ABOUT THE SPEAKER
Paul Piff - Social psychologist
Paul Piff studies how social hierarchy, inequality and emotion shape relations between individuals and groups.

Why you should listen

Paul Piff is an Assistant Professor of Psychology and Social Behavior at the University of California, Irvine.​ In particular, he studies how wealth (having it or not having it) can affect interpersonal relationships.

His surprising studies include running rigged games of Monopoly, tracking how those who drive expensive cars behave versus those driving less expensive vehicles and even determining that rich people are literally more likely to take candy from children than the less well-off. The results often don't paint a pretty picture about the motivating forces of wealth. He writes, "specifically, I have been finding that increased wealth and status in society lead to increased self-focus and, in turn, decreased compassion, altruism, and ethical behavior."

More profile about the speaker
Paul Piff | Speaker | TED.com
TEDxMarin

Paul Piff: Does money make you mean?

Paul Piff: ငွေက သင့်ကို တစ်ကိုယ်ကောင်း ဆန်စေပါသလား

Filmed:
3,568,059 views

အကြံအဖန်လုပ်ထားတဲ့ မိုနိုပိုလီကစားပွဲ တစ်ခုက လှစ်ဟပြချက်ဟာ အံ့ဩစရာကောင်းလှပါတယ်။ ဒီပျော်စရာကောင်းပေမယ့် အလေးအနက်ဆင်ခြင်စရာ ကောင်းတဲ့ ဟာပြောချက်မှာ လူမှုရေးဆိုင်ရာ စိတ်ပညာရှင်Paul Piff က လူတွေဟာ ချမ်းသာတယ်လို့ ခံစားသိရှိလိုက်တဲ့ အချိန်မှာ ဘယ်လိုပြုမူ ကြတယ် ဆိုတာနဲ့ပတ်သက်ပြီး သူ့ရဲ့ သုသေသနပြုမှုကို မျှဝေထားပါတယ်။ (အရိပ်အမြွက်ပြောရရင် ဆိုးဆိုးဝါးဝါးပဲပေါ့ ) ဒါပေမဲ့ မညီမျှမှု ပြဿနာက ရှုပ်ထွေးပြီး တုန်လှုပ်ဖွယ်ရာ စိန်ခေါ်မှုဆိုသော်လည်း သတင်းကောင်း တွေလည်း ရှိပါတယ်။ (TEDxMarin မှာ ရိုက်ကူးထားတာပါ။ )
- Social psychologist
Paul Piff studies how social hierarchy, inequality and emotion shape relations between individuals and groups. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

