ABOUT THE SPEAKER
Julie Burstein - Writer and radio producer
As a producer, Julie Burstein builds places to talk (brilliantly) about creative work. Her book "Spark: How Creativity Works" shares what she has learned.

Why you should listen

From where does creativity flow? In 2000, Julie Burstein created Public Radio International's show Studio 360 to explore pop culture and the arts. Hosted by novelist Kurt Andersen and produced at WNYC, the show is a guide to what's interesting now -- and asks deep questions about the drive behind creative work. Now, Burstein has written Spark: How Creativity Works, filled with stories about artists, writers and musicians (like Chuck Close, Isabel Allende, Patti Lupone). Burstein is the host of pursuitofspark.com full of conversations about creative approaches to the challenges, possibilities and pleasures of everyday life and work. She also "loves sitting in for Leonard Lopate."

More profile about the speaker
Julie Burstein | Speaker | TED.com
TED2012

Julie Burstein: 4 lessons in creativity

Julie Burstein: Cztery lekcje kreatywności

Filmed:
2,034,797 views

Prezenterka radiowa Julie Burstein rozmawia z kreatywnymi ludźmi na co dzień i dzieli się teraz czterema wskazówkami, jak tworzyć w obliczu wyzwania, utraty wiary w siebie czy poniesienia straty. Posłuchajcie spostrzeżeń ludzi takich jak filmowiec Mira Nair, pisarz Richard Ford, rzeźbiarz Richard Serra i fotograf Joel Meyerowitz.
- Writer and radio producer
As a producer, Julie Burstein builds places to talk (brilliantly) about creative work. Her book "Spark: How Creativity Works" shares what she has learned. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:16
On my deskbiurko in my officegabinet, I keep a smallmały clayglina potgarnek
0
1018
4304
Na biurku trzymam
małe gliniane naczynie,
00:21
that I madezrobiony in collegeSzkoła Wyższa. It's rakuraku, whichktóry is a kinduprzejmy of potteryceramiki
1
5322
4463
zrobione na studiach. To jest raku,
rodzaj wyrobu ceramicznego,
00:25
that beganrozpoczął się in JapanJaponia centurieswieki agotemu as a way of
2
9785
4507
który powstał w Japonii jako technika
00:30
makingzrobienie bowlskręgle for the JapaneseJapoński teaherbata ceremonyCeremonia.
3
14292
4047
wyrobu miseczek
do ceremonii parzenia herbaty.
00:34
This one is more than 400 yearslat oldstary.
4
18339
3265
To naczynie ma ponad 400 lat.
00:37
EachKażdy one was pinchedściągnięty or carvedrzeźbione out of a ballpiłka of clayglina,
5
21604
4464
Każde z nich zostało wyrzeźbione z gliny,
00:41
and it was the imperfectionsniedoskonałości that people cherishedcenionych.
6
26068
4296
a najbardziej ceniono w nich
niedoskonałości.
00:46
EverydayEveryday potsgarnki like this cupPuchar take eightosiem to 10 hoursgodziny to fireogień.
7
30364
8072
Naczynia codziennego użytku
wypala się 10 godzin.
00:54
I just tookwziął this out of the kilnsuszarnia last weektydzień, and the kilnsuszarnia itselfsamo
8
38436
3109
Ten wyjęłam z pieca
w zeszłym tygodniu.
00:57
takes anotherinne day or two to coolchłodny down, but rakuraku
9
41545
4484
Piec stygnie kolejny dzień lub dwa.
01:01
is really fastszybki. You do it outsidena zewnątrz, and you take the kilnsuszarnia
10
46029
4803
Wypalanie raku trwa krótko.
Stojący na dworze piec
01:06
up to temperaturetemperatura. In 15 minutesminuty, it goesidzie to 1,500 degreesstopni,
11
50832
4555
rozgrzewa się do 1500 stopni
w 15 minut,
01:11
and as soonwkrótce as you see that the glazeGlazura has meltedstopiony insidewewnątrz,
12
55387
3658
a gdy szkliwo stopi się w piecu,
01:14
you can see that faintsłaby sheenpołysk, you turnskręcać the kilnsuszarnia off,
13
59045
2818
widać słaby połysk
i można wyłączyć piec.
01:17
and you reachdosięgnąć in with these long metalmetal tongsKleszcze,
14
61863
2587
Długimi metalowymi szczypcami
wyciągamy naczynie.
01:20
you grabchwycić the potgarnek, and in JapanJaponia, this red-hotrozpalone potgarnek
15
64450
4485
W Japonii garnuszek
rozgrzany do czerwoności
01:24
would be immediatelynatychmiast immersedzanurzony in a solutionrozwiązanie of greenZielony teaherbata,
16
68935
4914
zostałby od razu włożony
do wywaru zielonej herbaty.
01:29
and you can imaginewyobrażać sobie what that steamparowy would smellzapach like.
17
73849
3232
Możecie sobie wyobrazić zapach pary.
01:32
But here in the UnitedStany Zjednoczone StatesPaństwa, we rampRampa up the dramadramat
18
77081
3165
W USA robimy to bardziej dramatycznie
01:36
a little bitkawałek, and we dropupuszczać our potsgarnki into sawdusttrociny,
19
80246
3665
i wrzucamy garnek w trociny,
które zajmują się ogniem.
01:39
whichktóry catchespołowów on fireogień, and you take a garbageŚmieci pailwiadro,
20
83911
3024
Wtedy przykrywamy je
kubłem na śmieci,
01:42
and you put it on topTop, and smokepalić startszaczyna się pouringzsyp out.
21
86935
4912
spod którego zaczyna
sączyć się się dym.
01:47
I would come home with my clothesubranie reekingcuchnący of woodsmokepalonego.
22
91847
4880
Od moich ubrań jechało dymem.
01:52
I love rakuraku because it allowspozwala me to playgrać with the elementselementy.
23
96727
5098
Kocham raku, bo pozwala mi
bawić się żywiołami.
01:57
I can shapekształt a potgarnek out of clayglina and choosewybierać a glazeGlazura,
24
101825
4496
Mogę ukształtować garnek z gliny
i wybrać glazurę,
02:02
but then I have to let it go to the fireogień and the smokepalić,
25
106321
4304
ale potem muszę wypuścić go
w ogień i dym.
