TED2004
Susan Savage-Rumbaugh: The gentle genius of bonobos
میمون هایی که می توانند بنویسند از زبان سوزان ساواج - رامباف
Filmed:
Readability: 4.1
2,759,598 views
تحقیقات دکتر ساواج - رامباف بر روی میمون های بنوبو، که می توانند صحبت کردن انسان را درک کنند و کارهای انسان را با مشاهده یاد بگیرند، این سوال را برای شنوندگان مطرح می کند که چه مقدار از تفاوتهای بین گونه ها ناشی از زیست شناسی و چه مقدار متاثر از محیط و فرهنگی است که در آن رشد کرده اند.
Susan Savage-Rumbaugh - Primate authority
Susan Savage-Rumbaugh has made startling breakthroughs in her lifelong work with chimpanzees and bonobos, showing the animals to be adept in picking up language and other "intelligent" behaviors. Full bio
Susan Savage-Rumbaugh has made startling breakthroughs in her lifelong work with chimpanzees and bonobos, showing the animals to be adept in picking up language and other "intelligent" behaviors. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:25
I work with a species called "Bonobo."
0
0
3000
من با این گونه که اسمش «بنوبو» است کار می کنم.
00:28
And I'm happy most of the time,
1
3000
2000
و من بیشتر وقتها خیلی خوشحال هستم،
00:30
because I think this is the happiest species on the planet.
2
5000
3000
چون که فکر می کنم اینها شادترین گونه روی زمین هستند.
00:33
It's kind of a well-kept secret.
3
8000
3000
وجود این میمونها، به نوعی یک راز است.
00:36
This species lives only in the Congo.
4
11000
2000
این گونه فقط در کنگو زندگی می کند.
00:38
And they're not in too many zoos, because of their sexual behavior.
5
13000
6000
و به خاطر رفتار جنسی شان، کمتر باغ وحشی اینها را به نمایش گذاشته است.
00:44
Their sexual behavior is too human-like
6
19000
2000
رفتار جنسی اینها خیلی شبیه انسان است،
00:46
for most of us to be comfortable with.
7
21000
2000
و ما معمولا با چنین چیزی راحت نیستیم.
00:48
(Laughter)
8
23000
1000
(خنده)
00:49
But --
9
24000
1000
اما
00:50
(Laughter)
10
25000
1000
(خنده)
00:51
actually, we have a lot to learn from them, because they're a very
11
26000
5000
واقعیت این است که ما خیلی چیزها را باید از اینها یاد بگیریم.
00:56
egalitarian society and they're a very empathetic society.
12
31000
4000
به خاطر جامعه واقعا بی طبقه شان و به خاطر جامعه خیلی عاطفی یشان.
01:00
And sexual behavior is not confined to one aspect of their life
13
35000
4000
و برای اینها رفتار جنسی یک جنبه مجزا از بقیه زندگی نیست
01:04
that they sort of set aside.
14
39000
3000
که آن را در کنار کارهای دیگر انجام دهند.
01:07
It permeates their entire life.
15
42000
2000
این رفتار به نوعی به همه زندگی شان سرایت دارد.
01:09
And it's used for communication.
16
44000
3000
و به عنوان راه ارتباط و تکلم هم بین اینها استفاده می شود.
01:12
And it's used for conflict resolution.
17
47000
2000
برای رفع اختلافات هم استفاده می شود.
01:14
And I think perhaps somewhere in our history we sort of,
18
49000
4000
و من فکر می کنم شاید ما در جایی از تاریخ
01:18
divided our lives up into lots of parts.
19
53000
3000
زندگی مان را تکه تکه کرده ایم.
01:21
We divided our world up with lots of categories.
20
56000
4000
ما دنیایمان را به دسته های مختلف تقسیم کرده ایم.
01:25
And so everything sort of has a place that it has to fit.
21
60000
3000
و همه چیز برای ما جایگاهی دارد که باید در آن چهار چوب جای بگیرد.
01:28
But I don't think that we were that way initially.
22
63000
4000
ولی من فکر نمی کنم ما از اول اینطور بوده ایم.
01:32
There are many people who think that the animal world is hard-wired
23
67000
4000
خیلی ها هستند که فکر می کنند دنیای حیوانات از پیش تعیین شده است.
01:36
and that there's something very, very special about man.
24
71000
4000
و انسان موجود خیلی خیلی خاصی است.
01:40
Maybe it's his ability to have causal thought.
25
75000
4000
شاید این قابلیت انسان که می تواند تفکر علّی داشته باشد منشاء این عقیده است،
01:44
Maybe it's something special in his brain
26
79000
3000
شاید قابلیت ویژه ای در مغز انسان هست
01:47
that allows him to have language.