ဒီမှာရှိကြတဲ့ခင်ဗျားတို့ကို မိုနိုပိုလီကစားပွဲတစ်ပွဲ
ကစားတဲ့ အကြောင်းကို
00:12
I want you to, for a moment,
0
793
2174
00:14
think about playing a game of Monopoly,
1
2967
3850
ခဏလောက်စဉ်းစားကြည့် စေချင်ပါတယ်။
00:18
except in this game, that combination
2
6817
2607
ဒီကစားနည်းမှတပါး
00:21
of skill, talent and luck
3
9424
2969
ကျွမ်းကျင်မှု၊ပါရမီ နဲ့ ကံတရားတို့ ပေါင်းစပ်ခြင်းခြင်းဟာ
00:24
that help earn you success in games, as in life,
4
12393
2538
တကယ့် ဘဝမှာလိုပဲ ကစားပွဲတွေမှာ
00:26
has been rendered irrelevant,
5
14931
1416
အောင်မြင်မှုကို ဆောင်ကြဉ်းပေးနိkင်တယ်
ဆိုတာဟာ ဆီလျော်မှုမရှိလှပါဘူး။
00:28
because this game's been rigged,
6
16347
2295
ဘာဖြစ်လို့လဲဆိုတော့ ဒီကစားပွဲက
အကြံအဖန်လုပ်ထားတာဖြစ်ပြီး
00:30
and you've got the upper hand.
7
18642
1880
ခင်ဗျားက အသာစီးရယူထားပြီးသားကြီး
ဖြစ်နေတာကိုး။
00:32
You've got more money,
8
20522
1879
ခင်ဗျားမှာ ပိုက်ဆံပိုရှိတယ်။
00:34
more opportunities to move around the board,
9
22401
2560
ကတ်ထူပြားတစ်ခုလုံးပေါ်မှာ
ရွေ့ဖို့ အခွင့်အလမ်းပိုများတယ်။
00:36
and more access to resources.
10
24961
2225
ဒီတော့အရင်းအမြစ်တွေဆီရောက်ဖို့
လမ်းကြောင်းတွေ ပိုများတော့တာပေါ့။
00:39
And as you think about that experience,
11
27186
1331
ဒီအတွေ့အကြုံဆီကို ခင်ဗျားတို့စဉ်းစားနေမိခိုက်မှာ
00:40
I want you to ask yourself,
12
28517
2588
ကျွန်တော့အနေနဲ့ ခင်ဗျားတို့ကိုယ်ခင်ဗျားတို့
မေးကြည့်စေချင်တာက
00:43
how might that experience of being
13
31105
1770
" အကြံအဖန်လုပ်ထားတဲ့ကစားပွဲတစ်ခုမှာ
00:44
a privileged player in a rigged game
14
32875
3130
အခွင့်ထူးခံ ကစားသမားတစ်ယောက်
ဖြစ်ရခြင်းဆိုတဲ့ အတွေ့အကြုံက
00:48
change the way that you think about yourself
15
36005
2923
ခင်ဗျားတို့ကိုယ်တိုင်နဲ့ အခြားကစားသမားကို
00:50
and regard that other player?
16
38928
3858
ဘယ်လိုများစဉ်းစားရှုမြင်သုံးသပ်ပုံ
ပြောင်းလဲသွားလိမ့်မလဲ"ဆိုတာကိုပါ။
00:54
So we ran a study on the U.C. Berkeley campus
17
42786
3047
ဒီမေးခွန်းကိုတိတိကျကျ ရှုမြင်ဖို့အတွက် ကယ်လီဖိုးနီးယားတက္ကသိုလ်ရဲ့ဘာကီလေ တက္ကသိုလ်နယ်မြေခွဲမှာ
00:57
to look at exactly that question.
18
45833
2302
လေ့လာမှုလေးတစ်ခုပြုလုပ်ခဲ့ ကြတယ်။
01:00
We brought in more than 100 pairs
19
48135
1658
လက်တွေ့စမ်းသပ်ခန်းထဲကို
01:01
of strangers into the lab,
20
49793
2761
လူစိမ်းအတွဲ (၁၀၀)ကိုခေါ်လာပြီး၊
01:04
and with the flip of a coin
21
52554
1820
ဒီအကြံအဖန်ကစားပွဲမှာ
01:06
randomly assigned one of the two
22
54374
1787
ခေါင်းပန်းလှန်တဲ့ နည်းနဲ့
နှစ်ယောက်ထဲက တစ်ယောက်ကို
01:08
to be a rich player in a rigged game.
23
56161
2345
ချမ်းသာတဲ့ကစားသမားအဖြစ်
ကျပန်းသတ်မှတ်ပေးလိုက်ပါတယ်။
01:10
They got two times as much money.
24
58506
2821
သူတို့က ပိုက်ဆံ နှစ်ဆပိုရှိတာပေါ့။
01:13
When they passed Go,
25
61327
1501
"စ"ဆိုတဲ့နေရာကိုသူတို့ဖြတ်သွားတော့
01:14
they collected twice the salary,
26
62828
2206
01:17
and they got to roll both dice instead of one,
27
65034
1973
သူတို့လစာငွေနှစ်ဆ ကောက်သိမ်းသွားတာပေါ့။
01:19
so they got to move around the board a lot more.
28
67007
1811
နောက်ပြီး သူတို့က အန်စာတုံး (၁)တုံးထဲမဟုတ်ပဲ (၂)တုံးလှိမ့် ရတော့
ကတ်ပြားပေါ်မှာအများကြီးပိုရွေ့လို့ရတော့တာပေါ့။
01:20
(Laughter)
29
68818
3006
(ရယ်သံများ)
01:23
And over the course of 15 minutes,
30
71824
1713
(၁၅)မိနစ်ကျော်ကစားချိန်လောက်မှာ
ဘာတွေဖြစ်ပျက်ခဲ့တယ်ဆိုတာကို
01:25
we watched through hidden
cameras what happened.
31
73537
3530
လျှို့ဝှက်ကင်မရာကနေ
ကျွန်တော်တို့စောင့် ကြည့်ခဲ့ကြတယ်။
01:29
And what I want to do today, for the first time,
32
77067
1821
ဒီတော့ ပထမဆုံးအနေနဲ့
ဒီနေ့ကျွန်တော်လုပ်ချင်တာက
01:30
is show you a little bit of what we saw.
33
78888
2512
ကျွန်တော်တို့မြင်တွေ့တာတွေထဲက
အနည်းငယ်ကလေးကို ခင်ဗျားတို့ကို ပြသချင်တာပါ။
01:33
You're going to have to pardon the sound quality,
34
81400
1509
တစ်ချို့နေရာလေးတွေမှာတော့ အသံအရည်အသွေးနဲ့
ပတ်သက်ပြီး ခွင့်လွတ်ပေးကြပါ။
01:34
in some cases, because again,
these were hidden cameras.
35
82909
2656
ဘာဖြစ်လို့လဲဆိုတော့ ထပ်ပြီးပြောပါရစေ၊
ဒါတွေက လျှို့ဝှက်ကင်မရာတွေ ဖြစ်နေတာကြောင့်ပါ။
01:37
So we've provided subtitles.
36
85580
2195
ဒါကြောင့်မို့လို့ စာတန်းထိုးပေးထားပါတယ်။
01:39
Rich Player: How many 500s did you have?
37
87775
1390
ချမ်းသာတဲ့ ကစားသမား : မင်းမှာ
ငါးရာတန် ဘယ်နှစ်ရွက်ရှိလဲ။
01:41
Poor Player: Just one.
38
89165
1235
ဆင်းရဲသား ကစားသမား တစ်ရွက်တည်းပဲ။
01:42
Rich Player: Are you serious.
Poor Player: Yeah.
39
90400
1117
ချမ်းသာတဲ့ ကစားသမား: မင်းတကယ်ပြောတာနော်။
ဆင်းရဲသား ကစားသမား: ဟုတ်ပါတယ်ဆို။
01:43
Rich Player: I have three. (Laughs)
40
91517
1753
ချမ်းသာတဲ့ ကစားသမား: ငါ့မှာက (၃) ရွက်ကွ။(ရယ်သံများ)
01:45
I don't know why they gave me so much.
41
93270
1926
သူတို့ဘာဖြစ်လို့ငါကိုဒီလောက်
အများကြီးပေးမှန်း မသိဘူးကွ။
01:47
Paul Piff: Okay, so it was quickly apparent to players
42
95196
1838
ပေါ(လ်) ပစ်(ဖ်) : ကောင်းပါပြီ။ ဒါဆိုရင် ကစားသမားတွေမှာ
တစ်ခုခုဖြစ်နေပြီဆိုတာတော့
01:49
that something was up.
43
97034
1342
အရမ်းကြီးကိုသိသာနေတာပေါ့။
01:50
One person clearly has a lot more money
44
98376
2295
တစ်ယောက်က အခြားတစ်ယောက်ထက်
01:52
than the other person, and yet,
45
100671
2149
ပိုက်ဆံအများကြီးပိုရှိနေတယ်
ဆိုတာကတော့ အရှင်းကြီးပဲပေါ့။
01:54
as the game unfolded,
46
102820
2142
နောက်ပြီးတော့ ကစားပွဲက လှစ်ဟပြလိုက်သလို
01:56
we saw very notable differences
47
104962
2005
ကစားသမားနှစ်ယောက်ကြားမှာရှိတဲ့
01:58
and dramatic differences begin to emerge
48
106967
2449
အရမ်းကိုသိသာပြီး သရုပ်ပါလွန်းတဲ့
ခြားနာချက်တွေလည်း
02:01
between the two players.
49
109416
1874
စတင်ပေါ်ထွက်လာတာကို
ကျွန်တော်တို့ မြင်လိုက်ရတယ်။
02:03
The rich player
50
111290
1720
ချမ်းသာတဲ့ကစားသမာကတော့
02:05
started to move around the board louder,
51
113010
2578
ကတ်ထူပြားပေါ်မှာ အသံပိုကျယ်ကျယ်နဲ့
အကွက်ရွေ့တောတာပေါ့။
02:07
literally smacking the board with their piece
52
115588
1881
တဲ့တဲ့ပြောရရင် သူဟိုရွေ့ဒီရွေ့လုပ်ခိုက်မှာ
02:09
as he went around.
53
117469
2920
ကတ်ပြားကို တုံကင်ပြားနဲ့
တဖြန်းဖြန်းရိုက်ပုတ်နေတော့တာပေါ့။
02:12
We were more likely to see signs of dominance
54
120389
2993
ချမ်းသာတဲ့ကစားသမားတွေကြားမှာ
02:15
and nonverbal signs,
55
123382
1590
လွှမ်းမိုးခြယ်လှယ်ခြင်းလက္ခဏာတွေ၊
နှုတ်အားဖြင့်မဖေါ်ပြတဲ့ အရိပ်အရောင်တွေ၊
02:16
displays of power
56
124972
2422
ဩဇာအာဏာနဲ့ အောင်ပွဲခံခြင်းပြသမှုတွေကို
02:19
and celebration among the rich players.
57
127394
3955
မြင်တွေရဖို့အလားအလာပိုများခဲ့တာပေါ့။
02:23
We had a bowl of pretzels
