TED2009
Bill Gates: Mosquitos, malaria and education
Bill Gates o komarach, malarii i systemie szkolnictwa
Filmed:
Readability: 3.3
4,796,732 views
Bill Gates, na wykładzie otwierającym TED 2009, opowiada o tym czym zajął się po rezygnacji z funkcji prezesa Microsoftu. Jego wykład porusza dwa problemy: jak unicestwić śmiertelnego wirusa malarii z krajów trzeciego świata, oraz jak usprawnić światowy system szkolnictwa.
Bill Gates - Philanthropist
A passionate techie and a shrewd businessman, Bill Gates changed the world while leading Microsoft to dizzying success. Now he's doing it again with his own style of philanthropy and passion for innovation. Full bio
A passionate techie and a shrewd businessman, Bill Gates changed the world while leading Microsoft to dizzying success. Now he's doing it again with his own style of philanthropy and passion for innovation. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:15
I wrote a letter last week talking about the work of the foundation,
0
3000
3000
W zeszłym tygodniu napisałem list na temat działań fundacji,
00:18
sharing some of the problems.
1
6000
3000
dzieląc się kilkoma problemami.
00:21
And Warren Buffet had recommended I do that --
2
9000
3000
Warren Buffet polecił, abym
00:24
being honest about what was going well, what wasn't,
3
12000
3000
był szczery na temat pomyślnych i niepomyślnych spraw,
00:27
and making it kind of an annual thing.
4
15000
3000
i abym robił to mniej więcej raz do roku.
00:30
A goal I had there was to draw more people in to work on those problems,
5
18000
3000
Moim celem było zaangażowanie większej ilości osób do pracy nad tymi problemami,
00:33
because I think there are some very important problems
6
21000
3000
ponieważ sądzę, że istnieją pewne bardzo ważne problemy,
00:36
that don't get worked on naturally.
7
24000
3000
których się normalnie nie porusza.
00:39
That is, the market does not drive the scientists,
8
27000
5000
Na przykład, rynek nie nakłania naukowców,
00:44
the communicators, the thinkers, the governments
9
32000
3000
komunikatorów, myślicieli, rządów,
00:47
to do the right things.
10
35000
3000
do podejmowania właściwych decyzji.
00:50
And only by paying attention to these things
11
38000
3000
Jedynie zwracając uwagę na te rzeczy,
00:53
and having brilliant people who care and draw other people in
12
41000
4000
i angażując genialnych ludzi, którym zależy, i którzy przyciągają innych,
00:57
can we make as much progress as we need to.
13
45000
2000
zrobimy postęp, jakiego potrzebujemy.
00:59
So this morning I'm going to share two of these problems
14
47000
3000
Dziś chciałbym więc poruszyć dwa z tych problemów,
01:02
and talk about where they stand.
15
50000
3000
i omówić ich obecny status.
01:05
But before I dive into those I want to admit that I am an optimist.
16
53000
3000
Zanim jednak zacznę, muszę przyznać, że jestem optymistą.
01:09
Any tough problem, I think it can be solved.
17
57000
4000
Myślę, że każdy trudny problem można rozwiązać.
01:13
And part of the reason I feel that way is looking at the past.
18
61000
3000
Podstawą mojego nastawienia jest przeszłość.
01:16
Over the past century, average lifespan has more than doubled.
19
64000
5000
W ostatnim wieku, średnia żywotność człowieka wzrosła ponad dwukrotnie.
01:21
Another statistic, perhaps my favorite,
20
69000
3000
Kolejną statystyką, jedną z moich ulubionych,
01:24
is to look at childhood deaths.
21
72000
3000
jest umieralność dzieci.
01:27
As recently as 1960, 110 million children were born,
22
75000
6000
W 1960 roku urodziło się 110 mln dzieci.
01:33
and 20 million of those died before the age of five.
23
81000
4000
20 mln z nich umarło przed piątym rokiem życia.
01:37
Five years ago, 135 million children were born -- so, more --
24
85000
4000
Pięć lat temu, urodziło się 135 mln dzieci - więc więcej -
01:41
and less than 10 million of them died before the age of five.
25
89000
5000
i mniej niż 10 mln z nich umarło przed piątym rokiem życia.
01:47
So that's a factor of two reduction of the childhood death rate.
26
95000
5000
Jest to więc podwójny spadek umieralności dzieci.
01:52
It's a phenomenal thing.
27
100000
2000
To fenomenalna sprawa.
01:54
Each one of those lives matters a lot.
28
102000
3000
Każde jedno życie znaczy bardzo wiele.
01:57
And the key reason we were able to it was not only rising incomes
29
105000
5000
Kluczem do osiągnięcia tego rezultatu był nie tylko wzrost dochodów,
02:02
but also a few key breakthroughs:
30
110000
3000
ale także kilka przełomowych osiągnięć:
02:05
vaccines that were used more widely.
31
113000
3000
Szczepionki stały się bardziej dostępne.
02:08
For example, measles was four million of the deaths
32
116000
3000
Dla przykładu, w 1990 roku odra była przyczyną śmierci
02:11
back as recently as 1990
33
119000
2000
czterech milionów osób,
02:13
and now is under 400,000.
34
121000
3000
a obecnie zabiera mniej niż 400 000 osób.
02:16
So we really can make changes.
35
124000
2000
Potrafimy więc wprowadzać zmiany.
02:18
The next breakthrough is to cut that 10 million in half again.
36
126000
3000
Kolejnym osiągnięciem będzie zmniejszenie tych 10 mln o połowę.
02:22
And I think that's doable in well under 20 years.
37
130000
4000
Myśle, że możemy tego dokonać o wiele szybciej niż w 20 lat.
02:26
Why? Well there's only a few diseases
38
134000
4000
Jak? Ponieważ za ogromną większość tych śmierci
02:30
that account for the vast majority of those deaths:
39
138000
3000
odpowiedzialnych jest tylko kilka chorób:
02:33
diarrhea, pneumonia and malaria.
