TEDxDublin
Emma Teeling: The secret of the bat genome
Ema Tiling (Ema Teeling): Tajna genoma slepog miša
Filmed:
Readability: 4
539,009 views
U zapadnom društvu, slepi miševi su obično okarakterizovani kao grozna ili čak zla bića. Zoolog Ema Tiling ubeđuje nas da promenimo stav prema slepim miševima, pomoću čije jedinstvene i fascinantne biološke građe dobijamo uvid u sopstvenu genetsku strukturu. (Snimljeno na TEDxDublin)
Emma Teeling - Zoologist
Emma Teeling, Director of the Centre for Irish Bat Research, thinks we have a lot to learn from the biology of bats. Full bio
Emma Teeling, Director of the Centre for Irish Bat Research, thinks we have a lot to learn from the biology of bats. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:16
What I want you all to do right now
0
316
2522
Ono što hoću od svih vas sada
00:18
is to think of this mammal that I'm going to describe to you.
1
2838
4191
je da pogodite
kojeg sisara opisujem.
kojeg sisara opisujem.
00:22
The first thing I'm going to tell you about this mammal
2
7029
2848
Prva stvar koju ću reći
u vezi sa ovim sisarem
u vezi sa ovim sisarem
00:25
is that it is essential for our ecosystems to function correctly.
3
9877
4328
je da je on neophodan kako bi
naši ekosistemi normalno funkcionisali.
naši ekosistemi normalno funkcionisali.
00:30
If we remove this mammal from our ecosystems,
4
14205
3062
Ako ga uklonimo
iz naših ekosistema,
iz naših ekosistema,
00:33
they simply will not work.
5
17267
3072
oni jednostavno više neće funkcionisati.
00:36
That's the first thing.
6
20339
1690
To je prva stvar.
00:37
The second thing is that due to the unique sensory abilities
7
22029
4677
Druga stvar je
da nam ovaj sisar
da nam ovaj sisar
00:42
of this mammal, if we study this mammal,
8
26706
4154
i proučavanje njegovih jedinstvenih
čulnih sposobnosti,
čulnih sposobnosti,
00:46
we're going to get great insight into our diseases
9
30860
3562
mogu dati dobar uvid
u naše bolesti čula
u naše bolesti čula
00:50
of the senses, such as blindness and deafness.
10
34422
4536
kao što su slepilo i gluvoća.
00:54
And the third really intriguing aspect of this mammal
11
38958
4770
I treća zaista fascinantna stvar
u vezi sa ovim sisarem
u vezi sa ovim sisarem
00:59
is that I fully believe that the secret of everlasting youth
12
43728
5194
je da duboko verujem
da se tajna večne mladosti
da se tajna večne mladosti
01:04
lies deep within its DNA.
13
48922
4055
nalazi duboko unutar
njegovog DNK.
njegovog DNK.
01:08
So are you all thinking?
14
52977
2308
Je l' možete da pretpostavite?
01:11
So,
15
55285
2494
Pa,
01:13
magnificent creature, isn't it?
16
57779
3102
neverovatno stvorenje, zar ne?
01:16
Who here thought of a bat?
17
60881
3352
Ko je ovde pomislio
na slepog miša?
na slepog miša?
01:20
Ah, I can see half the audience agrees with me,
18
64233
2631
Mogu da vidim da se
pola publike slaže sa mnom
pola publike slaže sa mnom
01:22
and I have a lot of work to do to convince the rest of you.
19
66864
3223
i da me očekuje puno posla
da i ostatak ubedim u to.
da i ostatak ubedim u to.
01:25
So I have had the good fortune for the past 20 years
20
70087
4258
Imala sam puno sreće
da poslednjih 20 godina
da poslednjih 20 godina
01:30
to study these fascinating and beautiful mammals.
21
74345
4399
proučavam ove fascinantne
i prelepe sisare.
i prelepe sisare.
01:34
One fifth of all living mammals is a bat,
22
78744
3762
Slepi miševi predstavljaju
jednu petinu svih živih sisara
jednu petinu svih živih sisara
01:38
and they have very unique attributes.
23
82506
2412
i imaju veoma jedinstvene osobine.
01:40
Bats as we know them have been around on this planet
24
84918
3028
Slepi miševi, kakve poznajemo,
su na ovoj planeti
su na ovoj planeti
01:43
for about 64 million years.
25
87946
3983
oko 64 miliona godina.
01:47
One of the most unique things that bats do
26
91929
3465
Jedna od jedinstvenih
stvari koju oni mogu
stvari koju oni mogu
01:51
as a mammal is that they fly.
27
95394
2801
kao sisari, je letenje.
01:54
Now flight is an inherently difficult thing.
28
98195
3335
Ali let je prirodno teška stvar.
01:57
Flight within vertebrates has only evolved three times:
29
101530
3943
Kod kičmenjaka let je evoluirao
samo tri puta:
samo tri puta:
02:01
once in the bats, once in the birds,
30
105473
3360
jednom kod slepih miševa,
jednom kod ptica
jednom kod ptica
02:04
and once in the pterodactyls.
31
108833
2095
i jednom kod pterodaktila.
02:06
And so with flight, it's very metabolically costly.
32
110928
3846
Let zahteva veliki utrošak energije.
02:10
Bats have learned and evolved how to deal with this.
33
114774
3930
Slepi miševi su evoluirali
i naučili kako da se nose sa tim.
i naučili kako da se nose sa tim.