positioned off to the side.
58
131349
2521
ကျွန်တော်တို့ဘေးဖက်မလှမ်းမကမ်းမှာ မုန့်ကြိုးလိမ်တစ်ဇလုံချထားပေးလိုက်တယ်။
02:25
It's on the bottom right corner there.
59
133870
1661
ဟောဟိုညာဖက်ထောင့်နားက ခြေရင်းမှာပါ။
02:27
That allowed us to watch
participants' consummatory behavior.
60
135531
3487
ဒါက ပါဝင်သူတွေရဲ့စားသောက်ပြုမူပုံတွေကို
ကျွန်တော်တို့စောင့်ကြည့်ဖို့ အခွင့်အရေးရတာပေါ့။
02:31
So we're just tracking how
many pretzels participants eat.
61
139018
4618
ဒီလိုနဲ့ ပါဝင်သူတွေ မုန့်ကြိုးလိမ်ဘယ်နှစ်ခု
စားတယ်ဆိုတာကို ခြေရာခံနေတာပေါ့ဗျာ။
02:35
Rich Player: Are those pretzels a trick?
62
143636
1933
ချမ်းသာတဲ့ ကစားသမား: ဒီမုန့်ကြိုးလိမ်တွေက
အကွက်ဆင်ထားလားကွ။
02:37
Poor Player: I don't know.
63
145569
1926
ဆင်းရဲသား ကစားသမား: မသိပါဘူးဗျာ။
02:39
PP: Okay, so no surprises, people are onto us.
64
147495
3139
ပေါ(လ်) ပစ်(ဖ်) : ဒီတော့ကျွန်တော်တို့တွေဘာလုပ်ထားတယ်
ဆိုတာ လူတွေသိနေတာ ဘာမှအံ့ဩစရာမရှိပါဘူး။
02:42
They wonder what that bowl of pretzels
65
150634
1505
ဒီမုန့်ကြိုးလိမ်ဇလုံကဘာလဲဆိုတာကို
02:44
is doing there in the first place.
66
152139
1781
သူတို့ သိချင်နေမှာပေါ့။
02:45
One even asks, like you just saw,
67
153920
1914
ခင်ဗျားတို့ခုနကတွေ့လိုက်ရသလိုပဲ
တစ်ယောက်ကဆို
02:47
is that bowl of pretzels there as a trick?
68
155834
2959
ဒီမုန့်ကြိုးလိမ်ဇလုံက အကွက်ဆင်ထားတာလားလို့
တောင်မေးလိုက်သေးတယ်လေ။
02:50
And yet, despite that, the power of the situation
69
158793
2910
နောက်ရှိသေးတာက ဒီလိုဖြစ်နေပေမယ့်လည်း
အနေအထားတစ်ခုအပေါ်လွှမ်းမိုးမှုကတော့
02:53
seems to inevitably dominate,
70
161703
2301
ဧကန်မလွဲ သိသာထင်ရှားနေပုံရပြီးတော့
02:56
and those rich players start to eat more pretzels.
71
164004
4453
ချမ်းသာတဲ့ ကစားသမားတွေကတော့
မုန့်ကြိုးလိမ်တွေ ပိုစားကြတော့တာပါပဲလေ။
03:03
Rich Player: I love pretzels.
72
171976
2097
ချမ်းသာတဲ့ ကစားသမား:ငါက မုန့်ကြိုးလိမ် ကြိုက်တယ်ကွ။
03:06
(Laughter)
73
174073
2329
(ရယ်သံများ)
03:09
PP: And as the game went on,
74
177988
2130
ပေါ(လ်) ပစ်(ဖ်) : နောက်ပြီး ကစားပွဲကိုဆက်ကစားတော့
03:12
one of the really interesting and dramatic patterns
75
180118
2332
ကျွန်တော်တို့စောင့်ကြည့်ခဲ့တဲ့ အင်မတန်မှ
စိတ်ဝင်စားစရာကောင်းပြီး
03:14
that we observed begin to emerge
76
182450
3073
သရုပ်ပါလွန်းတဲ့ ပုံစံတွေထဲက တစ်ခုဟာ
စတင်ပေါ်ထွက်လာခဲ့တယ်။
03:17
was that the rich players actually
77
185523
1871
အဲဒါကတော့ ချမ်းသာတဲ့ ကစားသမားတွေဟာ
03:19
started to become ruder toward the other person,
78
187394
3122
အခြားသူတစ်ယောက်ကို
တကယ့်ကို ပိုပိုပြီးရိုင်းပျလာတယ်၊
03:22
less and less sensitive to the plight
79
190516
2071
ဆင်းရဲတဲ့ကစားသမားတွေရဲ့
အကျပ်အတည်းတွေကို
03:24
of those poor, poor players,
80
192587
1844
စာနာစိတ် နည်းသထက်နည်းပါးလာကြတယ်။
03:26
and more and more demonstrative
81
194431
2071
ပြီးတော့ သူတို့ရဲ့ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာအောင်မြင်မှုတွေကို
03:28
of their material success,
82
196502
2469
ပိုပိုပြီးထုတ်ဖော်ပြတတ်လာကြတယ်။
သူတို့ဘယ်လိုဘယ်ပုံ ဆင်ပြေနေကြောင်းကို
03:30
more likely to showcase how well they're doing.
83
198971
3206
ဟန်ရေးပြဖို့ဖြစ်နိူင်ခြေပိုများလာတယ်။
03:35
Rich Player: I have money for everything.
84
203589
4110
03:39
Poor Player: How much is that?
85
207699
1618
ချမ်းသာတဲ့ကစားသမား: ငါ့မှာ ရှိရှိသမျှဝယ်ဖို့
ပိုက်ဆံရှိတယ်ကွ။
03:41
Rich Player: You owe me 24 dollars.
86
209317
3962
ဆင်းရဲသား ကစားသမား: ဘယ်လောက်ရှိလို့လဲ။
03:45
You're going to lose all your money soon.
87
213279
2856
ချမ်းသာတဲ့ကစားသမား: မင်းဆီမှာငါအကြွေး
(၂၄)ဒေါ်လာ ရစရာရှိတယ်နော်။
03:48
I'll buy it. I have so much money.
88
216135
2160
ခဏကြာရင် မင်းမှာရှိသမျှပိုက်ဆံတွေ
ရှုံးတော့မှာနော်။
03:50
I have so much money, it takes me forever.
89
218295
1946
ငါဝယ်ပစ်လိုက်မှာ။
ငါ့မှာ ပိုက်ဆံအမျာကြီးရှိတယ်။
03:52
Rich Player 2: I'm going to buy out this whole board.
90
220241
1960
ငါ့မှာ ပိုက်ဆံအမျာကြီးရှိတယ်။
တစ်သက်လုံးရှိနေမှာကွ။
03:54
Rich Player 3: You're going
to run out of money soon.
91
222201
1730
ချမ်းသာတဲ့ကစားသမား(၂): ကတ်တ်ခုလုံးကို
အပြတ်ဝယ်လိုက်တော့မှာနော်။
03:55
I'm pretty much untouchable at this point.
92
223931
2848
ချမ်းသာတဲ့ကစားသမား(၃): ခဏနေရင်
မင်းပိုက်ဆံတွေကုန်တော့မှာနော်။
03:58
PP: Okay, and here's what I think
93
226779
2316
ဒီနေရာမှာတော့ငါ့အနေနဲ့တော်တော်လေး
သေချာနေပြီကွ။
04:01
was really, really interesting,
94
229095
1748
ပါ(လ်) ပစ်(ဖ်) : ကောင်းပါပြီ။ ဒီနေရာမှာ
အရမ်းကိုစိတ်ဝင်စားစရာကောင်းခဲ့တာက
04:02
is that at the end of the 15 minutes,
95
230843
3254
ပွဲပြီးခါနီးနောက်ဆုံး (၁၅)မိနစ်ပဲလို့
ကျွန်တော်ထင်တယ်။
04:06
we asked the players to talk about
their experience during the game.
96
234097
4393
ကစားသမားတွေကို ကစားနေစဉ်အတွင်းခံစားရတဲ့
တွေ့ကြုံခံစားရတာတွေကိုပြောပြခိုင်းခဲ့ကြတယ်။
04:10
And when the rich players talked about
97
238490
2075
ချမ်းသာတဲ့ကစားသမားတွေက
04:12
why they had inevitably won
98
240565
1882
ဒီအကြံအဖန်လုပ်ထားတဲ့မိုနိုပိုလီကစားပွဲမှာ
04:14
in this rigged game of Monopoly --
99
242447
2019
သူတို့ ဘာကြောင့် မလွဲဧကန်နိူင်ခဲ့တဲ့
အကြောင်းကိုပြောပြကြတော့
04:16
(Laughter) —
100
244466
4809
(ရယ်သံများ)
04:21
they talked about what they'd done
101
249275
3564
ကစားပွဲထဲက အဲဒီ အမျိုးမျိုးသော
မြေယာအဆောက်အဦတွေကိုဝယ်ဖို့နဲ့
04:24
to buy those different properties
102
252839
2814
အောင်မြင်မှုကို ရယူဖို့အတွက်
04:27
and earn their success in the game,
103
255653
2782
သူတို့လုပ်ခဲ့တာတွေကို ပြောပြကြတယ်။
04:30
and they became far less attuned
104
258435
2489
ပြီးတော့ သူတို့ကစားခဲ့ကြတဲ့ အနေအထားရဲ့
အခြေခံသဘောတရားလက္ခဏာတွေကို
04:32
to all those different features of the situation,
105
260924
2715
မသိကျိုးကျွံပြုလာကြတယ်
04:35
including that flip of a coin
106
263639
2673
အစပိုင်းတုန်းက ခေါင်းပန်းလှန်ပြီးတော့
04:38
that had randomly gotten them into
107
266312
2315
သူတို့တွေ အခွင့်ထူးခံဘဝကို
04:40
that privileged position in the first place.
108
268627
2989
ကြုံရာကျပန်းရောက်လာတဲ့ အချက်ပါအဝင်ပေါ့။
04:43
And that's a really, really incredible insight
109
271616
2838
ဒါဟာဆိုရင် အတွေးစိတ်က
အသာစီးရယူမှုကို ဘယ်လိုဘယ်ပုံ
04:46
into how the mind makes sense of advantage.
110
274454
5455
နားလည်သွားတယ်ဆိုတာကို သိမြင်သွားစေတဲ့
ထူးခြားတဲ့ ထိုးထွင် ဉာဏ်တစ်ခုပေါ့။
04:51
Now this game of Monopoly can be used
111
279909
2221
အခု ဒီမိုနိုပိုလီကစားပွဲကို လူ့အဖွဲ့အစည်း နဲ့
04:54
as a metaphor for understanding society
112
282130
2843
