,
on the wheels of inevitability,
212
852014
4649
"Thay đổi không phải
là điều tất yếu sẽ xảy ra
là điều tất yếu sẽ xảy ra
14:28
but comes through continuous struggle."
213
856687
2174
mà phải trải qua quá trình
đấu tranh lâu dài."
đấu tranh lâu dài."
14:32
And the first step
towards change is awareness.
towards change is awareness.
214
860314
2730
Và bước đầu tiên để thay đổi
chính là nhận thức.
chính là nhận thức.
14:36
This is not just about improving
medical care for women.
medical care for women.
215
864116
4078
Đây không chỉ đơn thuần là phát triển
việc chăm sóc sức khỏe ở phụ nữ.
việc chăm sóc sức khỏe ở phụ nữ.
14:40
This is about personalized,
individualized health care for everyone.
individualized health care for everyone.
216
868702
4959
Nó là về việc cá nhân hóa, riêng biệt hóa
chăm sóc sức khỏe cho tất cả mọi người.
chăm sóc sức khỏe cho tất cả mọi người.
14:47
This awareness has the power to transform
medical care for men and women.
medical care for men and women.
217
875090
6102
Nhận thức này có năng lực cải biến việc
chăm sóc sức khỏe cho đàn ông và phụ nữ.
chăm sóc sức khỏe cho đàn ông và phụ nữ.
14:54
And from now on, I want you
to ask your doctors
to ask your doctors
218
882827
5688
Và từ giờ trở đi, tôi muốn các bạn hỏi
bác sĩ của mình
bác sĩ của mình
15:00
whether the treatments you are receiving
are specific to your sex and gender.
are specific to your sex and gender.
219
888539
4277
liệu phương pháp trị liệu bạn đang nhận
có được cụ thể hóa cho giới tính bạn chưa.
có được cụ thể hóa cho giới tính bạn chưa.
15:06
They may not know the answer --
220
894246
2689
Họ có thể không biết câu trả lời,
15:08
yet.
221
896959
1166
tạm thời.
15:11
But the conversation has begun,
and together we can all learn.
and together we can all learn.
222
899101
3862
Nhưng cuộc đối thọai được khơi mào
và cùng nhau, chúng ta sẽ học hỏi.
và cùng nhau, chúng ta sẽ học hỏi.
15:15
Remember, for me
and my colleagues in this field,
and my colleagues in this field,
223
903797
4377
Hãy nhớ rằng, với tôi
và đồng nghiệp của tôi trong lĩnh vực này:
và đồng nghiệp của tôi trong lĩnh vực này:
15:20
your sex and gender matter.
224
908198
2277
giới tính của bạn quan trọng.
15:23
Thank you.
225
911379
1152
Cảm ơn.
15:24
(Applause)
226
912555
4444
ABOUT THE SPEAKER
Alyson McGregor - Women's health pioneerAlyson McGregor studies women's health, especially as it relates to emergency care -- when time-sensitive, life-or-death decisions are made using drugs and treatments mainly tested on men.
Why you should listen
Alyson J. McGregor MD is co-founder and director for the Sex and Gender in Emergency Medicine (SGEM) Division (formerly Women’s Health in Emergency Care) within the Department of Emergency Medicine at Warren Alpert Medical School of Brown University.
Her group's aim is to establish research and educational endeavors that promote sex- and gender-specific medicine and women’s health as they relate to emergency care. Dr. McGregor received her medical degree at Boston University School of Medicine and residency training at Brown, where she continues to work as an attending physician at RI Hospital Emergency Department. Dr. McGregor is an Associate Professor of Emergency Medicine and also serves as co-director for the SGEM Fellowship and co-founder of the national organization Sex and Gender Women’s Health Collaborative.
Alyson McGregor | Speaker | TED.com