02:14
But one other extremely unique thing about bats
34
118704
4386
Ali još jedna, stvarno jedinstvena stvar
kod slepih miševa
kod slepih miševa
02:18
is that they are able to use sound
35
123090
2049
je njihova sposobnost da koriste zvuk
02:21
to perceive their environment. They use echolocation.
36
125139
4796
za opažanje svoje okoline.
Oni koriste eholokaciju.
Oni koriste eholokaciju.
02:25
Now, what I mean by echolocation --
37
129935
2664
Šta tačno podrazumevam
sa eholokacijom -
sa eholokacijom -
02:28
they emit a sound from their larynx out through their mouth
38
132599
3505
oni emituju zvuk
iz svojih grkljana, kroz usta
iz svojih grkljana, kroz usta
02:32
or through their nose. This sound wave comes out
39
136104
3896
ili kroz nos. Ovaj zvučni talas
onda izlazi,
onda izlazi,
02:35
and it reflects and echoes back off objects in their environment,
40
140000
4087
odjekuje i odbija se od objekata
u njihovoj okolini.
u njihovoj okolini.
02:39
and the bats then hear these echoes
41
144087
2860
Slepi miševi onda čuju ove odjeke
02:42
and they turn this information into an acoustic image.
42
146947
3518
i pretvaraju ove informacije
u zvučnu sliku.
u zvučnu sliku.
02:46
And this enables them to orient in complete darkness.
43
150465
4628
Ovo im pomaže da se orijentišu
u potpunom mraku.
u potpunom mraku.
02:50
Indeed, they do look very strange. We're humans.
44
155093
3425
Oni stvarno izgledaju čudno.
Mi smo ljudi.
Mi smo ljudi.
02:54
We're a visual species. When scientists first realized
45
158518
3195
Mi smo vizuelna vrsta.
Kada su naučnici prvi put shvatili
Kada su naučnici prvi put shvatili
02:57
that bats were actually using sound to be able to fly
46
161713
3941
da slepi miševi noću koriste
zvuk za letenje,
zvuk za letenje,
03:01
and orient and move at night, we didn't believe it.
47
165654
2975
orijentaciju i kretanje,
mi im nismo verovali.
mi im nismo verovali.
03:04
For a hundred years, despite evidence to show
48
168629
3024
Sto godina im nismo verovali,
03:07
that this is what they were doing, we didn't believe it.
49
171653
3239
uprkos dokazima koji pokazuju
da oni to stvarno rade.
da oni to stvarno rade.
03:10
Now, if you look at this bat, it looks a little bit alien.
50
174892
3968
Ako pogledate ovog slepog miša,
pomalo liči na vanzemaljca.
pomalo liči na vanzemaljca.
03:14
Indeed, the very famous philosopher Thomas Nagel
51
178860
3298
Kao što je veoma poznati
filozof Tomas Nejgl
filozof Tomas Nejgl
03:18
once said, "To truly experience an alien life form
52
182158
3505
jednom rekao: "Da biste zaista iskusili
vanzemaljski oblik života
vanzemaljski oblik života
03:21
on this planet, you should lock yourself inside a room
53
185663
3740
na ovoj planeti, treba da se zaključate
u potpuno mračnu sobu
u potpuno mračnu sobu
03:25
with a flying, echolocating bat in complete darkness."
54
189403
4125
sa letećim, slepim mišem
koji se kreće pomoću eholokacije".
koji se kreće pomoću eholokacije".
03:29
And if you look at the actual physical characteristics
55
193528
3071
I zapravo ako pogledate
fizičke karakteristike
fizičke karakteristike
03:32
on the face of this beautiful horseshoe bat,
56
196599
2957
na licu ovog prelepog potkovičara
03:35
you see a lot of these characteristics are dedicated
57
199556
2794
videćete da je njihova namena
03:38
to be able to make sound and perceive it.
58
202350
3339
da proizvode i opažaju zvukove.
03:41
Very big ears, strange nose leaves, but teeny-tiny eyes.
59
205689
4564
Veoma velike uši, čudni
lisnati nosevi i majušne oči.
lisnati nosevi i majušne oči.
03:46
So again, if you just look at this bat, you realize
60
210253
3889
I ako opet pogledate
ovog slepog miša, shvatićete
ovog slepog miša, shvatićete
03:50
sound is very important for its survival.
61
214142
3274
da je zvuk veoma bitan
za njegov opstanak.
za njegov opstanak.
03:53
Most bats look like the previous one.
62
217416
4369
Većina slepih miševa izgleda
kao ovaj prethodni.
kao ovaj prethodni.
03:57
However, there are a group that do not use echolocation.
63
221785
4039
Međutim, postoji grupa
koja ne koristi eholokaciju.
koja ne koristi eholokaciju.
04:01
They do not perceive their environment using sound,
64
225824
2999
Oni ne opažaju svoju okolinu
koristeći zvuk
koristeći zvuk
04:04
and these are the flying foxes.
65
228823
1746
i to su leteće lisice.
04:06
If anybody has ever been lucky enough to be in Australia,
66
230569
3270
Ako je neko bio te sreće
da boravi u Australiji,
da boravi u Australiji,
04:09
you've seen them coming out of the Botanic Gardens in Sydney,
67
233839
3225
video ih je kako izlaze
iz botaničke bašte u Sidneju
iz botaničke bašte u Sidneju
04:12
and if you just look at their face, you can see
68
237064
3185
i ako samo pogledate
u njihova lica, možete videti
u njihova lica, možete videti
04:16
they have much, much larger eyes and much smaller ears.
69
240249
3538
da oni imaju mnogo veće oči
i mnogo manje uši.
i mnogo manje uši.
