TEDGlobal 2014
Haas&Hahn: How painting can transform communities
Haas&Hahn: Jak malowanie może przekształcić dzielnicę
Filmed:
Readability: 3.8
1,835,627 views
Artyści Jeroen Koolhaas i Dre Urhahn tworzą sztukę popularną przez malowanie całych dzielnic, włączając w prace mieszkańców, od faweli w Rio po ulice północnej Filadelfii. Dlaczego te projekty się powiodły? W tej zabawnej i inspirującej prelekcji artyści opowiadają o swoim podejściu do sztuki oraz o znaczeniu sąsiedzkiego grilla.
Haas&Hahn - Favela painters
Working as Haas&Hahn, artists Jeroen Koolhaas and Dre Urhahn splash color onto urban walls -- and train young painters in the process. Full bio
Working as Haas&Hahn, artists Jeroen Koolhaas and Dre Urhahn splash color onto urban walls -- and train young painters in the process. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
Dre Urhahn: This theater
is built on Copacabana,
is built on Copacabana,
0
552
2828
Dre Urhahn: Ten teatr stoi na Copacabanie,
00:15
which is the most famous
beach in the world,
beach in the world,
1
3380
3103
najsłynniejszej plaży świata,
00:18
but 25 kilometers away from here
2
6483
1798
ale 25 kilometrów od niej,
00:20
in the North Zone of Rio
3
8281
2016
w północnej części Rio
00:22
lies a community called Vila Cruzeiro,
4
10297
3062
leży dzielnica Vila Cruzeiro,
00:25
and roughly 60,000 people live there.
5
13359
3060
gdzie mieszka około 60 tysięcy osób.
00:28
Now, the people here in Rio mostly know
6
16419
2103
Ludzie z Rio znają
00:30
Vila Cruzeiro from the news,
7
18522
1875
Vila Cruzeiro głównie z wiadomości,
00:32
and unfortunately, news
from Vila Cruzeiro often
from Vila Cruzeiro often
8
20397
3637
a niestety wiadomości z Vila Cruzeiro
00:36
is not good news.
9
24034
2432
często są nie za dobre.
00:38
But Vila Cruzeiro is also the place
10
26466
2901
Ale Vila Cruzeiro to również miejsce,
00:41
where our story begins.
11
29367
2025
gdzie zaczyna się nasza historia.
00:43
Jeroen Koolhaas: Ten years
ago, we first came to Rio
ago, we first came to Rio
12
31392
2773
Jeroen Koolhaas: Dziesięć lat temu
pojechaliśmy pierwszy raz do Rio,
pojechaliśmy pierwszy raz do Rio,
00:46
to shoot a documentary
about life in the favelas.
about life in the favelas.
13
34165
3627
aby nakręcić film dokumentalny
o życiu w fawelach.
o życiu w fawelach.
00:49
Now, we learned that favelas
are informal communities.
are informal communities.
14
37792
2902
Dowiedzieliśmy się, że fawele
to nieformalne wspólnoty.
to nieformalne wspólnoty.
00:52
They emerged over the years
15
40694
1217
Powstawały przez lata,
00:54
when immigrants from the countryside
16
41911
1860
kiedy imigranci z terenów wiejskich
00:55
came to the cities looking for work,
17
43771
2012
przyjeżdżali do miast
w poszukiwaniu pracy.
w poszukiwaniu pracy.
00:57
like cities within the cities,
18
45783
2246
Te odrębne miasta w miastach,
01:00
known for problems like crime, poverty,
19
48029
2566
znane z problemów,
jak przestępczość, ubóstwo
jak przestępczość, ubóstwo
01:02
and the violent drug war between
20
50595
1761
i brutalne wojny narkotykowe
01:04
police and the drug gangs.
21
52356
1412
między policją a gangami.
01:05
So what struck us was that
22
53768
3245
Uderzyło nas,
01:09
these were communities that the people
23
57013
1557
że mieszkańcy
01:10
who lived there had built
with their own hands,
with their own hands,
24
58570
2480
zbudowali te dzielnice własnymi rękami,
01:13
without a master plan
25
61050
1550
bez żadnego planu generalnego.
