Chautauqua Institution
Robert Thurman: Expanding your circle of compassion
Robert Thurman: Rozszerzanie kręgu współczucia
Filmed:
Readability: 3.4
348,764 views
Nie łatwo jest zawsze okazywać współczucie -- nawet osobom które kochamy, ale Robert Thurman prosi nas abyśmy rozwijali współczucie w stosunku do wrogów. Nakreśla on medytację w siedmiu krokach, która pozwoli rozszerzyć współczucie poza poza grupę bliskich nam osób.
Robert Thurman - Buddhist scholar
The first American to be ordained a Tibetan Monk by the Dalai Lama, Robert A.F. Thurman is a scholar, author and tireless proponent of peace. Full bio
The first American to be ordained a Tibetan Monk by the Dalai Lama, Robert A.F. Thurman is a scholar, author and tireless proponent of peace. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
I want to open by quoting Einstein's wonderful statement,
0
0
4000
Chciałbym rozpocząć cytując wspaniałe stwierdzenie Einsteina,
00:16
just so people will feel at ease that the great scientist of the 20th century
1
4000
5000
aby ludzie mogli poczuć się swobodnie, że wielki naukowiec XX wieku
00:21
also agrees with us, and also calls us to this action.
2
9000
4000
zgadza się z nami i także nawołuje nas do działania.
00:25
He said, "A human being is a part of the whole, called by us, the 'universe,' --
3
13000
5000
Powiedział on "Człowiek jest częścią całości, nazwanej przez nas wszechświatem"
00:30
a part limited in time and space.
4
18000
3000
częścią ograniczoną w czasie i przestrzeni.
00:33
He experiences himself, his thoughts and feelings,
5
21000
3000
Doświadcza on siebie, swoich myśli i uczuć,
00:36
as something separated from the rest,
6
24000
3000
jako czegoś oddzielonego od reszty,
00:39
a kind of optical delusion of his consciousness.
7
27000
4000
rodzaj złudzenia optycznego jego świadomości, ta oddzielność.
00:43
This delusion is a kind of prison for us,
8
31000
3000
To złudzenie jest dla nas pewnego rodzaju więzieniem,
00:46
restricting us to our personal desires and to affection for a few persons nearest to us.
9
34000
6000
ograniczającym nas do naszych osobistych pragnien i do uczuć w stosunku do kilku osób z najbliższego nam otoczenia.
00:52
Our task must be to free ourselves from this prison by widening our circle of compassion,
10
40000
6000
Naszym zadaniem powinno być uwolnienie się z tego więzienia przez rozszerzenie naszego kręgu współczucia,
00:58
to embrace all living creatures and the whole of nature in its beauty."
11
46000
4000
tak, aby objęło wszystkie żywe istoty i naturę w całym jej pięknie."
01:02
This insight of Einstein's is uncannily close to that of Buddhist psychology,
12
50000
5000
To przekonanie Einsteina jest zadziwiająco zbliżone do przekonania Buddyjskiej psychologi,
01:07
wherein compassion -- "karuna," it is called --
13
55000
4000
gdzie współczucie, nazywane karuna,
01:11
is defined as, "the sensitivity to another's suffering
14
59000
3000
jest definiowane jako, "Czułość na czyjeś cierpienie
01:14
and the corresponding will to free the other from that suffering."
15
62000
5000
i odpowiadająca jej chęć uwolnienia osoby od tego cierpienia."
01:19
It pairs closely with love, which is the will for the other to be happy,
16
67000
4000
Łączy się ono ściśle z miłością. Która jest pragnieniem szczęścia innych.
01:23
which requires, of course, that one feels some happiness oneself
17
71000
4000
Wymaga to, oczywiście, aby pojedyncza osoba odczuwała szczęście
01:27
and wishes to share it.
18
75000
3000
i pragnęła się nim podzielić z innymi.
01:30
This is perfect in that it clearly opposes self-centeredness
19
78000
3000
Jest to doskonałe przeciwieństwo egocentryzmu
01:33
and selfishness to compassion, the concern for others,
20
81000
4000
i egoizmu względem współczucia, troska o innych,
01:37
and, further, it indicates that those caught in the cycle of self-concern
21
85000
5000
i dalej, wynika z tego, że osoby złapane w pętlę troski o samych siebie,
01:42
suffer helplessly, while the compassionate are more free
22
90000
4000
bezradnie cierpią, natomiast osoby współczujące są bardziej wolne
01:46
and, implicitly, more happy.
23
94000
2000
a co za tym idzie bardziej szczęśliwe.
01:48
The Dalai Lama often states that compassion is his best friend.
24
96000
5000
Dalajlama często podkreśla, że współczucie jest jego najlepszym przyjacielem.
01:53
It helps him when he is overwhelmed with grief and despair.
25
101000
3000
Pociesza go, kiedy jest przepełniony żalem i rozpaczą.
01:56
Compassion helps him turn away from the feeling of his suffering
26
104000
4000
Współczucie pomaga mu odwrócić się od odczuwania jego cierpienia
02:00
as the most absolute, most terrible suffering anyone has ever had
27
108000
5000
jako największego, najbardziej przerażającego cierpienia jakiego ktokolwiek doświadczył
02:05
and broadens his awareness of the sufferings of others,
28
113000
3000
i poszerza jego świadomość cierpienia innych,
02:08
even of the perpetrators of his misery and the whole mass of beings.
29
116000
5000
nawet sprawców jego nieszczęść oraz całej masy istot.
02:13
In fact, suffering is so huge and enormous,
30
121000
3000
W rzeczywistości, cierpienie jest tak olbrzymie i kolosalne,
02:16
his own becomes less and less monumental.
31
124000
3000
że jego własne staje się coraz mniej monumentalne.
02:19
And he begins to move beyond his self-concern into the broader concern for others.
32
127000
6000
Zaczyna on wychodzić poza obszar własnych trosk w kierunku szerszej troski o innych.
02:25
And this immediately cheers him up,
33
133000
2000
To natychmiast go pociesza,
02:27
as his courage is stimulated to rise to the occasion.
34
135000
4000
jego pobudzona odwaga pozwala mu stanąć na wysokości zadania.
02:31
Thus, he uses his own suffering
35
139000
2000
Dlatego używa on własnego cierpienia
02:33
as a doorway to widening his circle of compassion.