04:19
So among and within bats is a huge variation
70
243787
3522
Prema tome, među slepim miševima
postoji ogromna varijacija
postoji ogromna varijacija
04:23
in their ability to use sensory perception.
71
247309
2891
kada se radi o njihovoj
sposobnosti čulnog opažanja.
sposobnosti čulnog opažanja.
04:26
Now this is going to be important for what I'm going
72
250200
2053
To će biti važno za ono o čemu
04:28
to tell you later during the talk.
73
252253
1763
ću vam pričati kasnije
tokom mog izlaganja.
tokom mog izlaganja.
04:29
Now, if the idea of bats in your belfry terrifies you,
74
254016
5079
Ako vas plaši pomisao
na slepe miševe u vašim zvonicima
na slepe miševe u vašim zvonicima
04:34
and I know some people probably are feeling a little sick
75
259095
2869
i znam da je nekim ljudima
malo muka
malo muka
04:37
looking at very large images of bats,
76
261964
3204
dok gledaju u poprilično
velike slike slepih miševa,
velike slike slepih miševa,
04:41
that's probably not that surprising,
77
265168
2889
ali to nije tako iznenađujuće,
04:43
because here in Western culture,
78
268057
2327
s obzirom da su u ovde
u zapadnoj kulturi
u zapadnoj kulturi
04:46
bats have been demonized.
79
270384
1757
slepi miševi demonizovani.
04:48
Really, of course the famous book "Dracula,"
80
272141
2664
Naravno, poznata knjiga "Drakula"
04:50
written by a fellow Northside Dubliner Bram Stoker,
81
274805
3083
koju je napisao moj sugrađanin
iz severnog Dablina, Bram Stoker,
iz severnog Dablina, Bram Stoker,
04:53
probably is mainly responsible for this.
82
277888
2057
je verovatno ovde imala ključnu ulogu.
04:55
However, I also think it's got to do with the fact
83
279945
3080
Međutim, mislim da ovo
ima veze i sa činjenicom
ima veze i sa činjenicom
04:58
that bats come out at night, and we don't
84
283025
2283
da se miševi pojavljuju noću,
05:01
really understand them. We're a little frightened by things
85
285308
2652
a mi ih zapravo ne razumemo.
Malo smo plašimo bića
Malo smo plašimo bića
05:03
that can perceive the world slightly differently than us.
86
287960
3300
koja vide svet drugačije od nas.
05:07
Bats are usually synonymous with some type of evil events.
87
291260
3059
Oni su obično sinonim
za neki vrstu nesreće.
za neki vrstu nesreće.
05:10
They are the perpetrators in horror movies,
88
294319
2865
Oni su zločinci u horor filmovima,
05:13
such as this famous "Nightwing."
89
297184
1807
kao što je na primer
ovaj poznati film "Noćno krilo".
ovaj poznati film "Noćno krilo".
05:14
Also, if you think about it, demons
90
298991
2761
Ako razmislite, demoni
05:17
always have bat wings, whereas birds, they typically --
91
301752
3715
uvek imaju krila slepih miševa,
dok ptice i anđeli -
dok ptice i anđeli -
05:21
or angels have bird wings.
92
305467
2869
uglavnom imaju ptičja krila.
05:24
Now, this is Western society, and what I hope to do tonight
93
308336
5109
Mi smo zapadnjačko društvo,
i ono što večeras želim da postignem
i ono što večeras želim da postignem
05:29
is to convince you of the Chinese traditional culture,
94
313445
4699
je da vas ubedim
u tradiciju kineske kulture,
u tradiciju kineske kulture,
05:34
that they perceive bats as
95
318144
2929
u kojoj su slepi miševi
05:36
creatures that bring good luck, and indeed, if you walk
96
321073
3584
bića koja donose sreću,
i ako se nekad nađete
i ako se nekad nađete
05:40
into a Chinese home, you may see an image such as this.
97
324657
4344
u kineskoj kući,
možda naiđete na ovakvu sliku.
možda naiđete na ovakvu sliku.
05:44
This is considered the Five Blessings.
98
329001
2182
Ova slika predstavlja pet blagoslova.
05:47
The Chinese word for "bat" sounds like the Chinese word
99
331183
2662
Kineska reč za "slepog miša"
zvuči kao kineska reč
zvuči kao kineska reč
05:49
for "happiness," and they believe that bats
100
333845
3091
za "sreću" i oni veruju
da slepi miševi
da slepi miševi
05:52
bring wealth, health, longevity, virtue and serenity.
101
336936
4361
donose bogatstvo, zdravlje,
dugovečnost, čestitost i mir.
dugovečnost, čestitost i mir.
05:57
And indeed, in this image, you have a picture of longevity
102
341297
3360
I zaista, na ovom slajdu, imate sliku
na kojoj je simbol dugovečnosti
na kojoj je simbol dugovečnosti
06:00
surrounded by five bats.
103
344657
2098
okružen sa pet slepih miševa.
06:02
And what I want to do tonight is to talk to you
104
346755
3683
I večeras želim
da vam objasnim
da vam objasnim
06:06
and to show you that at least three of these blessings
105
350438
3586
i pokažem da je slepi miš
otelotvorenje barem tri
otelotvorenje barem tri
06:09
are definitely represented by a bat, and that if we study bats
106
354024
3369
od ovih spomenutih blagoslova.
Kao i da ćemo biti bliži ovim blagoslovima,
Kao i da ćemo biti bliži ovim blagoslovima,
06:13
we will get nearer to getting each of these blessings.
107
357393
4263
ako budemo proučavali slepe miševe.