40
141000
5000
biegunka, zapalenie płuc i malaria.
02:39
So that brings us to the first problem that I'll raise this morning,
41
147000
5000
Prowadzi nas to więc do pierwszego problemu, który chcę dzisiaj poruszyć,
02:44
which is how do we stop a deadly disease that's spread by mosquitos?
42
152000
7000
czyli jak powstrzymać śmiertelną chorobę roznoszoną przez komary?
02:51
Well, what's the history of this disease?
43
159000
2000
Jaka jest historia tej choroby?
02:53
It's been a severe disease for thousands of years.
44
161000
3000
Jest poważną chorobą od tysięcy lat.
02:56
In fact, if we look at the genetic code,
45
164000
3000
W zasadzie, jeśli spojrzymy na kod genetyczny,
02:59
it's the only disease we can see
46
167000
3000
jest to jedyna choroba, co do której wiemy, że
03:02
that people who lived in Africa
47
170000
2000
skłoniła ludzi zamieszkujących Afrykę
03:04
actually evolved several things to avoid malarial deaths.
48
172000
3000
do rozwinięcia indywidualnych cech w celu uniknięcia śmierci.
03:08
Deaths actually peaked at a bit over five million in the 1930s.
49
176000
6000
Liczba zgonów sięgnęła nieco ponad pięć milionów w latach 30-tych.
03:14
So it was absolutely gigantic.
50
182000
3000
Była więc absolutnie gigantyczna.
03:17
And the disease was all over the world.
51
185000
3000
Choroba występowała na całym świecie.
03:20
A terrible disease. It was in the United States. It was in Europe.
52
188000
3000
Straszna choroba. Była w USA. Była w Europie.
03:23
People didn't know what caused it until the early 1900s,
53
191000
3000
Jej przyczyna nie była znana aż do początku 20-tego wieku,
03:26
when a British military man figured out that it was mosquitos.
54
194000
6000
kiedy brytyjski żołnierz zauważył, że chorobę przenoszą komary.
03:32
So it was everywhere.
55
200000
2000
Była więc wszędzie.
03:34
And two tools helped bring the death rate down.
56
202000
4000
Dwa środki pomogły zmniejszyć umieralność.
03:38
One was killing the mosquitos with DDT.
57
206000
3000
Jednym z nich było zabijanie komarów przy użyciu środka owadobójczego DDT.
03:41
The other was treating the patients with quinine, or quinine derivatives.
58
209000
5000
Drugim, podawanie pacjentom chininy lub jej pochodnych.
03:46
And so that's why the death rate did come down.
59
214000
4000
W ten sposób umieralność zmalała.
03:50
Now, ironically, what happened was
60
218000
3000
Co się następnie ironicznie wydarzyło;
03:53
it was eliminated from all the temperate zones,
61
221000
3000
choroba została wyeliminowana ze wszystkich terenów strefy umiarkowanej,
03:56
which is where the rich countries are.
62
224000
1000
czyli z bogatych krajów.
03:57
So we can see: 1900, it's everywhere.
63
225000
2000
Tak więc: 1900 rok, choroba jest wszędzie.
03:59
1945, it's still most places.
64
227000
3000
1945 rok, nadal prawie wszędzie.
04:03
1970, the U.S. and most of Europe have gotten rid of it.
65
231000
3000
1970 rok, Stany i większość Europy pozbyły się jej.
04:06
1990, you've gotten most of the northern areas.
66
234000
3000
1990 rok, większość terenów północnych.
04:09
And more recently you can see it's just around the equator.
67
237000
4000
A obecnie występuje ona głównie w okolicach równika.
04:15
And so this leads to the paradox that
68
243000
4000
Prowadzi to więc do paradoksu:
04:19
because the disease is only in the poorer countries,
69
247000
2000
Jako że choroba występuje tylko w biedniejszych krajach,
04:21
it doesn't get much investment.
70
249000
3000
nie inwestuje się w nią.
04:25
For example, there's more money put into baldness drugs
71
253000
4000
Na przykład, więcej pieniędzy przeznaczanych jest na leki zwalczające łysienie
04:29
than are put into malaria.
72
257000
2000
niż na walkę z malarią.
04:32
Now, baldness, it's a terrible thing.
73
260000
3000
Tak, łysienie to naprawdę straszna sprawa.
04:35
(Laughter)
74
263000
3000
(Śmiech)
04:38
And rich men are afflicted.
75
266000
3000
Dotyka bogatych mężczyzn.
04:41
And so that's why that priority has been set.
76
269000
5000
I właśnie dlatego stała się priorytetem.
04:47
But, malaria --
77
275000
2000
Ale malaria -
04:49
even the million deaths a year caused by malaria
78
277000
2000
nawet wspomniany milion zgonów na rok
04:51
greatly understate its impact.
79
279000
2000
znacznie bagatelizuje jej wpływ.
04:53
Over 200 million people at any one time are suffering from it.
80
281000
3000
Ponad 200 mln osób cierpi na malarię.
04:56
It means that you can't get the economies in these areas going
81
284000
5000
Oznacza to, że gospodarki tych krajów nie mogą się rozwijać,
05:01
because it just holds things back so much.
82
289000
3000
bo choroba tak bardzo to utrudnia.
05:04
Now, malaria is of course transmitted by mosquitos.
83
292000
4000
Malaria jest oczywiście przenoszona przez komary.
05:08
I brought some here, just so you could experience this.
84
296000
5000
Przyniosłem kilka ze sobą, żebyście mogli tego doświadczyć.
05:13
We'll let those roam around the auditorium a little bit.
85
301000
4000
Wypuszczę je, żeby sobie polatały trochę po sali wykładowej.
