TED2019
Nanfu Wang: What it was like to grow up under China's one-child policy
Nanfu Wang: ਚੀਨ ਦੀ ਇਕ-ਬੱਚਾ ਨੀਤੀ ਦੇ ਤਹਿਤ ਵੱਡਾ ਹੋਣਾ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਾ ਸੀ
Filmed:
Readability: 3.6
2,722,175 views
ਚੀਨ ਦੀ ਇੱਕ-ਬੱਚਾ ਨੀਤੀ 2015 ਵਿੱਚ ਖ਼ਤਮ ਹੋ ਗਈ, ਪਰ TED ਫੈਲੋ ਅਤੇ ਡਾਕੂਮੈਂਟਰੀ ਫਿਲਮ ਨਿਰਮਾਤਾ Nanfu Wang ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਅਸੀਂ ਇਹ ਸਮਝਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਰਹੇ ਹਾਂ ਕਿ ਇਸ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਦੇ ਅਧੀਨ ਜੀਉਣਾ ਕਿਵੇਂ ਸੀ। ਆਪਣੀ ਫਿਲਮ "One Child Nation" ਦੀ ਫੁਟੇਜ ਨਾਲ, ਉਹ ਅਣਕਹੀਆਂ ਕਹਾਣੀਆਂ ਸਾਂਝੀਆਂ ਕਰਦੀ ਹੈ ਜਿਹੜੀਆਂ ਨੀਤੀ ਦੇ ਗੁੰਝਲਦਾਰ ਨਤੀਜਿਆਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਗਟਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਮੁੱਦੇ ਦੀ ਸਖਤ ਸ਼ਕਤੀ ਨੂੰ ਬੇਨਕਾਬ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ।
Nanfu Wang - Documentary filmmaker
Nanfu Wang uncovers untold stories about human rights in China. Full bio
Nanfu Wang uncovers untold stories about human rights in China. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:13
My name is Nanfu.
0
1000
1690
ਮੇਰਾ ਨਾਮ Nanfu ਹੈ।
00:15
In Chinese, "nan" means "man."
1
3365
2875
ਚੀਨੀ ਵਿੱਚ, "nan" ਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ "ਆਦਮੀ।"
00:18
And "fu" means "pillar."
2
6952
1817
ਅਤੇ "fu" ਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ "ਥੰਮ੍ਹ।"
00:21
My family had hoped for a boy,
3
9579
2113
ਮੇਰੇ ਪਰਿਵਾਰ ਨੇ ਇਕ ਲੜਕੇ ਦੀ ਉਮੀਦ ਕੀਤੀ ਸੀ,
00:23
who would grow up
to be the pillar of the family.
to be the pillar of the family.
4
11716
3333
ਜੋ ਵੱਡਾ ਹੋਵੇਗਾ ਅਤੇ
ਪਰਿਵਾਰ ਦਾ ਥੰਮ੍ਹ ਬਣੇਗਾ
ਪਰਿਵਾਰ ਦਾ ਥੰਮ੍ਹ ਬਣੇਗਾ
00:27
And when I turned out to be a girl,
5
15692
2239
ਅਤੇ ਜਦੋਂ ਮੈਂ ਇੱਕ ਲੜਕੀ ਬਣ ਗਈ,
00:29
they named me Nanfu anyway.
6
17955
1856
ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਫਿਰ ਵੀ ਮੇਰਾ ਨਾਮ Nanfu ਰੱਖਿਆ।
00:31
(Laughter)
7
19835
1425
(ਹਾਸਾ)
00:33
I was born in 1985,
8
21284
2428
ਮੇਰਾ ਜਨਮ 1985 ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ,
00:35
six years before China announced
its one-child policy.
its one-child policy.
9
23736
3667
ਛੇ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਜਦੋਂ ਚੀਨ ਨੇ ਆਪਣੀ
ਇੱਕ-ਬੱਚਾ ਨੀਤੀ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਸੀ।
ਇੱਕ-ਬੱਚਾ ਨੀਤੀ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਸੀ।
00:40
Right after I was born,
10
28958
2246
ਮੇਰੇ ਜਨਮ ਤੋਂ ਠੀਕ ਬਾਅਦ,
00:43
the local officials came
and ordered my mom to be sterilized.
and ordered my mom to be sterilized.