36
141000
4000
jako bramy do poszerzenia swego kręgu współczucia.
02:37
He is a very good colleague of Einstein's, we must say.
37
145000
4000
Można powiedzieć, że jest on bardzo dobrym kolegą Einsteina.
02:41
Now, I want to tell a story,
38
149000
2000
Teraz chciałbym opowiedzieć pewną historię,
02:43
which is a very famous story in the Indian and Buddhist tradition,
39
151000
3000
która jest dobrze znana w indyjskiej i buddyjskiej tradycji,
02:46
of the great Saint Asanga
40
154000
2000
o wielkim świętym Asandze
02:48
who was a contemporary of Augustine in the West
41
156000
3000
który żył -- jako rówieśnik Augustyna z zachodu
02:51
and was sort of like the Buddhist Augustine.
42
159000
2000
i był czymś w rodzaju buddyjskiego Augustyna.
02:53
And Asanga lived 800 years after the Buddha's time.
43
161000
4000
Asanga żył 800 lat po czasach Buddy.
02:57
And he was discontented with the state of people's practice
44
165000
3000
Był on niezadowolony ze sposobu praktykowania przez ludzi
03:00
of the Buddhist religion in India at that time.
45
168000
2000
religii buddyjskiej w ówczesnych Indiach.
03:02
And so he said, "I'm sick of all this. Nobody's really living the doctrine.
46
170000
4000
Powiedział on, "Mam już tego dosyć. Nikt tak naprawdę nie postępuje zgodnie z doktryną.
03:06
They're talking about love and compassion and wisdom and enlightenment,
47
174000
3000
Wszyscy mówią o miłości i współczuciu i mądrości i oświeceniu,
03:09
but they are acting selfish and pathetic.
48
177000
3000
ale zachowują się samolubnie i żałośnie.
03:12
So, Buddha's teaching has lost its momentum.
49
180000
3000
A więc nauki Buddy straciły już swój rozmach.
03:15
I know the next Buddha will come a few thousand years from now,
50
183000
3000
Wiem, że następny Budda przyjdzie za kilka tysiącleci,
03:18
but exists currently in a certain heaven" -- that's Maitreya --
51
186000
4000
ale istnieje obecnie gdzieś w pewnym niebie jako Maitreja.
03:22
"so, I'm going to go on a retreat and I'm going to meditate
52
190000
3000
Więc, zamierzam odejść na odosobnienie, zamierzam medytować
03:25
and pray until the Buddha Maitreya reveals himself to me,
53
193000
4000
i modlić się dopóki Budda Maitreja objawi mi się
03:29
and gives me a teaching or something
54
197000
2000
i obdarzy mnie wiedzą
03:31
to revive the practice of compassion in the world today."
55
199000
4000
potrzebną aby odnowić praktykę współczucia w dzisiejszych czasach."
03:35
So he went on this retreat. And he meditated for three years
56
203000
3000
Więc wyruszył na odosobnienie. Medytował przez trzy lata
03:38
and he did not see the future Buddha Maitreya.
57
206000
2000
ale nie ujrzał przyszłego Buddy Maitreji.
03:40
And he left in disgust.
58
208000
3000
Odszedł więc zniesmaczony.
03:43
And as he was leaving, he saw a man --
59
211000
3000
Odchodząc jednak spotkał mężczyznę --
03:46
a funny little man sitting sort of part way down the mountain.
60
214000
3000
małego śmiesznego człowieczka -- siedzącego przy drodze schodzącej z gór.
03:49
And he had a lump of iron.
61
217000
3000
Miał on bryłkę żelaza,
03:52
And he was rubbing it with a cloth.
62
220000
2000
i pocierał nią o płótno.
03:54
And he became interested in that.
63
222000
2000
Zaciekawiło go to,
03:56
He said, "Well what are you doing?"
64
224000
2000
więc spytał, "Co robisz?"
03:58
And the man said, "I'm making a needle."
65
226000
5000
Ten człowiek odparł, "Robię igły."
04:03
And he said, "That's ridiculous. You can't make a needle
66
231000
2000
A on na to, "To niedorzeczne, nie zrobisz igły
04:05
by rubbing a lump of iron with a cloth."
67
233000
2000
przez pocieranie bryłki żelaza o płótno."
04:07
And the man said, "Really?" And he showed him a dish full of needles.
68
235000
3000
Na to człowiek rzekł, "Naprawdę?" I pokazał mu półmisek pełen igieł.
04:10
So he said, "Okay, I get the point."
69
238000
2000
Więc powidział "Ok, teraz już rozumiem".
04:12
He went back to his cave. He meditated again.
70
240000
3000
Wrócił do swojej jaskini i ponownie zaczął medytować.
04:15
Another three years, no vision. He leaves again.
71
243000
3000
Kolejne trzy lata bez żadnych wizji. Postanowił więc odejść.
04:18
This time, he comes down.
72
246000
2000
Tym razem schodząc na dół
04:20
And as he's leaving, he sees a bird making a nest on a cliff ledge.
73
248000
4000
zobaczył ptaka budującego swoje gniazdo na półce skalnej.
04:24
And where it's landing to bring the twigs to the cliff,
74
252000
4000
I kiedy lądował aby przynieść gałązki na półkę
04:28
its feathers brushes the rock -- and it had cut the rock
75
256000
4000
jego pióra ocierały się o skałę, w której pozostawało nacięcie,
04:32
six to eight inches in. There was a cleft in the rock
76
260000
3000
głębokie na sześć do ośmiu cali, w skale powstała szczelina
04:35
by the brushing of the feathers of generations of the birds.
77
263000
3000
przez ocieranie piór wielu pokoleń ptaków.
04:38
So he said, "All right. I get the point." He went back.
78
266000
2000
Więc powiedział on "Dobrze, rozumiem." I wrócił.
04:40
Another three years.
79
268000
2000
Kolejne trzy lata
04:42
Again, no vision of Maitreya after nine years.
80
270000
2000
Ponownie, żadnej wizji Maitreji po dziewięciu latach.
04:44
And he again leaves, and this time: water dripping,
81
272000
3000
Więc ponowie odchodzi i tym razem woda kapie,
04:47
making a giant bowl in the rock where it drips in a stream.
