TED2015
Anand Giridharadas: A tale of two Americas. And the mini-mart where they collided
Anand Giridharadas: Een verhaal over twee Amerika's... en de buurtwinkel waar ze botsten
Filmed:
Readability: 4.5
1,715,860 views
Tien dagen na 11 september 2001 gooide een wreed incident in een buurtwinkeltje in Texas de levens overhoop van zowel het slachtoffer als de dader. In deze verbijsterende talk beschrijft de auteur van het boek "The true American", Anand Giridharadas, wat er vervolgens gebeurde. Het is een parabel over de twee soorten Amerikaanse levensloop die tegenwoordig bestaan, en een krachtige oproep tot hereniging.
Anand Giridharadas - Writer
Anand Giridharadas writes about people and cultures caught amid the great forces of our time. Full bio
Anand Giridharadas writes about people and cultures caught amid the great forces of our time. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
"Where are you from?"
said the pale, tattooed man.
said the pale, tattooed man.
0
884
5459
"Waar kom jij vandaan?"
vroeg de bleke, getatoeëerde man.
vroeg de bleke, getatoeëerde man.
"Waar kom jij vandaan?!"
00:19
"Where are you from?"
1
7583
3520
Het is 21 september 2001,
00:24
It's September 21, 2001,
2
12453
3040
00:28
10 days after the worst attack
on America since World War II.
on America since World War II.
3
16533
5082
10 dagen na de zwaarste aanval
op Amerika sinds WO II.
op Amerika sinds WO II.
00:34
Everyone wonders about the next plane.
4
22715
4225
Iedereen denkt aan een volgend vliegtuig.
00:38
People are looking for scapegoats.
5
26940
2742
Mensen zoeken naar zondebokken.
00:42
The president,
the night before, pledges to
the night before, pledges to
6
30762
3728
De president heeft de avond ervoor
het volgende beloofd:
het volgende beloofd:
00:46
"bring our enemies to justice
or bring justice to our enemies."
or bring justice to our enemies."
7
34490
5254
"Wij brengen onze vijand voor het gerecht
of gerechtigheid naar onze vijand."
of gerechtigheid naar onze vijand."
00:52
And in the Dallas mini-mart,
8
40934
5559
In die buurtwinkel in Dallas,
00:58
a Dallas mini-part surrounded
by tire shops and strip joints
by tire shops and strip joints
9
46493
5773
een winkel omringd door
bandenzaken en stripclubs,
bandenzaken en stripclubs,
01:04
a Bangladeshi immigrant
works the register.
works the register.
10
52266
4007
staat een Bengalese immigrant
achter de kassa.
achter de kassa.
01:08
Back home, Raisuddin Bhuiyan
was a big man, an Air Force officer.
was a big man, an Air Force officer.
11
56273
7042
In zijn vaderland was Raisuddin Bhuiyan
een belangrijk man,
een belangrijk man,
een luchtmachtofficier.
01:15
But he dreamed of a
fresh start in America.
fresh start in America.
12
63315
3604
Maar hij droomde van
een nieuw begin in Amerika.
een nieuw begin in Amerika.
01:18
If he had to work briefly in a mini-mart
to save up for I.T. classes
to save up for I.T. classes
13
66919
5298
Als hij tijdelijk in een buurtwinkel moest
werken om te sparen voor een IT-cursus
werken om te sparen voor een IT-cursus
01:24
and his wedding in two months, so be it.
14
72217
2588
en zijn bruiloft over twee maanden,
dan moest dat maar zo zijn.
dan moest dat maar zo zijn.
01:27
Then, on September 21,
that tattooed man enters the mart.
that tattooed man enters the mart.
15
75605
5180
Maar dan, op 21 september,
stapt deze getatoeëerde man de winkel in.
stapt deze getatoeëerde man de winkel in.
01:32
He holds a shotgun.
16
80785
2261
Hij heeft een jachtgeweer.
Raisuddin kent de procedure,
01:36
Raisuddin knows the drill:
17
84496
1663
01:38
puts cash on the counter.
18
86159
2669
en legt het geld op de toonbank.
Maar deze keer raakt de man
het geld niet aan.
het geld niet aan.
01:42
This time, the man doesn't
touch the money.
touch the money.
19
90058
4461
01:46
"Where are you from?" he asks.
20
94519
4471
"Waar kom jij vandaan?", vraagt hij.
01:50
"Excuse me?" Raisuddin answers.
21
98990
5202
"Hoe bedoelt u?", vraagt Raisuddin.
01:56
His accent betrays him.
22
104192
4125
Zijn accent verraadt hem.
De getatoeëerde man, een patriot,
neemt het recht in eigen hand,
neemt het recht in eigen hand,
02:00
The tattooed man, a self-styled
true American vigilante,
true American vigilante,
23
108317
5017
02:05
shoots Raisuddin in revenge for 9/11.
24
113334
4749
en schiet Raisuddin neer,
uit wraak voor 11 september.
uit wraak voor 11 september.
02:10
Raisuddin feels millions of bees
stinging his face.
stinging his face.
25
118083
4649
Raisuddin voelt een pijn als van
duizenden naalden in zijn gezicht.
duizenden naalden in zijn gezicht.
In werkelijkheid doorboren tientallen
gloeiend hete hagelkorrels zijn hoofd.
gloeiend hete hagelkorrels zijn hoofd.
02:15
In fact, dozens of scalding,
birdshot pellets puncture his head.
birdshot pellets puncture his head.
26
123982
6297
02:22
Behind the counter, he lays in blood.
27
130279
3580
Achter de kassa ligt hij in zijn bloed.
Hij drukt een hand op zijn voorhoofd
02:25
He cups a hand over his forehead
to keep in the brains
to keep in the brains
28
133859
4491
om de hersenen binnen te houden
02:30
on which he'd gambled everything.
29
138350
2778
waarop hij alles had ingezet.
02:34
He recites verses from the Koran,
begging his God to live.
begging his God to live.
30
142298
6559
Hij reciteert verzen uit de Koran
en smeekt zijn God om te leven.