02:06
and what's wonderfulwspaniale is the surprisesniespodzianek that happenzdarzyć,
26
110625
2465
Najwspanialsze w tym są takie niespodzianki,
02:08
like this crackleCrackle patternwzór, because it's really stressfulstresujący
27
113090
3273
jak spękana powierzchnia,
bo garnki poddawane są
02:12
on these potsgarnki. They go from 1,500 degreesstopni
28
116363
2611
dużym naprężeniom.
Z temperatury 1500 stopni
02:14
to roompokój temperaturetemperatura in the spaceprzestrzeń of just a minutechwila.
29
118974
4079
stygną do temperatury pokojowej
w ciągu minuty.
02:18
RakuRaku is a wonderfulwspaniale metaphormetafora for the processproces of creativitykreatywność.
30
123053
5951
Raku to cudowna metafora kreatywności.
02:24
I find in so manywiele things that tensionnapięcie betweenpomiędzy
31
129004
3765
W wielu rzeczach
istnieje napięcie pomiędzy tym,
02:28
what I can controlkontrola and what I have to let go
32
132769
3435
co mogę kontrolować
i tym, co muszę odpuścić.
02:32
happensdzieje się all the time, whetherczy I'm creatingtworzenie a newNowy radioradio showpokazać
33
136204
3794
bez względu na to,
czy tworzę nowy program radiowy,
02:35
or just at home negotiatingnegocjowanie with my teenagenastoletni sonssynowie.
34
139998
5085
czy negocjuję z nastoletnimi synami.
02:40
When I satsob down to writepisać a bookksiążka about creativitykreatywność,
35
145083
3974
Pisząc książkę o kreatywności
02:44
I realizedrealizowany that the stepskroki were reversedodwrócone.
36
149057
2484
zdałam sobie sprawę,
że proces trzeba odwrócić.
02:47
I had to let go at the very beginningpoczątek, and I had to
37
151541
3649
Na samym początku musiałam odpuścić
02:51
immersezanurzać myselfsiebie in the storieshistorie of hundredssetki of artistsartyści
38
155190
4604
i zanurzyć się w historiach setek artystów,
02:55
and writerspisarze and musiciansmuzycy and filmmakerstwórcy filmów, and as I listenedsłuchałem
39
159794
4475
pisarzy, muzyków i filmowców.
03:00
to these storieshistorie, I realizedrealizowany that creativitykreatywność
40
164269
5312
Zrozumiałam, że kreatywność
03:05
growsrośnie out of everydaycodziennie experienceswzruszenie religijne
41
169581
3328
wyrasta z codziennych doświadczeń,
03:08
more oftenczęsto than you mightmoc think, includingwłącznie z
42
172909
3704
częściej niż nam się zdaje,
03:12
lettingpuszczanie go.
43
176613
2920
włączając w to odpuszczanie.
03:15
It was supposeddomniemany to breakprzerwa, but that's okay. (LaughterŚmiech) (LaughsŚmieje się)
44
179533
3790
Miało się rozbić, ale tak też jest dobrze. (Śmiech)
03:19
That's partczęść of the lettingpuszczanie go, is sometimesczasami it happensdzieje się
45
183323
2949
To część odpuszczania: czasem się zdarza,
03:22
and sometimesczasami it doesn't, because creativitykreatywność alsorównież growsrośnie
46
186272
3405
a czasem nie, bo kreatywność
03:25
from the brokenzłamany placesmiejsca.
47
189677
2777
wyrasta także z potłuczonych kawałków.
03:28
The bestNajlepiej way to learnuczyć się about anything
48
192454
2647
Najlepszym sposobem
na naukę czegokolwiek
03:31
is throughprzez storieshistorie, and so I want to tell you a storyfabuła
49
195101
4034
są opowiadania. Chcę opowiedzieć historię
03:35
about work and playgrać and about fourcztery aspectsaspekty of life
50
199135
5182
o pracy, zabawie i o czterech aspektach życia,
03:40
that we need to embraceuścisk
51
204317
2396
które musimy przyswoić,
03:42
in orderzamówienie for our ownwłasny creativitykreatywność to flourishzakrętas.
52
206713
4068
aby nasza kreatywność kwitła.
03:46
The first embraceuścisk is something that we think,
53
210781
2016
Pierwszy aspekt z początku
wydaje się bardzo łatwy,
03:48
"Oh, this is very easyłatwo," but it's actuallytak właściwie gettinguzyskiwanie hardertrudniejsze,
54
212797
4206
ale z czasem staje cię coraz trudniejszy.
03:52
and that's payingintratny attentionUwaga to the worldświat around us.
55
217003
3995
Chodzi o poświęcanie uwagi temu,
co nas otacza.
03:56
So manywiele artistsartyści speakmówić about needingpotrzebujący to be openotwarty,
56
220998
4455
Wielu artystów mówi o potrzebie otwartości,
04:01
to embraceuścisk experiencedoświadczenie, and that's hardciężko to do when
57
225453
3440
przyjmowaniu doświadczeń. To niełatwe,
04:04
you have a lightedoświetlony rectangleprostokąt in your pocketkieszeń that
58
228893
3618
kiedy świecący prostokąt w kieszeni
04:08
takes all of your focusskupiać.
59
232511
3587
zajmuje ci całą uwagę.
04:11
The filmmakerreżyser MiraMira NairNair speaksmówi about growingrozwój up
60
236098
4140
Filmowiec Mira Nair mówi o dorastaniu
04:16
in a smallmały townmiasto in IndiaIndie. Its nameNazwa is BhubaneswarBhubaneswar,
61
240238
4605
w Bhubaneswar, małym miasteczku w Indiach.
04:20
and here'soto jest a pictureobrazek of one of the templesświątynie in her townmiasto.
62
244843
3693
Oto zdjęcie jednej ze świątyń w mieście.
04:24
MiraMira NairNair: In this little townmiasto, there were like 2,000 templesświątynie.
63
248536
2872
Mira Nair: W miasteczku było ze 2000 świątyń.
