ABOUT THE SPEAKER
David Chalmers - Philosopher
In his work, David Chalmers explores the “hard problem of consciousness" -- the quest to explain our subjective experience.

Why you should listen

David Chalmers is a philosopher at the Australian National University and New York University. He works in philosophy of mind and in related areas of philosophy and cognitive science. While he's especially known for his theories on consciousness, he's also interested (and has extensively published) in all sorts of other issues in the foundations of cognitive science, the philosophy of language, metaphysics and epistemology.

Chalmers placed the "hard problem" of consciousness firmly on the philosophical map. He famously challenges materialist conceptions of mind, arguing for an "explanatory gap" between our brains’ physical properties and our minds’ qualia. Elsewhere he has championed the notion of the "extended mind," which argues that the mind is not confined to skin or skull, but plausibly may extend beyond them.

More profile about the speaker
David Chalmers | Speaker | TED.com
TED2014

David Chalmers: How do you explain consciousness?

David Chalmers: Bilinçli olmak nasıl bir şeydir?

Filmed:
2,876,790 views

"Bilinçli olmamızın varoluşumuzun en temel öğelerinden biri olduğunu" ve de "Onun hakkında fazla bildiğimiz bir şey omadığını,.... aynı zamanda da evrendeki en gizem dolu olaylardan biri olduğunu " söylüyor David Chalmers. Kafamızın içinde oynayan görüntüler hakkında düşünebilmemiz için birkaç yolu da paylaşıyor.
- Philosopher
In his work, David Chalmers explores the “hard problem of consciousness" -- the quest to explain our subjective experience. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:12
Right now
0
774
1741
Şu anda
00:14
you have a moviefilm playingoynama insideiçeride your headkafa.
1
2515
3474
kafanızın içinde oynayan bir film var.
00:17
It's an amazingşaşırtıcı multi-trackMulti-iz moviefilm.
2
5989
2527
Bu mükemmel derecede "çok yönlü"
işleyen bir film.
00:20
It has 3D visionvizyon and surroundkuşatma soundses
3
8516
3324
Şu anda gördüğünüz ve duyduğunuz her şey
00:23
for what you're seeinggörme and hearingişitme right now,
4
11840
2636
üç boyutlu görüntü ve muhteşem
bir ses düzenine sahip.
00:26
but that's just the startbaşlama of it.
5
14476
2319
Ama bu sadece bir başlangıç.
00:28
Your moviefilm has smellkoku and tastedamak zevki and touchdokunma.
6
16795
5183
Ayrıca bu filmde koku, tat ve dokunma
duyuları da mevcut.
00:33
It has a senseduyu of your bodyvücut,
7
21978
2552
Vücudunuzdaki tüm duyular mevcut.
00:36
painAğrı, hungeraçlık, orgasmsorgazm.
8
24530
4319
Acı, açlık ve orgazm.
00:40
It has emotionsduygular,
9
28849
2041
Ayrıca duygular da,
00:42
angeröfke and happinessmutluluk.
10
30890
3536
öfke ve mutluluk.
00:46
It has memorieshatıralar, like scenessahneler from your childhoodçocukluk
11
34426
3794
Anılarınız mevcut, çocukluğunuzdan kalma
unutamadığınız sahneler gibi.
00:50
playingoynama before you.
12
38220
2700
Tüm geçmişinizi gösteriyor.
00:52
And it has this constantsabit voiceoverVoiceOver narrativeöykü
13
40920
4455
Bilincinizden geçen düşüncelerde
sürekli sesli bir
00:57
in your streamakım of consciousbilinçli thinkingdüşünme.
14
45375
4376
anlatım hali bulunmaktadır.
01:01
At the heartkalp of this moviefilm is you
15
49751
5073
Bu filmin merkezinde siz varsınız,
01:06
experiencingyaşandığı all this directlydirekt olarak.
16
54824
4365
tüm bunları direkt olarak yaşıyorsunuz.
01:11
This moviefilm is your streamakım of consciousnessbilinç,
17
59189
5692
Bu film sizin bilinç akışınız,
01:16
the subjectkonu of experiencedeneyim
18
64881
1307
zihninizin ve dünyanın geri kalanı için
01:18
of the mindus and the worldDünya.
19
66188
5138
bir tecrübe kaynağı.
01:23
ConsciousnessBilinç is one of the fundamentaltemel factsGerçekler
20
71326
2305
İnsan varoluşunun
en temel ilkelerinden birini
01:25
of humaninsan existencevaroluş.
21
73631
2017
sahip olduğumuz bilinç oluşturur.
01:27
EachHer of us is consciousbilinçli.
22
75648
2932
Hepimiz birer bilince sahibiz.
01:30
We all have our ownkendi inner moviefilm,
23
78580
2729
Hepimizin zihninde oynayan bir film var
01:33
you and you and you.
24
81309
2731
Sende, sende ve sende.
01:36
There's nothing we know about more directlydirekt olarak.
25
84040
3720
Direkt olarak bundan daha fazlasını bilmiyoruz.
01:39
At leasten az, I know about my consciousnessbilinç directlydirekt olarak.
26
87760
3472
En azından kendi bilincim hakkında
birşeyler biliyorum.
01:43
I can't be certainbelli that you guys are consciousbilinçli.
27
91232
3998
Sizlerin bilinçli olup olmadığı konusunda
bir şey söyleyemem.
01:47
ConsciousnessBilinç alsoAyrıca is what makesmarkaları life worthdeğer livingyaşam.
28
95230
3428
Bilinçli olmak aynı zamanda hayatı
yaşamaya değer kılar.
01:50
If we weren'tdeğildi consciousbilinçli, nothing in our liveshayatları
29
98658
3700
Eğer bilinçli değilsek, yaşamımızdaki
hiçbir şeyin
01:54
would have meaninganlam or valuedeğer.
30
102358
3365
ne anlamı ne de değeri vardır.
01:57
But at the sameaynı time, it's the mostçoğu
31
105723
1166
Aynı zamanda, evrendeki
01:58
mysteriousgizemli phenomenonfenomen in the universeEvren.
32
106889
4170
en gizemli olaydır.
02:03
Why are we consciousbilinçli?
33
111059
3373
Neden bilinçliyiz?
02:06
Why do we have these inner moviesfilmler?
34
114432
1541
Neden zihnimizde oynayan görüntüler var?
02:07
Why aren'tdeğil we just robotsrobotlar
35
115973
2253
Neden tüm bu girdileri işleyen
02:10
who processsüreç all this inputgiriş,
36
118226
2243
ve daha sonra da onları faaliyete geçiren
02:12
produceüretmek all that outputçıktı,
37
120469
2017
ve zihninde oynayan görüntüler olmayan
02:14
withoutolmadan experiencingyaşandığı the inner moviefilm at all?
38
122486
3855
robotlar gibi değiliz?
02:18
Right now, nobodykimse knowsbilir the answerscevaplar
39
126341
2509
Şimdilik bu soruların cevabını
02:20
to those questionssorular.
40
128850
1746
kimse bilmiyor.
02:22
I'm going to suggestönermek that to integratebirleştirmek consciousnessbilinç
41
130596
3709
Ben bilinç olayının bilimle bağdaştırılmasını
02:26
into scienceBilim, some radicalradikal ideasfikirler mayMayıs ayı be neededgerekli.
42
134305
4695
öneriyorum, bazı radikal fikirlere ihtiyaç
olabilir.
02:31
Some people say a scienceBilim of consciousnessbilinç
43
139000
2966
Bazıları "Bilinç Biliminin" olamayacağını
02:33
is impossibleimkansız.
