TED2016
Cédric Villani: What's so sexy about math?
سدریک ویلانی: چه چیز ریاضیات جذاب است؟
Filmed:
Readability: 4.4
2,006,708 views
حقایقی پنهان در دنیای ما وجود دارند؛ که برای حواس ما در دسترس نیست، اما ریاضیات به ما اجازه می‌دهد تا فراتر از ادراکمان برویم تا رازهایشان را برملا کنیم. در این مرور اکتشافات ریاضی، برنده مدال فیلدز، سدریک ویلانی از هیجان اکتشاف در زندگی بسیار پیچیده یک ریاضیدان می‌گوید. او می‌گوید « توضیحات زیبای ریاضی تنها برای لذت بردن نیست. آنها دیدگاه ما را از جهان تغییر می‌دهند».
Cédric Villani - Mathematician
Cédric Villani tackles perplexing problems in mathematical physics, analysis and geometry with rigor, wit and a signature personal style. Full bio
Cédric Villani tackles perplexing problems in mathematical physics, analysis and geometry with rigor, wit and a signature personal style. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
What is it that French people
do better than all the others?
do better than all the others?
0
804
4412
چه کارهایی را فرانسوی‌ها
بهتر از بقیه انجام می‌دهند؟
بهتر از بقیه انجام می‌دهند؟
00:18
If you would take polls,
1
6454
1926
اگر رای گیری کنی،
00:20
the top three answers might be:
2
8404
1807
سه جواب برتر عبارتند از:
00:22
love, wine and whining.
3
10235
4039
عشق، شراب و غر زدن.
00:26
(Laughter)
4
14298
1301
( خنده حضار )
00:27
Maybe.
5
15623
1159
شاید.
00:29
But let me suggest a fourth one:
6
17530
2338
اما بگذارید پیشنهاد چهارمی بدهم:
00:31
mathematics.
7
19892
1190
ریاضیات.
00:33
Did you know that Paris
has more mathematicians
has more mathematicians
8
21760
2853
می‌دونستی که تعداد ریاضیدان‌های پاریس
00:36
than any other city in the world?
9
24637
1801
از همه شهرهای دیگه دنیا بیشتره؟
00:38
And more streets
with mathematicians' names, too.
with mathematicians' names, too.
10
26801
2494
و خیابانهای بیشتری هم
به اسم ریاضیدانها داره.
به اسم ریاضیدانها داره.
00:42
And if you look at the statistics
of the Fields Medal,
of the Fields Medal,
11
30215
3449
و اگه به آمار ریاضیدان‌هایی
که مدال فیلدز را بردند نگاه کنی،
که مدال فیلدز را بردند نگاه کنی،
00:45
often called the Nobel Prize
for mathematics,
for mathematics,
12
33688
2493
که مثل جایزه نوبل ریاضیه،
00:48
and always awarded to mathematicians
below the age of 40,
below the age of 40,
13
36205
3932
و همیشه به ریاضیدان‌های
زیر ۴۰ سال داده میشه،
زیر ۴۰ سال داده میشه،
00:52
you will find that France has more
Fields medalists per inhabitant
Fields medalists per inhabitant
14
40161
3887
می‌بینی که فرانسه به نسبت جمعیت
برنده‌های مدال فیلدز بیشتری داره
برنده‌های مدال فیلدز بیشتری داره
00:56
than any other country.
15
44072
1168
از هر کشور دیگه‌ای در دنیا.
00:58
What is it that we find so sexy in math?
16
46286
2954
چه چیزی در ریاضی هست که برامون جالبه؟
01:02
After all, it seems to be
dull and abstract,
dull and abstract,
17
50153
3204
چونکه به نظر خیلی کند و انتزاعی می‌رسه،
01:05
just numbers and computations
and rules to apply.
and rules to apply.
18
53381
3483
فقط اعداد و محاسبه و قواعد.
01:10
Mathematics may be abstract,
19
58518
2112
ریاضیات ممکنه به نظر انتزاعی باشه،
01:12
but it's not dull
20
60654
1151
اما کند نیست
01:13
and it's not about computing.
21
61829
1729
و ربطی هم به محاسبه نداره.
01:16
It is about reasoning
22
64178
1747
درباره استدلال کردنه
01:17
and proving our core activity.
23
65949
2260
ایجاد کارهای پایه‌ای.
01:20
It is about imagination,
24
68513
1522
درباره تصوره،
01:22
the talent which we most praise.
25
70059
2019
استعدادی که بیشتر تحسین می‌کنیم.
01:24
It is about finding the truth.
26
72102
2101
درباره پیدا کردن حقیقته.
01:27
There's nothing like the feeling
which invades you
which invades you
27
75613
2737
هیچ احساسی قابل مقایسه با اون نیست،
01:30
when after months of hard thinking,
28
78374
2171
وقتی که بعد از ماهها فکر کردن،
01:32
you finally understand the right
reasoning to solve your problem.
reasoning to solve your problem.
29
80569
3298
تهایتا راه حل درست حل مسئله
رو پیدا می‌کنی.
رو پیدا می‌کنی.
01:37
The great mathematician
André Weil likened this --
André Weil likened this --
30
85042
3576
ریاضیدان بزرگ آندره ویل
گفته که این --
گفته که این --
01:40
no kidding --
31
88642
1151
شوخی نمی‌کنم --
01:41
to sexual pleasure.
32
89817
1589
مثل لذت جنسی است.
01:44
But noted that this feeling
can last for hours, or even days.
can last for hours, or even days.