27
82000
2000
که باعث می شود ما زبان داشته باشیم.
01:49
Maybe it's something special in his brain
28
84000
3000
شاید ویژگی خاصی در مغز انسان هست
01:52
that allows him to make tools or to have mathematics.
29
87000
5000
که امکان ساختن و استفاده از ابزارها را به انسان می دهد. یا توان درک ریاضیات را.
01:57
Well, I don't know. There were Tasmanians who were discovered
30
92000
6000
خوب من جواب این مساله را نمی دانم. در قرن هفدهم افرادی در تاسمانی پیدا شدند
02:03
around the 1600s and they had no fire.
31
98000
4000
که آتش نداشتند
02:07
They had no stone tools.
32
102000
3000
و هیچ ابزار سنگی نداشتند.
02:10
To our knowledge they had no music.
33
105000
3000
تا جایی که ما می دانیم حتی موسیقی هم نداشتند.
02:14
So when you compare them to the Bonobo,
34
109000
3000
خوب وقتی اینها را با بنوبو مقایسه بکنید می بینید که
02:19
the Bonobo is a little hairier.
35
114000
2000
بنوبوها کمی پشمالوترند.
02:21
He doesn't stand quite as upright.
36
116000
4000
به اندازه آن آدمهای تاسمانیایی هم صاف نمی ایستند.
02:26
But there are a lot of similarities.
37
121000
2000
ولی خوب شباهتهای خیلی زیادی با آنها دارند.
02:29
And I think that as we look at culture,
38
124000
4000
و من فکر می کنم که وقتی ما به فرهنگ نگاه کنیم،
02:33
we kind of come to understand
39
128000
3000
به نوعی درک می کنیم که
02:36
how we got to where we are.
40
131000
2000
ما چطور به اینجا رسیده ایم.
02:38
And I don't really think it's in our biology;
41
133000
3000
من فکر نمی کنم تفاوت اصلی در بیولوژی ما است.
02:41
I think we've attributed it to our biology,
42
136000
2000
من فکر می کنم ما این تفاوتها را به بیولوژی مان منتسب کرده ایم،
02:43
but I don't really think it's there.
43
138000
3000
ولی باور من این است که جواب در بیولوژی نیست.
02:46
So what I want to do now is introduce you
44
141000
2000
من حالا می خواهم
02:48
to a species called the Bonobo.
45
143000
2000
گونه بنوبو را به شما معرفی بکنم.
02:52
This is Kanzi.
46
147000
2000
این کانزی است.
02:54
He's a Bonobo.
47
149000
2000
او یک بنوبو است.
02:56
Right now, he's in a forest in Georgia.
48
151000
3000
الان کانزی در یک جنگل در جورجیا زندگی می کند.
02:59
His mother originally came from a forest in Africa.
49
154000
4000
مادرش اصالتا اهل یک جنگل در آفریقا بوده است.
03:03
And she came to us when she was just at puberty,
50
158000
4000
مادر کانزی از حوالی بلوغ،
03:07
about six or seven years of age.
51
162000
2000
یعنی از حدود شش هفت سالگی پیش ما آمده است.
03:10
Now this shows a Bonobo on your right,
52
165000
2000
در این تصویر شما یک بنوبو را در سمت راست
03:12
and a chimpanzee on your left.
53
167000
1000
و یک شامپانزه را در سمت چپ می بینید.
03:14
Clearly, the chimpanzee has a little bit harder time of walking.
54
169000
4000
پیدا است که شامپانزه ها سخت تر راه می روند.
03:18
The Bonobo, although shorter than us and their arms still longer,
55
173000
4000
بنوبو ها با اینکه کوتاه قد تر از ما هستند و دستهاشان بلند تر است
03:22
is more upright, just as we are.
56
177000
4000
خیلی راست قامت تر از شامپانزه ها هستند، مثل ما.
03:26
This shows the Bonobo compared to an australopithecine like Lucy.
57
181000
5000
این یکی بنوبو را در مقایسه با یک استرولوپتسین مثل لوسی نشان می دهد.
03:31
As you can see, there's not a lot of difference
58
186000
3000
همانطور که می بینیید تفاوت زیادی
03:34
between the way a Bonobo walks
59
189000
2000
بین راه رفتن بنوبو ها
03:36
and the way an early australopithecine would have walked.
60
191000
4000
و نحوه ای که استرولوپتسین ها راه می رفته اند وجود ندارد.