44
141966
1952
söylüyor.
02:35
ScienceBilim, by its naturedoğa, is objectiveamaç.
45
143918
3768
Bilim, doğası gereği nesneldir.
02:39
ConsciousnessBilinç, by its naturedoğa, is subjectiveöznel.
46
147686
3425
Bilinç ise doğası gereği, özneldir.
02:43
So there can never be a scienceBilim of consciousnessbilinç.
47
151111
4449
Bu yüzden asla bir "bilinç bilimi" olamaz.
02:47
For much of the 20thinci centuryyüzyıl, that viewgörünüm heldbekletilen swaysallanma.
48
155560
3220
20. yüzyılın genelinde bu görüş hakim oldu.
02:50
PsychologistsPsikologlar studiedokudu behaviordavranış objectivelyobjektif,
49
158780
3818
Psikiyatristler davranışı objektif olarak inceledi,
02:54
neuroscientistsnörologlar studiedokudu the brainbeyin objectivelyobjektif,
50
162598
4062
Nörobilimciler ise beyni objektif olarak inceledi,
02:58
and nobodykimse even mentionedadı geçen consciousnessbilinç.
51
166660
3550
ancak kimse bilinçten bahsetmedi.
03:02
Even 30 yearsyıl agoönce, when TEDTED got startedbaşladı,
52
170210
2756
Hatta 30 yıl önce TED faaliyete geçtiğinde bile
03:04
there was very little scientificilmi work
53
172966
2382
bilinç üzerine yapılmış çok az
03:07
on consciousnessbilinç.
54
175348
2552
bilimsel çalışma vardı.
03:09
Now, about 20 yearsyıl agoönce,
55
177900
1705
Ancak 20 yıl kadar önce
03:11
all that beganbaşladı to changedeğişiklik.
56
179605
2973
her şey değişmeye başladı.
03:14
NeuroscientistsNörologlar like FrancisFrancis CrickCrick
57
182578
2777
Francis Crick gibi nörobilimciler ve
03:17
and physicistsfizikçiler like RogerRoger PenrosePenrose
58
185355
2756
Roger Penrose gibi fizik bilimciler
03:20
said now is the time for scienceBilim
59
188111
2240
bilimin, bilinç için atağa geçmesinin
03:22
to attacksaldırı consciousnessbilinç.
60
190351
2776
şimdi, tam vakti olduğunu belirttiler.
03:25
And sincedan beri then, there's been a realgerçek explosionpatlama,
61
193127
2320
Ve o zamandan beri, bilinç üzerindeki
03:27
a floweringçiçekli of scientificilmi work
62
195447
2337
bilimsel araştırmalarda
03:29
on consciousnessbilinç.
63
197784
1264
ani bir filizlenme ve artış var.
03:31
And this work has been wonderfulolağanüstü. It's been great.
64
199048
2039
Ve bu çalışmalar bir harika,
gerçekten iyi.
03:33
But it alsoAyrıca has some fundamentaltemel
65
201087
2088
Fakat bu zamana kadar belli başlı
03:35
limitationssınırlamaları so faruzak.
66
203175
3825
sınırlandırmalar olmuş.
03:39
The centerpiecebir merkez
67
207000
1658
Son yıllarda
03:40
of the scienceBilim of consciousnessbilinç in recentson yearsyıl
68
208658
2820
"Bilinç bilimi"nin merkezi çalışmaları
korelasyonların
03:43
has been the searcharama for correlationskorelasyonlar,
69
211478
2495
araştırılması şeklinde olmuş.
03:45
correlationskorelasyonlar betweenarasında certainbelli areasalanlar of the brainbeyin
70
213973
3129
Beynin bellirli kısımlarıyla,
belli bilinç durumları
03:49
and certainbelli statesdevletler of consciousnessbilinç.
71
217102
4018
arasındaki korelasyonlar şeklinde.
03:53
We saw some of this kindtür of work
72
221120
1090
Bu tür çalışmanın bir benzerini
03:54
from NancyNancy KanwisherKanwisher and the wonderfulolağanüstü work
73
222210
1760
bir kaç dakika önce Nancy Kanwisher'in
03:55
she presentedsunulan just a fewaz minutesdakika agoönce.
74
223970
3276
muhteşem sunumunda bizzat gördük.
03:59
Now we understandanlama much better, for exampleörnek,
75
227246
3563
Şimdi daha iyi anlıyoruz, örneğin;
04:02
the kindsçeşit of brainbeyin areasalanlar that go alonguzun bir with
76
230809
2317
beynimizin çeşitli bölgeleriyle
04:05
the consciousbilinçli experiencedeneyim of seeinggörme facesyüzleri
77
233126
3371
bilincimizde oluşan deneyimler,
şekilleri görmek,
04:08
or of feelingduygu painAğrı
78
236497
3120
veya acıyı hissetmek
04:11
or of feelingduygu happymutlu.
79
239617
2489
veya mutluluğu hissetmek,
eş güdümlü olarak çalışıyor.
04:14
But this is still a scienceBilim of correlationskorelasyonlar.
80
242106
2816
Ancak bu hala bir korelasyonlar bilimidir.
04:16
It's not a scienceBilim of explanationsaçıklamalar.
81
244922
3356
Açıklamalar bilimi değildir.
04:20
We know that these brainbeyin areasalanlar
82
248278
2623
Bu beyin bölgelerinin,
belirli bilinç deneyimleri
04:22
go alonguzun bir with certainbelli kindsçeşit of consciousbilinçli experiencedeneyim,
83
250901
3924
ile ilişkili olduğunu biliyoruz.
04:26
but we don't know why they do.
84
254825
3636
Ancak neden öyle olduğu
konusunda bir fikrimiz yok.
04:30
I like to put this by sayingsöz
85
258461
2325
Bunu şöyle söyle söylerek
izah etmek istiyorum;
04:32
that this kindtür of work from neurosciencenörobilim
86
260786
3397
Nörobilimin yapmış olduğu bu tür bir çalışma,
04:36
is answeringcevap veren some of the questionssorular
87
264183
1746
beynin belirli kısımlarının nasıl işlediği
04:37
we want answeredcevap about consciousnessbilinç,
88
265929
1805
ve nasıl bir ilişki gösterdiği
04:39
the questionssorular about what certainbelli brainbeyin areasalanlar do
89
267734
3773
gibi bilinç konusundaki
açıklanmasını istediğimiz soruların
04:43
and what they correlateilişkilendirmek with.
90
271507
2109
cevabını vermektedir.
04:45
But in a certainbelli senseduyu, those are the easykolay problemssorunlar.
91
273616
3156
Fakat, bir bakıma bunlar
çözülmesi kolay problemler.
04:48
No knockKnock on the neuroscientistsnörologlar.
92
276772
2441
Fakat nörobilimcilere hak vermek gerekir,
04:51
There are no trulygerçekten easykolay
problemssorunlar with consciousnessbilinç.
93
279213
2621
Bilince dayalı problemlerin çözülmesi
oldukça zordur.
04:53
But it doesn't addressadres the realgerçek mysterygizem
94
281834
4591
Fakat bu, konunun merkezinde yatan
esas gizemini koruyan
04:58
at the coreçekirdek of this subjectkonu:
95
286425
1930
şeye hitap etmemektedir:
05:00
why is it that all that physicalfiziksel processingişleme in a brainbeyin
96
288355
4220
Neden beyindeki bunca fiziksel işlem
05:04
should be accompaniedeşlik by consciousnessbilinç at all?
97
292575
2925
bilincimizle doğru orantılı
olarak işlemek zorundadır?
05:07
Why is there this inner subjectiveöznel moviefilm?