၎င်းရဲ့ ကြီးစဉ်ငယ်လိုက်တည်ဆောက်ပုံတွေကို
နားလည်ဖို့အတွက် ဥပမာသာဓကဆောင်လို့ရတာပေါ့။
04:56
and its hierarchical structure, wherein some people
113
284973
3285
အဲဒီမှာက တချို့လူတွေက ဥစ္စာဓန၊
ရာထူးအဆင့်အတန်း
05:00
have a lot of wealth and a lot of status,
114
288258
2392
အမြောက်အမြား ပိုင်ဆိုင်ကြပြီးတော့
05:02
and a lot of people don't.
115
290650
1477
အတော်များများကတော့ အဲဒါတွေမရှိကြဘူး။
05:04
They have a lot less wealth and a lot less status
116
292127
2933
သူတို့ရဲ့ ဥစ္စာဓန၊ရာထူး
အဆင့်အတန်းပိုင်ဆိုင်မှု ပြီးတော့
05:07
and a lot less access to valued resources.
117
295060
3114
တန်ဖိုးရှိတဲငွေပင်ငွေရင်းတွေကို ရောက်နိုင်တဲ့
အခွင့်အလမ်းဆိုတာလည်း အရမ်းကို လျော့နည်းလွန်းပါတယ်။
05:10
And what my colleagues and I for
the last seven years have been doing
118
298174
3236
ကျွန်တော်နဲ့ကျွန်တော်တို့လုပ်ဖော်ကိုင်ဖက်တွေ လွန်ခဲ့
(၇)နှစ်လုံးလုံးလေ့လာနေခဲ့တာကတော့
05:13
is studying the effects of these kinds of hierarchies.
119
301410
4069
ဒီအဖုံဖုံသော ရာထူးစဉ်တွေရဲ့ ရိုက်ခတ်မှုတွေကိုပါ။
05:17
What we've been finding across dozens of studies
120
305479
3284
တစ်နိူင်ငံလုံးအနှံ့ ဒါဇင်နဲ့ချီပြီးရှိတဲ့ လေ့လာမှုတွေ နဲ့
05:20
and thousands of participants across this country
121
308763
3417
ထောင်နဲ့ချီပြီးရှိတဲ့ဖြေဆိုသူတွေဆီကနေ
တွေ့ရှိနေရတာကတော့
05:24
is that as a person's levels of wealth increase,
122
312180
4532
လူတစ်ယောက်ရဲ့ ချမ်းသာကြွယ်ဝမှု
အဆင့်အတန်းတွေမြင့်မားလာတာနဲ့အမျှ၊
05:28
their feelings of compassion and empathy go down,
123
316712
6068
သူတို့ရဲ့ စာနာရိုင်းပင်းမှု၊
မျှဝေခံစားမှုတွေဟာ ကျဆင်းပြီးတော့
05:34
and their feelings of entitlement, of deservingness,
124
322780
3771
သူတို့ရဲ့ရပိုင်ခွင့်၊ထိုက်တန်မှုဆိုင်ရာ
ခံစားချက်တွေ နဲ့
05:38
and their ideology of self-interest increases.
125
326551
4548
ကိုယ်ကျိုးကြည့်မှု အမြင်သဘောထားတွေဟာလည်း
တိုးပွားလာတာပါပဲ။
05:43
In surveys, we found that it's actually
126
331099
2059
လေ့လာဆန်းစစ်ချက်တွေအရ
တွေ့ရှိရတာကတော့ တကယ့်ကို
05:45
wealthier individuals who are more likely
127
333158
1877
ပိုပြီးချမ်းသာကြွယ်ဝတဲ့ပုဂ္ဂိုလ်တွေဟာ
လောဘကို ကောင်းမွန်စင်ကြယ်ခြင်းဆိုပြီး
05:47
to moralize greed being good,
128
335035
3040
လူတတ်လုပ်ပြီးဟောပြောဖို့
ဖြစ်နိုင်ခြေပိုများပြီး၊
05:50
and that the pursuit of self-interest
129
338075
2003
ကိုယ်ကျိုးနောက်ကောက်ကောက်
ပါအောင်လိုက်ခြင်းဟာလည်း
05:52
is favorable and moral.
130
340078
2716
ထောက်ခံဖွယ်ရာ၊သမစိတ္တဖြစ်ဖွယ်ရာ
ဖြစ်တယ်လို့ဆိုတာပါပဲ။
05:54
Now what I want to do today is talk about
131
342794
1849
အခု ဒီနေ့ ကျွန်တော်ဆွေးနွေးချင်တာကတော့
05:56
some of the implications
of this ideology self-interest,
132
344643
4821
ဒီကိုယ်ကျိုးရှာမှုသဘောထားရဲ့
ဂယက်ရိုက်မှုတချို့ရယ် ၊
06:01
talk about why we should
care about those implications,
133
349464
2363
ကျွန်တော်တို့ ဘာဖြစ်လို့ ဒီဂယက်ရိုက်မှုတွေကို ဂရုစိုက်သင့်တယ်ဆိုတဲ့အကြောင်းနဲ့
06:03
and end with what might be done.
134
351827
3642
ဘယ်လိုလုပ်သင့်တယ်ဆိုတာနဲ့အဆုံးသတ်ပါမယ်။
06:07
Some of the first studies that we ran in this area
135
355469
2165
ဒီဒေသမှာ ကျွန်တော်တို့ပြုလုပ်ခဲ့တဲ့
ပထမလေ့လာမှုတွေကတော့
06:09
looked at helping behavior,
136
357634
1286
"ဖေးမကူညီခြင်းအပြုအမူ" ကို
လေ့လာတာပါ။
06:10
something social psychologists call
137
358920
2159
ဒါကို လူမှုစိတ်ပညာရှင်တွေကတော့
06:13
pro-social behavior.
138
361079
2091
"လူမှုရေးအပြုအမူဆိုင်ရာအားပေးမှု
(pro social behaviour)"လို့ ခေါ်ကြပါတယ်။
06:15
And we were really interested in who's more likely
139
363170
2713
ကျွန်တော်တို့ တကယ်ကို စိတ်ဝင်စားမိတာက
ဘယ်သူတွေကများ
06:17
to offer help to another person,
140
365883
2348
တစ်ခြားသူတစ်ယောက်ကို
ပေးလှုဖို့ ဖြစ်နိုင်ချေ ပိုများမလဲ ဆိုတာပါ။
06:20
someone who's rich or someone who's poor.
141
368231
3157
ချမ်းသာတဲ့သူလား။
ဒါမှမဟုတ် ဆင်းရဲတဲ့ သူလားပေါ့။
06:23
In one of the studies, we bring in rich and poor
142
371388
4402
လေ့လာမှုတစ်ခုမှာဆိုရင် လူ့အဖွဲ့အစည်းထဲက
ချမ်းသာတဲ့သူနဲ့ဆင်းရဲတဲ့အသင်းဝင်တွေကို
06:27
members of the community into the lab
143
375790
2300
စမ်းသပ်ခန်းထဲခေါ်ဆောင်လာပြီး
06:30
and give each of them the equivalent of 10 dollars.
144
378090
3494
တစ်ဦးစီကို (၁၀)ဒေါ်လာစီ
အညီအမျှပေးလိုက်ပါတယ်။
06:33
We told the participants
145
381584
1610
ပါဝင်သူတွေအနေနဲ့ ဒီပိုက်ဆံကို ကိုယ်ဘာသာကိုယ်
သိမ်းထားလို့ရပါတယ်၊
06:35
that they could keep these 10 dollars for themselves,
146
383194
2448
ဒါမှမဟုတ် သူတို့အနေနဲ့ ဆန္ဒရှိမယ်ဆိုရင်
06:37
or they could share a portion of it,
147
385642
1975
ဘာမှမသိတဲ့
06:39
if they wanted to, with a stranger
148
387617
1995
သူစိမ်းတစ်ရံတစ်ယောက်ကိုလည်း
06:41
who is totally anonymous.
149
389612
1471
ဝေစုခွဲပေးလို့ပြောလိုက်ပါတယ်။
06:43
They'll never meet that stranger and
the stranger will never meet them.
150
391083
3036
သူတို့ဟာ အဲဒီသူစိမ်းကိုဘယ်တော့မှတွေ့မှာမဟုတ်သလို၊
သူစိမ်းကလည်းသူတို့ကိုဘယ်တော့မှတွေ့မှာ မဟုတ်ပါဘူး။
06:46
And we just monitor how much people give.
151
394119
3218
နောက်ပြီးသူတို့ဘယ်လောက်ပေးသလဲဆိုတာကို
06:49
Individuals who made 25,000 sometimes
152
397337
2350
စောင့်ကြည့်မှတ်သားထားတယ်။
06:51
under 15,000 dollars a year,
153
399687
2327
တစ်နှစ်ကိုဒေါ်လာ နှစ်သောင်းခွဲ
တစ်ခါတစ်ရံကျတော့
06:54
gave 44 percent more of their money
154
402014
2227
တစ်သောင်းခွဲ အောက်ဝင်ငွေရတဲ့
သူတွေကတော့
06:56
to the stranger
155
404241
1083
ဝင်ငွေ ဒေါ်လာတစ်သိန်းခွဲ
06:57
than did individuals making 150,000
156
405324
2308
ဒါမှမဟုတ် နှစ်သိန်း ရသူတွေထက်
သူတို့ရဲ့ဝင်ငွေထဲက
06:59
or 200,000 dollars a year.
157
407632
3247
(၄၄)ရာခိုင်နှုန်း သူစိမ်းကိုပိုပေးကြတယ်။
07:02
We've had people play games
158
410879
2748
သူတို့ရဲ့ ဆုတွေကို ရရှိဖို့ အခွင့်အလမ်းတွေ
ပိုမိုတိုးပွားလာစေရေးအတွက် ဘယ်သူကတော့ဖြင့်
07:05
to see who's more or less likely to cheat
159
413627
2631
အနည်းနဲ့ အများဆိုသလို လိမ်လည်လှည့်စားနိုင်ခြေ
ရှိသလဲဆိုတာ သိရှိဖို့အတွက်
07:08
to increase their chances of winning a prize.
160
416258
2394
လူတွေကို ကစားပွဲတွေ ကစားခိုင်းခဲ့ပါတယ်။
07:10
In one of the games, we actually rigged a computer
161
418652
2720
ကစားပွဲတစ်ခုမှာတော့
အန်စာတုံးတွေလှိမ့်လို့မဖြစ်နိုင်တဲ့
07:13
so that die rolls over a certain score
162
421372
2792
ရမှတ်တစ်ခုကိုပြုလုပ်ဖို့အတွက်
07:16
were impossible.
163
424164
986
ကွန်ပြူတာကို အကြံအဖန်
လုပ်လုပ်လိုက်ပါတော့တယ်။
07:17
You couldn't get above 12 in this game,
164
425150
3092
ဒီကစားနည်းမှာ အမှတ် (၁၂)မှတ်