05:17
(Laughter)
86
305000
3000
(Śmiech)
05:20
There's no reason only poor people should have the experience.
87
308000
3000
To niesprawiedliwe, żeby tylko biedni ludzie mogli tego doświadczać.
05:23
(Laughter) (Applause)
88
311000
7000
(Śmiech)
05:30
Those mosquitos are not infected.
89
318000
3000
Te komary nie są zakażone.
05:35
So we've come up with a few new things. We've got bed nets.
90
323000
4000
Znaleźliśmy kilka rozwiązań. Mamy moskitiery.
05:39
And bed nets are a great tool.
91
327000
3000
Moskitiery są świetnym rozwiązaniem.
05:42
What it means is the mother and child stay under the bed net at night,
92
330000
3000
Oznacza to, że matka i dziecko śpią pod taką osłoną w nocy,
05:45
so the mosquitos that bite late at night can't get at them.
93
333000
5000
więc komary, które atakują późno w nocy, nie mają do nich dostępu.
05:50
And when you use indoor spraying with DDT
94
338000
5000
Tak więc, używając pokojowego spreju owadobójczego DDT
05:55
and those nets
95
343000
1000
i moskitier,
05:56
you can cut deaths by over 50 percent.
96
344000
3000
można zmniejszyć umieralność o ponad 50%.
05:59
And that's happened now in a number of countries.
97
347000
3000
Dzieje się tak już w wielu krajach.
06:02
It's great to see.
98
350000
2000
Wspaniale na to patrzeć.
06:04
But we have to be careful because malaria --
99
352000
3000
Ale musimy być ostrożni, ponieważ malaria -
06:07
the parasite evolves and the mosquito evolves.
100
355000
5000
pasożyt ewoluuje i komary ewoluują.
06:12
So every tool that we've ever had in the past has eventually become ineffective.
101
360000
4000
Każde rozwiązanie, po które sięgaliśmy, stawało się więc w końcu nieskuteczne.
06:16
And so you end up with two choices.
102
364000
3000
Pozostają nam w ten sposób dwie możliwości.
06:19
If you go into a country with the right tools and the right way,
103
367000
4000
Wkraczając do kraju w odpowiedni sposób i z odpowiednimi rozwiązaniami,
06:23
you do it vigorously,
104
371000
3000
robimy to żywiołowo,
06:26
you can actually get a local eradication.
105
374000
3000
i możemy lokalnie wytępić chorobę.
06:29
And that's where we saw the malaria map shrinking.
106
377000
2000
Dzięki temu obszar występowania malarii zawęża się.
06:31
Or, if you go in kind of half-heartedly,
107
379000
3000
Albo, jeśli robimy to na "pół gwizdka",
06:34
for a period of time you'll reduce the disease burden,
108
382000
3000
na pewien okres zmniejszymy ciężar choroby,
06:37
but eventually those tools will become ineffective,
109
385000
4000
ale w końcu rozwiązania te staną się nieskuteczne
06:41
and the death rate will soar back up again.
110
389000
3000
i umieralność ponownie wzrośnie.
06:44
And the world has gone through this where it paid attention and then didn't pay attention.
111
392000
5000
Świat przeszedł już przez okres zaangażowania, a później obojętności.
06:49
Now we're on the upswing.
112
397000
2000
Obecnie doświadczamy poprawy.
06:51
Bed net funding is up.
113
399000
3000
Mamy dotacje na moskitiery.
06:54
There's new drug discovery going on.
114
402000
3000
Prowadzone są badania nad nowymi lekami.
06:57
Our foundation has backed a vaccine that's going into phase three trial
115
405000
4000
Nasza fundacja wspiera szczepionkę, która za parę miesięcy wejdzie w trzeci
07:01
that starts in a couple months.
116
409000
1000
etap testów.
07:02
And that should save over two thirds of the lives if it's effective.
117
410000
3000
Jeśli okaże się skuteczna, powinna uratować ponad 2/3 osób.
07:05
So we're going to have these new tools.
118
413000
3000
Będziemy więc mieli nowe rozwiązania.
07:08
But that alone doesn't give us the road map.
119
416000
3000
Ale samo to nie wystarczy.
07:11
Because the road map to get rid of this disease
120
419000
3000
Do pozbycia się tej choroby
07:14
involves many things.
121
422000
2000
potrzebujemy wielu rzeczy.
07:16
It involves communicators to keep the funding high,
122
424000
3000
Potrzebujemy komunikatorów do zbierania środków,
07:19
to keep the visibility high,
123
427000
2000
do uwidaczniania problemu,
07:21
to tell the success stories.
124
429000
2000
i do opowiadania o sukcesach.
07:23
It involves social scientists,
125
431000
2000
Potrzebujemy naukowców społecznych,
07:25
so we know how to get not just 70 percent of the people to use the bed nets,
126
433000
3000
żebyśmy wiedzieli jak przekonać do używania moskitier nie 70,
07:28
but 90 percent.
127
436000
2000
ale 90 procent ludności.
07:30
We need mathematicians to come in and simulate this,
128
438000
3000
Potrzebujemy matematyków do prowadzenia symulacji,
07:33
to do Monte Carlo things to understand how these tools combine and work together.
129
441000
6000
do odkrycia, za pomocą metody Monte Carlo, jak te rozwiązania się łączą, i jak ze sobą współpracują.
07:39
Of course we need drug companies to give us their expertise.
130
447000
3000
Potrzebujemy oczywiście ekspertyzy firm farmaceutycznych.
07:42
We need rich-world governments to be very generous in providing aid for these things.
131
450000
5000
Potrzebujemy szczodrości bogatych rządów świata w dostarczaniu pomocy.
07:47
And so as these elements come together,
132
455000
3000
A kiedy połączymy te wszystkie elementy,
07:50
I'm quite optimistic
133
458000
3000
jestem pełen optymizmu,
07:53
that we will be able to eradicate malaria.