02:40
He senses he is dying.
31
148857
4315
Hij voelt dat hij gaat sterven.
Maar hij ging niet dood.
02:45
He didn't die.
32
153172
2518
02:47
His right eye left him.
33
155690
3316
Hij verloor zijn rechteroog.
02:51
His fiancée left him.
34
159006
3585
Hij verloor zijn verloofde.
02:54
His landlord, the mini-mart owner,
kicked him out.
kicked him out.
35
162591
4100
Zijn huurbaas, de eigenaar van de winkel,
zette hem op straat.
zette hem op straat.
02:58
Soon he was homeless and
60,000 dollars in medical debt,
60,000 dollars in medical debt,
36
166691
5313
Binnen korte tijd was hij dakloos
en had 60.000 dollar
aan onbetaalde medische rekeningen,
aan onbetaalde medische rekeningen,
03:04
including a fee for dialing
for an ambulance.
for an ambulance.
37
172004
4202
waaronder een rekening voor
het bellen van een ambulance.
het bellen van een ambulance.
03:09
But Raisuddin lived.
38
177996
2462
Maar Raisuddin overleefde het.
03:12
And years later, he would ask
what he could do to repay his God
what he could do to repay his God
39
180458
5995
Jaren later vroeg hij zich af
hoe hij zijn God kon terugbetalen.
hoe hij zijn God kon terugbetalen.
Hoe hij zijn tweede kans waardig kon zijn.
03:18
and become worthy of this second chance.
40
186453
2759
03:21
He would come to believe, in fact,
41
189792
2091
Hij ging zelfs geloven
03:23
that this chance called for him
to give a second chance
to give a second chance
42
191883
5728
dat hij zelf een tweede kans moest geven
03:29
to a man we might think
deserved no chance at all.
deserved no chance at all.
43
197611
4573
aan een man die wij misschien
helemaal geen kans meer zouden gunnen.
helemaal geen kans meer zouden gunnen.
03:35
Twelve years ago, I was a fresh graduate
seeking my way in the world.
seeking my way in the world.
44
203544
6088
Twaalf jaar geleden zocht ik zelf,
net afgestudeerd, mijn weg in de wereld.
net afgestudeerd, mijn weg in de wereld.
03:41
Born in Ohio to Indian immigrants,
45
209632
2500
Als kind van Indiase immigranten in Ohio
besloot ik tot de ultieme daad
van rebellie tegen mijn ouders:
van rebellie tegen mijn ouders:
03:44
I settled on the ultimate rebellion
against my parents,
against my parents,
46
212132
3267
03:47
moving to the country they had worked
so damn hard to get out of.
so damn hard to get out of.
47
215399
5030
verhuizen naar het land dat zij
met zoveel moeite hadden verlaten.
met zoveel moeite hadden verlaten.
De naar verwachting zes maanden in Mumbai
03:52
What I thought might be a six-month stint
in Mumbai stretched to six years.
in Mumbai stretched to six years.
48
220429
5591
duurden uiteindelijk zes jaar.
03:58
I became a writer and found myself
amid a magical story:
amid a magical story:
49
226020
4645
Ik werd schrijver en was deelgenoot
van een sprookjesachtig verhaal:
van een sprookjesachtig verhaal:
04:02
the awakening of hope across much
of the so-called Third World.
of the so-called Third World.
50
230665
4517
het ontwaken van hoop in een groot deel
van de zogenaamde 'derde wereld'.
van de zogenaamde 'derde wereld'.
04:07
Six years ago, I returned to America
and realized something:
and realized something:
51
235182
5056
Zes jaar geleden keerde ik terug
naar Amerika en realiseerde mij iets.
naar Amerika en realiseerde mij iets.
04:12
The American Dream was thriving,
52
240238
3064
De Amerikaanse droom was springlevend,
04:15
but only in India.
53
243302
3523
maar alleen in India. (Gelach)
In Amerika, daar was het minder.
04:18
In America, not so much.
54
246825
3445
04:22
In fact, I observed that
America was fracturing
America was fracturing
55
250270
3823
Sterker nog, ik werd mij bewust
van een scheidslijn in Amerika
van een scheidslijn in Amerika
04:26
into two distinct societies:
56
254093
2234
tussen twee verschillende samenlevingen.
04:28
a republic of dreams
and a republic of fears.
and a republic of fears.
57
256327
4639
Een republiek van dromen
en een republiek van angst.
en een republiek van angst.
Toen hoorde ik van dit
ongelofelijke verhaal van twee levens
ongelofelijke verhaal van twee levens
04:32
And then, I stumbled onto this
incredible tale of two lives
incredible tale of two lives
58
260966
3351
04:36
and of these two Americas that brutally
collided in that Dallas mini-mart.
collided in that Dallas mini-mart.
59
264317
7323
en van deze twee Amerika's
die frontaal botsten
in die winkel in Dallas.
in die winkel in Dallas.
Mijn interesse was direct gewekt.
04:43
I knew at once I wanted to learn more,
60
271640
2401
04:46
and eventually that I would write
a book about them,
a book about them,
61
274041
2771
Uiteindelijk zou ik over hen
een boek schrijven,
een boek schrijven,
04:48
for their story was the story
of America's fracturing
of America's fracturing
62
276812
3882
want hun verhaal was het verhaal
van het gebroken Amerika,
van het gebroken Amerika,
maar ook van de mogelijkheid
om het te lijmen.
om het te lijmen.
04:52
and of how it might be put back together.
63
280694
5586
Nadat hij was neergeschoten werd het leven
van Raisuddin er niet makkelijker op.
van Raisuddin er niet makkelijker op.
04:58
After he was shot, Raisuddin's life
grew no easier.
grew no easier.
64
286280
3980
05:02
The day after admitting him,
the hospital discharged him.
the hospital discharged him.
65
290260
4700
Een dag na zijn opname
werd hij al uit het ziekenhuis ontslagen.
werd hij al uit het ziekenhuis ontslagen.
Hij had geen zicht met zijn rechter oog.