33
92197
5341
ولی اشاره کرده که این حس میتونه
برای ساعتها، شایدم روزها باقی بمونه.
برای ساعتها، شایدم روزها باقی بمونه.
01:50
The reward may be big.
34
98804
1853
که پاداش بزرگیه.
01:53
Hidden mathematical truths
permeate our whole physical world.
permeate our whole physical world.
35
101325
3864
حقایق مخفی ریاضی به تمامی
جهان فیزیک وارد می‌شوند.
جهان فیزیک وارد می‌شوند.
01:57
They are inaccessible to our senses
36
105680
2670
اونها با حواس ما درک نمی‌شوند
02:00
but can be seen
through mathematical lenses.
through mathematical lenses.
37
108374
2724
اما بوسیله چشم ریاضیات
دیده می‌شوند.
دیده می‌شوند.
02:04
Close your eyes for moment
38
112092
1592
برای لحظه‌ای چشمت را ببند
02:05
and think of what is occurring
right now around you.
right now around you.
39
113708
3475
و به چیز‌هایی که الان
دور و برت اتفاق می‌افته فکر کن.
دور و برت اتفاق می‌افته فکر کن.
02:10
Invisible particles from the air
around are bumping on you
around are bumping on you
40
118337
3493
ذرات نامرئی هوای دور و بر به تو می‌خورند
02:13
by the billions and billions
at each second,
at each second,
41
121854
2733
میلیاردها میلیارد در هر ثانیه،
02:16
all in complete chaos.
42
124611
2063
و کاملا تصادفی.
02:19
And still,
43
127049
1151
و هنوز،
02:20
their statistics can be accurately
predicted by mathematical physics.
predicted by mathematical physics.
44
128224
4688
وضعیت آماری آنها از طریق
ریاضیات فیزیک قابل پیش بینی است.
ریاضیات فیزیک قابل پیش بینی است.
02:25
And open your eyes now
45
133715
2792
و حالا چشمهایت را باز کن
02:28
to the statistics of the velocities
of these particles.
of these particles.
46
136531
3310
به آمار سرعت این ذرات.
02:32
The famous bell-shaped Gauss Curve,
47
140510
3240
منحنی معروف ناقوسی شکل گاوس،
02:35
or the Law of Errors --
48
143774
2181
و یا قانون خطاها --
02:37
of deviations with respect
to the mean behavior.
to the mean behavior.
49
145979
2722
الگوی اختلاف از میانگین .
02:41
This curve tells about the statistics
of velocities of particles
of velocities of particles
50
149550
4302
این منحنی سرعت آماری ذرات را معین می‌کند
02:45
in the same way as a demographic curve
51
153876
2539
درست مثل منحنی توزیع جمعیت
02:48
would tell about the statistics
of ages of individuals.
of ages of individuals.
52
156439
3841
آمار توزیع سنی جمعیت.
02:52
It's one of the most
important curves ever.
important curves ever.
53
160884
2650
یکی از مهمترین منحنی‌هاست.
02:56
It keeps on occurring again and again,
54
164137
3186
مداوما تکرار و تکرار میشه،
02:59
from many theories and many experiments,
55
167347
2403
در خیلی از نظ‌ریه‌ها و آزمایشات،
03:01
as a great example of the universality
56
169774
3281
به عنوان یک نمونه عالی جهانی بودن
03:05
which is so dear to us mathematicians.
57
173079
3552
که برای ما ریاضیدانها بسیار مهمه.
03:09
Of this curve,
58
177694
1227
از این منحنی،
03:10
the famous scientist Francis Galton said,
59
178945
3049
داشمند معروف فرانسیس گالتون گفته،
03:14
"It would have been deified by the Greeks
if they had known it.
if they had known it.
60
182018
4524
« اگر یونانی‌ها آن را
فهمیده بودند بیانش می‌کردند.
فهمیده بودند بیانش می‌کردند.
03:19
It is the supreme law of unreason."
61
187064
3351
این قانون بزرگ کم عقلی است.»
03:23
And there's no better way to materialize
that supreme goddess than Galton's Board.
that supreme goddess than Galton's Board.
62
191818
6602
و هیچ راهی برای نشان دادن این
الهه بزرگ بهتر از صفحه گلتون نیست.
الهه بزرگ بهتر از صفحه گلتون نیست.
03:31
Inside this board are narrow tunnels
63
199774
3197
داخل صفحه راه‌های باریکی است
03:34
through which tiny balls
will fall down randomly,
will fall down randomly,
64
202995
4628
که گلوله های کوچک
به شکل تصادفی در اونها می‌افتند،
به شکل تصادفی در اونها می‌افتند،
03:40
going right or left, or left, etc.
65
208295
5387
به راست یا چپ می‌روند، یا چپ و غیره.
03:46
All in complete randomness and chaos.
66
214139
3251
کاملا تصادفی.
03:50
Let's see what happens when we look
at all these random trajectories together.
at all these random trajectories together.
67
218085
6080
بگذارید ببینیم که
نتیجه این همه برخورد چی میشه.
نتیجه این همه برخورد چی میشه.
03:56
(Board shaking)
68
224189
5435
( صفحه تکان می‌خورد )
04:01
This is a bit of a sport,
69
229648
2844
مثل ورزش کردنه،
04:04
because we need to resolve
some traffic jams in there.
some traffic jams in there.
70
232516
4870
چون باید بعضی از گیر‌های داخلش رو بگیریم.
04:11
Aha.
71
239715
1150
آها.
04:13
We think that randomness
is going to play me a trick on stage.
is going to play me a trick on stage.