134
461000
3000
że damy radę unicestwić malarię.
07:57
Now let me turn to a second question,
135
465000
3000
Pozwólcie, że zadam teraz drugie pytanie.
08:00
a fairly different question, but I'd say equally important.
136
468000
3000
Trochę inne, jednak tak samo ważne.
08:04
And this is: How do you make a teacher great?
137
472000
3000
A mianowicie: Jak sprawić, aby nauczyciel był wspaniały?
08:07
It seems like the kind of question that people would spend a lot of time on,
138
475000
5000
Brzmi to jak rodzaj pytania, na które poświęcamy dużo czasu,
08:12
and we'd understand very well.
139
480000
3000
i które staramy się zrozumieć.
08:15
And the answer is, really, that we don't.
140
483000
3000
Jednak odpowiedź brzmi, że tak naprawdę nie wiemy.
08:19
Let's start with why this is important.
141
487000
3000
Wytłumaczmy najpierw dlaczego to jest ważne.
08:22
Well, all of us here, I'll bet, had some great teachers.
142
490000
4000
Tak więc, założę się, że każdy z nas tu obecnych miał kilku wspaniałych nauczycieli.
08:26
We all had a wonderful education.
143
494000
3000
Wszyscy mieliśmy wspaniałą edukację.
08:29
That's part of the reason we're here today,
144
497000
3000
Po części dzięki temu tu jesteśmy,
08:32
part of the reason we're successful.
145
500000
2000
dzięki temu coś osiągnęliśmy.
08:34
I can say that, even though I'm a college drop-out.
146
502000
3000
Muszę przyznać, nawet jako spadkowicz z koledżu,
08:37
I had great teachers.
147
505000
3000
że miałem wspaniałych nauczycieli.
08:40
In fact, in the United States, the teaching system has worked fairly well.
148
508000
5000
W zasadzie, amerykański system edukacji działa całkiem dobrze.
08:45
There are fairly effective teachers in a narrow set of places.
149
513000
5000
W niektórych miejscach mamy dość skutecznych nauczycieli.
08:50
So the top 20 percent of students have gotten a good education.
150
518000
3000
Stąd, 20% uczniów otrzymało dobre wykształcenie.
08:53
And those top 20 percent have been the best in the world,
151
521000
4000
I te 20% było najlepszymi na świecie,
08:57
if you measure them against the other top 20 percent.
152
525000
3000
jeśli porównamy ich do kolejnych 20% najlepszych.
09:00
And they've gone on to create the revolutions in software and biotechnology
153
528000
5000
To oni stali się twórcami rewolucyjnych osiągnięć w informatyce i biotechnologii,
09:05
and keep the U.S. at the forefront.
154
533000
3000
i utrzymują USA na pierwszym planie.
09:09
Now, the strength for those top 20 percent
155
537000
3000
Siła tych 20% najlepszych
09:12
is starting to fade on a relative basis,
156
540000
3000
zaczyna jednak powoli zanikać.
09:15
but even more concerning is the education that the balance of people are getting.
157
543000
6000
Ale nawet bardziej niepokojący jest poziom edukacji jaką wielu ludzi otrzymuje.
09:21
Not only has that been weak. it's getting weaker.
158
549000
5000
Nie tylko jest niski, ale coraz niższy.
09:26
And if you look at the economy, it really is only providing opportunities now
159
554000
4000
A jeśli przyjrzymy się gospodarce, naprawdę daje ona teraz szansę
09:30
to people with a better education.
160
558000
3000
tylko ludziom z lepszym wykształceniem.
09:33
And we have to change this.
161
561000
3000
I my musimy to zmienić.
09:36
We have to change it so that people have equal opportunity.
162
564000
3000
Musimy sprawić, aby ludzie mieli równe szanse.
09:39
We have to change it so that the country is strong
163
567000
3000
Musimy sprawić, aby kraj był silny
09:42
and stays at the forefront
164
570000
2000
i pozostał na czele
09:44
of things that are driven by advanced education,
165
572000
3000
spraw napędzanych przez edukację specjalistyczną,
09:47
like science and mathematics.
166
575000
2000
takich jak nauki ścisłe.
09:49
When I first learned the statistics,
167
577000
3000
Kiedy po raz pierwszy poznałem statystyki,
09:52
I was pretty stunned at how bad things are.
168
580000
3000
byłem zaskoczony tym jak jest źle.
09:55
Over 30 percent of kids never finish high school.
169
583000
3000
Ponad 30% dzieci nigdy nie kończy liceum.
09:58
And that had been covered up for a long time
170
586000
3000
Zatajano to przez dość długi czas,
10:01
because they always took the dropout rate as the number
171
589000
3000
przedstawiająć ilość spadkowiczów jako porównanie liczby uczniów,
10:04
who started in senior year and compared it to the number who finished senior year.
172
592000
5000
którzy rozpoczęli ostatnią klasę liceum z liczbą tych, którzy ją ukończyli.
10:09
Because they weren't tracking where the kids were before that.
173
597000
2000
Nie sprawdzano gdzie uczniowie uczęszczali wcześniej.
10:11
But most of the dropouts had taken place before that.
174
599000
3000
A większość z nich rezygnowało wcześniej.
10:14
They had to raise the stated dropout rate
175
602000
3000
Po zebraniu tych informacji trzeba było
10:17
as soon as that tracking was done
176
605000
2000
podnieść wskaźnik ilości spadków
10:19
to over 30 percent.
177
607000
2000
do ponad 30%.
10:21
For minority kids, it's over 50 percent.
178
609000
3000
W przypadku nieletnich, do ponad 50%.
10:25
And even if you graduate from high school,
179
613000
3000
Nawet jeśli ukończysz liceum,
10:28
if you're low-income,
180
616000
3000
i masz niski dochód,
10:31
you have less than a 25 percent chance of ever completing a college degree.