05:06
His right eye couldn't see.
66
294960
1978
05:08
He couldn't speak.
67
296938
1608
Hij kon niet praten.
05:10
Metal peppered his face.
68
298546
3119
Zijn gezicht zat vol metaalscherven.
05:13
But he had no insurance,
so they bounced him.
so they bounced him.
69
301665
4181
Maar hij was niet verzekerd
dus werd hij op straat gezet.
dus werd hij op straat gezet.
05:17
His family in Bangladesh
begged him, "Come home."
begged him, "Come home."
70
305846
4124
Zijn familie in Bangladesh
smeekte hem naar huis te komen.
smeekte hem naar huis te komen.
Hij antwoordde dat hij nog
een droom te verwezenlijken had.
een droom te verwezenlijken had.
05:23
But he told them he had
a dream to see about.
a dream to see about.
71
311070
3158
Hij vond werk als telemarketeer,
05:27
He found telemarketing work,
72
315148
2551
05:29
then he became an Olive Garden waiter,
73
317699
3275
daarna werd hij ober bij een
Italiaans restaurant,
Italiaans restaurant,
05:32
because where better to get over his fear
of white people than the Olive Garden?
of white people than the Olive Garden?
74
320974
4120
want waar beter om de angst voor blanken
te verliezen dan bij een Italiaan?
te verliezen dan bij een Italiaan?
05:37
(Laughter)
75
325094
3340
(Gelach)
05:40
Now, as a devout Muslim,
he refused alcohol,
he refused alcohol,
76
328434
4557
Als toegewijd Moslim weigerde hij alcohol,
hij raakte het spul niet aan.
05:44
didn't touch the stuff.
77
332991
2197
Maar hij kwam erachter dat als hij het
niet verkocht, zijn salaris achterbleef.
niet verkocht, zijn salaris achterbleef.
05:47
Then he learned that not selling it
would slash his pay.
would slash his pay.
78
335188
5027
05:52
So he reasoned, like a budding
American pragmatist,
American pragmatist,
79
340215
3791
Dus redeneerde hij, als een
beginnend Amerikaanse pragmaticus:
beginnend Amerikaanse pragmaticus:
05:56
"Well, God wouldn't want me
to starve, would he?"
to starve, would he?"
80
344006
4132
"God wil me toch niet zien verhongeren?"
06:00
And before long, in some months,
Raisuddin was that Olive Garden's
Raisuddin was that Olive Garden's
81
348138
3268
Binnen enkele maanden was Raisuddin
de succesvolste alcoholdealer
van het restaurant. (Gelach)
van het restaurant. (Gelach)
06:03
highest grossing alcohol pusher.
82
351406
4071
06:07
He found a man who taught him
database administration.
database administration.
83
355477
3887
Hij ontmoette een man die hem leerde
om met database-systemen te werken.
om met database-systemen te werken.
06:11
He got part-time I.T. gigs.
84
359364
2122
Hij kreeg part-time klusjes in de IT.
06:13
Eventually, he landed a six-figure job
at a blue chip tech company in Dallas.
at a blue chip tech company in Dallas.
85
361486
5232
Uiteindelijk verdiende hij meer dan
een ton bij een IT-bedrijf in Dallas.
een ton bij een IT-bedrijf in Dallas.
06:20
But as America began
to work for Raisuddin,
to work for Raisuddin,
86
368048
4768
Maar terwijl Amerika
begon te werken voor Raisuddin
begon te werken voor Raisuddin
wist hij de klassieke fout van
de bevoorrechte te vermijden:
de bevoorrechte te vermijden:
06:24
he avoided the classic
error of the fortunate:
error of the fortunate:
87
372816
4037
denken dat je de regel bent,
niet de uitzondering.
niet de uitzondering.
06:28
assuming you're the rule,
not the exception.
not the exception.
88
376853
3924
Ook zag hij, dat vele geluksvogels
die geboren waren in Amerika
die geboren waren in Amerika
06:32
In fact, he observed that many with
the fortune of being born American
the fortune of being born American
89
380777
5799
toch gevangen zaten in levens
die tweede kansen als de zijne
die tweede kansen als de zijne
06:38
were nonetheless trapped in lives that
made second chances like his impossible.
made second chances like his impossible.
90
386576
6722
tot een onmogelijkheid maakten.
06:45
He saw it at the Olive Garden itself,
91
393298
3431
Hij zag het bij het Italiaanse restaurant,
waar velen van zijn collega's in hun jeugd
grote trauma's hadden opgelopen.
grote trauma's hadden opgelopen.
06:48
where so many of his colleagues had
childhood horror stories
childhood horror stories
92
396729
3510
06:52
of family dysfunction, chaos,
addiction, crime.
addiction, crime.
93
400239
4717
Verhalen over familieproblemen, chaos,
verslaving en misdaad.
verslaving en misdaad.
06:56
He'd heard a similar tale about
the man who shot him
the man who shot him
94
404956
4451
Hij hoorde een gelijksoortig verhaal
over de man die hem had neergeschoten,
over de man die hem had neergeschoten,
07:01
back when he attended his trial.
95
409407
2652
toen hij zijn rechtszaak bijwoonde.
07:04
The closer Raisuddin got to the America
he had coveted from afar,
he had coveted from afar,
96
412059
5730
Hoe dichter Raisuddin bij het Amerika kwam
dat hij van verre had bewonderd,
dat hij van verre had bewonderd,
07:09
the more he realized there was
another, equally real, America
another, equally real, America
97
417789
4184
hoe meer hij besefte dat er een ander,
evenzo echt, Amerika bestond,
evenzo echt, Amerika bestond,
07:13
that was stingier with second chances.
98
421973
4322
waar tweede kansen zeldzamer zijn.
De man die Raisuddin had neergeschoten,
was opgegroeid in dat andere Amerika.
was opgegroeid in dat andere Amerika.
07:19
The man who shot Raisuddin grew up
in that stingier America.
in that stingier America.