98
295500
3206
Neden zihnimizde bu görüntüler mevcut?
05:10
Right now, we don't really have a beadboncuk on that.
99
298706
3254
Şu anda bu konuda fikir yürütebileceğimiz
bir dayanak yok.
05:13
And you mightbelki say,
100
301960
2033
Ve sizler şunu söyleyebilirsiniz,
05:15
let's just give neurosciencenörobilim a fewaz yearsyıl.
101
303993
3555
Nörobilimcilere bir kaç yıl daha
zaman tanıyalım.
05:19
It'llİtll ' turndönüş out to be anotherbir diğeri emergentAcil phenomenonfenomen
102
307548
3780
Bunun, trafik sıkışlığı, kasırgalar ve
05:23
like traffictrafik jamssıkışmaları, like hurricaneskasırgalar,
103
311328
4882
hayat gibi gelişmekte olan
05:28
like life, and we'lliyi figureşekil it out.
104
316210
2621
yeni bir problem olduğu anlaşılacaktır.
05:30
The classicalKlasik casesvakalar of emergenceçıkma
105
318831
2071
Bildik olayların ortaya çıkması tüm bu
05:32
are all casesvakalar of emergentAcil behaviordavranış,
106
320902
3378
olayları oluşturan hal ve davranışların
bir sonucudur,
05:36
how a traffictrafik jamreçel behavesdavranır,
107
324280
2347
trafik sıkışıklığı nasıl
bir seyir takip eder,
05:38
how a hurricanekasırga functionsfonksiyonlar,
108
326627
1496
bir kasırga nasıl oluşur,
05:40
how a livingyaşam organismorganizma reproducesyeniden üretir
109
328123
2193
canlı bir organizma nasıl ürer,
05:42
and adaptsuyarlar and metabolizesmetabolize,
110
330316
3589
uyum sağlar ve de
metabolizması nasıl işler.
05:45
all questionssorular about objectiveamaç functioningişleyen.
111
333905
2283
Tüm bu sorular amacı ortaya
koymaya yöneliktir.
05:48
You could applyuygulamak that to the humaninsan brainbeyin
112
336188
2822
Tüm bunları, insan beyninin
ortaya çıkan olguları olan
05:51
in explainingaçıklayan some of the behaviorsdavranışlar
113
339010
1509
bazı davranışlarını ve
05:52
and the functionsfonksiyonlar of the humaninsan brainbeyin
114
340519
2273
fonksiyonlarını açıklamak için
05:54
as emergentAcil phenomenafenomenler:
115
342792
1159
insan beynine uygulayabilirsiniz.
05:55
how we walkyürümek, how we talk, how we playoyun chesssatranç,
116
343951
4398
Nasıl yürürüz, nasıl konuşuruz,
nasıl satranç oynarız,
06:00
all these questionssorular about behaviordavranış.
117
348349
1890
tüm bu sorular davranışla alakalıdır.
06:02
But when it comesgeliyor to consciousnessbilinç,
118
350239
2127
Fakat sıra bilince geldiğinde,
06:04
questionssorular about behaviordavranış
119
352366
1889
davranış hakkındaki sorular
06:06
are amongarasında the easykolay problemssorunlar.
120
354255
2925
kolay problemler arasında sayılmaktadır.
06:09
When it comesgeliyor to the hardzor problemsorun,
121
357180
1597
Zor bir problem söz konusu olduğunda,
06:10
that's the questionsoru of why is it
122
358777
2377
Esas soru, neden
06:13
that all this behaviordavranış
123
361154
1811
tüm bu davranış şekilleri
06:14
is accompaniedeşlik by subjectiveöznel experiencedeneyim?
124
362965
2845
kişiye özel tecrübeleri de
beraberinde getirmektedir?
06:17
And here, the standardstandart paradigmparadigma
125
365810
1755
İşte tam burada olayların
ortaya çıkışındaki
06:19
of emergenceçıkma,
126
367565
1846
standart paradigma etkisi
söz konusudur,
06:21
even the standardstandart paradigmsparadigmalar of neurosciencenörobilim,
127
369411
2947
Nörobilimin standart paradigmalarının bile
06:24
don't really, so faruzak, have that much to say.
128
372358
4443
şimdiye kadar, söyleyebileceği
pek birşey bulunmamaktadır.
06:28
Now, I'm a scientificilmi materialistmateryalist at heartkalp.
129
376801
3645
Ben şu anda özünde
bilimsel bir materyalistim.
06:32
I want a scientificilmi theoryteori of consciousnessbilinç
130
380446
4027
Bilinçle ilgili başarılı olacak
bilimsel bir teorinin
06:36
that worksEserleri,
131
384473
2329
olmasını istiyorum.
06:38
and for a long time, I bangedçarptım my headkafa
132
386802
2407
Ve uzun süredir, başımı
06:41
againstkarşısında the wallduvar
133
389209
1441
duvarlara vurup,
06:42
looking for a theoryteori of consciousnessbilinç
134
390650
2137
tümüyle fizik kurallarıyla uyumlu bir
06:44
in purelyyalnızca physicalfiziksel termsşartlar
135
392787
1756
bilinç teorisi
06:46
that would work.
136
394543
1327
bulmaya çalışıyordum.
06:47
But I eventuallysonunda camegeldi to the conclusionSonuç
137
395870
1743
Fakat nihayetinde
06:49
that that just didn't work for systematicsistematik reasonsnedenleri.
138
397613
4185
bazı sistematik nedenlerden ötürü bunun
işe yaramadığı sonucuna vardım.
06:53
It's a long storyÖykü,
139
401798
1935
Bu uzun hikaye,
06:55
but the coreçekirdek ideaFikir is just that what you get
140
403733
2717
ancak ana düşünce yalnızca,
fiziksel ve beyin temelli
06:58
from purelyyalnızca reductionistindirgemeci explanationsaçıklamalar
141
406450
2340
indirgemeci açıklamalardan,
07:00
in physicalfiziksel termsşartlar, in brain-basedbeyin tabanlı termsşartlar,
142
408790
2644
bir sistemin işleyişine,
yapısına, dinamiklerine
07:03
is storieshikayeleri about the functioningişleyen of a systemsistem,
143
411434
2115
ve beraberinde getirdiği
07:05
its structureyapı, its dynamicsdinamik,
144
413549
2126
davranışlara ilişkin
07:07
the behaviordavranış it producesüretir,
145
415675
1992
hikayelerden ne anladığınıza bağlıdır.
07:09
great for solvingçözme the easykolay problemssorunlar
146
417667
2080
kolay problemleri çözmek
için mükemmel bir fikir —
07:11
how we behaveDavranmak, how we functionfonksiyon
147
419747
2498
nasıl davranırız, işlevleri nasıl yerine
getiririz gibi problemler —
07:14
but when it comesgeliyor to subjectiveöznel experiencedeneyim
148
422245
3453
ancak konu kişisel deneyime geldiğinde-
07:17
why does all this feel like
something from the insideiçeride? —
149
425698
3561
Neden sanki içimizde oynayan
bir şey varmış hissi oluşur? —
07:21
that's something fundamentallyesasen newyeni,
150
429259
2075
bu esasen yeni bir şey,
07:23
and it's always a furtherayrıca questionsoru.
151
431334
3893
beraberinde bir çok soru ile.
07:27
So I think we're at a kindtür of impasseçıkmaz here.
152
435227
5413
Sanırım içinden çıkılmaz bir durumla
karşı karşıyayız.