72
241313
3587
ممکنه فکر کنیم این تصادفی بودن
برام اینجا مشکل ایجاد کنه.
برام اینجا مشکل ایجاد کنه.
04:19
There it is.
73
247609
1463
حالا شد.
04:22
Our supreme goddess of unreason.
74
250382
2583
الهه بزرگ نابخردی .
04:24
the Gauss Curve,
75
252989
1519
منحنی گاوس،
04:26
trapped here inside this transparent box
as Dream in "The Sandman" comics.
as Dream in "The Sandman" comics.
76
254532
6452
که در این جعبه شفاف گیر کرده
درست مثل داستان های «مرد شنی».
درست مثل داستان های «مرد شنی».
04:34
For you I have shown it,
77
262623
2698
که به شما نشان دادم،
04:37
but to my students I explain why
it could not be any other curve.
it could not be any other curve.
78
265345
5285
اما برای دانشجو‌هایم معمولا اینکه
چرا منحنی دیگری نمی‌شود را توضیح می‌دهم.
چرا منحنی دیگری نمی‌شود را توضیح می‌دهم.
04:43
And this is touching
the mystery of that goddess,
the mystery of that goddess,
79
271128
2870
و این مربوط به اسرار این الهه می‌شود،
04:46
replacing a beautiful coincidence
by a beautiful explanation.
by a beautiful explanation.
80
274022
4701
عوض کردن یک اتفاق زیبا با یک توضیح زیبا.
04:51
All of science is like this.
81
279027
2333
همیشه علم اینطوری است.
04:54
And beautiful mathematical explanations
are not only for our pleasure.
are not only for our pleasure.
82
282213
5348
و توضیحات زیبای علمی همیشه
برای لذت بردن نیست.
برای لذت بردن نیست.
04:59
They also change our vision of the world.
83
287585
2660
اونها دنیای ما رو تغییر می‌دهند.
05:03
For instance,
84
291040
1237
برای مثال،
05:04
Einstein,
85
292301
1150
اینشتین،
05:05
Perrin,
86
293476
1150
پرین،
05:06
Smoluchowski,
87
294651
1150
اسمولوچفسکی،
05:07
they used the mathematical analysis
of random trajectories
of random trajectories
88
295826
3559
اونها از تحلیل ریاضی پرتابه های تصادفی
05:11
and the Gauss Curve
89
299409
2037
و منحنی گاوس استفاده کردند
05:13
to explain and prove that our
world is made of atoms.
world is made of atoms.
90
301470
4928
تا اینکه جهان ما از اتم
ساخته شده را توضیح بدهند
ساخته شده را توضیح بدهند
05:19
It was not the first time
91
307524
1802
اولین بار نبود
05:21
that mathematics was revolutionizing
our view of the world.
our view of the world.
92
309350
3390
که ریاضیدان ها دیدگاه ما را
از جهان متحول می‌کردند.
از جهان متحول می‌کردند.
05:25
More than 2,000 years ago,
93
313555
2212
بیش از ۲۰۰۰ سال پیش،
05:27
at the time of the ancient Greeks,
94
315791
2610
در زمان یونان باستان،
05:31
it already occurred.
95
319502
1479
اتفاق افتاده بود.
05:33
In those days,
96
321827
1286
در اون روزها،
05:35
only a small fraction of the world
had been explored,
had been explored,
97
323137
3283
فقط مقدار کمی از دنیا کشف شده بود،
05:38
and the Earth might have seemed infinite.
98
326444
3042
و زمین ممکن بود به نظر بی‌انتها بیاد.
05:42
But clever Eratosthenes,
99
330034
1767
اما «اراتوستن» باهوش،
05:43
using mathematics,
100
331825
1417
با استفاده از ریاضیات،
05:45
was able to measure the Earth
with an amazing accuracy of two percent.
with an amazing accuracy of two percent.
101
333266
5111
توانست تا زمین را با دقت دو درصد
اندازه کیری کند.
اندازه کیری کند.
05:51
Here's another example.
102
339969
1416
یک مثال دیگه
05:54
In 1673, Jean Richer noticed
103
342238
3805
در سال ۱۶۷۳، ژان ریچر فهمید
05:58
that a pendulum swings slightly
slower in Cayenne than in Paris.
slower in Cayenne than in Paris.
104
346067
6912
که نوسان آونگ‌ها در کاین
کمی کند تر از پاریس است.
کمی کند تر از پاریس است.
06:06
From this observation alone,
and clever mathematics,
and clever mathematics,
105
354350
4400
تنها با این مشاهده،
و با استفاده از ریاضیات،
و با استفاده از ریاضیات،
06:10
Newton rightly deduced
106
358774
2306
نیوتن بدرستی استنباط کرد
06:13
that the Earth is a wee bit
flattened at the poles,
flattened at the poles,
107
361104
5541
که کره زمین اندکی
در قطب ها صاف است،
در قطب ها صاف است،
06:18
like 0.3 percent --
108
366669
1601
حدود ۰/۳ درصد --
06:20
so tiny that you wouldn't even
notice it on the real view of the Earth.
notice it on the real view of the Earth.
109
368843
4413
انقدر کم که وقتی زمین
را با چشمت می‌بینی متوجه نمی‌شوی.
را با چشمت می‌بینی متوجه نمی‌شوی.