04:27
We playedgrał cricketKrykiet all the time. We kinduprzejmy of grewrósł up
64
251408
2856
Graliśmy w krykieta. Dorastaliśmy w gruzie.
04:30
in the rubblegruz. The majorpoważny thing that inspirednatchniony me,
65
254264
3256
Moją główną inspiracją,
04:33
that led me on this pathścieżka, that madezrobiony me a filmmakerreżyser eventuallyostatecznie,
66
257520
3648
dzięki której jestem dziś filmowcem,
04:37
was travelingpodróżny folkFolk theaterteatr that would come throughprzez the townmiasto
67
261168
3552
był podróżny teatr ludowy. Przyjeżdżali do miasta,
04:40
and I would go off and see these great battlesbitwy
68
264720
3312
a ja oglądałam zmagania dobra ze złem,
04:43
of good and evilzło by two people in a schoolszkoła fieldpole
69
268032
3416
przedstawiane przez dwie osoby
na boisku szkolnym,
04:47
with no propsrekwizyty but with a lot of, you know,
70
271448
2536
bez rekwizytów, ale z ogromną pasją
04:49
passionpasja, and hashishhaszysz as well, and it was amazingniesamowity.
71
273984
3695
i haszyszem. To było cudowne.
04:53
You know, the folkFolk talesopowieści of MahabharataMahabharata and RamayanaRamajana,
72
277679
2794
Opowieści ludowe z dwóch świętych ksiąg
04:56
the two holyŚwięty booksksiążki, the epicsepiki that everything comespochodzi out of
73
280473
3495
Mahabharaty i Ramajany,
z których ponoć wszystko się w Indiach wywodzi.
04:59
in IndiaIndie, they say. After seeingwidzenie that JatraJatra, the folkFolk theaterteatr,
74
283968
3530
Po zobaczeniu Jatry, tego teatru ludowego,
05:03
I knewwiedziałem I wanted to get on, you know, and performwykonać.
75
287498
4990
wiedziałam, że muszę iść i występować.
05:08
JulieJulie BursteinBurstein: Isn't that a wonderfulwspaniale storyfabuła?
76
292488
1907
Julie Burstein: Czy nie jest to wspaniała historia?
05:10
You can see the sortsortować of breakprzerwa in the everydaycodziennie.
77
294395
2420
Widać rodzaj odskoczni od codzienności.
05:12
There they are in the schoolszkoła fieldspola, but it's good and evilzło,
78
296815
2719
Na szkolnym boisku znalazło się dobro i zło,
05:15
and passionpasja and hashishhaszysz. And MiraMira NairNair was a youngmłody girldziewczyna
79
299534
5533
pasja i haszysz. Mira Nair była młodą dziewczyną,
05:20
with thousandstysiące of other people watchingoglądanie this performancewydajność,
80
305067
3598
wśród tysięcy innych widzów,
05:24
but she was readygotowy. She was readygotowy to openotwarty up
81
308665
2950
ale ona była gotowa. Była otwarta na iskrę,
05:27
to what it sparkedzaiskrzyło in her, and it led her,
82
311615
3129
która, jak sama powiedziała,
05:30
as she said, down this pathścieżka to becomestają się
83
314744
2615
poprowadziła ją ku karierze
05:33
an award-winningwielokrotnie nagradzany filmmakerreżyser.
84
317359
2803
nagradzanego filmowca.
05:36
So beingistota openotwarty for that experiencedoświadczenie that mightmoc changezmiana you
85
320162
2821
Otwartość na doświadczenie,
które może nas zmienić,
05:38
is the first thing we need to embraceuścisk.
86
322983
2933
jest pierwszą rzeczą, którą musimy pojąć.
05:41
ArtistsArtyści alsorównież speakmówić about how some of theirich mostwiększość powerfulpotężny work
87
325916
5779
Artyści mówią także o tym,
jak ich największe dzieła
05:47
comespochodzi out of the partsCzęści of life that are mostwiększość difficulttrudny.
88
331695
4872
rodzą się z najtrudniejszych elementów życia.
05:52
The novelistpisarz RichardRichard FordFord speaksmówi about
89
336567
3654
Pisarz Richard Ford mówi o wyzwaniu z dzieciństwa,
05:56
a childhooddzieciństwo challengewyzwanie that continuestrwa to be something
90
340221
4042
z którym zmaga się do dziś.
06:00
he wrestlessiłuje with todaydzisiaj. He's severelysurowo dyslexicDyslektyk.
91
344263
4760
Ma poważny problem z dysleksją.
06:04
RichardRichard FordFord: I was slowpowolny to learnuczyć się to readczytać, wentposzedł all the way
92
349023
2907
Richard Ford: Nauka czytania szła mi bardzo wolno,
06:07
throughprzez schoolszkoła not really readingczytanie more than the minimumminimum,
93
351930
3832
kończąc szkołę czytałem
na minimalnym poziomie
06:11
and still to this day can't readczytać silentlypo cichu
94
355762
2528
i dotąd ciche czytanie
nie idzie mi wiele szybciej,
06:14
much fasterszybciej than I can readczytać aloudna głos,
95
358290
2848
niż czytanie na głos,
06:17
but there were a lot of benefitskorzyści to beingistota dyslexicDyslektyk for me
96
361138
3776
ale dysleksja miała dla mnie wiele plusów.
06:20
because when I finallywreszcie did reconcilepogodzić myselfsiebie to how slowpowolny
97
364914
3145
Kiedy pogodziłem się z tym,
że muszę czytać powoli,
06:23
I was going to have to do it, then I think I cameoprawa ołowiana witrażu very slowlypowoli
98
368059
4495
zacząłem chyba z wolna doceniać
06:28
into an appreciationuznanie of all of those qualitiescechy of languagejęzyk
99
372554
3532
wszystkie zalety języka i zdań,
06:31
and of sentenceszdań that are not just the cognitivepoznawczy
100
376086
2812
nie tylko poznawcze aspekty języka,
06:34
aspectsaspekty of languagejęzyk: the syncopationssyncopations, the soundsDźwięki of wordssłowa,
101
378898
3113
jak synkopy, dźwięk słów,
06:37
what wordssłowa look like, where paragraphspkt breakprzerwa,
102
382011
1843
wygląd słów, umiejscowienie akapitów,
06:39
where lineskwestia breakprzerwa. I mean, I wasn'tnie było so badlyźle dyslexicDyslektyk that
103
383854
3027
łamanie linijek. Nie miałem aż takiej dysleksji,
06:42
I was disabledniepełnosprawny from readingczytanie. I just had to do it
104
386881
2938
żeby nie móc w ogóle czytać.