01:14
and like a giant work in progress.
26
62600
2900
Taki wielki plac budowy.
01:17
Where we're from, in Holland,
27
65500
1874
W Holandii, skąd pochodzimy,
01:19
everything is planned.
28
67374
2083
wszystko jest zaplanowane.
01:21
We even have rules for
how to follow the rules.
how to follow the rules.
29
69457
2664
Mamy nawet przepisy,
jak przestrzegać przepisów.
jak przestrzegać przepisów.
01:24
(Laughter)
30
72121
1556
(Śmiech)
01:25
DU: So the last day of
filming, we ended up
filming, we ended up
31
73677
2118
DU: Ostatni dzień filmowania zakończyliśmy
01:27
in Vila Cruzeiro, and
we were sitting down
we were sitting down
32
75795
2149
w Vila Cruzeiro,
01:30
and we had a drink,
33
77944
1388
siedząc z drinkiem,
01:31
and we were overlooking this hill
34
79332
1675
z widokiem na wzgórze
01:33
with all these houses,
35
81007
1610
pełne domów.
01:34
and most of these houses looked unfinished,
36
82617
2335
Większość z nich wyglądała
na niedokończone,
na niedokończone,
01:37
and they had walls of bare brick,
37
84952
1430
ze ścianami z gołych cegieł,
01:38
but we saw some of these houses
38
86382
1750
ale były też domy
01:40
which were plastered and painted,
39
88132
1942
otynkowane i pomalowane.
01:42
and suddenly we had this idea:
40
90074
1696
I nagle naszła nas myśl:
01:43
what would it look like if all these houses
41
91770
2680
"Jakby to wyglądało,
01:46
would be plastered and painted?
42
94450
2175
gdyby wszystkie otynkowano i pomalowano?".
01:48
And then we imagined one big design,
43
96625
3042
Wyobraziliśmy sobie jeden, duży projekt,
01:51
one big work of art.
44
99667
3100
jedno dzieło sztuki.
01:54
Who would expect something like that
45
102767
1656
Kto by się tego spodziewał
01:56
in a place like this?
46
104423
1866
w takim miejscu?
01:58
So we thought, would that even be possible?
47
106289
3163
Czy byłoby to możliwe?
02:01
So first we started to count the houses,
48
109452
2688
Zaczęliśmy liczyć domy,
02:04
but we soon lost count.
49
112140
1898
ale się pogubiliśmy.
02:06
But somehow the idea stuck.
50
114038
3196
Pomysł jednak pozostał.
02:09
JK: We had a friend.
51
117234
1675
JK: Mieliśmy znajomego.
02:11
He ran an NGO in Vila Cruzeiro.
52
118909
2611
Prowadził organizację
pozarządową w Vila Cruzeiro.
pozarządową w Vila Cruzeiro.
02:13
His name was Nanko,
53
121520
1285
Nazywa się Nanko
02:15
and he also liked the idea.
54
122805
2061
i spodobał mu się ten pomysł.
02:17
He said, "You know, everybody here
55
124866
1672
Powiedział: "Każdy tutaj
02:18
would pretty much love
to have their houses
to have their houses
56
126538
1873
marzy o domu
02:20
plastered and painted.
57
128411
1451
otynkowanym i pomalowanym;
02:22
It's when a house is finished."
58
129862
2235
wtedy dom jest skończony".
02:24
So he introduced us to the right people,
59
132097
1969
Przedstawił nas właściwym ludziom,
02:26
and Vitor and Maurinho became our crew.
60
134066
3031
Vitor i Maurinho stali się nasza ekipą.
02:29
We picked three houses in
the center of the community
the center of the community
61
137097
2917
Zaczęliśmy od trzech domów
pośrodku dzielnicy.
pośrodku dzielnicy.
02:32
and we start here. We made a few designs,
62
140014
2480
Zrobiliśmy kilka projektów.
02:34
and everybody liked this design
63
142494
1620
Wszystkim najbardziej spodobał się ten
02:36
of a boy flying a kite the best.