99
427595
6295
Oppervlakkig gezien was Mark Stroman
altijd het middelpunt van de aandacht,
altijd het middelpunt van de aandacht,
07:25
From a distance, Mark Stroman
was always the spark of parties,
was always the spark of parties,
100
433890
5090
07:30
always making girls feel pretty.
101
438980
3563
altijd meisjes het hof aan het maken.
07:34
Always working, no matter what
drugs or fights he'd had the night before.
drugs or fights he'd had the night before.
102
442543
4596
Altijd aan het werk, ongeacht de drugs
of gevechten van de voorgaande avond.
of gevechten van de voorgaande avond.
07:39
But he'd always wrestled with demons.
103
447139
4105
Maar hij worstelde met zijn eigen demonen.
Zijn jeugd werd getekend
door de drie problemen
door de drie problemen
07:43
He entered the world through
the three gateways
the three gateways
104
451244
2505
07:45
that doom so many young American men:
105
453749
2722
die zoveel jonge Amerikanen treffen:
07:48
bad parents, bad schools, bad prisons.
106
456471
4869
slechte ouders, slecht onderwijs
en slechte gevangenissen.
en slechte gevangenissen.
07:53
His mother told him, regretfully, as a boy
107
461340
3531
Zijn moeder vertelde hem als kind
dat zij slechts 50 dollar
te kort was gekomen
te kort was gekomen
07:56
that she'd been just 50 dollars
short of aborting him.
short of aborting him.
108
464871
5343
om hem te kunnen aborteren.
Soms, als de kleine jongen op school was,
08:02
Sometimes, that little boy
would be at school,
would be at school,
109
470214
5864
bedreigde hij plotseling zijn
klasgenootjes met een mes.
klasgenootjes met een mes.
08:08
he'd suddenly pull a knife
on his fellow classmates.
on his fellow classmates.
110
476078
4501
08:12
Sometimes that same little boy
would be at his grandparents',
would be at his grandparents',
111
480579
3608
Soms was dezelfde kleine jongen
bij zijn grootouders
bij zijn grootouders
08:16
tenderly feeding horses.
112
484187
2747
waar hij liefdevol de paarden voerde.
Nauwelijks puber, werd hij al opgepakt...
08:18
He was getting arrested before he shaved,
113
486934
2445
... eerst internaten, daarna gevangenis.
08:21
first juvenile, then prison.
114
489379
2426
08:23
He became a casual white supremacist
115
491805
3139
Hij verkeerde in kringen van Neo-Nazi's
08:26
and, like so many around him,
a drug-addled and absent father.
a drug-addled and absent father.
116
494944
5712
en werd zoals velen in zijn omgeving
een drugs gebruikende, afwezige vader.
een drugs gebruikende, afwezige vader.
08:32
And then, before long,
he found himself on death row,
he found himself on death row,
117
500656
4908
Het duurde daarna niet lang
voordat hij in de dodencel zat.
voordat hij in de dodencel zat.
08:37
for in his 2001 counter-jihad,
he had shot not one mini-mart clerk,
he had shot not one mini-mart clerk,
118
505564
6124
Want tijdens zijn anti-jihad in 2001
had hij niet één supermarktbediende
had hij niet één supermarktbediende
08:43
but three.
119
511688
1908
maar drie bedienden neergeschoten.
08:45
Only Raisuddin survived.
120
513596
2288
Alleen Raisuddin had het overleefd.
08:48
Strangely, death row was
the first institution
the first institution
121
516944
4864
Vreemd genoeg was de dodencel
de eerste instelling
de eerste instelling
08:53
that left Stroman better.
122
521808
3533
waar Stroman beter van werd.
Oude invloeden verdwenen uit zijn leven.
08:57
His old influences quit him.
123
525341
2228
08:59
The people entering his life
were virtuous and caring:
were virtuous and caring:
124
527569
3656
De nieuwe mensen in zijn leven
waren zorgzaam en deugdzaam:
waren zorgzaam en deugdzaam:
09:03
pastors, journalists, European pen-pals.
125
531225
4764
dominees, journalisten
en Europese penvrienden,
en Europese penvrienden,
Ze luisterden naar hem, baden met hem
en hielpen hem zichzelf te leren kennen.
en hielpen hem zichzelf te leren kennen.
09:07
They listened to him, prayed with him,
helped him question himself.
helped him question himself.
126
535989
6293
09:14
And sent him on a journey
of introspection and betterment.
of introspection and betterment.
127
542282
5146
Zij stuurden hem op een reis
van introspectie en persoonlijke groei.
van introspectie en persoonlijke groei.
09:19
He finally faced the hatred
that had defined his life.
that had defined his life.
128
547428
4934
Uiteindelijk zag hij de haat onder ogen
die zijn hele leven had bepaald.
die zijn hele leven had bepaald.
09:24
He read Viktor Frankl,
the Holocaust survivor
the Holocaust survivor
129
552362
2891
Hij las Viktor Frankl,
de Holocaust-overlevende
de Holocaust-overlevende
09:27
and regretted his swastika tattoos.
130
555253
3380
en kreeg spijt van zijn
hakenkruis-tatoeages.
hakenkruis-tatoeages.
Hij werd gelovig.
09:30
He found God.
131
558633
2292
Op een dag in 2011,
10 jaar na zijn misdaden,
10 jaar na zijn misdaden,
09:32
Then one day in 2011,
10 years after his crimes,
10 years after his crimes,
132
560925
4227
09:37
Stroman received news.
133
565152
2439
hoorde Stroman het volgende bericht:
09:39
One of the men he'd shot, the survivor,
was fighting to save his life.
was fighting to save his life.
134
567591
7793
één van zijn slachtoffers, de overlevende,
deed een poging om Stroman te redden.
deed een poging om Stroman te redden.
09:47
You see, late in 2009,
eight years after that shooting,
eight years after that shooting,
135
575384
5789
Want, eind 2009,
acht jaar na de schietpartij,
acht jaar na de schietpartij,
was Raisuddin op zijn eigen reis gegaan,
een pelgrimstocht naar Mekka.
een pelgrimstocht naar Mekka.