Musiałem tylko robić to
06:45
really slowlypowoli, and as I did, lingeringutrzymujące się on those sentenceszdań
105
389819
4543
bardzo powoli. Czołgając się przez zdania
06:50
as I had to lingerLinger, I fellspadł heirDziedzic to language'sjęzyk other qualitiescechy,
106
394362
4360
odziedziczyłem inne wartości języka,
06:54
whichktóry I think has helpedpomógł me writepisać sentenceszdań.
107
398722
3264
co pomogło mi pisać zdania.
06:57
JBJB: It's so powerfulpotężny. RichardRichard FordFord, who'skto jest wonwygrał the PulitzerPulitzera PrizeNagrody,
108
401986
4080
JB: To takie przejmujące. Richard Ford,
laureat Nagrody Pulitzera,
07:01
saysmówi that dyslexiaDysleksja helpedpomógł him writepisać sentenceszdań.
109
406066
5152
mówi, że dysleksja
pomogła mu pisać zdania.
07:07
He had to embraceuścisk this challengewyzwanie, and I use that wordsłowo
110
411218
2771
Musiał przyjąć to wyzwanie
i używam tego słowa celowo.
07:09
intentionallycelowo. He didn't have to overcomeprzezwyciężać dyslexiaDysleksja.
111
413989
4113
Jego zadaniem nie było pokonanie dysleksji.
07:14
He had to learnuczyć się from it. He had to learnuczyć się to hearsłyszeć the musicmuzyka
112
418102
3508
Musiał się od niej uczyć.
Musiał nauczyć się słyszeć
07:17
in languagejęzyk.
113
421610
3064
melodię języka.
07:20
ArtistsArtyści alsorównież speakmówić about how pushingpchanie up againstprzeciwko
114
424674
4570
Artyści mówią także o tym,
jak przekraczanie własnych ograniczeń,
07:25
the limitsograniczenia of what they can do, sometimesczasami pushingpchanie
115
429244
3394
a czasem dotarcie do granic możliwości,
07:28
into what they can't do, helpspomaga them focusskupiać
116
432638
3348
pomaga im skupić się
07:31
on findingodkrycie theirich ownwłasny voicegłos.
117
435986
3239
na odnalezieniu własnego głosu.
07:35
The sculptorrzeźbiarz RichardRichard SerraSerra talksrozmowy about how,
118
439225
4145
Rzeźbiarz Richard Serra opowiada,
07:39
as a youngmłody artistartysta, he thought he was a paintermalarz,
119
443370
2920
że jako młody artysta
uważał się za malarza
07:42
and he livedPerscyativestwo recyrodycyjcystwo recyrodycyjcystwo recyrodycyj in FlorenceFlorencja after graduateukończyć schoolszkoła.
120
446290
4279
i po skończeniu szkoły
mieszkał we Florencji.
07:46
While he was there, he traveledbywały to MadridMadryt,
121
450569
2569
W tym czasie wybrał się do Madrytu,
07:49
where he wentposzedł to the PradoPrado to see this pictureobrazek
122
453138
2714
gdzie poszedł do Muzeum Prado,
07:51
by the SpanishHiszpański paintermalarz DiegoDiego VelVelázquezzquez.
123
455852
3760
zobaczyć obraz Diego Velazqueza
07:55
It's from 1656, and it's callednazywa "LasLas MeninasMeninas,"
124
459612
5104
z 1656 r. pod tytułem "Las Meninas",
08:00
and it's the pictureobrazek of a little princessKsiężniczka
125
464716
2209
który przedstawia małą księżniczkę
08:02
and her ladies-in-waitingdamy dworu, and if you look over
126
466925
3687
oraz jej damy dworu.
08:06
that little blondeBlondynka princess'sKsiężniczka shoulderramię, you'llTy będziesz see a mirrorlustro,
127
470612
3376
Za jasnowłosą księżniczką widać lustro.
08:09
and reflectedodzwierciedlenie in it are her parentsrodzice, the KingKról and QueenKrólowa
128
473988
3297
Lustro odbija jej rodziców,
króla i królową Hiszpanii,
08:13
of SpainHiszpania, who would be standingna stojąco where you mightmoc standstoisko
129
477285
3405
którzy staliby tam, gdzie dzisiaj
08:16
to look at the pictureobrazek.
130
480690
1775
stoicie wy, patrząc na obraz.
08:18
As he oftenczęsto did, VelVelázquezzquez put himselfsamego siebie in this paintingobraz too.
131
482465
5067
Velazquez swoim zwyczajem
umieścił na obrazie również siebie.
08:23
He's standingna stojąco on the left with his paintbrushPędzel in one handdłoń
132
487532
4693
Stoi po lewej stronie, z pędzlem w jednej ręce
08:28
and his palettepaleta in the other.
133
492225
2404
i z paletą w drugiej.
08:30
RichardRichard SerraSerra: I was standingna stojąco there looking at it,
134
494629
2028
Richard Serra: Stałem tam, patrząc na niego,
08:32
and I realizedrealizowany that VelVelázquezzquez was looking at me,
135
496657
2610
i zrozumiałem, że Velazquez patrzy na mnie.
08:35
and I thought, "Oh. I'm the subjectPrzedmiot of the paintingobraz."
136
499267
3995
Pomyślałem: "Ja jestem tematem tego obrazu.
08:39
And I thought, "I'm not going to be ablezdolny to do that paintingobraz."
137
503262
2252
Nie dam rady tak malować".