06:26
These stories show that mathematics
110
374276
3928
این داستانها یعنی ریاضیات
06:30
is able to make us go out of our intuition
111
378228
4762
ما را قادر می‌سازد
تا از ادراکمان فراتر رویم
تا از ادراکمان فراتر رویم
06:35
measure the Earth which seems infinite,
112
383512
3485
و زمینی که به نظر
بی انتهاست را اندازه بگیریم،
بی انتهاست را اندازه بگیریم،
06:39
see atoms which are invisible
113
387021
2294
و اتم‌هایی را که ناپیدا هستند ببینیم
06:41
or detect an imperceptible
variation of shape.
variation of shape.
114
389339
3381
یا اشکال درک نکردنی را بفهمیم.
06:44
And if there is just one thing that you
should take home from this talk,
should take home from this talk,
115
392744
3847
و اگر فقط یک نکته از این صحبت
ارزش بیاد داشتن دارد
ارزش بیاد داشتن دارد
06:48
it is this:
116
396615
1194
این است:
06:49
mathematics allows us
to go beyond the intuition
to go beyond the intuition
117
397833
4378
ریاضیات به ما امکان می‌دهد تا
از ادراکمان فراتر رویم
از ادراکمان فراتر رویم
06:54
and explore territories
which do not fit within our grasp.
which do not fit within our grasp.
118
402235
4249
تا محدوده‌هایی را که
از فهم ما خارج است را بررسی کنیم .
از فهم ما خارج است را بررسی کنیم .
06:59
Here's a modern example
you will all relate to:
you will all relate to:
119
407609
2999
این یک مثال امروزی است که به همه
شما مربوط است:
شما مربوط است:
07:03
searching the Internet.
120
411362
1667
جستجو در اینترنت.
07:06
The World Wide Web,
121
414037
1342
شبکه جهانی اینترنت،
07:07
more than one billion web pages --
122
415403
1804
بیش از یک میلیارد صفحه وب --
07:09
do you want to go through them all?
123
417231
1674
می‌تونی همه اونها را ببینی؟
07:11
Computing power helps,
124
419660
1802
قدرت محاسباتی کمک می‌کنه،
07:13
but it would be useless without
the mathematical modeling
the mathematical modeling
125
421486
3186
اما بدون مدل سازی ریاضی بی‌فایده است
07:16
to find the information
hidden in the data.
hidden in the data.
126
424696
2563
تا اطلاعات مخفی شده
در داده ها را پیدا کنیم.
در داده ها را پیدا کنیم.
07:20
Let's work out a baby problem.
127
428491
2379
بگذارید تا یک مسئله کوچک را بررسی کنیم.
07:23
Imagine that you're a detective
working on a crime case,
working on a crime case,
128
431872
3807
فرض کنید که یک کارآگاهید
و روی یک موضوع جنایی کار می‌کنید،
و روی یک موضوع جنایی کار می‌کنید،
07:27
and there are many people
who have their version of the facts.
who have their version of the facts.
129
435703
3788
و آدمهای زیادی هستند که
تعریف خودشون را از حقیقت دارند،
تعریف خودشون را از حقیقت دارند،
07:32
Who do you want to interview first?
130
440032
1745
با چه کسی اول صحبت می‌کنی؟
07:34
Sensible answer:
131
442681
1915
پاسخ ملموس:
07:36
prime witnesses.
132
444620
1437
شاهد اولیه.
07:38
You see,
133
446878
1234
می‌دونی.
07:40
suppose that there is person number seven,
134
448136
4220
فرض کن که آدم شماره هفت،
07:44
tells you a story,
135
452380
1151
برایت داستانی بگه،
07:45
but when you ask where he got if from,
136
453555
2014
اما وقتی که بپرسی که از کجا فهمیده،
07:47
he points to person
number three as a source.
number three as a source.
137
455593
3036
اون به نفر شماره سه
به عنوان منبع اشاره می‌کنه.
به عنوان منبع اشاره می‌کنه.
07:50
And maybe person number three, in turn,
138
458653
2068
و نفر شماره سه هم ،
07:52
points at person number one
as the primary source.
as the primary source.
139
460745
3696
به نفر شماره یک
به عنوان منبع خبر اشاره می‌کنه.
به عنوان منبع خبر اشاره می‌کنه.
07:56
Now number one is a prime witness,
140
464465
1661
پس شماره یک شاهد اصلیه.
07:58
so I definitely want
to interview him -- priority
to interview him -- priority
141
466150
3238
پس حتما باید باهاش صحبت کنم -- اولویت
08:02
And from the graph
142
470148
1151
و از این نمودار
08:03
we also see that person
number four is a prime witness.
number four is a prime witness.
143
471323
3228
می‌بینیم که نفر شماره چهار هم شاهد اصلیه.
08:06
And maybe I even want
to interview him first,
to interview him first,
144
474575
2443
پس شاید بخوام با اون اول صحبت کنم،
08:09
because there are more
people who refer to him.
people who refer to him.
145
477042
2359
چون آدمهای بیشتری به اون اشاره می‌کنند.
08:12
OK, that was easy,
146
480354
2664
خوب، این ساده بود،
08:15
but now what about if you have
a big bunch of people who will testify?
a big bunch of people who will testify?
147
483042
5246
اما چی میشه اگه
آدمهای زیادی برای شهادت باشند؟
آدمهای زیادی برای شهادت باشند؟
08:20
And this graph,
148
488864
1352
و این نمودار،
08:22
I may think of it as all people
who testify in a complicated crime case,
who testify in a complicated crime case,
149
490240
5619
ممکنه به نظرم
شبیه یک جنایت خیلی پیچیده باشه،
شبیه یک جنایت خیلی پیچیده باشه،
08:27
but it may just as well be web pages
pointing to each other,
pointing to each other,
150
495883
4022
اما میتونه مثل صفحه های اینترنتی باشه
که به هم اشاره می‌کنند،
که به هم اشاره می‌کنند،
08:31
referring to each other for contents.