07:32
We'veBiz ettik got this wonderfulolağanüstü, great chainzincir of explanationaçıklama,
153
440640
3215
Elimizde mükemmel bir yorumlama zinciri var,
07:35
we're used to it, where physicsfizik explainsaçıklar chemistrykimya,
154
443855
3600
ki bu, alışageldiğimiz gibi, fiziğin kimyayı,
07:39
chemistrykimya explainsaçıklar biologyBiyoloji,
155
447455
3240
kimyanın biyolojiyi,
07:42
biologyBiyoloji explainsaçıklar partsparçalar of psychologyPsikoloji.
156
450695
3847
biyolojinin psikolojinin belli alanlarını
yorumlamasıyla oluşmuştur.
07:46
But consciousnessbilinç
157
454542
1458
Fakat bilinç
07:48
doesn't seemgörünmek to fituygun into this pictureresim.
158
456000
2771
bu duruma uymuyor gibi görünüyor.
07:50
On the one handel, it's a datumDatum
159
458771
1890
Diğer taraftan, bilinçli olduğumuza dair
07:52
that we're consciousbilinçli.
160
460661
1969
veriler var.
07:54
On the other handel, we don't know how
161
462630
1286
Fakat şu da var ki, bunu
07:55
to accommodateKarşılamak it into our
scientificilmi viewgörünüm of the worldDünya.
162
463916
3978
dünyanın bilimsel görüşüne nasıl
uydurabiliriz bilmiyoruz.
07:59
So I think consciousnessbilinç right now
163
467894
1947
O nedenle sanırım bilinç şu anda
08:01
is a kindtür of anomalyanomali,
164
469841
2463
bir tür anormallik,
08:04
one that we need to integratebirleştirmek
165
472304
2036
ki bunu
08:06
into our viewgörünüm of the worldDünya, but we don't yethenüz see how.
166
474340
3900
dünya görüşümüzle bağdaştırmamız gerek,
ancak henüz nasıl olacak bilmiyoruz.
08:10
FacedKarşı karşıya with an anomalyanomali like this,
167
478240
1928
Bu tür bir anormallikle karşılaşıldığında,
08:12
radicalradikal ideasfikirler mayMayıs ayı be neededgerekli,
168
480168
3239
bazı radikal fikirlere ihtiyaç duyulabilir,
08:15
and I think that we mayMayıs ayı need one or two ideasfikirler
169
483407
3005
ve bence bilimsel olarak
08:18
that initiallybaşlangıçta seemgörünmek crazyçılgın
170
486412
2440
bilinç sorununun
08:20
before we can come to gripskulpları with consciousnessbilinç
171
488852
2936
üstesinden gelmeden
önce doğal olarak başta çılgınca
08:23
scientificallybilimsel.
172
491788
2092
gelebilecek bir ya da iki fikre ihtiyacımız olabilir.
08:25
Now, there are a fewaz candidatesadaylar
173
493880
1599
Şu anda bu çılgın fikirlerin
08:27
for what those crazyçılgın ideasfikirler mightbelki be.
174
495479
2496
nasıl olabileceğiyle ilgili bir kaç aday var.
08:29
My friendarkadaş DanDan DennettDennett, who'skim here todaybugün, has one.
175
497975
4342
Bugün bizimle burada beraber olan,
arkadaşım Dan Dennet'in bir tane bulunmakta.
08:34
His crazyçılgın ideaFikir is that there is no hardzor problemsorun
176
502317
2397
Çılgın fikri ise bilinçle ilgili
08:36
of consciousnessbilinç.
177
504714
1743
zor problemlerin bulunmadığı.
08:38
The wholebütün ideaFikir of the inner subjectiveöznel moviefilm
178
506457
3363
Bütün içimizdeki kişiye özel görüntü fikrinin
08:41
involvesgerektirir a kindtür of illusionyanılsama or confusionkarışıklık.
179
509820
4612
bir tür illüzyon ya da kafa karışıklığından
ibaret olduğuna dair düşüncesi.
08:46
ActuallyAslında, all we'vebiz ettik got to do is explainaçıklamak
180
514432
1898
Aslında tek yapmamız gereken şey
08:48
the objectiveamaç functionsfonksiyonlar, the behaviorsdavranışlar of the brainbeyin,
181
516330
3007
amaca yönelik işlevleri ve de
beyin davranışlarını açıklamak
08:51
and then we'vebiz ettik explainedaçıkladı everything
182
519337
2025
ve böylece izah edilmesi gereken her şeyi
08:53
that needsihtiyaçlar to be explainedaçıkladı.
183
521362
2475
aydınlatmış olacağız.
08:55
Well I say, more powergüç to him.
184
523837
2609
Arkadaşıma kolay gelsin diyorum.
08:58
That's the kindtür of radicalradikal ideaFikir
185
526446
2014
Bu keşfedilmesi gereken türden
09:00
that we need to explorekeşfetmek
186
528460
1924
radikal bir fikir,
09:02
if you want to have a purelyyalnızca reductionistindirgemeci
187
530384
2339
eğer tamamen bilinç konusunda
09:04
brain-basedbeyin tabanlı theoryteori of consciousnessbilinç.
188
532723
3550
beyin temelli indirgemeci bir teorinin
olmasını istiyorsanız tabi.
09:08
At the sameaynı time, for me and for manyçok other people,
189
536273
2071
Aynı zamanda, benim için
ve diğer insanlar için
09:10
that viewgörünüm is a bitbit too closekapat to simplybasitçe
190
538344
1827
bu türden bir görüş tatmin edecek derecedeki
09:12
denyinginkar the datumDatum of consciousnessbilinç
191
540171
2021
bilince dayalı verileri
09:14
to be satisfactorytatmin edici.
192
542192
1503
reddetmeye oldukça yakındır.
09:15
So I go in a differentfarklı directionyön.
193
543695
3068
Bu nedenle farklı bir istikamete yöneliyorum.
09:18
In the time remainingkalan,
194
546763
1186
Kalan sürede,
09:19
I want to explorekeşfetmek two crazyçılgın ideasfikirler
195
547949
2999
iki çılgın fikri daha
keşfetmek istiyorum,
09:22
that I think mayMayıs ayı have some promisesöz vermek.
196
550948
3717
gelecek vaad edebileceğini
düşündüğüm bir kaç fikir.
09:26
The first crazyçılgın ideaFikir
197
554665
1620
İlk çılgın fikir
09:28
is that consciousnessbilinç is fundamentaltemel.
198
556285
4625
bilincin temel birşey olduğuyla ilgili.
09:32
PhysicistsFizikçiler sometimesara sıra take
some aspectsyönleri of the universeEvren
199
560910
2841
Fizikçiler bazen evreni bazı noktalardan
ele alıyorlar,
09:35
as fundamentaltemel buildingbina blocksbloklar:
200
563751
2160
örneğin, temel yapı taşları olarak:
09:37
spaceuzay and time and masskitle.
201
565911
3749
uzay, zaman ve kütle.
09:41
They postulatepostülatı fundamentaltemel lawsyasalar governingyöneten them,
202
569660
3610
Tüm bunları idare eden yerçekimi
kanunu ya da kuantum mekaniği gibi
09:45
like the lawsyasalar of gravityyerçekimi or of quantumkuantum mechanicsmekanik.
203
573270
3890
temel yasaların doğrulunu
kabul ediyorlar.
09:49
These fundamentaltemel propertiesözellikleri and lawsyasalar
204
577160
2310
Bu temel özellikler ve kanunlar
09:51
aren'tdeğil explainedaçıkladı in termsşartlar of anything more basictemel.
205
579470
3217
belli bir şeye dayanarak açıklanmamıştır.