03:40
As they turn toward us you'll see
61
195000
2000
حالا که به سمت ما چرخیدند می بینید که
03:42
that the pelvic area of early australopithecines is a little flatter
62
197000
5000
لگن استرولوپتسین ها کمی مسطح تر بوده است
03:47
and doesn't have to rotate quite so much from side to side.
63
202000
4000
و نیاز نبوده که اینقدر به چپ و راست حرکت کنند.
03:51
So the -- the bipedal gait is a little easier.
64
206000
2000
برای همین راه رفتن روی دو پا برایشان کمی ساده تر بوده است.
03:53
And now we see all four.
65
208000
2000
و حالا هر چهار تا را با هم می بینیم.
03:56
Video: Narrator: The wild Bonobo lives in central Africa, in the jungle
66
211000
4000
ویدئو: بنوبوهای وحشی در آفریقای مرکزی زندگی می کنند.
04:00
encircled by the Congo River.
67
215000
3000
در جنگلی که توسط رود کنگو احاطه شده است.
04:05
Canopied trees as tall as 40 meters, 130 feet,
68
220000
4000
درختهایی پوشیده از خزه به بلندی چهل متر
04:09
grow densely in the area.
69
224000
4000
این منطقه را پوشانده اند.
04:13
It was a Japanese scientist
70
228000
3000
اولین بار سی سال پیش یک دانشمند ژاپنی
04:16
who first undertook serious field studies of the Bonobo,
71
231000
4000
به طور جدی بنوبو ها را
04:20
almost three decades ago.
72
235000
3000
در محل زندگی طبیعی شان بررسی کرده است.
04:26
Bonobos are built slightly smaller than the chimpanzee.
73
241000
4000
بنوبوها کمی از شامپانزه ها کوچکتر هستند.
04:30
Slim-bodied, Bonobos are by nature very gentle creatures.
74
245000
5000
لاغر اندام تر هستند و طبیعتی ملایم تر دارند.
04:36
Long and careful studies have reported many new findings on them.
75
251000
5000
مطالعات طولانی و دقیقی که انجام شده، یافته های جدیدی را روشن کرده است.
04:43
One discovery was that wild Bonobos often walk bidpedally.
76
258000
6000
یک یافته این بود که بنوبوهای وحشی غالبا روی دو پا راه می روند.
04:55
What's more, they are able to walk upright for long distances.
77
270000
5000
علاوه بر این آنها می توانند فاصله های طولانی را ایستاده راه بروند.
05:07
Susan Savage-Rumbaugh (video): Let's go say hello to Austin first and then go to the A frame.
78
282000
3000
خوب بیا که اول سری به آستین بزنیم و بعد سراغ کلبه برویم.
05:11
SS: This is Kanzi and I, in the forest.
79
286000
2000
سوزان: اینجا کانزی و من توی جنگل هستیم.
05:13
None of the things you will see in this particular video are trained.
80
288000
4000
هیچ کدام از چیزهایی که در این فیلم می بینید تعلیم داده شده،
05:17
None of them are tricks.
81
292000
2000
یا حقه سینمایی نیستند.
05:19
They all happened to be captured on film spontaneously,
82
294000
3000
همه اینها به طور اتفاقی و خود به خود
05:22
by NHK of Japan.
83
297000
2000
توسط NHK ژاپن فیلم برداری شده اند.
05:25
We have eight Bonobos.
84
300000
2000
ما هشت تا بنوبو داریم.
05:27
Video: Look at all this stuff that's here for our campfire.
85
302000
2000
ویدئو: بیا این چیزهایی که برای آتش روشن کردن داریم را ببین.
05:30
SS: An entire family at our research centre.
86
305000
3000
سوزان: ما در مرکز تحقیقاتی مان یک خانواده کامل داریم.
05:38
Video: You going to help get some sticks?
87
313000
3000
ویدئو: کمک می کنی یک کم بیشتر چوب آماده کنیم؟
05:42
Good.
88
317000
1000
خوبه.
05:47
We need more sticks, too.
89
322000
2000
ما بازهم بیشتر چوب می خواهیم.
05:56
I have a lighter in my pocket if you need one.
90
331000
2000
اگر فندک لازم داری من توی جیبم یک فندک دارم.
05:59
That's a wasps' nest.
91
334000
2000
اون یک لانه زنبور است.
06:01
You can get it out.
92
336000
2000
بیا از جیب من بیرون بیارش.
06:05
I hope I have a lighter.
93
340000
3000
امیدوارم فندک داشته باشم.
06:08
You can use the lighter to start the fire.
94
343000
2000
می توانی با فندک آتش روشن کنی.
06:12
SS: So Kanzi is very interested in fire.