82
275000
4000
tworząc ogromne zagłębienie w skale w miejscu gdzie kapie stróżka.
04:51
And so, again, he goes back. And after 12 years there is still no vision.
83
279000
4000
Wraca więc ponownie . Po 12 latach nadal żadnych wizji.
04:55
And he's freaked out. And he won't even look left or right
84
283000
2000
Jest już bliski szaleństwa. Nie patrzy już nawet w prawo czy w lewo
04:57
to see any encouraging vision.
85
285000
2000
aby ujrzeć zachęcające wizje.
04:59
And he comes to the town. He's a broken person.
86
287000
3000
Przybywa do miasta. Jest wrakiem człowieka.
05:02
And there, in the town, he's approached by a dog
87
290000
3000
W tym mieście podbiega do niego pies
05:05
who comes like this -- one of these terrible dogs you can see in some poor countries,
88
293000
5000
który zbliża się w ten sposób -- jeden z tych okropnych psów jakie można zobaczyć w pewnych ubogich krajach,
05:10
even in America, I think, in some areas --
89
298000
2000
nawet w Ameryce, tak myślę, w pewnych obszarach --
05:12
and he's looking just terrible.
90
300000
2000
i wygląda po prostu okropnie.
05:14
And he becomes interested in this dog because it's so pathetic,
91
302000
3000
Zaczyna się interesować tym psem ponieważ jest on taki żałosny,
05:17
and it's trying to attract his attention. And he sits down looking at the dog.
92
305000
3000
i próbuje zwrócić jego uwagę. Przysiada on obok patrząc się na psa.
05:20
And the dog's whole hindquarters are a complete open sore.
93
308000
5000
Na całym tyłku psa znajdują się otwarte rany.
05:25
Some of it is like gangrenous,
94
313000
2000
W niektóre wdała się gangrena.
05:27
and there are maggots in the flesh. And it's terrible.
95
315000
3000
W ciele znajdują się robaki. Po prostu okropność.
05:30
He thinks, "What can I do to fix up this dog?
96
318000
3000
Myśli więc, "Co mogę zrobić aby pomóc temu psu?"
05:33
Well, at least I can clean this wound and wash it."
97
321000
3000
Cóż, mogę przynajmniej wyczyścić te rany i obmyć je."
05:36
So, he takes it to some water. He's about to clean,
98
324000
2000
Zabiera więc psa nad wodę, ma go już czyścić,
05:38
but then his awareness focuses on the maggots.
99
326000
4000
kiedy jego uwagę zwracają robaki.
05:42
And he sees the maggots, and the maggots are kind of looking a little cute.
100
330000
3000
Widzi on robaki, które to wydają się wyglądać dość uroczo.
05:45
And they're maggoting happily in the dog's hindquarters there.
101
333000
3000
Pełzają one radośnie po tyłku psa.
05:48
"Well, if I clean the dog, I'll kill the maggots. So how can that be?
102
336000
4000
"Cóż, jeżeli umyję psa to zabiję robaki. Więc co zrobić?"
05:52
That's it. I'm a useless person and there's no Buddha, no Maitreya,
103
340000
3000
Otóż to. Jestem bezużyteczną osobą, nie ma żadnego Buddy, żadnego Maitreji,
05:55
and everything is all hopeless.
104
343000
2000
i wszystko jest beznadziejne.
05:57
And now I'm going to kill the maggots?"
105
345000
3000
A teraz mam zabić te robaki?"
06:00
So, he had a brilliant idea.
106
348000
2000
Więc wpadł na genialny pomysł.
06:02
And he took a shard of something, and cut a piece of flesh from his thigh,
107
350000
5000
Znalazł jakiś odłamek czegoś ostrego i wyciął sobie kawałek mięsa z własnego uda,
06:07
and he placed it on ground.
108
355000
2000
i położył go na ziemi.
06:09
He was not really thinking too carefully about the ASPCA.
109
357000
4000
Raczej nie myślał za bardzo o ASPCA (Amerykańskie Towarzystwo Zapobiegania Okrucieństwu Wobec Zwierząt)
06:13
He was just immediately caught with the situation.
110
361000
2000
Był po prostu zaskoczony przez tą sytuację.
06:15
So he thought, "I will take the maggots and put them on this piece of flesh,
111
363000
3000
Pomyślał więc, "Wezmę robaki i umieszczę je na tym kawałku mięsa,
06:18
then clean the dog's wounds, and then
112
366000
3000
potem wyczyszczę psie rany, a później, no wiecie,
06:21
I'll figure out what to do with the maggots."
113
369000
3000
Wymyślę co zrobić z tymi robakami."
06:24
So he starts to do that. He can't grab the maggots.
114
372000
2000
Więc zaczyna to robić, ale nie potrafi złapać robaków.
06:26
Apparently they wriggle around. They're kind of hard to grab, these maggots.
115
374000
4000
Widocznie wiją się wokół. Te robaki są trudne do złapania.
06:30
So he says, "Well, I'll put my tongue on the dog's flesh.
116
378000
4000
Więc mówi, "Cóż, może wystawię język nad ranami psa,
06:34
And then the maggots will jump on my warmer tongue" --
117
382000
2000
i wtedy robaki wskoczą na mój ciepły język.
06:36
the dog is kind of used up --
118
384000
2000
Pies jest już w pewnym sensie zużyty.
06:38
"and then I'll spit them one by one down on the thing."
119
386000
3000
A później wypluję je po kolei na ten skrawek mięsa."
06:41
So he goes down, and he's sticking his tongue out like this.
120
389000
3000
Więc pochylił się i wystawił swój język w ten sposób.
06:44
And he had to close his eyes, it's so disgusting, and the smell and everything.
121
392000
5000
Musiał on zamknął oczy, to takie obrzydliwe, i ten zapach i wszystko.
06:49
And then, suddenly, there's a pfft, a noise like that.
122
397000
2000
I wtedy, nagle, pffft, taki odgłos.
06:51
He jumps back and there, of course, is the future Buddha Maitreya
123
399000
4000
Odskakuje w tył a tam, oczywiście, jest przyszły Budda Maitreja.
06:55
in a beautiful vision -- rainbow lights, golden, jeweled, a plasma body,
124
403000
7000
W przepięknej wizji jak tęcza świateł, złote, wytworne, plazmowe ciało,
07:02
an exquisite mystic vision -- that he sees.