သင်မရနိုင်ဘူးလေ။
07:20
and yet, the richer you were,
165
428242
3112
ဒါပေမယ့် ပိုချမ်းသာလာတာနဲ့အမျှ သင်ဟာ
07:23
the more likely you were to cheat in this game
166
431354
1757
ဒေါ်လာ (၅၀)ဆုကြေးအတွက်
07:25
to earn credits toward a $50 cash prize,
167
433111
3899
အမှတ်တွေရဖို့ကို လိမ်လည်လှည့်စားနိုင်ခြေ
ပိုများလာတာပေါ့။
07:29
sometimes by three to four times as much.
168
437010
3845
တစ်ခါတစ်လေကျတော့ ဆုကြေးက
(၃)ဆကနေ (၄)ဆအထိ ရှိတာပေါ့။
07:32
We ran another study where we looked at whether
169
440855
2233
လူတွေဟာ ပါဝင်တဲ့ကလေးတွေအတွက် ဆိုပြီး
07:35
people would be inclined to take candy
170
443088
3223
တိတိကျကျ သီးသန့်သတ်မှတ်ထားတဲ့
07:38
from a jar of candy that we explicitly identified
171
446311
2491
သကြားလုံးဖန်ဘူးထဲက သကြားလုံးကိုများ
ယူချင်စိတ်ရှိ၊မရှိကို လေ့လာတဲ့
07:40
as being reserved for children --
172
448802
2240
နောက်ထပ်လေ့လာမှုတစ်ခုပြုခဲ့ပါတယ်။
07:43
(Laughter) —
173
451042
3442
(ရယ်သံများ)
07:46
participating -- I'm not kidding.
174
454484
1841
ကျွန်တော် နောက်နေတာမဟုတ်ဘူးနော်။
07:48
I know it sounds like I'm making a joke.
175
456325
2729
ဒါဟာ ပြက်လုံးထုတ်နေသလိုမျိုးထင်ရမယ်ဆိုတာ
ကျွန်တော်သိပါတယ်။
07:51
We explicitly told participants
176
459054
2241
လေ့လာမှုမှာ ပါဝင်သူတွေကို ဒီဖန်ဘူးဟာ
07:53
this jar of candy's for children participating
177
461295
1869
အနီးအနားက ဖွံ့ဖြိုးရေး လက်တွေ့ခန်းက
ပါဝင်ဆောင်ရွက်ပေးတဲ့
07:55
in a developmental lab nearby.
178
463164
2484
ကလေးတွေအတွက်ဆိုတာကို
တိတိကျကျကိုပြောထားခဲ့ပါတယ်။
07:57
They're in studies. This is for them.
179
465648
2050
သူတို့တွေက လေ့လာမှုတွေထဲမှာပါ။
ဒါတွေက သူတို့ အတွက်ပါ။
07:59
And we just monitored how
much candy participants took.
180
467698
3643
နောက်ပြီး ပါဝင်သူတွေ သကြားလုံးဘယ်လောက်ယူလဲဆိုတာကို
တိတိကျကျ စောင့် ကြည့်မှတ်သားခဲ့ပါတယ်။
08:03
Participants who felt rich
181
471341
1513
ချမ်းသာတယ်လို့ ထင်တဲ့သူတွေက
08:04
took two times as much candy
182
472854
1405
ဆင်းရဲတယ်လို့ ထင်တဲ့သူတွေထက်
08:06
as participants who felt poor.
183
474259
3149
နှစ်ဆပိုယူတာကိုတွေ့ ရတယ်ဗျ။
08:09
We've even studied cars,
184
477408
2653
ကျွန်တော်တို့တွေ ကားတွေကိုတောင်မှ
လေ့လာထားပါတယ်။
08:12
not just any cars,
185
480061
1862
ကားတွေချည်းသက်သက်ကို
သာမကပါဘူး။
08:13
but whether drivers of different kinds of cars
186
481923
3071
ဘယ်ကားအမျိုးအစားတွေကိုမာင်းနှင်ကြသူတွေဟာ
ဥပဒေကို အနည်းနဲ့အများဆိုသလို
08:16
are more or less inclined to break the law.
187
484994
3103
ချိုးဖောက်တတ်ကြခြင်း
ရှိမရှိဆိုတာကိုရောပါ။
08:20
In one of these studies, we looked at
188
488097
2837
ဒီလေ့လာမှုတွေထဲက တစ်ခုမှာတော့ ကားမောင်းသူတွေဟာ
ကျွန်တော်တို့တွေ လူကူးမျဉ်းကျား တစ်ခုမှာ
08:22
whether drivers would stop for a pedestrian
189
490934
4156
လမ်းဖြတ်ကူးဖို့ဟန်ဆောင်
စောင့်ဆိုင်းခိုင်းထားတဲ့
08:27
that we had posed waiting to cross at a crosswalk.
190
495090
2899
ခြေကျင်လျှောက်သူတစ်ယောက်ကို ကားရပ်ပေး၊
မပေးဆိုတာကို ကြည့်ရှုခဲ့ကြတာပေါ့။
08:29
Now in California, as you all know,
191
497989
1744
ကဲ အခုတော့ ခင်ဗျားတို့ သိတဲ့ အတိုင်းပဲ
08:31
because I'm sure we all do this,
192
499733
2524
ကျွန်တော်တို့အားလုံးလုပ်ကြတယ်ဆိုတာ
ကျွန်တော်သိပ်သေချာနေလို့ပါ၊
08:34
it's the law to stop for a pedestrian
who's waiting to cross.
193
502257
3928
ကယ်လီဖိုးနီးယားမှာ လမ်းဖြတ်ကူးဖို့စောင့်နေတဲ့ ခြေကျင်
လျှောက်သူတစ်ယောက်ကို ကားရပ်ပေးဖို့ဆိုတာဟာ ဥပဒေပဲလေ။
08:38
So here's an example of how we did it.
194
506185
1932
ဒါကတော့ ကျွန်တော်တို့ဘယ်လိုလုပ်ဆောင်ခဲ့လည်း
ဆိုတာ နမူနာတစ်ခုပေါ့ဗျာ။
08:40
That's our confederate off to the left
195
508117
2116
အဲဒီ လက်ဝဲဖက်စွန်းစွန်းကဟာကတော့
08:42
posing as a pedestrian.
196
510233
1589
ခြေကျင်လမ်းလျှောက်သူအဖြစ်
ဟန်ဆောင်ထားတဲ့ ကျွန်တော်တို့ရဲ့ ကြံရာပါပေါ့။
08:43
He approaches as the red truck successfully stops.
197
511822
4251
သူဟာ အနီရောင် ထရပ်ကား ချောချောမောမော
ရပ်လိုက်တဲ့ အခိုက်မှာ ချဉ်းကပ်လိုက်တာပါ။
08:48
In typical California fashion, it's overtaken
198
516073
2318
ကယ်လီဖိုးနီးယား ဖြစ်နေကျ ပုံစံအတိုင်းဆိုရင်
ဒါဟာ ကျွန်တော်တို့ရဲ့ ခြေကျင်လမ်းလျှောက်သူကို
တက်ကြိတ်လုမိမတတ်ဖြစ်သွားတဲ့ ဘတ်(စ်)ကားတစ်စီးရဲ့
ကျော်တက်ခြင်းခံလိုက်ရပုံကိုပြသထားတာပါ။
08:50
by the bus who almost runs our pedestrian over.
199
518391
2337
(ရယ်သံများ)
08:52
(Laughter)
200
520728
1556
08:54
Now here's an example of a more expensive car,
201
522284
1867
ကဲ အခု ဒီဥပမာကတော့ ပိုပြီးဈေးကြီးတဲ့
ကားတစ်စီးပေါ့ဗျာ။
Prius ကားတစ်စီး ဖြတ်မောင်းသွားတယ်။
08:56
a Prius, driving through,
202
524151
1738
08:57
and a BMW doing the same.
203
525889
4308
သူ့လိုပဲ BMW တစ်စီးကလည်း
လုပ်သွားသေးတာပေါ့။
09:03
So we did this for hundreds of vehicles
204
531388
2499
ဒီလေ့လာမှုကို ၂ ရက်မက လုပ်ခဲ့ပါတယ်
09:05
on several days,
205
533887
2356
ဘယ်ကားကတော့ ရပ်ပေးတယ်၊ ဘယ်ကားကတော့
မရပ်ပေးဘူးဆိုတာ ခြေရာခံရင်းပေါ့
09:08
just tracking who stops and who doesn't.
206
536243
2952
ရာနဲ့ချီပြီးရှိတဲ့ ကားတွေအတွက် လုပ်ခဲ့ပါတယ်။
09:12
What we found was that as the expensiveness
207
540466
2194
ကျွန်တော်တို့ တွေ့ရှိတာကတော့
09:14
of a car increased,
208
542660
4300
ကားတစ်စီးရဲ့ တန်ဖိုးကြီးမြင့်မှု ပိုလာလေလေ၊
09:18
the driver's tendencies to break the law
209
546960
1884
ကားမောင်းသူရဲ့ ဥပဒေချိုးဖောက်ချင်စိတ်တွေဟာလည်း
09:20
increased as well.
210
548844
1244
တိုးတိုးလာလေဖြစ်တာပါပဲ။
09:22
None of the cars, none of the cars
211
550088
2692
ဘယ်ကားတစ်စီးတစ်လေကမှ၊
09:24
in our least expensive car category
212
552780
3300
ကျွန်တော်တို့ရဲ့ ဈေးမကြီးဆုံးအတန်းစားထဲမှာ
ပါဝင်တဲ့ ကားတစ်စီးကမှ
09:28
broke the law.
213
556080
1565
ဥပဒေကို မချိုးဖောက်ခဲ့ကြပါဘူး။
09:29
Close to 50 percent of the cars
214
557645
2393
ကျွန်တော်တို့ရဲ့ ဈေးအကြီးဆုံး
အတန်းစားထဲမှာပါဝင်တဲ့
09:32
in our most expensive vehicle category
215
560038
2408
ယာဉ်တွေရဲ့ (၅၀)ရာခိုင်နှုန်းနီးပါးကတော့
09:34
broke the law.
216
562446
2843
ဥပကေို ချိုးဖောက်ခဲ့ကြတာပေါ့။
09:37
We've run other studies finding that
217
565289
1893
ပိုပြီး ချမ်းသာတဲ့ပုဂ္ဂိုလ်တွေဟာ စေ့စပ်ဆွေးနွေးမှုတွေမှာ
လိမ်ညာဖို့ အလားအလာပိုရှိနိုင်မရှိနိုင်သိရှိဖို့
09:39
wealthier individuals are more
likely to lie in negotiations,
218
567182
3551
ငွေသိမ်းစက်ထဲက ပိုက်ဆံကို ခိုးယူတာမျိုး၊
တံစိုးလက်ဆောင်ယူတာမျိုး၊
09:42
to endorse unethical behavior at work
219
570733
2090
ဖောက်သည်တွေကိုလိမ်လည်တာမျိုးစတဲ့
09:44
like stealing cash from the cash register,
220
572823
2608
အလုပ်ခွင်ထဲမှာ လူ့ကျင်ဝတ်ကိုသွေဖည်တဲ့