95
347000
2000
سوزان: کانزی خیلی به آتش علاقه داره.
06:14
He doesn't do it yet without a lighter,
96
349000
3000
هنوز نمی تواند بدون فندک آتش روشن کند.
06:17
but I think if he saw someone do it, he might be able to do --
97
352000
4000
ولی فکر می کنم اگر ببیند که یک کسی این کار را می کند ممکن است یاد بگیرد
06:21
make a fire without a lighter.
98
356000
2000
که بدون فندک آتش روشن کند.
06:25
He's learning about how to keep a fire going.
99
360000
2000
الان دارد یاد میگیرد که چطور آتش را روشن نگه دارد.
06:28
He's learning the uses for a fire,
100
363000
2000
دارد یاد میگیرد که آتش به چه دردی می خورد.
06:31
just by watching what we do with fire.
101
366000
3000
فقط نگاه می کند که ببیند ما با آتش چه کار می کنیم.
06:34
(Laughter)
102
369000
2000
(خنده)
06:43
This is a smile on the face of a Bonobo.
103
378000
2000
این یک لبخند روی صورت یک بنوبو است.
06:45
These are happy vocalizations.
104
380000
2000
اینها صداهای شادی است.
06:47
Video: You're happy.
105
382000
2000
ویدئو: خیلی خوشحالی.
06:49
You're very happy about this part.
106
384000
2000
از این کار خیلی خوشت میاد.
06:51
You've got to put some water on the fire. You see the water?
107
386000
4000
ما باید روی این آتش آب بریزیم آب را می بینی؟
07:00
Good job.
108
395000
2000
خیلی خوبه.
07:03
SS: Forgot to zip up the back half of his backpack.
109
398000
3000
سوزان: یادش رفته زیپ عقب کوله پشتی را ببندد.
07:07
But he likes to carry things from place to place.
110
402000
2000
ولی دوست دارد که چیزها را از این طرف به اون طرف ببرد.
07:10
Video: Austin, I hear you saying "Austin."
111
405000
2000
ویدئو: آستین، شنیدم که گفتی آستین.
07:12
SS: He talks to other Bonobos at the lab, long-distance,
112
407000
3000
سوزان: از راه دور با بقیه بنوبوهایی که توی آزمایشگاه هستند حرف می زند.
07:15
farther than we can hear.
113
410000
2000
دورتر از آنچه ما آدمها معمولا می توانیم بشنویم.
07:18
This is his sister.
114
413000
2000
این خواهر کانزی است.
07:20
This is her first time to try to drive a golf cart.
115
415000
3000
این اولین بار است که می خواهد این ماشین گلف را براند.
07:25
Video: Goodbye.
116
420000
2000
ویدئو: خداحافظ
07:27
(Laughter)
117
422000
2000
(خنده)
07:29
SS: She's got the pedals down, but not the wheel.
118
424000
4000
سوزان: فعلا پدالها را یاد گرفته ولی فرمان دادن را هنوز بلد نیست.
07:37
She switches from reverse to forward
119
432000
3000
می تواند جلو و عقب برود
07:40
and she holds onto the wheel, rather than turns it.
120
435000
2000
ولی فقط یاد گرفته که فرمان را بگیرد به جای اینکه فرمان را بچرخاند.
07:42
(Laughter)
121
437000
3000
(خنده)
07:45
Like us, she knows that that individual in the mirror is her.
122
440000
5000
مثل ما می فهمد که خودش است که توی آینه است.
07:50
(Music)
123
445000
4000
(موسیقی)
07:54
Video: Narrator: By raising Bonobos in a culture that is both Bonobo and human,
124
449000
5000
ویدئو: با پرورش بنوبو ها در جامعه ای که هم بنوبو و هم انسان در آن هستند
07:59
and documenting their development across two decades,
125
454000
4000
و ثبت رشد آنها در طی بیش از دو دهه
08:03
scientists are exploring how cultural forces
126
458000
3000
دانشمندان در حال بررسی تاثیر
08:06
(Laughter)
127
461000
1000
(خنده)
08:07
may have operated during human evolution.
128
462000
3000
عوامل فرهنگی در تکامل انسان هستند.
08:12
His name is Nyota.
129
467000
2000
اسم این نیوتا است (سه ماهه).
08:14
It means "star" in Swahili.
130
469000
2000
به زبان سواحیلی نیوتا یعنی ستاره.
08:16
(Music)
131
471000
7000
(موسیقی)
08:26
Panbanisha is trying to give Nyota a haircut with a pair of scissors.
132
481000
5000
پمبنشیا سعی می کند موهای نیوتا را با قیچی کوتاه کند.