08:41
I was to the pointpunkt where I was usingza pomocą a stopwatchstoper
138
505514
3201
W tamtym okresie używałem nawet stopera
08:44
and paintingobraz squareskwadraty out of randomnesslosowość,
139
508715
4438
i malowałem przypadkowe kwadraty,
08:49
and I wasn'tnie było gettinguzyskiwanie anywheregdziekolwiek. So I wentposzedł back and dumpedporzucony
140
513153
2018
zmierzałem donikąd. Wyrzuciłem wszystkie obrazy
08:51
all my paintingsobrazy in the ArnoArno, and I thought, I'm going to just startpoczątek playinggra around.
141
515171
3230
do rzeki. Postanowiłem zacząć się bawić.
08:54
JBJB: RichardRichard SerraSerra saysmówi that so nonchalantlynonszalancko, you mightmoc
142
518401
2832
JB: Serra mówi to tak nonszalancko,
że można tego nie uchwycić.
08:57
have missedbrakowało it. He wentposzedł and saw this paintingobraz by a guy
143
521233
3608
Zobaczył obraz gościa,
09:00
who'dkto by been deadnie żyje for 300 yearslat, and realizedrealizowany,
144
524841
3768
który nie żyje od 300 lat, i zrozumiał,
09:04
"I can't do that," and so RichardRichard SerraSerra wentposzedł back
145
528609
3872
że sam tak nie potrafi. Wrócił do studia
09:08
to his studiostudio in FlorenceFlorencja, pickeddoborowy up all of his work
146
532481
2831
we Florencji, wziął wszystkie swoje prace
09:11
up to that pointpunkt, and threwrzucił it in a riverrzeka.
147
535312
3803
i wrzucił je do rzeki.
09:15
RichardRichard SerraSerra let go of paintingobraz at that momentza chwilę,
148
539115
3936
Richard Serra odpuścił sobie malarstwo,
09:18
but he didn't let go of artsztuka. He movedprzeniósł to NewNowy YorkYork CityMiasto,
149
543051
3526
ale nie sztukę.
Przeprowadził się do Nowego Jorku,
09:22
and he put togetherRazem a listlista of verbsCzasowniki
150
546577
2914
i spisał ponad 100 czasowników:
09:25
— to rollrolka, to creasefałdowanie, to foldzagięcie
151
549491
3288
"zwijać, zgnieść, złożyć",
09:28
more than a hundredsto of them, and as he said,
152
552779
2696
i zgodnie z obietnicą zaczął się bawić.
09:31
he just startedRozpoczęty playinggra around. He did these things
153
555475
2037
Oddawał słowa w różnych materiałach.
09:33
to all kindsrodzaje of materialmateriał. He would take a hugeolbrzymi sheetarkusz of leadprowadzić
154
557512
3317
Brał ogromny arkusz blachy ołowianej,
09:36
and rollrolka it up and unrollrozwinąć it. He would do the samepodobnie thing
155
560829
3798
zwijał go i rozwijał.
Robił to samo z gumą,
09:40
to rubbergumowy, and when he got to the directionkierunek "to liftwinda,"
156
564627
5176
Przy słowie "podnosić" stworzył to,
09:45
he createdstworzony this, whichktóry is in the MuseumMuzeum of ModernNowoczesne ArtSztuka.
157
569803
5098
co stoi teraz w Muzeum Sztuki Nowoczesnej.
09:50
RichardRichard SerraSerra had to let go of paintingobraz
158
574901
2960
Richard Serra musiał porzucić malarstwo,
09:53
in orderzamówienie to embarkWyrusz on this playfulfiglarny explorationbadanie
159
577861
3440
aby wyruszyć na swoje radosne poszukiwania,
09:57
that led him to the work that he's knownznany for todaydzisiaj:
160
581301
3270
które zaowocowały dziełami,
z których dziś słynie:
10:00
hugeolbrzymi curvesKrzywe of steelstal that requirewymagać our time and motionruch
161
584571
5578
ogromne stalowe łuki, których doświadczenie
10:06
to experiencedoświadczenie. In sculpturerzeźba,
162
590149
3737
wymaga od widza czasu i ruchu. W rzeźbie,
10:09
RichardRichard SerraSerra is ablezdolny to do what he couldn'tnie mógł do in paintingobraz.
163
593886
3271
Richard Serra umie zrobić to,
czego nie mógł w malarstwie.
10:13
He makesczyni us the subjectPrzedmiot of his artsztuka.
164
597157
4496
To my stajemy się
przedmiotem jego sztuki.
10:17
So experiencedoświadczenie and challengewyzwanie
165
601653
3936
Doświadczenia, wyzwania i ograniczenia
10:21
and limitationsograniczenia are all things we need to embraceuścisk
166
605589
3660
trzeba najpierw zaakceptować,
10:25
for creativitykreatywność to flourishzakrętas.
167
609249
2596
by kreatywność mogła kwitnąć.
10:27
There's a fourthczwarty embraceuścisk, and it's the hardestnajtrudniejszy.
168
611845
3560
Jest też czwarte pojęcie, najtrudniejsze.
10:31
It's the embraceuścisk of lossutrata,
169
615405
2360
Jest to pogodzenie się ze stratą,
10:33
the oldestnajstarsze and mostwiększość constantstały of humanczłowiek experienceswzruszenie religijne.
170
617765
4290
najstarszym i najtrwalszym
ludzkim doświadczeniem.
10:37
In orderzamówienie to createStwórz, we have to standstoisko in that spaceprzestrzeń
171
622055
2823
Aby tworzyć, musimy stanąć pomiędzy tym,
10:40
betweenpomiędzy what we see in the worldświat and what we hopenadzieja for,
172
624878
3800
co widzimy na świecie,
a własnymi nadziejami,
10:44
looking squarelyprosto at rejectionodrzucenie, at heartbreakzłamane serce,
173
628678
4807
patrząc bez emocji
na odrzucenie, zawód miłosny,
10:49
at warwojna, at deathśmierć.
174
633485
2574
wojnę, śmierć.
10:51
That's a toughtwardy spaceprzestrzeń to standstoisko in.
175
636059
2390
Bardzo ciężko stoi się w tym miejscu.