အပြုအမူတွေကိုအတည်ပြုဖို့ အတွက်ကို
09:47
taking bribes, lying to customers.
221
575431
5083
နောက်လေ့လာမှုတွေပြုလုပ်ထားပါတယ်။
09:52
Now I don't mean to suggest
222
580514
1562
ကဲ ဒါနဲ့ပဲ ဒီအပြုအမူတွေရဲ့ စံနမူနာတွေကို
09:54
that it's only wealthy people
223
582076
1703
ဖော်ပြသူတွေဟာ လူချမ်းသာတွေချည်းပဲလို့
09:55
who show these patterns of behavior.
224
583779
1912
ကျွန်တော်အဆိုပြုလိုခြင်းမဟုတ်ပါဘူး။
09:57
Not at all. In fact, I think that we all,
225
585691
2769
တကယ်ကို မဟုတ်ရပါဘူးဗျာ။
10:00
in our day-to-day, minute-by-minute lives,
226
588460
2964
တကယ်တမ်းကျတော့ ကျွန်တော့ အထင်ပြောရရင်
ကျွန်တော်တို့အားလုံးပဲ တစ်နေ့ချင်း၊ တစ်မိနစ်ချင်း ဘဝတွေမှာ
10:03
struggle with these competing motivations
227
591424
2972
ကျွန်တော်တို့ရဲ့ ကိုယ်ပိုင်အကျိုးစီးပွားကို
အခြားသူတွေရဲ့ အကျိုးစီးပွားအထက်မှာဆင့်ဖို့
10:06
of when, or if, to put our own interests
228
594396
3297
"ဘယ်တော့လဲ" ဒါမှမဟုတ် "အကယ်၍များ"လို့ဆိုတဲ့
10:09
above the interests of other people.
229
597693
2354
ဒီပြိုင်ဆိုင်နေတဲ့ စေ့ဆော်မှုတွေနဲ့
နပမ်းလုံးနေကြတာပါ။
10:12
And that's understandable because
230
600047
2382
ပြီးတော့ ဒါက နားလည်ဖို့မခက်ပါဘူး။
10:14
the American dream is an idea
231
602429
2563
ဘာဖြစ်လို့လဲဆိုတော့
အမေရိကန် စိတ်ကူးအိပ်မက်ဆိုတာက
10:16
in which we all have an equal opportunity
232
604992
3099
ကျွန်တော်တို့တွေဟာ အောင်မြင်ဖို့နဲ့
ကြွယ်ဝချမ်းသာဖို့အတွက်
10:20
to succeed and prosper,
233
608091
2034
တူညီတဲ့ အခွင့်အလမ်း တစ်ခုရှိကြပါတယ်ဆိုတဲ့
အတွေးအခေါ် တစ်ခုပါ။
10:22
as long as we apply ourselves and work hard,
234
610125
2557
ကျွန်တော်တို့ တစ်တွေဟာ ကိုယ့်ကိုကိုယ် ဝါယမစိုက်ပြီး
ကြိုးစားလုပ်ကိုင်နေသရွေ့ပေါ့လေ။
10:24
and a piece of that means that sometimes,
235
612682
2704
တစ်ခါတစ်လေမှာ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်း အနေနဲ့တော့
10:27
you need to put your own interests
236
615386
3099
သင်ဟာ သင့်အနားမှာရှိတဲ့လူတွေရဲ့
ကောင်းကျိုးသုခ ( ပရဟိတ ) အထက်မှာ
10:30
above the interests and well-being
of other people around you.
237
618485
3430
သင့်ရဲ့ အတ္တဟိတကို ထားရှိဖို့ လိုအပ်တယ်လို့
အဓိပ္ပါယ်သက်ရောက်ပါသေးတယ်။
10:33
But what we're finding is that,
238
621915
2169
ဒါပေမယ့် ကျွန်တော်တို့
ရှာဖွေတွေ့ရှိနေကြတာကတော့
10:36
the wealthier you are, the more likely you are
239
624084
2408
သင်ဟာ ချမ်းသာလာလေလေ၊ သင့်အနားမှာရှိတဲ့
သူတွေကို အကျိုးပျက်ပြားထိခိုက်စေတဲ့
10:38
to pursue a vision of personal success,
240
626492
2715
သင့်ရဲ့ကိုယ်ရေးကိုယ်တာအောင်မြင်မှု
10:41
of achievement and accomplishment,
241
629207
2235
၊ဖြစ်ထွန်းမှု၊ပြီးမြောက်မှုတွေရဲ့
10:43
to the detriment of others around you.
242
631442
3348
မူတစ်ရပ်ကို လက်ကိုင်ပြုဖို့ဖြစ်နိုင်ခြေ
ပိုများလာတော့တာပဲပေါ့။
10:46
Here I've plotted for you the mean household income
243
634790
2764
ဒီမှာ ကျွန်တော် ခင်ဗျားတို့ကို
လွန်ခဲ့တဲ့ အနှစ်(၂၀)ကျော်လောက်က
10:49
received by each fifth and top
five percent of the population
244
637554
3616
၅ ပုံ ၁ ပုံစီ ရရှိတဲ့ မိသားစုဝင်ငွေနဲ့
လူဦးရေရဲ့ ထိပ်တန်း ၅ ရာခိုင်နှုန်းကို
10:53
over the last 20 years.
245
641170
2170
ပုံကြမ်းရေးဆွဲပြထားပါတယ်။
10:55
In 1993, the differences between the different
246
643340
2542
၁၉၉၃ ခုနှစ်တုန်းက လူဦးရေရဲ့ မတူညီတဲ့
10:57
quintiles of the population, in terms of income,
247
645882
3085
လူတန်းစား (၅)ရပ်ရဲ့ကွာခြားချက်တွေဟာ
ဝင်ငွေအရဆိုရင်
11:00
are fairly egregious.
248
648967
2597
တော်တော်လေး ကွာဟနေပါတယ်
11:03
It's not difficult to discern that there are differences.
249
651564
2597
ဒီကွဲပြားခြားနားမှုတွေကို
ရိပ်စားမိဖို့ဆိုတာဟာ မခက်လှပါဘူး။
11:06
But over the last 20 years, that significant difference
250
654161
2884
ဒါပေမယ့် ဒီအနှစ်(၂၀)အတွင်းမှာပင်
11:09
has become a grand canyon of sorts
251
657045
2174
ထိပ်တန်းမှာရှိတဲ့လူတွေနဲ့ ဒိအပြင်
အခြားသူတွေအကြားက ဒီသိသာလှတဲ့
11:11
between those at the top and everyone else.
252
659219
3154
ကွဲပြားခြားနားချက်က မဟာချောက်ကမ်းပါးကြီးလိုမျိုး
ဖြစ်လာပါတော့တယ်။
11:14
In fact, the top 20 percent of our population
253
662373
3692
တကယ်တမ်းကျတော့ ကျွန်တော်တို့လူဦးရေရဲ့
ထိပ်တန်း (၂၀)ရာခိုင်နှုန်းက
11:18
own close to 90 percent of the
total wealth in this country.
254
666065
3078
ဒီနိူင်ငံရဲ့ စုစုပေါင်း ချမ်းသာကြွယ်ဝမှု
(၉၀)ရာခိုင်နှုန်းနီးပါးကို ပိုင်ဆိုင်ကြတယ်။
11:21
We're at unprecedented levels
255
669143
2259
ကျွန်တော်တို့ဟာ မကြုံစဖူး စီးပွားရေးဆိုင်ရာ
11:23
of economic inequality.
256
671402
2488
မညီမျှမှုကို ကြုံတွေ့နေရတာပါ။
11:27
What that means is that wealth is not only becoming
257
675634
2336
ဆိုလိုတာကတော့ ဓနဥစ္စာဆိုတာက
သီးသန့်လူအုပ်စုတစ်စုရဲ့
11:29
increasingly concentrated in the hands
of a select group of individuals,
258
677970
4480
လက်ဝယ်မှာ တိုး၍တိုး၍ စုစည်းနေရုံမက
11:34
but the American dream is becoming
259
682450
2384
အမေရိကန် စိတ်ကူးအိပ်မက်ဆိုတာဟာ
11:36
increasingly unattainable
260
684834
1948
တိုးပွားလာနေတဲ့
ကျွန်တော်တို့အများစုအတွက်တော့
11:38
for an increasing majority of us.
261
686782
3193
ပို၍ပို၍ မရောက်ရှိနိူင်စရာလည်း
ဖြစ်လာနေပါတယ်။
11:41
And if it's the case, as we've been finding,
262
689975
2267
ပြီးတော့ ကျွန်တော်တို့
လေ့လာဖော်ထုတ်ခဲ့သလိုပဲ
11:44
that the wealthier you are,
263
692242
1995
ချမ်းသာလာတာနဲ့အမျှ
သင်ဟာ ဒီကြွယ်ဝမှုကို ပိုပြီး
11:46
the more entitled you feel to that wealth,
264
694237
2542
ခံစားပိုင်ခွင့်ရှိတယ်လို့သဘောရလာတယ်၊
11:48
and the more likely you are
to prioritize your own interests
265
696779
2993
နောက်ပြီးတော့ သင်ဟာ သူတစ်ပါးရဲ့
လုပ်ပိုင်ခွင့်တွေ အထက်မှာ
11:51
above the interests of other people,
266
699772
1967
သင့်ကိုယ်ပိုင်လုပ်ပိုင်ခွင့်တွေကို ဦးစားပေးဖို့ နဲ့
11:53
and be willing to do things to serve that self-interest,
267
701739
3390
ကိုယ်ပိုင် အကျိုးအမြတ်အတွက်ကို ဖြည့်ဆည်းတဲ့
အရာတွေကို လုပ်ချင်စိတ်တွေဖြစ်လာဖို့
11:57
well then there's no reason to think
268
705129
1734
ဖြစ်နိူင်ခြေပိုများလာလေလေဖြစ်လာတယ်ဆိုတဲ့
အနေအထားဖြစ်လာတယ်ဆိုလျှင်တော့
11:58
that those patterns will change.
269
706863
2098
ဒီပုံစံတွေ ပြောင်းလဲသွားမယ်ဆိုတာကို
ထင်စရာ အကြောင်းမရှိပါဘူး။
12:00
In fact, there's every reason to think
270
708961
1543
တကယ်တမ်းအနေနဲ့က ဒါတွေဟာ
ပိုပိုပြီး ဆိုးရွားလာနိုင်တယ်လို့ပဲ
12:02
that they'll only get worse,
271
710504
1983
ယူဆစရာ အကြောင်းပဲရှိတော့တာပေါ့။
12:04
and that's what it would look like
if things just stayed the same,
272
712487
2847