11
31228
4055
ਸਥਾਨਕ ਅਧਿਕਾਰੀ ਆਏ ਅਤੇ ਮੇਰੀ ਮੰਮੀ ਨੂੰ
ਨਸਬੰਦੀ ਕਰਵਾਉਣ ਦਾ ਆਦੇਸ਼ ਦਿੱਤਾ।
ਨਸਬੰਦੀ ਕਰਵਾਉਣ ਦਾ ਆਦੇਸ਼ ਦਿੱਤਾ।
00:48
My grandpa stood up to the officials,
12
36767
2333
ਮੇਰੇ ਦਾਦਾ ਜੀ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਅੱਗੇ ਖੜੇ ਹੋਏ,
00:51
because he wanted a grandson
to carry on the family name.
to carry on the family name.
13
39124
3386
ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਇੱਕ ਪੋਤਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਸੀ
ਜੋ ਪਰਿਵਾਰ ਦਾ ਨਾਮ ਜਾਰੀ ਰੱਖੇ।
ਜੋ ਪਰਿਵਾਰ ਦਾ ਨਾਮ ਜਾਰੀ ਰੱਖੇ।
00:55
Eventually, my parents were allowed
to have a second child,
to have a second child,
14
43982
4171
ਆਖਿਰਕਾਰ, ਮੇਰੇ ਮਾਪਿਆਂ ਨੂੰ ਆਗਿਆ ਦੇ ਦਿੱਤੀ ਗਈ
ਦੂਸਰਾ ਬੱਚਾ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਲਈ,
ਦੂਸਰਾ ਬੱਚਾ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਲਈ,
01:00
but they had to wait for five years
15
48177
2072
ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪੰਜ ਸਾਲ ਇੰਤਜ਼ਾਰ ਕਰਨਾ ਪਿਆ
01:02
and pay a substantial fine.
16
50273
1800
ਅਤੇ ਲੋੜੀਂਦਾ ਜੁਰਮਾਨਾ ਅਦਾ ਕੀਤਾ।
01:05
Growing up, my brother and I
17
53638
2897
ਵੱਡਾ ਹੋ ਕੇ, ਮੇਰਾ ਭਰਾ ਅਤੇ ਮੈਂ
01:08
were surrounded by children
from one-child families.
from one-child families.
18
56559
3128
ਇੱਕ-ਬੱਚਾ ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ ਬੱਚਿਆਂ
ਨਾਲ ਘਿਰੇ ਹੋਏ ਸੀ।
ਨਾਲ ਘਿਰੇ ਹੋਏ ਸੀ।
01:13
I remember feeling a sense of shame
19
61004
3038
ਮੈਨੂੰ ਯਾਦ ਹੈ ਸ਼ਰਮ ਦੀ ਭਾਵਨਾ
01:16
because I had a younger brother.
20
64066
1755
ਕਿਉਂਕਿ ਮੇਰਾ ਇੱਕ ਛੋਟਾ ਭਰਾ ਸੀ।
01:19
I felt like our family did something wrong
for having two children.
for having two children.
21
67067
3658
ਮੈਂਨੂੰ ਮਹਿਸੂਸ ਹੋਇਆ ਕਿ ਜਿਵੇਂ ਦੋ ਬੱਚੇ ਪੈਦਾ
ਕਰਕੇ ਸਾਡੇ ਪਰਿਵਾਰ ਨੇ ਕੁਝ ਗਲਤ ਕੀਤਾ ਹੈ।
ਕਰਕੇ ਸਾਡੇ ਪਰਿਵਾਰ ਨੇ ਕੁਝ ਗਲਤ ਕੀਤਾ ਹੈ।
01:24
At the time, I didn't question
22
72315
1485
ਉਸ ਸਮੇਂ, ਮੈਂ ਸਵਾਲ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ
01:25
where this sense of shame
and guilt came from.
and guilt came from.
23
73824
2838
ਇਹ ਸ਼ਰਮ ਅਤੇ ਦੋਸ਼
ਦੀ ਭਾਵਨਾ ਕਿੱਥੋਂ ਆਈ।
ਦੀ ਭਾਵਨਾ ਕਿੱਥੋਂ ਆਈ।
01:31
A year and a half ago,
I had my own first child.