64
144114
2413
z chłopcem, który puszcza latawiec.
02:38
So we started painting,
and the first thing we did
and the first thing we did
65
146527
2141
Najpierw pomalowaliśmy
02:40
was to paint everything blue,
66
148668
2391
wszystko na niebiesko
02:43
and we thought that looked
already pretty good.
already pretty good.
67
151059
2591
i wyszło całkiem nieźle.
02:45
But they hated it. The people
who lived there really hated it.
who lived there really hated it.
68
153650
2531
Ale mieszkańcom
strasznie się to nie podobało.
strasznie się to nie podobało.
02:48
They said, "What did you do?
69
156181
1643
Mówili: "Co wy zrobiliście?
02:50
You painted our house in
exactly the same color
exactly the same color
70
157824
1889
Pomalowaliście nam dom
02:51
as the police station."
71
159713
1800
na kolor komisariatu".
02:53
(Laughter)
72
161513
1913
(Śmiech)
02:55
In a favela, that is not a good thing.
73
163426
2226
W faweli to nic dobrego.
02:57
Also the same color as the prison cell.
74
165652
3825
Podobnie jak kolor więziennej celi.
03:01
So we quickly went ahead
and we painted the boy,
and we painted the boy,
75
169477
3454
Szybko więc domalowaliśmy chłopca
i myśleliśmy, że robota skończona.
03:05
and then we thought we were finished,
76
172931
1208
03:06
we were really happy, but still,
77
174139
2537
Byliśmy szczęśliwi,
ale nadal coś brakowało,
ale nadal coś brakowało,
03:08
it wasn't good because the little
kids started coming up to us,
kids started coming up to us,
78
176676
2393
bo małe dzieci mówiły:
03:11
and they said, "You know,
there's a boy flying the kite,
there's a boy flying the kite,
79
179069
2062
"Jest chłopiec, który puszcza latawiec,
03:13
but where is his kite?"
80
181131
2047
tylko gdzie ten latawiec?".
03:15
We said, "Uh, it's art.
81
183178
2115
Powiedzieliśmy: "To jest sztuka.
03:17
You know, you have to imagine the kite."
82
185293
2517
Trzeba sobie wyobrazić ten latawiec".
03:20
(Laughter)
83
187810
1052
(Śmiech)
03:21
And they said, "No, no, no,
we want to see the kite."
we want to see the kite."
84
188862
3664
A oni na to: "Nie! Chcemy go widzieć".
03:24
So we quickly installed a kite
85
192526
1897
Szybko umieściliśmy latawiec
03:26
way up high on the hill,
86
194423
1365
na samym wzgórzu,
03:27
so that you could see
the boy flying the kite
the boy flying the kite
87
195788
2132
żeby było widać, co ten chłopiec robi,
03:30
and you could actually see a kite.
88
197920
2413
i że tam jest latawiec.
03:32
So the local news started writing about it,
89
200333
1855
Lokalne gazety zaczęły o tym pisać,
03:34
which was great,
90
202188
1313
co było super.
03:35
and then even The Guardian wrote about it:
91
203501
1587
Później nawet napisał The Guardian:
03:37
"Notorious slum becomes open-air gallery."
92
205088
4176
"Znane slumsy stały się
galerią pod gołym niebem".
galerią pod gołym niebem".
03:41
JK: So, encouraged by this success,
93
209264
2918
JK: Zachęceni tym sukcesem
03:44
we went back to Rio for a second project,
94
212182
3528
wróciliśmy do Rio na drugą akcję
03:47
and we stumbled upon this street.
95
215710
2626
i natknęliśmy się na tę ulicę.
03:50
It was covered in concrete
to prevent mudslides,
to prevent mudslides,
96
218336
3273
Była pokryta betonem,
żeby zapobiegać powodzi błotnej.
żeby zapobiegać powodzi błotnej.
03:53
and somehow we saw a sort of river in it,
97
221609
3351
Zobaczyliśmy w niej rzekę.