09:53
Raisuddin had gone on his own journey,
a pilgrimage to Mecca.
a pilgrimage to Mecca.
136
581173
6023
Daar, te midden van de mensenmassa,
voelde hij een enorme dankbaarheid,
voelde hij een enorme dankbaarheid,
09:59
Amid its crowds,
he felt immense gratitude,
he felt immense gratitude,
137
587196
4254
10:03
but also duty.
138
591450
1795
maar ook een plicht.
10:05
He recalled promising God,
as he lay dying in 2001,
as he lay dying in 2001,
139
593245
3789
Hij herinnerde zijn belofte aan God,
toen hij lag te sterven in 2001,
toen hij lag te sterven in 2001,
10:09
that if he lived, he would serve
humanity all his days.
humanity all his days.
140
597034
5200
dat mocht hij overleven,
hij voor altijd de mensheid zou dienen.
hij voor altijd de mensheid zou dienen.
Toen kreeg hij het echter te druk
met het herbouwen zijn leven.
met het herbouwen zijn leven.
10:14
Then, he'd gotten busy
relaying the bricks of a life.
relaying the bricks of a life.
141
602234
5295
10:19
Now it was time to pay his debts.
142
607529
3383
Maar nu was het tijd
om zijn schuld te voldoen.
om zijn schuld te voldoen.
Na lang overwegen besloot hij
zijn schuld in te lossen
zijn schuld in te lossen
10:23
And he decided, upon reflection,
that his method of payment
that his method of payment
143
611982
3890
10:27
would be an intervention
in the cycle of vengeance
in the cycle of vengeance
144
615872
3263
door de cyclus van geweld te doorbreken
10:31
between the Muslim and Western worlds.
145
619135
2859
tussen de Moslim- en de Westerse wereld.
10:33
And how would he intervene?
146
621994
2695
Hoe zou hij dit bewerkstelligen?
10:36
By forgiving Stroman publicly
in the name of Islam
in the name of Islam
147
624689
4302
Door Stroman publiekelijk te vergeven
uit naam van de Islam
uit naam van de Islam
10:40
and its doctrine of mercy.
148
628991
1740
en haar doctrine van genade.
10:42
And then suing the state of Texas
and its governor Rick Perry
and its governor Rick Perry
149
630731
6561
Daarna zou hij de staat Texas
en haar gouverneur Rick Perry
en haar gouverneur Rick Perry
voor het gerecht dagen,
10:49
to prevent them from executing Stroman,
150
637292
3705
om de executie van Stroman te voorkomen.
Precies zoals iedereen zou doen
die in zijn gezicht geschoten is.
die in zijn gezicht geschoten is.
10:52
exactly like most people
shot in the face do.
shot in the face do.
151
640997
3114
10:56
(Laughter)
152
644111
2364
(Gelach)
10:58
Yet Raisuddin's mercy was inspired
not only by faith.
not only by faith.
153
646475
7226
Maar Raisuddins vergeving kwam
niet alleen voort uit zijn geloof.
niet alleen voort uit zijn geloof.
11:05
A newly minted American citizen,
he had come to believe that Stroman
he had come to believe that Stroman
154
653701
6058
Als versgebakken Amerikaans staatsburger
had hij geconcludeerd dat Stroman
had hij geconcludeerd dat Stroman
11:11
was the product of a hurting America that
couldn't just be lethally injected away.
couldn't just be lethally injected away.
155
659759
6980
het product was van een gewond Amerika
dat je niet zomaar een spuitje kon geven.
dat je niet zomaar een spuitje kon geven.
11:18
That insight is what moved me
to write my book "The True American."
to write my book "The True American."
156
666739
4465
Dat inzicht bracht mij ertoe om mijn boek
"De ware Amerikaan" te schrijven.
"De ware Amerikaan" te schrijven.
Deze immigrant die Amerika smeekt
even genadig te zijn voor haar echte zoon
even genadig te zijn voor haar echte zoon
11:23
This immigrant begging America
to be as merciful to a native son
to be as merciful to a native son
157
671204
4647
11:27
as it had been to an adopted one.
158
675851
3757
als ze was geweest voor de geadopteerde.
Jaren geleden, in die buurtwinkel,
11:32
In the mini-mart, all those years earlier,
159
680768
2853
11:35
not just two men,
but two Americas collided.
but two Americas collided.
160
683621
4426
botsten niet alleen twee levens,
maar twee soorten Amerika.
maar twee soorten Amerika.
11:40
An America that still dreams,
still strives,
still strives,
161
688047
2921
Een Amerika dat nog droomt,
met ambities,
met ambities,
dat nog denkt dat de dag van morgen
verder bouwt op vandaag.
verder bouwt op vandaag.
11:42
still imagines that tomorrow
can build on today,
can build on today,
162
690968
4079
11:47
and an America that has resigned to fate,
163
695047
3099
En een Amerika dat de hoop heeft verloren,
11:50
buckled under stress and chaos,
lowered expectations,
lowered expectations,
164
698146
3134
de stress en de chaos niet aankon,
de verwachtingen verlaagde
de verwachtingen verlaagde
11:53
an ducked into the oldest of refuges:
165
701280
3138
en bescherming zocht
bij de oudste waarden:
bij de oudste waarden:
de band tussen de stamleden
van zijn eigen beperkte soort.
van zijn eigen beperkte soort.
11:56
the tribal fellowship of one's
own narrow kind.
own narrow kind.
166
704418
3800
12:00
And it was Raisuddin, despite
being a newcomer,
being a newcomer,
167
708218
2670
En het was Raisuddin,
ondanks dat hij een nieuwkomer was,
ondanks dat hij een nieuwkomer was,
12:02
despite being attacked,
168
710888
1327
ondanks dat hij aangevallen,
dakloos en getraumatiseerd was,
dakloos en getraumatiseerd was,
12:04
despite being homeless and traumatized,
169
712215
2873
12:07
who belonged to that republic of dreams
170
715088
3404
die bij het dromende Amerika behoorde
12:10
and Stroman who belonged to that
other wounded country,
other wounded country,
171
718492
4611
en Stroman die bij het andere,
verwonde Amerika behoorde,
verwonde Amerika behoorde,
12:15
despite being born with the privilege
of a native white man.
of a native white man.