151
499929
2071
هر کدام به محتوای دیگری اشاره می‌کنند.
08:34
Which ones are the most authoritative?
152
502878
2336
کدامشون درست تر هستند؟
08:37
Not so clear.
153
505587
1334
خیلی معلوم نیست.
08:40
Enter PageRank,
154
508091
1900
حالا وارد رتبه‌بندی صفحه شو،
08:42
one of the early cornerstones of Google.
155
510015
2536
یکی از زیر بناهای گوگل.
08:45
This algorithm uses the laws
of mathematical randomness
of mathematical randomness
156
513337
4242
این آلگوریتم از قوانین ریاضیات تصادفی
استفاده می‌کنه
استفاده می‌کنه
08:49
to determine automatically
the most relevant web pages,
the most relevant web pages,
157
517603
3857
تا مرتبط ترین صفحه رو
بصورت خودکار معین کنه،
بصورت خودکار معین کنه،
08:53
in the same way as we used randomness
in the Galton Board experiment.
in the Galton Board experiment.
158
521484
5062
به همون شکلی که از تصادفی بودن
در آزمایش صفحه گالتون استفاده کردیم.
در آزمایش صفحه گالتون استفاده کردیم.
08:59
So let's send into this graph
159
527341
2341
بگذارید این را در نمودار ببریم
09:01
a bunch of tiny, digital marbles
160
529706
2850
تعدادی مهره‌های کوچک دیجیتال
09:04
and let them go randomly
through the graph.
through the graph.
161
532580
3749
و بگذاریم تا به شکل تصادفی
در نمودار حرکت کنند.
در نمودار حرکت کنند.
09:08
Each time they arrive at some site,
162
536353
1667
هربار که به سایتی میرسند،
09:10
they will go out through some link
chosen at random to the next one.
chosen at random to the next one.
163
538044
4166
از یک مسیر تصادفی به بعدی می‌روند.
09:14
And again, and again, and again.
164
542234
1753
و این کار دوباره و دوباره ادامه داره.
09:16
And with small, growing piles,
165
544358
1628
تا توده‌های کوچکی،
که بزرگ می‌شوند، ایجاد بشه،
که بزرگ می‌شوند، ایجاد بشه،
09:18
we'll keep the record of how many
times each site has been visited
times each site has been visited
166
546010
3753
ما حساب اینکه هر سایت
چند بار بازدید شده را نگه می‌داریم
چند بار بازدید شده را نگه می‌داریم
09:21
by these digital marbles.
167
549787
1945
با این مهره‌های دیجیتال .
09:24
Here we go.
168
552243
1151
اینجا هستند.
09:25
Randomness, randomness.
169
553418
1848
تصادفی، تصادفی.
09:27
And from time to time,
170
555811
1448
و در زمانهای مختلف،
09:29
also let's make jumps completely
randomly to increase the fun.
randomly to increase the fun.
171
557283
3952
حالا بگذارید پرشهای تصادفی هم داشته باشیم
و بیشتر کیف کنیم.
و بیشتر کیف کنیم.
09:34
And look at this:
172
562471
1216
و حالا این را ببینید:
09:36
from the chaos will emerge the solution.
173
564358
2785
از درون آشفتگی، نتیجه بیرون میاد.
09:39
The highest piles
correspond to those sites
correspond to those sites
174
567483
2485
توده‌های بزرگتر مربوط به سایتهایی هستند
09:41
which somehow are better
connected than the others,
connected than the others,
175
569992
3511
که از بقیه بهتر متصل شدند،
09:45
more pointed at than the others.
176
573527
2273
بیشتر به اونها ارجاع شده.
09:47
And here we see clearly
177
575824
1722
حالا به وضوح می‌بینیم
09:49
which are the web pages
we want to first try.
we want to first try.
178
577570
3032
که صفحه‌های اینترنتی هستند
که می‌خواهیم بیشتر ببینیم.
که می‌خواهیم بیشتر ببینیم.
09:53
Once again,
179
581507
1151
یک بار دیگه،
09:54
the solution emerges from the randomness.
180
582682
2460
راه حل از آشفتگی بدست میاد.
09:57
Of course, since that time,
181
585775
2251
البته، از آن وقت،
10:00
Google has come up with much more
sophisticated algorithms,
sophisticated algorithms,
182
588050
3707
گوگل آلگوریتم‌های
خیلی پیچیده‌تری پیدا کرده،
خیلی پیچیده‌تری پیدا کرده،
10:03
but already this was beautiful.
183
591781
2280
اما این هم زیباست.
10:06
And still,
184
594981
1476
و هنوز،
10:08
just one problem in a million.
185
596481
1611
یک مشکل در میلیون.
10:10
With the advent of digital area,
186
598734
2270
با ظهور دوران دیجیتال،
10:13
more and more problems lend
themselves to mathematical analysis,
themselves to mathematical analysis,
187
601028
5016
مشکلات بیشتر و بیشتری
نیازمند تحلیل های ریاضی هستند،
نیازمند تحلیل های ریاضی هستند،
10:18
making the job of mathematician
a more and more useful one,
a more and more useful one,
188
606068
4365
که کار ریاضیدانها را
بیشتر و بیشتر مفید کرده،
بیشتر و بیشتر مفید کرده،
10:23
to the extent that a few years ago,
189
611166
2722
تا جایی که چند سال پیش،
10:25
it was ranked number one
among hundreds of jobs
among hundreds of jobs
190
613912
3779
به عنوان شغل شماره یک در میان صدها شغل
10:29
in a study about the best and worst jobs
191
617715
3968
در یک تحقیق در مورد
بهترین و بدترین شغل‌ها انتخاب شد
بهترین و بدترین شغل‌ها انتخاب شد
10:33
published by the Wall Street
Journal in 2009.