125
410000
2000
jak wykwintna mistyczna wizja, tak to widzi.
07:04
And he says, "Oh." He bows.
126
412000
2000
Mówi "Oh" i kłania się.
07:06
But, being human, he's immediately thinking of his next complaint.
127
414000
4000
Ale jako człowiek, natychmiast zaczyna myśleć o skargach.
07:10
So as he comes up from his first bow he says,
128
418000
2000
Więc po wykonaniu pierwszego pokłonu mówi,
07:12
"My Lord, I'm so happy to see you, but where have you been for 12 years?
129
420000
4000
"Mój panie, jestem taki szczęśliwy że Cię widzę, ale gdzie byłeś przez te 12 lat?
07:16
What is this?"
130
424000
2000
Dlaczego teraz się ukazujesz?"
07:18
And Maitreya says, "I was with you. Who do you think was making needles
131
426000
3000
Na to Maitreja odpowiada, "Byłem przy tobie. Jak myślisz kto robił igły,
07:21
and making nests and dripping on rocks for you, mister dense?"
132
429000
4000
wił gniazda i spadał kroplą na skałę dla ciebie, panie mądralo?"
07:25
(Laughter)
133
433000
2000
(Śmiech)
07:27
"Looking for the Buddha in person," he said.
134
435000
3000
"Szukasz Buddy w osobie człowieka." powiedział.
07:30
And he said, "You didn't have, until this moment, real compassion.
135
438000
6000
I dodał, "Nie posiadałeś do tej chwili prawdziwego współczucia.
07:36
And, until you have real compassion, you cannot recognize love."
136
444000
3000
A dopóki nie masz prawdziwego współczucia nie potrafisz rozpoznać miłości."
07:39
"Maitreya" means love, "the loving one," in Sanskrit.
137
447000
4000
Maitreja znaczy miłość, kochający, wiecie, w sanskrycie.
07:43
And so he looked very dubious, Asanga did.
138
451000
2000
Asanga wyglądał na bardzo niepewnego.
07:45
And he said, "If you don't believe me, just take me with you."
139
453000
3000
I powiedział on, "Jeżeli mi nie wierzysz, zabierz mnie ze sobą."
07:48
And so he took the Maitreya -- it shrunk into a globe, a ball --
140
456000
5000
Więc wziął Maitreję ze sobą -- skurczył się on do postaci kuli --
07:53
took him on his shoulder.
141
461000
2000
i umieścił na swoim ramieniu.
07:55
And he ran into town in the marketplace, and he said, "Rejoice! Rejoice!
142
463000
4000
Wbiegł tak do miasta na targowisko wołając, "Radujcie się. Radujcie się.
07:59
The future Buddha has come ahead of all predictions. Here he is."
143
467000
4000
Przybył przyszły Budda wyprzedzając wszystkie przepowiednie.Oto jest."
08:03
And then pretty soon they started throwing rocks and stones at him --
144
471000
3000
Ludzie bardzo szybko zaczęli obrzucać go kamieniami --
08:06
it wasn't Chautauqua, it was some other town --
145
474000
3000
To nie była Chautauqua tylko jakieś inne miasto --
08:09
because they saw a demented looking, scrawny looking yogi man,
146
477000
4000
ponieważ zobaczyli obłąkanego, wychudzonego jogina,
08:13
like some kind of hippie, with a bleeding leg and a rotten dog on his shoulder,
147
481000
5000
wyglądającego jak hipis, z krwawiącą nogą i wstrętnym psem na ramieniu,
08:18
shouting that the future Buddha had come.
148
486000
2000
wykrzykującego, że przybył przyszły Budda.
08:20
So, naturally, they chased him out of town.
149
488000
2000
Więc oczywiście przepędzili go z miasta.
08:22
But on the edge of town, one elderly lady, a charwoman in the charnel ground,
150
490000
5000
Ale na obrzeżach miasta, pewna starsza kobieta, sprzątaczka z kostnicy,
08:27
saw a jeweled foot on a jeweled lotus on his shoulder and then the dog,
151
495000
4000
dojrzała zdobioną stopę na zdobionym lotosie na jego ramieniu oraz psa,
08:31
but she saw the jewel foot of the Maitreya, and she offered a flower.
152
499000
4000
ale widziała zdobioną stopę Maitreji i wręczyła mu kwiat.
08:35
So that encouraged him, and he went with Maitreya.
153
503000
3000
To zdarzenie przekonało go, poszedł z Maitreją.
08:38
Maitreya then took him to a certain heaven,
154
506000
2000
Maitreja zabrał go do nieba,
08:40
which is the typical way a Buddhist myth unfolds.
155
508000
3000
jak to zwykle w buddyjskich mitach bywa.
08:43
And Maitreya then kept him in heaven for five years,
156
511000
2000
Maitreja trzymał go tam przez pięć lat,
08:45
dictating to him five complicated tomes
157
513000
4000
dyktując mu pięć skomplikowanych tomów
08:49
of the methodology of how you cultivate compassion.
158
517000
3000
metodologii jak doskonalić współczucie.
08:52
And then I thought I would share with you what that method is, or one of them.
159
520000
3000
I tak pomyślałem sobie, że mógłbym podzielić się z wami tą metodą, a przynajmniej jedną z nich.
08:55
A famous one, it's called the "Sevenfold Causal Method of Developing Compassion."
160
523000
5000
Najbardziej znana, nazywa się "Siedmio-przycznowa Metoda Rozwoju Współczucia"
09:00
And it begins first by one meditating and visualizing that all beings are with one --
161
528000
7000
Rozpoczyna się ona od medytacji i wizualizacji wszystkich istot jako jednej,
09:07
even animals too, but everyone is in human form.
162
535000
4000
i wszystkich -- nawet zwierząt -- wszystkich w ludzkiej postaci.
09:11
The animals are in one of their human lives. The humans are human.
163
539000
3000
Zwierzęta są w jednym ze swoich ludzkich wcieleń. Ludzie są ludźmi.
09:14
And then, among them, you think of your friends and loved ones, the circle at the table.
164
542000
5000
Później, myślisz o swoich przyjaciołach i bliskich.