08:32
In the wild, the parent Bonobo is known to groom its offspring.
133
487000
5000
در جنگل والدین بنوبوها بچه هایشان را با دست آرایش می کنند.
08:37
Here Panbanisha uses scissors, instead of her hands,
134
492000
4000
در اینجا پمبنیشیا از قیچی به جای دست
08:41
to groom Nyota.
135
496000
2000
برای آرایش نیوتا استفاده می کند.
08:45
Very impressive.
136
500000
3000
خیلی جالب است.
08:51
Subtle maneuvering of the hands is required
137
506000
3000
کنترل خیلی ظریف دست لازم است
08:54
to perform delicate tasks like this.
138
509000
3000
تا کسی بتواند کاری به این دقت را انجام بدهد.
09:06
Nyota tries to imitate Panbanisha by using the scissors himself.
139
521000
5000
نیوتا سعی می کند از پمبنیشا تقلید کند و خودش از قیچی استفاده کند.
09:13
Realizing that Nyota might get hurt,
140
528000
3000
پمبنیشا که فکر می کند نیوتا ممکن است آسیب ببیند،
09:16
Panbanisha, like any human mother,
141
531000
2000
مثل مادرهای انسان
09:18
carefully tugs to get the scissors back.
142
533000
4000
با آرامش و دقت قیچی را از دست نیوتا می کشد.
09:37
He can now cut through tough animal hide.
143
552000
3000
الان کانزی می تواند چرم محکم را ببرد.
09:41
SS: Kanzi's learned to make stone tools.
144
556000
2000
سوزان: کانزی یاد گرفته که ابزارهای سنگی بسازد.
09:43
Video: Kanzi now makes his tools,
145
558000
1000
ویدئو: کانزی ابزاهایش را به همان روشی که
09:44
just as our ancestors may have made them,
146
559000
2000
اجداد ما دو و نیم میلیون سال پیش
09:46
two-and-a-half million years ago --
147
561000
2000
می ساخته اند می سازد.
09:48
by holding the rocks in both hands, to strike one against the other.
148
563000
5000
با گرفتن دو قطعه سنگ در دو دستش و کوبیدن آنها به هم
09:53
He has learned that by using both hands
149
568000
3000
کانزی یاد گرفته است که اگر از هر دو دستش استفاده کند
09:56
and aiming his glancing blows,
150
571000
2000
و ضربه هایش را بادقت نشانه گیری کند
09:58
he can make much larger, sharper flakes.
151
573000
4000
می تواند تراشه های بلند تر و تیز تری درست کند.
10:02
Kanzi chooses a flake he thinks is sharp enough.
152
577000
3000
کانزی یک تراشه را که فکر می کند به اندازه کافی تیز است انتخاب می کند.
10:10
The tough hide is difficult to cut, even with a knife.
153
585000
4000
این چرم محکم را حتی با چاقو به سختی می توان برید.
10:14
The rock that Kanzi is using is extremely hard
154
589000
3000
سنگی که کانزی استفاده کرده است خیلی محکم است.
10:17
and ideal for stone tool making, but difficult to handle,
155
592000
4000
و برای ساختن ابزار سنگی ایده آل است ولی استفاده از آن آسان نیست
10:21
requiring great skill.
156
596000
2000
و مهارت لازم دارد.
10:23
Kanzi's rock is from Gona, Ethiopia
157
598000
2000
سنگی که کانزی استفاده کرد از اتیوپی آورده شده
10:25
and is identical to that used by our African ancestors
158
600000
4000
و مشابه چیزی است که اجداد ما در آفریقا
10:29
two-and-a-half million years ago.
159
604000
2000
دو و نیم میلیون سال پیش از آن استفاده می کرده اند.
10:34
These are the rocks Kanzi used
160
609000
3000
اینها سنگهایی است که کانزی از آنها استفاده کرده است
10:37
and these are the flakes he made.
161
612000
2000
و اینها تراشه هایی است که کانزی ساخته است.
10:39
The flat sharp edges are like knife blades.
162
614000
4000
لبه های صاف و برنده اینها مثل تیغه چاقو است.
10:44
Compare them to the tools our ancestors used;
163
619000
3000
آنها را با ابزاهایی که اجداد ما استفاده می کرده اند مقایسه کنید.
10:47
they bear a striking resemblance to Kanzi's.
164
622000
3000
خیلی به هم شبیه هستند.
11:00
Panbanisha is longing to go for a walk in the woods.
165
635000
3000
پمبنیشا خیلی دلش می خواهد که برای قدم زدن در جنگل بیرون برود.
11:03
She keeps staring out the window.