181
619000
4000
masz mniej niż 25% szansy na ukończenie studiów.
10:35
If you're low-income in the United States,
182
623000
5000
Jeśli masz niski dochód w Stanach Zjednoczonych,
10:40
you have a higher chance of going to jail
183
628000
4000
masz większą szansę pójść do więzienia
10:44
than you do of getting a four-year degree.
184
632000
2000
niż ukończyć 4-letnie studia.
10:46
And that doesn't seem entirely fair.
185
634000
3000
Nie brzmi to sprawiedliwie.
10:49
So, how do you make education better?
186
637000
3000
Co więc można zrobić, aby to poprawić?
10:52
Now, our foundation, for the last nine years, has invested in this.
187
640000
4000
Nasza fundacja od 9 lat w to inwestuje.
10:56
There's many people working on it.
188
644000
3000
Wielu ludzi nad tym pracuje.
10:59
We've worked on small schools,
189
647000
3000
Współpracowaliśmy z małymi szkołami,
11:02
we've funded scholarships,
190
650000
2000
fundowaliśmy stypendia,
11:04
we've done things in libraries.
191
652000
2000
usprawnialiśmy biblioteki.
11:06
A lot of these things had a good effect.
192
654000
2000
Wiele z tych działań odbierano pozytywnie.
11:08
But the more we looked at it, the more we realized that having great teachers
193
656000
3000
Ale im więcej się temu przyglądaliśmy, tym bardziej byliśmy przekonani, że dobrzy nauczyciele
11:11
was the very key thing.
194
659000
3000
są kluczem do sukcesu.
11:14
And we hooked up with some people studying
195
662000
3000
Dotarliśmy do osób badających
11:17
how much variation is there between teachers,
196
665000
3000
różnice między nauczycielami,
11:20
between, say, the top quartile -- the very best --
197
668000
3000
między, powiedzmy, najlepszymi
11:23
and the bottom quartile.
198
671000
2000
i gorszymi.
11:25
How much variation is there within a school or between schools?
199
673000
3000
Jakie różnice istnieją w obrębie szkoły albo między szkołami?
11:28
And the answer is that these variations are absolutely unbelievable.
200
676000
4000
Odpowiedź brzmi: absolutnie niewyobrażalne.
11:33
A top quartile teacher will increase the performance of their class --
201
681000
5000
Dobry nauczyciel podwyższa ogólny poziom klasy
11:38
based on test scores --
202
686000
3000
na podstawie rezultatów testów
11:41
by over 10 percent in a single year.
203
689000
2000
o ponad 10% w ciągu roku.
11:43
What does that mean?
204
691000
1000
Co to oznacza?
11:44
That means that if the entire U.S., for two years,
205
692000
3000
Znaczy to, że jeśli całe Stany Zjednoczone, miałyby
11:47
had top quartile teachers,
206
695000
3000
przez dwa lata najlepszych nauczycieli,
11:50
the entire difference between us and Asia would go away.
207
698000
4000
różnica pomiędzy nami a Azją zniknęłaby całkowicie.
11:54
Within four years we would be blowing everyone in the world away.
208
702000
6000
W ciągu czterech lat prześcignęlibyśmy cały świat.
12:00
So, it's simple. All you need are those top quartile teachers.
209
708000
3000
A więc to proste. Potrzeba tylko tych najlepszych nauczycieli.
12:05
And so you'd say, "Wow, we should reward those people.
210
713000
4000
Pewnie powiecie: "Wow, powinniśmy nagradzać tych ludzi.
12:09
We should retain those people.
211
717000
3000
Powinniśmy ich zatrzymywać.
12:12
We should find out what they're doing and transfer that skill to other people."
212
720000
3000
Powinniśmy się dowiedzieć co takiego oni robią, i nauczyć tego innych.
12:15
But I can tell you that absolutely is not happening today.
213
723000
5000
Mogę wam powiedzieć, że to się zdecydowanie teraz nie dzieje.
12:20
What are the characteristics of this top quartile?
214
728000
3000
Jakie są cechy tych najlepszych nauczycieli?
12:23
What do they look like?
215
731000
2000
Jak oni wyglądają?
12:25
You might think these must be very senior teachers.
216
733000
3000
Pewnie myślicie, że są to bardzo doświadczeni nauczyciele.
12:28
And the answer is no.
217
736000
2000
Odpowiedź brzmi: nie.
12:30
Once somebody has taught for three years
218
738000
3000
Po trzech latach nauczania
12:33
their teaching quality does not change thereafter.
219
741000
5000
jakość stosowanych metod nie zmienia się.
12:38
The variation is very, very small.
220
746000
3000
Różnice są bardzo, bardzo małe.
12:41
You might think these are people with master's degrees.
221
749000
5000
Możecie myśleć, że ci ludzie posiadają stopnie magisterskie.
12:46
They've gone back and they've gotten their Master's of Education.
222
754000
3000
Są to Magistrowie Edukacji.
12:49
This chart takes four different factors
223
757000
3000
Ten wykres pokazuje cztery właściwości
12:52
and says how much do they explain teaching quality.
224
760000
3000
i określa ich wpływ na jakość nauczania.
12:55
That bottom thing, which says there's no effect at all,
225
763000
3000
Ta najniższa, oznaczająca brak skuteczności,
12:58
is a master's degree.
226
766000
3000
to dyplom magisterski.
13:02
Now, the way the pay system works is there's two things that are rewarded.
227
770000
4000
System płatniczy działa obecnie w sposób nagradzający dwie rzeczy.
13:06
One is seniority.
228
774000
2000
Jedną jest staż pracy.
13:08
Because your pay goes up and you vest into your pension.
229
776000
3000
Ponieważ pensja rośnie i liczy się do emerytury.
13:11
The second is giving extra money to people who get their master's degree.
