Prumsodun Ok: The magic of Khmer classical dance
Prumsodun Ok: ခမာ ဂန္ဓဝင်အကရဲ့ မှော်ဆန်မှု။
TED Fellow Prumsodun Ok heals, empowers and advocates using the ancient art of Khmer classical dance. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
လှုပ်ရှားကပြရင်း
for an agricultural society.
ကြွယ်ဝမှုအတွက်လို့ ဆိုလိုတာပါ။
ကချေသည်တွေကိုရော
between heaven and earth.
တံတားတွေအဖြစ် အမှုထမ်းကြတယ်။
of the people up to the gods,
တွေကို နတ်ဒေဝါတွေဆီ သယ်ဆောင်ကာ
was delivered back through them
၎င်းတို့ကနေ လူတွေနဲ့ မြေပြင်ကို
create a serpentine impression,
မြွေနဂါး အသွင်ဖန်တီးပြီး
the introduction of major religions,
အဓိက ဘာသာတရားတွေရဲ့ အစမတိုင်ခင်မှာ
practiced animism.
လူတွေဟာ ရုပ်ဝတ္ထုကိုးကွယ်မှု ပြုခဲ့လို့ပါ။
in this belief system
မြွေတွေက အရေးပါတဲ့အကြောင်းက
curvilinear movement,
လှုပ်ရှားမှုကြောင့်ပါ၊
in your dancing body then
ကနေတဲ့ ခန္ဓာကိုယ်ထဲ ပင့်ဖိတ်ဖို့က
of rivers cutting across the earth:
ပုံရိပ်ကို ကိုယ်ယောင်ပြဖို့ပါ။
စေ့ဆော်ဖို့ပါ။
is a transformation of nature,
ပြောင်းလဲမှုတစ်ခု၊
and of our own internal universe.
တို့ အတွင်းဘက် စကြာဝဠာ နှစ်ခုလုံးပါ။
hand gestures that we use.
လေးမျိုးရှိပါတယ်။
သူတို့ကိုယ်သူတို့
with which dancers express themselves.
ဖန်တီးဖို့ အသုံးပြုထားပါတယ်။
through the dance as well.
ဖော်ပြနိုင်တယ်။
transformed and put together
အလားအလားတွေ ဖန်တီးဖို့ အရာတွေဟာ
in the royal palace,
တွေဖြစ်တဲ့ သူမရဲ့ ဆရာတွေအထိ၊
originally took life.
almost completely destroyed.
တစ်ခါက လုံးဝ ဖျက်ဆီးခံရလုလုဖြစ်ခဲ့တာပါ။
ပိုပြောတယ်ဆိုရင်
that you could afford health care.
အတွက် တတ်နိုင်တယ်ဆိုလိုတယ်။
indicated your elite education.
သင့်ရဲ့ အကောင်းစား ပညာရေးကို ညွှန်ပြပါတယ်။
you didn't have to work beneath the sun.
အောက်မှာ အလုပ်လုပ်ဖို့မလိုတာဆိုလိုပါတယ်။
အခွင့်ထူးကြောင့်ပါ။
of rigid inequality.
ရာစုနှစ်တွေကို မြင်ခဲ့တယ်။
and comforts of the world
suffered from backbreaking labor
အလုပ်နဲ့ ကြမ်းတမ်းတဲ့ ဆင်းရဲမှုကြောင့်
to see that this is true.
သမိုင်းစာအုပ်တစ်အုပ် မလိုပါဘူး။
အနက်လည်းပေးတယ်၊
as knhom preah robam,
knhom preah robam လို့သိကြတယ်၊
to end slavery in Cambodia,
အဆုံးသတ်ဖို့ ကြိုးပမ်းပေမဲ့
everyone into slaves to do it.
လူတိုင်းကို ကျွန်တွေအဖြစ်ပြောင်းတာပါ။
that they sought to end.
ဖိနှိပ်ချုပ်ချယ်လာတယ်။
စခန်းတွဆီ အတင်းပို့တယ်။
against their own parents.