166
638000
3000
مدام به بیرون پنجره زل می زند.
11:08
SS: This is -- let me show you something we didn't think they would do.
167
643000
3000
سوزان: حالا می خواهم چیزی را به شما نشان بدهم که ما فکر نمی کردیم اینها انجام بدهند.
11:11
Video: For several days now, Panbanisha has not been outside.
168
646000
5000
ویدئو: چندین روز است که پمبنیشا بیرون نرفته است.
11:17
SS: I normally talk about language.
169
652000
2000
سوزان: من معمولا در مورد زبان این میمون ها صحبت می کنم.
11:19
Video: Then Panbanisha does something unexpected.
170
654000
3000
ویدئو: پمبنیشا شروع به کاری می کند که انتظار آن را نداشتیم.
11:22
SS: But since I'm advised not to do what I normally do,
171
657000
3000
سوزان: ولی از آنجا که به من توصیه شده کاری که معمولا می کنم را نکنم،
11:25
I haven't told you that these apes have language.
172
660000
2000
به شما نگفتم که اینها زبان دارند.
11:27
It's a geometric language.
173
662000
2000
یک زبان هندسی.
11:29
Video: She takes a piece of chalk
174
664000
1000
ویدئو: او یک تکه گچ را بر می دارد
11:30
and begins writing something on the floor.
175
665000
2000
و شروع به کشیدن چیزی روی زمین می کند.
11:32
What is she writing?
176
667000
2000
چه چیزی می نویسد؟
11:40
SS: She's also saying the name of that, with her voice.
177
675000
4000
سوزان: او اسم این چیزی که می نویسد را تلفظ هم می کند.
11:44
Video: Now she comes up to Dr. Sue and starts writing again.
178
679000
3000
ویدئو: الان او پیش دکتر سو می آید و دوباره شروع به نوشتن می کند.
11:47
SS: These are her symbols on her keyboard.
179
682000
3000
سوزان: اینها علامتهایی است که روی صفحه کلید برای استفاده او قرار داده ایم.
11:50
(Music)
180
685000
1000
(موسیقی)
11:51
They speak when she touches them.
181
686000
2000
وقتی به این علامتها دست بزند دستگاه علامت را تلفظ می کند.
11:53
Video: Panbanisha is communicating to Dr. Sue where she wants to go.
182
688000
3000
ویدئو: پمبنیشا دارد برای دکتر سو می گوید که کجا می خواهد برود.
11:56
"A frame" represents a hut in the woods.
183
691000
4000
آن علامت شبیه A نشانه یک کلبه در جنگل است.
12:00
Compare the chalk writing with the lexigram on the keyboard.
184
695000
4000
این نوشته گچی را با علامتی که روی کی برد هست مقایسه کنید.
12:14
Panbanisha began writing the lexigrams on the forest floor.
185
709000
4000
پمبنیشا شروع کرده که این علائم (لکزیگرام) را روی زمین جنگل هم نقاشی کند.
12:20
SS (video): Very nice. Beautiful, Panbanisha.
186
715000
4000
خیلی عالی است. خیلی قشنگ است پمبنیشا.
12:24
SS: At first we didn't really realize what she was doing,
187
719000
3000
سوزان: اولش نمی فهمیدیم دارد چه کار می کند.
12:27
until we stood back and looked at it and rotated it.
188
722000
3000
تا اینکه عقبتر ایستادیم و نگاه کردیم و علامت را چرخاندیم.
12:30
Video: This lexigram also refers to a place in the woods.
189
725000
2000
ویدئو: این علامت (لکزیگرام) به محلی در جنگل اشاره دارد.
12:32
The curved line is very similar to the lexigram.
190
727000
4000
شکلی که کشیده است بسیار شبیه علامتی است که به همین منظور روی کلید ها کشیده شده است.
12:39
The next symbol Panbanisha writes represents "collar."
191
734000
4000
شکل بعدی که پمبنیشا می کشد نشان قلاده است.
12:43
It indicates the collar that Panbanisha must wear when she goes out.
192
738000
4000
این نشان دهنده قلاده ای است که پمبنیشا باید وقتی بیرون می رود بپوشد.
12:47
SS: That's an institutional requirement.
193
742000
2000
سوزان: این کار دستور العمل موسسه است.
12:50
Video: This symbol is not as clear as the others,
194
745000
3000
ویدئو: این شکل به وضوح بقیه نیست.
12:53
but one can see Panbanisha is trying to produce a curved line
195
748000
5000
ولی می شود فهمید که پمبنیشا سعی دارد یک خط منحنی
12:58
and several straight lines.
196
753000
2000
و چند خط راست بکشد.