03:57
and we imagined this river
to be a river in Japanese style
to be a river in Japanese style
98
224960
3484
Wyobraziliśmy sobie rzekę
w stylu japońskim,
w stylu japońskim,
04:00
with koi carp swimming upstream.
99
228444
2746
z karpiem koi płynącym pod prąd.
04:03
So we decided to paint that river,
100
231190
2101
Postanowiliśmy ją namalować.
04:05
and we invited Rob Admiraal,
101
233291
2622
Zaprosiliśmy Roba Admiraala,
04:08
who is a tattoo artist,
102
235913
1400
artystę-tatuażystę
04:09
and he specialized in the Japanese style.
103
237313
3020
specjalizującego się w stylu japońskim.
04:12
So little did we know that we would spend
104
240333
1687
Nie wiedzieliśmy, że spędzimy
04:14
almost an entire year painting that river,
105
242020
3435
prawie cały rok na malowaniu rzeki
04:17
together with Geovani
and Robinho and Vitor,
and Robinho and Vitor,
106
245455
3720
razem z Geovanim, Robinho i Vitorem,
04:21
who lived nearby.
107
249175
2126
którzy mieszkali niedaleko.
04:23
And we even moved into the neighborhood
108
251301
2070
Nawet zamieszkaliśmy w pobliżu,
04:25
when one of the guys that
lived on the street, Elias,
lived on the street, Elias,
109
253371
3363
kiedy jeden facet z tej ulicy, Elias,
04:28
told us that we could come
and live in his house,
and live in his house,
110
256734
2925
powiedział, że możemy zamieszkać u niego
04:31
together with his family,
111
259659
1348
razem z jego rodziną.
04:33
which was fantastic.
112
261007
1470
To było świetne.
04:34
Unfortunately, during that time,
113
262477
1328
Niestety w tym czasie
04:36
another war broke out between the police
114
263805
2281
wybuchła następna wojna między policją
04:38
and the drug gangs.
115
266086
1775
a gangami narkotykowymi.
04:40
(Video) (Gunfire)
116
267861
4748
(Film) (Strzały)
04:54
We learned that during those times,
117
282218
2906
Dowiedzieliśmy się, że w takich chwilach
04:57
people in communities
really stick together
really stick together
118
285124
2370
ludzie w dzielnicy trzymają się razem
04:59
during these times of hardship,
119
287494
1788
żeby przetrwać ciężkie czasy.
05:01
but we also learned a
very important element,
very important element,
120
289282
2610
Dowiedzieliśmy się też czegoś jeszcze:
05:04
the importance of barbecues.
(Laughter)
(Laughter)
121
291892
3307
jak ważne jest grillowanie.
(Śmiech)
05:07
Because, when you throw a barbecue,
122
295199
1721
Gdy organizujesz grilla,
05:09
it turns you from a guest into a host,
123
296920
2441
przekształcasz się z gościa w gospodarza.
05:11
so we decided to throw one
124
299361
1213
Postanowiliśmy więc grillować
05:12
almost every other week,
125
300574
1223
prawie co drugi tydzień
05:13
and we got to know everybody
in the neighborhood.
in the neighborhood.
126
301797
3009
i poznaliśmy wszystkich z sąsiedztwa.
05:17
JK: We still had this
idea of the hill, though.
idea of the hill, though.
127
304806
2025
JK: Nadal myśleliśmy o tym wzgórzu.
05:19
DU: Yeah, yeah, we were talking about
128
306831
1360
DU: Tak, rozmawialiśmy
05:20
the scale of this, because this painting
129
308191
1946
o skali projektu,
bo do pomalowania było bardzo dużo,
05:22
was incredibly big,
130
310137
2261
05:24
and it was insanely detailed,
131
312398
2148
z mnóstwem szczegółów.
05:26
and this process almost drove
us completely insane ourselves.
us completely insane ourselves.
132
314546
5739
Przez to przedsięwzięcie
prawie oszaleliśmy.
prawie oszaleliśmy.