09:19
And you think of your enemies, and you think of the neutral ones.
165
547000
3000
Następnie o twoich wrogach i o ludziach ci obojętnych.
09:22
And then you try to say, "Well, the loved ones I love.
166
550000
4000
Później strasz się powiedzieć, "Kocham moich bliskich.
09:26
But, you know, after all, they're nice to me.
167
554000
2000
Ale wiecie, w końcu, są dla mnie mili.
09:28
I had fights with them. Sometimes they were unfriendly.
168
556000
2000
Niekiedy się kłócimy. Czasami byli dla mnie niemili.
09:30
I got mad. Brothers can fight. Parents and children can fight.
169
558000
3000
Zezłościłem się. Bracia mogą się kłócić. Rodzice i dzieci mogą się kłócić.
09:33
So, in a way, I like them so much because they're nice to me.
170
561000
4000
Tak więc, lubię ich tak bardzo, bo są dla mnie mili.
09:37
While the neutral ones I don't know. They could all be just fine.
171
565000
4000
Ludzi mi neutralnych nie znam. Mogą być całkiem w porządku.
09:41
And then the enemies I don't like because they're mean to me.
172
569000
4000
Wreszcie wrogów nie lubię ponieważ nie są dla mnie mili.
09:45
But they are nice to somebody. I could be them."
173
573000
3000
Ale na pewno są mili dla kogoś innego. Mógłbym być tym kimś."
09:48
And then the Buddhists, of course, think that, because we've all had infinite previous lives,
174
576000
4000
Buddyści uważają, oczywiście, pomyślcie, ponieważ wszyscy mamy nieskończoną ilość poprzednich wcieleń,
09:52
we've all been each other's relatives, actually.
175
580000
4000
buddyści uważają, że wszyscy byliśmy kiedyś swoimi krewnymi, tak na prawdę,
09:56
Therefore all of you, in the Buddhist view,
176
584000
2000
i wszyscy, zatem i wszyscy z was, według buddyjskich poglądów
09:58
in some previous life, although you don't remember it and neither do I,
177
586000
4000
w którymś z poprzednich wcieleń, których nie pamiętacie i ja również,
10:02
have been my mother -- for which I do apologize for the trouble I caused you.
178
590000
5000
mogliście być moją matką, którą przepraszam za kłopoty jakie jej sprawiłem.
10:07
And also, actually, I've been your mother.
179
595000
3000
I także, tak naprawdę, ja byłem Waszą matką.
10:10
I've been female, and I've been every single one of yours' mother in a previous life,
180
598000
3000
Byłem kobietą i byłem matką każdego z was w poprzednim życiu,
10:13
the way the Buddhists reflect.
181
601000
2000
jak to pojmują buddyści.
10:15
So, my mother in this life is really great. But all of you in a way
182
603000
3000
Moja matka w tym życiu jest na prawdę wspaniała, ale wy wszyscy w pewnym sensie
10:18
are part of the eternal mother.
183
606000
3000
jesteście częścią wiecznej matki.
10:21
You gave me that expression; "the eternal mama," you said. That's wonderful.
184
609000
4000
Wy podsunęliście mi to pojęcie, wieczna mama. Cudowne.
10:25
So, that's the way the Buddhists do it.
185
613000
2000
Więc to jest sposób w jaki rozumują buddyści.
10:27
A theist Christian can think that all beings, even my enemies, are God's children.
186
615000
5000
Teiści, Chrześcijanie uważają, że wszystkie istoty, nawet moi wrogowie, są dziećmi Boga.
10:32
So, in that sense, we're related.
187
620000
2000
Więc w tym sensie jesteśmy powiązani.
10:34
So, they first create this foundation of equality.
188
622000
3000
Oni pierwsi stworzyli to założenie równości.
10:37
So, we sort of reduce a little of the clinging to the ones we love --
189
625000
4000
Mamy coś w rodzaju małej redukcji lgnięcia od tych których kochamy --
10:41
just in the meditation -- and we open our mind to those we don't know.
190
629000
4000
tylko podczas medytacji -- i otwieramy umysł na tych których nie znamy.
10:45
And we definitely reduce the hostility and the "I don't want to be compassionate to them"
191
633000
4000
Zdecydowanie redukujemy wrogość oraz "Nie chcę być dla nich współczujący"
10:49
to the ones we think of as the bad guys, the ones we hate and we don't like.
192
637000
5000
dla tych o których myślimy jako o złych typach, tych których nienawidzimy i nie lubimy.
10:54
And we don't hate anyone, therefore. So we equalize. That's very important.
193
642000
3000
Zatem nie nienawidzimy nikogo. Więc równoważymy. To bardzo ważne.
10:57
And then the next thing we do is what is called "mother recognition."
194
645000
4000
Następną rzeczą którą robimy jest coś co nazywa się rozpoznaniem matki.
11:01
And that is, we think of every being as familiar, as family.
195
649000
5000
Wówczas, myślimy o każdej istotnie jako o bliskim, jako o rodzinie.
11:06
We expand. We take the feeling about remembering a mama,
196
654000
5000
Poszerzamy. Bierzemy uczucie związane z pamięcią o matce,
11:11
and we defuse that to all beings in this meditation.
197
659000
4000
i rozładowujemy je w stosunku do wszystkich istot w tej medytacji.
11:15
And we see the mother in every being.
198
663000
2000
I widzimy matkę w każdej z istot.
11:17
We see that look that the mother has on her face,
199
665000
3000
Widzimy to spojrzenie na twarzy matki,
11:20
looking at this child that is a miracle
200
668000
2000
to spojrzenie na dziecko które jest cudem
11:22
that she has produced from her own body, being a mammal,
201
670000
3000
stworzonym przez jej własne ciało, ssaka,
11:25
where she has true compassion, truly is the other, and identifies completely.
202
673000
4000
który posiada prawdziwe współczucie wobec niego, identyfikuje się z nim.
11:29
Often the life of that other will be more important to her than her own life.
203
677000
4000
Często życie tego dziecka będzie ważniejsze od jej własnego.
11:33
And that's why it's the most powerful form of altruism.
204
681000
3000
I dlatego jest to najpotężniejsza forma -- altruizmu.
11:36
The mother is the model of all altruism for human beings,
205
684000
4000
Matka jest wzorem altruizmu dla wszystkich ludzi,
11:40
in spiritual traditions.