230
779000
3000
Druga to dodatkowe pieniądze na osób, które uzyskają tytuł magistra.
13:14
But it in no way is associated with being a better teacher.
231
782000
3000
Ale nie jest to w żaden sposób kojarzone z byciem lepszym nauczycielem.
13:17
Teach for America: slight effect.
232
785000
3000
Nauczaj dla Ameryki: z niewielkim skutkiem.
13:20
For math teachers majoring in math there's a measurable effect.
233
788000
4000
Dla nauczycieli matematyki specjalizacja w naukach matematycznych ma widoczne skutki.
13:24
But, overwhelmingly, it's your past performance.
234
792000
5000
Jednakże niezwykle ważne są dotychczasowe dokonania.
13:29
There are some people who are very good at this.
235
797000
3000
Niektóre osoby są w tym naprawdę dobre.
13:32
And we've done almost nothing
236
800000
3000
A my nie zrobiliśmy prawie nic
13:35
to study what that is
237
803000
3000
aby to zidentyfikować,
13:38
and to draw it in and to replicate it,
238
806000
3000
rozrysować i powielić,
13:41
to raise the average capability --
239
809000
3000
żeby zwiększyć średni potencjał,
13:44
or to encourage the people with it to stay in the system.
240
812000
3000
albo by zachęcić tych, którzy to mają do pozostania w systemie.
13:47
You might say, "Do the good teachers stay and the bad teacher's leave?"
241
815000
3000
Możecie zapytać: "Czy dobrzy nauczyciele zostają, a źli odchodzą?"
13:50
The answer is, on average, the slightly better teachers leave the system.
242
818000
3000
Odpowiedź brzmi: zazwyczaj trochę lepsi nauczyciele odchodzą.
13:53
And it's a system with very high turnover.
243
821000
3000
Jest to system z bardzo dużą rotacją kadr.
13:57
Now, there are a few places -- very few -- where great teachers are being made.
244
825000
6000
Istnieją miejsca - jest ich niewiele - gdzie kształci się wspaniałych nauczycieli.
14:03
A good example of one is a set of charter schools called KIPP.
245
831000
5000
Dobrym przykładem jest sieć szkół społecznych zwana KIPP.
14:08
KIPP means Knowledge Is Power.
246
836000
3000
KIPP oznacza Knowledge Is Power Program (Program Wiedza to Siła).
14:11
It's an unbelievable thing.
247
839000
3000
Niesamowita sprawa.
14:14
They have 66 schools -- mostly middle schools, some high schools --
248
842000
3000
To sieć 66 szkół, głównie gimnazjów i kilku liceów.
14:17
and what goes on is great teaching.
249
845000
4000
Odbywa się tam wspaniałe nauczanie.
14:21
They take the poorest kids,
250
849000
3000
Przyjmowane są najbiedniejsze dzieci,
14:24
and over 96 percent of their high school graduates go to four-year colleges.
251
852000
4000
a ponad 96% absolwentów liceów idzie na 4-letnie studia.
14:28
And the whole spirit and attitude in those schools
252
856000
3000
Nastrój i nastawienie w tych szkołach
14:31
is very different than in the normal public schools.
253
859000
3000
bardzo różnią się od tych w zwykłych szkołach publicznych.
14:34
They're team teaching. They're constantly improving their teachers.
254
862000
4000
Nauczyciele razem prowadzą zajęcia i nieustannie zwiększają swoje kwalifikacje.
14:38
They're taking data, the test scores,
255
866000
3000
Szkoły zbierają dane i wyniki testów,
14:41
and saying to a teacher, "Hey, you caused this amount of increase."
256
869000
3000
i informują nauczyciela: "Hej, udało ci się o tyle podnieść poziom."
14:44
They're deeply engaged in making teaching better.
257
872000
4000
Są one głęboko zaangażowane w usprawnianie nauczania.
14:48
When you actually go and sit in one of these classrooms,
258
876000
3000
Kiedy rzeczywiście pójdziesz i usiądziesz w jednej z klas,
14:51
at first it's very bizarre.
259
879000
3000
na początku wszystko wydaje się bardzo dziwne.
14:54
I sat down and I thought, "What is going on?"
260
882000
3000
Ja usiadłem i sobie pomyślałem : "Co tu się dzieje?"
14:57
The teacher was running around, and the energy level was high.
261
885000
3000
Nauczyciel biegał, a poziom energii w klasie był wysoki.
15:00
I thought, "I'm in the sports rally or something.
262
888000
3000
Pomyślałem: "Chyba jestem na jakimś wyścigu sportowym.
15:03
What's going on?"
263
891000
2000
O co chodzi?"
15:05
And the teacher was constantly scanning to see which kids weren't paying attention,
264
893000
3000
Nauczyciel nieustannie obserwował dzieci, aby sprawdzić kto nie uważa,
15:08
which kids were bored,
265
896000
2000
kto jest znudzony,
15:10
and calling kids rapidly, putting things up on the board.
266
898000
3000
i niespodziewanie wywoływał je pokazując im rzeczy na tablicy.
15:13
It was a very dynamic environment,
267
901000
2000
Atmosfera była bardzo dynamiczna
15:15
because particularly in those middle school years -- fifth through eighth grade --
268
903000
3000
ponieważ, szczególnie w przypadku gimnazjów (5-8 klasa),
15:18
keeping people engaged and setting the tone
269
906000
3000
zyskując uwagę uczniów i ustalając,
15:21
that everybody in the classroom needs to pay attention,
270
909000
3000
że wszyscy w klasie muszą być skupieni,
15:24
nobody gets to make fun of it or have the position of the kid who doesn't want to be there.
271
912000
6000
nikt się z tego nie naśmiewa i nie czuje się jak na złym miejscu.
15:30
Everybody needs to be involved.
272
918000
2000
Każdy musi się angażować.
15:32
And so KIPP is doing it.