05:32
But we figured that maybe,
during this process,
during this process,
133
320285
3195
Ale stwierdziliśmy,
że może czas spędzony w okolicy
05:35
all the time that we had
spent in the neighborhood
spent in the neighborhood
134
323480
2171
05:37
was maybe actually even more important
135
325651
1574
był ważniejszy
05:39
than the painting itself.
136
327225
2701
niż samo malowanie.
05:42
JK: So after all that time,
137
329926
1518
JK: Cały czas
05:43
this hill, this idea was still there,
138
331444
2429
to wzgórze i ten pomysł istniały.
05:46
and we started to make sketches,
139
333873
2385
Zaczęliśmy szkicować,
05:48
models, and we figured something out.
140
336258
3184
robić modele i coś wymyśliliśmy.
05:51
We figured that our ideas, our designs
141
339442
2103
Stwierdziliśmy, że nasze projekty
05:53
had to be a little bit more simple than that last project
142
341545
3769
muszą być trochę prostsze niż ostatni,
05:57
so that we could paint with more people
143
345314
2144
żeby włączyć do malowania więcej osób
05:59
and cover more houses at the same time.
144
347458
3656
i domów jednocześnie.
06:03
And we had an opportunity to try that out
145
351114
2356
Wypróbowaliśmy to
06:05
in a community in the central part of Rio,
146
353470
2570
w centralnej części Rio,
06:08
which is called Santa Marta,
147
356040
1748
w dzielnicy Santa Marta.
06:09
and we made a design for this place
148
357788
2183
Zrobiliśmy projekt tego miejsca,
06:12
which looked like this,
149
359971
1391
który wyglądał tak,
06:13
and then we got people to go along with it
150
361362
1545
a ludzie się na to zgodzili.
06:15
because turns out that if
your idea is ridiculously big,
your idea is ridiculously big,
151
362907
4023
Okazuje się, że jeśli twój pomysł
jest absurdalnie wielki,
jest absurdalnie wielki,
06:19
it's easier to get people to
go along with this. (Laughter)
go along with this. (Laughter)
152
366930
3570
ludzie łatwiej go akceptują.
(Śmiech)
06:22
And the people of Santa Marta
153
370500
2968
Ludzie z Santa Marta
06:25
got together and in a little over a month
154
373468
2748
zebrali się i w niecały miesiąc
06:28
they turned that square into this.
155
376216
2373
przekształcili ten plac w to.
06:30
(Applause)
156
378589
5238
(Brawa)
06:37
And this image somehow
went all over the world.
went all over the world.
157
385676
3194
Ta wiadomość obiegła świat.
06:41
DU: So then we received
an unexpected phone call
an unexpected phone call
158
388870
3768
DU: Później dostaliśmy
niespodziewany telefon
niespodziewany telefon
06:44
from the Philadelphia Mural Arts Program,
159
392638
3667
z Programu Artystycznych
Murali w Filadelfii.
Murali w Filadelfii.
06:48
and they had this question
160
396305
1575
Zapytano,
06:50
if this idea, our approach,
161
397880
1901
czy nasz pomysł z Rio
06:51
if this would actually
work in North Philly,
work in North Philly,
162
399781
2914
można by zrealizować w North Philly,
06:54
which is one of the poorest neighborhoods
163
402695
2431
jednej z najbiedniejszych dzielnic
06:57
in the United States.
164
405126
1652
w Stanach Zjednoczonych.
06:58
So we immediately said yes.
165
406778
3060
Zgodziliśmy się bez dwóch zdań.
07:02
We had no idea how,
166
409838
1910
Nie mieliśmy projektu,
07:03
but it seemed like a very
interesting challenge,
interesting challenge,
167
411748
2421
ale to było ciekawe wyzwanie.
07:06
so we did exactly the
same as we did in Rio,
same as we did in Rio,
168
414169
2261
Zrobiliśmy dokładnie to, co w Rio.
07:08
and we moved into the neighborhood
169
416430
1671
Zamieszkaliśmy w okolicy
07:10
and started barbecuing.
170
418101
2142
i zaczęliśmy robić grilla.