206
688000
3000
w tradycjach duchowych.
11:43
And so, we reflect until we can sort of see that motherly expression in all beings.
207
691000
6000
I tak, rozmyślamy aż będziemy w stanie ujrzeć coś w rodzaju matczynego wyrazu we wszystkich istotach.
11:49
People laugh at me because, you know, I used to say that
208
697000
3000
Ludzie śmieją się ze mnie ponieważ, no wiecie, często mówię,
11:52
I used to meditate on mama Cheney as my mom,
209
700000
4000
że medytuję na temat mamy Cheney jako własnej mamy,
11:56
when, of course, I was annoyed with him about all of his evil doings in Iraq.
210
704000
5000
kiedy, oczywiście, byłem zirytowany nim i jego niecnymi poczynaniami w Iraku.
12:01
I used to meditate on George Bush. He's quite a cute mom in a female form.
211
709000
3000
Medytowałem na temat George'a Busha. W kobiecej formie jest całkiem uroczą mamą.
12:04
He has his little ears and he smiles and he rocks you in his arms.
212
712000
3000
Ma takie małe uszka i uśmiecha się i nosi cię na rękach.
12:07
And you think of him as nursing you.
213
715000
3000
I myślisz o nim jak o niańce.
12:10
And then Saddam Hussein's serious mustache is a problem,
214
718000
3000
Poważny wąs Saddama Husajna jest problemem.
12:13
but you think of him as a mom.
215
721000
3000
Ale myślisz o nim jak o mamie.
12:16
And this is the way you do it. You take any being who looks weird to you,
216
724000
2000
I tak to się robi. Bierzesz każdą istotę, która wygląda dla ciebie dziwnie,
12:18
and you see how they could be familiar to you.
217
726000
4000
i dostrzegasz jak bliscy mogliby ci być.
12:22
And you do that for a while, until you really feel that.
218
730000
4000
Robisz tak jakiś czas, aż naprawdę zaczniesz to czuć.
12:26
You can feel the familiarity of all beings.
219
734000
2000
Możesz poczuć bliskość każdej istoty.
12:28
Nobody seems alien. They're not "other."
220
736000
2000
Nikt nie jest odosobniony. Nie są "innymi".
12:30
You reduce the feeling of otherness about beings.
221
738000
3000
Redukujesz uczucie odmienności tych istot.
12:33
Then you move from there to remembering the kindness of mothers in general,
222
741000
5000
Następnie zaczynasz sobie przypominać dobroć matek w ogóle,
12:38
if you can remember the kindness of your own mother,
223
746000
2000
jeżeli przypomnisz sobie dobroć własnej matki,
12:40
if you can remember the kindness of your spouse,
224
748000
2000
jeżeli przypomnisz sobie dobroć swojego małżonka,
12:42
or, if you are a mother yourself, how you were with your children.
225
750000
3000
lub, jeżeli sama jesteś matką, jaki masz stosunek do swoich dzieci.
12:45
And you begin to get very sentimental; you cultivate sentimentality intensely.
226
753000
5000
Zaczynasz stawać się bardzo sentymentalny, intensywnie pielęgnujesz ten sentyment.
12:50
You will even weep, perhaps, with gratitude and kindness.
227
758000
3000
Być może zaczniesz nawet płakać, z wdzięczności i życzliwości.
12:53
And then you connect that with your feeling that everyone has that motherly possibility.
228
761000
4000
Następnie możesz połączyć to ze swoim odczuciem, że każdy posiada takie macieżyńskie zdolności.
12:57
Every being, even the most mean looking ones, can be motherly.
229
765000
5000
Każda istota, nawet najbardziej nieprzyjaźnie wyglądająca, może być opiekuńcza.
13:02
And then, third, you step from there to what is called "a feeling of gratitude."
230
770000
4000
A następnie, po trzecie, wykonujesz krok w tzw. uczucie wdzięczności.
13:06
You want to repay that kindness that all beings have shown to you.
231
774000
4000
Chcesz odpłacić tą wdzięczność, którą wszystkie istoty tobie okazały.
13:10
And then the fourth step, you go to what is called "lovely love."
232
778000
4000
Jako czwarty krok, wchodzisz w coś co nazywa się piękną miłością.
13:14
In each one of these you can take some weeks, or months, or days
233
782000
2000
Każdy z tych kroków może zająć kilka tygodni, miesięcy lub dni
13:16
depending on how you do it, or you can do them in a run, this meditation.
234
784000
4000
w zależności od tego jak to robisz, można też wykonać je w pośpiechu, tą medytację.
13:20
And then you think of how lovely beings are when they are happy,
235
788000
5000
Następnie myślisz o tym jak cudowne są istoty kiedy są szczęśliwe,
13:25
when they are satisfied.
236
793000
2000
kiedy są spełnione.
13:27
And every being looks beautiful when they are internally feeling a happiness.
237
795000
4000
Każda istota wygląda cudowanie, kiedy jest wewnętrznie szczęśliwa.
13:31
Their face doesn't look like this. When they're angry, they look ugly, every being,
238
799000
4000
Ich twarze nie wyglądają tak. Kiedy są wściekłe, wyglądają brzydko, każda istota,
13:35
but when they're happy they look beautiful.
239
803000
2000
ale kiedy są szczęśliwe wyglądają pięknie.
13:37
And so you see beings in their potential happiness.
240
805000
3000
Więc postrzegasz istoty w ich potencjalnym szczęściu.
13:40
And you feel a love toward them and you want them to be happy, even the enemy.
241
808000
3000
I czujesz do nich miłość, chcesz żeby były szczęśliwe, nawet wrogowie.
13:43
We think Jesus is being unrealistic
242
811000
2000
I tak naprawdę, to jest bardzo logiczne --
13:45
when he says, "Love thine enemy."
243
813000
4000
uważamy że Jezus jest irracjonalny, kiedy mówi kochajcie swoich wrogów.
13:49
He does say that, and we think he's being unrealistic
244
817000
3000
Naprawdę tak powiedział, uważamy, że jest to nierealne
13:52
and sort of spiritual and highfalutin. "Nice for him to say it, but I can't do that."
245
820000
3000
i takie duchowe i napuszone i "Miło że tak mówi, ale to niemożliwe."