06:17
So, wealth -- how can a bat possibly bring us wealth?
108
361656
5051
Bogatstvo - kako slepi miš
može da nam donese bogatstvo?
može da nam donese bogatstvo?
06:22
Now as I said before, bats are essential for our ecosystems
109
366707
3510
Kao što sam već pomenula, slepi miševi
su veoma bitni kako bi naši ekosistemi
su veoma bitni kako bi naši ekosistemi
06:26
to function correctly. And why is this?
110
370217
3672
normalno funkcionisali.
Pitate se zašto?
Pitate se zašto?
06:29
Bats in the tropics are major pollinators of many plants.
111
373889
4114
Slepi miševi su u tropima
glavni oprašivači mnogih biljaka.
glavni oprašivači mnogih biljaka.
06:33
They also feed on fruit, and they disperse the seeds
112
378003
2992
Takođe, oni se hrane voćem
i rasejavaju seme
i rasejavaju seme
06:36
of these fruits. Bats are responsible for pollinating
113
380995
4108
ovih biljaka. Slepi miševi
su odgovorni za oprašivanje
su odgovorni za oprašivanje
06:41
the tequila plant, and this is a multi-million dollar industry
114
385103
3653
biljke od koje se pravi tekila,
a to je višemilionska industrija
a to je višemilionska industrija
06:44
in Mexico. So indeed, we need them
115
388756
2961
u Meksiku. Stvarno nam trebaju
06:47
for our ecosystems to function properly.
116
391717
2392
kako bi naši ekosistemi
normalno funkcionisali.
normalno funkcionisali.
06:50
Without them, it's going to be a problem.
117
394109
2735
Bez njih, došlo bi do problema.
06:52
But most bats are voracious insect predators.
118
396844
5522
Većina slepih miševa
je značajan predator insekata.
je značajan predator insekata.
06:58
It's been estimated in the U.S., in a tiny colony
119
402366
2876
U SAD-u je procenjeno
da broj insekata
da broj insekata
07:01
of big brown bats, that they will feed
120
405242
2151
kojim se hrani mala kolonija
Eptesicusa fuscusa,
Eptesicusa fuscusa,
07:03
on over a million insects a year,
121
407393
3570
iznosi i više
od jednog miliona godišnje.
od jednog miliona godišnje.
07:06
and in the United States of America, right now
122
410963
2943
A u SAD oni su trenutno
07:09
bats are being threatened by a disease known as white-nose syndrome.
123
413906
3341
ugroženi bolešću koja se naziva
sindrom belog nosa.
sindrom belog nosa.
07:13
It's working its way slowly across the U.S. and wiping out
124
417247
3240
Polako se širi po SAD-u i ubija
07:16
populations of bats, and scientists have estimated
125
420487
3760
populacije slepih miševa
i naučnici su procenili
i naučnici su procenili
07:20
that 1,300 metric tons of insects a year are now
126
424247
4957
da 1300 tona insekata godišnje
07:25
remaining in the ecosystems due to the loss of bats.
127
429204
3714
ostaje u ekosistemima
zbog gubitka slepih miševa.
zbog gubitka slepih miševa.
07:28
Bats are also threatened in the U.S.
128
432918
2412
Oni su takođe ugroženi u SAD-u
07:31
by their attraction to wind farms. Again, right now
129
435330
3839
zato što ih privlače vetrenjače.
Izgleda da su slepi miševi
Izgleda da su slepi miševi
07:35
bats are looking at a little bit of a problem.
130
439169
1724
trenutno u teškoj situaciji.
07:36
They're going to -- They are very threatened
131
440893
2298
Oni su veoma ugroženi
07:39
in the United States of America alone.
132
443191
3545
ako gledamo samo Ameriku.
07:42
Now how can this help us?
133
446736
1541
Kako nam ovo može pomoći?
07:44
Well, it has been calculated that if we were to remove bats
134
448277
3665
Procenjeno je da ako miševi
više ne budu
više ne budu
07:47
from the equation, we're going to have to then use
135
451942
2394
deo ove celine,
moraćemo da koristimo
moraćemo da koristimo
07:50
insecticides to remove all those pest insects
136
454336
2941
insekticide kako bismo
istrebili sve te štetne insekte
istrebili sve te štetne insekte
07:53
that feed on our agricultural crops.
137
457277
3075
koji se hrane našim usevima.
07:56
And for one year in the U.S. alone, it's estimated
138
460352
3648
Samo za SAD je procenjeno
da će jedna godina
da će jedna godina
07:59
that it's going to cost 22 billion U.S. dollars,
139
464000
2942
koštati 22 milijarde američkih dolara
08:02
if we remove bats. So indeed, bats then do bring us wealth.
140
466942
4523
ako uklonimo slepe miševe.
Tako da nam oni zaista donose bogatstvo.
Tako da nam oni zaista donose bogatstvo.
08:07
They maintain the health of our ecosystems,
141
471465
2456
Oni održavaju zdravlje
naših ekosistema,
naših ekosistema,
08:09
and also they save us money.
142
473921
2489
i štede nam novac.
08:12
So again, that's the first blessing. Bats are important
143
476410
2887
To je prvi blagoslov.
Slepi miševi su važni
Slepi miševi su važni
08:15
for our ecosystems.
144
479297
2656
za naše ekosisteme.
08:17
And what about the second? What about health?
145
481953
4000
A šta je sa drugim blagoslovom?
Sa zdravljem?
Sa zdravljem?
08:21
Inside every cell in your body lies your genome.
146
485953
4662
U svakoj ćeliji u vašem telu
smešten je genom.
smešten je genom.