172
723103
5315
ondanks zijn bevoorrechte geboorte
als autochtone blanke man.
als autochtone blanke man.
12:20
I realized these men's stories formed
an urgent parable about America.
an urgent parable about America.
173
728418
6286
Ik besefte dat hun levensverhalen
symbool stonden voor Amerika.
symbool stonden voor Amerika.
12:26
The country I am so proud to call my own
174
734704
4019
Het land dat ik zo trots het mijne noem
12:30
wasn't living through a
generalized decline
generalized decline
175
738723
3866
ging niet door een algemeen verval
12:34
as seen in Spain or Greece,
where prospects were dimming for everyone.
where prospects were dimming for everyone.
176
742589
7094
zoals bijvoorbeeld Spanje of Griekenland
waar iedereen er op achteruit ging.
waar iedereen er op achteruit ging.
12:41
America is simultaneously the most
and the least successful country
and the least successful country
177
749683
4997
Amerika is tegelijkertijd het meest
en het minst succesvolle land
en het minst succesvolle land
12:46
in the industrialized world.
178
754680
2347
in de geïndustrialiseerde wereld.
12:49
Launching the world's best companies,
179
757027
2544
De beste bedrijven in de wereld
zijn hier opgericht,
zijn hier opgericht,
12:51
even as record numbers
of children go hungry.
of children go hungry.
180
759571
3399
terwijl een recordaantal
kinderen honger heeft.
kinderen honger heeft.
12:54
Seeing life-expectancy drop
for large groups,
for large groups,
181
762970
4155
De levensverwachting daalt
voor grote groepen mensen,
voor grote groepen mensen,
terwijl het over de beste ziekenhuizen
in de wereld beschikt.
in de wereld beschikt.
12:59
even as it polishes
the world's best hospitals.
the world's best hospitals.
182
767125
3706
13:02
America today is a sprightly young body,
183
770831
4303
Het huidige Amerika is als een jong mens,
13:07
hit by one of those strokes
that sucks the life from one side,
that sucks the life from one side,
184
775134
5818
getroffen door een beroerte
die het halve lichaam verlamt,
die het halve lichaam verlamt,
terwijl de andere helft
verontrustend perfect is.
verontrustend perfect is.
13:12
while leaving the other
worryingly perfect.
worryingly perfect.
185
780952
3488
13:17
On July 20, 2011, right after
a sobbing Raisuddin
a sobbing Raisuddin
186
785430
6626
Op 20 juli 2011, net nadat Raisuddin
in tranen getuigde ter verdediging
in tranen getuigde ter verdediging
13:24
testified in defense of Stroman's life,
187
792056
2299
van het leven van Stroman,
13:26
Stroman was killed by lethal injection
by the state he so loved.
by the state he so loved.
188
794355
6324
werd dezelfde Stroman gedood door
een injectie van zijn geliefde Texas.
een injectie van zijn geliefde Texas.
Uren hiervoor, toen Raisuddin nog
dacht dat hij Stroman kon redden,
dacht dat hij Stroman kon redden,
13:32
Hours earlier, when Raisuddin still
thought he could still save Stroman,
thought he could still save Stroman,
189
800679
4553
13:37
the two men got to speak
for the second time ever.
for the second time ever.
190
805232
2968
spraken de twee mannen elkaar
voor de tweede keer ooit.
voor de tweede keer ooit.
13:40
Here is an excerpt from their phone call.
191
808200
3392
Hier is een samenvatting van dit gesprek.
13:43
Raisuddin: "Mark, you should know
that I am praying for God,
that I am praying for God,
192
811592
5858
Raisuddin: "Mark, je moet weten
dat ik bid tot God,
dat ik bid tot God,
13:49
the most compassionate and gracious.
193
817450
3043
de meest barmhartige en genadevolle.
13:52
I forgive you and I do not hate you.
194
820493
2468
Ik vergeef je en ik haat je niet.
13:54
I never hated you."
195
822961
2991
Ik heb je nooit gehaat."
13:57
Stroman: "You are a remarkable person.
196
825952
4444
Stroman: "Jij bent een bijzonder mens.
14:02
Thank you from my heart.
197
830396
2117
Ik dank je uit mijn hart.
14:04
I love you, bro."
198
832513
2887
Ik houd van je, man."
14:07
Even more amazingly, after the execution,
199
835400
3918
Nog verbazingwekkender, na de executie,
14:11
Raisuddin reached out to Stroman's
eldest daughter, Amber,
eldest daughter, Amber,
200
839318
4212
zocht Raisuddin contact met Stromans
oudste dochter, Amber,
oudste dochter, Amber,
14:15
an ex-convinct and an addict.
201
843530
2743
een ex-gevangene en een verslaafde,
14:18
and offered his help.
202
846273
1787
en bood haar zijn hulp aan.
14:20
"You may have lost a father,"
he told her,
he told her,
203
848060
2998
"Je hebt vandaag een vader verloren,"
zei hij tegen haar,
zei hij tegen haar,
14:23
"but you've gained an uncle."
204
851058
3542
"maar je hebt een oom erbij gekregen."
Hij wilde dat ook zij
een tweede kans zou krijgen.
een tweede kans zou krijgen.
14:26
He wanted her, too, to have
a second chance.
a second chance.
205
854600
5883
Als de menselijke geschiedenis
een optocht was,
een optocht was,
14:32
If human history were a parade,
206
860483
5135
dan zou de praalwagen van Amerika
een ode aan tweede kansen zijn.
een ode aan tweede kansen zijn.
14:37
America's float would be
a neon shrine to second chances.
a neon shrine to second chances.
207
865618
6707
Maar Amerika, zo gul als zij is met
tweede kansen voor immigranten,
tweede kansen voor immigranten,
14:44
But America, generous with second chances
to the children of other lands,
to the children of other lands,
208
872325
5700
is vandaag de dag gierig met eerste kansen
14:50
today grows miserly with first chances
to the children of its own.
to the children of its own.