13:55
But, actually, that's practical.
246
823000
2000
Ale rzeczywiście to jest realne.
13:57
If you love your enemy that means you want your enemy to be happy.
247
825000
3000
Jeżeli kochasz swoich wrogów, to znaczy, że chcesz aby byli szczęśliwi.
14:00
If your enemy was really happy, why would they bother to be your enemy?
248
828000
4000
Jeżeli twoi wrógowie byliby prawdziwie szczęśliwi, to dlaczego mieliby być twoimi wrogami?
14:04
How boring to run around chasing you.
249
832000
2000
Jakież to nudne biegać w kółko i gonić cię.
14:06
They would be relaxing somewhere having a good time.
250
834000
3000
Woleliby się gdzieś zrelaksować i miło spędzać czas.
14:09
So it makes sense to want your enemy to be happy,
251
837000
2000
Więc życzenie, aby twoi wrogowie byli szczęśliwi ma sens
14:11
because they'll stop being your enemy because that's too much trouble.
252
839000
3000
ponieważ wówczas przestają być twoimi wrogami, bo jest to dla nich kłopotliwe.
14:14
But anyway, that's the "lovely love. "
253
842000
2000
W każdym razie, tak wygląda piękna miłość.
14:16
And then finally, the fifth step is compassion, "universal compassion."
254
844000
4000
I w końcu, krok piąty to współczucie, uniwersalne współczucie.
14:20
And that is where you then look at the reality of all the beings you can think of.
255
848000
6000
W tym miejscu przyglądasz się rzeczywistości w jakiej znajdują się te wszystkie istoty, o których tylko możesz pomyśleć.
14:26
And you look at them, and you see how they are.
256
854000
2000
Przyglądasz się nim i widzisz jakie naprawde są.
14:28
And you realize how unhappy they are actually, mostly, most of the time.
257
856000
4000
I uzmysławiasz sobie jak w rzeczywistości są nieszczęśliwe, przeważnie, przez większość czasu.
14:32
You see that furrowed brow in people.
258
860000
2000
Dostrzegasz ich strapione czoła.
14:34
And then you realize they don't even have compassion on themselves.
259
862000
3000
I wówczas uzmysławiasz sobie, że nie mają oni współczucia nawet dla samych siebie.
14:37
They're driven by this duty and this obligation.
260
865000
2000
Są oni kierowani przez swoje obowiązki i zobowiązania.
14:39
"I have to get that. I need more. I'm not worthy. And I should do something."
261
867000
4000
"Muszę mieć to. Potrzebuję więcej. Nie jestem godzien. Powinienem coś zrobić."
14:43
And they're rushing around all stressed out.
262
871000
2000
I biegają tak gorączkowo cali zestresowani.
14:45
And they think of it as somehow macho, hard discipline on themselves.
263
873000
4000
I myślą, że jest to w jakiś sposób macho, twarda samodyscyplina.
14:49
But actually they are cruel to themselves.
264
877000
3000
Ale tak rzeczywiście są dla siebie okrutni.
14:52
And, of course, they are cruel and ruthless toward others.
265
880000
2000
I oczywiście są okrutni i bezlitośni dla innych.
14:54
And they, then, never get any positive feedback.
266
882000
2000
Później, oni nigdy nie są pozytywnie odbierani przez innych.
14:56
And the more they succeed and the more power they have,
267
884000
2000
I im większy odnoszą sukces, i im więcej mają władzy,
14:58
the more unhappy they are.
268
886000
2000
tym bardziej są nieszczęśliwi.
15:00
And this is where you feel real compassion for them.
269
888000
3000
I w tym momencie prawdziwe im współczujesz.
15:03
And you then feel you must act.
270
891000
3000
I wtedy czujesz, że musisz działać.
15:06
And the choice of the action, of course,
271
894000
2000
I to jest motywacja --
15:08
hopefully will be more practical
272
896000
4000
Wybór działania będzie, oczywiście, na szczęście bardziej praktyczny
15:12
than poor Asanga, who was fixing the maggots on the dog
273
900000
4000
niż biedny Asanga, który ratował psie robaki,
15:16
because he had that motivation, and whoever was in front of him,
274
904000
3000
ponieważ miał motywację, i ktokolwiek był przed nim,
15:19
he wanted to help.
275
907000
2000
chciał mu pomóc.
15:21
But, of course, that is impractical. He should have founded the ASPCA in the town
276
909000
4000
Ale oczywiście, jest to niepraktyczne. Powinien założyć w mieście ASPCA (Amerykańskie Towarzystwo Zapobiegania Okrucieństwu Wobec Zwierząt)
15:25
and gotten some scientific help for dogs and maggots.
277
913000
3000
i zdobyć trochę naukowej pomocy dla psów i robaków.
15:28
And I'm sure he did that later. (Laughter) But that just indicates the state of mind, you know.
278
916000
6000
I na pewno zrobił to trochę później. Ale to tylko wskazuje na stan umysłu, rozumiecie.
15:34
And so the next step -- the sixth step beyond "universal compassion" --
279
922000
4000
I tak następny krok -- krok szósty poza uniwersalne współczucie --
15:38
is this thing where you're linked with the needs of others in a true way,
280
926000
4000
w którym to jesteś powiązany z potrzebami innych w prawdziwy sposób,
15:42
and you have compassion for yourself also,
281
930000
3000
i posiadasz współczucie również dla samego siebie,
15:45
and it isn't sentimental only. You might be in fear of something.
282
933000
3000
i nie jest to tylko sentymentalizm. Możesz się czegoś obawiać.
15:48
Some bad guy is making himself more and more unhappy
283
936000
3000
Jakiś zły facet staje się coraz bardziej nieszczęśliwy
15:51
being more and more mean to other people
284
939000
2000
będąc bardziej i bardziej złym dla innych ludzi
15:53
and getting punished in the future for it in various ways.
285
941000
3000
i ponosi za to karę w przyszłości, na różne sposoby.
15:56
And in Buddhism, they catch it in the future life.
286
944000
3000
W buddyzmie otrzymują ją w przyszłym wcieleniu.
15:59
Of course in theistic religion they're punished by God or whatever.
287
947000
3000
Oczywiście w teistycznych religiach są karani przez Boga lub coś tam.
