TED2014
Ziyah Gafić: Everyday objects, tragic histories
Ziyah Gafic: Gündelik objeler, dramatik hikayeler
Filmed:
Readability: 5.6
1,040,925 views
Ziyah Gafic [gündelik objelerin fotoğrafları- saatler, ayakkabılar, gözlükler. Ama bu görüntü aldatıcı bir biçimde basittir; ögeler Bosna Savaşı toplu mezarlarından açığa çıkartılmıştır. Gafic bir bilim kurumunun üyesi ve Saraybosna yerlisi, kaybettiğimiz kimliğimizi yaşatan bir arşiv oluşturmak amacıyla bu kabirlerden gündelik eşyaların fotoğrafını çekti.
Ziyah Gafić - Photographer + storyteller
To help him come to terms with the tragedy of his own homeland, Bosnian photographer Ziyah Gafić turns his camera on the aftermath of conflict, showing his images in galleries, in books and on Instagram. Full bio
To help him come to terms with the tragedy of his own homeland, Bosnian photographer Ziyah Gafić turns his camera on the aftermath of conflict, showing his images in galleries, in books and on Instagram. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
These are simple objects:
0
930
1455
Bunlar sıradan eşyalar:
00:14
clocks, keys, combs, glasses.
1
2385
3795
Saatler, anahtarlar, taraklar, gözlükler.
00:18
They are the things the victims of genocide in Bosnia
2
6180
2340
Bunlar Bosna'daki soykırım kurbanlarının
00:20
carried with them on their final journey.
3
8520
2997
son yolculuklarında yanlarında taşıdıkları eşyalar.
00:23
We are all familiar with these mundane,
4
11517
2723
Hepimiz bu bayağı, gündelik eşyalara aşinayız.
00:26
everyday objects.
5
14240
1734
00:27
The fact that some of the victims carried
6
15974
1585
Bazı kurbanların diş macunu ve diş fırçası gibi
00:29
personal items such as
toothpaste and a toothbrush
toothpaste and a toothbrush
7
17559
3414
bazı kişisel eşyalarını yanında taşıması,
00:32
is a clear sign they had no idea
8
20973
2519
kendilerine ne yapılacağı hakkında
00:35
what was about to happen to them.
9
23492
1828
bir fikirleri olmadığının açık bir işareti.
00:37
Usually, they were told that they were going to be
10
25320
2391
Genellikle onlara savaş esirlerine karşılık
00:39
exchanged for prisoners of war.
11
27711
2488
takas edilecekleri söylenmiş.
00:42
These items have been recovered
12
30199
2013
Bu eşyalar ülkemdeki çok sayıda toplu mezardan toparlandı
00:44
from numerous mass graves across my homeland,
13
32212
2838
00:47
and as we speak, forensics are exhuming bodies
14
35050
2530
ve biz konuşurken, adli tıpçılar
yeni bulunan toplu mezarlardan cesetler çıkarıyorlar,
00:49
from newly discovered mass graves,
15
37580
2134
savaştan 20 yıl sonra bile.
00:51
20 years after the war.
16
39714
1536
Ve bu büyük ihtimalle bugüne kadar bulunanların en büyüğü.
00:53
And it is quite possibly the largest ever discovered.
17
41250
4083
00:57
During the four years of conflict
18
45333
2278
'90lı yılların başında
Bosna'yı harap eden bu 4 yıllık savaş boyunca
00:59
that devastated the Bosnian nation in the early '90s,
19
47611
2846
yaklaşık 30.000 kişi
01:02
approximately 30,000 citizens, mainly civilians,
20
50457
3431
-büyük çoğunluğu sivil-
kayboldu, muhtemelen katledildi
01:05
went missing, presumed killed,
21
53888
1935
01:07
and another 100,000 were killed
22
55823
1980
ve 100.000 kişi ise askeri operasyonlarda katledildi.
01:09
during combat operations.
23
57803
1727
01:11
Most of them were killed
24
59530
1629
Öldürülenlerin çoğu
ya savaşın ilk günlerinde
01:13
either in the early days of the war
25
61159
1773
01:14
or towards the end of the hostilities,
26
62932
1366
ya da savaşın sonuna doğru
01:16
when U.N. safe zones like Srebrenica
27
64298
3179
Birleşmiş Milletlerce güvenli alan ilan edilen bölgelerin
-Srebrenica gibi-
01:19
fell into the hands of the Serb army.
28
67477
3045
Sırp ordusunun eline geçmesiyle katledildi.
01:22
The international criminal tribunal
29
70522
2118
Uluslararası Ceza Mahkemesi çok sayıda
01:24
delivered a number of sentences
30
72640
1690
insanlık suçu ve soykırım davası açtı.