09:54
RatherDaha doğrusu, they're takenalınmış as primitiveilkel,
206
582687
2740
Bunun yerine, bilim adamları bunu
temel oluşum olarak ele aldılar
09:57
and you buildinşa etmek up the worldDünya from there.
207
585427
3379
ve siz de dünyayı bunun üzerine inşa ettiniz.
10:00
Now sometimesara sıra, the listliste of fundamentalsTemelleri expandsgenişler.
208
588806
5099
Şimdilerde, temel yapıtaşları listesi
giderek büyümekte.
10:05
In the 19thinci centuryyüzyıl, MaxwellMaxwell figuredanladım out
209
593905
2457
19. yüzyılda, Maxwell
10:08
that you can't explainaçıklamak electromagneticElektromanyetik phenomenafenomenler
210
596362
3168
elektromanyetikle ilgili olayların
var olan temel prensiplere
10:11
in termsşartlar of the existingmevcut fundamentalsTemelleri
211
599530
2351
dayanılarak açıklanamayacağını
farketti —
10:13
spaceuzay, time, masskitle, Newton'sNewton'ın lawsyasalar
212
601881
3069
uzay, zaman, kütle, Newton yasaları gibi —
10:16
so he postulatedöne fundamentaltemel lawsyasalar
213
604950
2571
bu nedenle Maxwell elektromanyentizm
10:19
of electromagnetismelektromanyetik kuvvet
214
607521
1814
yasaralarının doğruluğunu kabul etti
10:21
and postulatedöne electricelektrik chargeşarj etmek
215
609335
2411
ve elektrik yükünün varlığını
10:23
as a fundamentaltemel elementeleman
216
611746
1768
bu yasaları yöneten
10:25
that those lawsyasalar governyönetmek.
217
613514
2959
bir yapı taşı olarak ele aldı.
10:28
I think that's the situationdurum we're in
218
616473
3283
Bence bilinç konusunda
vardığımız nokta
10:31
with consciousnessbilinç.
219
619756
1610
budur.
10:33
If you can't explainaçıklamak consciousnessbilinç
220
621366
2485
Eğer bilinci var olan
10:35
in termsşartlar of the existingmevcut fundamentalsTemelleri
221
623851
2418
temel prensipler yönünden açıklayamazsınız,
10:38
spaceuzay, time, masskitle, chargeşarj etmek
222
626269
2671
uzay, zaman, kütle, elektrik yükleri gibi —
10:40
then as a mattermadde of logicmantık,
you need to expandgenişletmek the listliste.
223
628940
3430
öyleyse mantıksal olarak, listeyi genişletmelisiniz.
10:44
The naturaldoğal thing to do is to postulatepostülatı
224
632370
2476
Yapılacak en doğal şey
10:46
consciousnessbilinç itselfkendisi as something fundamentaltemel,
225
634846
3256
bilincin kendisini doğayı oluşturan
10:50
a fundamentaltemel buildingbina blockblok of naturedoğa.
226
638102
3032
temel bir yapı taşı olarak ele almak olacaktır.
10:53
This doesn't mean you suddenlyaniden
can't do scienceBilim with it.
227
641134
2968
Bu, bununla hemen bilim yapabilirsiniz demek değil.
10:56
This opensaçılan up the way for you to do scienceBilim with it.
228
644102
3598
Bu sadece onun yolunu açmaktadır.
10:59
What we then need is to studyders çalışma
229
647700
1904
Yapmamız gereken şey,
11:01
the fundamentaltemel lawsyasalar governingyöneten consciousnessbilinç,
230
649604
2953
bilinci idare eden temel prensipleri,
11:04
the lawsyasalar that connectbağlamak consciousnessbilinç
231
652557
2380
bilinci diğer temel öğelerle
11:06
to other fundamentalsTemelleri: spaceuzay, time, masskitle,
232
654937
2801
(uzay, zaman, kütle, fiziksel süreç gibi)
11:09
physicalfiziksel processessüreçler.
233
657738
2936
birleştiren kuralları incelemek gerekir.
11:12
PhysicistsFizikçiler sometimesara sıra say
234
660674
2182
Fizikçiler bazen
11:14
that we want fundamentaltemel lawsyasalar so simplebasit
235
662856
2880
tişörtlerimizin önüne yazılabilecek kadar basit
11:17
that we could writeyazmak them on the frontön of a t-shirttişört.
236
665736
3802
temel prensiblerin olmasını istediğimizi söylüyorlar.
11:21
Well I think something like that is the situationdurum
237
669538
1721
Öyle sanıyorum ki, bilinçle içinde bulunduğumuz
11:23
we're in with consciousnessbilinç.
238
671259
1868
durumda işte böyle birşey.
11:25
We want to find fundamentaltemel lawsyasalar so simplebasit
239
673127
2750
Tişörtlerimizin önüne yazdırabileceğimiz kadar
11:27
we could writeyazmak them on the frontön of a t-shirttişört.
240
675877
2087
basit olacak temel prensipler istiyoruz.
11:29
We don't know what those lawsyasalar are yethenüz,
241
677964
1575
Bu kuralların henüz ne olduğunu bilmiyoruz,
11:31
but that's what we're after.
242
679539
4027
ancak bu da peşinde olduğumuz şey zaten.
11:35
The secondikinci crazyçılgın ideaFikir
243
683566
2417
İkinci çılgın fikir ise
11:37
is that consciousnessbilinç mightbelki be universalevrensel.
244
685983
3478
bilimin evrensel olabileceği konusunda.
11:41
EveryHer systemsistem mightbelki have some degreederece
245
689461
3061
Her sistemin belli bir derece bilinci
11:44
of consciousnessbilinç.
246
692522
3725
olması muhtemel.
11:48
This viewgörünüm is sometimesara sıra calleddenilen panpsychismpanpsychism:
247
696247
2961
Bu görüş topyekun ruhçuluk
(panpsychism) olarak adlandırılıyor:
11:51
pantava for all, psychPsikiyatri for mindus,
248
699208
3002
Pan hepsi için psych ise akıl için kullanılmıştır,
11:54
everyher systemsistem is consciousbilinçli,
249
702210
1771
her sistemin bir bilinci vardır,
11:55
not just humansinsanlar, dogsköpekler, micefareler, fliessinekler,
250
703981
4247
sadece insanların, köpeklerin,
farelerin, sineklerin değil,
12:00
but even RobRob Knight'sKöseoğlu microbesmikroplar,
251
708228
2577
Rob Knight'ın mikroplarının,
12:02
elementarytemel particlesparçacıklar.
252
710805
2187
temel parçacıkların bile var.
12:04
Even a photonFoton has some degreederece of consciousnessbilinç.
253
712992
2713
Fotonlar bile belli bir dereceye kadar
bilinçlidir.
12:07
The ideaFikir is not that photonsfotonlar are intelligentakıllı
254
715705
3779
Bu düşünce fotonların zeki yada
12:11
or thinkingdüşünme.
255
719484
1077
düşünüyor olması ile ilgi değildir.
12:12
It's not that a photonFoton
256
720561
1430
Bu bir fotonun sıkıntıdan patlaması
12:13
is wrackedenkaza with angstangst
257
721991
1445
demek değil,
12:15
because it's thinkingdüşünme, "AwwAh, I'm always
buzzinguğultu around nearyakın the speedhız of lightışık.
258
723436
3292
çünkü o zaman bu "Ah, her zaman
ışık hızında hareket ediyorum.
12:18
I never get to slowyavaş down and smellkoku the rosesgüller."
259
726728
2992
Hiç yavaşlayıp da bir gül koklayamadım."
türünden bir düşünce olurdu o zaman.
12:21
No, not like that.
260
729720
2144
Fakat bu şekilde değil.