273
920000
2000
KIPP tak działa.
15:35
How does that compare to a normal school?
274
923000
3000
Jak to porównać ze zwykłą szkołą?
15:38
Well, in a normal school, teachers aren't told how good they are.
275
926000
4000
W zwykłej szkole nauczycielom nie mówi się jak są dobrzy.
15:42
The data isn't gathered.
276
930000
3000
Nie zbiera się danych.
15:45
In the teacher's contract,
277
933000
2000
W kontrakcie nauczyciela
15:47
it will limit the number of times the principal can come into the classroom --
278
935000
4000
istnieje limit na ilość odwiedzin dyrektora podczas zajęć,
15:51
sometimes to once per year.
279
939000
2000
czasami jest to raz na rok.
15:53
And they need advanced notice to do that.
280
941000
3000
W dodatku wymagane jest uprzednie zawiadomienie.
15:56
So imagine running a factory where you've got these workers,
281
944000
3000
Wyobraźcie więc sobie fabrykę, której pracownicy
15:59
some of them just making crap
282
947000
3000
nie robią tego, co trzeba,
16:02
and the management is told, "Hey, you can only come down here once a year,
283
950000
4000
a zarząd słyszy: "Hej, możecie tu wpaść tylko raz na rok,
16:06
but you need to let us know, because we might actually fool you,
284
954000
2000
ale musicie nam wcześniej dać znać ponieważ możemy was w ten sposób nabrać
16:08
and try and do a good job in that one brief moment."
285
956000
4000
i robić dobrą robotę przez tą jedną krótką chwilę."
16:12
Even a teacher who wants to improve doesn't have the tools to do it.
286
960000
5000
Nawet jeśli nauczyciel chce usprawnić swoje nauczanie, nie ma do tego środków.
16:17
They don't have the test scores,
287
965000
2000
Nie ma wyników testów,
16:19
and there's a whole thing of trying to block the data.
288
967000
3000
oraz istnieje cała idea zatrzymania tych informacji.
16:22
For example, New York passed a law
289
970000
3000
Nowy York, na przykład, wprowadził przepis
16:25
that said that the teacher improvement data could not be made available and used
290
973000
5000
który mówi, że dane na temat podnoszenia kwalifikacji przez nauczycieli nie mogą być rozpowszechniane i wykorzystywane
16:30
in the tenure decision for the teachers.
291
978000
3000
do decyzji o przedłużeniu kontraktu nauczycieli.
16:34
And so that's sort of working in the opposite direction.
292
982000
3000
Tak więc działa to w odwrotny sposób.
16:37
But I'm optimistic about this,
293
985000
2000
Ale ja podchodzę do tego pozytywnie.
16:39
I think there are some clear things we can do.
294
987000
4000
Myślę, że jest kilka oczywistych rzeczy, które możemy zrobić.
16:43
First of all, there's a lot more testing going on,
295
991000
4000
Po pierwsze, przeprowadzanych jest więcej testów
16:47
and that's given us the picture of where we are.
296
995000
3000
i to daje nam lepszy podgląd na sprawę.
16:50
And that allows us to understand who's doing it well,
297
998000
4000
To też pozwala nam zrozumieć kto robi to dobrze,
16:54
and call them out, and find out what those techniques are.
298
1002000
3000
oraz dowiedzieć się co to za metody.
16:57
Of course, digital video is cheap now.
299
1005000
3000
Kamery cyfrowe są oczywiście tanie w dzisiejszych czasach.
17:00
Putting a few cameras in the classroom
300
1008000
2000
Umieszczając kilka kamer w klasie
17:02
and saying that things are being recorded on an ongoing basis
301
1010000
6000
i mówiąc, że wszystko będzie od teraz nagrywane
17:08
is very practical in all public schools.
302
1016000
2000
jest bardzo praktyczne we wszystkich szkołach publicznych.
17:10
And so every few weeks teachers could sit down
303
1018000
3000
Dzięki temu, raz na kilka tygodni, nauczyciele mogliby usiąść
17:13
and say, "OK, here's a little clip of something I thought I did well.
304
1021000
3000
i powiedzieć: "Dobrze, tutaj mamy nagranie tego, co uważam, że zrobiłem dobrze."
17:16
Here's a little clip of something I think I did poorly.
305
1024000
3000
"Tutaj jest nagranie tego, co nie poszło dobrze."
17:19
Advise me -- when this kid acted up, how should I have dealt with that?"
306
1027000
3000
"Poradźcie mi - kiedy to dziecko tak zareagowało, jak powinienem był sobie z tym poradzić?"
17:22
And they could all sit and work together on those problems.
307
1030000
4000
Wszyscy nauczyciele mogliby razem usiąść i porozmawiać o problemach.
17:26
You can take the very best teachers and kind of annotate it,
308
1034000
4000
Można by zwołać najlepszych nauczycieli i odnotować to,
17:30
have it so everyone sees who is the very best at teaching this stuff.
309
1038000
4000
tak aby wszyscy widzieli kto naucza najlepiej.
17:34
You can take those great courses and make them available
310
1042000
2000
Nagrania można by wtedy udostępnić,
17:36
so that a kid could go out and watch the physics course, learn from that.
311
1044000
5000
tak aby dziecko mogło pójść do domu, obejrzeć lekcję fizyki i nauczyć się.
17:41
If you have a kid who's behind,
312
1049000
2000
W przypadku dzieci, które nie nadążają,
17:43
you would know you could assign them that video to watch and review the concept.
313
1051000
4000
można by im zadać obejrzenie nagrania w domu i powtórzenie materiału.
17:47
And in fact, these free courses could not only be available just on the Internet,
314
1055000
4000
W sumie, te darmowe lekcje nie powinny być dostępne tylko w internecie,
17:51
but you could make it so that DVDs were always available,
315
1059000
4000
ale także na ogólnodostępnych płytach DVD,
17:55
and so anybody who has access to a DVD player can have the very best teachers.