I had my own first child.
24
79062
3294
ਡੇਢ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ,
ਮੇਰਾ ਆਪਣਾ ਪਹਿਲਾ ਬੱਚਾ ਹੋਇਆ।
ਮੇਰਾ ਆਪਣਾ ਪਹਿਲਾ ਬੱਚਾ ਹੋਇਆ।
01:34
It was the best thing
that ever happened in my life.
that ever happened in my life.
25
82991
2928
ਇਹ ਮੇਰੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਵਿੱਚ
ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਚੀਜ਼ ਸੀ।
ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਚੀਜ਼ ਸੀ।
01:38
Becoming a mother
26
86538
1301
ਮਾਂ ਬਣਨ ਨੇ
01:39
gave me a totally new perspective
on my own childhood,
on my own childhood,
27
87863
4079
ਮੈਨੂੰ ਆਪਣੇ ਬਚਪਨ ਦਾ
ਬਿਲਕੁਲ ਨਵਾਂ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣ ਦਿੱਤਾ,
ਬਿਲਕੁਲ ਨਵਾਂ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣ ਦਿੱਤਾ,
01:43
and it brought back
my memories of early life in China.
my memories of early life in China.
28
91966
4500
ਅਤੇ ਇਹ ਮੈਨੂੰ ਚੀਨ ਵਿੱਚ ਮੇਰੇ ਮੁੱਢਲੇ
ਜੀਵਨ ਦੀਆਂ ਯਾਦਾਂ ਵਿੱਚ ਵਾਪਿਸ ਲੈ ਗਿਆ।
ਜੀਵਨ ਦੀਆਂ ਯਾਦਾਂ ਵਿੱਚ ਵਾਪਿਸ ਲੈ ਗਿਆ।
01:49
For the past three decades,
29
97490
2127
ਪਿਛਲੇ ਤਿੰਨ ਦਹਾਕਿਆਂ ਤੋਂ,
01:51
everyone in my family had to apply
for a permission from the government
for a permission from the government
30
99641
4722
ਮੇਰੇ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚ ਹਰੇਕ ਨੂੰ ਸਰਕਾਰ
ਤੋਂ ਇਜਾਜ਼ਤ ਲਈ ਅਰਜ਼ੀ ਦੇਣੀ ਪਈ
ਤੋਂ ਇਜਾਜ਼ਤ ਲਈ ਅਰਜ਼ੀ ਦੇਣੀ ਪਈ
01:56
to have a child.
31
104387
1150
ਇੱਕ ਬੱਚਾ ਪੈਦਾ
ਕਰਨ ਲਈ।
ਕਰਨ ਲਈ।
01:58
And I wondered
32
106369
1349
ਅਤੇ ਮੈਂ ਹੈਰਾਨ ਹੋਇਆ
01:59
what it was like for people
who lived under the one-child policy.
who lived under the one-child policy.
33
107742
4196
ਇਹ ਉਹਨਾਂ ਬੱਚਿਆਂ ਲਈ ਕੀ ਸੀ
ਜੋ ਇਕ-ਬੱਚਾ ਨੀਤੀ ਦੇ ਅਧੀਨ ਰਹਿੰਦੇ ਸਨ।
ਜੋ ਇਕ-ਬੱਚਾ ਨੀਤੀ ਦੇ ਅਧੀਨ ਰਹਿੰਦੇ ਸਨ।
02:04
So I decided to make
a documentary about it.
a documentary about it.
34
112361
3000
ਇਸ ਲਈ ਮੈਂ ਇਸ 'ਤੇ ਇੱਕ
ਡਾਕੂਮੈਂਟਰੀ ਬਣਾਉਣ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ।
ਡਾਕੂਮੈਂਟਰੀ ਬਣਾਉਣ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ।
02:08
One of the people I interviewed
35
116964
1905
ਜਿਸਦਾ ਮੈਂ ਇੰਟਰਵਿਊ ਕੀਤਾ ਉਹ
02:10
was the midwife who delivered
all of the babies born in my village,
all of the babies born in my village,
36
118893
5158
ਇੱਕ ਦਾਈ ਸੀ ਜਿਸਨੇ ਮੇਰੇ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਪੈਦਾ ਹੋਏ
ਸਾਰੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਜਨਮ ਦਿੱਤਾ,
ਸਾਰੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਜਨਮ ਦਿੱਤਾ,
02:16
including myself.