Journal in 2009.
192
621707
2975
که در سال ۲۰۰۹ در مجله وال استریت چاپ شد.
10:37
Mathematician --
193
625445
1852
ریاضیدان --
10:39
best job in the world.
194
627321
1433
بهترین شغل جهان.
10:41
That's because of the applications:
195
629646
3068
و این بخاطر کاربردهاست:
10:44
communication theory,
196
632738
2139
نظریه ارتباطات،
10:46
information theory,
197
634901
1820
نظریه اطلاعات،
10:48
game theory,
198
636745
1260
نظریه بازی‌ها،
10:50
compressed sensing,
199
638029
1446
سنجش فشرده،
10:51
machine learning,
200
639499
1562
فراگیری ماشینی،
10:53
graph analysis,
201
641085
1567
تحلیل نمودار،
10:54
harmonic analysis.
202
642676
1742
تحلیل هارمونیک.
10:56
And why not stochastic processes,
203
644442
2640
و همینطور پردازش‌های تصادفی،
10:59
linear programming,
204
647106
1630
برنامه‌ریزی خطی،
11:00
or fluid simulation?
205
648760
2028
شبیه‌سازی مایعات؟
11:03
Each of these fields have
monster industrial applications.
monster industrial applications.
206
651292
3895
هر کدام از این رشته‌ها
کاربردهای صنعتی غول‌آسایی دارند.
کاربردهای صنعتی غول‌آسایی دارند.
11:07
And through them,
207
655211
1151
و از طریق اونها،
11:08
there is big money in mathematics.
208
656386
1999
پول زیادی برای ریاضیدانها ایجاد میشه.
11:11
And let me concede
209
659400
2040
و بگذارید تا تایید کنم
11:13
that when it comes to making
money from the math,
money from the math,
210
661464
2477
وقتی که صحبت از پول درآوردن از ریاضی میشه،
11:15
the Americans are by a long shot
the world champions,
the world champions,
211
663965
3824
آمریکایی‌ها با فاصله زیادی
قهرمان جهان هستند،
قهرمان جهان هستند،
11:19
with clever, emblematic billionaires
and amazing, giant companies,
and amazing, giant companies,
212
667813
4619
با میلیاردر‌های باهوش و نمادین
و شرکت های عالی و خیلی بزرگ،
و شرکت های عالی و خیلی بزرگ،
11:24
all resting, ultimately,
on good algorithm.
on good algorithm.
213
672456
3280
که اساس همه‌شان نهایتا
روی یک آلگوریتم خوب است.
روی یک آلگوریتم خوب است.
11:29
Now with all this beauty,
usefulness and wealth,
usefulness and wealth,
214
677091
3972
بخاطر این همه زیبایی،
پول و کاربرد،
پول و کاربرد،
11:33
mathematics does look more sexy.
215
681087
2284
ریاضیدانها بیشتر جذاب به نظر میرسند.
11:36
But don't you think
216
684399
1617
اما فکر نمی‌کنید
11:38
that the life a mathematical
researcher is an easy one.
researcher is an easy one.
217
686040
4120
که زندگی یک ریاضیدان محقق، ساده است.
11:42
It is filled with perplexity,
218
690959
2741
پر از سرگشتگی است.
11:46
frustration,
219
694347
1150
نا امیدی،
11:48
a desperate fight for understanding.
220
696172
2445
نبردی سخت برای فهمیدن.
11:51
Let me evoke for you
221
699955
2140
بگذارید نشونتون بدهم
11:54
one of the most striking days
in my mathematician's life.
in my mathematician's life.
222
702119
4380
یکی از برجسته‌ترین روز‌های زندگی من
به عنوان ریاضیدان.
به عنوان ریاضیدان.
11:58
Or should I say,
223
706523
1151
یا باید بگم،
11:59
one of the most striking nights.
224
707698
1737
یکی از برجسته‌ترین شب ها.
12:02
At that time,
225
710713
1151
آن وقت،
12:03
I was staying at the Institute
for Advanced Studies in Princeton --
for Advanced Studies in Princeton --
226
711888
3151
در انستیتو مطالعات پیشرفته
پرینستون اقامت داشتم --
پرینستون اقامت داشتم --
12:07
for many years, the home
of Albert Einstein
of Albert Einstein
227
715063
2139
برای مدتی طولانی، که خانه آلبرت انشتین بود
12:09
and arguably the most holy place
for mathematical research in the world.
for mathematical research in the world.
228
717226
4428
و شاید هم مقدس ترین محل
برای تحقیقات ریاضی در جهان.
برای تحقیقات ریاضی در جهان.
12:14
And that night I was working
and working on an elusive proof,
and working on an elusive proof,
229
722878
3844
و اون شب کار می‌کردم
و کار می کردم روی یک اثبات خیلی سخت،
و کار می کردم روی یک اثبات خیلی سخت،
12:18
which was incomplete.
230
726746
1378
که کامل نبود.
12:21
It was all about understanding
231
729304
2208
همه اش مربوط به ادراک بود
12:23
the paradoxical stability
property of plasmas,
property of plasmas,
232
731536
3823
ویژگی متناقض ثبات پلاسما،
12:27
which are a crowd of electrons.