08:26
Your genome is made up of your DNA,
147
490615
2650
Vaš genom sastavljen je od DNK,
08:29
your DNA codes for proteins that enable you to function
148
493265
3192
od vaših DNK kodova za proteine
koji vam omogućavaju da funkcionišete,
koji vam omogućavaju da funkcionišete,
08:32
and interact and be as you are.
149
496457
2920
komunicirate i budete
ono što jeste.
ono što jeste.
08:35
Now since the new advancements in modern molecular technologies,
150
499377
4462
Zahvaljući napretku u savremenim
molekularnim tehnologijama,
molekularnim tehnologijama,
08:39
it is now possible for us to sequence our own genome
151
503839
4123
sada možemo da sekvenciramo
naš genom
naš genom
08:43
in a very rapid time and at a very, very reduced cost.
152
507962
4129
za veoma kratko vreme
i po dosta niskoj ceni.
i po dosta niskoj ceni.
08:47
Now when we've been doing this, we've realized
153
512091
2540
Kada smo ovo radili,
shvatili smo
shvatili smo
08:50
that there's variations within our genome.
154
514631
3817
da postoji varijacija
unutar našeg genoma.
unutar našeg genoma.
08:54
So I want you to look at the person beside you.
155
518448
3194
Želim da pogledate
u osobu pored sebe.
u osobu pored sebe.
08:57
Just have a quick look. And what we need to realize
156
521642
2079
Samo brzo pogledajte.
Ono što želim da svi shvatite
Ono što želim da svi shvatite
08:59
is that every 300 base pairs in your DNA, you're a little bit different.
157
523721
4644
je da vas svaki tristoti bazni par
u vašim DNK, čini malo različitim.
u vašim DNK, čini malo različitim.
09:04
And one of the grand challenges right now
158
528365
2265
I ono što trenutno predstavlja
veliki izazov
veliki izazov
09:06
in modern molecular medicine is to work out
159
530630
2596
u savremenoj molekularnoj medicini
je da se otkrije
je da se otkrije
09:09
whether this variation makes you more susceptible to diseases,
160
533226
4842
da li ova varijacija čini da budete
podložniji bolestima
podložniji bolestima
09:13
or does this variation just make you different?
161
538068
2911
ili vas ova varijacija samo
čini drugačijim.
čini drugačijim.
09:16
Again, what does it mean here? What does this variation
162
540979
2406
Šta to znači?
Šta ta varijacija podrazumeva?
Šta ta varijacija podrazumeva?
09:19
actually mean? So if we are to capitalize on all of this
163
543385
3819
Ako hoćemo da iskoristimo sve
09:23
new molecular data and personalized genomic information
164
547204
3894
ove nove molekularne podatke
i personalizovane genomske informacije
i personalizovane genomske informacije
09:26
that is coming online that we will be able to have
165
551098
2401
koje će biti dostupne na internetu
09:29
in the next few years, we have to be able to differentiate
166
553499
3072
u narednih nekoliko godina,
moramo da napravimo razliku
moramo da napravimo razliku
09:32
between the two. So how do we do this?
167
556571
3216
između ove dve stvari.
Ali kako to da uradimo?
Ali kako to da uradimo?
09:35
Well, I believe we just look at nature's experiments.
168
559787
3328
Mislim da treba samo da posmatramo
eksperimente prirode.
eksperimente prirode.
09:39
So through natural selection, over time,
169
563115
4845
Kroz prirodnu selekciju, mutacije
09:43
mutations, variations that disrupt the function of a protein
170
567960
5117
i varijacije koje menjaju
funkciju proteina, vremenom
funkciju proteina, vremenom
09:48
will not be tolerated over time.
171
573077
2621
postaju neprihvatljive.
09:51
Evolution acts as a sieve. It sieves out the bad variation.
172
575698
4194
Evolucija je kao sito.
Ona otklanja loše varijacije.
Ona otklanja loše varijacije.
09:55
And so therefore, if you look at the same region
173
579892
2261
Prema tome, ako pogledate
u isti region
u isti region
09:58
of a genome in many mammals that have been
174
582153
3151
genoma kod mnogih sisara
među kojima postoji
među kojima postoji
10:01
evolutionarily distant from each other
175
585304
3504
razlika u evoluciji
10:04
and are also ecologically divergent, you will get a better
176
588808
3463
kao i u prirodnom okruženju,
10:08
understanding of what the evolutionary prior of that site is,
177
592271
3762
bolje ćete razumeti kakav je taj region
bio pre evolucije,
bio pre evolucije,
10:11
i.e., if it is important for the mammal to function,
178
596033
3879
tj. ako je neophodan
da bi sisar funcionisao
da bi sisar funcionisao
10:15
for its survival, it will be the same
179
599912
2320
i preživeo, biće isti
10:18
in all of those different lineages, species, taxa.
180
602232
4751
kod svih tih različitih porekla,
vrsta, taksona.
vrsta, taksona.
10:22
So therefore, if we were to do this,
181
606983
3277
Ako budemo radili ovo,
10:26
what we'd need to do is sequence that region
182
610260
1469
morali bismo da sekvenciramo
taj region
taj region
10:27
in all these different mammals and ascertain if it's the same
183
611729
3115
kod svih ovih različitih sisara
i da se uverimo da li je isti
i da se uverimo da li je isti
10:30
or if it's different. So if it is the same,
184
614844
4007
ili različit.
Ako je isti,
Ako je isti,
10:34
this indicates that that site is important for a function,
185
618851
3109
to pokazuje da je taj region
bitan za neku funkciju,
bitan za neku funkciju,
10:37
so a disease mutation should fall within that site.