37
124075
1150
ਮੇਰੇ ਸਮੇਤ।
02:18
She was 84 years old
when I interviewed her.
when I interviewed her.
38
126456
3164
ਉਹ 84 ਸਾਲਾਂ ਦੀ ਸੀ
ਜਦੋਂ ਮੈਂ ਉਸ ਦਾ ਇੰਟਰਵਿਊ ਲਿਆ।
ਜਦੋਂ ਮੈਂ ਉਸ ਦਾ ਇੰਟਰਵਿਊ ਲਿਆ।
02:22
I asked her,
39
130294
1724
ਮੈਂ ਉਸ ਨੂੰ ਪੁੱਛਿਆ,
02:24
"Do you remember how many babies
you delivered throughout your career?"
you delivered throughout your career?"
40
132042
3666
“ਕੀ ਤੁਹਾਨੂੰ ਯਾਦ ਹੈ ਕਿ ਆਪਣੇ ਕਾਰਜਕਾਲ
ਦੌਰਾਨ ਤੁਸੀਂ ਕਿੰਨੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਡਿਲੀਵਰ ਕੀਤਾ?"
ਦੌਰਾਨ ਤੁਸੀਂ ਕਿੰਨੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਡਿਲੀਵਰ ਕੀਤਾ?"
02:28
She didn't have a number for deliveries.
41
136399
2234
ਜਣੇਪੇ ਲਈ ਉਸ ਕੋਲ ਕੋਈ ਗਿਣਤੀ ਨਹੀਂ ਸੀ।
02:31
She said she had performed
42
139561
3251
ਉਸ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਸ ਨੇ ਜੋ ਕੀਤਾ ਹੈ
02:34
60,000 forced abortions
and sterilizations.
and sterilizations.
43
142836
4575
ਉਹ 60,000 ਜ਼ਬਰਨ ਗਰਭਪਾਤ
ਅਤੇ ਨਸਬੰਦੀ ਹੈ।
ਅਤੇ ਨਸਬੰਦੀ ਹੈ।
02:40
Sometimes, she said,
44
148855
2310
ਕਈ ਵਾਰ, ਉਸਨੇ ਕਿਹਾ,
02:43
a late-term fetus
would survive an abortion,
would survive an abortion,
45
151189
3087
ਇੱਕ ਦੇਰ-ਸਮੇਂ ਦਾ ਭਰੂਣ
ਜੋ ਗਰਭਪਾਤ ਤੋਂ ਬਚਦਾ ਹੈ,
ਜੋ ਗਰਭਪਾਤ ਤੋਂ ਬਚਦਾ ਹੈ,
02:46
and she would kill the baby
after delivering it.
after delivering it.
46
154300
2709
ਅਤੇ ਉਹ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਜਨਮ ਦੇਣ
ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਮਾਰ ਦੇਵੇਗੀ।
ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਮਾਰ ਦੇਵੇਗੀ।
02:49
She remembered how her hands would tremble
47
157489
3731
ਉਸਨੂੰ ਯਾਦ ਸੀ ਕਿ ਕਿਵੇਂ ਉਸਦੇ ਹੱਥ ਕੰਬਦੇ ਸੀ
02:53
as she did the work.
48
161244
1333
ਜਿਵੇਂ ਉਸਨੇ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਸੀ।
02:55
Her story shocked me.
49
163815
1400
ਉਸਦੀ ਕਹਾਣੀ ਨੇ ਹੈਰਾਨ ਕਰ ਦਿੱਤਾ|
02:57
When I set out to make the film,
50
165934
2207
ਜਦੋਂ ਮੈਂ ਫਿਲਮ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਨਿਕਲੀ,
03:00
I expected it would be a simple story
of perpetrators and victims.
of perpetrators and victims.