နောက်ပြီးနောက်အနှစ်(၂၀)ကျော်မှာလည်း
ဖြစ်ရပ်တွေက တသွေမတိမ်း၊ အစဉ်အတိုင်းပုံသေနှုန်းနဲ့
12:07
at the same linear rate, over the next 20 years.
273
715334
4627
ဆက်ရှိနေခဲ့မယ်ဆိုရင်တော့
ဒီလိုပဲပုံပဲ ဖြစ်နေပါလိမ့်မယ်။
12:11
Now, inequality, economic inequality,
274
719961
2721
ကဲဒီတော့ မညီမျှမှု၊ စီးပွားရေးဆိုင်ရာ
မညီမျှမှုဆိုတာဟာ
12:14
is something we should all be concerned about,
275
722682
1924
ကျွန်တော်တို့အားလုံး
စိတ်ပူပန်စရာဖြစ်သင့်ပါတယ်။
12:16
and not just because of those at the bottom
276
724606
2529
ဒါဟာ လူမှုရေးဆိုင်ရာ
ဝါစဉ်ရဲ့အောက်ခြေမှာရှိတဲ့
12:19
of the social hierarchy,
277
727135
1514
သူတွေကြောင့်မဟုတ်ပါဘူး။
12:20
but because individuals and groups
278
728649
2240
များပြားလှတဲ့ စီးပွားရေးဆိုင်ရာ မညီမျှမှုနဲ့
တသီးပုဂ္ဂလတွေနဲ့ အုပ်စုတွေဟာ
12:22
with lots of economic inequality do worse,
279
730889
5200
ဆိုးသထက်ဆိုးကာ ပြုမူလာလို့ပါ
12:28
not just the people at the bottom, everyone.
280
736089
2839
အောက်ခြေမှာရှိတဲ့ လူတွေကိုသာ
မဟုတ်ပါဘူး၊ အားလုံးကိုပါ။
12:30
There's a lot of really compelling research
281
738928
2127
ကမ္ဘာတစ်လွှားမှာရှိကြတဲ့ ထိပ်တန်း
လက်တွေ့စမ်းသပ်ခန်းတွေကနေပြီး
12:33
coming out from top labs all over the world
282
741055
2592
စီးပွားရေးဆ်ိုင်ရာ မညီမျှမှု
ပိုပြီးဆိုးရွားလာတာလိုမျိုး
12:35
showcasing the range of things
283
743647
2888
ယိုယွင်းလာနေတဲ့ အကြောင်းအရာ
ပေါင်းစုံကို ဖေါ်ပြနေတဲ့
12:38
that are undermined
284
746535
1889
အလွန်စိတ်ဝင်စားစရားကောင်းတဲ့
ထိပ်တန်းသုသေသနပြုချက်တွေ
12:40
as economic inequality gets worse.
285
748424
2640
အမြောက်အများ ထွက်ပေါ်လာနေပါတယ်။
12:43
Social mobility, things we really care about,
286
751064
2653
မညီမျှမှုတွေ မြင့်တက်လာတာနဲ့အမျှ ကျွန်တော်တို့
တကယ်ကို တန်ဖိုးထားတဲ့အရာတွေ၊
12:45
physical health, social trust,
287
753717
2481
လူမှုရေးဆိုင်ရာ ရွေ့လျားနိုင်မှု၊
ကျန်းမာရေးလူမှုရေးဆိုင်ရာ ယုံကြည်မှု
12:48
all go down as inequality goes up.
288
756198
3045
အာလုံးဟာ နိမ့်ဆင်းသွာပါတယ်။
12:51
Similarly, negative things
289
759243
2015
အလားတူပါပဲ လူမှုရေးဆိုင်ရာ
အစုအဝေးတွေနဲ့လူ့ဘောင်အဖွဲ့အစည်းတွေမှာရှိတဲ့
12:53
in social collectives and societies,
290
761258
2612
အနုတ်လက္ခဏာဆောင်တဲ့ အကြောင်းအရာတွေ
12:55
things like obesity, and violence,
291
763870
2094
အဝလွန်ခြင်း၊ပြီးတော့ အကြမ်းဖက်မှု၊
12:57
imprisonment, and punishment,
292
765964
1621
ထောင်ဒဏ်၊နောက်ပြီး ပြစ်ဒဏ်ပေးမှု
စတာတွေမျိုးတွေဟာ
12:59
are exacerbated as economic inequality increases.
293
767585
4142
စီးပွားရေးဆိုင်ရာ မညီမျှမှုတွေ တိုးပွားလာသလို
ဆိုးဝါးလာနေပါတယ်။
13:03
Again, these are outcomes not just experienced
294
771727
2410
ထပ်ပြီးတော့ပြောရရင် ဒီအကျိုးရလဒ်တွေကို
13:06
by a few, but that resound
295
774137
2061
အနည်းငယ်ပဲ ခံစားနေရတာမဟုတ်ပဲ
လူ့အဖွဲ့အစည်းရဲ့
13:08
across all strata of society.
296
776198
2601
အလွာတွေအားလုံးကို ပဲ့တင်ရိုက်ခတ်စေပါတယ်။
13:10
Even people at the top experience these outcomes.
297
778799
3116
ထိပ်တန်းမှာရှိနေတဲ့ လူတွေတောင်မှ
ဒီအကျိုးရလဒ်တွေကို တွေ့ ကြုံခံစားရပါတယ်။
13:13
So what do we do?
298
781915
3243
ဒီတော့ကျွန်တော်တို့ ဘာလုပ်ကြမလဲ။
13:17
This cascade of self-perpetuating,
299
785158
3471
ဒီ သူ့အလိုလို တည်တံ့နေတဲ့၊ပျက်စီးရာပျက်စီးကြောင်း၊
ဆန့်ကျင်ဖက်သဘောထား အကျိုးဆက်တွေရဲ့
13:20
pernicious, negative effects
300
788629
2508
အစဉ်အတန်းကြီးကတော့
ထိန်းချုပ်မှုရဲ့ အပြင်ဖက်မှာ
13:23
could seem like something that's spun out of control,
301
791137
3409
ပတ်ချာလည်နေတဲ့ အရာတစ်ခုလိုမျိုး
ပုံပေါက်နေနိုင်ပြီး၊ ဒါနဲ့ပတ်သက်ပြီး
13:26
and there's nothing we can do about it,
302
794546
1918
ကျွန်တောိတို့တွေ ဘာမှ
မတတ်နိုင်ဘူးဖြစ်နေတာပေါ့။
13:28
certainly nothing we as individuals could do.
303
796464
2796
ကျွန်တော်တို့လို တစ်ဦးချင်းအနေနဲ့တော့
ဘာမှမတတ်နိုင်ဘူးဆိုတာအသေအချာပဲပေါ့။
13:31
But in fact, we've been finding
304
799260
3833
ဒါပေမယ့် တကယ်တော့ ကျွန်တော်တို့တွေဟာ
13:35
in our own laboratory research
305
803093
3188
ကိုယ်ပိုင် သုသေသနလက်တွေ့ခန်းထဲမှာ
ရှာဖွေနေကြတာကတော့
13:38
that small psychological interventions,
306
806281
5090
သာတူညီမျှနဲ့ မျှဝေခံစားမှု အဆင့်တွေကို
ပြန်လည်တည့်မတ်ပေးနိူင်တဲ့
13:43
small changes to people's values,
307
811371
3309
သေးဖွဲတဲ့ စိတ်ဓာတ်ရေးရာ စွက်ဖက်မှုလေးတွေ၊
13:46
small nudges in certain directions,
308
814680
3223
လူတွေရဲ့ တန်ဖိုးထားမှုတွေနဲ့ ပတ်သက်ပြီး
အသေးစား အပြောင်းအလဲလေးတွေ၊
13:49
can restore levels of egalitarianism and empathy.
309
817903
3565
တစ်ချို့သော ဦးတည်ရာတွေမှာ
တွန်းအားပေးခြင်းလေးတွေပါပဲ။
13:53
For instance, reminding people
310
821468
2052
ဥပမာအားဖြင့် လူတွေကို စုပေါင်းဆောင်ရွက်ခြင်းရဲ့
ကေင်းကျိုးတွေကို
13:55
of the benefits of cooperation,
311
823520
2256
ဒါမှမဟုတ် လူ့အဖွဲ့အစည်းရဲ့
တစ်ပန်းသာမှုတွေ အကြောင်း
13:57
or the advantages of community,
312
825776
2904
သတိပေးနှိုးဆော်တာတွေဟာ
14:00
cause wealthier individuals to be just as egalitarian
313
828680
3935
ပိုပြီးချမ်းသာတဲ့ ပုဂ္ဂိုလ်တွေကို
14:04
as poor people.
314
832615
2535
ဆင်းရဲတဲ့သူတွေအတိုင်းပဲ သာတူညီမျှတဲ့
စိတ်ဓာတ် ဖြစ်စေတာပေါ့။
14:07
In one study, we had people watch a brief video,
315
835150
3377
လေ့လာမှုတစ်ခုမှာဆို ကျွန်တော်တို့တွေက လူတွေကို
14:10
just 46 seconds long, about childhood poverty
316
838527
4361
(၄၆)စက္ကန့်လောက်ပဲကြာတဲ့ ကလေးဘဝ ဆင်းရဲမှု အကြောင်း
ဗွီဒီယိုအတိုလေးကို ကြည့်ခိုင်းလိုက်ပါတယ်။
14:14
that served as a reminder of the needs of others
317
842888
3050
ကျွန်တော်တို့ပတ်ဝန်းကျင်မှာရှိတဲ့
တစ်ခြားသူတွေရဲ့
14:17
in the world around them,
318
845938
2026
လိုအပ်ချက်တွေကို နှိုးဆော်ချက်
တစ်ရပ်အနေနဲ့ပြသပေးတာပါ။
14:19
and after watching that,
319
847964
2030
ဒါကိုကြည့်ပြီးတဲ့နောက်မှာတော့
14:21
we looked at how willing people were
320
849994
1698
လူတွေဟာ စမ်းသပ်ခန်းထဲမှာ သူတို့တွေကို မိတ်ဆက်ပေးထားတဲ့
စိတ်သောကရောက်နေတဲ့ သူစိမ်းတစ်ယောက်အတွက်
14:23
to offer up their own time to a stranger
321
851692
3704
သူတို့ရဲ့ကိုယ်ပိုင်အချိန်ကို
ဘယ်လိုများ ပေးချင်စိတ်ရှိမလဲ
14:27
presented to them in the lab who was in distress.
322
855396
3419
ဆိုတာကိုလေ့လာကြည့်ခဲ့ပါတယ်။
14:30
After watching this video, an hour later,
323
858815
3267
ဒီဗွီဒီယိုကိုကြည့်ပြီး တစ်နာရီအကြာမှာတော့
14:34
rich people became just as generous
324
862082
2370
သူဌေးတွေဟာ ဆင်းရဲသားတစ်ယောက်လိုပါပဲ
14:36
of their own time to help out this other person,
325
864452
1959
ဒီတစ်ခြားသူ သူစိမ်းတစ်ယောက်ကို
14:38
a stranger, as someone who's poor,