186
621960
3863
i da ima neke veze
sa mutiranjem bolesti.
sa mutiranjem bolesti.
10:41
So in this case here, if all the mammals that we look at
187
625823
3737
U ovom slučaju, ako svi sisari
koje posmatramo
koje posmatramo
10:45
have a yellow-type genome at that site,
188
629560
3264
imaju žuti tip genoma
na tom mestu,
na tom mestu,
10:48
it probably suggests that purple is bad.
189
632824
2662
to verovatno govori
da je ljubičasti loš.
da je ljubičasti loš.
10:51
This could be even more powerful if you look at mammals
190
635486
3474
Ovo može izgledati i mnogo moćnije
ako pogledate sisare
ako pogledate sisare
10:54
that are doing things slightly differently.
191
638960
2672
koji se ponašaju malo drugačije.
10:57
So say, for example, the region of the genome
192
641632
2078
Recimo, region genoma
10:59
that I was looking at was a region that's important for vision.
193
643710
3529
koji sam ja posmatrala je region
koji je bitan za vid.
koji je bitan za vid.
11:03
If we look at that region in mammals that don't see so well,
194
647239
3674
Ako posmatramo taj region
kod sisara koji ne vide tako dobro,
kod sisara koji ne vide tako dobro,
11:06
such as bats, and we find that bats that don't see so well
195
650913
3834
kao što su slepi miševi, i pronađemo
da slepi miševi koji ne vide tako dobro
da slepi miševi koji ne vide tako dobro
11:10
have the purple type, we know that this is probably
196
654747
2772
imaju ljubičasti tip,
znaćemo da je to ono
znaćemo da je to ono
11:13
what's causing this disease.
197
657519
3375
što uzrokuje bolest.
11:16
So in my lab, we've been using bats to look at two different
198
660894
4193
U mojoj laboratoriji, koristili smo slepe miševe
kako bismo posmatrali ova dva različita
kako bismo posmatrali ova dva različita
11:20
types of diseases of the senses.
199
665087
3348
tipa bolesti čula.
11:24
We're looking at blindness. Now why would you do this?
200
668435
2808
Istraživali smo slepilo.
Ali zašto smo ovo radili?
Ali zašto smo ovo radili?
11:27
Three hundred and fourteen million people are visually impaired, and
201
671243
4946
Tristo četrnaest miliona ljudi
je slabovido,
je slabovido,
11:32
45 million of these are blind. So blindness is a big problem,
202
676189
3591
a 45 miliona od ovog broja je slepo.
Prema tome, slepilo je veliki problem.
Prema tome, slepilo je veliki problem.
11:35
and a lot of these blind disorders come from inherited diseases,
203
679780
4215
Mnogi od ovih poremećaja
uzrokovani su naslednim bolestima
uzrokovani su naslednim bolestima
11:39
so we want to try and better understand
204
683995
2171
i zato hoćemo da pokušamo
što bolje da razumemo
što bolje da razumemo
11:42
which mutations in the gene cause the disease.
205
686166
3605
koje mutacije u genu
izazivaju bolest.
izazivaju bolest.
11:45
Also we look at deafness. One in every 1,000
206
689771
3908
Istraživali smo i gluvoću.
Jedno od 1000
Jedno od 1000
11:49
newborn babies are deaf, and when we reach 80,
207
693679
3516
novorođenčadi je gluvo,
a kada dođemo do 80 godina
a kada dođemo do 80 godina
11:53
over half of us will also have a hearing problem.
208
697195
3058
više od polovine nas
ima problem sa sluhom.
ima problem sa sluhom.
11:56
Again, there's many underlying genetic causes for this.
209
700253
4277
Iza ovoga stoje mnogi uzroci
koji su genetske prirode.
koji su genetske prirode.
12:00
So what we've been doing in my lab
210
704530
2647
U mojoj laboratoriji
12:03
is looking at these unique sensory specialists, the bats,
211
707177
3114
posmatrali smo slepe miševe,
ove jedinstvene stručnjake za čula
ove jedinstvene stručnjake za čula
12:06
and we have looked at genes that cause blindness
212
710291
2548
i gene koji uzrokuju slepilo
12:08
when there's a defect in them,
213
712839
1349
kada u njima postoji neki defekt,
12:10
genes that cause deafness when there's a defect in them,
214
714188
2543
gene koji uzrokuju gluvoću
kad u njima postoji neki defekt
kad u njima postoji neki defekt
12:12
and now we can predict which sites are most likely to cause disease.
215
716731
4990
i sada možemo da predvidimo
koji regioni najčešće izazivaju bolest.
koji regioni najčešće izazivaju bolest.
12:17
So bats are also important for our health,
216
721721
2881
Slepi miševi su zato važni
i za naše zdravlje,
i za naše zdravlje,
12:20
to enable us to better understand how our genome functions.
217
724602
4890
jer nam pomažu da bolje razumemo
kako naš genom funkcioniše.
kako naš genom funkcioniše.
12:25
So this is where we are right now,
218
729492
2419
To je sadašnja situacija,
12:27
but what about the future?
219
731911
1900
a šta će tek biti u budućnosti?
12:29
What about longevity?
220
733811
1656
Koliko dugo ćemo moći
ovako da živimo?
ovako da živimo?
12:31
This is where we're going to go, and as I said before,
221
735467
3741
Situacija može biti samo gora,
i zbog toga ponavljam
i zbog toga ponavljam
12:35
I really believe that the secret of everlasting youth
222
739208
3079
da stvarno verujem
da se tajna večne mladosti
da se tajna večne mladosti
12:38
lies within the bat genome.