233
735383
1958
که در باره حجمی از الکترونهاست.
12:30
In the perfect world of plasma,
234
738423
2736
در جهان بی‌نقص پلاسما،
12:33
there are no collisions
235
741183
1778
برخوردی نیست
12:34
and no friction to provide
the stability like we are used to.
the stability like we are used to.
236
742985
3658
و اصطکاکی تا ثباتی که
به آن عادت داریم را ایجاد کند.
به آن عادت داریم را ایجاد کند.
12:39
But still,
237
747392
1151
ولی همچنان،
12:40
if you slightly perturb
a plasma equilibrium,
a plasma equilibrium,
238
748567
3033
اگر کمی تعادل پلاسما را بهم بزنی،
12:43
you will find that the
resulting electric shield
resulting electric shield
239
751624
2688
می‌بینی که میدان الکتریکی ایجاد شده
12:46
spontaneously vanishes,
240
754336
2339
بصورت خودبخود از بین می‌رود،
12:48
or damps out,
241
756699
1975
یا افت می‌کند،
12:50
as if by some mysterious friction force.
242
758698
3294
انگار یک نیروی اصطکاکی نامرئی وجود دارد.
12:54
This paradoxical effect,
243
762728
1835
این اثر متناقض،
12:56
called the Landau damping,
244
764587
1477
کاهش لاندو نامیده می‌شود،
12:58
is one of the most important
in plasma physics,
in plasma physics,
245
766088
2989
که در فیزیک پلاسما بسیار مهم است،
13:01
and it was discovered
through mathematical ideas.
through mathematical ideas.
246
769101
3002
و از طریق ایده‌پردازی ریاضی کشف شده.
13:04
But still,
247
772970
1151
ولی همچنان،
13:06
a full mathematical understanding
of this phenomenon was missing.
of this phenomenon was missing.
248
774145
4230
درک کامل ریاضی این پدیده پیدا نشده.
13:10
And together with my former student
and main collaborator Clément Mouhot,
and main collaborator Clément Mouhot,
249
778399
4786
و همراه با دانشجوی سابق
و دستیار اصلیم کلمن موهو،
و دستیار اصلیم کلمن موهو،
13:15
in Paris at the time,
250
783209
1492
آن وقت در پاریس،
13:16
we had been working for months
and months on such a proof.
and months on such a proof.
251
784725
4086
ماهها و ماهها بدنبال چنین اثباتی بودیم.
13:21
Actually,
252
789832
1335
در واقع،
13:23
I had already announced by mistake
that we could solve it.
that we could solve it.
253
791191
4746
اشتباها اعلام کرده بودم که ما حلش می‌کنیم.
13:27
But the truth is,
254
795961
1725
اما در حقیقت،
13:29
the proof was just not working.
255
797710
2147
اثبات ما کار نمی‌کرد.
13:32
In spite of more than 100 pages
of complicated, mathematical arguments,
of complicated, mathematical arguments,
256
800196
4349
با وجود بیش از ۱۰۰ صفحه
توضیحات پیچیده ریاضی،
توضیحات پیچیده ریاضی،
13:36
and a bunch discoveries,
257
804569
1690
و تعدادی کشف،
13:38
and huge calculation,
258
806283
1267
و کلی محاسبه،
13:39
it was not working.
259
807574
1169
کار نمی‌کرد.
13:41
And that night in Princeton,
260
809290
1681
و اون شب در پرینستون،
13:42
a certain gap in the chain of arguments
was driving me crazy.
was driving me crazy.
261
810995
4301
یک شکاف در سلسله مباحث
من را دیوونه می‌کرد.
من را دیوونه می‌کرد.
13:47
I was putting in there all my energy
and experience and tricks,
and experience and tricks,
262
815658
4593
تمامی توان و تجربه
و حقه‌هایم را اونجا بکار گرفتم،
و حقه‌هایم را اونجا بکار گرفتم،
13:52
and still nothing was working.
263
820275
1742
و باز هم جواب نمی‌داد.
13:54
1 a.m., 2 a.m., 3 a.m.,
264
822553
3882
۱ صبح، ۲ صبح، ۳ صبح.،
13:58
not working.
265
826459
1308
جواب نمی‌داد.
14:00
Around 4 a.m., I go to bed in low spirits.
266
828545
4321
حدود ساعت ۴ صبح، با وضع خراب رفتم توی تخت.
14:05
Then a few hours later,
267
833915
2460
چند ساعت بعد،
14:08
waking up and go,
268
836399
1151
بلند شدم و رفتم،
14:09
"Ah, it's time to get
the kids to school --"
the kids to school --"
269
837574
3357
« تا بچه‌ها را ببرم مدرسه --»
14:12
What is this?
270
840955
1151
یعنی چی؟
14:14
There was this voice in my head, I swear.
271
842130
2142
قسم میخورم که صدایی توی سرم بود.
14:16
"Take the second term to the other side,
272
844894
1913
« عبارت دوم را به طرف دیگه ببر،
14:18
Fourier transform and invert in L2."
273
846831
1919
تبدیل فوریه بگیر و به L2 تبدیلش کن.»
14:21
(Laughter)
274
849257
1151
( خنده حضار )
14:22
Damn it,
275
850432
1702
لعنتی،
14:24
that was the start of the solution!
276
852158
2113
این شروع حل بود!
14:27
You see,
277
855519
1151
می‌دونید،
14:28
I thought I had taken some rest,
278
856694
2283
فکر می‌کردم دارم استراحت می‌کنم،
14:31
but really my brain had
continued to work on it.
continued to work on it.