51
168165
4417
ਮੈਨੂੰ ਉਮੀਦ ਸੀ ਕਿ ਇਹ ਅਪਰਾਧੀ ਅਤੇ
ਪੀੜਤਾਂ ਦੀ ਇੱਕ ਸਧਾਰਣ ਕਹਾਣੀ ਹੋਵੇਗੀ।
ਪੀੜਤਾਂ ਦੀ ਇੱਕ ਸਧਾਰਣ ਕਹਾਣੀ ਹੋਵੇਗੀ।
03:04
People who carried out the policy
52
172606
1928
ਨੀਤੀ ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਲੋਕ
03:06
and people who are living
with the consequences.
with the consequences.
53
174558
2584
ਅਤੇ ਇਸਦੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਜੀ ਰਹੇ ਲੋਕ।
03:09
But that wasn't what I saw.
54
177701
1800
ਪਰ ਇਹ ਉਹ ਨਹੀਂ ਸੀ ਜੋ ਮੈਂ ਦੇਖਿਆ ਸੀ।
03:12
As I was finishing
my interview with the midwife,
my interview with the midwife,
55
180082
3204
ਜਦੋਂ ਮੈਂ ਦਾਈ ਨਾਲ ਆਪਣਾ ਇੰਟਰਵਿਊ
ਖ਼ਤਮ ਕਰ ਰਹੀ ਸੀ,
ਖ਼ਤਮ ਕਰ ਰਹੀ ਸੀ,
03:15
I noticed an area in her house
56
183310
2231
ਮੈਂ ਉਸ ਦੇ ਘਰ ਦਾ ਇੱਕ ਖੇਤਰ ਨੋਟਿਸ ਕੀਤਾ
03:17
that was decorated
with elaborate homemade flags.
with elaborate homemade flags.
57
185565
4268
ਜੋ ਕਿ ਵਿਸ਼ਾਲ ਘਰੇਲੂ ਝੰਡੇ ਨਾਲ
ਸਜਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ।
ਸਜਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ।
03:21
And each flag has a picture
of a baby on it.
of a baby on it.
58
189857
3070
ਅਤੇ ਹਰੇਕ ਝੰਡੇ ਉੱਤੇ ਇੱਕ
ਬੱਚੇ ਦੀ ਤਸਵੀਰ ਸੀ।
ਬੱਚੇ ਦੀ ਤਸਵੀਰ ਸੀ।
03:26
These were flags
that were sent by families
that were sent by families
59
194157
3142
ਇਹ ਉਹ ਝੰਡੇ ਸਨ ਜੋ ਪਰਿਵਾਰਾਂ
ਦੁਆਰਾ ਭੇਜੇ ਗਏ ਸਨ
ਦੁਆਰਾ ਭੇਜੇ ਗਏ ਸਨ
03:29
whom she helped treat
their infertility problems.
their infertility problems.
60
197323
3881
ਜਿਸਦੀ ਉਸਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਬਾਂਝਪਨ ਦੀਆਂ
ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦੇ ਇਲਾਜ ਵਿੱਚ ਸਹਾਇਤਾ ਕੀਤੀ।
ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦੇ ਇਲਾਜ ਵਿੱਚ ਸਹਾਇਤਾ ਕੀਤੀ।
03:33
She explained that she had had enough
61
201657
2333
ਉਸਨੇ ਸਮਝਾਇਆ ਕਿ ਉਸਨੇ ਕਾਫ਼ੀ
03:36
of performing abortions
and sterilizations --
and sterilizations --
62
204014
2936
ਗਰਭਪਾਤ ਕਰਨ ਅਤੇ ਨਸਬੰਦੀ
ਕੀਤੀ ਹੈ --
ਕੀਤੀ ਹੈ --
03:38
that the only work she did now
was to help families have babies.
was to help families have babies.