316
1063000
7000
dzięki czemu osoby z dostępem do odtwarzacza DVD miałyby dostęp do najlepszych nauczycieli.
18:02
And so by thinking of this as a personnel system,
317
1070000
5000
Stąd, myśląc o tym jak o systemie indywidualnym,
18:07
we can do it much better.
318
1075000
2000
możemy to zrobić znacznie lepiej.
18:09
Now there's a book actually, about KIPP --
319
1077000
2000
Istnieje nawet książka o KIPP,
18:11
the place that this is going on --
320
1079000
2000
o miejscu, gdzie to działa,
18:13
that Jay Matthews, a news reporter, wrote -- called, "Work Hard, Be Nice."
321
1081000
5000
napisana przez Jay Matthews'a, reportera wiadomości, zatytułowana "Work Hard, Be Nice" (Pracuj ciężko, bądź miłym).
18:18
And I thought it was so fantastic.
322
1086000
2000
Uważam, że jest fantastyczna.
18:20
It gave you a sense of what a good teacher does.
323
1088000
4000
Pozwala poczuć to, co charakteryzuje dobrego nauczyciela.
18:24
I'm going to send everyone here a free copy of this book.
324
1092000
3000
Wyślę wszystkim tu obecnym darmową kopię tej książki.
18:27
(Applause)
325
1095000
5000
(Oklaski)
18:32
Now, we put a lot of money into education,
326
1100000
3000
Przeznaczamy dużo pieniędzy na edukację,
18:35
and I really think that education is the most important thing to get right
327
1103000
6000
i naprawdę sądzę, że szkolnictwo to najważniejsza sprawa, którą trzeba porządnie kierować,
18:41
for the country to have as strong a future as it should have.
328
1109000
5000
aby kraj był w przyszłości tak silny jak być powinien.
18:46
In fact we have in the stimulus bill -- it's interesting --
329
1114000
2000
9
18:48
the House version actually had money in it for these data systems,
330
1116000
3000
wersja izby niższej Kongresu przewidywała pieniądze na systemy danych,
18:51
and it was taken out in the Senate
331
1119000
2000
ale Senat wycofał projekt
18:53
because there are people who are threatened by these things.
332
1121000
3000
ponieważ są ludzie, którzy obawiają sie tych zmian.
18:56
But I -- I'm optimistic.
333
1124000
2000
Ale ja... ja jestem optymistą.
18:58
I think people are beginning to recognize how important this is,
334
1126000
4000
Myślę, że ludzie zaczynają zauważać jak jest to ważne,
19:02
and it really can make a difference for millions of lives, if we get it right.
335
1130000
7000
i że, porządnie kierowane, naprawdę może to mieć wpływ na miliony istnień.
19:09
I only had time to frame those two problems.
336
1137000
3000
Miałem czas na poruszenie tylko tych dwóch problemów.
19:12
There's a lot more problems like that --
337
1140000
2000
Istnieje wiele innych, podobnych problemów.
19:14
AIDS, pneumonia -- I can just see you're getting excited,
338
1142000
4000
AIDS, zapalenie płuc - widzę, że się ekscytujecie już
19:18
just at the very name of these things.
339
1146000
3000
samymi nazwami.
19:21
And the skill sets required to tackle these things are very broad.
340
1149000
5000
Umiejętności potrzebne do walki z tymi problemami są bardzo rozległe.
19:26
You know, the system doesn't naturally make it happen.
341
1154000
3000
No wiecie, system samoistnie tego nie naprawia.
19:29
Governments don't naturally pick these things in the right way.
342
1157000
5000
Rządy nie dokonują automatycznie trafnych wyborów.
19:34
The private sector doesn't naturally put its resources into these things.
343
1162000
4000
Sektor prywatny nie inwestuje normalnie w te sprawy.
19:38
So it's going to take brilliant people like you
344
1166000
3000
A więc potrzeba tak genialnych ludzi jak wy
19:41
to study these things, get other people involved --
345
1169000
3000
do prowadzenia badań, angażowania innych osób -
19:44
and you're helping to come up with solutions.
346
1172000
3000
i wy pomagacie znaleźć rozwiązania.
19:47
And with that, I think there's some great things that will come out of it.
347
1175000
3000
Myślę, że dzięki temu powstaną wspaniałe rzeczy.
19:50
Thank you.
348
1178000
2000
Dziękuję.
19:52
(Applause)
349
1180000
18000
(Oklaski)
ABOUT THE SPEAKER
Bill Gates - PhilanthropistA passionate techie and a shrewd businessman, Bill Gates changed the world while leading Microsoft to dizzying success. Now he's doing it again with his own style of philanthropy and passion for innovation.
Why you should listen
Bill Gates is the founder and former CEO of Microsoft. A geek icon, tech visionary and business trailblazer, Gates' leadership -- fueled by his long-held dream that millions might realize their potential through great software -- made Microsoft a personal computing powerhouse and a trendsetter in the Internet dawn. Whether you're a suit, chef, quant, artist, media maven, nurse or gamer, you've probably used a Microsoft product today.
In summer of 2008, Gates left his day-to-day role with Microsoft to focus on philanthropy. Holding that all lives have equal value (no matter where they're being lived), the Bill and Melinda Gates Foundation has now donated staggering sums to HIV/AIDS programs, libraries, agriculture research and disaster relief -- and offered vital guidance and creative funding to programs in global health and education. Gates believes his tech-centric strategy for giving will prove the killer app of planet Earth's next big upgrade.
Read a collection of Bill and Melinda Gates' annual letters, where they take stock of the Gates Foundation and the world. And follow his ongoing thinking on his personal website, The Gates Notes. His new paper, "The Next Epidemic," is published by the New England Journal of Medicine.
Bill Gates | Speaker | TED.com