10:54
The educatorpedagog ParkerParker PalmerPalmer callspołączenia it "the tragictragiczny gapszczelina,"
176
638449
5389
Wychowawca Parker Palmer
nazywa to "tragiczną luką",
10:59
tragictragiczny not because it's sadsmutny but because it's inevitablenieunikniony,
177
643838
3967
nie dlatego, że budzi smutek,
ale dlatego, że jest nieunikniona.
11:03
and my friendprzyjaciel DickDick NodelNodel likeslubi to say,
178
647805
3040
Mój przyjaciel Dick Nodel powtarza:
11:06
"You can holdutrzymać that tensionnapięcie like a violinskrzypce stringstrunowy
179
650845
2944
"Można trwać w napięciu,
jak struna w skrzypcach,
11:09
and make something beautifulpiękny."
180
653789
3436
i zrobić coś pięknego".
11:13
That tensionnapięcie resonatesrezonuje in the work of the photographerfotograf
181
657225
3138
To napięcie rezonuje
w pracach Joela Meyerowitza,
11:16
JoelJoel MeyerowitzMeyerowitz, who at the beginningpoczątek of his careerkariera was
182
660363
3210
fotografa, który na początku kariery słynął
11:19
knownznany for his streetulica photographyfotografia, for capturingprzechwytywanie a momentza chwilę
183
663573
3240
z fotografii ulicznej,
11:22
on the streetulica, and alsorównież for his beautifulpiękny photographsfotografie
184
666813
3682
a także z pięknych pejzaży Toskanii,
11:26
of landscapeskrajobrazy -- of TuscanyTuscany, of CapePrzylądek CodDorsz,
185
670495
3684
czy Cape Cod,
11:30
of lightlekki.
186
674179
2682
czy światła.
11:32
JoelJoel is a NewNowy YorkerYorker, and his studiostudio for manywiele yearslat
187
676861
3269
Joel pochodzi z Nowego Jorku i przez wiele lat
11:36
was in ChelseaChelsea, with a straightproste viewwidok downtownśródmieście
188
680130
3998
miał studio w Chelsea, z widokiem na centrum,
11:40
to the WorldŚwiat TradeHandlu CenterCentrum, and he photographedsfotografowany
189
684128
2915
na World Trade Centre.
11:42
those buildingsBudynki in everykażdy sortsortować of lightlekki.
190
687043
4333
Fotografował te budynki w każdym świetle.
11:47
You know where this storyfabuła goesidzie.
191
691376
3650
Domyślacie się, dokąd zmierza ta historia.
11:50
On 9/11, JoelJoel wasn'tnie było in NewNowy YorkYork. He was out of townmiasto,
192
695026
2488
9 września nie było go w Nowym Jorku,
11:53
but he racedścigał się back to the cityMiasto, and racedścigał się down to the siteteren
193
697514
4599
ale natychmiast wrócił i popędził
11:58
of the destructionzniszczenie.
194
702113
2125
na miejsce zniszczenia.
12:00
JoelJoel MeyerowitzMeyerowitz: And like all the other passersbyprzechodniów,
195
704238
2179
Joel Meyerowitz: Tak jak inni przechodnie
12:02
I stoodstał outsidena zewnątrz the chainłańcuch linkpołączyć fencepłot on ChambersKomór
196
706417
2900
stałem pod siatką
przy skrzyżowaniu Chambers
12:05
and GreenwichGreenwich, and all I could see was the smokepalić
197
709317
2198
i Greenwich. Widziałem tylko dym
12:07
and a little bitkawałek of rubblegruz, and I raisedpodniesiony my cameraaparat fotograficzny
198
711515
3670
i trochę gruzu.
Podniosłem aparat, żeby spojrzeć,
12:11
to take a peekPeek, just to see if there was something to see,
199
715185
3000
sprawdzić tylko, czy coś widać,
12:14
and some coppolicjant, a ladydama coppolicjant, hittrafienie me on my shoulderramię,
200
718185
4344
a policjantka szturchnęła mnie w ramię
12:18
and said, "Hey, no pictureskino!"
201
722529
2440
i powiedziała: "Hej, żadnych zdjęć!".
12:20
And it was suchtaki a blowcios that it wokeobudził me up,
202
724969
3224
Ten cios mnie obudził,
12:24
in the way that it was meantOznaczało to be, I guessodgadnąć.
203
728193
4056
w taki sposób, jak to chyba miało zadziałać.
12:28
And when I askedspytał her why no pictureskino, she said,
204
732249
2043
Na pytanie, czemu nie wolno
robić zdjęć, odparła:
12:30
"It's a crimeprzestępstwo scenescena. No photographsfotografie alloweddozwolony."
205
734292
3091
"To miejsce zbrodni.
Fotografowanie wzbronione".
12:33
And I askedspytał her, "What would happenzdarzyć if I was a memberczłonek
206
737383
1469
Zapytałem: "A gdybym był z prasy?"
12:34
of the pressnaciśnij?" And she told me,
207
738852
2204
Odpowiedziała:
12:36
"Oh, look back there," and back a blockblok was the pressnaciśnij corpskorpus
208
741056
4094
"Patrz tam". Przecznicę dalej stali dziennikarze,
12:41
tiedprzywiązane up in a little penned-inw kojcu areapowierzchnia,
209
745150
3810
stłoczeni na małym ogrodzonym terenie.
12:44
and I said, "Well, when do they go in?"
210
748960
1521
Zapytałem, kiedy będą mogli wejść.
12:46
and she said, "ProbablyPrawdopodobnie never."
211
750481
2482
Odpowiedziała: "Prawdopodobnie nigdy".
12:48
And as I walkedchodził away from that, I had this crystallizationkrystalizacja,
212
752963
4491
Odchodząc stamtąd doznałem olśnienia,
12:53
probablyprawdopodobnie from the blowcios, because it was an insultZniewaga in a way.
213
757454
2794
pewnie od kuksańca,
który był rodzajem obelgi.
12:56
I thought, "Oh, if there's no pictureskino,
214
760248
2175
Pomyślałem: "Jeżeli nie ma zdjęć,
12:58
then there'lltam będzie be no recordrekord. We need a recordrekord."
215
762423
3506
nie będzie żadnego zapisu.