13:00
Researchers began to record what Panbanisha said,
197
755000
4000
محققین شروع به ثبت نشانه هایی که پمبنیشا
13:04
by writing lexigrams on the floor with chalk.
198
759000
4000
روی زمین می کشد کرده اند تا منظور او را درک کنند.
13:08
Panbanisha watched.
199
763000
2000
پمبنیشا که این قضیه را مشاهده کرد،
13:10
Soon she began to write as well.
200
765000
3000
شروع به نوشتن علائم دیگری کرد.
13:14
The Bonobo's abilities have stunned scientists around the world.
201
769000
4000
توانایی های بنوبو ها دانشمندان را در سرتاسر دنیا حیرت زده کرده است.
13:18
How did they develop?
202
773000
2000
اینها چطور این توانایی ها را به دست آورده اند.
13:20
SS (video): We found that the most important thing
203
775000
2000
سوزان: ما فهمیده ایم که مهمترین کار برای اینکه
13:22
for permitting Bonobos to acquire language is not to teach them.
204
777000
5000
به بنوبو ها امکان یادگرفتن زبان را بدهیم این نیست که به آنها آموزش بدهیم بلکه
13:27
It's simply to use language around them,
205
782000
3000
بهتر است که ما خودمان در حضور آنها و در اطراف آنها از زبان استفاده کنیم.
13:30
because the driving force in language acquisition
206
785000
3000
چرا که مشوق آموزش زبان این است که
13:33
is to understand what others, that are important to you, are saying to you.
207
788000
5000
شما سعی کنید بفهمید منظور کسانی که برای شما مهم هستند چیست.
13:38
Once you have that capacity,
208
793000
2000
وقتی شما ظرفیت این را داشته باشید
13:40
the ability to produce language
209
795000
3000
توان تولید زبان
13:43
comes rather naturally and rather freely.
210
798000
4000
کم و بیش به طور طبیعی به دنبال آن خواهد آمد.
13:47
So we want to create an environment in which Bonobos,
211
802000
3000
خوب ما می خواستیم یک محیطی ایجاد کنیم که در آن بنوبو ها
13:50
like all of the individuals with whom they are interacting --
212
805000
4000
مثل همه افراد دیگری که با آنها سر و کار دارند باشند.
13:54
we want to create an environment in which they have fun,
213
809000
3000
ما می خواستیم محیطی درست کنیم که بنوبو ها در آنجا سرگرم باشند .
13:57
and an environment in which the others
214
812000
2000
و محیطی بسازیم که افرادی که آنجا هستند
13:59
are meaningful individuals for them.
215
814000
3000
برای بنوبوها معنی دار باشند.
14:04
Narrator: This environment brings out unexpected potential
216
819000
3000
این محیط استعداد های پیش بینی نشده ای را
14:07
in Kanzi and Panbanisha.
217
822000
3000
در کانزی و پمبنیشا بروز داده است.
14:17
Panbanisha is enjoying playing her harmonica,
218
832000
4000
پمبنیشا از نواختن سازدهنی لذت می برد.
14:21
until Nyota, now one year old, steals it.
219
836000
4000
تا اینکه نیوتا که حالا یک سالش شده است آن را می دزدد.
14:25
Then he peers eagerly into his mother's mouth.
220
840000
4000
حالا با کنجکاوی به دورن دهان مادرش نگاه می کند.
14:29
Is he looking for where the sound came from?
221
844000
2000
آیا نیوتا دنبال منشا صدا می گردد؟
14:32
Dr. Sue thinks it's important to allow such curiosity to flourish.
222
847000
4000
دکتر سو معتقد است که لازم است اجازه داده شود این جور کنجکاوی ها پرورش پیدا کند.
14:47
This time Panbanisha is playing the electric piano.
223
862000
3000
این دفعه پمبنیشا پیانوی الکتریکی می نوازد.
14:50
She wasn't forced to learn the piano;
224
865000
3000
کسی او را مجبور نکرده که پیانو یاد بگیرد.
14:53
she saw a researcher play the instrument and took an interest.
225
868000
4000
او دیده بود که یکی از محققین پیانوی الکتریکی می نوازد و علاقه مند شده بود.
15:25
Researcher: Go ahead. Go ahead. I'm listening.
226
900000
2000
ادامه بده. ادامه بده. من دارم گوش می کنم.
15:29
Do that real fast part that you did. Yeah, that part.
227
904000
3000
اون قسمت تندی که اون دفعه اجرا کردی را دوباره اجرا کن. آره همین قسمت را.
15:36
Narrator: Kanzi plays the xylophone;
228
911000
2000
کانزی زایلوفون می نوازد.