63
206974
4616
ਹੁਣ ਕੇਵਲ ਇੱਕ ਹੀ ਕੰਮ ਸੀ ਕਿ ਪਰਿਵਾਰਾਂ
ਦੀ ਬੱਚੇ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਸਹਾਇਤਾ ਕਰਨਾ।
ਦੀ ਬੱਚੇ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਸਹਾਇਤਾ ਕਰਨਾ।
03:44
She said she was full of guilt
64
212839
2444
ਉਸਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਹ ਸ਼ਰਮ ਨਾਲ ਭਰੀ ਹੋਈ ਹੈ
03:47
for carrying out the one-child policy,
65
215307
2895
ਇੱਕ-ਬੱਚਾ ਨੀਤੀ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਲਈ,
03:50
and she hoped that by helping
families have babies,
families have babies,
66
218226
3244
ਅਤੇ ਉਸਨੂੰ ਉਮੀਦ ਹੈ ਕਿ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਦੀ
ਬੱਚੇ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਸਹਾਇਤਾ ਕਰਕੇ,
ਬੱਚੇ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਸਹਾਇਤਾ ਕਰਕੇ,
03:53
she could counteract
what she did in the past.
what she did in the past.
67
221494
2976
ਜੋ ਉਸ ਨੇ ਪਹਿਲਾਂ ਕੀਤਾ ਉਸ ਦਾ
ਪਛਤਾਵਾ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਪਛਤਾਵਾ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ।
03:57
It became clear to me
she, too, was a victim of the policy.
she, too, was a victim of the policy.
68
225034
4796
ਇਹ ਮੇਰੇ ਲਈ ਵੀ ਸਪੱਸ਼ਟ ਹੋ ਗਿਆ,
ਕਿ ਉਹ ਵੀ ਨੀਤੀ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੋਈ ਹੈ।
ਕਿ ਉਹ ਵੀ ਨੀਤੀ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੋਈ ਹੈ।
04:02
Every voice was telling her
69
230973
2691
ਹਰ ਆਵਾਜ਼ ਉਸਨੂੰ ਦੱਸ ਰਹੀ ਸੀ
04:05
that what she did was right
and necessary for China's survival.
and necessary for China's survival.
70
233688
3467
ਕਿ ਉਸਨੇ ਜੋ ਕੀਤਾ ਉਹ ਸਹੀ ਸੀ ਅਤੇ
ਚੀਨ ਦੇ ਬਚਾਅ ਲਈ ਜ਼ਰੂਰੀ ਸੀ।
ਚੀਨ ਦੇ ਬਚਾਅ ਲਈ ਜ਼ਰੂਰੀ ਸੀ।
04:10
And she did what she thought
was right for her country.
was right for her country.
71
238108
2934
ਅਤੇ ਉਸਨੇ ਉਹੀ ਕੀਤਾ ਜੋ ਉਸਨੇ ਆਪਣੇ
ਦੇਸ਼ ਲਈ ਸਹੀ ਸਮਝਿਆ।
ਦੇਸ਼ ਲਈ ਸਹੀ ਸਮਝਿਆ।
04:14
I know how strong that message was.
72
242265
2468
ਮੈਨੂੰ ਪਤਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਸੰਦੇਸ਼ ਕਿੰਨਾ ਮਜ਼ਬੂਤ ਸੀ|
04:17
It was everywhere
around myself when I grew up.
around myself when I grew up.
73
245273
3008
ਇਹ ਮੇਰੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਹਰ ਜਗ੍ਹਾ ਸੀ
ਜਦੋਂ ਮੈਂ ਵੱਡੀ ਹੋਈ।
ਜਦੋਂ ਮੈਂ ਵੱਡੀ ਹੋਈ।
04:20
It was printed on matches,
74
248305
2724
ਇਹ ਛਾਪਿਆ ਗਿਆ ਸੀ ਮਾਚਿਸਾਂ 'ਤੇ,
04:23
playing cards,
75
251053
1636
ਤਾਸ਼ 'ਤੇ,
04:24
textbooks, posters.
76
252713
2062
ਪਾਠ ਪੁਸਤਕਾਂ, ਪੋਸਟਰਾਂ 'ਤੇ।
04:27
The propaganda praising
the one-child policy
the one-child policy
77
255180
2063
ਇੱਕ-ਬੱਚਾ ਨੀਤੀ ਦੀ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਾ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਪ੍ਰਚਾਰ
04:29
was everywhere around us.
78
257267
1682
ਸਾਡੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਹਰ ਜਗ੍ਹਾ ਸੀ।
04:30
[Anyone who refuses to sterilize
will be arrested.]
will be arrested.]