Musimy mieć relację."
13:01
And I thought, "I'm gonna make that recordrekord.
216
765929
1870
I pomyślałem, że zrobię tę relację.
13:03
I'll find a way to get in, because I don't want to
217
767799
2287
Znajdę sposób, żeby się tam zostać,
bo nie chcę,
13:05
see this historyhistoria disappearznikać."
218
770086
1868
żeby ta historia zniknęła.
13:07
JBJB: He did. He pulledciągnięty in everykażdy favorprzysługa he could,
219
771954
4243
JB: Tak zrobił. Wykorzystał wszelkie kontakty
13:12
and got a passprzechodzić into the WorldŚwiat TradeHandlu CenterCentrum siteteren,
220
776197
2513
i dostał przepustkę
na teren World Trade Center,
13:14
where he photographedsfotografowany for ninedziewięć monthsmiesiące almostprawie everykażdy day.
221
778710
4232
gdzie robił zdjęcia
każdego dnia, przez 9 miesięcy.
13:18
Looking at these photographsfotografie todaydzisiaj bringsprzynosi back
222
782942
2944
Oglądanie ich dzisiaj
przywołuje zapach dymu,
13:21
the smellzapach of smokepalić that lingeredzwlekał on my clothesubranie
223
785886
2905
którymi przesiąkło mi ubranie,
13:24
when I wentposzedł home to my familyrodzina at night.
224
788791
1997
kiedy wracałam wieczorami do domu.
13:26
My officegabinet was just a fewkilka blocksBloki away.
225
790788
3418
Moje biuro było tylko kilka przecznic dalej.
13:30
But some of these photographsfotografie are beautifulpiękny,
226
794206
3616
Niektóre z tych zdjęć są piękne.
13:33
and we wonderedzastanawiałem się, was it difficulttrudny for JoelJoel MeyerowitzMeyerowitz
227
797822
3115
Czy Joel Meyerowitz miał trudności,
13:36
to make suchtaki beautypiękno out of suchtaki devastationdewastacja?
228
800937
4342
żeby stworzyć piękno
z takiego spustoszenia?
13:41
JMJM: Well, you know, uglybrzydki, I mean, powerfulpotężny
229
805279
3366
JM: Okropne, przejmujące,
13:44
and tragictragiczny and horrificprzerażający and everything, but
230
808645
3371
tragiczne i przerażające,
13:47
it was alsorównież as, in natureNatura, an enormousogromny eventzdarzenie
231
812016
4296
ale na swój sposób
było to także ogromne wydarzenie,
13:52
that was transformedprzekształcone after the factfakt into this residuepozostałości,
232
816312
5166
które później przekształciło się
w ten osad,
13:57
and like manywiele other ruinsruiny
233
821478
1816
i jak wiele innych ruin,
13:59
— you go to the ruinsruiny of the ColosseumKoloseum or the ruinsruiny of a cathedralKatedra someplacegdzieś
234
823294
3849
jak ruiny Koloseum
albo ruiny jakiejś katedry,
14:03
and they take on a newNowy meaningznaczenie when you watch the weatherpogoda.
235
827143
4637
nabrało nowego znaczenia
przy obserwacji pogody.
14:07
I mean, there were afternoonspo południu I was down there,
236
831780
1873
Czasem przychodziłem po południu
14:09
and the lightlekki goesidzie pinkróżowy and there's a mistmgła in the airpowietrze
237
833653
3650
i światło było różowe
a powietrze zamglone,
14:13
and you're standingna stojąco in the rubblegruz, and I founduznany myselfsiebie
238
837303
4031
stałem wśród gruzu.
Zacząłem rozpoznawać
14:17
recognizingrozpoznawanie bothobie the inherentnieodłączny beautypiękno of natureNatura
239
841334
3884
zarówno wrodzone piękno natury,
14:21
and the factfakt that natureNatura, as time,
240
845218
2754
jak i fakt, że natura, podobnie jak czas,
14:23
is erasingKasowanie this woundrana.
241
847972
3395
leczy tę ranę.
14:27
Time is unstoppablenie do zatrzymania, and it transformstransformuje the eventzdarzenie.
242
851367
3834
Niepowstrzymany czas odmienia wydarzenie.
14:31
It getsdostaje furtherdalej and furtherdalej away from the day,
243
855201
2329
Coraz bardziej oddala się od tamtego dnia,
14:33
and lightlekki and seasonspory roku tempertemperament it in some way,
244
857530
4355
a światło i pory roku jakoś to łagodzą.
14:37
and it's not that I'm a romanticromantyczny. I'm really a realistrealista.
245
861885
4144
Nie jestem romantykiem. Jestem realistą.
14:41
The realityrzeczywistość is, there's the WoolworthWoolworth BuildingBudynek
246
866029
3484
A realnie stoi tam
budynek Woolworth spowity dymem
14:45
in a veilwelon of smokepalić from the siteteren, but it's now like a scrimSiatka
247
869513
5828
co teraz wygląda
jak rozproszone światło w teatrze
14:51
acrossprzez a theaterteatr, and it's turningobrócenie pinkróżowy,
248
875341
3944
i barwi się na różowo,
14:55
you know, and down belowponiżej there are hosesWęże sprayingrozpylający,
249
879285
3103
a tam poniżej woda tryska z węży,
14:58
and the lightsświatła have come on for the eveningwieczór, and the waterwoda
250
882388
3009
zapalają się lampy,
woda robi się żrąco zielona
15:01
is turningobrócenie acidkwas greenZielony because the sodiumsodu lampslampy are on,
251
885397
4028
bo włączono lampy sodowe.
15:05
and I'm thinkingmyślący, "My God, who could dreamśnić this up?"
252
889425
2177
Kto mógłby sobie wyśnić coś takiego?
15:07
But the factfakt is, I'm there, it lookswygląda like that,
253
891602
4201
Ale jestem tu,
wszystko właśnie tak wygląda
15:11
you have to take a pictureobrazek.
254
895803
1894
i trzeba zrobić zdjęcie.
15:13
JBJB: You have to take a pictureobrazek. That sensesens of urgencypilne,
255
897697
3193
JB. Trzeba zrobić zdjęcie.