07:12
(Laughter)
171
420243
4859
(Śmiech)
07:17
So the project took almost two years to complete,
172
425102
3769
Ukończenie projektu
zajęło prawie dwa lata,
zajęło prawie dwa lata,
07:21
and we made individual designs
173
428871
1890
stworzyliśmy oddzielne plany
07:22
for every single house on
the avenue that we painted,
the avenue that we painted,
174
430761
2543
dla każdego domu w alei,
którą malowaliśmy.
którą malowaliśmy.
07:25
and we made these designs together
175
433304
1604
Wykonaliśmy te projekty
07:27
with the local store owners,
the building owners,
the building owners,
176
434908
2613
razem z właścicielami
lokalnych sklepów, budynków
lokalnych sklepów, budynków
07:29
and a team of about a dozen
young men and women.
young men and women.
177
437521
4938
i z grupą dwunastu
młodych mężczyzn i kobiet.
młodych mężczyzn i kobiet.
07:34
They were hired, and then
they were trained as painters,
they were trained as painters,
178
442459
3499
Zatrudniliśmy ich,
zostali przeszkoleni na malarzy
07:38
and together they transformed
their own neighborhood,
their own neighborhood,
179
445958
3565
i razem przekształcili swoją dzielnicę,
07:41
the whole street, into a
giant patchwork of color.
giant patchwork of color.
180
449523
4817
całą ulicę w ogromną mozaikę kolorów.
(Brawa)
07:46
(Applause)
181
454340
3340
07:52
And at the end, the city of Philadelphia
182
460142
3623
Na koniec, burmistrz miasta Filadelfii
07:55
thanked every single one of them
183
463765
2013
podziękował każdemu z osobna,
07:57
and gave them a merit for
their accomplishment.
their accomplishment.
184
465778
3316
doceniając ich dokonania.
08:01
JK: So now we had painted a whole street.
185
469094
3152
JK: Pomalowaliśmy całą ulicę.
08:04
How about we do this whole hill now?
186
472246
3555
A może pomalujemy teraz całe wzgórze?
08:08
We started looking for funding,
187
475801
1878
Zaczęliśmy szukać funduszy,
08:09
but instead, we just ran into questions,
188
477679
3241
ale natrafialiśmy na pytania,
08:13
like, how many houses
are you going to paint?
are you going to paint?
189
480920
3419
typu: ile domów chcemy pomalować?
08:16
How many square meters is that?
190
484339
2156
Ile to jest metrów kwadratowych?
08:18
How much paint are you going to use,
191
486495
2051
Ile farby zużyjemy
08:20
and how many people are you going to employ?
192
488546
2643
i ile osób zatrudnimy?
08:23
And we did try for years to write plans
193
491189
2711
Przez lata próbowaliśmy sporządzić
plan finansowy i odpowiedzieć na pytania,
08:26
for the funding and answer
all those questions,
all those questions,
194
493900
3319
08:29
but then we thought,
195
497219
1540
ale potem myśleliśmy,
08:30
in order to answer all those questions,
196
498759
1913
że w tym celu
08:32
you have to know exactly
what you're going to do
what you're going to do
197
500672
2587
trzeba dokładnie znać cel,
08:35
before you actually get there and start.
198
503259
3184
zanim się zacznie.
08:38
And maybe it's a mistake
to think like that.
to think like that.
199
506443
3251
A może to błędne myślenie?
08:41
It would lose some of the
magic that we had learned
magic that we had learned
200
509694
2528
Zniknęłaby część magii, którą odkryliśmy,
08:44
about that if you go somewhere
201
512222
1626
że jeśli dokądś jedziesz
08:46
and you spend time there,
202
513848
2415
i spędzasz tam czas,
08:48
you can let the project grow organically
203
516263
1968
przedsięwzięcie samo się rozwija
08:50
and have a life of its own.
204
518231
3488
i zaczyna żyć własnym życiem.