16:02
And materialism, they think they get out of it just by not existing,
288
950000
2000
W materializmie, myślą że ujdzie im to na sucho bo przestaną istnieć,
16:04
by dying, but they don't.
289
952000
3000
poprzez śmierć, ale nie ujdzie.
16:07
And so they get reborn as whatever, you know.
290
955000
3000
No więc narodzą się ponownie jako ktoś tam, wiecie.
16:10
Never mind. I won't get into that.
291
958000
2000
Nie ważne. Nie będę się w to zagłębiał.
16:12
But the next step is called "universal responsibility."
292
960000
3000
Ale następny krok nazywa się uniwersalną odpowiedzialnością.
16:15
And that is very important -- the Charter of Compassion
293
963000
3000
I jest to bardzo istotne -- Statut Współczucia
16:18
must lead us to develop through true compassion,
294
966000
3000
musi poprowadzić nas do rozwinięcia poprzez prawdziwe współczucie,
16:21
what is called "universal responsibility."
295
969000
2000
czegoś co nazywamy uniwersalną odpowiedzialnością.
16:23
In the great teaching of his Holiness the Dalai Lama
296
971000
4000
I oznacza to to, czego naucza jego świętobliwość, Dalajlama,
16:27
that he always teaches everywhere, he says
297
975000
2000
który zawsze naucza wszędzie mówiąc,
16:29
that that is the common religion of humanity: kindness.
298
977000
3000
że życzliwość jest wspólną religią ludzkości,
16:32
But "kindness" means "universal responsibility."
299
980000
2000
Ale życzliwość oznacza uniwersalną odpowiedzialność.
16:34
And that means whatever happens to other beings is happening to us:
300
982000
4000
I oznacza to, że cokolwiek przydarzy się innej istocie przydarza się nam,
16:38
we are responsible for that, and we should take it
301
986000
4000
jesteśmy za to odpowiedzialni i powinniśmy to wziąć
16:42
and do whatever we can at whatever little level
302
990000
2000
i zrobić cokolwiek tylko możemy na nieważne jak małym poziomie,
16:44
and small level that we can do it.
303
992000
2000
na którym tylko możemy to zrobić.
16:46
We absolutely must do that. There is no way not to do it.
304
994000
4000
Absolutnie musimy tego dokonać. Nie ma możliwości nie zrobienia tego.
16:50
And then, finally, that leads to a new orientation in life
305
998000
4000
I w końcu, doprowadza nas to do nowego kierunku w życiu
16:54
where we live equally for ourselves and for others
306
1002000
4000
w którym żyjemy na równi dla siebie i dla innych,
16:58
and we are
307
1006000
4000
i zyskujemy szczęście dla samych siebie --
17:02
joyful and happy.
308
1010000
2000
i jesteśmy radośni i szczęśliwi.
17:04
One thing we mustn't think is that compassion makes you miserable.
309
1012000
3000
Jedyną rzeczą o jakiej nie możemy myśleć, jest to, że współczucie robi z ciebie kogoś nędznego.
17:07
Compassion makes you happy.
310
1015000
2000
Współczucie sprawia ci radość.
17:09
The first person who is happy when you get great compassion is yourself,
311
1017000
4000
Pierwszą osobą, która jest szczęśliwa, kiedy uzyskasz wielkie współczucie, jesteś ty sam,
17:13
even if you haven't done anything yet for anybody else.
312
1021000
2000
nawet jeżeli nie zrobiłeś jeszcze nic dla nikogo.
17:15
Although, the change in your mind already does something for other beings:
313
1023000
5000
Nawet zmiana w twoim umyśle już robi coś dla innych istot.
17:20
they can sense this new quality in yourself,
314
1028000
3000
Oni wyczują nową jakość w tobie,
17:23
and it helps them already, and gives them an example.
315
1031000
2000
i to już im pomaga, i daje im przykład.
17:25
And that uncompassionate clock has just showed me that it's all over.
316
1033000
4000
I ten niewspółczujący zegar pokazał mi właśnie, że to już koniec.
17:29
So, practice compassion, read the charter, disseminate it
317
1037000
5000
Więc, ćwiczcie współczucie, czytajcie statut, rozpowszechniajcie go
17:34
and develop it within yourself.
318
1042000
2000
i rozwijacie go w was samych.
17:36
Don't just think, "Well, I'm compassionate," or "I'm not compassionate,"
319
1044000
3000
Nie myślcie tylko, jestem współczujący albo nie jestem współczujący,
17:39
and sort of think you're stuck there.
320
1047000
2000
jako czegoś w czym utknęliście.
17:41
You can develop this. You can diminish the non-compassion,
321
1049000
3000
Możecie to rozwijać. Możecie zmniejszać nie-współczucie,
17:44
the cruelty, the callousness, the neglect of others,
322
1052000
4000
okrucieństwo, nieczułość, zaniedbywanie innych.
17:48
and take universal responsibility for them.
323
1056000
2000
Weźcie uniwersalną odpowiedzialność za nich,
17:50
And then, not only will God smile and the eternal mama will smile,
324
1058000
5000
a później, nie tylko Bóg i wieczna mama się uśmiechną,
17:55
but Karen Armstrong will smile.
325
1063000
2000
ale uśmiechnie się Karen Armstrong.
17:57
Thank you very much. (Applause)
326
1065000
2000
Bardzo dziękuję.
ABOUT THE SPEAKER
Robert Thurman - Buddhist scholarThe first American to be ordained a Tibetan Monk by the Dalai Lama, Robert A.F. Thurman is a scholar, author and tireless proponent of peace.
Why you should listen
Tenzin Robert Thurman became a Tibetan monk at age 24. He's a professor of Indo-Tibetan Buddhist studies at Columbia University, and co-founder of Tibet House US, a nonprofit dedicated to the preservation and promotion of Tibetan civilization.
Thurman's focus is on the balance between inner insight and cultural harmony. In interpreting the teachings of Buddha, he argues that happiness can be reliable and satisfying in an enduring way without depriving others.
He has translated many Buddhist Sutras, or teachings, and written many books, recently taking on the topic of Anger for the recent Oxford series on the seven deadly sins. He maintains a podcast on Buddhist topics. And yes, he is Uma's dad.
Robert Thurman | Speaker | TED.com