15:38
using both hands he enthusiastically accompanies Dr. Sue's singing.
229
913000
5000
او با استفاده از هر دودستش دکتر سو را همراهی می کند.
15:44
Kanzi and Panbanisha
230
919000
1000
کانزی و پمبنیشا
15:45
are stimulated by this fun-filled environment,
231
920000
3000
در این محیط شاد تحریک شده اند و
15:48
which promotes the emergence of these cultural capabilities.
232
923000
4000
این محیط بروز این خصوصیات اجتماعی را تقویت و زمینه سازی می کند.
15:56
(Laughter)
233
931000
2000
(خنده)
16:06
Researcher: OK, now get the monsters. Get them.
234
941000
3000
حالا اون هیولاها را بگیر. بگیرشون.
16:09
Take the cherries too.
235
944000
2000
اون گیلاس ها را هم بگیر.
16:12
Now watch out, stay away from them now.
236
947000
3000
مواظب باش حالا طرفشون نرو.
16:16
Now you can chase them again. Time to chase them.
237
951000
3000
حالا دوباره می تونی دنبالشون بکنی. وقتشه دنبالشون برو.
16:23
Now you have to stay away. Get away.
238
958000
3000
حالا باید فرار کنی. فرار کن!
16:26
Run away. Run.
239
961000
3000
فرار کن! برو!
16:29
Now we can chase them again. Go get them.
240
964000
4000
حالا دوباره دنبالشون کن! برو دنبالشون!
16:35
Oh no!
241
970000
1000
اوه. نه.
16:37
Good Kanzi. Very good. Thank you so much.
242
972000
3000
آفرین کانزی. خیلی خوب بود. متشکرم.
16:44
Narrator: None of us, Bonobo or human, can possibly even imagine?
243
979000
7000
هیچ یک از ما چه انسان و چه بنوبو هیچ وقت تصور این را هم نمی کرده ایم.
16:57
SS: So we have a bi-species environment, we call it a "panhomoculture."
244
992000
7000
سوزان: اینجا محیطی است که دو گونه انسان و بنوبو می توانند با هم زندگی کنند. ما این محیط را پان همو کالچر یا محیط همه «همو» ها می نامیم.
17:04
We're learning how to become like them.
245
999000
2000
ما داریم یاد می گیریم که چطور مثل اینها باشیم.
17:06
We're learning how to communicate with them,
246
1001000
2000
یاد می گیریم که چطور با صداهای خیلی نازک
17:08
in really high-pitched tones.
247
1003000
2000
با آنها مکالمه بکنیم.
17:10
We're learning that they probably have a language in the wild.
248
1005000
4000
ما فکر می کنیم که اینها احتمالا در زندگی عادی زبان دارند.
17:14
And they're learning to become like us.
249
1009000
2000
و آنها هم یاد می گیرند که مثل ما باشند.
17:16
Because we believe that it's not biology; it's culture.
250
1011000
3000
ما معتقدیم که تفاوت اساسی ما در بیولوژی نیست در فرهنگ است.
17:19
So we're sharing tools and technology and language
251
1014000
4000
ما ابزارها و تکنولوژی و زبانمان را
17:23
with another species.
252
1018000
2000
با یک گونه ی دیگر به اشتراک گذاشته ایم.
17:25
Thank you.
253
1020000
2000
متشکرم.
ABOUT THE SPEAKER
Susan Savage-Rumbaugh - Primate authoritySusan Savage-Rumbaugh has made startling breakthroughs in her lifelong work with chimpanzees and bonobos, showing the animals to be adept in picking up language and other "intelligent" behaviors.
Why you should listen
Into the great debate over intelligence and instinct -- over what makes us human -- Susan Savage-Rumbaugh has thrown a monkey wrench. Her work with apes has forced a new way of looking at what traits are truly and distinctly human, and new questions about whether some abilities we attribute to "species" are in fact due to an animal's social environment. She believes culture and tradition, in many cases more than biology, can account for differences between humans and other primates.
Her bonobo apes, including a superstar named Kanzi, understand spoken English, interact, and have learned to execute tasks once believed limited to humans -- such as starting and controlling a fire. They aren't trained in classic human-animal fashion. Like human children, the apes learn by watching. "Parents really don't know how they teach their children language," she has said. "Why should I have to know how I teach Kanzi language? I just act normal around him, and he learns it."
Her latest book is Kanzi's Primal Language: The Cultural Initiation of Primates into Language.
Also, in 2011, she was named one of TIME's 100 Most Influential People.
Susan Savage-Rumbaugh | Speaker | TED.com