01:26
for crimes against humanity and genocide.
31
74330
2779
01:29
Genocide is a systematic and deliberate
32
77109
3509
Soykırım
bir ırkın ya da politik, dini veya etnik bir grubun
01:32
destruction of a racial, political, religious
33
80618
3670
sistemli bir şekilde ve kasıtlı olarak yok edilmesidir.
01:36
or ethnic group.
34
84288
1672
01:37
As much as genocide is about killing.
35
85960
2580
Soykırım öldürmek olduğu kadar,
01:40
It is also about destroying their property,
36
88540
3021
mülkiyetin, kültürel mirasın
01:43
their cultural heritage,
37
91561
1890
ve nihayetinde onların varlığına dair
01:45
and ultimately the very notion that they ever existed.
38
93451
3262
her şeyin yok edilmesidir de.
01:48
Genocide is not only about the killing;
39
96713
2497
Soykırım sadece öldürmek değildir,
01:51
it is about the denied identity.
40
99210
3173
bir kimliğin inkar edilmesidir.
01:54
There are always traces —
41
102383
1430
Gerçek bir suç gibi görünmeyen emareler vardır.
01:55
no such thing as a perfect crime.
42
103813
1719
01:57
There are always remnants of the perished ones
43
105532
2735
Her zaman ölenlerden geriye
onların çürüyen bedenlerinden ve kaybolan hatıralarımızdan
02:00
that are more durable than their fragile bodies
44
108267
2518
02:02
and our selective and fading memory of them.
45
110785
3738
daha dayanıklı olan bir şeyler kalır.
02:06
These items are recovered
46
114523
2657
Bu eşyalar
çok sayıda toplu mezardan toplandı
02:09
from numerous mass graves,
47
117180
1172
02:10
and the main goal of this collection of the items
48
118352
3414
ve bu eşyaların derlenmesinin asıl amacı
02:13
is a unique process
49
121766
1468
Avrupa topraklarında Holokost'tan sonra yaşanan
02:15
of identifying those who disappeared in the killings,
50
123234
3278
ilk soykırım eyleminde hayatını kaybedenlerin
02:18
the first act of genocide on European soil
51
126512
2970
tespit edilmesinde eşsiz bir yol olmasıdır.
02:21
since the Holocaust.
52
129482
1423
02:22
Not a single body should remain undiscovered
53
130905
2514
Bir tek ceset bile bulunmamış
ya da tespit edilmemiş olmamalı.
02:25
or unidentified.
54
133419
1866
02:27
Once recovered,
55
135285
1365
Ölüme giden yolda
02:28
these items that the victims carried with them
56
136650
2923
kurbanların beraberlerinde taşıdıkları
bu eşyalar bulunduğunda,
02:31
on their way to execution
57
139573
1479
02:33
are carefully cleaned, analyzed,
58
141052
2357
dikkatlice temizlendi, incelendi,
02:35
catalogued and stored.
59
143409
2238
listelendi ve saklandı.
02:37
Thousands of artifacts are
packed in white plastic bags
packed in white plastic bags
60
145647
3150
Çıkarılan binlerce şey tıpkı CSI'daki gibi
beyaz plastik poşetlere konuldu.
02:40
just like the ones you see on CSI.
61
148797
2403
02:43
These objects are used as a forensic tool
62
151200
2738
Bu eşyalar
kurbanların görsel olarak teşhis edilmesinde
02:45
in visual identification of the victims,
63
153938
2455
adli tıp ekipmanı olarak kullanıldı,
02:48
but they are also used as
very valuable forensic evidence
very valuable forensic evidence
64
156393
3247
bunun yanında
devam eden savaş suçları davalarında
02:51
in the ongoing war crimes trials.
65
159640
2837
çok değerli adli deliller olarak da kullanıldılar.
02:54
Survivors are occasionally called
66
162477
2091
Sağ kalanlar arada bir bu eşyaları
fiziksel olarak teşhis etmek için çağrıldılar
02:56
to try to identify these items physically,
67
164568
2551
02:59
but physical browsing is extremely difficult,
68
167119
3330
ama fiziksel olarak göz atmak
çok zor, etkisiz ve üzücü bir süreç.
03:02
an ineffective and painful process.
69
170449
3102
03:05
Once the forensics and doctors and lawyers
70
173551
3793
Adli tıpçılar, doktorlar ve hukukçular
03:09
are done with these objects,
71
177344
1142
o eşyayla işlerini bitirdikten sonra
03:10
they become orphans of the narrative.
72
178486
2931
bunlar hikayenin yetimleri haline geliyor.