279
859001
3388
اما مغزم هنوز داشت روش کار می‌کرد.
14:35
In those moments,
280
863008
1597
در آن لحظه ها،
14:36
you don't think of your career
or your colleagues,
or your colleagues,
281
864629
2601
دیگه به کارت یا همکار‌هایت فکر نمی‌کنی،
14:39
it's just a complete battle
between the problem and you.
between the problem and you.
282
867254
3690
این یک نبرد کامله بین مسئله و تو.
14:44
That being said,
283
872098
1328
گفته شده،
14:45
it does not harm when you do get
a promotion in reward for your hard work.
a promotion in reward for your hard work.
284
873450
3949
اشکالی نداره بخاطر تلاشت
در کار پیشرفت کنی.
در کار پیشرفت کنی.
14:49
And after we completed our huge
analysis of the Landau damping,
analysis of the Landau damping,
285
877808
5160
و وقتی که تحلیل عظیم ما
از تضعیف لیندو کامل شد،
از تضعیف لیندو کامل شد،
14:54
I was lucky enough
286
882992
1615
خوش شانس بودم
14:56
to get the most coveted Fields Medal
287
884631
3030
که تونستم مدال فیلدز را که همه در آرزویش
14:59
from the hands of the President of India,
288
887685
2867
هستنند را از دست رئیس جمهور هند بگیرم،
15:02
in Hyderabad on 19 August, 2010 --
289
890576
3920
در ۱۹ آگوست ۲۰۱۰ در حیدرآباد --
15:07
an honor that mathematicians
never dare to dream,
never dare to dream,
290
895453
3251
افتخاری که ریاضیدانها آرزویش را دارند،
15:10
a day that I will remember until I live.
291
898728
2399
روزی که تا زنده‌ام بیاد خواهم داشت.
15:14
What do you think,
292
902366
1447
چه حسی داری،
15:15
on such an occasion?
293
903837
2141
در این شرایط؟
15:18
Pride, yes?
294
906002
1150
افتخار، درسته؟
15:19
And gratitude to the man collaborators
who made this possible.
who made this possible.
295
907791
3640
و حق شناسی از همکارانی که
که موجب این شدند.
که موجب این شدند.
15:24
And because it was a collective adventure,
296
912304
2212
و چون این یک کار گروهی بوده،
15:26
you need to share it,
not just with your collaborators.
not just with your collaborators.
297
914540
4142
باید که اون را شریک بشی،
نه فقط با همکاران خودت.
نه فقط با همکاران خودت.
15:31
I believe that everybody can appreciate
the thrill of mathematical research,
the thrill of mathematical research,
298
919548
5692
به نظر من هر کسی میتونه
مشوق هیجان تحقیقات ریاضی بشه،
مشوق هیجان تحقیقات ریاضی بشه،
15:37
and share the passionate stories
of humans and ideas behind it.
of humans and ideas behind it.
299
925264
4318
و در داستانهای احساسی انسان
و تفکراتش شریک شه.
و تفکراتش شریک شه.
15:42
And I've been working with my staff
at Institut Henri Poincaré,
at Institut Henri Poincaré,
300
930494
4774
و من با کارمندانم
در انستیتو پوانکاره کار می‌کنم.
در انستیتو پوانکاره کار می‌کنم.
15:47
together with partners and artists
of mathematical communication worldwide,
of mathematical communication worldwide,
301
935292
5181
و با همدیگر و شرکای دیگر و هنرمندانی
از ارتباطات جهانی ریاضی،
از ارتباطات جهانی ریاضی،
15:52
so that we can found our own,
very special museum of mathematics there.
very special museum of mathematics there.
302
940497
4587
تا بتوانیم موزه بسیار خاص
ریاضیات خودمون را اونجا بسازیم.
ریاضیات خودمون را اونجا بسازیم.
15:58
So in a few years,
303
946537
1777
پس تا چند سال دیگر،
16:00
when you come to Paris,
304
948885
1577
وقتی که به پاریس میایی،
16:02
after tasting the great, crispy
baguette and macaroon,
baguette and macaroon,
305
950486
5658
بعد از آن که مزه عالی و ترد
باگت و ماکارون را امتحان کردی،
باگت و ماکارون را امتحان کردی،
16:08
please come and visit us
at Institut Henri Poincaré,
at Institut Henri Poincaré,
306
956168
3663
لطفا بیا و از ما
در انستیتو آنری پوانکاره بازدید کن،
در انستیتو آنری پوانکاره بازدید کن،
16:11
and share the mathematical dream with us.
307
959856
2515
و در این رویای ریاضیات با ما شریک شو.
16:14
Thank you.
308
962395
1151
متشکرم.
16:15
(Applause)
309
963570
7000
( تشویق حضار )
ABOUT THE SPEAKER
Cédric Villani - MathematicianCédric Villani tackles perplexing problems in mathematical physics, analysis and geometry with rigor, wit and a signature personal style.
Why you should listen
His Byronesque hair, colorful ascots and spider brooches have earned Cédric Villani the nickname “the Lady Gaga of Mathematics.” But this moniker has not obscured Villani’s deeper, serious mission: inspiring students to delve into the mysteries of mathematics.
Villani’s fame is based on his work resolving difficult problems of kinetic theory, for which he received the Fields Medal in 2010. His book Birth of a Theorem is an exhilarating journey into the nocturnal dilemmas of mathematicians hot on the trail of discovery.
Villani was elected to the French National Assembly in June 2017.
Cédric Villani | Speaker | TED.com