12:23
But the thought is maybe photonsfotonlar mightbelki have
261
731864
3048
Belki de fotonların
12:26
some elementeleman of rawçiğ, subjectiveöznel feelingduygu,
262
734912
2623
biraz ham bir elemente, subjektif bir hissiyata
12:29
some primitiveilkel precursorhaberci to consciousnessbilinç.
263
737535
4152
veya bilincin en ilkel haline sahip
olmasından kaynaklanan bir düşünce.
12:33
This mayMayıs ayı soundses a bitbit kookyantika to you.
264
741687
2854
Bu size biraz ilginç gelebilir.
12:36
I mean, why would anyonekimse think suchböyle a crazyçılgın thing?
265
744541
2783
Yani, neden bir kimse böyle
çılgınca birşey düşünebilir?
12:39
Some motivationmotivasyon comesgeliyor from the first crazyçılgın ideaFikir,
266
747324
3560
Bilincin temel birşey olduğunu
söyleyen ilk çılgın fikirden
12:42
that consciousnessbilinç is fundamentaltemel.
267
750884
2146
gelen birazcık motivasyon...
12:45
If it's fundamentaltemel, like spaceuzay and time and masskitle,
268
753030
4375
Eğer bilinç temelde var olan bir şey ise,
uzay, zaman ve kütle gibi,
12:49
it's naturaldoğal to supposevarsaymak that it mightbelki be universalevrensel too,
269
757405
2665
o zaman, onun evrensel olabileceği de
12:52
the way they are.
270
760070
1900
söz konusu olabilir.
12:53
It's alsoAyrıca worthdeğer notingbelirterek that althougholmasına rağmen the ideaFikir
271
761970
1949
Ayrıca şunu da not düşmek gerekir,
12:55
seemsgörünüyor counterintuitivecounterintuitive to us,
272
763919
2024
fikir ne kadar mantığa aykırı da gelse,
12:57
it's much lessaz counterintuitivecounterintuitive to people
273
765943
2744
insan aklının doğa ile var olabileceğini
13:00
from differentfarklı cultureskültürler,
274
768687
1731
düşünen, farklı kültürlerden insanlar
13:02
where the humaninsan mindus is seengörüldü as much more
275
770418
1520
için daha az
13:03
continuoussürekli with naturedoğa.
276
771938
3072
mantıkdışı gelebilir.
13:07
A deeperDaha derine motivationmotivasyon comesgeliyor from the ideaFikir that
277
775010
3734
Daha derin bir motivasyon
belki de en basit ve etkili yol olan
13:10
perhapsbelki the mostçoğu simplebasit and powerfulgüçlü way
278
778744
2009
fikirden, yani fiziksel süreçle bilinci bağlayan
13:12
to find fundamentaltemel lawsyasalar connectingbağlantı consciousnessbilinç
279
780753
2234
temel yasaların bulunmasının,
13:14
to physicalfiziksel processingişleme
280
782987
1980
bilinci belli bir bilgiyle özdeştirmek
13:16
is to linkbağlantı consciousnessbilinç to informationbilgi.
281
784967
3095
demek olduğu fikri.
13:20
WhereverHer yerde there's informationbilgi processingişleme,
282
788062
2011
Her nerede bir bilgi işlemi varsa,
13:22
there's consciousnessbilinç.
283
790073
1065
orada bilinç de vardır.
13:23
ComplexKarmaşık informationbilgi processingişleme, like in a humaninsan,
284
791138
2540
Kompleks bilgi işleme süreci, insandaki gibi,
13:25
complexkarmaşık consciousnessbilinç.
285
793688
1532
kompleks bilinci oluşturur.
13:27
SimpleBasit informationbilgi processingişleme,
286
795220
2129
Basit bilgi işleme süreci de
13:29
simplebasit consciousnessbilinç.
287
797349
1958
basit bilinci oluşturur.
13:31
A really excitingheyecan verici thing is in recentson yearsyıl
288
799307
2331
Gerçek anlamda heyecan verici şey ise
son yıllarda
13:33
a neuroscientistsinirbilimci, GiulioGiulio TononiTononi,
289
801638
3265
bir nörobilimci olan, Giulio Tononi'nin
13:36
has takenalınmış this kindtür of theoryteori
290
804903
1243
bu tür bir teoriyi
13:38
and developedgelişmiş it rigorouslytitizlikle
291
806146
2075
matematiksel bir teoriyle ele alıp
13:40
with a mathematicalmatematiksel theoryteori.
292
808221
1849
büyük bir titizlikle geliştirmesi sonucu oldu.
13:42
He has a mathematicalmatematiksel measureölçmek
293
810070
1517
Bilimsel entegrasyonu ölçen
13:43
of informationbilgi integrationbütünleşme
294
811587
1730
matematiksel bir ölçüt kullandı,
13:45
whichhangi he callsaramalar phiYunan alfabesinin yirmibirinci harfi,
295
813317
1919
fi olarak adlandırdığı bu şey,
13:47
measuringölçme the amounttutar of informationbilgi
296
815236
1607
bir sistemdeki
13:48
integratedentegre in a systemsistem.
297
816843
1620
entegre edilmiş bilgi oranını ölçüyor.
13:50
And he supposessanıyor that phiYunan alfabesinin yirmibirinci harfi goesgider alonguzun bir
298
818463
2369
Ve Fi ölçütünün bilinç konusunda da
13:52
with consciousnessbilinç.
299
820832
1438
işe yaracağını varsayıyor.
13:54
So in a humaninsan brainbeyin,
300
822270
1321
İnsan beyninde de,
13:55
incrediblyinanılmaz largegeniş amounttutar of informationbilgi integrationbütünleşme,
301
823591
2519
inanılmaz derecede bilgi entegrasyonu,
13:58
highyüksek degreederece of phiYunan alfabesinin yirmibirinci harfi,
302
826110
2034
yüksek ölçüde Fi,
14:00
a wholebütün lot of consciousnessbilinç.
303
828144
1549
ve de pek çok bilinç oluşumu görülür.
14:01
In a mousefare, mediumorta degreederece
of informationbilgi integrationbütünleşme,
304
829693
3693
Bir farede, orta derecede bilgi entegrasyonu,
14:05
still prettygüzel significantönemli,
305
833386
1019
tabi ki yine de önemli ölçüde,
14:06
prettygüzel seriousciddi amounttutar of consciousnessbilinç.
306
834405
2025
önemli oranda da bir bilinç oluşumu görülür.
14:08
But as you go down to wormssolucanlar,
307
836430
2265
Ancak iyice aşağılara indiğinizde
14:10
microbesmikroplar, particlesparçacıklar,
308
838695
3477
solucan, mikroplar, partiküller gibi,
14:14
the amounttutar of phiYunan alfabesinin yirmibirinci harfi fallsdüşme off.
309
842172
1534
Fi oranı düşmektedir.
14:15
The amounttutar of informationbilgi integrationbütünleşme fallsdüşme off,
310
843706
2433
Bilim entegrasyon oranı düşse bile
14:18
but it's still non-zeroSıfır olmayan.
311
846139
1448
bu yine de sıfırdan farklıdır.
14:19
On Tononi'sTononi'nın theoryteori,
312
847587
1939
Tononi'nin teorisine göre,
14:21
there's still going to be a non-zeroSıfır olmayan degreederece
313
849526
2207
Bilincin de sıfırdan farklı bir derecesi
14:23
of consciousnessbilinç.
314
851733
1829
olacağı kesindir.