03:13
Many of them get destroyed, believe it or not,
73
181417
2902
Birçoğu yok oluyor, ister inanın ister inanmayın
03:16
or they get simply shelved,
74
184319
1637
ya da basitçe rafa kaldırılıyorlar,
03:17
out of sight and out of mind.
75
185956
2242
göz önünden ve hafızamızdan.
03:20
I decided a few years ago
76
188198
2516
Birkaç yıl önce
mezarlardan çıkan her bir eşyayı fotoğraflayarak
03:22
to photograph every single exhumed item
77
190714
2666
03:25
in order to create a visual archive
78
193380
1901
hayatta kalanların kolayca göz atabilecekleri
03:27
that survivors could easily browse.
79
195281
3350
görsel bir arşiv oluşturmaya karar verdim.
03:30
As a storyteller, I like to give back to the community.
80
198631
4057
Bir hikayeci olarak, topluma geri dönüş yapmayı seviyorum.
03:34
I like to move beyond raising awareness.
81
202688
2743
Farkındalığı artırmayı seviyorum.
03:37
And in this case, someone may
82
205431
2184
Böylece, birileri bu eşyaları tanıyabilir
03:39
recognize these items
83
207615
1601
03:41
or at least their photographs will remain
84
209216
2696
ya da en azından bu fotoğraflar
yaşananlara dair kalıcı,
03:43
as a permanent, unbiased and accurate reminder
85
211912
3802
tarafsız ve eksiksiz birer hatırlatıcı olarak kalırlar.
03:47
of what happened.
86
215714
1912
03:49
Photography is about empathy,
87
217626
2138
Fotoğrafçılık empatidir
03:51
and the familiarity of these
items guarantee empathy.
items guarantee empathy.
88
219764
3218
ve bu eşyalarla yakın olmak da işte bu empatiyi sağlıyor.
03:54
In this case, I am merely a tool,
89
222982
2454
Bu durumda, ben bir aracıyım,
03:57
a forensic, if you like,
90
225436
1654
hatta uygun görürseniz, bir adli tıpçıyım
03:59
and the result is a photography that is as close
91
227090
2665
ve sonuç olarak ortaya
belge sayılabilecek fotoğraflar çıktı.
04:01
as possible of being a document.
92
229755
2621
04:04
Once all the missing persons are identified,
93
232376
3139
Tüm kayıplar teşhis edildiğinde,
04:07
only decaying bodies in their graves
94
235515
1773
mezarda çürüyen sadece cesetler olacak
04:09
and these everyday items will remain.
95
237288
2342
ama bu sıradan eşyalar varlığını sürdürecek.
04:11
In all their simplicity,
96
239630
1925
Tüm bu sadelikleriyle,
bu eşyalar kurbanların kimliğine dair elimizde kalan son kanıtlar,
04:13
these items are the last testament
97
241555
2207
04:15
to the identity of the victims,
98
243762
1557
04:17
the last permanent reminder
99
245319
2028
o insanların bir zamanlar yaşadıklarını bize hatırlatacak son şeyler.
04:19
that these people ever existed.
100
247347
1972
04:21
Thank you very much.
101
249319
2338
Çok teşekkür ederim.
(Alkışlar)
04:23
(Applause)
102
251657
3813
ABOUT THE SPEAKER
Ziyah Gafić - Photographer + storytellerTo help him come to terms with the tragedy of his own homeland, Bosnian photographer Ziyah Gafić turns his camera on the aftermath of conflict, showing his images in galleries, in books and on Instagram.
Why you should listen
Ziyah Gafić uses his camera to capture the aftermath of war. He has traveled to Pakistan, Iraq and Chechnya to capture beautiful portraits of people carrying on with their lives in the face of destruction; he has photographed the everyday lives of children in Rwanda, a generation born from the widespread use of rape as a weapon during the Rwandan genocide. A moving question runs through his work: After war, how do people manage to keep the fabric of society together?
Gafić's interest in this subject comes from his own biography. Born in Sarajevo, he was a teenager during the Bosnian War of the 1990s. Through photography, he parses what happened in his homeland. For his book Quest for Identity, Gafić photographed the watches, keys, shoes, combs and glasses exhumed from mass graves 20 years after the Bosnian War. These objects are cleaned, catalogued and used to help identify the bodies found with them, but afterwards, they become what Gafić calls “orphans of the narrative,” either destroyed or stored away out of sight and out of mind. His quest is to keep them in view as a last testament to the fact that these people existed, preserving them as an easily accessible visual archive that tells the story of what happened—integrating an objective forensic perspective with human compassion.
Ziyah Gafić | Speaker | TED.com