209
878025
6216
voor haar eigen kinderen.
Amerika is nog steeds gul met het recht
voor een ieder om Amerikaan te worden,
voor een ieder om Amerikaan te worden,
14:56
America still dazzles at allowing
anybody to become an American.
anybody to become an American.
210
884241
4927
15:01
But it is losing its luster at allowing
every American to become a somebody.
every American to become a somebody.
211
889168
6643
maar ontzegt tegelijk vele Amerikanen
het recht om werkelijk mee te tellen.
het recht om werkelijk mee te tellen.
15:07
Over the last decade, seven million
foreigners gained American citizenship.
foreigners gained American citizenship.
212
895811
4772
In de laatste 10 jaar zijn zeven miljoen
buitenlanders staatsburger geworden.
buitenlanders staatsburger geworden.
15:12
Remarkable.
213
900583
2024
Opmerkelijk.
Hoeveel Amerikanen hebben in die tijd
een plek in de middenklasse veroverd?
een plek in de middenklasse veroverd?
15:14
In the meanwhile, how many Americans
gained a place in the middle class?
gained a place in the middle class?
214
902607
5305
15:19
Actually, the net influx was negative.
215
907912
3770
Deze toename was helaas negatief.
Verder terugkijkend
zijn de verschillen nog groter.
zijn de verschillen nog groter.
15:23
Go back further,
and it's even more striking:
and it's even more striking:
216
911682
2299
15:25
Since the 60s, the middle class
has shrunk by 20 percent,
has shrunk by 20 percent,
217
913981
5231
Sinds de jaren 60 is de middenklasse
met twintig procent afgenomen.
met twintig procent afgenomen.
15:31
mainly because of the people
tumbling out of it.
tumbling out of it.
218
919212
3352
Voornamelijk doordat de mensen
eruit tuimelen.
eruit tuimelen.
En mijn onderzoek in het land
onthult een groter probleem
onthult een groter probleem
15:34
And my reporting around the country
tells me the problem is grimmer
tells me the problem is grimmer
219
922564
3662
15:38
than simple inequality.
220
926226
2413
dan alleen maar ongelijkheid.
15:40
What I observe is a pair of secessions
from the unifying center of American life.
from the unifying center of American life.
221
928639
5935
Wat ik zie is een tweetal afscheidingen
vanuit de middenklasse van Amerika.
vanuit de middenklasse van Amerika.
15:46
An affluent secession of up, up and away,
222
934574
3528
Een afscheiding van overvloed,
van meer, meer en duurder,
van meer, meer en duurder,
15:50
into elite enclaves of the educated
and into a global matrix
and into a global matrix
223
938102
3432
naar elitaire gemeenschappen
van hoog opgeleiden,
van hoog opgeleiden,
mondiaal verbonden
door werk, geld en contacten.
door werk, geld en contacten.
15:53
of work, money and connections,
224
941534
2783
15:56
and an impoverished secession
of down and out
of down and out
225
944317
4098
En een verarmde afscheiding,
berooid en verloren,
berooid en verloren,
naar ontkoppelde levens op een dood spoor
16:00
into disconnected, dead-end lives
226
948415
2744
16:03
that the fortunate scarcely see.
227
951159
4024
onttrokken aan het oog
van de bevoorrechten.
van de bevoorrechten.
Troost jezelf niet met het idee
dat je bij de 99 procent behoort.
dat je bij de 99 procent behoort.
16:07
And don't console yourself
that you are the 99 percent.
that you are the 99 percent.
228
955183
5285
Als je in de Bijenkorf winkelt,
16:13
If you live near a Whole Foods,
229
961918
4586
als niemand uit jouw familie
in het leger dient,
in het leger dient,
16:18
if no one in your family serves
in the military,
in the military,
230
966504
3663
16:22
if you're paid by the year,
not the hour,
not the hour,
231
970167
5219
als je per jaar wordt betaald,
niet per uur,
niet per uur,
16:27
if most people you know finished college,
232
975386
3397
als de meeste mensen die je kent
gestudeerd hebben,
gestudeerd hebben,
16:30
if no one you know uses meth,
233
978783
2322
als je niemand kent
die harddrugs gebruikt,
die harddrugs gebruikt,
16:33
if you married once and remain married,
234
981105
2180
als je slechts éénmaal bent getrouwd,
16:35
if you're not one of 65 million Americans
with a criminal record --
with a criminal record --
235
983285
4342
als je niet één van de 65 miljoen
Amerikanen met een strafblad bent...
Amerikanen met een strafblad bent...
16:39
if any or all of these things
describe you,
describe you,
236
987627
3782
Als iets hiervan jou beschrijft,
dan is de mogelijkheid reëel
16:43
then accept the possibility that actually,
237
991409
2867
dat je niet weet wat er aan de hand is,
16:46
you may not know what's going on
238
994276
2423
16:48
and you may be part of the problem.
239
996699
5889
en dat je onderdeel bent van het probleem
16:54
Other generations had to build
a fresh society after slavery,
a fresh society after slavery,
240
1002588
5988
Voorgaande generaties moesten na afloop
van de slavernij een samenleving opbouwen,
van de slavernij een samenleving opbouwen,
17:00
pull through a depression,
defeat fascism,
defeat fascism,
241
1008576
4264
zich door de Grote Depressie heenwerken,
het fascisme verslaan,
het fascisme verslaan,
de rassenscheiding beëindigen.
17:04
freedom-ride in Mississippi.
242
1012840
2729
Ik geloof dat de morele uitdaging
voor mijn generatie
voor mijn generatie
17:07
The moral challenge of
my generation, I believe,
my generation, I believe,
243
1015569
2527
17:10
is to reacquaint these two Americas,
244
1018096
3117
bestaat uit het samenbrengen van
deze twee Amerika's,
deze twee Amerika's,
17:13
to choose union over secession once again.
245
1021213
5179
om wederom verbinding te kiezen
boven afscheiding.
boven afscheiding.