14:25
In effectEfekt, he's proposingöneren a fundamentaltemel lawhukuk
315
853562
2539
Aslına bakılırsa, bilinçle alakalı temel bir kural
14:28
of consciousnessbilinç: highyüksek phiYunan alfabesinin yirmibirinci harfi, highyüksek consciousnessbilinç.
316
856101
3384
öne sürüyor: yüksek oranda Fi,
yüksek bilinç demek.
14:31
Now, I don't know if this theoryteori is right,
317
859485
2622
Şu anda, bu teori doğru mu değil mi bilmiyorum,
14:34
but it's actuallyaslında perhapsbelki the leadingönemli theoryteori right now
318
862107
3211
ancak, şimdilik bilinç biliminde
14:37
in the scienceBilim of consciousnessbilinç,
319
865318
1386
yol gösterici bir teori olabilir,
14:38
and it's been used to integratebirleştirmek a wholebütün rangemenzil
320
866704
2231
ve bütün bilimsel veri aralığını
14:40
of scientificilmi dataveri,
321
868935
2387
entegre etmede kullanılıyor,
14:43
and it does have a niceGüzel propertyözellik
that it is in factgerçek simplebasit enoughyeterli
322
871322
2243
ve tişörtünüzün önüne yazabileceğiniz kadar
14:45
you can writeyazmak it on the frontön of a t-shirttişört.
323
873565
3495
basit olan iyi bir özelliğe de sahip.
14:49
AnotherBaşka bir finalnihai motivationmotivasyon is that
324
877060
2625
Son olarak diğer bir motivasyon,
14:51
panpsychismpanpsychism mightbelki help us to integratebirleştirmek
325
879685
2051
topyekun ruhçuluğun bilinci
14:53
consciousnessbilinç into the physicalfiziksel worldDünya.
326
881736
3214
fiziksel dünyayla birleştirebileceği
düşüncesinden geliyor.
14:56
PhysicistsFizikçiler and philosophersfilozoflar have oftensık sık observedgözlenen
327
884950
3177
Fizikçiler ve filozoflar
15:00
that physicsfizik is curiouslymerakla abstractsoyut.
328
888127
2441
fiziğin ilginç bir şekilde soyut olduğunu
gözlemlediler.
15:02
It describesaçıklar the structureyapı of realitygerçeklik
329
890568
2148
Fizik birkaç denklem sistemi kullanarak
15:04
usingkullanma a bunchDemet of equationsdenklemler,
330
892716
2084
gerçeğin yapısını açıklamaktadır,
15:06
but it doesn't tell us about the realitygerçeklik
331
894800
3024
ancak onun altında yatmakta olan gerçekliği
15:09
that underliesaltında yatan it.
332
897824
1568
bize söyleyemez.
15:11
As StephenStephen HawkingHawking putskoyar it,
333
899392
1897
Stephen Hawking'in dediği gibi,
15:13
what putskoyar the fireateş into the equationsdenklemler?
334
901289
4054
Ateşi denklemlerine ayıran nedir?
15:17
Well, on the panpsychistpanpsychist viewgörünüm,
335
905343
2618
Topyekun ruhçuluk görüşüne göre,
15:19
you can leaveayrılmak the equationsdenklemler of physicsfizik as they are,
336
907961
2639
Fizik denklemlerini kendi hallerine bırakabilirsiniz,
15:22
but you can take them to be describingaçıklayan
337
910600
1564
ancak aynı zamanda bilinç akışını
15:24
the fluxakı of consciousnessbilinç.
338
912164
1674
tarif ederken de kullanabilirsiniz.
15:25
That's what physicsfizik really is ultimatelyen sonunda doing,
339
913838
2038
Fiziğin tamamiyle yaptığı şey bu,
15:27
describingaçıklayan the fluxakı of consciousnessbilinç.
340
915876
2329
bilinç akışını açıklamak.
15:30
On this viewgörünüm, it's consciousnessbilinç
341
918205
1653
Bu görüşte, ateşi denklemlerine
15:31
that putskoyar the fireateş into the equationsdenklemler.
342
919858
4246
ayıran bilinçtir.
15:36
On that viewgörünüm, consciousnessbilinç doesn't danglesarkıtmak
343
924104
1660
Bu görüşe göre bilinç,
fizik dünyasının
15:37
outsidedışında the physicalfiziksel worldDünya
344
925764
1676
dışında ekstra bir şeymiş
15:39
as some kindtür of extraekstra.
345
927440
1418
gibi hareket etmez.
15:40
It's there right at its heartkalp.
346
928858
3456
O özünde oradadır.
15:44
This viewgörünüm, I think, the panpsychistpanpsychist viewgörünüm,
347
932314
2874
Öyle sanıyorum ki, topyekun ruhçuluk görüşü
15:47
has the potentialpotansiyel to transfiguretransfigure our relationshipilişki
348
935188
3301
bizim doğayla olan ilişkimize yeni
bir bakış açısı getirebilecek
15:50
to naturedoğa,
349
938489
1495
bir potensiyele sahip
15:51
and it mayMayıs ayı have some prettygüzel seriousciddi socialsosyal
350
939984
2235
ve ayrıca ciddi sosyal
15:54
and ethicalahlâki consequencessonuçları.
351
942219
3693
ve etik sonuçlar da doğurabilir.
15:57
Some of these mayMayıs ayı be counterintuitivecounterintuitive.
352
945912
2159
Bunlardan bazıları mantığa aykırı gelebilir.
16:00
I used to think I shouldn'tolmamalı eatyemek anything
353
948071
3071
Bilinci olan bir şeyi yememeliyim
16:03
whichhangi is consciousbilinçli,
354
951142
2462
diye düşünürdüm,
16:05
so thereforebu nedenle I should be vegetarianVejetaryen.
355
953604
2604
Bu nedenle vejeteryan olmalıyım.
16:08
Now, if you're a panpsychistpanpsychist and you take that viewgörünüm,
356
956208
2567
Eğer bir topyekun ruhçuysanız
ve bu görüşü savunuyorsanız,
16:10
you're going to go very hungry.
357
958775
2730
çok aç kalacaksınız demektir.
16:13
So I think when you think about it,
358
961505
1288
Ve sanırım bu konuda düşündüğünüzde,
16:14
this tendseğilimi to transfiguretransfigure your viewsgörünümler,
359
962793
2167
düşüncelerinizin farklı bir boyut kazandığı aşikardır,
16:16
whereasbuna karşılık what mattershususlar for ethicalahlâki purposesamaçlar
360
964960
2243
ahlaki amaçlar ve manevi beklentiler için
16:19
and moralmanevi considerationsdikkat edilmesi gereken noktalar,
361
967203
1274
önemli olan,
16:20
not so much the factgerçek of consciousnessbilinç,
362
968477
3077
bilinç için geçerli olmasa da,
16:23
but the degreederece and the complexitykarmaşa of consciousnessbilinç.
363
971554
3956
bilinç karmaşıklığı ve derecesi için önemlidir.
16:27
It's alsoAyrıca naturaldoğal to asksormak about consciousnessbilinç
364
975510
1938
Diğer sistemler için de bilinç
16:29
in other systemssistemler, like computersbilgisayarlar.
365
977448
3050
konusunda sorular sorulabilir,
bilgisayarlar gibi.
16:32
What about the artificiallyyapay intelligentakıllı systemsistem
366
980498
1789
"Aşk" filmindeki yapay zeka sistemi
16:34
in the moviefilm "Her," SamanthaSamantha?
367
982287
3442
olan Samantha hakkında mesela?
16:37
Is she consciousbilinçli?
368
985729
1400
Bilinci var mıdır acaba?