08:53
DU: So what we did is
205
521719
2212
DU: Postanowiliśmy
08:56
we decided to take this
plan and strip it away
plan and strip it away
206
523931
3209
wziąć ten plan i wymazać z niego
08:59
from all the numbers
207
527140
1890
wszystkie liczby,
09:01
and all the ideas and presumptions
208
529030
1969
pomysły i założenia
09:03
and just go back to the base idea,
209
530999
2363
i powrócić do pierwotnego pomysłu,
09:05
which was to transform this hill
210
533362
2002
czyli przekształcenia wzgórza
09:07
into a giant work of art.
211
535364
2441
w ogromne dzieło sztuki.
09:10
And instead of looking for funding,
212
537805
2402
Zamiast szukać sponsorów,
09:12
we started a crowdfunding campaign,
213
540207
2890
sami zaczęliśmy zbiórkę funduszy
09:15
and in a little over a month,
214
543097
1583
i w nieco ponad miesiąc
09:16
more than 1,500 people put together
215
544680
2172
ponad 1500 ludzi zebrało
09:19
and donated over 100,000 dollars.
216
546852
3275
więcej niż 100 tysięcy dolarów.
09:22
So for us, this was an amazing
moment, because now —
moment, because now —
217
550127
3603
To była niesamowita chwila, bo teraz...
09:25
(Applause) —
218
553730
3516
(Brawa)
09:29
because now we finally had the freedom
219
557246
3049
... wreszcie mieliśmy wolną rękę,
09:32
to use all the lessons that we had learned
220
560295
2171
żeby wykorzystać to, czego się nauczyliśmy
09:34
and create a project that was built
221
562466
3096
i ukończyć projekt tak,
09:37
the same way that the favela was built,
222
565562
1912
jak była budowana fawela:
09:39
from the ground on up, bottom up,
223
567474
1654
całkiem od zera, od podstaw,
09:41
with no master plan.
224
569128
2575
bez planu ogólnego.
09:43
JK: So we went back,
and we employed Angelo,
and we employed Angelo,
225
571703
3097
JK: Wróciliśmy i zatrudniliśmy Angelo,
09:47
and he's a local artist from Vila Cruzeiro,
226
574800
1922
lokalnego artystę z Vila Cruzeiro.
09:48
very talented guy, and he
knows almost everybody there,
knows almost everybody there,
227
576722
2796
Bardzo utalentowany facet,
który zna tam prawie wszystkich.
który zna tam prawie wszystkich.
09:51
and then we employed Elias, our former landlord
228
579518
2422
Zatrudniliśmy Eliasa,
naszego dawnego gospodarza,
naszego dawnego gospodarza,
09:54
who invited us into his house,
229
581940
1597
który zaprosił nas do domu.
09:55
and he's a master of construction.
230
583537
2014
Jest on specem budowlanym.
09:57
Together with them, we decided where to start.
231
585551
2441
Razem z nimi zdecydowaliśmy, gdzie zacząć.
10:00
We picked this spot in Vila Cruzeiro,
232
587992
1686
Wybraliśmy miejsce w Vila Cruzeiro,
10:01
and houses are being plastered as we speak.
233
589678
2813
a te domy są właśnie tynkowane.
10:04
And the good thing about them is that
234
592491
1580
Dobre jest to,
10:06
they are deciding which houses go next.
235
594071
1995
że sami decydują, które domy są następne.
10:08
They're even printing t-shirts,
236
596066
1686
Drukują koszulki,
10:09
they're putting up banners
237
597752
1566
wieszają plakaty,
10:11
explaining everything to everybody,
238
599318
1984
tłumaczą wszystko wszystkim
10:13
and talking to the press.
239
601302
1841
i rozmawiają z prasą.
10:15
This article about Angelo appeared.
240
603143
2467
Ukazał się ten artykuł o Angelo.
10:17
DU: So while this is happening,
241
605610
1178
DU: W czasie, kiedy to się dzieje,
10:18
we are bringing this
idea all over the world.
idea all over the world.
242
606788
2185
pokazujemy ten pomysł światu.
10:21
So, like the project we
did in Philadelphia,
did in Philadelphia,
243
608973
3317
Tak jak z projektem w Filadelfii,
10:24
we are also invited to do workshops,
244
612290
2148
też jesteśmy zapraszani na warsztaty,
10:26
for instance in Curaçao,
245
614438
1912
na przykład w Curaçao,
10:28
and right now we're planning
a huge project in Haiti.
a huge project in Haiti.