17:18
This ins't a problem we can tax
or tax-cut away.
or tax-cut away.
246
1026392
3945
Dit probleem verdwijnt niet
door belastingverhoging of -verlaging,
door belastingverhoging of -verlaging,
17:22
It won't be solved by tweeting harder,
building slicker apps,
building slicker apps,
247
1030337
4190
door harder twitteren,
het bouwen van geliktere apps,
het bouwen van geliktere apps,
17:26
or starting one more
artisanal coffee roasting service.
artisanal coffee roasting service.
248
1034527
4438
of het beginnen van de zoveelste
ambachtelijke koffiebranderij.
ambachtelijke koffiebranderij.
17:30
It is a moral challenge that begs
each of us in the flourishing America
each of us in the flourishing America
249
1038965
6267
Het is een morele uitdaging die van ons
allen in het welvarende Amerika verlangt
allen in het welvarende Amerika verlangt
17:37
to take on the wilting America as our own,
250
1045232
4095
dat wij het verwelkende Amerika omarmen
17:41
as Raisuddin tried to do.
251
1049327
3015
net zoals Raisuddin dat probeerde te doen.
17:44
Like him, we can make pilgrimages.
252
1052342
2581
Wij kunnen, net als hij,
op pelgrimstocht gaan,
op pelgrimstocht gaan,
17:46
And there, in Baltimore and Oregon
and Appalachia,
and Appalachia,
253
1054923
3523
en daar, in Baltimore en Oregon
en in de Appalachen
en in de Appalachen
17:50
find new purpose, as he did.
254
1058446
2492
nieuwe zingeving vinden, net als hij.
17:52
We can immerse ourselves
in that other country,
in that other country,
255
1060938
3259
Wij kunnen ons onderdompelen
in dat andere land,
in dat andere land,
deelgenoot worden van haar hoop en zorgen,
17:56
bear witness to its hopes and sorrows,
256
1064197
3777
en, net als Raisuddin, ons afvragen
wat wij kunnen bijdragen.
wat wij kunnen bijdragen.
17:59
and, like Raisuddin, ask what we can do.
257
1067974
6855
Wat kan jij doen?
18:06
What can you do?
258
1074829
3126
Wat kan jij doen?
18:09
What can you do?
259
1077955
1751
Wat kunnen wij doen?
18:11
What can we do?
260
1079706
1973
18:13
How might we build
a more merciful country?
a more merciful country?
261
1081679
5047
Hoe kunnen wij werken aan
een barmhartiger land?
een barmhartiger land?
Wij, de grootste vernieuwers van de wereld
18:18
We, the greatest inventors in the world,
262
1086726
4207
kunnen ook de problemen
van dat andere Amerika oplossen,
van dat andere Amerika oplossen,
18:22
can invent solutions to the problems
of that America, not only our own.
of that America, not only our own.
263
1090933
5015
niet alleen de onze.
Wij, de schrijvers en de journalisten,
kunnen vertellen over dat Amerika,
kunnen vertellen over dat Amerika,
18:27
We, the writers and the journalists,
can cover that America's stories,
can cover that America's stories,
264
1095948
3402
18:31
instead of shutting down
bureaus in its midst.
bureaus in its midst.
265
1099350
3596
in plaats van daar kantoren te sluiten.
18:34
We can finance that America's ideas,
266
1102946
3244
Wij kunnen ideeën daar financieren
18:38
instead of ideas from New York
and San Francisco.
and San Francisco.
267
1106190
3215
in plaats van in New York
of San Francisco.
of San Francisco.
18:41
We can put our stethoscopes to its backs,
268
1109405
2845
Wij kunnen een vinger aan de pols houden,
18:44
teach there, go to court there,
make there, live there, pray there.
make there, live there, pray there.
269
1112250
6225
daar les geven, daar rechtszaken voeren,
daar dingen maken, daar leven en bidden.
daar dingen maken, daar leven en bidden.
18:50
This, I believe, is the calling
of a generation.
of a generation.
270
1118475
4797
Ik geloof dat dit de opdracht is
voor een generatie.
voor een generatie.
Een Amerika waarvan de twee helften
weer leren om samen
weer leren om samen
18:55
An America whose two halves learn again
271
1123272
3486
18:58
to stride, to plow, to forge,
to dare together.
to dare together.
272
1126758
5646
te lopen, te ploegen, te smeden
en uitdagingen aan te gaan.
en uitdagingen aan te gaan.
Een republiek van kansen,
opnieuw verbonden, vernieuwd,
opnieuw verbonden, vernieuwd,
19:06
A republic of chances, rewoven, renewed,
273
1134374
5725
19:12
begins with us.
274
1140099
3678
die begint bij ons.
Dank je wel.
19:15
Thank you.
275
1143777
1839
(Applaus)
19:17
(Applause)
276
1145616
4947
ABOUT THE SPEAKER
Anand Giridharadas - WriterAnand Giridharadas writes about people and cultures caught amid the great forces of our time.
Why you should listen
Anand Giridharadas is a writer. He is a New York Times columnist, writing the biweekly "Letter from America." He is the author, most recently, of The True American: Murder and Mercy in Texas, about a Muslim immigrant’s campaign to spare from Death Row the white supremacist who tried to kill him. In 2011 he published India Calling: An Intimate Portrait of a Nation's Remaking, about returning to the India his parents left.
Giridharadas's datelines include Italy, India, China, Dubai, Norway, Japan, Haiti, Brazil, Colombia, Nigeria, Uruguay and the United States. He is an on-air contributor for NBC News and appears regularly on "Morning Joe." He has given talks on the main stage of TED and at Harvard, Stanford, Columbia, Yale, Princeton, the University of Michigan, the Aspen Institute, Summit at Sea, the Sydney Opera House, the United Nations, the Asia Society, PopTech and Google. He is a Henry Crown fellow of the Aspen Institute.
Giridharadas lives in Brooklyn, New York, with his wife, Priya Parker, and their son, Orion.
Anand Giridharadas | Speaker | TED.com