16:39
Well, if you take the informationalBilgilendirme,
369
987129
1431
Eğer topyekun ruhçuluk görüşünü
16:40
panpsychistpanpsychist viewgörünüm,
370
988560
1180
ele alırsanız,
16:41
she certainlykesinlikle has complicatedkarmaşık informationbilgi processingişleme
371
989740
3471
kesinlikle karmaşık bilgi işleme
16:45
and integrationbütünleşme,
372
993211
1421
ve entegre etme sistemi bulunmaktadır,
16:46
so the answerCevap is very likelymuhtemelen yes, she is consciousbilinçli.
373
994632
2667
böylece cevap büyük ihtimalle evet,
bir bilinci var şeklinde.
16:49
If that's right, it raisesyükseltmeler prettygüzel seriousciddi
374
997299
2938
Eğer bu doğruysa,
yapay zeka bilgisayar sistemlerini
16:52
ethicalahlâki issuessorunlar about bothher ikisi de the ethicsetik
375
1000237
2365
geliştirme etikleri konusunda ve
16:54
of developinggelişen intelligentakıllı computerbilgisayar systemssistemler
376
1002602
3521
bunları devre dışı bırakma etikleri
16:58
and the ethicsetik of turningdöndürme them off.
377
1006123
2736
konusunda bazı ciddi problemler
ortaya çıkarabilir.
17:00
FinallySon olarak, you mightbelki asksormak about the consciousnessbilinç
378
1008859
2500
Sonuç olarak, bilinci
17:03
of wholebütün groupsgruplar,
379
1011359
1882
bütün bir grup olarak,
17:05
the planetgezegen.
380
1013241
1837
gezegenmiş gibi ele alan sorular sorabilirsiniz.
17:07
Does CanadaKanada have its ownkendi consciousnessbilinç?
381
1015078
2923
Kanada'nın kendine has bir bilinci var mıdır?
17:10
Or at a more localyerel levelseviye,
382
1018001
2099
ya da daha yakın bir örnek,
17:12
does an integratedentegre groupgrup
383
1020100
1208
entegre bir grupta,
17:13
like the audienceseyirci at a TEDTED conferencekonferans,
384
1021308
2263
bir TED konferansında bulunan seyirciler gibi,
17:15
are we right now havingsahip olan a
collectivetoplu TEDTED consciousnessbilinç,
385
1023571
3449
şu an da kolektif olarak
bir TED bilinci mi yaşıyoruz?
17:19
an inner moviefilm
386
1027020
1493
Bu kolektif TED grubundaki
17:20
for this collectivetoplu TEDTED groupgrup
387
1028513
2806
içsel görüntüler
17:23
whichhangi is distinctfarklı from the inner moviesfilmler
388
1031319
1680
kendi içimizde oynayan görüntülerden
17:24
of eachher of our partsparçalar?
389
1032999
1089
farklı bir görüntü müdür acaba?
17:26
I don't know the answerCevap to that questionsoru,
390
1034088
2155
Bu sorunun cevabını bilmiyorum,
17:28
but I think it's at leasten az one
391
1036253
1371
Ancak sanırım ciddiye alınılması gereken
17:29
worthdeğer takingalma seriouslycidden mi.
392
1037624
2474
türden bir soru.
17:32
Okay, so this panpsychistpanpsychist visionvizyon,
393
1040098
2337
Peki, yani bu topyekun ruhçuluk düşüncesi,
17:34
it is a radicalradikal one,
394
1042435
1813
radikal bir düşünce
17:36
and I don't know that it's correctdoğru.
395
1044248
2214
ve doğru olup olmadığını bilmiyorum.
17:38
I'm actuallyaslında more confidentkendine güvenen about
396
1046462
1853
Aslına bakılırsa ben
17:40
the first crazyçılgın ideaFikir,
397
1048315
1633
ilk söylediğim çılgın fikir konusuna,
17:41
that consciousnessbilinç is fundamentaltemel,
398
1049948
2169
yani bilincin temel birşey olduğu fikri konusuna
daha çok güveniyorum.
17:44
than about the secondikinci one,
399
1052117
1803
Evrensel olduğunu iddia eden,
17:45
that it's universalevrensel.
400
1053920
2221
ikinci fikirdense yani.
17:48
I mean, the viewgörünüm raisesyükseltmeler any numbernumara of questionssorular,
401
1056141
2078
Yani, bu türden görüşler
beraberinde bir çok soru
17:50
has any numbernumara of challengeszorluklar,
402
1058219
1541
ve de bir çok zorluk getirirler.
17:51
like how do those little bitsbit
403
1059760
1360
Küçük bilinç parçaları nasıl oluyor da
bir araya gelip
17:53
of consciousnessbilinç addeklemek up
404
1061120
1740
bildiğimiz ve de sevdiğimiz
17:54
to the kindtür of complexkarmaşık consciousnessbilinç
405
1062860
2297
kompleks bilincini
17:57
we know and love.
406
1065157
2323
oluşturmaktadırlar?
17:59
If we can answerCevap those questionssorular,
407
1067480
1460
Eğer bu soruları cevaplayabilirsek,
18:00
then I think we're going to be well on our way
408
1068940
1505
bu sayede sanırım ciddi bir bilinç teorisiyle
18:02
to a seriousciddi theoryteori of consciousnessbilinç.
409
1070445
3087
karşı karşıya gelebileceğiz.
18:05
If not, well, this is the hardestEn zor problemsorun perhapsbelki
410
1073532
3388
Eğer veremezsek, belki de bilim ve felsefe
18:08
in scienceBilim and philosophyFelsefe.
411
1076920
1844
biliminde cevaplanması en zor sorulardan
birisi olacak.
18:10
We can't expectbeklemek to solveçözmek it overnightbir gecede.
412
1078764
3445
Bunun bir gecede çözülmesini
bekleyemeyiz.
18:14
But I do think we're going to figureşekil it out eventuallysonunda.
413
1082209
3540
Fakat bunun eninde sonunda
anlaşılabileceğini düşünüyorum
18:17
UnderstandingAnlama consciousnessbilinç is a realgerçek keyanahtar, I think,
414
1085749
2987
Bilinci anlayabilmek, öyle sanıyorum ki,
18:20
bothher ikisi de to understandinganlayış the universeEvren
415
1088736
2452
evreni ve de kendimizi anlayabilmemizi
18:23
and to understandinganlayış ourselveskendimizi.
416
1091188
2530
sağlayacak en önemli anahtar.
18:25
It mayMayıs ayı just take the right crazyçılgın ideaFikir.
417
1093718
2903
Belki de çılgınca ancak doğru bir fikir sayesinde
çözülmeyi bekliyor olabilir.
18:28
Thank you.
418
1096621
1991
Teşekkür ederim.
18:30
(ApplauseAlkış)
419
1098612
1688
(Alkış)
Translated by Tuba Velioglu
Reviewed by Ramazan Şen

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
David Chalmers - Philosopher
In his work, David Chalmers explores the “hard problem of consciousness" -- the quest to explain our subjective experience.

Why you should listen

David Chalmers is a philosopher at the Australian National University and New York University. He works in philosophy of mind and in related areas of philosophy and cognitive science. While he's especially known for his theories on consciousness, he's also interested (and has extensively published) in all sorts of other issues in the foundations of cognitive science, the philosophy of language, metaphysics and epistemology.

Chalmers placed the "hard problem" of consciousness firmly on the philosophical map. He famously challenges materialist conceptions of mind, arguing for an "explanatory gap" between our brains’ physical properties and our minds’ qualia. Elsewhere he has championed the notion of the "extended mind," which argues that the mind is not confined to skin or skull, but plausibly may extend beyond them.

More profile about the speaker
David Chalmers | Speaker | TED.com