223
742287
1709
nalazi u genomu slepog miša.
12:39
So why should we be interested in aging at all?
224
743996
4116
Zašto bismo se uopšte
interesovali za starenje?
interesovali za starenje?
12:44
Well, really, this is a picture drawn from the 1500s
225
748112
2488
Ovo je slika Fontane mladosti
12:46
of the Fountain of Youth. Aging is considered
226
750600
3816
iz 16. veka.
Starenje se smatra
Starenje se smatra
12:50
one of the most familiar, yet the least well-understood,
227
754416
3635
jednim od najpoznatijih,
ali najmanje shvaćenih
ali najmanje shvaćenih
12:53
aspects of all of biology, and really,
228
758051
2962
aspekata biologije i ljudi su
12:56
since the dawn of civilization, mankind has sought to avoid it.
229
761013
4376
od početka civilizacije
pokušali da ga izbegnu.
pokušali da ga izbegnu.
13:01
But we are going to have to understand it a bit better.
230
765389
3045
Ali moraćemo malo bolje
da je shvatimo.
da je shvatimo.
13:04
In Europe alone, by 2050, there is going to be
231
768434
3629
Samo u Evropi će
do 2050 godine doći
do 2050 godine doći
13:07
a 70 percent increase of individuals over 65,
232
772063
3815
do porasta od 70 odsto
u broju ljudi starijih od 65 godina
u broju ljudi starijih od 65 godina
13:11
and 170 percent increase in individuals over 80.
233
775878
3737
i porasta od 170 odsto u broju ljudi
koji su stariji od 80 godina.
koji su stariji od 80 godina.
13:15
As we age, we deteriorate, and this deterioration
234
779615
2841
Kako starimo, naše stanje se pogoršava,
a ovo pogoršanje
a ovo pogoršanje
13:18
causes problems for our society, so we have to address it.
235
782456
4762
stvara probleme za naše društvo, stoga
moramo da obratimo pažnju na njega.
moramo da obratimo pažnju na njega.
13:23
So how could the secret of everlasting youth actually lie
236
787218
4514
Kako je onda moguće
da tajna večne mladosti leži
da tajna večne mladosti leži
13:27
within the bat genome? Does anybody want to hazard
237
791732
2681
u genomu slepog miša?
Da li neko želi da pogađa
Da li neko želi da pogađa
13:30
a guess over how long this bat could live for?
238
794413
3958
koliko dugo ovaj slepi miš
može da živi?
može da živi?
13:34
Who -- put up your hands -- who says two years?
239
798371
3025
Ako neko misli da može da živi recimo
dve godine, neka podigne ruku.
dve godine, neka podigne ruku.
13:37
Nobody? One? How about 10 years?
240
801396
3896
Niko? Samo jedna ruka?
A recimo 10 godina?
A recimo 10 godina?
13:41
Some? How about 30?
241
805292
3852
Nekoliko ruku. A
30 godina?
30 godina?
13:45
How about 40? Okay, it's a whole varied response.
242
809144
3875
A 40 godina?
Dobro, ima različitih mišljenja.
Dobro, ima različitih mišljenja.
13:48
This bat is myotis brandtii. It's the longest-living bat.
243
813019
3651
Ovaj slepi miš je myotis brandtii.
To je slepi miš sa najdužim životnim vekom.
To je slepi miš sa najdužim životnim vekom.
13:52
It lived for up to 42 years,
244
816670
2188
Može da živi i do 42 godine,
13:54
and this bat's still alive in the wild today.
245
818858
2335
a ovaj slepi miš je i danas
živ negde u divljini.
živ negde u divljini.
13:57
But what would be so amazing about this?
246
821193
2582
Ali šta je toliko neverovatno
što se tiče ovoga?
što se tiče ovoga?
13:59
Well, typically, in mammals there is a relationship
247
823775
5082
Kod sisara, uglavnom, postoji veza
14:04
between body size, metabolic rate,
248
828857
2500
između veličine tela,
potrošnje energije
potrošnje energije
14:07
and how long you can live for, and you can predict
249
831357
2136
i toga koliko dugo oni mogu da žive
i može da se predvidi
i može da se predvidi
14:09
how long a mammal can live for given its body size.
250
833493
3227
koliko dugo će sisar živeti
na osnovu njegove veličine.
na osnovu njegove veličine.
14:12
So typically, small mammals live fast, die young.
251
836720
3695
Mali sisari većinom brzo žive
i umiru mladi.
i umiru mladi.
14:16
Think of a mouse. But bats are very different.
252
840415
2739
Setite se miševa.
Ali slepi miševi su drugačiji.
Ali slepi miševi su drugačiji.
14:19
As you can see here on this graph, in blue,
253
843154
2816
Na ovoj slici možete videti
da su plavom bojom označeni
da su plavom bojom označeni
14:21
these are all other mammals, but bats
254
845970
2566
svi ostali sisari, dok slepi miševi
14:24
can live up to nine times longer than expected
255
848536
2168
mogu da žive i do devet puta
više nego što je očekivano
više nego što je očekivano
14:26
despite having a really, really high metabolic rate,
256
850704
3142
uprkos tome što imaju
veoma visok stepen potrošnje energije
veoma visok stepen potrošnje energije
14:29
and the question is, how can they do that?
257
853846
2635
i postavlja se pitanje,
kako oni to uspevaju?
kako oni to uspevaju?