246
616350
4106
a teraz planujemy wielki projekt na Haiti.
10:32
JK: So the favela was not only the place
247
620456
2744
JK: Favela nie była więc tylko miejscem,
10:35
where this idea started:
248
623200
1587
gdzie zaczął się ten pomysł,
10:36
it was also the place that made it possible
249
624787
3555
to również miejsce, które umożliwiło
10:40
to work without a master plan,
250
628342
3126
pracę bez planu ogólnego,
10:43
because these communities are informal —
251
631468
2070
bo te dzielnice są nieformalne,
10:45
this was the inspiration —
252
633538
1439
to było inspiracją.
10:47
and in a communal effort,
together with the people,
together with the people,
253
634977
2600
Wspólnym wysiłkiem, razem z ludźmi,
10:49
you can almost work like in an orchestra,
254
637577
1911
można pracować jak w orkiestrze,
10:51
where you can have a hundred instruments
255
639488
1574
gdzie sto instrumentów
10:53
playing together to create a symphony.
256
641062
2353
gra razem, żeby powstała symfonia.
10:55
DU: So we want to thank everybody who
257
643415
1957
DU: Chcemy więc podziękować każdemu,
10:57
wanted to become part of this dream
258
645372
1618
kto chciał być częścią tego marzenia
10:59
and supported us along the way,
259
646990
2184
i nas wspierał.
11:01
and we are looking at continuing.
260
649174
2711
I czekamy na ciąg dalszy.
11:04
JK: Yeah. And so one day pretty soon,
261
651885
1811
JK: Tak. I wkrótce,
11:05
when the colors start
going up on these walls,
going up on these walls,
262
653696
2509
kiedy kolory zjawią się na tych ścianach,
11:08
we hope more people will join us,
263
656205
1979
mamy nadzieję, że dołączy więcej ludzi
11:10
and join this big dream,
264
658184
2813
do nas i tego dużego marzenia.
11:13
and maybe one day, the
whole of Vila Cruzeiro
whole of Vila Cruzeiro
265
660997
2620
Może któregoś dnia całe Vila Cruzeiro
11:15
will be painted.
266
663617
1755
będzie pomalowane.
11:17
DU: Thank you.
267
665372
1912
DU: Dziękujemy.
11:19
(Applause)
268
667284
3261
(Brawa)
ABOUT THE SPEAKER
Haas&Hahn - Favela paintersWorking as Haas&Hahn, artists Jeroen Koolhaas and Dre Urhahn splash color onto urban walls -- and train young painters in the process.
Why you should listen
It's an image seen around the world -- Praça Cantão, a square within the Santa Marta favela in Rio, blasted with stripes of rainbow colors that turn the jostling masonry walls into a brightly unified vision. Spurred on in 2010 by Dutch artists Jeroen Koolhaas and Dre Urhahn in collaboration with the local group "Tudo de cor para você", the painting was accomplished by 25 young people from the neighborhood, and reframed the square as a place of shared pride. The locals have since continued the project, with monthly painting task forces and other activities that have involved 800 people and transformed the aesthetic and the social psychology of the whole favela.
Known as "favela painters", Haas&Hahn have been working on community projects in Rio for almost 10 years. They've also worked in Haiti and Curaçao, and in 2011, they moved north into a tough neighborhood in northern Philadelphia, where they trained the Philly Painting crew to cover a worn-out commercial corridor in massive color blocks. They've returned to Rio in 2014 for a new project in the Vila Cruzeiro favela.
More profile about the speakerKnown as "favela painters", Haas&Hahn have been working on community projects in Rio for almost 10 years. They've also worked in Haiti and Curaçao, and in 2011, they moved north into a tough neighborhood in northern Philadelphia, where they trained the Philly Painting crew to cover a worn-out commercial corridor in massive color blocks. They've returned to Rio in 2014 for a new project in the Vila Cruzeiro favela.
Haas&Hahn | Speaker | TED.com