To poczucie konieczności, pracy
15:16
of the need to get to work, is so powerfulpotężny in Joel'sJoela storyfabuła.
256
900890
5800
jest tak silne w historii Joela.
15:22
When I saw JoelJoel MeyerowitzMeyerowitz recentlyostatnio, I told him how much
257
906690
3353
Widząc go ostatnio powiedziałam,
15:25
I admiredpodziwiany his passionatenamiętny obstinacyupór, his determinationdeterminacja
258
910043
3785
że podziwiam jego zapalczywy upór, determinację,
15:29
to pushPchać throughprzez all the bureaucraticbiurokratyczne redczerwony tapetaśma to get to work,
259
913828
4583
by przepchnąć się przez biurokrację, by pracować.
15:34
and he laughedzaśmiał się, and he said, "I'm stubbornuparty,
260
918411
2176
Uśmiechnął się i powiedział: "Jestem uparty,
15:36
but I think what's more importantważny
261
920587
2404
ale ważniejszy jest chyba
15:38
is my passionatenamiętny optimismoptymizm."
262
922991
3461
mój zapalczywy optymizm".
15:42
The first time I told these storieshistorie, a man in the audiencepubliczność
263
926452
2803
Kiedy opowiadałam pierwszy raz, ktoś na widowni
15:45
raisedpodniesiony his handdłoń and said, "All these artistsartyści talk about
264
929255
3490
podniósł rękę i powiedział:
"Ci wszyscy artyści opowiadają
15:48
theirich work, not theirich artsztuka, whichktóry has got me thinkingmyślący about
265
932745
4738
o swojej pracy, a nie sztuce,
więc pomyślałem sobie
15:53
my work and where the creativitykreatywność is there,
266
937483
2668
o własnej pracy i gdzie w niej
jest miejsce na kreatywność,
15:56
and I'm not an artistartysta." He's right. We all wrestletoczymy
267
940151
4628
a nie jestem artystą".
Ma rację. Wszyscy zmagamy się
16:00
with experiencedoświadczenie and challengewyzwanie, limitsograniczenia and lossutrata.
268
944779
4616
z doświadczeniami i wyzwaniami,
ograniczeniami i stratami.
16:05
CreativityKreatywność is essentialistotny to all of us,
269
949395
2251
Kreatywność jest niezbędna nam wszystkim,
16:07
whetherczy we're scientistsnaukowcy or teachersnauczyciele,
270
951646
2653
czy jesteśmy naukowcami, czy nauczycielami,
16:10
parentsrodzice or entrepreneursprzedsiębiorców.
271
954299
4359
rodzicami, czy przedsiębiorcami.
16:14
I want to leavepozostawiać you with anotherinne
272
958658
2177
Chciałabym zostawić was
z jeszcze jednym obrazem
16:16
imageobraz of a JapaneseJapoński teaherbata bowlmiska. This one
273
960835
3094
japońskiego naczynia do herbaty.
16:19
is at the FreerFreer GalleryGaleria in WashingtonWaszyngton, D.C.
274
963929
2970
Stoi we Freer Gallery w Waszyngtonie.
16:22
It's more than a hundredsto yearslat oldstary and you can still see
275
966899
2536
Ma ponad sto lat i wciąż można zobaczyć
16:25
the fingermarksBądźcie where the pottergarncarz pinchedściągnięty it.
276
969435
3643
ślady palców garncarza.
16:28
But as you can alsorównież see, this one did breakprzerwa
277
973078
2917
Jak także widać, to naczynie pękło
16:31
at some pointpunkt in its hundredsto yearslat.
278
975995
2720
w którymś momencie
swojej stuletniej historii.
16:34
But the personosoba who put it back togetherRazem,
279
978715
2760
Osoba, która je poskładała
16:37
insteadzamiast of hidingUkrywanie the cracksspękanie,
280
981475
2564
zamiast ukryć pęknięcia,
16:39
decidedzdecydowany to emphasizepodkreślać them, usingza pomocą goldzłoto lacquerlakier to repairnaprawa it.
281
984039
5716
postanowiła podkreślić je złotym lakierem.
16:45
This bowlmiska is more beautifulpiękny now, havingmający been brokenzłamany,
282
989755
4444
Pęknięta miseczka
jest teraz jeszcze piękniejsza,
16:50
than it was when it was first madezrobiony,
283
994199
3012
niż w pierwotnej postaci.
16:53
and we can look at those cracksspękanie, because
284
997211
2230
Możemy popatrzyć na te pęknięcia,
16:55
they tell the storyfabuła that we all liverelacja na żywo,
285
999441
2365
bo opowiadają historię
życia każdego z nas,
16:57
of the cyclecykl of creationkreacja and destructionzniszczenie,
286
1001806
3677
proces tworzenia i zniszczenia,
17:01
of controlkontrola and lettingpuszczanie go, of pickingowocobranie up the piecessztuk
287
1005483
4927
kontrolowania i odpuszczania,
zbierania fragmentów
17:06
and makingzrobienie something newNowy.
288
1010410
1999
i tworzenia czegoś nowego.
17:08
Thank you. (ApplauseAplauz)
289
1012409
4554
Dziękuję. (Oklaski)
Translated by Maciej Graca
Reviewed by Rysia Wand

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Julie Burstein - Writer and radio producer
As a producer, Julie Burstein builds places to talk (brilliantly) about creative work. Her book "Spark: How Creativity Works" shares what she has learned.

Why you should listen

From where does creativity flow? In 2000, Julie Burstein created Public Radio International's show Studio 360 to explore pop culture and the arts. Hosted by novelist Kurt Andersen and produced at WNYC, the show is a guide to what's interesting now -- and asks deep questions about the drive behind creative work. Now, Burstein has written Spark: How Creativity Works, filled with stories about artists, writers and musicians (like Chuck Close, Isabel Allende, Patti Lupone). Burstein is the host of pursuitofspark.com full of conversations about creative approaches to the challenges, possibilities and pleasures of everyday life and work. She also "loves sitting in for Leonard Lopate."

More profile about the speaker
Julie Burstein | Speaker | TED.com