14:32
There are 19 species of mammal that live longer
258
856481
3541
Postoji 19 vrsta sisara
koji žive duže
koji žive duže
14:35
than expected, given their body size, than man,
259
860022
2776
od očekivanog, s obzirom na njihovu veličinu
u poređenju sa čovekom
u poređenju sa čovekom
14:38
and 18 of those are bats.
260
862798
2848
i 18 od tih vrsta su slepi miševi.
14:41
So therefore, they must have something within their DNA
261
865646
4936
Zato mora da postoji
nešto unutar njihovog DNK
nešto unutar njihovog DNK
14:46
that ables them to deal with the metabolic stresses,
262
870582
2845
što im omogućava da podnesu
opterećenje metabolizma,
opterećenje metabolizma,
14:49
particularly of flight. They expend three times more energy
263
873427
3906
posebno prilikom letenja.
Oni troše tri puta više energije
Oni troše tri puta više energije
14:53
than a mammal of the same size,
264
877333
1540
od sisara njihove veličine,
14:54
but don't seem to suffer the consequences or the effects.
265
878873
3612
ali izgleda da to ne ostavlja
nikakve posledice na njih.
nikakve posledice na njih.
14:58
So right now, in my lab, we're combining
266
882485
3345
U mojoj laboratoriji trenutno kombinujemo
15:01
state-of-the-art bat field biology, going out and catching
267
885830
3911
savremenu biologiju u oblasti
slepih miševa, izlazimo i hvatamo
slepih miševa, izlazimo i hvatamo
15:05
the long-lived bats, with the most up-to-date,
268
889741
2809
ove dugovečne slepe miševe,
uz pomoć najnovije
uz pomoć najnovije
15:08
modern molecular technology to understand better
269
892550
3471
savremene molekularne tehnologije
kako bismo bolje razumeli
kako bismo bolje razumeli
15:11
what it is that they do to stop aging as we do.
270
896021
4528
šta je to što oni rade
kako bi sprečili starenje.
kako bi sprečili starenje.
15:16
And hopefully in the next five years, I'll be giving you a TEDTalk on that.
271
900549
3160
I nadam se da ću za nekih 5 godina
držati TED govor o tome.
držati TED govor o tome.
15:19
Aging is a big problem for humanity,
272
903709
3599
Starenje je veliki problem
za čovečanstvo
za čovečanstvo
15:23
and I believe that by studying bats, we can uncover
273
907308
2936
i verujem da ćemo proučavanjem
slepih miševa uspeti da otkrijemo
slepih miševa uspeti da otkrijemo
15:26
the molecular mechanisms that enable mammals
274
910244
2872
molekularne mehanizme
koji omogućavaju sisarima
koji omogućavaju sisarima
15:29
to achieve extraordinary longevity. If we find out
275
913116
3209
da dostignu neverovatnu dugovečnost.
Ako otkrijemo
Ako otkrijemo
15:32
what they're doing, perhaps through gene therapy,
276
916325
3232
kako oni to postižu,
možda uz pomoć genske terapije
možda uz pomoć genske terapije
15:35
we can enable us to do the same thing.
277
919557
2559
i sami možemo doći do uspeha.
15:38
Potentially, this means that we could halt aging or maybe even reverse it.
278
922116
5276
Ovo znači da bismo možda mogli
da zaustavimo starenje ili ga čak i poništimo.
da zaustavimo starenje ili ga čak i poništimo.
15:43
Just imagine what that would be like.
279
927392
3891
Zamislite samo
kako bi to bilo.
kako bi to bilo.
15:47
So really, I don't think we should be thinking of them
280
931283
2885
Zato mislim da ne treba
o njima da razmišljamo kao
o njima da razmišljamo kao
15:50
as flying demons of the night, but more as our superheroes.
281
934168
5054
o letećim demonima noći,
već kao o našim superherojima.
već kao o našim superherojima.
15:55
And the reality is that bats can bring us so much benefit
282
939222
3846
I oni nam stvarno mogu
mnogo pomoći
mnogo pomoći
15:58
if we just look in the right place. They're good for our ecosystem,
283
943068
2552
samo ako budemo tražili na pravom mestu.
Dobri su za naše ekosisteme,
Dobri su za naše ekosisteme,
16:01
they allow us to understand how our genome functions,
284
945620
2906
pomoću njih možemo shvatiti
kako naš genom funkcioniše,
kako naš genom funkcioniše,
16:04
and they potentially hold the secret to everlasting youth.
285
948526
3229
i moguće je da je u njima skrivena
tajna večne mladosti.
tajna večne mladosti.
16:07
So tonight, when you walk out of here and you look up
286
951755
2615
Danas kada budete izašli odavde,
volela bih da se nasmejete
volela bih da se nasmejete
16:10
in the night skies, and you see this beautiful flying mammal,
287
954370
3499
kad god pogledate
u noćno nebo i vidite
u noćno nebo i vidite
16:13
I want you to smile. Thank you. (Applause)
288
957869
4000
ovog prelepog sisara.
Hvala. (Aplauz)
Hvala. (Aplauz)
ABOUT THE SPEAKER
Emma Teeling - ZoologistEmma Teeling, Director of the Centre for Irish Bat Research, thinks we have a lot to learn from the biology of bats.
Why you should listen
One-fifth of all mammals in the world are bats -- so why are they so stigmatized in Western culture? Dr. Emma Teeling believes that these fascinating creatures have a lot to teach us, with their uniquely high metabolic rates and surprisingly long lifespans. Teeling studies mammalian phylogenetics and comparative genomics, with particular expertise in bat biology and the bat's genetic signatures of survival.
Emma Teeling | Speaker | TED.com