79
258973
2548
[ਜੋ ਨਸਬੰਦੀ ਤੋਂ ਮਨ੍ਹਾ ਕਰਦਾ ਉਹ
ਗ੍ਰਿਫਤਾਰ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ।]
ਗ੍ਰਿਫਤਾਰ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ।]
04:33
And so were the threats
against disobeying it.
against disobeying it.
80
261545
2334
ਅਤੇ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਾ ਨਾ
ਮੰਨਣ ਦਾ ਡਰ ਵੀ ਸੀ।
ਮੰਨਣ ਦਾ ਡਰ ਵੀ ਸੀ।
04:35
The message seeped into our minds
81
263903
2436
ਜੋ ਸੁਨੇਹਾ ਸਾਡੇ ਦਿਮਾਗ ਵਿੱਚ ਬਹੁੱਤ ਡੂੰਗਾ
04:38
so much so that I grew up
feeling embarrassed
feeling embarrassed
82
266363
3205
ਗੱਡ ਗਿਆ ਕਿ ਜਦੋਂ ਮੈਂ ਵੱਡੀ ਹੋਈ
ਤਾਂ ਮੈਂ ਸ਼ਰਮਿੰਦਾ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰ ਰਹੀ ਸੀ
ਤਾਂ ਮੈਂ ਸ਼ਰਮਿੰਦਾ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰ ਰਹੀ ਸੀ
04:41
for having a younger brother.
83
269592
1788
ਇੱਕ ਛੋਟਾ ਭਰਾ ਹੋਣ ਦੇ ਕਾਰਨ।
04:45
With each person I filmed,
84
273625
2834
ਹਰ ਇੱਕ ਵਿਅਕਤੀ ਜਿਸਨੂੰ ਮੈਂ ਫਿਲਮਾਇਆ,
04:49
I saw how their minds and hearts
can be influenced by the propaganda,
can be influenced by the propaganda,
85
277530
6360
ਮੈਂ ਵੇਖਿਆ ਕਿ ਕਿਵੇਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਦਿਮਾਗ ਅਤੇ
ਦਿਲ ਮੁੱਦੇ ਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋ ਸਕਦੇ ਸਨ,
ਦਿਲ ਮੁੱਦੇ ਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋ ਸਕਦੇ ਸਨ,
04:55
and how their willingness
to make sacrifices for the greater good
to make sacrifices for the greater good
86
283914
4095
ਅਤੇ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਵਧੇਰੇ ਭਲਾਈ ਲਈ
ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਕੁਰਬਾਨੀਆਂ ਦੀ ਇੱਛਾ
ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਕੁਰਬਾਨੀਆਂ ਦੀ ਇੱਛਾ
05:00
can be twisted into something
very dark and tragic.
very dark and tragic.
87
288033
3467
ਇੱਕ ਹਨੇਰੇ ਅਤੇ ਦੁਖਦਾਈ ਚੀਜ਼
ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਸਕਦੀ ਹੈ।
05:04
China is not the only place
where this happens.
where this happens.
88
292466
3952
ਚੀਨ ਇਕਲੌਤੀ ਜਗ੍ਹਾ ਨਹੀਂ ਹੈ
ਜਿੱਥੇ ਅਜਿਹਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
ਜਿੱਥੇ ਅਜਿਹਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
05:08
There is no country on earth
where propaganda isn't present.
where propaganda isn't present.
89
296442
5190
ਧਰਤੀ ਉੱਤੇ ਅਜਿਹਾ ਕੋਈ ਦੇਸ਼ ਨਹੀਂ ਹੈ
ਜਿੱਥੇ ਮੁੱਦਾ ਮੌਜੂਦ ਨਹੀਂ ਹੈ।
ਜਿੱਥੇ ਮੁੱਦਾ ਮੌਜੂਦ ਨਹੀਂ ਹੈ।
05:14
And in societies that are supposed to be
more open and free than China,
more open and free than China,
90
302180
4635
ਅਤੇ ਉਸ ਸਮਾਜ ਵਿੱਚ ਵੀ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਚੀਨ ਨਾਲੋਂ
ਵਧੇਰੇ ਖੁੱਲਾ ਅਤੇ ਸੁਤੰਤਰ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ,
ਵਧੇਰੇ ਖੁੱਲਾ ਅਤੇ ਸੁਤੰਤਰ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ,
05:18
it can be even harder to recognize
what propaganda looks like.
what propaganda looks like.