ဦးနှောက်ကျင်းပစ်တယ်။
and being killed,
အသတ်ခံရတယ်၊
of Cambodia's population was lost
လူဦးရေ သုံးပုံတစ်ပုံလုံးဟာ
of Khmer dance artists.
အနုပညာရှင် ၉၀% ပါ။
for the tradition and future were lost.
အမြင် ၁၀ ခုမှာ ၉ ခု ပျောက်ခဲ့တာပါ။
ဦးဆောင်ကြမယ့်
Chheng Phon တို့ပါ။
ဒဿနကို နောက်မျိုးဆက်ရဲ့
has been revived to new heights.
အသစ်တွေဆီ ပြန်ရှင်သန်ခဲ့တယ်။
in a vulnerable environment.
ဝန်းကျင်တစ်ခုမှာ တည်ရှိနေဆဲပါ။
still haunt Khmer people today.
ခမာလူထုကို ယနေ့တိုင် ခြောက်လှန့်ဆဲပါ။
ပေါ်လွင်နေပြီး
ကြီးမားတဲ့ ယဉ်ကျေးမှု ကွာဟမှုနဲ့
and language barriers.
ရင်ဆိုင်နေတဲ့ မိသားစုတွေထဲမှာပါ။
အခံနိုင်ဆုံး အရာတစ်ခုပါ။
to grow anywhere and everywhere
မည်သည့်နေရာမှာမဆို
through time and place.
လူတွေကို ဆက်သွယ်တာပါ။
လွတ်မြောက်ခြင်းပါ။
our culture and country,
နိုင်ငံကို ပြန်လည်ဆန်းသစ်ဖို့ လုပ်ကြသလို
in which to move forward into the future.
များစွာရှိတယ်လို့ မြင်မိပါတယ်။
don't know the dancer's names,
သူတို့ဘယ်သူဆိုတာ၊
honestly and openly from "khnhom."
ရှေ့ကိုလှမ်းချီတယ်လို့ အဆိုပြုပါရစေ။
Prumsodun Ok ပါ။
အမျိုးသမီးလို့ နားလည်တဲ့
by many as female,
ပထမဆုံး အမျိုးသားကျောင်းသားဖြစ်ပြီး
gay dance company.
ကုမ္ပဏီတည်ထောင်သူပါ။
of the beauty, dreams and power
လာခဲ့သူတွေရဲ့အလှ၊ အိပ်မက်များနဲ့
of past, present and future,
ပေါင်းဆုံမှုပါ။
that ancient and ageless role
ကဏ္ဍကို တမန်တစ်ဦးအဖြစ်
for anyone's permission to bloom.
အခြားသူရဲ့ ခွင့်ပြုချက် မတောင်းခံလို့ပါ
မွေးဖွားလာတယ်။
ABOUT THE SPEAKER
Prumsodun Ok - Interdisciplinary artistTED Fellow Prumsodun Ok heals, empowers and advocates using the ancient art of Khmer classical dance.
Why you should listen
Prumsodun Ok groundbreaking performances have been described as "radical beauty" by the Bangkok Post and have been staged throughout Cambodia, Thailand, Mexico, Greece and the United States. Ok's 2013 book Moni Mekhala and Ream Eyso was reviewed in the Asian Theatre Journal as “a sampeah kru ritual of a sort: an offering to teachers living and deceased and to Moni Mekhala [the Goddess of the Ocean] herself.”
Ok has brought a diverse group of artists, activists and scholars together for Children of Refugees, a program of talks and performances raising awareness for the Syrian refugee crisis. Among many honors, Ok is a TED Senior Fellow and was named by Tea Uglow, creative director of Google Creative Lab in Sydney, an LGBT+ Creative Leader of Tomorrow for The Dots's and WeTransfer's Championing Diversity Initiative. Ok is based in Phnom Penh where he founded Prumsodun Ok & NATYARASA, Cambodia’s first gay dance company.
Prumsodun Ok | Speaker | TED.com