326
866411
2705
သူတို့ရဲ့အချိန်ကို ရက်ရောလာကြပါတယ်။
14:41
suggesting that these differences are not
327
869116
2451
အရိပ်အမြွက်ပြနေတာကတော့ ဒီခြားနားချက်တွေဟာ
14:43
innate or categorical,
328
871567
1883
ရှိရင်းစွဲ ဒါမှမဟုတ် ခြွင်းချက်မရှိ မဟုတ်ဘူးဆိုတင်မကပဲ
14:45
but are so malleable
329
873450
1724
လူတွေရဲ့တန်ဖိုးထားမှုတွေမှာ
အနည်းငယ်အပြောင်းအလဲလေးတွေ၊
14:47
to slight changes in people's values,
330
875174
1926
စိုးစဉ်းမျှသော စာနာစိတ်ရဲ့တွန်းအားလေးတွေ၊
14:49
and little nudges of compassion
331
877100
2281
မျှဝေခံစားခြင်းရဲ့ တိုးဆောင့်မှုတွေနဲ့
14:51
and bumps of empathy.
332
879381
1655
ပုံသွင်းပြုပြင်လို့လွယ်ပါတယ် ဆိုတာကိုပါ။
14:53
And beyond the walls of our lab,
333
881036
1556
နောက်ပြီးတော့ ကျွန်တော်တို့ရဲ့စမ်းသပ်ခန်း
နံရံတွေရဲ့အလွန်မှာ ကျွန်တော်တို့တွေ
14:54
we're even beginning to see
signs of change in society.
334
882592
4030
လူ့အဖွဲ့အစည်းမှာ အပြောင်းအလဲ လက္ခဏာတွေကိုတောင်
စတင်မြင်လာနေရပါတယ်။
14:58
Bill Gates, one of our nation's wealthiest individuals,
335
886622
3443
ကျွန်တော်တို့နိုင်ငံရဲ့အချမ်းသာဆုံး ပုဂ္ဂိုလ်တွေထဲက
တစ်ယောက်ဖြစ်တဲ့ Bill Gates ကနေပြီး
15:02
in his Harvard commencement speech,
336
890065
1745
သူရဲ့ ဟားဗတ်တက္ကသိုလ် ဘွဲ့နှင်းသဘင် မိန့်ခွန်းမှာ
15:03
talked about the problem facing society
337
891810
2124
တုန်လှုပ်စရာ အကောင်းဆုံး စိန်ခေါ်မှုတစ်ရပ်အဖြစ်
မညီမျှတဲ့လူ့အဖွဲ့အစည်းမှာ
15:05
of inequality as being the most daunting challenge,
338
893934
3350
ရင်ဆိုင်နေရတဲ့ ပြဿနာ အကြောင်းကို ပြောကြားခဲ့ပြီး၊
15:09
and talked about what must be done to combat it,
339
897284
2596
ဒါကို တိုက်ဖျက်ချေမှုန်းဖို့ဘာလုပ်ရမယ်ဆိုတာနဲ့
ပတ်သက်ပြီးပြောကြားရင်း
15:11
saying, "Humanity's greatest advances
340
899880
3235
ဆိုလိုက်တာကတော့ "လူ့လောကရဲ့
အကြီးမားဆုံးသော တိုးတက်မှုတွေဟာ
15:15
are not in its discoveries,
341
903115
1951
၎င်းရဲ့ ရှာဖွေတွေ့ရှိချက်တွေထဲမှာ မဟုတ်ပါဘူး၊
15:17
but in how those discoveries are applied
342
905066
3151
မညီမျှမှုကိုလျှော့ချဖို့ အဲဒီရှာဖွေတွေ့ရှိချက်တွေကို
15:20
to reduce inequity."
343
908217
2814
ဘယ်လို အသုံးချသလဲဆိုတာတွေထဲမှာပဲရှိတာပါ။"တဲ့
15:23
And there's the Giving Pledge,
344
911031
2003
နောက်ပြီးတော့ "Giving Pledge"ဆိုတာမှာတော့
15:25
in which more than 100 of our nation's
345
913034
2422
ကျွန်တော်တို့ နိုင်ငံရဲ့ အချမ်းသားဆုံးပုဂ္ဂိုလ်(၁၀၀)ကျော်က
သူတို့ရဲ့ ချမ်းသာကြွယ်ဝမှုတွေထဲက တစ်ဝက်ကို
15:27
wealthiest individuals
346
915456
2387
ချို့ငဲ့သူများကို ကူညီသော အသင်းအဖွဲ့ကို ထည့်ဝင်ဖို့
15:29
are pledging half of their fortunes to charity.
347
917843
3914
ကတိကဝတ်ပြုနေကြတာပါ။
15:33
And there's the emergence
348
921757
1624
နောက်ပြီးတော့ အောက်ခြေလူတန်းစား
လှုပ်ရှားမှုတွေဟာ
15:35
of dozens of grassroots movements,
349
923381
3633
ဒါဇင်နဲ့ချီပြီးပေါ်ထွက်လာပါတယ်။
15:39
like We are the One Percent,
350
927014
2303
We are the One Percent အဖွဲ့၊
15:41
the Resource Generation,
351
929317
1864
the Resource Generation အဖွဲ့
15:43
or Wealth for Common Good,
352
931181
2121
ဒါမှမဟုတ် Wealth for Common Good အဖွဲ့
စတာမျိုးတွေပေါ့။
15:45
in which the most privileged
353
933302
2567
အဲဒီမှာ လူတွေထဲက အထူးအခွင့်အရေး
အရဆုံးသော အဖွဲ့ဝင်တွေ၊
15:47
members of the population,
354
935869
1825
တစ်ရာခိုင်နှုန်းသောအဖွဲ့ဝင်တွေ နဲ့
15:49
members of the one percent and elsewhere,
355
937694
2756
အခြားသောနေရာတွေကသူတွေ၊ ချမ်းသာတဲ့သူတွေ
15:52
people who are wealthy,
356
940450
1931
လူကြီး ဒါမှမဟုတ် လူငယ်တွေပါ
သူတို့ကိုယ်ပိုင် စီးပွားရေးဆိုင်ရာ
15:54
are using their own economic resources,
357
942381
3588
အရင်းအမြစ်တွေကို အသုံးပြုနေကြပါတယ်။
15:57
adults and youth alike, that's
what's most striking to me,
358
945969
4029
ကျွန်တော့ကို ရိုက်ခတ်မှုအရှိဆုံးကတော့
16:01
leveraging their own privilege,
359
949998
1649
သူတို့ကိုယ်ပိုင်အထူးအခွင့်အရေး၊ကိုယ်ပိုင်
16:03
their own economic resources,
360
951647
2071
စီးပွားရေးအရင်းအမြစ်တွေရဲ့ အရှိန်အဝါကိုသုံးကာ
16:05
to combat inequality
361
953718
3027
မညီမျှမှုကို တိုက်ဖျက်ခြေမှုန်းဖို့အတွက်
16:08
by advocating for social policies,
362
956745
2910
လူမှုရေးဆိုင်ရာ မူဝါဒတွေ၊
16:11
changes in social values,
363
959655
1881
လူမှုရေးဆိုင်ရာ တန်ဖိုးထားမှု အပြောင်းအလဲတွေ၊
16:13
and changes in people's behavior,
364
961536
2374
လူတွေရဲ့အပြုအမူဆိုင်ရာ အပြောင်းအလဲတွေစတာတွေကို
ထောက်ခံခြင်းအားဖြင့်နဲ့ပေါ့။
16:15
that work against their own economic interests
365
963910
3063
ဒီလုပ်ဆောင်မှုက သူတို့ရဲ့ကိုယ်ကျိုး စီးပွားတွေနဲ့တော့
ဆန့်ကျင်နေပေမယ့်လည်း သူတို့တွေဟာ
16:18
but that may ultimately restore the American dream.
366
966973
4273
အမေရိကန် စိတ်ကူးအိပ်မက်ဆိုတာကိုတော့ အဆုံးမှာ
ပြန်လည်ထိန်းသိမ်းပေးနိူင်ကေင်းပေးနိူင်ပါလိမ့်မယ်။
16:23
Thank you.
367
971246
2000
ကျေးဇူးတင်ပါတယ်။
16:25
(Applause)
368
973246
4000
(လက်ခုပ်သံများ)
Translated by sann tint
Reviewed by Skylar Swe

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Paul Piff - Social psychologist
Paul Piff studies how social hierarchy, inequality and emotion shape relations between individuals and groups.

Why you should listen

Paul Piff is an Assistant Professor of Psychology and Social Behavior at the University of California, Irvine.​ In particular, he studies how wealth (having it or not having it) can affect interpersonal relationships.

His surprising studies include running rigged games of Monopoly, tracking how those who drive expensive cars behave versus those driving less expensive vehicles and even determining that rich people are literally more likely to take candy from children than the less well-off. The results often don't paint a pretty picture about the motivating forces of wealth. He writes, "specifically, I have been finding that increased wealth and status in society lead to increased self-focus and, in turn, decreased compassion, altruism, and ethical behavior."

More profile about the speaker
Paul Piff | Speaker | TED.com

Data provided by TED.

This site was created in May 2015 and the last update was on January 12, 2020. It will no longer be updated.

We are currently creating a new site called "eng.lish.video" and would be grateful if you could access it.

If you have any questions or suggestions, please feel free to write comments in your language on the contact form.

Privacy Policy

Developer's Blog

Buy Me A Coffee