91
306839
4160
ਇਹ ਪਛਾਣਨਾ ਵੀ ਮੁਸ਼ਕਿਲ ਹੋ ਸਕਦਾ
ਹੈ ਕਿ ਮੁੱਦਾ ਕਿਵੇਂ ਦਾ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਹੈ ਕਿ ਮੁੱਦਾ ਕਿਵੇਂ ਦਾ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।
05:23
It hides in plain sight as news reports,
92
311728
3635
ਇਹ ਸਾਧਾਰਣ ਨਜ਼ਰੀਏ ਵਿੱਚ ਲੁਕ ਜਾਂਦਾ ਹੈ
ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਖਬਰਾਂ ਦੀਆਂ ਰਿਪੋਰਟਾਂ,
ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਖਬਰਾਂ ਦੀਆਂ ਰਿਪੋਰਟਾਂ,
05:27
TV commercials, political campaigning
93
315387
4037
TV ਦੇ ਵਪਾਰਕ ਪ੍ਰਚਾਰ, ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਪ੍ਰਚਾਰ
05:31
and in our social media feeds.
94
319448
1806
ਅਤੇ ਸਾਡੇ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਫੀਡ ਵਿੱਚ।
05:34
It works to change our minds
without our knowledge.
without our knowledge.
95
322347
3785
ਇਹ ਸਾਡੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਸਾਡੇ
ਮਨਾਂ ਨੂੰ ਬਦਲਣ ਦਾ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਮਨਾਂ ਨੂੰ ਬਦਲਣ ਦਾ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ।
05:40
Every society is vulnerable
to accepting propaganda as truth,
to accepting propaganda as truth,
96
328300
5103
ਹਰ ਸਮਾਜ ਪ੍ਰਚਾਰ ਨੂੰ ਸੱਚ ਵਜੋਂ ਸਵੀਕਾਰ
ਕਰਨ ਲਈ ਕਮਜ਼ੋਰ ਹੈ,
ਕਰਨ ਲਈ ਕਮਜ਼ੋਰ ਹੈ,
05:45
and no society where propaganda
replaces the truth
replaces the truth
97
333427
2808
ਅਤੇ ਕੋਈ ਵੀ ਸਮਾਜ ਨਹੀਂ ਹੈ
ਜਿੱਥੇ ਪ੍ਰਚਾਰ ਸੱਚ ਨੂੰ ਬਦਲਦਾ ਹੈ
ਜਿੱਥੇ ਪ੍ਰਚਾਰ ਸੱਚ ਨੂੰ ਬਦਲਦਾ ਹੈ
05:48
can be truly free.
98
336259
1762
'ਤੇ ਸੱਚਮੁੱਚ ਸੁਤੰਤਰ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।
05:50
Thank you.
99
338349
1158
ਤੁਹਾਡਾ ਧੰਨਵਾਦ।
05:51
(Applause)
100
339531
4016
(ਤਾੜੀਆਂ)
ABOUT THE SPEAKER
Nanfu Wang - Documentary filmmakerNanfu Wang uncovers untold stories about human rights in China.
Why you should listen
Nanfu Wang's Peabody Award-winning documentary, Hooligan Sparrow -- which follows maverick activist Ye Haiyan as she faces government surveillance and harassment after advocating for sexually abused schoolgirls -- was shortlisted for a 2017 Academy Award for Best Documentary Feature. She also directed and produced I Am Another You, winner of the Special Jury Prize at the 2017 Cannes Film Festival, and her latest film, One Child Nation, which explores the history of China's birth policy and its profound effects on generations of Chinese parents and children. It won the Grand Jury Prize at the 2019 Sundance Film Festival.
Originally from a remote village in China, Wang overcame poverty and a lack of access to formal education en route to earning three master's degrees from Shanghai University, Ohio University and New York University. She teaches editing at the School of Visual Arts as well as cinematography at New York University.
Nanfu Wang | Speaker | TED.com